A Górnictwo odkrywkowe w liczbach – cz. III

(1)

24

Analogicznie jak w poprzednich artykułach, do budowy bazy danych wykorzystano pliki shapefile (stan na 13.05.2015 r.), popularny format plików grafiki wektorowej stosowany dla danych geoprze- strzennych używanych w Syste- mach Informacji Geograficznej.

Pliki pobrano z serwisu webowe- go Państwowego Instytutu Geo- logicznego w Warszawie. Jako narzędzie do analiz zastosowano oprogramowanie firmy Pitney Bo- wes – MapInfo Professional 11.

Charakterystyka ogólna

Analizą objęto łącznie 302 złoża, dla których w bazie PIG przypi- sane są granice obszarów górni- czych ze statusem „aktualny”, jak również posiadają ustanowione tereny górnicze. Złoże te posiada- ją status: zagospodarowane (138

złóż), eksploatowane okresowo (81 złóż), eksploata- cja zaniechana (62 złoża) lub rozpoznane szczegó- łowo (21 złóż). W odniesieniu do tych ostatnich,

koncesja na wydobycie kopalin została wydana stosunkowo nie- dawno, w większości z nich aktu- alnie prowadzona jest eksploata- cja. W przypadku złóż, w których zaniechano eksploatacji, należało- by dokonać analizy terminu waż- ności koncesji i na tej podstawie stwierdzić, czy nie doszło do speł- nienia jednej z przesłanek do jej wygaśnięcia (Prawo górnicze i geo- logiczne, art. 30), a tym samym do zniesienia ustanowionych ob- szarów i terenów górniczych. Z lo- sowej oceny wynika, że w kilku przypadkach terminy ważności koncesji dawno wygasły.

Charakterystykę bazy danych za- wiera tab. 1, a graficzną prezenta- cję lokalizacji złóż na tle granic ad- ministracyjnych kraju pokazano na rys. 1. Główną grupę w bazie złóż kopalin ilastych stanowią surowce ilaste ceramiki budowlanej (95%), przy czym udział ich powierzchni wynosi 79%.

Łączna powierzchnia wszystkich złóż kopalin ilastych wynosi 3222 ha, z czego wynika, że średnia ich powierzchnia to 10,7 ha. Biorąc pod uwagę wyłącz- nie złoża ze statusem „eksploatowane”, powierzchnia wynosi 1915 ha, co daje średnio 13,9 ha na złoże.

Powierzchnia złóż, gdzie zaniechano eksploatacji, wynosi 646 ha (średnio 10,4 ha), a złóż eksploatowa- nych – okresowo 604 ha (średnio 7,5 ha). Natomiast średnia powierzchnia obszarów górniczych wynosi 15,6 ha, a terenów górniczych – 19,8 ha. Średnia powierzchnia dla złóż poszczególnych kopalin ma war- tość: surowce ilaste ceramiki budowlanej – 8,8 ha, gliny ceramiczne – 13 ha, gliny ogniotrwałe – 122 ha, surowce ilaste do produkcji kruszywa lekkiego – 80 ha, surowce kaolinowe – 44,5 ha, surowce ilaste do produkcji cementu – 9,5 ha.

Łączna powierzchnia złóż znajdująca się w granicach ustanowionych obszarów górniczych wynosi

A

rtykuł stanowi konty- nuację cyklu publikacji charakteryzujących gór- nictwo odkrywkowe surow- ców skalnych. W poprzednich numerach „Kruszyw” dokonano charakterystyki złóż kopalin okruchowych i zwięzłych. Tematem niniejszego artykułu jest ostatnia grupa złóż zaliczanych do surow- ców skalnych – kopaliny ilaste.

Do tej grupy zostały zaliczone złoża następujących kopalin eks- ploatowanych w Polsce: surowce ilaste ceramiki budowlanej, gliny ceramiczne, gliny ogniotrwałe, surowce kaolinowe, surowce ilaste do produkcji cementu oraz surowce ilaste do produkcji kruszywa lekkiego.

Łukasz Machniak

AGH Akademia Górniczo-Hutnicza

Rys. 1. Lokalizacja złóż kopalin ilastych objętych analizą. Źródło: opracowanie własne

A N A L I Z Y

Górnictwo odkrywkowe w liczbach – cz. III

Złoża kopalin ilastych

(2)

25 1835 ha, co daje średnią powierzchnię 6 ha na złoże.

Można uznać tę wartość jako przestrzeń uprawnia- jącą przedsiębiorców do wydobycia kopaliny. Jed- nocześnie oznacza to, że średni wskaźnik pokrycia powierzchni złóż kopalin ilastych obszarami górni- czymi wynosi ok. 57%. Mając na uwadze łączną po- wierzchnię obszarów górniczych, która wynosi 4716 ha, można stwierdzić, że 2881 ha (średnio na złoże 9,5 ha) znajduje się poza granicami złóż.

Podsumowując porównawczo, powierzchnia wszystkich złóż surowców ilastych stanowi 0,01% powierzchni kraju, złóż lub ich części objętych obszarami górniczymi – 0,006%, obszarów i terenów górniczych – po 0,02% powierzchni kraju. Staty- stycznie na 1000 mieszkańców kraju przypada nieco ponad 800 m² powierzchni złóż kopalin zwięzłych.

Charakterystyka w granicach województw

Z przedstawionej na rys. 1 mapy rysuje się ogólny obraz rozmieszczenia złóż kopalin ilastych znajdu- jących się w analizowanej bazie. Złoże te występują na powierzchni całego kraju (tab. 2). Najwięcej złóż zlokalizowanych jest w województwie podkarpackim (59 złóż), mazowieckim (47 złóż) i lubelskim (31 złóż). Natomiast najmniej złóż zidentyfikowano w województwach: podlaskim (2 złoża), kujawsko- -pomorskim i zachodniopomorskim (po 3 złoża).

Największa powierzchnia złóż kopalin ilastych, ale

też obszarów i terenów górniczych, występuje w wo- jewództwie dolnośląskim. Pomiędzy województwem tym a pozostałymi szczególnie widoczna jest różnica w powierzchni obszarów i terenów górniczych. Wy- nika to z bardzo dużej powierzchni tych obszarów ustanowionych dla eksploatacji glin ogniotrwałych ze złoża Jaroszów-Rusko.

Największa średnia powierzchnia złóż występuje w województwach: zachodniopomorskim – 59 ha, pomorskim – 29 ha, lubuskim – 26 ha, opolskim – 22 ha. Z kolei najmniejsza średnia powierzchnia złóż występuje w: podkarpackim – 3 ha, lubelskim – 4 ha, warmińsko-mazurskim – 5 ha, śląskim – 6 ha.

Największe pokrycie złóż obszarami górniczymi wy- stępuje w województwie kujawsko-pomorskim (80%) – i jest to wartość znacznie większa od średniej krajowej (57%). Przy czym w województwie tym zidentyfikowano tylko 3 złoża. Wartościami powyżej średniej krajowej charakteryzują się również województwa:

dolnośląskie (78%), lubelskie (75%), podkarpackie (72%), mazowieckie i śląskie (po 61%). Powyższe war- tości pozwalają na określenie średnich powierzchni złóż objętych obszarami górniczymi, powierzchni złóż poza obszarami górniczymi oraz powierzchni obszarów górniczych poza granicami złóż (rys. 2).

Mając na uwadze poziom zagospodarowania złóż, największa średnia powierzchnia złóż w granicach obszarów górniczych występuje w województwie za-

Kopalina liczba

złóż

powierzchniazłóż

[ha]

powierzchniaobszarów górniczych

[ha]

powierzchniaterenów górniczych

[ha]

Surowce ilaste ceramiki budowlanej 289 2543 1892 2660

Gliny ceramiczne 4 52 52 108

Gliny ogniotrwałe 3 367 2585 2657

Surowce ilaste d/p kruszywa lekkiego 2 160 56 56

Surowce kaolinowe 2 90 127 508

Surowce ilaste d/p cementu 1 10 4 4

SUMA 302 3222 4716 5993

Tab. 1. Baza danych zagospodarowanych złóż kopalin zwięzłych. Źródło: opracowanie własne

złóż w granicach obszarów górniczych, poza ich granicami oraz obszarów górniczych poza granicami złóż. Źródło: opracowanie własne

(3)

26

3 Rysunek 3

Rysunek 4.

390 24

15 68

115 87 63 54 23 13

70 34

46 39

55 81

156

0 50 100 150 200 250 300 350 400 450

dolnośląskie kujawsko-pomorskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińsko-mazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie POLSKA

Relacja OG poza złożem do złoża w granicach OG [%]

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

<2 ha 2-5 ha 5-10 ha 10-20 ha 20-50 ha

%

Udział powierzchni złóż Udział liczby złóż

3 Rysunek 3

Rysunek 4.

390 24

15 68

115 87 63 54 23 13

70 34

46 39

55 81

156

0 50 100 150 200 250 300 350 400 450

dolnośląskie kujawsko-pomorskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińsko-mazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie POLSKA

Relacja OG poza złożem do złoża w granicach OG [%]

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

<2 ha 2-5 ha 5-10 ha 10-20 ha 20-50 ha

%

4 Rysunek 5.

Rysunek 6.

0 10 20 30 40 50 60

<2 ha 2-5 ha 5-10 ha 10-20 ha 20-50 ha 50-100 ha 100-200 ha

%

0 5 10 15 20 25 30 35 40

<2 ha 2-5 ha 5-10 ha 10-20 ha 20-50 ha 50-100 ha 100-200 ha 200-500 ha

%

4 Rysunek 5.

Rysunek 6.

0 10 20 30 40 50 60

<2 ha 2-5 ha 5-10 ha 10-20 ha 20-50 ha 50-100 ha 100-200 ha

%

0 5 10 15 20 25 30 35 40

<2 ha 2-5 ha 5-10 ha 10-20 ha 20-50 ha 50-100 ha 100-200 ha 200-500 ha

%

chodniopomorskim (27 ha), następnie w wojewódz- twach: dolnośląskim (23 ha) i pomorskim (15 ha).

Z kolei największa powierzchnia złóż znajdująca się poza obszarami górniczymi występuje w woje- wództwach: zachodniopomorskim (32 ha), podlaskim (16 ha), pomorskim (14 ha), lubuskim (12 ha).

Średnia powierzchnia obszarów górniczych w kraju znajdująca się poza granicami dokumentowania złóż wynosi 9,5 ha, co stanowi średnio 156% powierzchni złóż w granicach obszarów górniczych.

Uśrednione wartości w poszczególnych wojewódz- twach przedstawiono na rys. 3.

Dla województwa dolnośląskiego uzyskana war- tość zdecydowanie odbiega od pozostałych. Wyni- ka to z wpływu, wymienionej już nieco wcześniej, kopalni glin ogniotrwałych w Jaroszowie. Eksploato- wane złoże Jaroszów-Rusko, które w całości objęte jest obszarem górniczym, ma powierzchnię ponad ośmiokrotnie mniejszą (258 ha) od ustanowionego obszaru górniczego (2 126 ha). Pojawiają się tutaj wątpliwości – opisane w poprzednim artykule – do- tyczącym złóż kopalin zwięzłych. Dane te wpływają również na średni wynik dla wszystkich złóż kopalin ilastych. Wykluczając te dane z obliczeń, średnia powierzchnia obszaru poza złożem w wojewódz- twie dolnośląskim wynosi 6,7 ha, w Polsce – 3,4 ha.

Konsekwencją tego jest zmniejszenie relacji przedstawionej na rys. 3 z wartości 390% do 33% dla wo- jewództwa dolnośląskiego oraz z 156% do 64% dla Polski (dla kopalin zwięzłych było to 42%).

W tab. 3 przedstawiono powierzchnię udokumentowania złóż (w granicach i poza granicami OG), obsza- rów górniczych oraz terenów górniczych w porówna- niu do powierzchni województw oraz ustanowionych w nich form ochrony przyrody. Z przedstawionych danych wynika, że pokrycie powierzchni woje- wództw złożami kopalin zwięzłych nie przekracza 0,04%. Największa wartość powierzchni złóż, jak również obszarów i terenów górniczych odniesiona do powierzchni województwa, występuje w dolno- śląskim i wynosi odpowiednio: 0,4%, 0,14%, 0,17%.

Z przedstawionych danych wynika, że powierzchnie przyrodniczo cenne są od 884 (woj. dolnoślą- skie) do ponad 28 867 (woj. warmińsko-mazurskie) razy większe od powierzchni złóż kopalin ilastych (w granicach udokumentowania). Pamiętając, że nie wszystkie złoża objęte są w całości ustanowiony- mi obszarami górniczymi (średnio 57%), powyższe wartości są jeszcze większe. Natomiast w stosunku do terenów górniczych, powierzchnia objęta ochro- ną przyrody jest od 184 (woj. dolnośląskie) do 121 548 (woj. podlaskie) razy większa.

Z ogólnej liczby 302 złóż aż 53% charakteryzu- je się powierzchnią mniejszą lub równą od 2 ha.

Złoża o powierzchni: od 2 do 5 ha stanowią 15%,

Rys. 3. Relacja powierzchnia obszarów górniczych poza granicami złóż do powierzchni złóż w granicach obszarów górniczych. Źródło: opracowanie własne

Rys. 4. Graficzne przedstawienie struktury powierzchni i liczby złóż w woje- wództwie podkarpackim. Źródło: opracowanie własne

Rys. 5. Graficzne przedstawienie struktury powierzchni i liczby złóż w woje- wództwie mazowieckim. Źródło: opracowanie własne

Rys. 6. Graficzne przedstawienie struktury powierzchni i liczby złóż w woje- wództwie dolnośląskim. Źródło: opracowanie własne

A N A L I Z Y

(4)

27 nowią 8%, od 20 do 50 ha stanowią 9%, pozostały

udział 5% mają złoża większe od 50 ha. Strukturę liczby oraz powierzchni złóż w województwach za- mieszczono w tab. 4.

Mimo że największy udział dotyczy złóż do 2 ha, to ich powierzchnia stanowi tylko 6%. Najwięk- szy udział w powierzchni (26%) mają złoża z prze- działu od 20 do 50 ha, następnie z przedziału 50- 100 ha oraz 100 do 200 ha, który wynosi po 19%.

W ujęciu poszczególnych województw obserwuje się znaczne zróżnicowanie struktury liczby i powierzchni, co zostało pokazane na rys. od 4 do 7.

Na rys. 8 przedstawiono w skali półlogarytmicznej krzywą rozkładu powierzchni złóż w wybranych województwach, przyjmując ich liczbę jako zbiór wszystkich złóż mieszczących się w przyjętych prze- działach. Przedziały opisane są średnią wartością powierzchni złóż, które w ujęciu krajowym wyno- szą odpowiednio dla kolejnych przedziałów: 1,2 ha, 3,5 ha, 6,8 ha, 15,4 ha, 31,8 ha, 74,8 ha, 120,6 ha, 258,2 ha. Wielkości te dla poszczególnych woje- wództw są zróżnicowane.

Na rys. 9 przedstawiono w przyjętych przedziałach wielkości złóż (oprócz przedziału 200-500 ha) wza- jemną relację średnich wartości powierzchni tere- nów górniczych do obszarów górniczych, obsza- rów górniczych do granic dokumentowania złóż

oraz wskaźnik pokrycia złóż obszarami górniczymi.

Na rysunku tym widać, że wartość tego wskaźnika jest mocno skorelowana z wielkością złóż. Maleje on od 91% dla najmniejszych złóż do wartości 50- 60% dla złóż o powierzchni powyżej 10 ha.

Dla każdego przedziału złóż relacja OG/Z w stosunku do stopnia zagospodarowania jest większa.

Potwierdza to, że obszary górnicze wyznaczane są również poza granicami dokumentowania złóż.

Natomiast relacja TG/OG zmienia się w wąskim przedziale od 120 do 160%. Średnio teren górni- czy jest większy o ok. 35% od obszaru górniczego.

Znając średnie powierzchnie obszaru i terenu gór-

województwo

liczbazłóż powierzchniazłóż, ha powierzchnia og, ha powierzchnia tg, ha Średniapowierzchnia złoża, ha Średniapowierzchnia og, ha Średnia powierzchnia tg, ha poKryciezłóż obszaramigórniczymi, %

dolnośląskie 24 718 2 742 3 444 30 114 144 78

kujawsko-pomorskie 3 40 39 56 13 13 19 80

lubelskie 31 111 96 103 4 3 3 75

lubuskie 8 208 183 284 26 23 36 52

łódzkie 16 119 69 98 7 4 6 27

małopolskie 18 257 101 118 14 6 7 21

mazowieckie 47 483 477 542 10 10 12 61

opolskie 8 175 130 209 22 16 26 49

podkarpackie 59 184 162 184 3 3 3 72

podlaskie 2 33 7 7 17 4 4 18

pomorskie 6 176 157 169 29 26 28 52

śląskie 23 131 109 160 6 5 7 61

świętokrzyskie 20 182 152 257 9 8 13 57

warmińsko-mazurskie 10 47 32 49 5 3 5 49

wielkopolskie 24 181 115 170 8 5 7 41

zachodniopomorskie 3 177 146 146 59 49 49 46

Tab. 2. Charakterystyka złóż w województwach. Źródło: opracowanie własne Z – złoża, OG – obszary górnicze, TG – tereny górnicze

* powierzchnia województwa objęta przynajmniej jedną formą ochrony przyrody (wyeliminowanie nakładania się różnych form ochrony przyrody) [1, 4, 5, 6, 7, 8]

5 Rysunek 7 0

10 20 30 40 50 60

<2 ha 2-5 ha 5-10 ha 10-20 ha 20-50 ha 50-100 ha 100-200 ha

%

Rys. 7. Graficzne przedstawienie struktury powierzchni i liczby złóż w woje- wództwie pomorskim. Źródło: opracowanie własne

(5)

28

niczego oraz sprowadzając je do kształtu koła (dla uproszczenia), można określić średnie ich promie- nie. Różnica pomiędzy promieniem terenu górni- czego i obszaru górniczego daje nam orientacyjną średnią odległość oddziaływania złóż w zależności od ich wielkości. Dane te przedstawiono na rys. 10.

Na podstawie powyższych danych widać, że mniej więcej z podwajaniem się średniej powierzchni złóż promień oddziaływania rośnie również mniej więcej dwukrotnie. Dotyczy to trzech pierwszych przedzia- łów. Dla złóż o powierzchni od 10 ha zasięg oddzia- ływania osiąga stałą wartość ok. 50-60 m.

Podsumowanie

Podobnie, jak to miało miejsce przy opisie złóż kopalin okruchowych oraz kopalin zwięzłych, należy zwrócić uwagę, że ze względu na brak weryfikacji na poziomie nadrzędnym przebiegu granic anali- zowanych powierzchni, jak również aktualności danych, wykonana analiza podatna jest na niezgodno- ści z tego wynikające. Z tego też względu uzyskane wyniki należy traktować z przybliżeniem, przyjmu- jąc pewien margines błędu, który nie powinien prze- kraczać 10%.

Wykonana analiza pokazuje ogólną strukturę gór- nictwa odkrywkowego złóż kopalin ilastych, w tym surowców ilastych ceramiki budowlanej stanowią- cych ponad 95% liczby złóż w przygotowanej bazie danych. Wyniki przeprowadzonych analiz pokazują, że w skali kraju przeważają złoża małe, stanowiące ponad połowę (53%) wszystkich złóż. Przy czym udział ich powierzchni (i równocześnie zasobów) stanowi tylko 79%.

Łączna powierzchnia wszystkich złóż kopalin zwię- złych, objętych w całości lub w części konturem aktualnych obszarów górniczych, wynosi 1835 ha, co daje średnią powierzchnię złoża wynoszącą 6 ha.

Oznacza to, że ok. 1387 ha złóż przylega bezpo- średnio do ustanowionych już obszarów górniczych i może być w przyszłości zagospodarowana, jeżeli powody wyłączające je do chwili obecnej z zagospodarowania (w całości lub części) nie są trwałe. Osza- cowany zasięg oddziaływanie dla złóż o powierzchni

województwo powierzchnia powierzchnia

formochronyprzyrody

procentpowierzchni województwa

procentpowierzchniform ochronyprzyrody

z og tg z og tg

ha ha % % % % % %

dolnośląskie 1 994 677 635 050 0,04 0,14 0,17 0,11 0,43 0,54

kujawsko-pomorskie 1 797 169 638 350 0,00 0,00 0,00 0,01 0,01 0,01

lubelskie 2 512 250 768 540 0,00 0,00 0,00 0,01 0,01 0,01

lubuskie 1 398 788 618 890 0,01 0,01 0,02 0,03 0,03 0,05

łódzkie 1 821 896 360 730 0,01 0,00 0,01 0,03 0,02 0,03

małopolskie 1 518 279 822 130 0,02 0,01 0,01 0,03 0,01 0,01

mazowieckie 3 555 814 1 297 650 0,01 0,01 0,02 0,04 0,04 0,04

opolskie 941 167 278 600 0,02 0,01 0,02 0,06 0,05 0,08

podkarpackie 1 784 573 991 020 0,01 0,01 0,01 0,02 0,02 0,02

podlaskie 2 018 701 850 840 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00

pomorskie 1 831 022 731 430 0,01 0,01 0,01 0,02 0,02 0,02

śląskie 1 233 351 274 000 0,01 0,01 0,01 0,05 0,04 0,06

świętokrzyskie 1 171 020 762 050 0,02 0,01 0,02 0,02 0,02 0,03

warmińsko-mazurskie 2 417 332 1 356 770 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00

wielkopolskie 2 982 651 1 066 420 0,01 0,00 0,01 0,02 0,01 0,02

zachodniopomorskie 2 289 248 1 021 440 0,01 0,01 0,01 0,02 0,01 0,01

Polska 31 267 938 12 473 910 0,01 0,02 0,02 0,03 0,04 0,05

Tab. 3. Relacja powierzchni złóż, obszarów i terenów górniczych do powierzchni województw i obszarów ochrony przyrody. Źródło: opracowanie własne Rys. 8. Krzywe powierzchni złóż w Polsce oraz wybranych województwach.

Źródło: opracowanie własne A N A L I Z Y

(6)

29

województwo

liczbazłóż powierzchniazłóż przedziałypowierzchnizłóż

< 2 ha 2-5 ha 5-10 ha 10-20 ha 20-50 ha 50-100 ha 100-200 ha 200-500 ha

l p l p l p l p l p l p l p l p

ha % % % % % % % % % % % % % % % %

dolnośląskie 24 718 21 1 8 1 17 3 21 10 17 16 13 32 0 0 4 36

kujawsko-pomorskie 3 40 0 0 33 11 0 0 33 31 33 58 0 0 0 0 0 0

lubelskie 31 111 74 27 13 10 6 14 3 13 3 36 0 0 0 0 0 0

lubuskie 8 208 0 0 25 4 13 4 38 21 13 14 0 0 13 58 0 0

łódzkie 16 119 56 12 25 12 13 11 0 0 0 0 6 64 0 0 0 0

małopolskie 18 257 50 4 28 8 11 4 0 0 0 0 6 23 6 61 0 0

mazowieckie 47 483 51 5 23 7 13 8 2 3 4 18 2 15 4 44 0 0

opolskie 8 175 0 0 0 0 38 12 25 19 38 69 0 0 0 0 0 0

podkarpackie 59 184 88 35 2 1 3 8 2 6 5 49 0 0 0 0 0 0

podlaskie 2 33 50 0 0 0 0 0 0 0 50 100 0 0 0 0 0 0

pomorskie 6 176 0 0 33 5 17 4 17 11 17 16 0 0 17 64 0 0

śląskie 23 131 52 11 17 9 13 13 4 14 13 53 0 0 0 0 0 0

świętokrzyskie 20 182 45 6 10 4 20 17 15 28 10 45 0 0 0 0 0 0

warmińsko-mazurskie 10 47 60 19 20 17 10 18 0 0 10 47 0 0 0 0 0 0

wielkopolskie 24 181 46 8 21 10 8 9 13 24 13 48 0 0 0 0 0 0

zachodniopomorskie 3 177 0 0 0 0 0 0 33 9 0 0 67 91 0 0 0 0

POLSKA 302 3222 53 6 15 5 11 7 8 11 9 26 3 19 2 19 0 8

Tab. 4. Struktura powierzchni i liczby złóż dla przyjętych przedziałów wielkości w Polsce i wybranych województwach. Źródło: opracowanie własne L – udział liczby złóż, P – udział powierzchni złóż

do 20 m dla złóż z przedziału 5-10 ha, 33 m dla złóż od 5 do 10 ha. W przypadku złóż o powierzchni od 10 zasięg ten stabilizuje się i mieści w przedzia-

le od ok. 50 do 60 m. q

Piśmiennictwo

1. Burdziej J., Kunz M.: Obszary chronione w Polsce – spojrzenie geo- przestrzenne, Systemy informacji geograficznej w zarządzaniu ob- szarami chronionymi – od teorii do praktyki. UMK Toruń, 2013.

2. Obszary wiejskie w Polsce. Główny Urząd Statystyczny, Olsztyn 2011.

3. http://geoportal.pgi.gov.pl/surowce/skalne.

4. Kozioł W. (red.): Scenariusze technologiczne pozyskiwania i za- gospodarowania surowców skalnych w województwie małopolskim.

Poltegor-Instytut, Instytut Górnictwa Odkrywkowego, Kraków – Wrocław 2013.

5. Kozioł W. (red), Machniak Ł. (red.): Scenariusze technologiczne po- zyskiwania i zagospodarowania surowców skalnych w województwie podkarpackim. Poltegor-Instytut, Instytut Górnictwa Odkrywko- wego, Kraków – Wrocław 2013.

6. Kozioł W. (red.), Machniak Ł. (red.): Scenariusze technologiczne po- zyskiwania i zagospodarowania surowców skalnych w województwie opolskim. Poltegor-Instytut, Instytut Górnictwa Odkrywkowego, Kraków – Wrocław 2013.

7. Kozioł W. (red.), Machniak Ł. (red.): Scenariusze technologiczne pozyskiwania i zagospodarowania surowców skalnych w wojewódz- twie śląskim. Poltegor-Instytut, Instytut Górnictwa Odkrywkowe- go, Kraków – Wrocław 2013.

8. Machniak Ł., Kozioł W.: Uwarunkowania środowiskowe wykorzy- stania niezagospodarowanych złóż surowców mineralnych oraz za- sobów perspektywicznych w województwie małopolskim i podkarpac- kim. „Górnictwo Odkrywkowe”, 5-6/2013.

9. Machniak Ł.: Górnictwo odkrywkowe w liczbach – cz. I. Złoża ko- palin okruchowych. „Kruszywa”, 1/2015.

10. Machniak Ł.: Górnictwo odkrywkowe w liczbach – cz. II. Złoża ko- palin zwięzłych. „Kruszywa”, 2/2015

7 Rysunek 9.

91,5 74,5

58 51,7 51,1 59,2 48

0 20 40 60 80 100 120 140 160

<2 ha 2-5 ha 5-10 ha 10-20 ha 20-50 ha 50-100 ha 100-200 ha

%

8 Rysunek 10.

64

106 131

203 271

426 525

74 126

165 258

316 489

572

10 20 33 55 45 63 48

0 100 200 300 400 500 600 700

<2 ha 2-5 ha 5-10 ha 10-20 ha 20-50 ha 50-100 ha 100-200 ha

[m]

Promień OG Promień TG Zasięg oddziaływania

Rys. 10. Orientacyjna odległość zasięgu oddziaływania w zależności od wiel- kości złoża. Źródło: opracowanie własne

Rys. 9. Charakterystyka kopalń surowców ilastych w zależności od wielkości złóż