Badanie momentu odkrętnego lin wyciągowych do głębienia szybów

(1)

Seria: GÓRNICTWO z. 116 Nr kol. 717

Alfred CARBOGNO, Zb ig ni ew OARMOŁOWICZ

BADANIE MO MENTU O D KR ąT NE GO LIN WY CI ĄG OW YC H DO GŁĘBIENIA SZYBÓW

S t r e s z c z e n i e . Przeds ta wi on o sposób obliczenia oraz wyniki badań momentu odkrętnego lin wy ci ąg ow yc h stosowanych podczas głębienia szybów.

1. WSTĘP

Lina stalowa zbudowana Jest ze znacznej liczby dr utów (do kilkuset), zwitych w splotki lub liny Jednozwite, które z kolei mogę być zwite drugi raz wokó ł nowej osi, tworząc liny dw uzwite lub trójzwite. Na każdy drut i splotkę w linie działają siły i momenty wewnętrzne, powstałe podczas jej produkcji. Oprócz wy mi en io ny ch sił i mo me nt ów we wn ętrznych pod wpływem obciążenia zewnętrznego powstaje w linie konstrukcyjny moment odkrętny, którym posługujemy się w praktyce.

Z powyższego wynika, że w celu poznania własności mechanicznych liny nie możemy poprzestać na badaniu liny tylko na rozciąganie, ale i obo

wi ązkowo należy prowadzić badanie liny na tzw. stopień odkrętności (mo

ment o d k r ę t n y ) , które to badanie w niektórych przypadkach powinno d e cy do

wać o doborze i zastosowaniu odpowiedniej konstrukcji liny wyciągowej do da ne go urządzenia wyciągowego. Do tej pory badania własności me ch an ic z

nych lin przeprowadzano bez uwzględnienia wpływu wzajemnych nacisków po

między oddzielnymi drutami i splotami w linie. Taka metodyka badań do pu

szczalna Jest dla lin, których końce podczas eksploatacji nie mają możli

wości wykonywania obrotów pod wp ły we m obciążenia rozciągającego, np. liny nośne stacjonarnych urządzeń wyciągowych, w których Jeden koniec liny z naczyniem wyciąg ow ym Jest prowadzony ze pomocą prowadników, a na obroty drug ie go końca nie zezwalają siły tarcia na kole linowym lub na w y kł ad zi

nie koła pędnego czy bębna (rys. l) . natomiast mało miarodajna Jest taka metodyka badań w przypadku prowadzenia prób z linami, których Jeden ko

niec podczas ich eksploatacji ma możliwość wykonywania obrotów, np. liny wyciągowe przy głębieniu szybów, gdzie kubeł poniżej pomostu roboczego w szybie nie Jest prowadzony. W przypadku lin do głębienia szybów za de cy

dujące powinno się uważać badania ich momentu odkrętnego. W pracy przed

stawiono sposób teoretycznego obliczenia oraz wyniki badań laboratoryj-

(2)

(3)

nych momentu odkrętnego niżej wymi en io ny ch konstrukcji lin stosowanych w kraju przy głębieniu szybów:

a - lina owalnosplotowa trzywarstwowa 0 36 mm, produkcji firmy Hoesch ( R F N ) , konstrukcji 7 x ( l 5 + 9 ) x l , 6 + 5 x ( 1 3 + 7 ) x l ,5 5 + 4 x 7 x 1 ,4 +A o,

b - lina okrągłosplotowa trzywarstwowa 0 3 7 mm produkcji firmy Hoesch (RFN) konstrukcji 1 7 x ( 1 x 1 ,8 5 + 6 x 1 ,7S) +l lx (l xl,85+6x1,75)+ 6 x ( 1*1,85+6 x l,75)+Ao, czyli 17 x7 +H x 7 + 6 x 7 + A o ,

c - lina ow al nosplotowa trzywarstwowa 0 40 mm, produkcji krajowej, kon

strukcji 7 x (15+9)x l ,8 0 + 5 x (13+7)x l , 7 0+ 4x 7x 1, 5 5+ Ao.

d - lina zamknięta 0 35 m m , produkcji angielskiej firmy B R L . konstrukcji 42 Z ( b , 18 x2 ,8 2^+17(2,79x1,42)/(l7x02,7^+22)02.64+16x^2,69 + 8x2,34/ 8 x 0 1 ,75+8x02,64+8x01.37+1)02 ,34.

Dane techniczne tych lin zawarte, są w ich świadectwach i w pracy [4] .

2. Teoretyczne obliczenia momentu odkrętnego lin wyciągowych

Oednę z metod pozwalajęcych na okreśStnle teoretyczne charakterystyk mechanicznych lin Jest zastosowanie do rozważań równań Kirchhoffe dla wz gl ęd ny ch odkształceń sprężystych w z dł uż ny ch i skręcajęcych idealnie c ienkiego pręta. Schemat obliczeniowy liny spiralnej (splotkl liny dwuzwitej) przedstawiono na rys. ic. Przyjmujęc, że podczas rozcięgania liny odkształcania (wydłużenia) drutów środkowego (rdzeniowego) i zewnętrznych eę sobie równe, otrz ym am y dla n-tej wa rs tw y dr utów w linie równania w z g l ę dnych (jednostkowych) odkształceń odcinka liny [5j :

Shrn

^ n

<Sr

Q X m n s2 n Pn *3nM n * * 1 0 Po

b lnXn + b 2nPn * b3nM n " b30M o

c inXn + ° 2 n Pn + c3nM w ” fln-lPo + f 2 n-lM c

(1)

gdzie :

X - nacisk na jednostkę długości pomiędzy dr utami n-tej a(n-l) warstwy,

Pn , M n - siła rozcięgajęca i moment skręcający drut n-tej warstwy, Po , Mq - siła rozcięgajęca 1 moment skręcający drut rdzeniowy,

a l n ’ e2 n ' a 3 n ’ b ln' b2 n ’ b3n' c ln' c 2n' c 3n " «-pńłczynniki uw zg lę d

niające kształt 1 sztywność d r ut ów w a rs tw na r o z c i ą g a n i e , skrę canie i nacisk poprzeczny (ściśnięcia) [

2

. 5[ ,

(4)

lOP A. Cerbogno, Z. Jarmołowicz

f. - , f. - współczynniki kształtu i sztywności drutu ou in-i ln-z

rd ze n i o w e g o ,

- D rz y ro s t wydłużenia drutu w n-tej warstwie, - przyrost kata skręcenia drutu w n-tej warstwie, - przyrost poprzecznego ściśnięcia.

- promień cylindra wpisanego w linię spiralna drutu n-tej warstwy.

Równanie równowagi dla elementu liny wynosi [fij :

(2)

gdzie :

m - liczba drutów w danej warstwie (n = 1,2,3...), n P - siła rozcigpaj?ca linę,

M - moment skręcający linę.

Rozwiązując równanie (l) i (2) określimy wszyst kie *-X^ ,P^ ,M^.. . X n .P^ ,Mn Jako funkcje P i M.

W przypadku liny ze swobodnie obracającymi się końcami występuje M = 0, skęd znajdziemy PQ =f'P i Mq P, gdzie: fi ‘f’- stałe.

Wydłużenie i kat skręcenia obliczyć można ze wzorów:

W przypadku liny. której końce zamocowane sę przed obrotem, mamy 0, Mq = 0 i otrzymamy:

(3)

P = k P o

(4)

£h - a 10khP

Moment odkrętny liny wyniesie : n

(5) n = l

gdzie:

k - stała konstrukcyjna liny.

k - współczynnik odkrętności liny.

(5)

W przypadku lin dwuzwitych (splotowych) ich przemieszczenia przekrojów można określić w analogiczny soosób, przy czym w linach dwuzwitych z rdze

niami metalowymi pomiędzy sąsiednimi splotami występuję stałe szczeliny, natomiast w linach z rdzeniem organicznym szczeliny te podczas obciążenia liny określona wielkością siły rozciąg®jęcej zanikaja w wyniku ułożenia się splotów na rdzeniu. Wtedy soloty pomiędzy soba stykaja się i dlatego w tym przypadku oprócz nacisków X Ł pomiędzy rdzeniem a splotkemi należy uwzględnić naciski Y pomiędzy sąsiednimi solotami. Może być także roz

patrywany trzeci przypadek, w którym wpływ nacisków zostaje pominię

ty, jeżeli rdzeń organiczny liny jest miękki. Na rys. Id przedstawiono przekrój liny ze splotem rdzeniowym z zaznaczonymi naciskami Y ^ .

Równanie określające siłę i momenty skręcające w linie solotowej m o żemy zapisać analogicznie do wzoru (l) i (2). Równania te maję postać:

n . P„

sl 1

m „M. sl 1

m s 2 P2

m s2M 2

n P sn n

m M sn n

(6 )

gdzie :

m sn - liczba splotów w warstwie liny,

M d - dodatkowy moment odkrętny powstający podczas rozciąganie splotów rdzeniowego i bocznych Jako lin spiralnych (moment odkrętny d r u tów w s p l o t k a c h ) .

Momenty skręcajgce określone sę więc wzorami:

m ,Ml

sl 1 m s2M 2

k'p O o

k (-R X n n n

m M' sn n

Pn sin^n )3in^n

(7)

gdzie :

M'n i*

- moment odkrętny splotki r d z e n i o w e j , - moment odkrętny splotek w warstwie liny, - kęt zwicia splotek w linę,

- promień zwicia splotek w n-tej warstwie liny,

- stałe zależne od parametrów konstrukcyjno-technologicznych splotki rdzeniowej oraz splotek w warstwach liny, tzw. wspó ł

czynniki odkrętności splotek, w zależności od kierunku ich zwicia mogę być dodatnie dla prawego i ujemne dla lewego kie

runku zwicia.

(6)

110 A. Carbogno, Z. Jarmołowlcz

2 powyższych rozważań teoretycznych wynika, że ogólnie niezależnie od konstrukcji liny jej konstrukcyjny moment odkrętny można obliczyć ze w z o ru :

k - wsoółczynnik odkrętności liny w całości, m, P - siła rozciggsjgca linę, N.

Oeżeli znamy współczynniki odkrętności splotów kg , to w przypadku liny dwuzwitej jednowarstwowej o identycznej konstrukcji splotów współczynnik odkrętności można obliczyć ze wzoru [2, 3] :

F^ - przekrój poprzeczny i-tego drutu,

E, G - moduł sprężystości wzdłużnej i poprzecznej materiału drutu liny, - osiowy moment bezwładności przekroju i-tego drutu.

Obliczone teoretycznie współczynniki odkrętności badanych lin wycięgowych przedstawiono wykreślnie na rys. 3.

M = kP. Nm, (8)

gdzie :

k -= Rtg/3n - ksco e2/&n . (9)

gdzie :

kg - współczynnik odkrętności splotu.

n mki' i=0 gdzie :

m - liczba dr ut ów w warstwie 6plotów, n - liczba w a rs tw d r ut ów w splocie,

kŁ - wsoółczynnik odkrętności drutu w warstwie splotu.

k t = r 1tg«i1. (10)

gdzie :

r , gp - promień i kęt zwicia drutu w warstwie splotu.

Współczynnik odkrętności splotu można także obliczyć ze wzoru:

ks ’ rlt9*i - 2 7 7 F F - • i n ^ c o s s ^ . ( 1 1 )

gdzie :

(7)

3. BADANIA LABORATORYJNE MOMENTU ODKRĘTNEGO

W celu porównania wy ni kó w obliczeń teoretycznych momentu odkrętnego lin, w których nie uwzględniono sił tarcia wewn ęt rz ne go w linie oraz założono proporcjonalny rozkład siły rozciągającej linę do powierzchni przekroju poprzecznego d r ut ów lub sp lotów w linie z wa rt oś ci am i rzeczywistymi pr ze

prowadzono badania laboratoryjne wg metody przedstawionej w prac y [l] . Badania przeprowadzono w poziomej zrywarce o zakresie siły rozcięgajęcej linę do 5000 kN. Sp os ób pomiaru momentu odkrętnego (rys. 2) polegał na tym, te podczas włączenia napędu hydraulicznego koniec odcinka liny w z r y

warce oparty o korpus maszyny poprzez łożysko kulkowe zaczynał się ob ra

cać (lina ulegała rozkręcaniu) przez uchwycenie tego końcs dy na mo me tr em działającym na określonym ramieniu można mierzyć wartości momentu od kr ęt

nego M liny w zależności od aktualnej wartości siły rozciągającej P.

Rys. 2. Sposób pomiaru momentu odkrętnego lin wyciągowych 1 - badana lina, 2 - tuleje stożkowe, 3 - gniazdo uchwytu zrywarki, 4 łożysko kulkowe, 5 - uchwyt zrywarki, 6 - płyta oporowa, 7 - ramię, 8 -

pion, 9 - dynamometr, 10 - cięgna, 11 - wspornik

M » ID, Nm (12)

gdzie :

1 - ramię działania dynamometru, m, 0 - siła wskazana przez dynamometr, N.

Oprócz badań momentu odkrętnego prowadzono badania swobodnego ob ra ca

nia się końca liny (bez uchwycenia tulei liny od strony łożyska kulkowego dynamometrem), otrzymując funkcję M=f(iD. Podczas wszystkich rodzajów ba

dań momentu odkrętnego lin Jednocześnie mierzono wydłużanie się odcinków liny A l .

Wyniki badań momentu odkrętnego oraz obrotów badanych nowych odcinków lin zestawiono w tablicach 1 1 2 . Porównanie pomiędzy współczynnikami od-

(8)

Wyniki badańlaboratoryjnychmomentuodkrętnegolinwyciągowych stosowanych podczas głębieniaszybów

112 A. Carbogno, Z. CJarmołowicz

N N lO O O O O O T i T i r i r i

O Ol K l K I K i I

O O O O O

O O O O O r i T i T i

o o o o o o o o o o

~"o (umajONiooiNiM

K l t ł l O O i O l O i K l K l ( M W W i y W I M W W K I

o i m n O H o i o ^ i o

I f l K l N H O H M N r i o o o o o o o o o o o o

o o o o*

•H IM Ul CC O n Cli Kl * O «H o o o o o o o o o o o o o o o o cu cg o O O O cc (11 M N N O O O f l H KI KI w w u

o o o o

ko O» o o o o

M N N t n O O i M N i n rtNKl^ONffiHKlOi

r i d r t H H H O a H O o o o o o o o o o o o o o o o* o ó o* o o o o

o o o o O ...N ( K N ( M ( M i l l i D K ) U1CMCMCMCMCDCDCCH C K N N N N N N r i r i r i o o u i u i u i o i o o o o o i n r u o o m o o

K O f f i * - ł « H N r o r ^ a ' Ul iP N N

(M o o o N KI KI KI io o k ia o o o o o o o o o o o

Ul 01 ^ to co M o 01 Ol

CU Ti N tli Kl ri Ti O O O

o o o o o o o o o * O N b a K i N b l / l i O O K « « ( K « b r l K I O a ( C a ( C N

______________H r t t t U I l K H W t «O Kl fs r i N

KI KI (K (K H

N c j i o o o m o o i n o k> r» o * Ul N lD N

N O O III KI N CM KI W rt KI id KI K a 01 lii H

r* ui im o o o o o o o o o o o

ri ri ri ri O O O O O O O O O O O O O O ________

o ui n cm B u c i f f i u a o i i N O O

Ó N N N B - ‘ J a a n w h h ( L N a K I O K l l O O N K l K I

r l K N H K l N O O J I l l U i r

K O N C D O r i C M K l ^ U l l O i O 0_ O O r i r i r i r i Ti Ti Ti Ti O O O O O O O O O O O

t KI ffl O . . ip in u a h

(K o o ID B Kl Ul O N O• o* r* « Ti

O iO o o o o o o o o o o o N KI Ol KI

O N t ® Ti oi Ti cu r* Ti im ic KO h* CM «O Ti CO o Ti Ti CM CM KO ro Ił

N IM CD * Ol CC U) CM KI Ti «O KO (O O O

O O O CU KO

U 10 1/1 B U

«a co ko m oi a kiki b N O KO O O O O O O O O o o

f i >U Ul Ul KO Ol b IM IM i Ti KI N iO IO Ul i H

O O O O O O O O O

o* o* o* o o* o r i cc i ł lO Ul

T i KO U l N O ko in

N CD O U l KO h- Ol Ol Ol Ul Ti IM O O O

Ol co «o *

o i ko o o u i cd r- - U l T i KO 00 O l U l (M

9 *lil 0 0 ° o o o o o o o

,0 0 0 0 0 0 0

CM ił O Ti KI CŁ Ti cu a: cd ^ ui CD vO UJ lO i ł Ti o o o o o o o o o o o o o

N KO U l U) T i Ul 0 CD KO CD vO N

ID U KI IJi i CM O OO 1 fli Ol ifl i H U l U l CD 01

O O O O O O o o o

o* o* o* o* o* o* o* o o o o o o

Ol KI IM M

i ł U l (V Ti Ul Ul UJ T i

01 CD O IM * i ł M 01 OI N I f l lO

OooTifooioaoaiTi UlNh>kONU)rOIVKO

O U l f s c C O l O T i C M C M K O O O O O T i T i T i T i r i

O OO OO OO OO * '

CM Ol O <X> IM UJ Ul ui O r>> t, vp ui r>*

im T, o g< ui cu Ti Ti Ti o o o o o o O O O O O O O O UJ CC mI CM fv

O C M U D O i U l O C U C D O i O(Muu)OiaiooiaiS Ol O UJ ■* U) o o O C M i O O U J i O O O U l

O H K i a o a a i B

• H l M ^ U J C D O l O T i T i

O O Ó O O O i - i T i T i

o o o o o o o o o

* N Ul O N O Ti O

uJcuiomiOTiuiipC'

8

l^{10 Ol i}i s Ti O O o o o o o o o o o o o oi a o k i o O U) O O Cu

Oi U) CM CC i ł TiOC o o o

O OC Ci CM KI CU i ł a oc ki n ui Ci oi m s_{CJI o}

O Ti O O O O O O O O O C CM i ł Ul

O C O O O

O H N Ti a .

d A l t « H o u nj o j i

C M K l O C M C O O U l c O O K I C - U i r - U G. CM N (Jl n a i f i i c i N O

O O O O O O O O O O O O O O O C M ^ U J a O C M i ł U J C C O C M i ł l O O C O

Ti r i Ti r i Ti CM CM CM CM CM KI

o> a >o i ł cm

O O O O O O O o o

o o o o o

_________

O Ul KI o M o o o o

CE ' U) ^ CM o o o

i ł CM O o o o o

C U C U C M l M C M r i T i r i r i

M U l U J C i O L O l O T i C M K l i fl b Ł Ol O m ui «o r« oo oi C U C M C M C M C M C M C M C U ( MI M

Aut{ 8TU8?ÓT3qo Aut I 8TU8ZÓT3P0

(9)

1 © 1

i- o E E ro Ol Ol Ol Ol ID ID ID CM CM

(0 ' o O O O o in N O O O ro IO

2 o 1 CC O * • • • * » • * *

Ł. 4-* K)

N O ©> U

O) • •H H in ro ro ro ro Ph

2 © a) C T> ro ID iD ID ID rv © ©

C H - © o o O O o o O O O O o o o o O

X <0 c E rl L.

o 2 © © o O O O O o o o o o

■H O Ü N U

E 0V C i—l

f l 9 k « O o o O O o CM ro ro ro ro Hf Hf Hf © ©

•H _C E - * 1_i

C <0 O E ©

( i N O C

CD © rl E CM CM CM CM CM

CO- 3 1 ro o StfT « o o O o o • • W » •

•H . * XJ Z Z 1T» CM CM CM CM Oi 01 Ol © ©

O TD^~ ® c o rH CM CM CM CM CM CM CM ro ro

N ® +

o a w N cc co rH 00 VO cO cO CM Ol CM

> © r 6 1 rH © 01 in ro cn CM cO Oi O ro 00 Hf

N * 2 E • • * • • W • • w • * * 1 l

O U >* O , O l O rH CM ro •* ID ID ID N r*' 00

O) Q C ^*-> rv

(0 -H o *

C J H rH ©

"D a ii

O E © rH 00 tfi Hi Hf Oi Hf Oi Hf ID X

-o z O "O rH © cn ro ID CM ID 0' Ol ro CO ro

O rl c - © O rH CM ro % Hf ID ID ID cO f v N © 1 i

r—1 rH u

(fi 0V (0 © * • o O O O O o O O O o O o O

c C 2 Ł_

<0 H t-J O c

O • D © r n

N 4- c E -* O rH cn N O ID co O CM Hf o CM ID © 1 i

O N E © i_i rH CM CM CM ro ro ro Hf Hf Hf Hf

O ü L U C

o >-©> 4-» O -«a X—'

a o o ©*, o + E ro © o CM Ol CM CM PN rl CM cO

c - a >— • O rH Hf r* O ro r \ CM cO rl cO O 1 1 i

x ■*-> *-* 2 Bk a Z Z rl rl rl CM CM ro ro Hf

u «o «o ©

> O JC N CO cc o ro CM O N CM OD cO ro

5 © o ^ro © CM rl rv CM O CO ro Ol 1 i

O i- > >- 2 ck , o , » • * • • * • • ■ %

O ) - * 5 5 O E O O rH rH CM CM ro Hf Hf ID ID cO

CO U) O 4-* 4-*

■H -3¿ © O CM u 2 *”* i . H %

C 0) "O © rM u

•H E fi) •H O * o o O O O O O O * O O O O

h O n C CO rH

<0 E 1 O U

U E ^Q> O c 1— 1

O *-■ - * E - * 1— 1 • rl rl rl CM CM CM<- ro ro

j * o X3 E ©

L. • O C

^ -O >■ N H ? E

^ o c ro o o o O ii) in O Hf N CM

•H "O M N rl ID 00 rl ro 1 1 l 1 l

2 e n G L O rl rl rl

o >•

*-<*-• (0 © E

i- x : -c O ro ■ n \ rH N lO Ol ro ID ID Hf rl 00 cO CM

O O rH O rl rH CM ro ID cO r* 00 rl CM Hf N

O r—ł rH rl rl rl rl

XI CO 3 a u

> «3 O o "O ro O M CM co ID rl 00 cO 00 ro OD O

■ n <0 -O rH rH L. • » * • » • • • » » » * * 1 l

>* *H O

L. 2 ©

$ L O o O o O rl rl rl rl CM CM CM ro

O O ^{+ •} O c

O > C

.£> N 4-< \0 rl r*-v CM IO o CM O

05 CO -H ro O f e » • • “ ■

H L 5 ■o ■---- . O ro N in 00 CO CM O

O O B k O Z z rl ro m 00 O Hf rH 1 1 I l i

~c - * ,H r l rl CM

(0 tM

"O CL CO CO O

- w

1 CO -H O O O o o o o Ô O O O O Q Ô Ô

CO O U » j* rH rl rl rl rl CM CM CM CM CM ro

•H »M M

rl .

•H © >

S O - l Uwaga:Z badańeksploatacyjnychwynika,żelina0 35mmkonstrukcjizamkniętejpo3 miesięcachpracy szybieprzestaławykonywaćobroty.

(10)

114 A. Carbogno, Z. Jermołowlcz

iOO

380 360 31.0 320 300

-

280 | ²⁶⁰

220

1

c'

²⁰⁰

^-

1 180

£ 160 5 * ¿ 0 ■

' 120-

100

^-

6 0

60

W

20

0

doświadczalne

teoretyczne --- ► --- ' obciążanie — —

odciążanie — ■ —

okrągfospiokswa

<¡>37

zamknięta

<¡>35

jcJ^200085m__ _ v X V - —

k J= O p O O O T I m — L Z u h u= -

¡i i i- i i -i i h -

25 50 75 100 125 150 175 200

.

225 250 275 300

Sita rozciągająca linę P, kN

Rys. 3. Charakterystyki przebiegu momentu odkrętnego oraz współczynników odkrętności analizowanych nośnych lin wyciągowych stosowanych podczas głę

bienia szybów

(11)

krętności lin obliczonymi teoretycznie 1 wyzn ac zo ny mi do św ia dc za ln ie (war

tości średnie z trzech lub dwu próbek w przypadku liny zamkniętej) przed

st aw io no wy kr eś ln ie na rys. 3.

4. WNIOSKI

1. z pr zeprowadzonych obliczeń teoretycznych i badań laboratoryjnych wynika, że najmniejszym (około 14 razy z badań) wspó łc zy nn ik ie m odkrętno- ści ch ar akteryzuję się liny konstrukcji zamkniętej, a «największym liny owalnosplotowe produkcji krajowej. Powyższe wpływa na coraz po ws ze ch ni ej

sze stosowanie lin konstrukcji zamkniętej do głębienia szybów za granicę.

2. Na jm ni ej sz ę wa rtość obrotu swobodnego końca liny otrzymano dla liny konstrukcji zamkniętej. Jest ona od 7 do 39 razy mniejsza od wartości obro

tu lin innych badanych konstrukcji. Dest to kolejna zaleta tych lin w y n i kła z bardzo małej ich odkrętności.

3. Przy analizowaniu lin wy ci ęg ow yc h pod wz ględem ich odkrętności, ce

lowe Jest badanie laboratoryjne z uwagi na duża rozbieżności pomiędzy o b liczeniami teoretycznymi a wyni ka mi badań.

LITERATURA

[1] Ca rbogno A.: Moment odkrętny liny wycięgowej. Zeszyty Naukowe Poli

techniki ślęskiaj, seria “Górnictwo", z. 52, Gliwice 1972;

[2] Engel E. : Das Dr ehbestreben der Seile und ihre Drehsteifigkeit, Öste r

reichische Ingenieur Zeitschrift 1958 Nr 1.

[3] Gł uszko M. F.: St alnyje podjemnyje kanaty. Izd. Tiechnika. Kijew 1966.

[4] Oarmołowicz Z. , Kusa H. : Badanie momentu odkrętnego lin nośnych do głębienia szybów. Praca dypl om ow a Instytutu Me ch an iz ac ji Górnictwa Po

litechniki ślęskiej, Gliwice 1975.

[5] To sh io A. , Susumu S. , Miki o N. : Un tersuchungen über die mechanischen e i g e n s c h a f ten von seilen. Me mo ry Faculty Engineering Kyoto University 1973, 35. No 2, ss. 141-163.

Recenzent: Ooc. dr inż. Tadeusz Zmysłowski

Wp ły nę ło do Redakcji 10.12.1981 r.

(12)

116 A. Carbogno. Z. jaritiolowicz

HCCJffi^OBAHHE MO MEHTA OTKPyTKH nOffibEMHHX KAHATOB jyrn npoxojuoi c t b o j i o b

P e a n m e

B p ad ose npHBeneH MeTOfl p a o q e ia h p e 3yjn>Tarhi HCCJieAOBaHHB u o ue Hi a OTicpyT- k h noxteMHHX KaHaiOB HcnoiibayeMHX, ajih ripoxoflKH otbojiob.

THE TESTING OF UNWINDING MOMENTS IN SHAFT DRILLING HOISTING ROPES

S u m m a r y

The paper presents the method of calculation and the results of rese

arch on unwinding moments in shaft drilling hoisfing ropes.

)

I

i

Badanie momentu odkrętnego lin wyciągowych do głębienia szybów

2

8

_________

380 360 31.0 320 300

280

| 260

220

1

200

1 180

100

60

20

<¡>37

<¡>35

25 50 75 100 125 150 175 200

225 250 275 300

| ²⁶⁰

²⁰⁰