ZASADY STOSOWANIA ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ STOSOWANYCH W WARUNKACH ZAGROŻEŃ BIOLOGICZNYCH (SARS-CoV-2)

ZASADY STOSOWANIA ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ

STOSOWANYCH W WARUNKACH

ZAGROŻEŃ BIOLOGICZNYCH (SARS-CoV-2)

Centralny Instytut Ochrony Pracy Państwowy Instytut Badawczy

Dr hab. inż. Katarzyna Majchrzycka, prof. Instytutu kamaj@ciop.lodz.pl

Wprowadzenie do zagadnienia - Środki Ochrony Indywidualnej

Zasady stosowania ŚOI podczas pandemii COVID-19

2

SPOSOBY MINIMALIZACJI ZAGROŻENIA

Eliminacja Izolacja Wydzielenie ŚOI

Skuteczność zastosowanego rozwiązania

Wysoka Dobra Niska

KRYTERIA DOBORU POZIOMU OCHRONY INDYWIDUALNEJ PRZEZ SARS-COV-2 ZALEŻĄ OD CZYNNOŚCI ZAWODOWYCH ORAZ ORGANIZACJI MIEJSCA PRACY

 Wysokie ryzyko zakażenia

 Średnie ryzyko zakażenia

 Małe ryzyko zakażenia

https://images.app.goo.gl/3SaxcPCoBz1apzUV6

https://images.app.goo.gl/PHVXexMVhg7myqzt8

https://images.app.goo.gl/zdWcYG826qJKKZSY8

https://images.app.goo.gl/fj1Q196cSHFR9BqcA

4

Wysoki poziom ryzyka – środki ochrony indywidualnej

zgodne z zasadniczymi wymaganiami rozporządzenia UE 2016/425 o wysokim poziomie ochrony przed czynnikami infekcyjnymi

 Odzież ochronna przed czynnikami infekcyjnymi klasy 4

 Środki ochrony oczu i twarzy

przed kroplami i rozbryzgami cieczy

 Półmaski filtrujące o wysokim poziomie ochrony – FFP2 i FFP3

 Środki ochrony rąk

i nóg

Średni i niski poziom ochrony – wybrane rodzaje środków ochrony

indywidualnej o niższym poziomie ochrony (rozporządzenie UE 2016/425) i wyroby medyczne (rozporządzenie UE 2017/745)

 Półmaski filtrujące o niskim poziomie ochrony – FFP1

 Fartuchy ochronne

 Rękawice medyczne

 Maski medyczne

https://images.app.goo.gl/CvS9KHnVFBUrTmaJ7 https://images.app.goo.gl/jXUZX35a9i5Bnbvq7

6

UREGULOWANIA PRAWNE

• KODEKS PRACY (dyrektywa 89/656/EWG)

• OBWIESZCZENIE MINISTRA GOSPODARKI, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ z dnia 28 sierpnia 2003 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy

(dyrektywa 89/656/EWG)

• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/425

• W czasie pandemii COVID-19 wprowadzono regulacje tymczasowe: Zalecenie Komisji

(UE) 2020/403 z dnia 13 marca 2020 r. w sprawie oceny zgodności i procedur nadzoru

rynku w kontekście zagrożeń COVID-19 i Uchwała Rady Ministrów nr 33/2020 z dnia

20 marca 2020 r. w zakresie szczególnych rozwiązań w sprawie zaopatrzenia w ŚOI

niezbędne do przeciwdziałania rozprzestrzeniania się wirusa SARS-CoV-2

Rozporządzenie UE 2016/425

Kategorie zagrożeń w odniesieniu do ŚOI -

kategorie zagrożeń, przed którymi ŚOI mają chronić użytkowników:

Kategoria I: zagrożenia minimalne

Kategoria II: zagrożenia nieuwzględnione w kategorii I i III

Kategoria III: zagrożenia, które mogą mieć bardzo poważne konsekwencje jak śmierć lub nieodwracalne szkody na zdrowiu

https://images.app.goo.gl/biqiKAj6eBHKqXD5A

8

Kategoria III obejmuje wyłącznie zagrożenia związane z

 niebezpiecznymi dla zdrowia substancjami i mieszaninami

 atmosferą o niedostatecznej zawartości tlenu

 szkodliwymi czynnikami biologicznymi

 promieniowaniem jonizującym

• środowiskiem o wysokiej temp., którego skutki są porównywalne do działania powietrza o temperaturze wynoszącej co najmniej 100 ºC środowiskiem

o niskiej temp., którego skutki są porównywalne do działania powietrza o temperaturze wynoszącej -50 ºC lub niższej

• upadkiem z wysokości

• porażeniem prądem elektrycznym i pracami pod napięciem

• utonięciem

• przecięciami przez przenośną pilarkę łańcuchową

• strumieniem pod wysokim ciśnieniem

• ranami postrzałowymi lub pchnięciem nożem

• szkodliwym hałasem

Procedury oceny zgodności wg Rozporządzenia UE 2016/425 ŚOI kategorii I: wewnętrzna kontrola produkcji – moduł A (bez udziału JN)

(deklaracja zgodności UE, instrukcja użytkowania, znakowanie CE)

ŚOI kategorii II: badanie typu UE – moduł B (z udziałem JN) oraz badanie zgodności z typem w oparciu o wewnętrzną kontrolę produkcji – moduł C (bez udziału JN)

(deklaracja zgodności UE, certyfikat badania typu UE, instrukcja użytkowania, znakowanie CE) ŚOI kategorii III: badanie typu UE – moduł B (z udziałem JN) oraz jednego z modułów:

moduł C2 – zgodność z typem w oparciu o wewnętrzną kontrolę produkcji oraz nadzorowane kontrole wyrobów w losowych odstępach czasu (z udziałem JN)

moduł D – zgodność z typem w oparciu o zapewnienie jakości procesu produkcji (z udziałem JN) (deklaracja zgodności UE, certyfikat badania typu UE, instrukcja użytkowania, znakowanie CE z numerem JN, z którą podpisano umowę o nadzór według modułu C2 lub D)

10

Wstęp do rozporządzenia nr 2016/425

(18) Podmioty gospodarcze powinny podjąć wysiłki w celu zapewnienia, aby wszystkie istotne dokumenty, takie jak instrukcje użytkowania, zawierały dokładne i zrozumiałe informacje, aby były też łatwe do zrozumienia, uwzględniały postęp techniczny i zmiany zachowań użytkowników końcowych, a także były jak najbardziej aktualne

Gdy ŚOI są udostępniane na rynku w opakowaniach zbiorczych, instrukcje i informacje powinny być dołączane do każdego najmniejszego opakowania dostępnego w handlu

Wymagania dotyczące dostarczania „Instrukcji użytkowania”

INSTRUKCJE I INFORMACJE PRODUCENTA (1)

Wymagania dotyczące zawartości „Instrukcji użytkowania” (2)

W Załączniku II rozporządzenia nr 2016/425 , ust. 1, pkt. 1.4. wyszczególniono wymagany zakres informacji.

pkt. 1.4 Instrukcje i informacje producenta

Poza nazwą i adresem producenta instrukcje, które muszą być dostarczone wraz z ŚOI, muszą zawierać wszystkie stosowne informacje dotyczące:

a) instrukcji przechowywania, użytkowania, czyszczenia, konserwacji, obsługi i dezynfekowania.

Zalecane przez producenta środki czyszczące, konserwujące i dezynfekujące nie mogą niekorzystnie wpływać na ŚOI ani na użytkownika, gdy są stosowane zgodnie z odpowiednimi instrukcjami;

b) skuteczności działania ŚOI, stwierdzonej podczas odpowiednich badań technicznych sprawdzających poziom lub klasę ochrony;

c) w stosownych przypadkach, wyposażenia, które można stosować z ŚOI, oraz charakterystyki odpowiednich części zamiennych;

d) w stosownych przypadkach, klas ochrony dostosowanych do różnych poziomów zagrożeń i związanych z tym ograniczeń użytkowania;

e) w stosownych przypadkach, miesiąca oraz roku ważności lub okresu przydatności ŚOI lub niektórych ich części składowych;

f) w stosownych przypadkach, rodzaju opakowania odpowiedniego do transportu;

g) znaczenia wszelkich oznakowań (zob. pkt 2.12) h) zagrożeń, przed którymi ŚOI mają chronić;

12

i) odesłania do rozporządzenia UE 2016/425 oraz, w stosownych przypadkach, odesłań do innych przepisów unijnego prawodawstwa harmonizacyjnego;

j) nazwy, adresu i numeru identyfikacyjnego jednostki lub jednostek notyfikowanych uczestniczących w ocenie zgodności ŚOI;

k) odniesień do odpowiednich zastosowanych norm zharmonizowanych, łącznie z datą przyjęcia norm(y) lub odniesień do innych zastosowanych specyfikacji technicznych;

l) adresu strony internetowej, na której można uzyskać dostęp do deklaracji zgodności UE.

Informacji, o których mowa w lit. i), j), k), i l), nie trzeba umieszczać w instrukcjach dostarczonych przez producenta, jeżeli ŚOI towarzyszy deklaracja zgodności UE

Wymagania dotyczące zawartości „Instrukcji użytkowania” (3)

Producenci powinny zapewnić, aby ŚOI towarzyszyła kopia deklaracji zgodności UE lub adres internetowy, pod którym można uzyskać dostęp do deklaracji zgodności UE

DEKLARACJA ZGODNOŚCI UE (1)

14

ROZDZIAŁ III – ZGODNOŚĆ ŚOI Art. 15 - Deklaracja zgodności UE

ust. 1 Deklaracja zgodności UE potwierdza, że wykazano spełnienie mających zastosowanie zasadniczych wymagań dotyczących zdrowia i bezpieczeństwa określonych w załączniku II.

ust. 2 Deklaracja zgodności musi być zgodna ze wzorem określonym w załączniku IX, zawiera elementy wyszczególnione w odpowiednich modułach określonych w załącznikach IV, VI, VII i VIII oraz jest stale aktualizowana. Jest ona

przetłumaczona na język lub języki wymagane przez Państwo członkowskie, w którym ŚOI są wprowadzane do obrotu lub udostępniane na rynku.

ust. 3 Jeżeli ŚOI podlegają więcej niż jednemu aktowi unijnemu wymagającemu deklaracji zgodności UE, sporządzana jest jedna deklaracja zgodności UE odnosząca się do wszystkich takich aktów unijnych. Deklaracja ta wskazuje

odpowiednie unijne akty prawne, łącznie z odniesieniem do ich publikacji.

ust. 4 Poprzez sporządzenie deklaracji zgodności UE producent przyjmuje na siebie odpowiedzialność za zgodność danych ŚOI z wymaganiami ustanowionymi w niniejszym rozporządzeniu.

DEKLARACJA ZGODNOŚCI UE (2)

ZAŁĄCZNIK IX

DEKLARACJA ZGODNOŚCI UE NR ...(UWAGA: nadanie numeru deklaracji jest dobrowolne) 1. ŚOI (numer produktu, typu, partii lub numer seryjny): ...

2. Imię i nazwisko lub nazwa i adres producenta oraz, w stosownych przypadkach, jego upoważnionego przedstawiciela: ...

3. Niniejszą deklarację zgodności wydaje się na wyłączną odpowiedzialność producenta: ...

4. Przedmiot deklaracji (identyfikacja ŚOI umożliwiająca identyfikowalność; można dołączyć wyraźną kolorową ilustrację, w przypadku gdy jest to niezbędne do identyfikacji ŚOI): ...

5. Opisany w pkt. 4 przedmiot niniejszej deklaracji jest zgodny z odpowiednimi wymaganiami unijnego prawodawstwa harmonizacyjnego: ...

6. Odniesienia do właściwych norm zharmonizowanych, które zastosowano, wraz z datą normy, lub do innych specyfikacji technicznych, wraz z datą specyfikacji, w odniesieniu do których deklarowana jest zgodność: ...

7. W stosownych przypadkach jednostka notyfikowana ... (nazwa, numer) ... przeprowadziła badanie typu UE (moduł B) i wydała certyfikat badania typu UE ... (odesłanie do tego certyfikatu) ...

8. W stosownych przypadkach ŚOI podlegają procedurze oceny zgodności ... (albo zgodności z typem w oparciu o wewnętrzną kontrolę produkcji oraz nadzorowane kontrole produktu w losowych odstępach czasu (moduł C2), albo zgodności z typem w oparciu o zapewnienie jakości procesu produkcji (moduł D) ... pod nadzorem jednostki notyfikowanej ... (nazwa, numer) ...

9. Informacje dodatkowe:

Podpisano w imieniu: ...

(miejsce i data wydania): ...

(imię i nazwisko, stanowisko) (podpis): ...

DEKLARACJA ZGODNOŚCI UE (3)

16

CERTYFIKAT BADANIA TYPU UE zawiera co najmniej następujące informacje:

 Nazwę i numer identyfikacyjny JN

 Imię i nazwisko lub nazwę i adres producenta lub upoważnionego przedstawiciela

 Identyfikację ŚOI (numer typu)

 Oświadczenie, że typ ŚOI spełnia zasadnicze wymagania rozporządzenia

 Odesłanie do norm zharmonizowanych lub ich części (datowanie norm)

 Poziomy skuteczności lub klasy ochrony ŚOI, gdy to ma zastosowanie

 W przypadku produkcji jednostkowej zakres dopuszczalnych wahań wartości parametrów ochronnych modelu podstawowego

 Datę wydania i datę ważności oraz datę lub daty odnowienia

 Wszelkie warunki powiązane z wydaniem certyfikatu

 W przypadku ŚOI III kat. oświadczenie, że certyfikat stosuje się tylko w powiązaniu z jedną z procedur

Środki ochrony indywidualnej muszą być oznakowane znakiem CE – potwierdza to spełnienie zasadniczych wymagań

bezpieczeństwa

KATEGORIA I

KATEGORIA II

KATEGORIA III

1234

NUMER JEDNOSTKI NOTYFIKOWANEJ

!

ROZPORZĄDZENIE UE 2016/425

18

Faza 1: Analiza zagrożeń i ocena ryzyka zawodowego

Faza 2: Dobór odpowiednich typów środków ochrony indywidualnej

Faza 3: Zakup i udostępnienie pracownikom środków ochrony indywidualnej Faza 4: Szkolenie

Faza 5: Nadzór nad prawidłowym stosowaniem i stanem technicznym środków ochrony indywidualnej

PODSTAWOWE OBOWIĄZKI PRACODAWCY

Należy ocenić czy środki ochrony indywidualnej:

 są odpowiednie do istniejących zagrożeń oraz poziomu ryzyka

 odpowiadają warunkom panującym na danym stanowisku pracy

 odpowiadają wymaganiom ergonomicznym i uwzględniają stan zdrowia pracownika

 są dopasowane do użytkownika po niezbędnym wyregulowaniu

ZASADY DOBORU ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ

20

DOSTARCZANE PRACOWNIKOM DO STOSOWANIA ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ NIE POWINNY POWODOWAĆ DODATKOWEGO ZAGROŻENIA

W przypadku konieczności jednoczesnego stosowania kilku rodzajów środków ochrony indywidualnej powinny być one dopasowane

względem siebie bez zmniejszania właściwości ochronnych

22

Pracodawca powinien określić warunki stosowania środków ochrony

indywidualnej, a w szczególności czas i przypadki, w których powinny być stosowane uwzględniając:

• Stopień zagrożenia

• Częstość narażenia na zagrożenia

• Cechy stanowiska pracy

• Skuteczność działania środków ochrony indywidualnej

8 h

Długoterminowa Ekspozycja

15 min

?

parametrów ochronnych ŚOI

Skuteczność ochronnego działania środków ochrony indywidualnej zależy od:

 zapewnienia, że spełniają one zasadnicze wymagania zdrowia i bezpieczeństwa

 właściwego doboru rodzaju środków oraz poziomu ich ochrony (klasy ochrony)

 dopasowanieśrodków w celu zapewnienia szczelności

 opracowania procedur właściwego

zakładania/zdejmowania środków

 wdrożenia odpowiedniego sposobu konserwacji i utylizacji

24

SZKOLENIA (1)

Pracodawca jest obowiązany....informować pracowników o sposobach posługiwania się środkami ochrony indywidualnej

W celu zapewnienia właściwego użytkowania środków ochrony indywidualnej pracodawca powinien zorganizować pokazy używania tych środków

• informować o istniejących zagrożeniach przed którymi chronić będzie pracownika stosowanie ŚOI

• informować o skutkach nie stosowania ŚOI

Podczas szkoleń należy

https://images.app.goo.gl/AyTUrpRh5pjajyoD6

SZKOLENIA (2)

26

• zorganizować szkolenie i jeśli jest taka potrzeba pokaz używania ŚOI

• informować, że ŚOI muszą być stosowane wyłącznie zgodnie z ich przeznaczeniem i z instrukcją użytkowania dostarczoną przez producenta

• upewnić się, że instrukcja użytkowania producenta jest w pełni zrozumiała dla pracowników

SZKOLENIA (3)

• poinformować pracowników o sposobie przechowywania, czasie noszenia oraz ewentualnych wymianach i naprawach ŚOI

• zapewnić uzyskanie informacji zwrotnej od pracowników w zakresie wszelkich niedogodności w czasie pracy, związanych ze stosowaniem ŚOI

• informować o wszelkich podejmowanych działaniach dotyczących bezpieczeństwa i zdrowia pracowników stosujących ŚOI

Stosować znaki bezpieczeństwa

https://images.app.goo.gl/EVK4RThVic5qcSSb9

SZKOLENIA (4)

28

Ogólne zasady stosowania filtrującego sprzętu ochrony

układu oddechowego

do ochrony przed zagrożeniami biologicznymi (SARS-CoV-2)

Krzysztof Makowski, Agnieszka Brochocka

Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy Zakład Ochron Osobistych

Łódź

krmak@ciop.lodz.pl, agbro@ciop.lodz.pl

UREGULOWANIA PRAWNE

• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/425 z dnia 9 marca 2016 r. w sprawie środków ochrony indywidualnej oraz uchylenia dyrektywy Rady 89/686/EWG

• DYREKTYWA 89/656/EWG sprawie minimalnych wymagań w dziedzinie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników korzystających z wyposażenia ochronnego (trzecia dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG)

• KODEKS PRACY określa prawa i obowiązki pracowników oraz pracodawców, w tym obowiązek dostarczenia pracownikowi nieodpłatnie ŚOI zabezpieczających go przed działaniem

niebezpiecznych i/lub szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy oraz informowania pracownika o sposobach posługiwania się tymi środkami.

• ROZPORZĄDZENIA MINISTRA PRACY i POLITYKI SOCJALNEJ z dnia 26.09.1997 r. w

sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tj. Dz. U. z 2003 r. Nr 169 ze zm. – 28.08.2003 r.) ŚOI przydzielane pracownikom powinny być odpowiednie do istniejącego zagrożenia, nie powinny same w sobie powodować zwiększenia ryzyka, powinny odpowiadać warunkom panującym na stanowisku pracy.

30

DEFINICJA ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ I JEJ SZCZEGÓLNE PRZYPADKI

 Wszelkie środki noszone lub trzymane przez pracownika w celu ochrony przed jednym lub wieloma zagrożeniami związanymi z występowaniem niebezpiecznych lub szkodliwych czynników środowiska pracy

 Każdy podzespół stosowany do połączenia środków ochrony indywidualnej z zewnętrznymi urządzeniami

 Części wymienne lub podzespoły

 Wyposażenie nieochronne połączone rozłącznie lub nierozłącznie ze

środkiem ochrony indywidualnej

Art. 237 Kodeksu pracy

Pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie środki ochrony indywidualnej, które spełniają

wymagania dotyczące oceny zgodności

1. Oznakowane znakiem CE 2. Odpowiednio znakowane 3. Załączona jest instrukcja

użytkowania

4. Załączona jest deklaracja zgodności

32

Kategoria III obejmuje wyłącznie zagrożenia które mogą mieć bardzo poważne konsekwencje, takie jak śmierć lub nieodwracalne szkody na zdrowiu, związane z:

a) niebezpiecznymi dla zdrowia substancjami i mieszaninami;

b) atmosferą o niedostatecznej zawartości tlenu;

c) szkodliwymi czynnikami biologicznymi;

d) promieniowaniem jonizującym;

e) środowiskiem o wysokiej temperaturze, którego skutki są porównywalne do działania powietrza o temperaturze wynoszącej co najmniej 100 °C;

f) środowiskiem o niskiej temperaturze, którego skutki są porównywalne do działania powietrza o temperaturze wynoszącej – 50 °C lub niższej;

g) upadkiem z wysokości;

h) porażeniem prądem elektrycznym i pracami pod napięciem;

i) utonięciem;

j) przecięciami przez przenośną pilarkę łańcuchową;

k) strumieniem pod wysokim ciśnieniem;

l) ranami postrzałowymi lub pchnięciem nożem;3333

KATEGORIA III

III

zagrożenia które mogą mieć bardzo

poważne

konsekwencje, takie jak śmierć lub nieodwracalne szkody na zdrowiu

KATEGORIA RYZYKO

KATEGORIA III

sprzęt ochrony układu oddechowego

34

Cały sprzęt ochrony układu oddechowego (bez względu na opis) zaprojektowany i wyprodukowany w celu zapewnienia ochrony przed aerozolami stałymi, aerozolami ciekłymi lub gazami.

Cały sprzęt ochrony układu oddechowego zaprojektowany i wyprodukowany w celu zapewnienia pełnej izolacji od atmosfery.

Cały sprzęt ochrony układu oddechowego zaprojektowany i wyprodukowany do użytku podczas nurkowania.

KATEGORIA III

sprzęt ochrony układu oddechowego

PPE Regulation Guidelines - Guide to application of Regulation EU 2016/425 on personal protective equipment

Sprzęt ochrony układu oddechowego zaprojektowany i wyprodukowany specjalnie do użytku w siłach zbrojnych lub w utrzymaniu porządku publicznego.

Maski chirurgiczne

Uwaga: w przypadku, gdy takie maski mają również chronić użytkownika przed infekcjami

drobnoustrojowymi i wirusowymi itp., należą one również do ŚOI kategorii III (ochrona indywidualna i do użytku medycznego).

Sprzęt przeznaczony dla pływaków zapobiegający przedostawaniu się wody do nosa – klipsy, zatyczki.

Filtry nosowe zapobiegające głównie wdychaniu pyłków i innych alergenów przez nos.

KATEGORIA III

sprzęt ochrony układu oddechowego wykluczenia

36

ZANIECZYSZCZENIA

AEROZOLE

(aerozole ze stałą i ciekłą fazą rozproszoną)

GAZY I PARY

DYM MGŁA PYŁ

NIEDOBÓR TLENU

ZAWARTOŚĆ TLENU W POWIETRZU PONIŻEJ 18 %

38

Skutki niedoboru tlenu

• Niedotlenienie może mieć poważne skutki dla pracownika niezabezpieczonego, u którego objawy niedotlenienia mogą wystąpić gwałtownie i niespodziewanie, bez żadnych symptomów ostrzegających.

• Normalna zawartość tlenu 20,9 % obj. na poziomie morza – brak efektów ubocznych.

• Przy zawartości tlenu 19 % obj. n.p.m. mogą wystąpić pewne efekty fizjologiczne ale zazwyczaj są one niezauważalne.

• Przy około 16 % następuje wzrost częstotliwości pulsu i oddychania, zakłócone zostaje logiczne myślenie oraz dochodzi do rozproszenia uwagi i obniżenia koordynacji ruchowej.

• Przy około 14 % objętościowych występuje bardzo silne zmęczenie, depresja, obniżenie koordynacji ruchowej i zakłócenia prawidłowości osądów.

• Przy 12,5 % występuje brak zdolności do prawidłowych osądów, całkowity brak koordynacji.

Może dojść do zakłócenia cyklu oddychania i krążenia, co może prowadzić do trwałego uszkodzenia mięśnia sercowego, a także części mózgu.

• Poniżej 10 % objętościowych występuje niezdolność do wykonywania energicznych ruchów,

Występowanie niedoboru tlenu

- prace w przestrzeniach zamkniętych – zbiorniki, komory itp.

- prace w przestrzeniach ograniczonych – tunele, kanały, studnie itp.

- prace w pomieszczeniach bez wentylacji lub/i o ograniczonej kubaturze,

- prace w pomieszczeniach bez wentylacji w których mogą równolegle zachodzić procesy spalania/utleniania zubażające atmosferę w ilość tlenu,

- prace na dużych wysokościach.

40

EKSTREMALNE WARUNKI TEMPERATUROWE

WYSOKA TEMPERATURA

NIEBEZPIECZNE DLA UKŁADU

ODDECHOWEGO

NIEBEZPIECZNE DLA SPRZĘTU

NISKA TEMPERATURA

42

PODZIAŁ SPRZĘTU OCHRONY UKŁADU ODDECHOWEGO JAKO POCHODNA RODZAJU ZAGROŻEŃ

SPRZĘT OCHRONY UKŁADU ODDECHOWEGO

Działający zależnie od otaczającej atmosfery SPRZĘT OCZYSZCZAJĄCY

Działający niezależnie od

otaczającej atmosfery

SPRZĘT IZOLUJĄCY

PODZIAŁ SPRZĘTU OCZYSZCZAJĄCEGO SPRZĘT OCZYSZCZAJĄCY

PRZECIW AEROZOLOM PRZECIW GAZOM I PAROM

PRZECIW AEROZOLOM I/LUB GAZOM I PAROM

Filtr i część twarzowa

Filtrująca część twarzowa

Pochłaniacz i część twarzowa

Pochłaniająca część twarzowa

Filtropochła- niacz

i część twarzowa

Filtrująco- pochłaniająca część twarzowa

44

PODZIAŁ SPRZĘTU IZOLUJĄCEGO

CZĘŚĆ TWARZOWA

PÓŁMASKA i ĆWIERĆMASKA

wg EN 140:1998+AC:1999

PEŁNA MASKA TWARZOWA wg EN 136:1998

KLASYFIKACJA

KLASA 1: do lekkiego stosowania CL1 KLASA 2: do ogólnego stosowania CL 2 KLASA 3: do specjalnego stosowania CL 3

46

FILTRUJĄCY SPRZĘT OCHRONY UKŁADU ODDECHOWEGO

Filtr kompletowany z odpowiednią częścią twarzową

(maska, półmaska, ćwierćmaska)

FILTRUJĄCY SPRZĘT OCHRONY UKŁADU ODDECHOWEGO

Półmaska filtrująca

48

Znakowanie półmasek filtrujących

Półmaski filtrujące EN 149:2001+A1:2009

Producent - nazwa lub zarejestrowany znak handlowy Nazwa półmaski - JOLA1

Klasa ochrony - FFP2 NR D Norma - EN 149:2001+A1:2009

Adres producenta (może być na opakowaniu jednostkowym) Nr serii

CE 1437 - nr NB znajdującej się w bazie NANDO

Półmaski filtrujące GB 2626:2019

Producent - nazwa lub zarejestrowany znak handlowy Nazwa półmaski - CHINA2

Klasa ochrony - KN95 Norma - GB 2626:2019

50 50

PIKTOGRAMY

Wygaśnięcie dopuszczalnego okresu przechowywania

Patrz informacja podana przez producenta

Zakres temperatury warunków przechowywania

Maksymalna wilgotność warunków przechowywania

PODZIAŁ SPRZĘTU FILTRUJĄCEGO NA KLASY OCHRONY

sprzęt filtrujący o niskim stopniu zatrzymywania zanieczyszczeń – klasy P1

 przeznaczony do ochrony układu oddechowego przed pyłami,

z wyłączeniem pyłów azbestu, o ile stężenie cząstek fazy rozproszonej aerozolu nie przekroczy wartości 4 x NDS, sprzęt filtrujący o średnim stopniu zatrzymywania zanieczyszczeń - klasy P2

 stosowany do ochrony układu oddechowego przed pyłami, dymami i mgłami, o ile stężenie cząstek fazy rozproszonej

aerozolu nie przekracza 9 x NDS,

sprzęt filtrujący o wysokim stopniu zatrzymywania zanieczyszczeń - klasy P3

 przeznaczony do ochrony układu oddechowego przed

pyłami, dymami i mgłami, o ile stężenie cząstek fazy

SPRZĘT POCHŁANIAJĄCY

52

SPRZĘT FILTRUJĄCO-POCHŁANIAJĄCY

Znakowanie pochłaniaczy i filtropochłaniaczy

Oznaczanie pochłaniaczy przeznaczonych do ochrony przed poszczególnymi substancjami polega na przypisaniu poszczególnym typom pochłaniaczy symboli literowych oraz barwy etykiety. Oznaczenia dla poszczególnych typów są następujące:

“A” , barwa brązowa – pary i gazy organiczne o temperaturze wrzenia powyżej 65C,

 “AX”, barwabrązowa – określone przez producenta pary i gazy organiczne o temperaturze wrzenia poniżej 65C,

“B” barwa szara – pary i gazy nieorganiczne z wyjątkiem tlenku węgla,

“E” barwa żółta – dwutlenek siarki oraz inne, określonymi przez producenta pary i gazy kwaśne,

“K” barwa zielona- amoniak oraz określone przez producenta pochodne amoniaku,

“SX” barwa fioletowa – specyficzne pary i gazy określone przez producenta, Wyróżniono ponadto dwa typy elementów filtropochłaniających:

- “NO-P3” barwa niebieska i biała – przeznaczony do ochrony przed tlenkami azotu, -“Hg-P3”barwa czerwona i biała – przeznaczony do ochrony przed parami rtęci.

54

KLASY POCHŁANIACZY

Wszystkie elementy pochłaniające dzieli się na trzy klasy ochronne oznaczone indeksami:

1; 2 lub 3, określając je jako elementy pochłaniające przeznaczone do:

KLASA 1

do ochrony przed gazami lub parami o objętościowym stężeniu w powietrzu nie przekraczającym 0,1%,

KLASA 2

do ochrony przed gazami lub parami o objętościowym stężeniu w powietrzu nie przekraczającym 0,5%,

KLASA 3

do ochrony przed gazami lub parami o objętościowym stężeniu w powietrzu do 1%.

OCZYSZCZAJĄCY SPRZĘT OCHRONY UKŁADU ODDECHOWEGO ZE WSPOMAGANIEM PRZEPŁYWU POWIETRZA

KLASYFIKACJA TMP1, TMP2, TMP3

EN 12942:1998/A1:2002

56

OCZYSZCZAJĄCY SPRZĘT OCHRONY UKŁADU ODDECHOWEGO Z WYMUSZONYM PRZEPŁYWEM POWIETRZA

KLASYFIKACJA wg EN 12941:1998/A1:2003

INNE TYPY SPRZĘTU OCZYSZCZAJĄCEGO

• Elementy oczyszczające z wężami oddechowymi. Filtry, pochłaniacze i filtropochłaniacze EN 12083:1998+AC:2000; PN-EN 12083:2000

Przykład: Filtropochłaniacz EN 12083 A2B2P3

• Półmaski pochłaniające lub filtrującopochłaniające z zaworami EN 405:2001; PN-EN 405:2005

Przykład: Półmaska filtrującopochłaniająca z zaworami EN 405 FFA2P3D

• Półmaski pochłaniające, filtrującopochłaniające lub filtrujące bez zaworów

wdechowych z oddzielnymi elementami oczyszczającymi EN 1827:1999; PN-EN 1827:2004

Przykład: Półmaska bez zaworu wdechowego EN 1827 FM E1 P2

58

SPRZĘT UCIECZKOWY

• EN 402:2003 Ucieczkowe aparaty powietrzno butlowe, sterowane automatem oddechowym, wyposażone w maskę lub zespół ustnika

• EN 403:2004 Sprzęt oczyszczający wyposażony w kaptur, przeznaczony do użycia podczas pożaru

• PN-EN 404:2005 Sprzęt oczyszczający ucieczkowy z zespołem ustnika do ochrony przed tlenkiem węgla

• EN 1146:2005 Ucieczkowe aparaty powietrzne butlowe z kapturem

• EN 13794:2002 Ucieczkowe aparaty regeneracyjne

60

KLASYFIKACJA PÓŁMASEK FILTRUJĄCYCH:

- ocena skuteczności materiału filtracyjnego wobec aerozoli modelowych o różnej wielkości cząstek

ZAKRESY WIELKOŚCI CZĄSTEK:

1,0 m - sprzęt o niskiej skuteczności, ( 1,0 m ; 0,5 m  - sprzęt o średniej skuteczności, ( 0,5 m ; 0,1 m  - sprzęt wysokoskuteczny

ZASADY KLASYFIKACJI PÓŁMASEK

DO OCHRONY PRZED BIOAEROZOLEM

Zagrożenia biologiczne - grupy ryzyka

• do grupy 1-ej zaliczono czynniki biologiczne, które prawdopodobnie nie mogą być przyczyną chorób u ludzi,

• grupa 2 to czynniki biologiczne, które mogą wywołać chorobę u ludzi oraz mogą być szkodliwe dla pracowników, przy założeniu, że nie występują powszechnie w środowisku i możliwa jest

skuteczna profilaktyka i leczenie,

• grupa 3 czynnika biologicznego oznacza, że jest on zdolny do wywołania ciężkiej choroby u ludzi i jest on poważnym zagrożeniem dla pracowników. Może powszechnie występować w środowisku, ale możliwa jest skuteczna profilaktyka i leczenie,

• do grupy 4-tej zaliczamy czynniki biologiczne stanowiące poważne zagrożenie dla zdrowia

pracowników. Jego obecność w środowisku wiąże się z dużym ryzykiem, a zwykle profilaktyka i leczenie nie jest możliwe.

ZASADY DOBORU PÓŁMASEK

DO OCHRONY PRZED BIOAEROZOLEM

DOBÓR KLASY OCHRONNEJ W ZALEŻNOŚCI OD WIELKOŚCI CZĄSTEK

FFP1 ( 1,0 m) – grupa 2 - zakażenia przenoszone drogą kropelkową, tj.

błonica, krztusiec, paciorkowcowe zapalenie gardła

FFP2 (1,0 m ; 0,5 m) – grupa 3 – bakterie, tj. gronkowce,

paciorkowce, prątki gruźlicy

FFP3 (0,5 m ; 0,3 m) – grupa 3 i 4 – wirusy przenoszone drogą

powietrzną i przenoszone przez krew

62

Nanocząstki, nanoobiekty

to formy, których jeden z wymiarów nie przekracza 100 nm

Nanocząstki mogą mieć różne kształty, np.:

 kule, na przykład fullereny węglowe;

 rurki, jedno i kilkuwarstwowe - nanorurki węglowe i nie węglowe,

 formy różne, płatki, sześciany krystaliczne, czy formy kwiatopodobne

64

NANOOBIEKTY – NANCZĄSTKI - NANOAEROZOLE

Biorąc pod uwagę wyniki badań penetracji wobec nanoaerozoli i całkowitego przecieku

wewnętrznego zaleca się następujące rodzaje sprzętu ochrony układu oddechowego w celu ochrony przed aerozolami, które mogą zawierać różne rodzaje nanocząstek:

• sprzęt oczyszczający ze wspomaganiem przepływu powietrza, wyposażony w pełną maskę lub półmaskę klasy TM2 / TM3,

• sprzęt oczyszczający z wymuszonym przepływem powietrza, wyposażony w hełm lub kaptur klasy TH3 / TH2,

• pełna maska ​​wyposażona w filtry klasy P3,

• półmaska skompletowana z filtrami klasy P3,

• półmaska filtrująca klasy FFP3.

Maski należy stosować jako część kompleksowej strategii środków mających na celu powstrzymanie transmisji i ratowanie życia; stosowanie samej maski nie wystarcza do zapewnienia odpowiedniego poziomu ochrony przed COVID-19.

W placówkach, w których wykonywane są procedury generujące aerozol, należy nosić respirator N95, FFP2 lub FFP3.

Zalecenia WHO dot. masek w kontekście COVID-19

Jeśli COVID-19 rozprzestrzenia się w Twojej społeczności, zachowaj bezpieczeństwo, stosując proste środki ostrożności, takie jak dystans fizyczny, noszenie maski, utrzymywanie dobrej wentylacji pomieszczeń, unikanie tłumów, mycie rąk i kaszel w zgięty łokieć lub chusteczkę.

Sprawdź lokalne porady dotyczące miejsca zamieszkania i pracy.

Zrób to wszystko!

Zalecenia WHO dot. masek w kontekście COVID-19

66

Niech noszenie maski stanie się normalną częścią przebywania w pobliżu innych ludzi.

Właściwe użytkowanie, przechowywanie i czyszczenie lub usuwanie masek ma zasadnicze znaczenie dla zapewnienia ich jak największej skuteczności.

Zalecenia WHO dot. masek w

kontekście COVID-19

Podstawy noszenia maski:

• Umyj ręce przed założeniem maski, a także przed i po jej zdjęciu oraz po każdym dotknięciu.

• Upewnij się, że zakrywa nos, usta i podbródek.

• Zdejmując maskę, przechowuj ją w czystej plastikowej torbie i codziennie albo wypierz, jeśli jest to maska ​​z tkaniny, albo wyrzuć maskę medyczną do kosza na śmieci.

• Nie używaj masek z zaworami.

Zalecenia WHO dot. masek w kontekście COVID-19

68

DOPASOWANIE SOUO

Złe

dopasowanie Dobre

dopasowanie

Zakładanie półmasek filtrujących

UWAGA:

 Półmaski filtrujące mogą być stosowane tylko przez osoby nie posiadające zarostu!

 Blizny lub noszone okulary mogą uniemożliwić prawidłowe dopasowanie półmaski do twarzy!

 Używaj rękawiczek w trakcie lub myj ręce po: każdym zdjęciu/założeniu półmaski filtrującej oraz każdym poprawieniu jej dopasowania podczas pracy!

70

Jeżeli półmaska jest typu składanego rozłóż ją

Jeżeli półmaska wyposażona jest w zacisk nosowy, zegnij go w pół na kciuku

Zakładanie półmasek filtrujących

Ułóż półmaskę na dłoni tak, aby zacisk nosowy/uszczelka nosowa znajdowały się na końcach palców

Przyłóż półmaskę do twarzy (taśmy nagłowia powinny swobodnie zwisać z przodu)

Zakładanie półmasek filtrujących

72

Załóż taśmy nagłowia:

(1) szyjną

Zakładanie półmasek filtrujących

Wyreguluj/zwiąż taśmy nagłowia tak, aby półmaska nie przesuwała się i ściśle przylegała do twarzy

Upewnij się, że pomiędzy twarz a półmaskę nie dostały się włosy, biżuteria ani żadne elementy odzieży

Ponownie sprawdź położenie półmaski na twarzy

Zakładanie półmasek filtrujących

74

Jeżeli półmaska ma zacisk nosowy, dopasuj go do nosa tak, aby zapewnić szczelność przylegania

Zakładanie półmasek filtrujących

Zakryj półmaskę dłońmi i wykonaj szybki wdech – półmaska powinna się docisnąć do twarzy lub lekko zapaść

Jeżeli poczujesz powietrze napływające do półmaski na jej obrzeżu - półmaska nie jest prawidłowo dopasowana

Wykonaj dopasowanie ponownie i powtórz test WDECH

Zakładanie półmasek filtrujących

76

Dociśnij lekko półmaskę do twarzy dłońmi, zakrywając jak największą jej powierzchnię i wykonaj szybki wydech

Jeżeli poczujesz powietrze wypływające spod półmaski na jej obrzeżu - półmaska nie jest prawidłowo dopasowana

WYDECH

Zakładanie półmasek filtrujących

Zdejmowanie półmasek filtrujących

Zdejmij taśmy nagłowia:

(1) potyliczną (2) szyjną

Nie dotykaj dłońmi półmaski

Przekaż sprzęt do utylizacji w sposób określony przez

pracodawcę ₇₈

Rodzaje półmasek

Półmaski filtrujące (ochronne) – EN 149:2001 + A1:2009

Maski medyczne (chirurgiczne) – EN 14683:2019

Maski niemedyczne (z tkaniny) – brak normy

Informacje MZ dot.

półmasek filtrujących

Półmaski powinny spełniać następujące wymagania:

•zgodność z normami:

• PN-EN 149+A1:2010 - Sprzęt ochrony układu oddechowego – Półmaski filtrujące do ochrony przed cząstkami – Wymagania, badanie, znakowanie (odpowiednio EN 149:2001+A1:2009)

•deklaracja zgodności na zgodność z wymaganiami rozporządzenia UE 2016/425

•oznakowanie znakiem CE i nr jednostki notyfikowanej

Półmaski mogą spełniać wymagania normy NIOSH-42C FR84 (USA) lub GB2626-2019 (Chiny) lub AS/NZ 1716:2012 (Australia) lub JMHLW – Notification 2014-2018 (Japonia)

80

• Certyfikat badania typu UE, który potwierdza zgodność z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/425 w sprawie środków ochrony indywidualnej oraz spełniać wymagania normy EN 149:2001+A1:2009 „ Sprzęt ochrony układu oddechowego – Półmaski filtrujące do ochrony przed cząstkami – Wymagania, badanie, znakowanie”.

• Oznakowane zgodnie z wymaganiami ww. normy i Rozporządzenia.

• Sprawozdanie z badań powinno być wykonane w akredytowanym laboratorium badawczym posiadającym znak ILAC-MRA.

• Deklaracja zgodności producenta powinna być zgodna z wymaganiami rozporządzenia nr 2016/425 - załącznik nr VIII pkt 5 i musi zawierać dane zgodne z oznakowaniem na produkcie i certyfikatem badania typu UE.

• Do każdego najmniejszego opakowania jednostkowego powinna być załączona instrukcja użytkowania w języku jakim posługują się użytkownicy w danym kraju. Jeśli nie ma dołączonej deklaracji zgodności to w instrukcji użytkowania powinna być wpisana strona internetowa, z której możemy pobrać deklarację zgodności.

Informacje prawne dot.

półmasek filtrujących

Klasa ochrony półmaski filtrującej wg poszczególnych norm

EN

149:2001 +A1:2009 (UE)

NIOSH-42

CFR 84

(USA)

GB2626- 2019 (Chiny)

AS/NZ 1716:2012 (Australia)

JMHLW – 2000

(Japonia)

NOM- 116-2009 (Meksyk)

ABNT/NBR 13698:2011 (Brazylia)

KMOEL- 2017-64 (Korea)

FFP2 N95

P95 R95

KN95 KP95

P2 DS 2

RS 2 RL 2 DL 2

N95 P95 R95

PFF2 Special 1st

FFP3 ^N99, R99, P99, N100, R100, P100

KN99 KP99

P3 DS 3

RS 3 RL 3 DL 3

N99, R99, P99, N100, R100, P100

PFF3 -

Międzynarodowe oznaczenia klas ochrony półmasek filtrujących

82

Informacje MZ dot.

masek medycznych

Maski chirurgiczne powinny spełniać następujące wymagania

• zgodność z normami:

• PN-EN 14683:2006 - Maski chirurgiczne - Wymagania i metody badania (odpowiednio EN 14683:2019)

• deklaracja zgodności na zgodność z wymaganiami Rozporządzenia

Ministra Zdrowia z dnia 17 lutego 2016 r. w sprawie wymagań zasadniczych oraz procedur oceny zgodności wyrobów medycznych (Dz. U. poz. 211) albo deklaracja zgodności z wymaganiami dyrektywy 93/42/EWG, albo deklaracja zgodności z wymaganiami rozporządzenia (UE) 2017/745

• oznakowanie znakiem CE

Informacje MZ dot.

masek medycznych

• Maski powinny spełniać wymagania normy EN 14683,

• skuteczność filtracji bakteryjnej (BFE) jak dla masek typu II lub IIR,

• oddychalność (ciśnienie różnicowe - Pa) jak dla masek typu II lub IIR,

• biostatyczność (zachowanie czystości bakteryjnej) lub powinien być wykonany z materiału spełniającego powyższe wymagania,

• być wykonane z trójwarstwowej włókniny,

• być wiązane z tyłu na troki lub posiadać gumkę umożliwiającą założenie maseczki o uszy,

• w części środkowej posiadać zakładki (harmonijka) umożliwiające dopasowanie maski do kształtu twarzy – zakrycie nosa, ust i brody,

• w jednej krawędzi posiadać wzmocnienie umożliwiające dopasowanie maski do nosa zapewniające szczelność przylegania,

• rozmiar wyrobu „na płasko” co najmniej 17,5 cm x 9 cm.

84

Regulacja prawna obejmująca środowisko medyczne tj.

• Dyrektywa Rady 93/42/EWG z dnia 14 czerwca 1993 r. dotycząca wyrobów medycznych – w załączniku nr 1 pkt.8.1 szczegółowo wskazano, iż wyroby medyczne muszą spełniać wymóg czystości mikrobiologicznej. tj.

8.1. Wyrób oraz procesy jego produkcji muszą być projektowane tak, aby eliminować lub najbardziej ograniczyć, zagrożenie infekcji pacjenta, użytkownika i osób trzecich.

Konstrukcja musi być łatwa w obsłudze i, w miarę potrzeby, minimalizować skażenie wyrobu przez pacjenta i odwrotnie podczas używania.

• Norma EN14683:2019+AC:2019 dot. masek medycznych

• USTAWA z dnia 20 maja 2010 r. o wyrobach medycznych i ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 17 lutego 2016 r. w sprawie wymagań zasadniczych oraz procedur oceny zgodności wyrobów medycznych

• Ponadto maska musi być zgłoszona jako wyrób medyczny w Urzędzie Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych. Zgłoszenie takie powinno

wskazywać że urządzenie jest wyrobem medycznym klasy I wykonanym według reguły 1.

Informacje prawna dot.

masek medycznych

Produkt przeznaczony dla osób, które nie wykonują zawodów medycznych oraz nie potwierdzono u nich aktywnego zakażenia COVID 19.

• maseczki mogą być wykonane z tkanin bawełnianych, bawełnianych z domieszką elastanu, bawełnianych z lnem, lnianych, poliesterowych 100%; wiskozowych z domieszką poliestru, poliamidowych z poliestrem mogą być wykonane również z fizeliny,

• materiały, z których wykonane są maseczki powinny posiadać certyfikat STANDARD 100 OEKO- TEX ®

Informacje MZ dot.

masek niemedycznych

86

• materiał powinien mieć możliwość prania w temperaturze 60^o C (dotyczy maseczek, które potencjalnie mogą być użyte więcej niż jeden raz, jednorazowe powinny być oznaczone, że nie są przeznaczone do ponownego użytku),

• w przypadku materiałów o niskiej gramaturze należy zwielokrotnić liczbę warstw tkaniny,

• maseczki powinny być wiązane z tyłu na troki lub mieć gumkę umożliwiająca założenie maseczki o uszy,

• w części środkowej zakładki (harmonijka) umożliwiające dopasowanie maseczki do kształtu twarzy – zakrycie nosa, ust i brody,

• w jednej krawędzi wzmocnienie umożliwiające dopasowanie maseczki do nosa zapewniające szczelność przylegania.

Informacje MZ dot.

masek niemedycznych

Maski

niemedyczne, nie certyfikowane

88

Każdorazowo przed użyciem sprzętu ochrony układu oddechowego (SOUO), należy sprawdzić:

 czy SOUO nie jest uszkodzony

 czy nie są uszkodzone zawory oddechowe (wdechowe i wydechowe)

 czy nie jest uszkodzony korpus części twarzowej

 czy taśmy nagłowia umożliwiają szczelne dopasowanie

Każdorazowo przed użyciem sprzętu ochrony układu oddechowego (SOUO), należy sprawdzić:

 czy elementy oczyszczające są w dobrym stanie, tzn. czy nie jest uszkodzone opakowanie jednostkowe bądź obudowa, oraz czy oznaczenia odpowiadają zidentyfikowanemu zagrożeniu

 czy nie została przekroczona data ważności sprzętu

 dla sprzętu ze wspomaganiem lub z wymuszonym przepływem powietrza dodatkowo: stan

naładowania baterii oraz, zgodnie z instrukcją producenta, osiąganie minimalnego objętościowego natężenia przepływu dostarczanego powietrza.

90

Zanim zaczniesz stosować sprzęt ochrony układu

oddechowego

zapoznaj się z instrukcją użytkowania !!!

Zapamiętaj !!!

92

Jak dobrać odpowiedni sprzęt ochrony układu oddechowego i klasę ochronną?

Pomoc

wskaźnik ochrony, który określa krotność obniżenia stężenia

zanieczyszczeń pod częścią twarzową

wskaźnik ochrony

PF = ---

stężenie zanieczyszczeń w powietrzu wdychanym

stężenie zanieczyszczeń w otaczającej atmosferze

Wskaźniki ochrony - minimalny

MPF = ---

NDS

maksymalne stężenie zanieczyszczeń w środowisku pracy

94

Wskaźniki ochrony - nominalny

NPF = ---

wartość CPW wg normy

100

WSKAŹNIK OCHRONY

BADANIE: CAŁKOWITY PRZECIEK WEWNĘTRZNY

1. GENERATOR 2. POMPA

3. ZAWÓR PRZEŁĄCZJĄCY 4. FILTR

5. KOMORA BADAWCZA

6. SONDA (pobieranie z komory badawczej) 7. SONDA (pobieranie z części twarzowej) 8. MANOMETR

9. FOTOMETR 10. SYMULATOR 11. BIEŻNIA

12. PRZEWÓD I PŁYTKA ROZDZIELAJĄCA

13. POWIETRZE DODATKOWE

14. URZĄDZENIE DO PULSUJĄCEGO POBIERANIA PRÓBEK

96

Wskaźniki ochrony - wyznaczony

APF -

poziom ochrony układu oddechowego,

którego można się spodziewać w warunkach rzeczywistych, a który osiągany jest w warunkach pracy przez 95 %

odpowiednio wyszkolonych i nadzorowanych użytkowników stosujących prawidłowo działający i prawidłowo dopasowany

sprzęt ochrony układu oddechowego.

Dobór

sprzętu ochrony układu oddechowego z wykorzystaniem wyznaczonego

wskaźnika ochrony

Znając:

- stężenie zanieczyszczenia na stanowisku pracy - NDS

Obliczamy:

- wartość minimalnego wskaźnika ochrony

MPF < APF

 wartość NDS pyłu wynosi 0,01 mg/m³

 maksymalne stężenie pyłu wyznaczone w ciągu jednej zmiany wynosi 0,20 mg/m³

 minimalny wskaźnik ochrony (MPF) ma wartość 20.

APF > MPF

Odpowiedni do tych warunków jest zatem na przykład sprzęt filtrujący w postaci sprzętu z wymuszonym przepływem powietrza klasy TH3, dla którego wyznaczony wskaźnik ochrony (APF) ma wartość 100.

Przykład

98

WSKAŹNIK OCHRONY

Porównanie wskaźnika ochrony wyznaczonego w laboratorium i na

stanowiskach pracy dla różnych typów sprzętu filtrującego

Rodzaj sprzętu Klasa Nominalny wskaźnik

ochrony NPF

Wyznaczony wskaźnik

ochrony APF Półmaska filtrująca FFP1

FFP2 FFP3

4 12 50

4 10 10 Półmaska z filtrami P1

P2 P3

4 12 50

4 10 20 Maska z filtrami P1

P2 P3

5 17 1000

5 15 400 Sprzęt z

wymuszonym przepływem (z kapturem lub hełmem)

THP1 THP2 THP3

10 20 500

5 20 100

Sprzęt ze

wspomaganiem przepływu (z maską)

TMP1 TMP2 TMP3

20 200 2000

10 50 500

Zasady stosowania środków ochrony oczu i twarzy

dr inż. Grzegorz Owczarek

Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy

Zakład Ochro Osobistych

Kierownik Pracowni Ochron Oczu i Twarzy tel.: 42 6480239

e-mail: growc@ciop.lodz.pl

Centrum Terapii Pozaustrojowej Centralnego Szpitala Klinicznego MSWiA w Warszawie / autor: PAP/Leszek Szymański

100

Wszystkie środki ochrony oczu i twarzy chroniące przed czynnikami chemicznymi i biologicznymi muszą spełniać wymagania

rozporządzenia 2016/425 (Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/425 z dnia 9 marca 2016 r. w sprawie), w którym w punkcie 3.10.2 określone są wymagania zasadnicze dla: „środków ochrony indywidualnej, przeznaczonych do zapobiegania kontaktowi powierzchniowemu całego ciała lub jego części z substancjami i

mieszaninami niebezpiecznymi dla zdrowia lub szkodliwymi

czynnikami biologicznymi”.

Pod pojęciem środków ochrony oczu i twarzy kryją się środki ochrony

indywidualnej, które stanowią barierę dla szerokiego spektrum czynników zewnętrznych (głównie czynniki, mechaniczne i termiczne, biologiczne i chemiczne oraz promieniowanie optyczne) pomiędzy środowiskiem

zewnętrznym a oczami i ich najbliższym otoczeniem lub oczami i całą twarzą.

Zgodnie z zapisami w PN-EN 166: 2005 (Ochrona indywidualna oczu. Wymagania) środki ochrony oczu i twarzy mają za zadanie ochronę przed:

 uderzeniami o różnym stopniu zagrożenia,

 promieniowaniem optycznym,

 stopionymi metalami i gorącymi ciałami stałymi,

 kroplami i rozbryzgami,

 pyłami,

 gazami,

 łukiem elektrycznym powstającym przy zwarciu,

 każdą kombinacją wymienionych powyżej tych zagrożeń.

102

Do ochrony przed wymienionymi czynnikami służą następujące cztery podstawowe kategorie środków ochrony oczu i twarzy:

 okulary ochronne,

 gogle ochronne,

 osłony twarzy,

 osłony spawalnicze (do tej kategorii ochron oczu zaliczamy spawalnicze: tarcze, przyłbice, gogle i kaptury).

W wymienionych kategoriach środków ochrony oczu montuje się wizjery, szybki ochronne, siatki lub filtry (do grupy filtrów zaliczamy: filtry spawalnicze, filtry chroniące przed nadfioletem, filtry chroniące przed podczerwienią, filtry chroniące przed olśnieniem słonecznym, filtry chroniące przed promieniowaniem laserowym).

Ochrony oczu mogą być również elementem sprzętu ochrony układu oddechowego (wizjery w aparatach powietrzno-butlowych) lub środków ochrony głowy (osłony montowane do

przemysłowych hełmów ochronnych). Wszystkie kategorie środków ochrony oczu składają się, z

części przeziernej (wizjery, szybki, siatki lub filtry) oraz z ramki (dla okularów i gogli) lub korpusu

Typowymi, najczęściej stosowanymi ochronami zabezpieczającymi oczy wraz z ich najbliższym otoczeniem są okulary ochronne.

Szczelność konstrukcji okularów ochronnych można również zwiększyć poprzez zapewnienie możliwie bliskiego przylegania okularów do twarzy. Można to uzyskać stosując konstrukcję panoramiczną lub wyposażoną w

odpowiednio wyprofilowane osłonki boczne wraz z osobną osłoną górnej części oprawy.

Okulary chronią wyłącznie oczy wraz z ich najbliższym otoczeniem. Podstawowym elementem odróżniającym okulary ochronne od powszechnie stosowanych

okularów korekcyjnych jest rozmiar oprawy oraz

zapewnienie ochrony bocznej, w postaci tzw. osłonek bocznych.

Fotografia: CIOP-PIB

104

Dla zapewnienie większej szczelności stosowane są gogle ochronne.

Praktycznie wszystkie rodzaje gogli ochronnych wyposażone są w systemy wentylacyjne. Mogą to być najprostsze systemy w postaci otworów na oprawie gogli lub specjalnie profilowanych osłoniętych szczelin (kanałów

wentylacyjnych).

Większą szczelność zapewnią gogle z systemem wentylacyjnym w postaci osuniętych kanałów wentylacyjnych.

Podobnie, jak w przypadku masek i kombinezonów, aby zapewnić maksymalny możliwy poziom szczelności gogli Konstrukcja gogli ochronnych zapewnia ścisłe

przyleganie do twarzy, przez co zapewniony jest również wysoki poziom szczelności.

Fotografia: CIOP-PIB