Łaski Alfons

ł

1

S P I S Z A W A R T O Ś C I

T E C Z K I ^{• •}

I./l. Relacja

fc

I./2. Dokumenty ( sensu stricto) dotyczące relatora I./3. Inne materiały dokumentacyjne dotyczące relatora —^

II. Materiały uzupełniające relację

X

h ~ X

III./l. Materiały dotyczące rodziny relatora - — -

III./2. Materiały dotyczące ogólnie okresu sprzed 1939 r . ---

III./3. Materiały dotyczące ogólnie okresu okupacji ( 1939-1945) *—>

III./4. Materiały dotyczące ogólnie okresu po 1945 --- III./5. Inne

IV. Korespondencja

4 j . P P. f e Z & f k . ...

^ U ą/ I £?C ... ...

... A - y

V. Nazwiskowe karty informacyjne

tc. ^

VI. Fotografie

2

i

3

4-7 m .7.5

60' -681 BOznań

r. i * •

Relacja z mego udziału w AUK. w 1944r.

na terenie Lagru III "" w Brahnau (( Łęgnowie ) Jestem żołnierzem września 1939r* powołanym do odbycia

czynnej służby wojskowej we wrześniu 1938r« do Modlina do: Szkoły Podchorążych Rezerwy Saperów .W styczniu 1939®•

zostałem przeniesiony na kurs Szkoły Podchorążych Batalio­

nu Elektrotechnicznego) do Nowego Dworu Mazowieckiego,któ­

ry ukończyłem 15.«7/*-1939r.awansując kolejno do stopnia tyt.plut *podchor.rez*.

Bfcałem udział w wodnie 1939r. w obronie plotn.Wwwy do 7i»f«

1939*• a potym skierowany kolejno do d-*ców Gpl. w Lublinie, Lwowie* W\ dniu 19U9'*1939r. zostaliśmy rozbrojeni przez

wojska radzieckie.Oficerów wzięto do niewoli a żołnierzy puszczono wolno.Oficerowie którym nie udało się uciec z niewoli zginęli w Katyniu i Charkowie.

Po powrocie do domu w październiku 1939r.przebywałem

w Grudziądzu gdzie zmuszony byłem przez Asrbeiitsamt do prac doraźnych a w maju 1940r.zostałem wysłany transportem

kolejowym na roboty przymusowe do Niemiec,lecz transport trafił do Łęgnowai ówczesnego Bnahnau, gdzior podi ochroną"' u werkschutzów zostałem odprowadzony do- obozu składającego

się z kilkunastu; typowych baraków,gdzie przebyłem całą okupację, aż do wkroczenia na teren obozu patrolu konnego wojsk radzieckich.Był to wtorek godziny południowe^ 23.1..

194i5r.

Niemcy opuścili obóz i Zakłady Dynamit, Action Geselschaft dawniej Alfred Nobel ten od nagrody Nobla - w niedzielę w godzinach południowych, zarządzając alarm plotn#

Pracowałem u "" Siemensa " dla DiA.G. jako pomocnik montera, Grdy wracałem z niedzielnej pracy do obozu i przechodziłem obok budki wartowniczej chcąc pokazać "'Atisweiiss " to wi­

dzę, że^/Werkschutza,,niema a w budce wisi karabin*

Po ucieczce Niemców utworzyliśmy samorzutnie komitet międzynarodowy zarządzający przez tirzy dni to jest od 21 do 23 stycznia 194i5r. Lagrem,wydając posiłki i pełniąc służbę wartowniczą w nocy.

4

h

— 2 ^-

Dó komitetu należałem nie ujawniając się oraz jeszcze jeden robotnik z Ładzi. Poza tym należało dwóch Włochów ii dwóch Belgów*

W czasie naszego zarządzania przechowywaliśmy w lagrze grupę zbiegłych jeńców angielskich • Miał też miejsce:

śmiertelny wypadek a mianowicie lekarza Włocha i Belga, którzy jechali do sąsiedniego obozu w Zimnych Wodach/

aby udzielić pomocy postrzelonym przez; MŁemców Ukraińcem..

Zbstalii w lesie zatrzymani przez patrol radziecki i Belg zginął na miejscu a W^o^h^i^^jypstrzelili gardło ale prze»~

żył,sam się opatrzył wyrobili to Niemcy.

Ten Belg był z ojcem^któremu tę smutną informację przekaza­

łem.

W obozie ujawniłem sięfże jestem podchorążym i ,że brałem udział w wojnie 1939r.Wszyscy moi współlokatorzy pokoju w którym mieszkałem i z którymi pracowałem o tym wiedzieli , nawet doniosło się do Lagerfuhrera,który kiedyś mnie uderzyły ale aiac nie z tego powodu.

W czasie pobytu w lagrze poznałem język niemiecki i słucha­

jąc radia z głośnika obozowego, wprost tłumaczyłem treść

dzienników radiowych na język polski^starając się podtrzymać moich kolegów na duchu^co nie zawsze mi się udawało,zwłaszcza po klęsce aliantów we Francji.

Formalnie zostałem zaprzysiężony jako żołnierz MZ w sierpniu 1944r« przez kol.Żalikowskiego Michała ii mianowany kamendan- tem *' Brahnaui Lager III Tekst, roty przysięgi przypomina taką/jaką podaje Edward Nłesobski na str.4!ll Dziennika

harcerza i Szarotki (1939 — 1944)' wyd.im.Ossolińskich 1986r.

Przed formalnym zaprzysiężeniem wiedziałem,że do AK należeli koledzy z pracy u Siemensa!:

li)) Adam Swiatowiak - obecnie zam.w Bydgoszczy wyłączył się J - całkowicie z działalności kombatanckiej

2)1

3)'1 GrSrubich podof.zaw. z września 1939r* y- Jesienią 1944r.p.Żalikowski został wysłany pod Elbląg tak,że straciłem z nim kontakit a nowego mi nie przekazał.

Ja nie wstąpiłem wcześniej do AK,bo uważałem,że byłem zdekon- spirowany i mógłbym organizację także zdekonspirować.

Po wojnie także nie ujawniłem się, bo uważałem,że to może być dla mnie niebezpieczne.

5

- 3 ^-

8

W 1990 r. zacząłem szukać p.Żalikowskiego,niestety w 1992r.

znalazłem na cmentarzu w fiągu pod Czerskiem nagrobek zmarłego w 1987r.p.Żalikowskiego; wraz z żoną*

Znalazłem również jego dalszą rodinę p.Zygmunta Grefkę z Bukowej Góry 89~652 Łąg a także w Górnych Lipkach .Otrzy­

małem trochę zdjęć - dałem je p.Agnieszce Nowickiej.

Szukałem p.Żalikowskiego dwa lata ,założyłem nawet jego tecz**-

&ę,wysłałem w ciągu roku 42 kartki i listy- otrzymałem 20 odpowiedzi negatywnych.Dopiero ogłoszenie w Ilustrowanym Kurierze Bydgoskim pozwoliło mi natrafić na ślad.

Pracował do chwili przejścia na emeryturę w Urzędzie Celnym w Szczecinie - Port.

Ufcażamfże p.Żalikowski był dzielnym żołnierzem ,szkoda,że niema bliższych danych na jego tempt.

Nie udało mi się odnaleźć

— Jana Siidora sierżanta z Bydgoszczy ^ - świadków weryfikacji p.Żalikowskiego l

Jana Dąbrowskiego ur.8.8.1894r. _^

Jana Dąbrowskiego ur. 11.11.1921r. T ^ Maksymiliana Koza ur. 4.5.1891r. v>

i

Alfons] Łaski

Poznańtdn.24.4.1993r•

6

7

8

J y ^

9

10

?' , - ; * .

, Dleser Auswels dient belm Sełrelen und Ver- *

~ lassen der ArB^lfir3ume uńd belm AufenC ” hall (n Ihnen altNachW elsderZugehSrigkelf ' de* Inhfbers tu eeln er Flrmendlenstśtetle. ' Er gili nur wihrend d e r AusObung des Dlen-

*łet. Aufjerhalb der Dienststelle darł er nur Indlenstllchen Angelegenhelłen zum N adi-

■wels eter FlrmenzugehÓrłgkelt, ńlchł a ber tu Auw ~ wedten allgem elner Art benutzł

. . i i

. Inhaber hal den Auswels w ihrend des ’ i bel sld> su fohren und den Flrmen- (yfłragten belm Betrełen der Dienststolle belm Veriassen zu anderen ais d en asdidebenen Ausgangszelten unauf-

$efotder1, sonst auf Y erlańgen vorzuwelsen.

D»r Verlusfjdes Auswelses łst vom Ihhaber • sof ort der Ausgabesłelle zu m eldan; v o r.

Ausschelden des Inhabers aus Miner Dlenst*

slelle Ijt der Auswels an dte Ausgabesłelle abzullefern. Żuwld4»handlungen ta d m lf)- ^ brSudilkhe Ven*endung des Al8#uIi»I \ sind słrafbar. .* ■ -

11

/ V : - ...

4 [ / i I O W

iftoffkatte fńi Boleli^..'

■. Au97Cel"i57a (ttlannethattc) 1 £5ih*nW*\

a u s o f ►i^nrfigt

V l r t» c h a f ts a m t d » r - / !

S t a d t B ro p

f u r ... ■ ■ / x ^ V .

g c b o t c n a t u ...m p ? - s & r . U -

f f l o b u o t t ...■

t D o b n u n g

(mit Ilnlc ousfaucn) ( 7

® lt f io t lł a lit ble SI. $ > titnibtr 1912. 6 l t l l l n l d j l fib trlto g b a r. $ i t R o rtt botf n u t l u t 3 lrltitb lg u n g b ts 3 )tb a tlt« b u flo rten in h o b ers b tn u k t ro trb tn . 9lu» btm 3 u [anim tn|)ang b tr R o rlt grlBfle R a r tf n ttU t unb %b(d)uUtc (mb anqD ltiq.

9fu[ ble flo t lt tJn n en n u t b it u m fltlitnb a tn a n n ltn SBartn b tjo g tii o t t b t n . .

» t l |f b t t W art IR a n g tg tb tn . m tro itl <31bfd)nittr oon btm S t t f f l u j t t oot

9••-■boiiblpuiia b t t ® o t t so n b t r B d tlt o b g rtrrn n t rn trb tn . H u | t t b tn « b -

•trn f)at c t t S t r t i u f t t brn en tfp rrd jtn b rn Srjug«narfitDfi« so n b t t 6 p i n n .

\ o r t t a b ju trtn n tn . — S o n t l n t t ® a t t b O tltn n n t lo o ltl S llltfe b fjo g rn n. o ls 9t<ua»im 4it<tlft au f b t t B o tlt ro rb a n b tn |inb. 9 !u r t i n S tf l b t t jłiiadjtotife la n n ausgrnufct m trb tn . bo b it 8 af|i b t t ?tbfd)nitte nld)t

um ISm llld)t % t|u n en o d )sici|t m o ttro rrlrn .

?ln 6 ltD t b t t ftrrtiflm art fonii and) b it fili b it 9 ln |rrlin iin g btnBtlgte S l r lttm a r t brjoflfii a trrb tn . <J» b iltltn n u t lo!(f)t S to ffa u o litiitrn Ol? ® ltttr - roare a b fltg tb ti o t t b t n , b it Q bli4)trm tift »u b tn Im W o rtm irrjtid ltilł o n g t- flfb tn tn fitrilqn>nr»n o r r a r b tltrt to trb tii. Oli b it[tm ffiallt Ift onfocr b tr tior«

n rlĄ ritb fiirn 9lbl(f)nllltjcil)l b t t lilt bit- b tlr tfftn b t ffrtlic iira rf porgtftbcne S tju n o n n d jB tls oon b tr f la r t t a b ju trr m trn (j. $ . bet UrjUBC.iiorfjmtio (Ut i » tm b . totnn 6 lo |f lilt 1 fitm b b tjo q tu o lr b ) .

S t l ? t t |H S t n ntfltn Mcfe S tp in im u iig m tn ttb tn flB uftt m ib S łttfilu ftt grm a* S§ i unb. 2 b tr $ trb rflitd )9 rrg tlim g 9 -6 tra |D fro rb n u iig uom 6. Slprll

1010 p rtn g Seprojt.

5

ttewcctung

6

5

fetoell nic^t fint Gonbcrrcgelung gtftoffen (fl A SBolIcnt unb toollftalligt Clcfft:

143 cm gttiigbrcitc ■» Hi ^unfit,

|e folie 9 cm gróficte ebet geringert S3teitt

” 1 %'imft niebr ober tocnigcr.

B JTunllfeibtnt unb tiin|tielb»nlja(tlgt Oto[ft:

Ć i i 51 cm Jfcrllgbttite = 3 'Pnnftt,

|e angefangene 17 cm grćgcte 55telte

= I 'lUinfl nichr.

(9!aturj(ibtnc unb natu(fcibenf)alligt Gleffc bGtftn nf(T)t bejogen locrbtn.)

C 9lfle fibrigtn 6iofft: ,

80 cm — 8 'Punfle,

|e oclle 10 cm grógerc ober grtingtre Srrlfe 1 ‘Punft nicltt obet hjfnlgcr.

f93ttiĄielle bon ^unftcn trerben auf boOe 'Vun(te naĄ eben oufgcrunbet.)

Punkttncit

bet

Opatie I: TJunftrocrt fur SUiitcn. ble nldjt naifi I I —i y unlcr(d)itbll(ft bemertet |inb.

Opalte I I : VuntttDcrt lut wollcne. wcllfialtige, natutfcl- bene unb naliitlcibenfiolfigc SBaten.

Cpallt I I I : ^unfttmt fur (un(t|elbcnt unb funftltibtn- hnltinc SUnrcn.

Cpalte IV : '1'unflinftt (fir SUnrcn ati« affen fibrlgen Gpinnflcf feri.

JIBhnillltl Bitrbrn nut otigfgcbrn nrgfn glrldi.irlllgt 9lbfrtniiiing Cllltł SI8l)inillrlnb|d)iiillji unb riiir^ n'titrrrn 9lii|d)lltltł btt

6pinii|loiffnttt ftir itbtn 9i<iljiiiitld<ib|i1jnltt.

12

iljmlttcl sa ittaa

I. 12. 1941 im I 1*hhM

Snflfinillttl

®mti«b

• t I. 3. 1912 u. flrflrn I Silitu

omttflo

• I I. «. 1942 B. dfflrn 1'Pllltll

Słdhmittel

©milad

« t I. 9. 1912 U Ufflrlt I

9łfil)mltt*l 1(

« n illae

■ t I. 12. 194!

U flfflrlt I ^JlMlU

■I'- jMii-iuiiidjuir le llb.

il L’:> illlr ',(1 «clllo'>

nHlllo ab I. 12. 4941 u. gtotn Abltriiii.

brr fiłr bir btlr.

9ilrtrr<pnrr por-

ndiln.

94i'Atlg9lind)K>f to llb.

4i.ar, sjtir. fillrtllolt Aillllft ab 1.. 2. 1942 u flfpfii Wblrrnti.

brr lUt blf bflt.

SHflfrmnre por-

jtj d jr ^ u iilljo jjl^

tWAiiaoiinriiuirts llb.

u.:?.'* w ir. Iulllult flillllfl nb I. 5. 1912 u «r.|Cii flblrrim.

brr litr blr brie.

SUrtrripnif Por<

»«AUfl»»ci(I)Ui*l» Ui li,2r> ulllr. nilcfflol

nUUifl ab I. 8.191:

u. aro»n fcblrrnu.

ber lUt bit brlr.

®lrt»ru>arr oot-

jęJdjtJJunltjątjl

Sltbeiłsioppe, gcfiiilerł . Slrbeitsioppe, uugefiitlett S r b e i t » l j o | e ...

Slrbeitgroefte . . . . SJib e iisjd jU r je n . . . S d j a l s , C i e t e d l u Ą e t . .

§anbfd)u!)C, aurf) ftou ftllitn e. a u s 6 p in n fło ffe n , g cu jirft m it g u l l e t

ober g t f t t i t f t ... 5

f l i a r o a l t t n , O u e r b i u b e t u n b Grfjlci* f e n ... 9ltbeitsłjemben t°ljne firagen) . llnłerljemben (ol)»e £nlebuiib), lln> ierładeit, mit Sltmelit . . . . II i i i i v 4 28 17 23 — 5 8 G 4 4* 2 2 14 19 14 11 14 Brjuajno<ł)n>«l« Ubrr łlrJU B Jnaditpris ^f.Uin^norfjtDcIg 1 H rbfil^firm b Ubrr Ubrr o b tr 1 l l i i l t f ttm b 1 U ntriljo|* 1 Untrrljoff ł)fjtitnitad)ipel» llbfr 1 nroRrit U n t c t i j o l e n , l a n g u n b V4-frtnQ ______ J l r a f l e n ...1

Gocfen, Uber 80 g ...6

S o tf c n , b i s 80 g ...4

l a l d j e n t i i d j e r . . . . . . . . 1 u n b ^ a n b o r b e ł i p g a r n e 100 g

n m r v 1 4 11 14 W

4 - 6

{■ /

13

i. • 1 2 P J* > * . _ j .

i.-'* D ata

- • ; .... i ftg

• /0 # # # , # # # # • # L J

P i e c z ą t k a ZUS Z n a k : ^{M M}

' W Z A Ś W I A D C Z E Ń I E 4

Z a k ła d U b e z p ie c z e ń S p o łe c z n y c h O d d z ia ł w >^ ić 7 & 0 ? 7 C /....

stw ierdza, że przy u sta la n iu ren ty - emerytury Pan i- - P a r a ...

. ... s e r k i - s y n -

(im ię 4. nazwisko) ( irrfr> c j c a f

u r. ^{/f : X} ./$ < ź L O ,... zam. . C /T Z ć P ttt& L i. & / . 1 ...

"{data) (adres) . /

z a lic z y ł na podstawie złożonych dowodów okres pracy przycliscv>2j wykonywanej na rzecz h itlero w sk ich Niemiec w c z a s ie II W3jrr/

I ńwiatowej

i od ^m . - . / f t f M f . ... j t i . a / . M £ . . . ...

i / U »/ n / f.Q . r r .f f y / f f t . . .ć / a & to a tt. . r ...

(miejscowoeć, pracodawca, jrodzaj wykonywanej pfacy;

14

ZWIĄZEK BOJOWNIKÓW O WOLNOŚĆ I DEMOKRACJĄ Stowarzyszenie W yższej Użyteczności

o

r / w /

D e k l»ra c ia „ człoinkoirska A-v 7 ^M-

Proszę o przyjęcie mnie w poczet członków zwyczajnych Związku.

Zobowiązuję się być aktywnym członkiem organizacji, przestrzegaj w praktyce zasad ideowych, Statutu Związku oraz uchw ał i postanowień

Władz ZBoWiD

C ^ c tljjc a z js la i

■

1. Nazwisko ... ... ... ... imię \ ij Nazwisko panieńskie (dla m ężatek)... -... ...

2. Imiona rodziców i nazwisko nsdowe ______________________

~ „ Data urodzenia ....m iejsce u ro d zen ia,

'

Stan cyw ilny .... ... ... ^15. Zawód ... __... .... .

6. W ykształcenie (ogólne i specjalne) »

'&Zsfs?'ar & / ***

Miejsce pracy i zajm owane stanowisko ... ... _____________________________________

Telefon w m iejscu p r a c y ....

9. Przynależność partyjna

10. Stopień wojskowy (nadany przez MON) ... .

11. Posiadane odznaczenia (rodzaj, klasa, stopień, kto nadał, rok nadania)...^??^^^ ^^p...<!^^^ ^..™ ...

? / £ T Z

/a-Zc**} e * sr£ f ^ ~

y w ^ ; -

... / X

UWAGA: Zgodnie ze Statutem oraz regulaminem weryfikacyjnym ZBoWiD uprawnienia do zw ery fi­

kowania i przyjęcia do Związku w charakterze członków zw yczajnych posiadają:

1. Bojow nicy w alk o w olność i demokrację, którzy brali udział:

a) w w alkach narodowo-w yzw oleńczych i rew olucyjnych w latach 1905— 1918 oraz w W ielkiej S ocja­

listycznej R ew olucji Październikowej,

b) w w alkach o polskość i wolność narodową Śląska, W ielkopolski, Mazur, Warmii, Pomorza, G daa- ska i Ziem i Lubuskiej,

c) w w alce przeciwko silom reakcji i faszyzm ow i w Polsce w latach 1918— 1939,

d) w w alkach w okresie m iędzywojennym o wolność narodową i społeczną poza granicami krrjtt a w szczególności w eteranów w alk w obronie republikańskiej H iszpanii,

e) w w alce czynnej przeciwko hitlerowskiem u najeźdźcy i okupantow i w kraju i na w szystk ich frontach w alk z hitleryzm em i faszyzm em w okresie II w ojn y św iatow ej,

f) w w alk ach zbrojnych z reakcyjnym porteicmicm po w yzw oleniu Polski.

2. Prześladow ani i w ięzieni w hitlerowskich więzieniach i obozach koncentracyjnych ze w zgiędów p o li­

tycznych, narodowościow ych i światopoglądowych.

15

12. Działalność przedwojenna, okupacyjna i powojenna, na podstawie której ubiega się o- członkostwo Związku — wym ienić dokładnie partię polityczną, formację wojskową lub Ruchu Oporu, przebieg służby i działalność w okresie bezpośredniego udziału w walkach w olnościow ych, pełnione funkcje, - . -;P°d czy*ra dowództwem , kierow nictw em , w jakich jednostkach, oddziałach, w jakich m iejscow ościach,

T

w szelkie ż m i a i a f i czasokres (od— d o l:„ _______ ______ __________________ T_______ _____

___________ ________ j s ^-

£ A 4 >

< / ^ Ł jć u a e £ > }* * *

m a jr

£ * T 0 * s r O K *

/ Ź & tc * . & /T 7 *£u Ms/ dJ ? /* * * * * * ' / f £ d^cO ...* ■ ...*'**tf^4'*'****‘'

13. Data i m iejsce wstąpienia:

^ 14. U żyw ane pseudonimy: .<*:. r

s / * 7 ? r * s

15. Pobyt w więzieniach, na zesłaniu, w katordze, w obozach karnych, koncentracyjnych i jen iec­

kich — w ym ienić daty, okres i powód pozbawienia wolności, nazwy w ięzień lub obozów, numery więźniarskie:

a/

ri2* */ź r«

16. Blffra i okoliczności odzyskani^ wolności: ^{> y} J k / q > A & £ c A c /? ___

16

D Y P L O M

o n s

y

1 pazdz/zrmUo

1ę2Q

w UwidŁy niu pom. Uwidiun

odbył.... w latach t f 4 r - l ę s f studia wyższe ...--- ---.... ... ... — na Wydziale

Jnkymmi Lądowej i Miodnej

POLITECHNIKI GDAŃSKIEJ w GDAŃSKU

w zak resie i u z y sk a ł

(—) ‘r o i- d r in ż . K.

G d a ń sk , d n ia

Zdin. 361/52 — 10504-3150 - Wrocł. Druk. Nauk. — F-3-40125

. .. -

POLITECHNIKA GDAŃSKA w GDAŃSKU

17

18

I---

RZECZPOSPOLITA POLSKA

L EGI T Y MA CJ A

N r 8 5 8 1 *

WARS ZAWA

rtn. 1 7 w r z e ś n i a 1 9 5 I r.

R o z k a z e m... Naczelnego...

Dowódcy.

W,P...Nr 3.37...

z dnia 2.0 ma ja 1 9 4 6 r • odznaczony(a) został(a)

.... pp.or .MSKI...

...A lfo n s...

S REBRNYM K R Z Y Ż E M Z A SŁ UG I

■7: tl *

mgr. M. Bilewicz

. O L S K A R Z E C Z P O S P O L IT A LUDOW A

U CH W ALĄ RA D Y PAŃSTWA

\ odznaczony/a został/a

L E G I T Y M A C J A

Nr 9 9 -8 2 -3 9 MW

Alfons s. Stanisława ME D A L E M

»ZA UDZIAŁ W WOJNIE OBRONNEJ

939 «

W A R S Z A W A

dn.

7 kwietnia

*

PRZEWO0NICZAQf k

19

AO

RZECZPOSPOLITA POLSKA

W o je w ó d z tw o ...w .i.e lic .o .p .o .l.a k ie ...

U r z ą d S ta n u C y w iln e g o w ... E . o z n a n i . u ... ...

ODPIS SKRÓCONY AKTU ZGONU

I. 'Dane dotyczące osoby zm arłej:

1. N azw isko ...Ł a s l c i — —^ —77—————“ 77—

2. Im ię (im iona) ...

3. N azw isko rodow e ... i j a s k i - - - ; 4. Stan cyw ilny . . / . . . . Ż o n a t y - - - : 5. D ata urodzenia ...0 l . p a ź d z i e r n i k a l 9 2

6. M iejsce urodzenia ... ~ r .~ '

7. O statnie m iejsce zam ieszkania ... P o z n a ń - - . - ^ - - -

II. Dane dotyczące daty i miejsca zgonu:

1. D ata ...się d ę m n ą ste .g o .^. l u t e g o ..,dw.ą^..t y s i ą c e^..d w u n a stego - ... (t-7.02.~2012) roku——--yrtyfrfo™. ...Po z n a ń - - - - - III. Dane dotyczące małżonka osoby zmarłej:

1. N a z w i s k o ... Ł i .a s k a T .- “ - .r .“ - “ .r.” “ - - r

2. Imię (imiona) .... .1. r e n a .. A l i c j a - - - -

3. N azw isk o rodow e ... W icłlK Z .y .G k a.~ .T . —————~ ——~ ~ ~

IV. Dane dotyczące rodziców osoby zmarłej:

1. Im ię (im iona) 2. N azw isko rodow e

Ojciec

S t a n is ła w - Ł a s k i---

Matka

M aria--- W ardzińska-

Poświadcza się zgodność powyższego odpisu ścią aktu zgonu Nr ...9. .1.?.

1 7 .0 2 .2 0 1 2

PEOlAtiST-

M -15 „DRUK-HURT”, Łódź (0-42)

20

c

21

il .

22

A lfons Zygfryd Łaski u ro d ził się 1 X 1920 r.

w K w idzynie w ro d zin ie S tanisław a i Marii z d.

W ardzińskiej. P rzed p ow ołaniem do czynnej służby w ojskow ej do Szkoły Podchorążych Re­

zerw y Saperów w M odlinie m ieszkał w G ru ­ d ziąd zu . W styczniu 1939 r. został przeniesiony na k u rs Szkoły Podchorążych Batalionu Elek­

trotechnicznego d o N ow ego D w oru M azow ie­

ckiego, który ukończył 15 V II1939 r., aw ansując d o sto p n ia p lu to n o w eg o podchorążego.

W alczył w obronie przeciw lotniczej W ar­

szaw y d o 7 IX 1939, n astęp nie w obronie p rze­

ciw lotniczej Lublina i Lw ow a. R ozbrojony p rzez w ojska radzieckie 19 IX 1939 r. szczęśliw ie unik n ął niew oli. W p a ź d zie rn ik u 1939 r. wrócił do G ru d ziąd za, gdzie niem iecki u rząd pracy kierow ał go do p rac d oraźnych.

W maju 1940 r„ skierow any na roboty p rzy m u so w e do N iem iec, trafił do Ł ęgow a (Brahnau) do obozu pracy. P rzeb y w ał tu do w kroczenia wojsk radzieckich w styczniu 1945 r. W czasie p o bytu w lagrze po znał język niem iecki, co pozw oliło p rzekazyw ać w spółw ięźniom treść niem ieckich dzien nik ó w radiow ych. W sierpniu 1944 r. p rzez M ichała Żelichow skie­

go, ps. „Cal", został zap rzy siężo ny do AK. Pełnił funkcję k o m en danta

„B rahnau Lager III (placówka). Po ucieczce N iem ców w szedł w skład kom itetu zarządzającego p rzez trzy d ni obozem . Po wojnie ukończył Po­

litechnikę G d ańską na W ydziale Inżynierii Lądow ej i W odnej i uzysk ał stopień inżyniera b u d o w n ictw a lądow ego, m agistra n a u k technicznych.

Do odejścia na e m erytu rę (druga p o ło w a 1980 r.) pracow ał w Biurze Pro-

82 Biuletyn 1 -2 /6 2 -6 3 /2 0 1 2

Odeszli od nas jektów „C ukroprojekt" w G dańsku. Major A. Łaski zm arł 17 I! 2012 r.

w Poznaniu.

Był m .in. odznaczony Z łotym K rzyżem Z asługi, M edalem „Za U dział

w W ojnie O bronnej 1939". ¥ ?

Z pierw szego m ałżeństw a z Janiną Ślusarek (zm arła w 1980. r.) miał synów Z bigniew a i Leszka. P ow tórny zw iązek m ałżeński zaw arł z Ireną z d. W ichrzycką 7° ooto Ciechanow ska.

Elżbieta Skcrska

23

" X

24

A

25

!

26

P

27

-

28

Kpt.res. in*.Alfons Łaski Poznau,dn.2.3•1993r 60-681 Poznań

Związek Kombatantów 1 Byłych Więśniów

t

Zarząd Wojewódzki Bydgoszcz

ul. GULańska 46

dot» pisma 0601^-1-93 * dnia 1.2.1993r.dot. p.Mlohała Żalikowskiego

Dziąkuję ta otrzymany list i zarazem przepraszam sa uciążliwość. Han jufc ostatnis zapytania w sprawie j .w.

Pani Regina Sobotowska zawiadomiła mnie,że p.Miohał Żalikowski został swsryfikewany na podstawis świadków 1) p.Jana Dąbrowskiego ur. 8.8.1994 r.

2) p.Maksyniliana Kosa ur.l4«5*1896r.

Tymczasem w piśmie ZW.Kombatantów j.w. dowiadują się, te do Poznania przesłano akta weryfikacyjne nr 29757 Jana Dąbrowskiego nr. 11.11.1921r. Która informacja jest prawdziwa ?

Pozwalam sobie swrócić uwagą, te świadkowie weryfikacji jak i p. Sidor nie moeieli być osłonkami ówosesnego ZBOWID -u w Bydgoszozy.

Jako ciekawostką przesyłam ksarekopią kartki pocztowej otrzymanej ze Związku Kombatantów w Chojnicach z dnia 21.11.1990r.z której wyniku,te rzekomo p.Miohał Żali­

kowski nie figurował w ewidencji Kół Związku np.w Czer­

sku, tymczasem okazało slą,*e przez 15 lat at do swego zgonu w 1987r*był członkiem Koła w Czersku^oo opóśniło moje poezukiwania o 2 lata. Akta p.Żalikowskiego po

śmieroi przekazano do Zarz. ’.7oj. ZBOWID-u w Bydgoszczy ekąd w 1992r. otrzymałem tylko deklarację członkowską p. Michała żalikowskiego bez wyszczególnienia działal­

ności w AK która mnie interesuje.

29

By<5 noże oświadczenia świadków zginęły lub zostały zniszczone,ho z ty* też się spotkałem.lip. Woj . K o m .

Ueup. otrzymały polecenie zniszczenia wszelkich akt odób urodzonych przed 1920 r.

W oczekiwaniu na. wyjaśnienia przesyła* serdeczny uścisk dłoni

Do wiadomości

ł- Światowy Z*. Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Bydgoszcz 85-066 ul. Konarskiego 3

z prośbą o sprawdzenie czy w archiwach Sw.Zw.

znajdują się wymienione, w piśmie nazwiska * 1)) Jan Sidor

2)j Jem Dąbrowski ur. 8.8.1894r.

lub ur. 11.11.1921r.

3); Maksymilian Koza ur. 14.5«1891r.

II Związek Kombatantów i Byłych Więźniów Politycznych ul. Bankowa 4 89-&00 Chojnice?

30

v

31

F U N D A C J A

GENERAŁ ELŻBIETY ZAWACKIEJ

ARCHIWUM I MUZEUM POMORSKIE ARMII KRAJOWEJ ORAZ WOJSKOWEJ SŁUŻBY POLEK

Szanowna Pani !

15 V 2012

Pani

Irena Łaska 60-681 Poznań

W imieniu Zarządu i pracowników Fundacji przesyłam wyrazy głębokiego współczucia z powodu śmierci Małżonka Pani śp. Alfonsa.

Śp. Alfons Łaski złożył w naszym Archiwum relację na temat własnej działalności w szeregach Armii Krajowej na terenie Okręgu

Pomorskiego AK. Relacja oraz kserokopie dokumentów opatrzone są sygnaturą M:650/1302 Pom.

Obecnie przygotowujemy materiały do wydania części VII „Słownika biograficznego konspiracji pomorskiej 1939-1945”. W części tej chciałabym opublikować biogram śp. Alfonsa Łaskiego, jednak brak mi niektórych faktów dotyczących życia Męża Pani. W związku z tym uprzejmie proszę o przesłanie następujących informacji :

1.miejsce urodzenia, imiona rodziców wraz z nazwiskiem rodowym matki, za­

wody rodziców,

2. gdzie rodzice mieszkali, gdzie uczęszczał do szkoły, jakie posiadał wykształ cenie,

3.gdzie pracował po zakończeniu II wojny światowej, w jakim zawodzie, kiedy odszedł na emeryturę,

4. jaki posiadał stopień wojskowy i odznaczenia wraz z numerami legitymacji ewentualne kserokopie leg., działalność polityczna i społeczna,

5. informacje o rodzinie: data zawarcia związku małżeńskiego, imię Małżonki, imiona dzieci.

Zwykle przy biogramie publikujemy zdjęcie osoby, której on dotyczy. W lie posiadamy zdjęcia Małżonka Pani. W związku z tym bardzo proszę o prz^łaftit^zdięcia wraz z informacjami.

Łączę pozdro wiCTłfc^wyrazy głębokiego szacunku.

BIURO FUNDACJI^ £ A II . J

UL. PODMURNA 93 ___ r W ? / ...

w w w . u m . t o n i n . p l / A K , E 1 ^ i et a S k e r s k a d ° k u m e n t a lis tk a

KONTO:

82 1090 1506 0000 0000 5002 0244 KRS 00000 41692

32

KARTKA PO CZTO W A

N A D A N IE B IB LIO TEC E

PED A G O G IC ZN EJ W TO R U N IU IM IENIA

G EN . BRYG . PRO F.

ELŻBIETY ZA W A C K IEJ

<

33

cc

34

o

35

£

36

' h

37

t

38

? /7 - r * *

39

r f /

40

ć /

41

1 / 1

42

/ X

43

k

44

J

45

b

46

47

48