Analiza finansowa Analiza finansowa

(1)

Analiza finansowa

(2)

Analiza- podstawowe pojęcia Analiza- podstawowe pojęcia

 Analiza - to metoda poznania obiektów i zjawisk złożonych Analiza - to metoda poznania obiektów i zjawisk złożonych przez ich podział na elementy proste i zbadanie powiązań przez ich podział na elementy proste i zbadanie powiązań

pomiędzy tymi elementami, szczególnie zależność pomiędzy tymi elementami, szczególnie zależność

przyczynowo-skutkowa.

Istotą analizy - jest określenie kondycji przedsiębiorstwa, Istotą analizy - jest określenie kondycji przedsiębiorstwa,

ustalenie czy dotychczasowa działalność dała zamierzone ustalenie czy dotychczasowa działalność dała zamierzone efekty oraz ustalenie kierunków i sposobów doskonalenia efekty oraz ustalenie kierunków i sposobów doskonalenia

dalszej działalności dalszej działalności

Analiza jest rozumiana jako - dyscyplina naukowa - zajmuje Analiza jest rozumiana jako - dyscyplina naukowa - zajmuje

się wyszukiwaniem i mierzeniem związków zachodzących się wyszukiwaniem i mierzeniem związków zachodzących

między zjawiskami ekonomicznymi oraz wykrywaniem między zjawiskami ekonomicznymi oraz wykrywaniem

prawidłowości dotyczących zachowania się podmiotów prawidłowości dotyczących zachowania się podmiotów

gospodarczych i ich reakcja na bodźce płynące z otoczenia.

(3)

Analiza- podstawowe pojęcia i Analiza- podstawowe pojęcia i

geneza geneza



Analiza jest pojęciem wieloznacznym. Ma ona Analiza jest pojęciem wieloznacznym. Ma ona bardzo szerokie zastosowanie, posługuje się nią bardzo szerokie zastosowanie, posługuje się nią

wiele dziedzin nauki, co sprawia iż w pojęciu tym wiele dziedzin nauki, co sprawia iż w pojęciu tym

mieści się system różnorodnych metod badania mieści się system różnorodnych metod badania

naukowego. Zadaniem analizy jest rozłożenie naukowego. Zadaniem analizy jest rozłożenie

danej całości na elementy i oddzielne danej całości na elementy i oddzielne

przebadanie każdego z nich.

Pojęcie analizy ekonomicznej czepie swoje Pojęcie analizy ekonomicznej czepie swoje

początki jeszcze z czasów starożytności, chociaż początki jeszcze z czasów starożytności, chociaż

za jej ojca przyjmuje się F. Quesnay'a, który był za jej ojca przyjmuje się F. Quesnay'a, który był

osobistym lekarzem króla Francji Ludwika XV.

(4)

Analiza- podstawowe pojęcia i Analiza- podstawowe pojęcia i

rodzaje rodzaje

 Analiza ekonomiczna jest to analiza odnosząca się do Analiza ekonomiczna jest to analiza odnosząca się do działalności gospodarczej.

działalności gospodarczej.

Z punktu widzenia przedmiotowego należy wyróżnić w niej Z punktu widzenia przedmiotowego należy wyróżnić w niej

przede wszystkim:

-analizę makro- i mikroekonomiczną

- analizę finansową i techniczno-ekonomiczną - analizę finansową i techniczno-ekonomiczną

 Analiza makroekonomiczna – dotyczy badania i oceny Analiza makroekonomiczna – dotyczy badania i oceny wielkości ekonomicznych zagregowanych, a więc wielkości ekonomicznych zagregowanych, a więc

ujmowanych głównie dla całej gospodarki narodowej.

 Analiza mikroekonomiczna – dotyczy badania i oceny Analiza mikroekonomiczna – dotyczy badania i oceny działalności takich podmiotów gospodarujących jak działalności takich podmiotów gospodarujących jak

przedsiębiorstwo, gospodarstwo domowe, itp.

(5)

 Analiza Analiza finansowa finansowa - - dotyczy dotyczy całokształtu całokształtu finansowanych aspektów funkcjonowania finansowanych aspektów funkcjonowania

przedsiębiorstwa, czyli:

- stanu finansowego i majątkowego – wstępna i rozwinięta - stanu finansowego i majątkowego – wstępna i rozwinięta analiza bilansu, majątek, źródła finansowania, kapitał analiza bilansu, majątek, źródła finansowania, kapitał

obrotowy obrotowy

- wyników finansowych – badanie rachunku zysków i strat, - wyników finansowych – badanie rachunku zysków i strat, rachunki przepływów pieniężnych, różne kategorie wyniku rachunki przepływów pieniężnych, różne kategorie wyniku finansowego, zwłaszcza wynik netto, rentowności, finansowego, zwłaszcza wynik netto, rentowności, przyczynowa analiza wyniku, płynność, analiza przyczynowa analiza wyniku, płynność, analiza

wskaźnikowa wskaźnikowa

- zachodzących w nim procesów finansowych – sprzedaż, - zachodzących w nim procesów finansowych – sprzedaż, koszty, ceny, przepływy gotówkowe, kształtowanie się koszty, ceny, przepływy gotówkowe, kształtowanie się należności środków pieniężnych, zobowiązań, procesów należności środków pieniężnych, zobowiązań, procesów

inwestycyjnych.

(6)

Analiza- podstawowe pojęcia i Analiza- podstawowe pojęcia i

rodzaje rodzaje

 Podział analizy ekonomicznej przedsiębiorstwa.Podział analizy ekonomicznej przedsiębiorstwa.

Analiza ekonomiczna Analiza ekonomiczna

Analiza techniczno-ekonomiczna Analiza techniczno-ekonomiczna Analiza finansowa

Analiza finansowa analiza produkcji analiza produkcji

analiza zatrudnienia i wydajności pracy analiza zatrudnienia i wydajności pracy analiza środków trwałych

analiza środków trwałych

analiza gospodarki materiałowej analiza gospodarki materiałowej analiza postępu technicznego analiza postępu technicznego analiza sytuacji finansowej analiza sytuacji finansowej analiza sytuacji majątkowej analiza sytuacji majątkowej analiza wyniku finansowego analiza wyniku finansowego analiza przychodów

analiza przychodów analiza kosztów analiza kosztów

analiza przepływów pieniężnych analiza przepływów pieniężnych

(7)



Analiza techniczno-ekonomiczna – koncentruje się Analiza techniczno-ekonomiczna – koncentruje się na ocenie poszczególnych odcinków działalności na ocenie poszczególnych odcinków działalności

gospodarczej przedsiębiorstwa:

- ilości i asortymencie produkcji i metodach jej - ilości i asortymencie produkcji i metodach jej

wytwarzania wytwarzania

- wyposażeniu w aktywa trwałe i postępie - wyposażeniu w aktywa trwałe i postępie

technicznym technicznym

- zaopatrzeniu materiałowym i stopniu - zaopatrzeniu materiałowym i stopniu

wykorzystania materiałów wykorzystania materiałów

- analizę wielkości, struktury i kształtowania - analizę wielkości, struktury i kształtowania

zapasów towarowych zapasów towarowych

- zarządzaniu zasobami ludzkimi, płacami i - zarządzaniu zasobami ludzkimi, płacami i

wydajnością pracy wydajnością pracy

- itp.

(8)

 Analizy ekonomiczne w przedsiębiorstwie można podzielić Analizy ekonomiczne w przedsiębiorstwie można podzielić wg różnorodnych kryteriów.

wg różnorodnych kryteriów.

 Do kryteriów, które mają istotne znaczenie, należy zaliczyć:Do kryteriów, które mają istotne znaczenie, należy zaliczyć:

- przeznaczenie analiz;

 -czas, którego dotyczą zastosowane metody badawcze;-czas, którego dotyczą zastosowane metody badawcze;

 - szczegółowość opracowania.- szczegółowość opracowania.

(9)

 W zależności od przeznaczenia analizy możemy podzielić na:W zależności od przeznaczenia analizy możemy podzielić na:

- analizę zewnętrzną

- analizę wewnętrzną - analizę wewnętrzną

 Analiza zewnętrzna – określana często jako raport roczny Analiza zewnętrzna – określana często jako raport roczny przeznaczona jest dla akcjonariuszy, udziałowców, przyszłych przeznaczona jest dla akcjonariuszy, udziałowców, przyszłych inwestorów i banków. Skierowana jest do kooperatorów, klientów, inwestorów i banków. Skierowana jest do kooperatorów, klientów, dostawców, dziennikarzy ekonomicznych, izb przemysłowych i dostawców, dziennikarzy ekonomicznych, izb przemysłowych i handlowych oraz przedstawicieli handlowych za granicą.

handlowych oraz przedstawicieli handlowych za granicą.

Właściwą jej funkcja jest informowanie opinii publicznej o rozwoju i Właściwą jej funkcja jest informowanie opinii publicznej o rozwoju i pozycji przedsiębiorstwa w roku poprzednim. Raport taki pozycji przedsiębiorstwa w roku poprzednim. Raport taki prezentuje przedsiębiorstwo, jego wielkość, cele, politykę oraz prezentuje przedsiębiorstwo, jego wielkość, cele, politykę oraz

osoby nim kierujące.

Informuje także o oferowanych usługach czy produktach, o pozycji Informuje także o oferowanych usługach czy produktach, o pozycji firmy w kraju i za granicą, o systemie sprzedaży.

firmy w kraju i za granicą, o systemie sprzedaży.

(10)

 Podstawową Podstawową strukturę strukturę raportu raportu rocznego rocznego tworzą:tworzą:

- sprawozdanie finansowe;

 sprawozdanie sprawozdanie o o stanie stanie przedsiębiorstwa przedsiębiorstwa – – jego jego funkcjonowanie, stan majątkowy, stan finansów funkcjonowanie, stan majątkowy, stan finansów

- inne dane o firmie.

 Analiza wewnętrzna – jest przygotowana na potrzeby Analiza wewnętrzna – jest przygotowana na potrzeby własne przedsiębiorstwa, służy do rozwiązywania własne przedsiębiorstwa, służy do rozwiązywania pojawiających się problemów decyzyjnych kierownictwa, pojawiających się problemów decyzyjnych kierownictwa, oceny gospodarowania w różnych przekrojach, jest oceny gospodarowania w różnych przekrojach, jest punktem wyjścia procesów restrukturyzacyjnych.

punktem wyjścia procesów restrukturyzacyjnych.

 Z punktu widzenia przedsiębiorstwa jest to najważniejsze Z punktu widzenia przedsiębiorstwa jest to najważniejsze przekrój analityczny, tu bowiem znajdują swoje przekrój analityczny, tu bowiem znajdują swoje potwierdzenia lub nie – sprawność i efektywność potwierdzenia lub nie – sprawność i efektywność

gospodarowania oraz możliwości rozwojowe firmy.

(11)

 Z punktu widzenia czasu, którego analizy dotyczą można Z punktu widzenia czasu, którego analizy dotyczą można wśród nich wyróżnić:

wśród nich wyróżnić:

- analizę retrospektywną (ex post);

- analizę bieżącą (operatywna);

- analizę prospektywną (ex ante).

(12)

Teoretyczne podstawy analizy Teoretyczne podstawy analizy

finansowej finansowej



W najszerszym ujęciu finanse to zjawiska finansowe, W najszerszym ujęciu finanse to zjawiska finansowe,

których „tworzywem” jest pieniądz. Zarządzanie finansami których „tworzywem” jest pieniądz. Zarządzanie finansami

przedsiębiorstwa można traktować jako składową część przedsiębiorstwa można traktować jako składową część

szerzej pojmowanych finansów przedsiębiorstwa. Finanse szerzej pojmowanych finansów przedsiębiorstwa. Finanse

przedsiębiorstwa to „opis i analiza mechanizmu przedsiębiorstwa to „opis i analiza mechanizmu

finansowego przedsiębiorstwa, zarządzanie zaś to sfera finansowego przedsiębiorstwa, zarządzanie zaś to sfera

decyzji – tak bieżących, jak i rozwojowych podejmowanych decyzji – tak bieżących, jak i rozwojowych podejmowanych

przy użyciu odpowiednich, sformalizowanych narzędzi”.

(13)

Analiza finansowa-geneza Analiza finansowa-geneza

 Analiza finansowa jest historycznie najstarszym działem Analiza finansowa jest historycznie najstarszym działem analizy ekonomicznej. Początkowo opierała się jedynie na analizy ekonomicznej. Początkowo opierała się jedynie na analizie bilansu oraz rachunku wyników, jednak zauważono, analizie bilansu oraz rachunku wyników, jednak zauważono, iż wymaga ona szerszego zastosowania by wspierać iż wymaga ona szerszego zastosowania by wspierać podejmowanie bieżących i strategicznych decyzji.

podejmowanie bieżących i strategicznych decyzji.

Pierwsze próby dokonania oceny wskaźników finansowych Pierwsze próby dokonania oceny wskaźników finansowych firmy zostały przeprowadzone już w drugiej połowie XIX firmy zostały przeprowadzone już w drugiej połowie XIX stulecia. W 1870 r. porównanie bilansu rozpoczął twórca stulecia. W 1870 r. porównanie bilansu rozpoczął twórca dziennikarskiej krytyki bilansu L. Cohstaedt.

dziennikarskiej krytyki bilansu L. Cohstaedt.

Analiza finansowa jest stosowana w życiu gospodarczym Analiza finansowa jest stosowana w życiu gospodarczym ponieważ pozwala na systematyczne dostarczanie ponieważ pozwala na systematyczne dostarczanie zrozumiałych i względnie porównywalnych informacji zrozumiałych i względnie porównywalnych informacji

finansowych.

(14)

Analiza finansowa-geneza Analiza finansowa-geneza

 W analizie wskazane jest dążenie do poznania badanej W analizie wskazane jest dążenie do poznania badanej rzeczywistości w przyszłości i obecnie. Aby tego dokonać rzeczywistości w przyszłości i obecnie. Aby tego dokonać należy korzystać z celowo dopasowanych metod i modeli.

należy korzystać z celowo dopasowanych metod i modeli.

Trudno jest zarządzać przedsiębiorstwem bez oceny Trudno jest zarządzać przedsiębiorstwem bez oceny

finansowych skutków podjętych decyzji, czy też bez wglądu finansowych skutków podjętych decyzji, czy też bez wglądu

w rachunkowość i zarządzanie finansami przedsiębiorstwa.

(15)

Analiza Finansowa - źródło Analiza Finansowa - źródło

informacji o firmie informacji o firmie

 Analiza finansowa zajmuje się badaniem stanu i rozwoju szeroko Analiza finansowa zajmuje się badaniem stanu i rozwoju szeroko rozumianych finansów firmy. Opracowuje się ją w celu oceny stanu rozumianych finansów firmy. Opracowuje się ją w celu oceny stanu finansów, efektywności gospodarki finansowej oraz oceny finansów, efektywności gospodarki finansowej oraz oceny przedsięwzięć gospodarczych i decyzji finansowych. Jest ona przedsięwzięć gospodarczych i decyzji finansowych. Jest ona najpowszechniej wykorzystywaną spośród analiz działalności najpowszechniej wykorzystywaną spośród analiz działalności przedsiębiorstwa - użyteczna jest bowiem nie tylko dla kierownictwa przedsiębiorstwa - użyteczna jest bowiem nie tylko dla kierownictwa samego przedsiębiorstwa, ale także dla innych podmiotów z samego przedsiębiorstwa, ale także dla innych podmiotów z

różnych powodów zainteresowanych jego stanem.

(16)

Analiza Finansowa Analiza Finansowa

 Wykorzystują ją wszelkiego rodzaju instytucje kredytujące, aby Wykorzystują ją wszelkiego rodzaju instytucje kredytujące, aby ocenić ryzyko związane z udzieleniem pożyczki danemu ocenić ryzyko związane z udzieleniem pożyczki danemu przedsiębiorstwu i aby następnie monitorować jego wypłacalność.

przedsiębiorstwu i aby następnie monitorować jego wypłacalność.

AAnaliza finansowa jest często podstawowym źródłem informacji dla naliza finansowa jest często podstawowym źródłem informacji dla właścicieli o stanie posiadanej przez nich spółki. Jest to szczególnie właścicieli o stanie posiadanej przez nich spółki. Jest to szczególnie widoczne w przypadku spółek publicznych, których akcje notowane widoczne w przypadku spółek publicznych, których akcje notowane są na giełdach papierów wartościowych. Wielu spośród inwestorów są na giełdach papierów wartościowych. Wielu spośród inwestorów giełdowych, np. fundusze inwestycyjne, domy maklerskie i banki giełdowych, np. fundusze inwestycyjne, domy maklerskie i banki rozporządzające portfelami swoich klientów, posiada akcje rozporządzające portfelami swoich klientów, posiada akcje dziesiątek a nawet setek spółek, które są kupowane i sprzedawane dziesiątek a nawet setek spółek, które są kupowane i sprzedawane zależnie od koniunktury na rynkach finansowych lub w danych zależnie od koniunktury na rynkach finansowych lub w danych sektorach gospodarki oraz od kondycji finansowych samych spółek.

sektorach gospodarki oraz od kondycji finansowych samych spółek.

(17)

Analiza Finansowa Analiza Finansowa

 Znaczącym plusem analizy finansowej jest to, iż często Znaczącym plusem analizy finansowej jest to, iż często wykorzystuje ona wskaźniki finansowe wyrażone w wielkościach wykorzystuje ona wskaźniki finansowe wyrażone w wielkościach względnych. Umożliwia to porównywanie danego przedsiębiorstwa względnych. Umożliwia to porównywanie danego przedsiębiorstwa do innych z danej branży, a także badanie zmian w obrębie danego do innych z danej branży, a także badanie zmian w obrębie danego przedsiębiorstwa w czasie, co jest bardzo użyteczne z punktu przedsiębiorstwa w czasie, co jest bardzo użyteczne z punktu widzenia potencjalnych inwestorów, mających do wyboru kilka widzenia potencjalnych inwestorów, mających do wyboru kilka

inwestycji. Wybiorą oni tą, która najlepiej rokuje na

inwestycji. Wybiorą oni tą, która najlepiej rokuje na przyszłość.przyszłość.

(18)

 Rozbudowanie analizy finansowej oraz waga przywiązywana Rozbudowanie analizy finansowej oraz waga przywiązywana do poszczególnych jej części są różne, zależnie od celu do poszczególnych jej części są różne, zależnie od celu analizy oraz podmiotu ją przeprowadzającego. Właściciele, analizy oraz podmiotu ją przeprowadzającego. Właściciele, tacy jak akcjonariusze, koncentrują się na wskaźnikach tacy jak akcjonariusze, koncentrują się na wskaźnikach rynku i wartości firmy. Banki natomiast bacznie obserwują rynku i wartości firmy. Banki natomiast bacznie obserwują wskaźniki wypłacalności, zdolności do obsługi długu oraz wskaźniki wypłacalności, zdolności do obsługi długu oraz efektywności inwestycji, na które udzielają kredytów. Samo efektywności inwestycji, na które udzielają kredytów. Samo przedsiębiorstwo z kolei interesuje się głównie płynnością przedsiębiorstwo z kolei interesuje się głównie płynnością finansową i zdolnością obsługi długu. Sporządzana finansową i zdolnością obsługi długu. Sporządzana systematycznie, np. raz na kwartał, analiza finansowa jest systematycznie, np. raz na kwartał, analiza finansowa jest

skutecznym narzędziem controllingu finansowego.

(19)

Wskaźniki Wskaźniki

 Podstawowymi instrumentami analizy finansowej są Podstawowymi instrumentami analizy finansowej są wskaźniki. Mogą one przyjmować

wskaźniki. Mogą one przyjmować formę bezwzględnąformę bezwzględną - - najczęściej wyrażoną w wartościach pieniężnych, lub najczęściej wyrażoną w wartościach pieniężnych, lub

względną

względną - zwykle opartą na ilorazie wskaźników - zwykle opartą na ilorazie wskaźników bezwzględnych, ich sum lub różnic.

bezwzględnych, ich sum lub różnic.

 Można je również rozróżnić na wskaźniki Można je również rozróżnić na wskaźniki statycznestatyczne - - charakteryzujące stan ekonomiczny jednostki na dany charakteryzujące stan ekonomiczny jednostki na dany

moment oraz

moment oraz dynamicznedynamiczne - - opisujące opisujące wyniki wyniki przedsiębiorstwa w pewnym okresie. Wskaźniki różnią się przedsiębiorstwa w pewnym okresie. Wskaźniki różnią się

zakresem zdarzeń gospodarczych które obejmują.

 Wykorzystuje się wskaźniki Wykorzystuje się wskaźniki syntetycznesyntetyczne, obejmujące , obejmujące wiele zdarzeń gospodarczych oraz

wiele zdarzeń gospodarczych oraz cząstkowe, cząstkowe, charakteryzujące się małą pojemnością i opisujące charakteryzujące się małą pojemnością i opisujące

pojedyncze lub mało złożone zjawiska.

 Aby konkretny wskaźnik dostarczał użytecznych informacji, Aby konkretny wskaźnik dostarczał użytecznych informacji, musi mieć odpowiedni punkt odniesienia, czas, porównanie musi mieć odpowiedni punkt odniesienia, czas, porównanie

do średnich w branży.

(20)

Źródła informacji wykorzystyw w Źródła informacji wykorzystyw w

analizie finansowej analizie finansowej

 Podstawowym źródłem informacji wykorzystywanym w Podstawowym źródłem informacji wykorzystywanym w analizie finansowej jest sprawozdanie finansowe, w

analizie finansowej jest sprawozdanie finansowe, w szczególności:

szczególności:

 Bilans Bilans

 Rachunek Zysków i Strat Rachunek Zysków i Strat

 Rachunek Przepływów Pieniężnych Rachunek Przepływów Pieniężnych (Cash Flow)(Cash Flow)

 Wskaźniki finansowe służą ocenie działalności gospodarczej Wskaźniki finansowe służą ocenie działalności gospodarczej przedsiębiorstwa oraz identyfikacji potencjalnych zagrożeń.

przedsiębiorstwa oraz identyfikacji potencjalnych zagrożeń.

Każdy ze wskaźników informuje o określonych wielkościach Każdy ze wskaźników informuje o określonych wielkościach ekonomicznych charakteryzujących przedsiębiorstwo, ekonomicznych charakteryzujących przedsiębiorstwo, takich jak zyskowność, wypłacalność, efektywność, takich jak zyskowność, wypłacalność, efektywność, zadłużenie. Są one wykorzystywane do obliczania zadłużenie. Są one wykorzystywane do obliczania zależności pomiędzy dwoma (kilkoma) elementami zależności pomiędzy dwoma (kilkoma) elementami

sprawozdań finansowych firmy.

(21)

Wskaźniki Wskaźniki

 Wskaźniki Wspomagania Finansowego Wskaźniki Wspomagania Finansowego (pokazują (pokazują strukturę finansowania przedsiębiorstwa)

strukturę finansowania przedsiębiorstwa)

 · Wskaźnik Ogólnego Zadłużenia · Wskaźnik Ogólnego Zadłużenia

 · Wskaźnik Pokrycia Zobowiązań Kapitałem Własnym · Wskaźnik Pokrycia Zobowiązań Kapitałem Własnym

 · Wskaźnik Obsługi Długu · Wskaźnik Obsługi Długu

 Wskaźniki Płynności bWskaźniki Płynności b(wskazują na zdolność (wskazują na zdolność przedsiębiorstwa do spłaty bieżących zobowiązań) przedsiębiorstwa do spłaty bieżących zobowiązań)

 · · Wskaźnik Bieżącej Płynności Wskaźnik Bieżącej Płynności

 · Wskaźnik Szybkiej Płynności· Wskaźnik Szybkiej Płynności

(22)

Wskaźniki Wskaźniki

 Wskaźniki Sprawności Działania Wskaźniki Sprawności Działania (mierzą efektywność (mierzą efektywność działalności operacyjnej przedsiębiorstwa)

działalności operacyjnej przedsiębiorstwa)

 · · Wskaźnik Obrotowości Aktywów Wskaźnik Obrotowości Aktywów

 · Wskaźnik Obrotowości Majątku Trwałego · Wskaźnik Obrotowości Majątku Trwałego

 · · Wskaźnik Rotacji Wyrobów Gotowych Wskaźnik Rotacji Wyrobów Gotowych

 · Wskaźnik Cyklu Windykacji Należności · Wskaźnik Cyklu Windykacji Należności

 · · Wskaźnik Cyklu Regulowania ZobowiązańWskaźnik Cyklu Regulowania Zobowiązań

(23)

Wskaźniki Rentowności Wskaźniki Rentowności



Wskaźniki Rentowności Wskaźniki Rentowności (określają (określają zyskowność przedsiębiorstwa)

zyskowność przedsiębiorstwa)



· · Wskaźnik Zysku na Udział Wskaźnik Zysku na Udział Jednostkowy

Jednostkowy



· · Wskaźnik Rentowności Sprzedaży Wskaźnik Rentowności Sprzedaży



· · Wskaźnik Rentowności Kapitału Wskaźnik Rentowności Kapitału Własnego

Własnego



· · Wskaźnik Rentowności Majątku Wskaźnik Rentowności Majątku

(24)

ANALIZA WSKAŹNIKOWA ANALIZA WSKAŹNIKOWA

 Najczęściej stosuje się podział wskaźników na pięć grup. Najczęściej stosuje się podział wskaźników na pięć grup.

Ponieważ w każdej grupie występuje od kilku do kilkunastu Ponieważ w każdej grupie występuje od kilku do kilkunastu

wskaźników, omówione zostaną tylko wybrane wskaźników, omówione zostaną tylko wybrane

. .

(25)

1. Wskaźniki płynności 1. Wskaźniki płynności

 a) wskaźnik bieżącej płynności (Current Ratio)a) wskaźnik bieżącej płynności (Current Ratio),,

 Pokazuje zdolność firmy do regulowania swoich zobowiązań Pokazuje zdolność firmy do regulowania swoich zobowiązań środkami obrotowymi.

środkami obrotowymi.

 aktywa bieżąceaktywa bieżące

 pasywa bieżące/krótkoterminowe pasywa bieżące/krótkoterminowe

 Optymalna wartość wskaźnika powinna wynosić <1,2 - 2,0>, tzn. Optymalna wartość wskaźnika powinna wynosić <1,2 - 2,0>, tzn.

jest optymalnie, gdy majątek obrotowy od 1,2 do 2 pokrywa jest optymalnie, gdy majątek obrotowy od 1,2 do 2 pokrywa

zobowiązania krótkoterminowe.

 Gdy wskaźnik < 1 - kłopoty z płynnością, tzn. z terminowym Gdy wskaźnik < 1 - kłopoty z płynnością, tzn. z terminowym regulowaniem zobowiązań.

regulowaniem zobowiązań.

 Gdy wskaźnik > 3 - coś się w majątku obrotowym nie obraca, Gdy wskaźnik > 3 - coś się w majątku obrotowym nie obraca, zalega (np. w magazynie leżą nie sprzedane towary, w majątku zalega (np. w magazynie leżą nie sprzedane towary, w majątku obrotowym są niespłacone należności lub krótkoterminowe obrotowym są niespłacone należności lub krótkoterminowe

papiery wartościowe, których nie można sprzedać).

(26)

wskaźnik szybki płynności wskaźnik szybki płynności

 b) wskaźnik szybki płynności (Quick Ratio).b) wskaźnik szybki płynności (Quick Ratio).

 Pokazuje stopień pokrycia zobowiązań krótkoterminowych Pokazuje stopień pokrycia zobowiązań krótkoterminowych aktywami o dużym stopniu płynności, tzn. mierzy aktywami o dużym stopniu płynności, tzn. mierzy

natychmiastową zdolność firmy do spłaty długów.

 Wartość wskaźnika powinna oscylować w okolicach 1, Wartość wskaźnika powinna oscylować w okolicach 1, w praktyce jest to poziom rzadko spotykany. Dlatego za w praktyce jest to poziom rzadko spotykany. Dlatego za

satysfakcjonujący uważa się poziom od 1 do 1,2.

 Gdy wskaźnik < 1 - pojawia się zagrożenie bieżącej Gdy wskaźnik < 1 - pojawia się zagrożenie bieżącej zdolności firmy do terminowego regulowania zobowiązań.

zdolności firmy do terminowego regulowania zobowiązań.

(27)

2. Wskaźniki aktywności 2. Wskaźniki aktywności

/efektywności/

 a) a) wskaźnik rotacji należności,wskaźnik rotacji należności,

 Określa, ile razy w ciągu roku firma odtwarza stan swoich Określa, ile razy w ciągu roku firma odtwarza stan swoich należności.

należności.

 Zadowalający poziom tego wskaźnika powinien oscylować Zadowalający poziom tego wskaźnika powinien oscylować w przedziale 7,0 -10,0. Jeżeli wartość wskaźnika spada w przedziale 7,0 -10,0. Jeżeli wartość wskaźnika spada poniżej 7,0 oznacza to, że przedsiębiorstwo kredytuje poniżej 7,0 oznacza to, że przedsiębiorstwo kredytuje swoich klientów, co wiąże się z długim zamrożeniem swoich klientów, co wiąże się z długim zamrożeniem

środków pieniężnych w należnościach środków pieniężnych w należnościach

. .

(28)

ANALIZA WSKAŹNIKOWA ANALIZA WSKAŹNIKOWA

 a) a) wskaźnik rotacji należności,wskaźnik rotacji należności,

 Określa, ile razy w ciągu roku firma odtwarza stan swoich Określa, ile razy w ciągu roku firma odtwarza stan swoich należności.

należności.

 _ przychody ze sprzedaży_ przychody ze sprzedaży

 stan należności (przeciętny)stan należności (przeciętny)

 Zadowalający poziom tego wskaźnika powinien oscylować Zadowalający poziom tego wskaźnika powinien oscylować w przedziale 7,0 -10,0. Jeżeli wartość wskaźnika spada

w przedziale 7,0 -10,0. Jeżeli wartość wskaźnika spada poniżej 7,0 oznacza to, że przedsiębiorstwo kredytuje poniżej 7,0 oznacza to, że przedsiębiorstwo kredytuje

swoich klientów, co wiąże się z długim zamrożeniem swoich klientów, co wiąże się z długim zamrożeniem

środków pieniężnych w należnościach.

(29)

b) b) wskaźnik rotacji należności wskaźnik rotacji należności

 b)b)wskaźnik rotacji należności w dniachwskaźnik rotacji należności w dniach (Recivables (Recivables Turnover),

Turnover),

 Informuje o okresie oczekiwania na uzyskanie należności za Informuje o okresie oczekiwania na uzyskanie należności za swoją sprzedaż kredytow

swoją sprzedaż kredytow

 _średni stan należności X 360 dni_średni stan należności X 360 dni

 sprzedaż nettosprzedaż netto

 W wielu przedsiębiorstwach niezrealizowane należności W wielu przedsiębiorstwach niezrealizowane należności

wynoszą około 2 miesięcy. Kiedy płatności przekraczają ten wynoszą około 2 miesięcy. Kiedy płatności przekraczają ten

okres powstaje zagrożenie zatorów płatniczych.

 Optymalna wartość tego wskaźnika zależy od rodzaju Optymalna wartość tego wskaźnika zależy od rodzaju działalności przedsiębiorstwa.

działalności przedsiębiorstwa.

(30)

wskaźnik rotacji zapasów wskaźnik rotacji zapasów

 c) c) wskaźnik rotacji zapasówwskaźnik rotacji zapasów (Inventory Turnover), (Inventory Turnover),

 Określa ile razy w ciągu roku firma odnawia swoje zapasy.Określa ile razy w ciągu roku firma odnawia swoje zapasy.

 Niski poziom wskaźnika wskazuje na nadmierne lub zbędne Niski poziom wskaźnika wskazuje na nadmierne lub zbędne zapasy utrzymywane przez przedsiębiorstwo. Wzrost tego zapasy utrzymywane przez przedsiębiorstwo. Wzrost tego wskaźnika oznacza, że zapasy wystarczają na coraz wskaźnika oznacza, że zapasy wystarczają na coraz

mniejszą liczbę dni sprzedaży.

 d)d)wskaźnik rotacji zapasów w dniachwskaźnik rotacji zapasów w dniach,,

 Wyraża co ile dni przedsiębiorstwo odnawia swoje zapasy Wyraża co ile dni przedsiębiorstwo odnawia swoje zapasy dla zrealizowania sprzedaży. Wysoki poziom wskaźnika dla zrealizowania sprzedaży. Wysoki poziom wskaźnika

informuje o wolnym obrocie zapasami, niski o szybkim.

 W przypadku tego wskaźnika ważna jest branża, do której W przypadku tego wskaźnika ważna jest branża, do której należy przedsiębiorstwo. Inny jest optymalny poziom należy przedsiębiorstwo. Inny jest optymalny poziom wskaźnika w zakładach mięsnych (krótszy), a jeszcze inny wskaźnika w zakładach mięsnych (krótszy), a jeszcze inny

np. w firmach skupujących sezonowo runo leśne (dłuższy).

(31)

3. Wskaźniki zadłużenia 3. Wskaźniki zadłużenia

 a) wskaźnik ogólnego zadłużeniaa) wskaźnik ogólnego zadłużenia,,

 Obrazuje strukturę finansowania majątku przedsiębiorstwa. Obrazuje strukturę finansowania majątku przedsiębiorstwa.

Informuje, jaki udział w całości źródeł finansowania Informuje, jaki udział w całości źródeł finansowania aktywów firmy stanowi zadłużenie, czyli kapitały obce.

aktywów firmy stanowi zadłużenie, czyli kapitały obce.

 Wg standardów zachodnich wskaźnik ten powinien Wg standardów zachodnich wskaźnik ten powinien oscylować w przedziale 0,57 - 0,67. Im wyższy jego poziom, oscylować w przedziale 0,57 - 0,67. Im wyższy jego poziom, tym wyższy poziom zadłużenia i wyższe ryzyko finansowe.

tym wyższy poziom zadłużenia i wyższe ryzyko finansowe.

Jego wysokość uzależniona jest od branży. Wysoka wartość Jego wysokość uzależniona jest od branży. Wysoka wartość wskaźnika charakteryzuje banki, firmy leasingowe.

wskaźnika charakteryzuje banki, firmy leasingowe.

zobowiązania ogółemzobowiązania ogółem

wskaźnik ogólnego zadłużenia = --- x100%

aktywa ogółemaktywa ogółem

(32)

b) b) wskaźnik zadłużenia kapitału wskaźnik zadłużenia kapitału własnego

własnego , ,

 b) wskaźnik zadłużenia kapitału własnegob) wskaźnik zadłużenia kapitału własnego,,

 Określa stopień zaangażowania kapitału obcego w stosunku Określa stopień zaangażowania kapitału obcego w stosunku do kapitału własnego.

do kapitału własnego.

 Wzrost wskaźnika oznacza większe zaangażowanie obcych Wzrost wskaźnika oznacza większe zaangażowanie obcych źródeł finansowania w stosunku do źródeł własnych.

źródeł finansowania w stosunku do źródeł własnych.

 W przypadku tego wskaźnika trudno jest mówić W przypadku tego wskaźnika trudno jest mówić

o wartościach optymalnych, chociaż np. w USA za wartość o wartościach optymalnych, chociaż np. w USA za wartość

graniczną dla spółek małych przyjmuje się proporcję 3:1, graniczną dla spółek małych przyjmuje się proporcję 3:1,

dla dużych i średnich 1:1.

(33)

c) c) zadłużenia długoterminowego zadłużenia długoterminowego (wskaźnik długu),

(wskaźnik długu),

 Określa stopień zabezpieczenia udzielanych kredytów przez Określa stopień zabezpieczenia udzielanych kredytów przez kapitał własny firmy.

kapitał własny firmy.

 Przyjmuje się, że zadowalający poziom tego wskaźnika Przyjmuje się, że zadowalający poziom tego wskaźnika powinien wynosić 0,5, co wynika ze struktury kapitału powinien wynosić 0,5, co wynika ze struktury kapitału 33:67, wg której kredyt długoterminowy powinien być 33:67, wg której kredyt długoterminowy powinien być dwukrotnie mniejszy od kapitałów własnych. Racjonalny dwukrotnie mniejszy od kapitałów własnych. Racjonalny poziom tego wskaźnika wynosi jednak od 0,5 do 1,0.

poziom tego wskaźnika wynosi jednak od 0,5 do 1,0.

W przypadku, gdy wskaźnik > 1,0 oznacza to, że W przypadku, gdy wskaźnik > 1,0 oznacza to, że

zobowiązania długoterminowe są wyższe niż kapitał własny.

(34)

 d)d)wskaźnik pokrycia zobowiązań długoterminowych wskaźnik pokrycia zobowiązań długoterminowych rzeczowymi składnikami majątku

rzeczowymi składnikami majątku..

 Informuje o stopniu zabezpieczenia zobowiązań Informuje o stopniu zabezpieczenia zobowiązań

długoterminowych przez rzeczowe składniki majątku firmy.

 Nie ma tak powszechnego zastosowania jak poprzednie Nie ma tak powszechnego zastosowania jak poprzednie

wskaźniki. Jego znaczenie informacyjne rośnie w przypadku wskaźniki. Jego znaczenie informacyjne rośnie w przypadku

firm zagrożonych upadłością.

(35)

4. Wskaźniki rentowności 4. Wskaźniki rentowności

 a) a) wskaźnik rentowności sprzedaży (Return on wskaźnik rentowności sprzedaży (Return on Sales),

Sales),

 Określa zdolność firmy do generowania zysku przez Określa zdolność firmy do generowania zysku przez sprzedaż.

sprzedaż.

 Im niższy jest wskaźnik, tym większa wartość sprzedaży Im niższy jest wskaźnik, tym większa wartość sprzedaży musi być zrealizowana dla osiągnięcia określonej kwoty musi być zrealizowana dla osiągnięcia określonej kwoty zysku. Z kolei im wyższy poziom wskaźnika, tym wyższa zysku. Z kolei im wyższy poziom wskaźnika, tym wyższa

efektywność osiąganych dochodów. Pożądany jest zatem efektywność osiąganych dochodów. Pożądany jest zatem

wysoki poziom tego wskaźnika.

 Z tego też powodu należy porównywać wartość tego Z tego też powodu należy porównywać wartość tego

wskaźnika w danej firmie z innymi firmami tej samej branży.

(36)

 b) wskaźnik rentowność aktywów (Return on Assets) b) wskaźnik rentowność aktywów (Return on Assets) - ROA

- ROA,,

 Określa stosunek wielkości zysku netto, wypracowanego Określa stosunek wielkości zysku netto, wypracowanego przez jednostkę, do wartości zaangażowanego w firmie przez jednostkę, do wartości zaangażowanego w firmie majątku. Pokazuje jak efektywnie firma zarządza swoim majątku. Pokazuje jak efektywnie firma zarządza swoim

majątkiem.

 Im wyższy poziom rentowności aktywów, tym lepsza Im wyższy poziom rentowności aktywów, tym lepsza sytuacja finansowa firmy. Zachodnie banki udzielające sytuacja finansowa firmy. Zachodnie banki udzielające

kredytów oczekują od firm, aby wskaźnik ten osiągał kredytów oczekują od firm, aby wskaźnik ten osiągał

poziom 2-6 %. Jednocześnie w małych firmach powinien być poziom 2-6 %. Jednocześnie w małych firmach powinien być

wyższy niż w dużych.

(37)

 c) c) stopa zwrotu z kapitału własnego (Return on stopa zwrotu z kapitału własnego (Return on Equity) - ROE

Equity) - ROE,,

 Informuje o wielkości zysku netto, przypadającego na Informuje o wielkości zysku netto, przypadającego na jednostkę kapitału zainwestowanego.

jednostkę kapitału zainwestowanego.

 Im wartość tego wskaźnika jest wyższa, tym korzystniejsza Im wartość tego wskaźnika jest wyższa, tym korzystniejsza jest sytuacja finansowa firmy. Wyższa efektywność kapitału jest sytuacja finansowa firmy. Wyższa efektywność kapitału

własnego wiąże się z możliwością uzyskania wyższej własnego wiąże się z możliwością uzyskania wyższej

nadwyżki finansowej, a co za tym idzie wyższych dywidend nadwyżki finansowej, a co za tym idzie wyższych dywidend

(dla akcjonariuszy) oraz z

dalszym rozwojem firmy.dalszym rozwojem firmy.

(38)

5. Wskaźniki wartości rynkowej 5. Wskaźniki wartości rynkowej

 a) a) zyskowność na jedna akcję (Earning per share zyskowność na jedna akcję (Earning per share ratio - EPS),

ratio - EPS),

 Określa wielkość zysku, przypadającą na pojedynczy udział Określa wielkość zysku, przypadającą na pojedynczy udział lub akcję.

lub akcję.

 EPS jest wskaźnikiem rynkowym określającym sytuację EPS jest wskaźnikiem rynkowym określającym sytuację spółki na rynku. Może on być aktualizowany w różnych spółki na rynku. Może on być aktualizowany w różnych

okresach, chociaż najczęściej obliczany jest co kwartał na okresach, chociaż najczęściej obliczany jest co kwartał na

podstawie raportów kwartalnych spółek publicznych podstawie raportów kwartalnych spółek publicznych

. .

(39)

 podstawie raportów kwartalnych spółek publicznych.podstawie raportów kwartalnych spółek publicznych.

 Istnieją dwa sposoby obliczania EPS:Istnieją dwa sposoby obliczania EPS:

 dzielenie zysku netto za ostatnie cztery kwartały przez dzielenie zysku netto za ostatnie cztery kwartały przez liczbę akcji zarejestrowanych na koniec ostatniego

liczbę akcji zarejestrowanych na koniec ostatniego kwartału,

kwartału,

 dzielenie zysku kwartalnego spółki przez liczbę dzielenie zysku kwartalnego spółki przez liczbę

zarejestrowanych na koniec każdego kwartału akcji (sposób zarejestrowanych na koniec każdego kwartału akcji (sposób

ten uwzględnia zmienną liczbę wyemitowanych w ciągu ten uwzględnia zmienną liczbę wyemitowanych w ciągu

ostatnich czterech kwartałów akcji).

(40)

 Poziom tego wskaźnika uzależniony jest od wielu czynników: Poziom tego wskaźnika uzależniony jest od wielu czynników:

liczby akcji, zysków i strat nadzwyczajnych, obciążeń liczby akcji, zysków i strat nadzwyczajnych, obciążeń finansowych. Ponieważ zmiana któregoś z czynników może finansowych. Ponieważ zmiana któregoś z czynników może być zjawiskiem jednorazowo występującym w roku, dlatego być zjawiskiem jednorazowo występującym w roku, dlatego też oceniając wielkość tego wskaźnika wskazane jest też oceniając wielkość tego wskaźnika wskazane jest porównywanie go w czasie oraz śledzenie czynników porównywanie go w czasie oraz śledzenie czynników

kształtujących go.

 Wartość wskaźnika jest istotna dla inwestorów liczących na Wartość wskaźnika jest istotna dla inwestorów liczących na korzystną dywidendę, jak i dla inwestorów oczekujących korzystną dywidendę, jak i dla inwestorów oczekujących wzrostu wartości akcji ze względu na rosnący zysk spółki.

wzrostu wartości akcji ze względu na rosnący zysk spółki.

Zysk z portfela skonstruowanego na bazie spółek Zysk z portfela skonstruowanego na bazie spółek charakteryzujących się największą dynamiką EPS jest charakteryzujących się największą dynamiką EPS jest

często większy od przeciętnego.

(41)

 b) b) wskaźnik ceny rynkowej akcji do wartości wskaźnik ceny rynkowej akcji do wartości księgowej na akcje C/WK

księgowej na akcje C/WK (Price/Book Value - P/BV) - (Price/Book Value - P/BV) - ile razy wartość spółki na rynku jest większa (mniejsza) od ile razy wartość spółki na rynku jest większa (mniejsza) od

jej wartości księgowej, jej wartości księgowej,

 gdzie: gdzie:

wartość księgowa (BV) = (aktywa-zobowiązania) / ilość akcji wartość księgowa (BV) = (aktywa-zobowiązania) / ilość akcji

 P/BV spółki X wynosi 0,50 znaczy to, że jedną złotówkę jej P/BV spółki X wynosi 0,50 znaczy to, że jedną złotówkę jej

majątku można kupić za 50 gr.

P/BV < 1 oznacza, że cena rynkowa akcji jest na niższym P/BV < 1 oznacza, że cena rynkowa akcji jest na niższym

poziomie niż jej wartość księgowa poziomie niż jej wartość księgowa

. .

(42)

 W praktyce niska wartość wskaźnika oznacza z reguły, ze W praktyce niska wartość wskaźnika oznacza z reguły, ze spółka osiąga małe zyski bieżące i jej majątek nie jest w spółka osiąga małe zyski bieżące i jej majątek nie jest w pełni wykorzystywany. Gdy majątek takiej spółki jest pełni wykorzystywany. Gdy majątek takiej spółki jest znaczny, branża zaś stwarza nadzieję na dobre wyniki, znaczny, branża zaś stwarza nadzieję na dobre wyniki, poziom wskaźnika P/BV jest ważną informacją dla poziom wskaźnika P/BV jest ważną informacją dla inwestorów chcących kupić akcje na dłuższy okres. Niski inwestorów chcących kupić akcje na dłuższy okres. Niski poziom tego wskaźnika może oczywiście świadczyć poziom tego wskaźnika może oczywiście świadczyć o kłopotach spółki, które mogą być spowodowane złą o kłopotach spółki, które mogą być spowodowane złą strukturą majątku. Z kolei wysoka wartość P/BV może strukturą majątku. Z kolei wysoka wartość P/BV może oznaczać, że akcje są przewartościowane. Najczęściej oznaczać, że akcje są przewartościowane. Najczęściej prowadzi to do korekty rynkowej i spadku wartości prowadzi to do korekty rynkowej i spadku wartości

wskaźnika wraz ze spadkiem cen akcji.

(43)

 Na rynkach światowych nie ma jednoznacznych norm dla Na rynkach światowych nie ma jednoznacznych norm dla wskaźnika P/BV. W USA waha się w przedziale 1,3-2,0, na wskaźnika P/BV. W USA waha się w przedziale 1,3-2,0, na

rynku japońskim w granicach 2,0. Na polskiej giełdzie rynku japońskim w granicach 2,0. Na polskiej giełdzie

rozpiętość wskaźnika jest znaczna i oscyluje od 0,5 do 3,5.

 Niewątpliwie przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych Niewątpliwie przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych ważna jest obserwacja zmian wskaźnika w czasie

ważna jest obserwacja zmian wskaźnika w czasie i porównywanie go z innymi spółkami danej branży.

i porównywanie go z innymi spółkami danej branży.

(44)

 c) c) wskaźnik ceny akcji w stosunku do bieżących wskaźnik ceny akcji w stosunku do bieżących zysków

zysków (Price Earning Ratio) - ile razy wartość rynkowa (Price Earning Ratio) - ile razy wartość rynkowa firmy przewyższa wartość wypracowanego w ciągu roku firmy przewyższa wartość wypracowanego w ciągu roku

zysku.

 Wskaźnik cena do zysku należy do najpopularniejszych Wskaźnik cena do zysku należy do najpopularniejszych i najczęściej stosowanych wskaźników na giełdzie. Jego i najczęściej stosowanych wskaźników na giełdzie. Jego

podstawowym celem jest ocena celowości inwestowania podstawowym celem jest ocena celowości inwestowania

w akcje danej spółki.

(45)

 Wskaźnik ten odzwierciedla stosunek inwestorów do firmy. Wskaźnik ten odzwierciedla stosunek inwestorów do firmy.

Jego wzrost informuje, że inwestorzy skłonni są płacić za Jego wzrost informuje, że inwestorzy skłonni są płacić za

akcje firmy więcej niż poprzednio.

 Niski poziom wskaźnika może sugerować, że inwestycja jest Niski poziom wskaźnika może sugerować, że inwestycja jest korzystna, ponieważ firma osiąga spore zyski, przy

korzystna, ponieważ firma osiąga spore zyski, przy

relatywnie niskiej wycenie rynkowej. Zbyt niski jego poziom relatywnie niskiej wycenie rynkowej. Zbyt niski jego poziom

sygnalizuje, że akcje spółki są niedowartościowane sygnalizuje, że akcje spółki są niedowartościowane

i zachęca do taniego ich nabycia.

(46)

 W praktyce zbyt duża wartość P/E może świadczyć o dużym W praktyce zbyt duża wartość P/E może świadczyć o dużym entuzjazmie inwestorów lub o spekulacji dużych inwestorów.

entuzjazmie inwestorów lub o spekulacji dużych inwestorów.

Fakt ten powinien stanowić przestrogę w zbyt Fakt ten powinien stanowić przestrogę w zbyt

jednoznacznej interpretacji tego wskaźnika.

 Porównując P/E firm z tej samej branży, można spodziewać Porównując P/E firm z tej samej branży, można spodziewać się, że akcje spółki o wysokim poziomie P/E są

się, że akcje spółki o wysokim poziomie P/E są

przewartościowane i ich kurs może w najbliższym czasie przewartościowane i ich kurs może w najbliższym czasie

spaść.

 Wskaźnik P/E powinien być porównywany ze wskaźnikiem Wskaźnik P/E powinien być porównywany ze wskaźnikiem branżowym i wyznaczonym dla innych spółek. Należy

branżowym i wyznaczonym dla innych spółek. Należy

również zaznaczyć, że wskaźnik ten opiera się na danych również zaznaczyć, że wskaźnik ten opiera się na danych

historycznych spółek.

(47)

 1. G.Gołębiowski, A.Grycuk1. G.Gołębiowski, , A.Tłaczała, , , P. Wiśniewsk Analiza Analiza finansowa przedsiębiorstwa, wydawnictwo:

finansowa przedsiębiorstwa, wydawnictwo: Difin, 2016;, 2016;

 2. W. Gabrusewicz, Podstawy analizy finansowej, PWE, 2. W. Gabrusewicz, Podstawy analizy finansowej, PWE, Warszawa 2002.

Warszawa 2002.