Nowy krajobraz starych dzielnic mieszkaniowych Lublina

Wstêp

Introduction

Osiedla mieszkaniowe Lublina SRZVWDäH ZSLHUZV]\FK ODWDFK SR

,,ZRMQLH ĈZLDWRZHM SURMHNWRZDQH

E\ä\ ]JRGQLH GXFKHP VRFUHDOL]PX

FR SU]HNäDGDäR VLö QD UHJXODUQ\

REU]HĔQ\ XNäDG EXG\QNÑZ LRUWR- JRQDOQH ZQöWU]D PLöG]\EORNRZH

äñF]RQH]HVREñR]GREQ\PLSU]HMD]- GRZ\PLEUDPDPL5HJXODUQHZQöWU]D

PLöG]\EORNRZH QDZLñ]\ZDä\ GR

LGHL IXQNFMRQDOL]PX RUD] WZRU]\ä\

ZHZQöWU]QHG]LHG]LþFH]DZLHUDMñFH

SODFH]DEDZ]LHOHþZ\VRNñLQLVNñ

F]öVWRR]GDELDQHE\ä\OXNVXVRZ\PL

jak na owe czasy elementami, tj.

IRQWDQQDPLF]\PDä\PL]ELRUQLNDPL

wodnymi.

N o w y k ra jo b ra z st a ry ch d zi el ni c m ie sz ka ni o w yc h L ub lin a El ¿b ie ta P rz es m yc ka , Ma ³go rz a ta S o sn o w sk a

The New Landscape

of Old Residential Districts of Lublin

5\F2PDZLDQHRVLHGODQDWOHJUDQLFDGPLQLVWUDF\MQ\FKPLDVWD/XEOLQD

RSUDF(3U]HVP\FND06RVQRZVND

)LJ7KHVHVHWWOHPHQWVRQWKHEDFNJURXQGRIWKHDGPLQLVWUDWLYHERXQGDULHVRI/XEOLQ

E\(3U]HVP\FND06RVQRZVND

Prezentacje

Osiedle rac³awickiej dzielnicy mieszkaniowej

Rac³awicka dzielnica

mieszkaniowa housing estate

%XGRZö RVLHGOD UR]SRF]öVWR

ZU¹=DEXGRZö5'0VWDQRZL

SLöèEXG\QNÑZF]WHURLSLöFLRNRQG\- JQDF\MQ\FK %XG\QNL RVLHGOD ]RVWDä\

Z]QLHVLRQHZ]GäXĔ$OHL5DFäDZLFNLFK

SR REX VWURQDFK XOLF\ 6RZLþVNLHJR

WZRU]ñF NZDUWDä\ ]DEXGRZ\ ]ZH- ZQöWU]Q\PLG]LHG]LþFDPLU\F

Osiedle ZOR

Zachód

ZOR Zachód housing estate

2VLHGOH=25=DFKÑG]DSURMHN- WRZDQH]RVWDäRZW\PVDP\PRNUHVLH

w warszawskim oddziale Towarzy- stwa Budownictwa Robotniczego³.

%XG\QNLVñEDUG]LHMR]GREQH]FKD- rakterystycznymi ceramicznymi ob- ramowaniami okien, bramami prze- jazdowymi zdobionymi medalionami ]SRSLHUVLDPL ZHZQñWU] 2VLHGOH

SRZVWDäRSU]\$OHMDFK5DFäDZLFNLFK

SRPLöG]\XOLFDPL3XäDZVNñ/HJLR- QLVWÑZL3RSLHäXV]NLU\F

Osiedle ZOR Tatary

Tatary housing estate

%XGRZö RVLHGOD PLHV]ND- QLRZHJR =25 7DWDU\ UR]SRF]öWR

ZU⁴ 'DOV]D F]öĈè RVLHGOD

]UHDOL]RZDQD]RVWDäDZODWDFK⁵. 5\F=DEXGRZDRVLHGOD5'0LSODF]DEDZQDZHZQöWU]Q\PG]LHG]LþFX

IRW06RVQRZVNDU

)LJ7KH5'0UHVLGHQWLDOEXLOGLQJVDQGDSOD\JURXQGLQWKHLQQHUFRXUW\DUG

SKRWRE\06RVQRZVND

5\F=LHOHþZ\VRNDRUD]]DEXGRZDRVLHGOD5'0IRW06RVQRZVNDU )LJ7KHJUHHQHU\DQGEXLOGLQJVRI5'0KRXVLQJHVWDWHSKRWRE\06RVQRZVND

5\F=DEXGRZDPLHV]NDQLRZDRVLHGOD=25=DFKÑGZLGRF]QDEUDPDSURZDG]ñFD

QDZHZQöWU]Q\G]LHG]LQLHFIRW06RVQRZVNDU

)LJ7KHEXLOGLQJGHYHORSPHQWRI=25=DFKÑGKRXVLQJHVWDWH,QWKHSLFWXUHWKHJDWHZD\

WRWKHLQQHUFRXUW\DUGSKRWRE\06RVQRZVND

5\F=DEXGRZDPLHV]NDQLRZDRVLHGOD=25=DFKÑGXWU]\PDQDZVW\OLVW\FHVRFUHDOL]PX

IRW06RVQRZVNDU

)LJ7KHEXLOGLQJGHYHORSPHQWRI=25=DFKÑGKRXVLQJHVWDWHSKRWRE\06RVQRZVND

5\F3LODVWU\LPHGDOLRQ\]SRSLHUVLDPLZHZQöWU]DFKEUDPSU]HMD]GRZ\FKRVLHGOD=25

=DFKÑGIRW06RVQRZVNDU

)LJ7KHDUFKLWHFWXUDOGHWDLOVLQVLGHWKHJDWHV=25=DFKÑGKRXVLQJHVWDWH

SKRWRE\06RVQRZVND

5\F&HUDPLF]QHREUDPRZDQLDRNQDZEXG\QNXZLHORURG]LQQ\PRVLHGOD=25=DFKÑG

IRW06RVQRZVNDU

)LJ7KHFHUDPLFGHWDLOVRIWKHZLQGRZVIUDPHLQWKHEXLOGLQJGHYHORSPHQWVRI=25=DFKÑG

W centrum osiedla zaprojektowano park rekreacyjny z licznymi pergo- ODPL LNZLHWQLNDPL :SRäXGQLRZHM

F]öĈFLRVLHGOD]ORNDOL]RZDQRDPILWH- DWURUD]RWZDUWñSä\ZDOQLö2ELHNW\

WH REHFQLH ]QDMGXMñ VLö ZVWDQLH

ruiny. Plany rewitalizacji osiedla Ta- WDU\]DNäDGDMñUHDOL]DFMöVNDWHSDUNX

i sezonowego lodowiska w miejscu DPILWHDWUXRUD]UHDOL]DFMöNRPSOHNVX

sportowego z boiskami w miejscu QLHG]LDäDMñFHM Sä\ZDOQL⁶ 6SRäHF]- QRĈèPLHV]NDþFÑZG]LHOQLF\7DWDU\

VWDUD VLö SR]\VNDè IXQGXV]H QD RG- EXGRZö]GHZDVWRZDQHJRDPILWHDWUX

RUD]UHZLWDOL]DFMöRVLHGODU\F

Osiedle ZOR Bronowice

ZOR Bronowice housing estate

Osiedle ZOR Bronowice, po- dobnie jak osiedle ZOR Tatry, po- ZVWDäRZG]LHOQLF\SU]HP\VäRZHMQD

REV]DU]HOHĔñF\PQDWHUHQLHSU]HG- ZRMHQQHJR ORWQLVND RUD] PDMñWNX

%URQRZLFH%XGRZöSLHUZV]HMF]öĈFL

osiedla zwanej Bronowice I rozpo- F]öWR Z U :URNX  UR]- SRF]öWREXGRZöRVLHGOL%URQRZLFH

,,L,,,2VLHGODXNRþF]RQRZU

:QDMVWDUV]HMF]öĈFLRVLHGODEXG\QNL

]DFKRZXMñ XNäDG NZDUWDäÑZ RUD]

]DEXGRZ\REU]HĔQHMSU]\JäÑZQ\FK

XOLFDFK 3RPLöG]\ EXG\QNDPL Z\- G]LHORQHVñG]LHG]LþFH1DRVLHGOX

ZGREU\P VWDQLH ]DFKRZDäD VLö

]LHOHþ Z\VRND &KDUDNWHU\VW\F]QH

GODWHJRRVLHGODVñOLF]QHQDVDG]HQLD

ZIRUPLHĔ\ZRSäRWÑZZ\PDJDMñFH

REHFQLH RGĈZLHĔHQLD LX]XSHäQLH- QLD 2VLHGOH RG]QDF]D VLö EUDNLHP

zorganizowanych przestrzeni do Z\SRF]\QNXPLHV]NDþFÑZU\F

7RVNäRQLäRVSRäHF]QRĈèORNDOQñ

GR UR]SRF]öFLD VWDUDþ R]DSURMHN- towanie przestrzeni publicznych ZHZQñWU]RVLHGORZ\FK⁷.

Osiedle

im. A. Mickiewicza

Mickiewicz housing estate

Osiedle im. A. Mickiewicza SRZVWDäR ZODWDFK u MDNR

SLHUZV]H RVLHGOH /XEHOVNLHM 6SÑä- G]LHOQL0LHV]NDQLRZHM/60^. Osie- dle zbudowano na terenie o uroz- PDLFRQHMU]HĒELHWHUHQXZG]LHOQLF\

5XU\ -HJR FKDUDNWHU\VW\F]Qñ FHFKñ

jest urozmaicona i dobrze utrzyma- QD ]LHOHþ. W latach 70. na terenie RVLHGOD SRZVWDäR ZLHOH FLHNDZ\FK

HOHPHQWÑZU]HĒELDUVNLFKLSODVW\F]- Q\FK RSUDFRZDþ PR]DLHN ĈFLHQ- nych¹⁰0RĔQDSRZLHG]LHèĔHE\ä\WR

SLHUZV]HSU]HVWU]HQLH]HZQöWU]Q\FK

JDOHULLV]WXNLWHJRRNUHVXU\F 5\F.RPSOHNVXVäXJRZ\QDRVLHGOX7DWDU\IRW06RVQRZVNDU

)LJ7KHVHUYLFHFHQWUH7DWDU\KRXVLQJHVWDWHSKRWRE\06RVQRZVND

5\F $PILWHDWUQDRVLHGOX7DWDU\IRW06RVQRZVNDU

)LJ7KHDPSKLWKHDWUH7DWDU\KRXVLQJHVWDWHSKRWRE\06RVQRZVND

5\F=DEXGRZDPLHV]NDQLRZDRVLHGOD=25%URQRZLFHIRW06RVQRZVNDU

)LJ7KHEXLOGLQJGHYHORSPHQWRI=25%URQRZLFHKRXVLQJHVWDWH SKRWRE\06RVQRZVND

5\F=DEXGRZDPLHV]NDQLRZDRVLHGOD=25%URQRZLFHIRW06RVQRZVNDU

)LJ7KHEXLOGLQJGHYHORSPHQWRI=25%URQRZLFHKRXVLQJHVWDWH SKRWRE\06RVQRZVND

Nowy krajobraz

New landscape

Opisywane osiedla mieszka- QLRZH MXĔ ZSRF]ñWNDFK VZRMHJR

IXQNFMRQRZDQLD SRVLDGDä\ SODFH

zabaw, place rekreacyjne, boiska VSRUWRZHLXU]ñG]RQHWHUHQ\]LHOHQL

1LHVWHW\REHFQLHQLH]DGDZDODMñMXĔ

PLHV]NDþFÑZ)RUP\HOHPHQWÑZPD- äHMDUFKLWHNWXU\ZW\PZ\SRVDĔHQLD

WDNLFK MDN äDZNL ]ELRUQLNL ZRGQH

LWSGDOHNRRGELHJDMñRGZVSÑäF]H- VQ\FK VWDQGDUGÑZ 6WñG SRWU]HED

ZSURZDG]HQLDQRZHJRZ\SRVDĔHQLD

RVLHGORZHJR=PLHQLDVLöSRGHMĈFLH

GR NV]WDäWRZDQLD SU]HVWU]HQL LMHM

GRVWöSQRĈFL GOD RVÑE QLHSHäQR- VSUDZQ\FK LURZHU]\VWÑZ 3RWU]HE\

WH VNXWNXMñ Z\PLDQñ QDZLHU]FKQL

ZSURZDG]DQLHPQRZ\FKZVSÑäF]H- VQ\FKHOHPHQWÑZPDäHMDUFKLWHNWXU\

(IHNW\ W\FK G]LDäDþ ZZLöNV]RĈFL

SU]\SDGNÑZ Vñ SR]EDZLRQH NRP- SOHNVRZHJRQDGU]öGQHJRSURMHNWR- ZDQLDDSROHJDMñQD]DNXSLHW\SR- Z\FKQLH]DZV]HJXVWRZQ\FKäDZHN

NXEäÑZQDĈPLHFLLWS:QLHNWÑU\FK

RVLHGODFK SRMDZLDMñ VLö FLHNDZV]H

UR]ZLñ]DQLD DOH QLH REHMPXMñ RQH

ZLöNV]\FK SU]HVWU]HQL :\QLND WR

]IDNWX LĔ RVLHGOD WH SURMHNWRZDQH

E\ä\ ZF]DVDFK JG\ VDPRFKÑG E\ä

ZLHONñU]DGNRĈFLñ7HQF]\QQLNMHVW

GHF\GXMñF\ZeZ\NUDZ\ZDQLXsFR- UD] ZLöNV]\FK IUDJPHQWÑZ ]LHOHQL

i przeznaczaniu ich na parkingi.

Place zabaw i place rekreacyjne

Playgrounds and recreational place

:ODWDFK  L PLHV]NDþ- FDPLRVLHGOLE\ä\URG]LQ\]PDä\PL

G]LHèPLGODNWÑU\FKQLH]EöGQHE\ä\

place zabaw, boiska sportowe i inne SU]HVWU]HQLH UHNUHDF\MQH :FLñJX

SÑO ZLHNX ]PLHQLäD VLö VWUXNWXUD

ZLHNRZD PLHV]NDþFÑZ FR VSRZR- GRZDäR OLNZLGDFMH ZLHOX SODFÑZ

]DEDZDWHNWÑUHSR]RVWDä\QLHVSHä- QLDä\ MXĔ ĔDGQ\FK QRUP HUJRQRPLL

LEH]SLHF]HþVWZD2EHFQLHUHDOL]XMH

VLöSODFH]DEDZZIRUPLHRJURG]R- QHM ]EH]SLHF]Q\PL XU]ñG]HQLDPL

]DEDZRZ\PL U\F   'XĔH

nowe place zabaw lokalizowane Vñ ZFHQWUDOQ\FK F]öĈFLDFK RVLHGOL

0QLHMV]HIXQNFMRQXMñFHRGSRF]ñWNX

istnienia osiedli, otwarte place zabaw z metalowymi elementami wyposa- ĔHQLD Vñ VXNFHV\ZQLH OLNZLGRZDQH

OXE SU]HNV]WDäFDQH QD SDUNLQJL 1D

omawianych lubelskich osiedlach SODFH ]DEDZ SHäQLñ UÑZQRF]HĈQLH

UROö EH]SLHF]QHJR PLHMVFD VSRWNDþ

LUHNUHDFMLWDNĔHGODRVÑEGRURVä\FK

3U]\F]\Qñ WDNLHM V\WXDFML MHVW OLNZL- GRZDQLHäDZHNLPLHMVFGRVLHG]HQLD

w innych rozproszonych miejscach w osiedlach z obawy przed wanda- lizmem¹¹3ODFH]DEDZVñWDPF]öVWR

jedynymi zadbanymi i zorganizowa- nymi przestrzeniami rekreacyjnymi GRVWöSQ\PL GOD ZV]\VWNLFK PLHV]- NDþFÑZRVLHGOL

5\F=DEXGRZDPLHV]NDQLRZDRVLHGODLP$0LFNLHZLF]DVSÑäG]LHOQL/60

IRW06RVQRZVNDU

)LJ7KHEXLOGLQJGHYHORSPHQWRI0LFNLHZLF]KRXVLQJHVWDWH/60FRRSHUDWLYH

SKRWRE\06RVQRZVND

5\F5]HĒEDQDRVLHGOXLP$0LFNLHZLF]DIRW06RVQRZVNDU

)LJ7KHVFXOSWXUHLQWKH0LFNLHZLF]KRXVLQJHVWDWHSKRWRE\06RVQRZVND

5\F1RZ\RJURG]RQ\SODF]DEDZQDRVLHGOX7DWDU\IRW06RVQRZVNDU

)LJ7KHQHZSOD\JURXQGLQWKH7DWDU\KRXVLQJHVWDWHSKRWRE\06RVQRZVND 5\F3ODF]DEDZ]PHWDORZ\PLHOHPHQWDPL]DEDZRZ\PLQDRVLHGOX5'0

IRW06RVQRZVNDU

Ma³a architektura

Architectural details

Charakterystyczna dla osiedli z lat 50. i 60. w Lublinie jest ist- QLHMñFD MHV]F]H PDäD DUFKLWHNWXUD

VWDQRZLñFDZ\SRVDĔHQLHSU]HVWU]HQL

UHNUHDF\MQ\FK=DFKRZDä\VLöPLQ

kamienne murki, fontanny, pergole, kwietniki, nawierzchnie i schody ]FHJä\ NOLQNLHURZHM U\F  

  1D F]öĈFL RPDZLDQ\FK

RVLHGOL ]DFKRZDQH HOHPHQW\ PDäHM

DUFKLWHNWXU\]ODWSRGGDZDQHVñ

UHZLWDOL]DFMLLRFKURQLHQSIRQWDQQD

QD RVLHGOX =25 =DFKÑG U\F 

:QLHNWÑU\FKSU]\SDGNDFKHOHPHQW\

WHVñOLNZLGRZDQHDQDLFKPLHMVFH

ZSURZDG]DQHVñQRZHIXQNFMH

Boiska i tereny sportowe

Sports field

,VWQLHMñFD QD WHUHQDFK RVLH- dlowych infrastruktura sportowa QLH VSHäQLD REHFQ\FK VWDQGDUGÑZ

%RLVNDPDMñQDZLHU]FKQLöWUDZLDVWñ

OXEF]öĈFLHMDVIDOWRZñ0LPR]DXZD- ĔDOQ\FKEUDNÑZERLVNDVñFDä\F]DV

XĔ\WNRZDQHSU]H]PäRG]LHĔ1RZH

ERLVNDVSRUWRZHSRZVWDMñQDMF]öĈFLHM

na terenach szkolnych w ramach RJÑOQRSROVNLHJR SURJUDPX EXGRZ\

e2UOLNÑZs ,QQH RELHNW\ VSRUWRZH

VñLQZHVW\FMDPLSU\ZDWQ\PLOXENR- PHUF\MQ\PL 'RW\F]\ WR LQZHVW\FML

kubaturowych takich jak: lodowiska, baseny, korty tenisowe itp. Niestety,

obiekty realizowane przez inwesto- UÑZSU\ZDWQ\FKF]öVWRQLHVñGRVWöS- ne dla wszystkich, bowiem korzysta- QLH]QLFKMHVWSäDWQHLPRĔOLZHW\ONR

ZRNUHĈORQ\FKJRG]LQDFK0LPRĔH

QRZH RELHNW\ VSRUWRZH VSHäQLDMñ

VWDQGDUG\EH]SLHF]HþVWZDLNRPIRUWX

XĔ\WNRZDQLDWRQDRVLHGODFKFLñJOH

EUDNXMHRJÑOQRGRVWöSQ\FKXU]ñG]Hþ

LWHUHQÑZ UHNUHDF\MQ\FK 0ÑZLñF

RNUDMREUD]LH RVLHGOL QLH VSRVÑE

SRPLQñè NRORU\VW\NL VWRVRZDQ\FK

PDWHULDäÑZQDĈFLHĔNLLGURJLNRPX- QLNDF\MQH RUD] SDUNLQJL 'RPLQXMñ

UÑĔQRURGQHW\S\NRVWHNEUXNRZ\FK

o trzech podstawowych kolorach u ĔÑäW\P V]DU\P LUÑĔRZ\P XNäD- GDQ\FK ZUÑĔQ\FK NRQILJXUDFMDFK

JHRPHWU\F]Q\FK 6WDQRZLñ RQH

DJUHV\ZQHWäRZVWRVXQNXGRQLVNLHM

]LHOHQLU\F

Kolorystyka bloków osiedlowych

Colour scheme of buildings

Budynki z okresu lat 50. cecho- ZDä\ VLö VNURPQñ IRUPñ DUFKLWHNWR- QLF]QñLXERJLPLDF]NROZLHN]HV]OD- FKHWQ\FK PDWHULDäÑZ EXGRZODQ\FK

Z\NRþF]HQLDPLIDVDG:VSÑäF]HVQH

QRUP\ HQHUJRRV]F]öGQRĈFL ZEX- GRZQLFWZLH Z\ZRäDä\ IDOö G]LDäDþ

termomodernizacyjnych realizowa- Q\FK ZFDäHM 3ROVFH ']LDäDQLD WH

VSURZDG]DMñ VLö GR SRZV]HFKQHM

wymiany stolarki okiennej i pokry- ZDQLD ZV]\VWNLFK IDVDG ZDUVWZñ

VW\URSLDQX 1LHVWHW\ SRG Sä\WDPL

5\F3HUJRODQDWHUHQDFKUHNUHDF\MQ\FKRVLHGOD7DWDU\IRW06RVQRZVNDU

)LJ7KHSHUJRODLQWKHUHFUHDWLRQDUHDRI7DWDU\KRXVLQJHVWDWHSKRWRE\06RVQRZVND

5\F1LHG]LDäDMñFDIRQWDQQDQDRVLHGOX=DFKÑGIRW06RVQRZVNDU

)LJ7KHIRXQWDLQLQWKH7DWDU\KRXVLQJHVWDWHSKRWRE\06RVQRZVND

5\F)RQWDQQDQDWHUHQLHRVLHGOD=DFKÑGIRW06RVQRZVNDU

)LJ7KHIRXQWDLQLQWKH=25=DFKÑGKRXVLQJHVWDWHSKRWRE\E\06RVQRZVND

5\F)RQWDQQDQDWHUHQLHRVLHGODLP$0LFNLHZLF]D/XEHOVNLHM6SÑäG]LHOQL0LHV]NDQLRZHM

IRW06RVQRZVNDU

)LJ7KHIRXQWDLQLQWKH0LFNLHZLF]KRXVLQJHVWDWH/60FRRSHUDWLYH

SKRWRE\06RVQRZVND

VW\URSLDQX JLQñ DUFKLWHNWRQLF]QH

GHWDOHEXG\QNÑZWDNLHMDNJ]\PV\

pilastry i inne zdobienia elewacji.

.RORU\VW\NDEXG\QNÑZQLHUHVSHNWXMH

MDNLFKNROZLHN XZDUXQNRZDþ NRQ- tekstu krajobrazowego, co skutkuje WZRU]HQLHP QRZHM SVHXGRMDNRĈFL

krajobrazu osiedlowego. Kolorystyka EXG\QNÑZMHVWFDäNRZLFLHSU]\SDG- NRZD3RZVWDMHVZRLVWDeQRZDIDODs

w budownictwie osiedlowym. Co ciekawe, jest to akceptowane przez PLHV]NDþFÑZRVLHGOL5ÑZQLHĔSU]H- SLV\XPRĔOLZLDMñGRZROQRĈèG]LDäDþ

PLHMVFRZ\FK WZÑUFÑZ VW\URSLDQR- wych elewacji. Kolorowe elewacje EXG\QNÑZPLHV]NDQLRZ\FKVWDQRZLñ

najbardziej widoczny i agresywny HOHPHQWNUDMREUD]XRVLHGORZHJRU\F

22, 23, 24, 25).

Zieleñ

Greenery

:ODWDFK  ZLHOH VSÑäG]LHO- QL PLHV]NDQLRZ\FK ]UH]\JQRZDäR

z utrzymywania jednostek zajmu- MñF\FK SLHOöJQDFMñ LXWU]\PDQLHP

]LHOHQL2EHFQLH]DGDQLDGRW\F]ñFH

zieleni na omawianych osiedlach ]OHFDQH Vñ ILUPRP ]HZQöWU]Q\P

3LHOöJQDFMDURĈOLQF]öVWRRJUDQLF]R- QD MHVW GR RJäDZLDQLD LSU]\FLQDQLD

drzew. W mniejszym stopniu prowa- G]RQHVñQDVDG]HQLDJäÑZQLHGU]HZ

LNU]HZÑZLJODVW\FK

:REHFEUDNXRGJÑUQ\FKRUJD- QL]RZDQ\FKSU]H]DGPLQLVWUDFMöG]LD- äDþSRSUDZLDMñF\FKHVWHW\NöRVLHGOL

PLHV]NDþF\ VDPL ZSURZDG]DMñ HOH- 5\F3ODFUHNUHDF\MQRVSRUWRZ\QDRVLHGOX=257DWDU\IRW06RVQRZVNDU

)LJ7KHUHFUHDWLRQDODQGVSRUWVSODFHLQWKH7DWDU\KRXVLQJHVWDWH

SKRWRE\06RVQRZVND

5\F$VIDOWRZHERLVNRZRVLHGOX=257DWDU\IRW06RVQRZVNDU

)LJ7KHVSRUWVILHOG7DWDU\KRXVLQJHVWDWHSKRWRE\E\06RVQRZVND

5\F(OHZDFMDEXG\QNXZLHORURG]LQQHJRZRVLHGOX7DWDU\IRW06RVQRZVNDU

)LJ7KHHOHYDWLRQRIEXLOGLQJGHYHORSPHQW7DWDU\KRXVLQJHVWDWH

SKRWRE\06RVQRZVND

5\F(OHZDFMDEXG\QNXZLHORURG]LQQHJRQDRVLHGOX7DWU\SRXNRþF]RQHMWHUPRUHQRZDFMLRUD]

UHQRZDFMLNRORU\VW\F]QHMIRW(3U]HVP\FNDU

)LJ7KHHOHYDWLRQRIEXLOGLQJGHYHORSPHQW7DWDU\KRXVLQJHVWDWH

SKRWRE\(3U]HVP\FND

5\F1RZDNRORU\VW\NDHOHZDFMLEXG\QNÑZQDMVWDUV]HMF]öĈFLRVLHGOD=257DWDU\

IRW(3U]HVP\FNDU

PHQW\LFK]GDQLHPXDWUDNF\MQLDMñFH

SU]HVWU]Hþ'RSRSXODUQ\FKG]LDäDþ

QDOHĔ\REVDG]DQLHURĈOLQQRĈFLñVWUHI

ZHMĈFLRZ\FK RUD] SU]HVWU]HQL SRG

RNQDPLEXG\QNÑZZLHORURG]LQQ\FK

0LHV]NDþF\ WZRU]ñ SU]HGRJUÑGNL

QD Z]ÑU RJURGÑZ SU]HG GRPDPL

wiejskimi. Ten element, samoistnie ZSURZDG]DQ\ VWDQRZL FLHNDZH WäR

GOD VNURPQHM QLHJG\Ĉ DUFKLWHNWXU\

mieszkaniowej. Niestety, w zestawie- QLX]DJUHV\ZQñNRORU\VW\NñHOHZDFML

efekt ten traci swoje znaczenie i do- SHäQLDFDäRĈFLNLF]RZDW\FKUR]ZLñ]Dþ

krajobrazu osiedlowego. To wszystko QDWOHSQLMHV]F]HGRNRþFDQLHZ\FLö- tych drzew daje obraz braku poczucia HVWHW\NLQDV]HJRVSRäHF]HþVWZDU\F



Parkingi i gara¿e

Car parks and garages

:ODWDFK  LQD SRF]ñWNX

ODW  JG\ SRZVWDZDä\ RPDZLDQH

osiedla, problem ruchu samochodo- wego w osiedlach mieszkaniowych E\ä SU]H] SURMHNWDQWÑZ WUDNWRZDQ\

PDUJLQDOQLH 3RMD]G\ E\ä\ QDMF]ö- ĈFLHM SR]RVWDZLDQH SR]D WHUHQHP

RVLHGOD OXE QD MHJR REU]HĔDFK 6D- PRFKRGÑZ E\äR UÑZQLHĔ ]QDF]QLH

PQLHM QLĔ REHFQLH 3RGVWDZRZH

FLñJLNRPXQLNDF\MQHVWDQRZLä\GURJL

SLHV]RMH]GQH]PDäñLORĈFLñPLHMVF

postojowych. Pierwsze wytyczne GRW\F]ñFHSURMHNWRZDQLDNRPXQLND- FML RVLHGORZHM SRMDZLä\ VLö GRSLHUR

w latach 60.¹² -HGQDN PLPR SUR- JQR]GRW\F]ñF\FKEDUG]RV]\ENLHJR

5\F.ZLDW\SRVDG]RQHSU]H]PLHV]NDþFÑZRVLHGODIRW06RVQRZVNDU

)LJ)ORZHUVSODQWHGE\WKHUHVLGHQWVRIKRXVLQJHVWDWHSKRWRE\06RVQRZVND

5\F2JUÑGHNSRGRNQDPLEXG\QNXZLHORURG]LQQHJRQDRVLHGOX5'0

IRW06RVQRZVNDU

)LJ7KHJDUGHQXQGHUWKHZLQGRZVRIWKHEXLOGLQJLQWKH5'0KRXVLQJHVWDWH

SKRWRE\06RVQRZVND

5\Fe3U]HGRJUÑGNLs]DNäDGDQHSU]H]PLHV]NDþFÑZRVLHGOD7DWDU\

IRW06RVQRZVNDU

)LJ7KHJDUGHQVWHQGHGE\UHVLGHQWVRI7DWDU\KRXVLQJHVWDWHSKRWRE\06RVQRZVND

5\Fe3U]HGRJUÑGNLsRJURG]RQHSU]H]PLHV]NDþFÑZQDRVLHGOXLP$0LFNLHZLF]D

IRW06RVQRZVNDU

)LJ7KHJDUGHQVWHQGHGE\UHVLGHQWVRI0LFNLHZLF]KRXVLQJHVWDWH

SKRWRE\06RVQRZVND

5\F.RORURZDQDZLHU]FKQLDĈFLHĔNLSLHV]HMQDRVLHGOXLP-6äRZDFNLHJR/XEHOVNLHM

6SÑäG]LHOQL0LHV]NDQLRZHMIRW06RVQRZVNDU

)LJ7KHPXOWLFRORXUSDYHPHQWVXUIDFH7KH6äRZDFNLKRXVLQJHVWDWH/60FRRSHUDWLYH

SKRWRE\06RVQRZVND

5\F5HPRQWRZDQDQDZLHU]FKQLDĈFLHĔNLSLHV]HMQDRVLHGOXLP$0LFNLHZLF]D/XEHOVNLHM

rozwoju motoryzacji, projektanci RVLHGOL QLH ]ZUDFDOL Z\VWDUF]DMñFHM

XZDJL QD ]DVSRNRMHQLH SU]\V]ä\FK

SRWU]HE PLHV]NDþFÑZ GRW\F]ñF\FK

XĔ\WNRZDQLDSRMD]GÑZ

:HGäXJGDQ\FKVWDW\VW\F]Q\FK

*86FRWU]HFL3RODNPDVDPRFKÑG

RVRERZ\ :ZRMHZÑG]WZLH OXEHO- VNLPJRVSRGDUVWZGRPRZ\FK

SRVLDGDVDPRFKÑGRVRERZ\¹³. Omawiane osiedla mieszkanio- ZHERU\NDMñVLö]H]QDF]Q\PQLHGR- borem miejsc parkingowych. Samo- FKRG\RVRERZHSDUNRZDQHVñZ]GäXĔ

XOLF]HNGRMD]GRZ\FKGREXG\QNÑZ

QDĈFLHĔNDFKSLHV]\FKSODFDFKUHNUH- acyjnych, placach zabaw i terenach zieleni. Wygospodarowanie przez ad- PLQLVWUDFMöRVLHGODWHUHQXSRGEXGR- ZöQRZ\FKSDUNLQJÑZOXEJDUDĔ\MHVW

SU]H]PLHV]NDþFÑZSRVWU]HJDQHSR- ]\W\ZQLH6DPRFKRG\RVRERZHVWDä\

VLöREHFQLHGRPLQXMñF\PHOHPHQWHP

w krajobrazie osiedla, w zasadzie FDäNRZLFLH]DZäDV]F]DMñFSU]HVWU]Hþ

%UDN XQRUPRZDþ RGJÑUQ\FK GRW\- F]ñF\FKPDNV\PDOQHMOLF]E\PLHMVF

do parkowania w osiedlu, skutkuje FRUD] ZLöNV]\P ]DSRWU]HERZDQLHP

na parkingi, przy braku alternatyw- Q\FKUR]ZLñ]DþGODLQQ\FKĈURGNÑZ

komunikacji publicznej i rowerowej U\F

Wnioski

Conclusions

2EVHUZXMñFVNXWNLG]LDäDþSUR- wadzonych w najstarszych osiedlach /XEOLQD PRĔQD VWZLHUG]Lè LĔ QLH

UÑĔQLñ VLö RQH RG WHJR W\SX G]LD- äDþ ZLQQ\FK RVLHGODFK LPLDVWDFK

Z3ROVFH &R JRUV]D SRMDZLD VLö

nowa forma krajobrazu miejskiego eXMHGQROLFRQHJRs VW\URSLDQRZ\PL

HOHZDFMDPLUÑĔQRURGQHJRZFKDRVLH

NRORU\VW\F]Q\P EXG\QNÑZ LQD- ZLHU]FKQL GRSHäQLRQ\P QRZ\PL

modnymi nasadzeniami.

(OĔELHWD3U]HVP\FND :\G]LDä$UFKLWHNWXU\

3ROLWHFKQLND:URFäDZVND )DFXOW\RI$UFKLWHFWXUH

:URFäDZ8QLYHUVLVW\RI7HFKQRORJ\

0DäJRU]DWD6RVQRZVND :\G]LDä2JURGQLFWZDL$UFKLWHNWXU\.UDMREUD]X 8QLZHUV\WHW3U]\URGQLF]\Z/XEOLQLH

)DFXOW\RI+RUWLFXOWXUHDQG/DQGVFDSH

$UFKLWHFWXUH

University of Life Sciences in Lublin

Przypisy

1 2VLHGOH]DSURMHNWRZDOL&]HVäDZ.DV]\FNL

6WDQLVäDZ/XNDVLNL0LHF]\VäDZ.DF]RURZVNL

2 2VLHGOH=DNäDGX2VLHGOL5RERWQLF]\FK

3 $XWRUHPSURMHNWXRVLHGODE\ä:äRG]LPLHU]

.XUNRZVNL

4  $XWRUDPL SURMHNWX RVLHGOD E\OL 6]\PRQ

L+HOHQD6\UNXVRZLH

5  $XWRUDPL SURMHNWX E\OL -HU]\ $QGURVLXN

6WDQLVäDZ)LMDäNRZVNL-HU]\0DNRZLHFNLRUD]

5LWD1RZDNRZVND

6 3URJUDPUHZLWDOL]DFMLGOD/XEOLQDF]+

2VLHGOH7DWDU\

7  2EHFQLH UHDOL]RZDQH Vñ F]WHU\ SURMHNW\

SODFÑZZHZQñWU]RVLHGORZ\FK

 3URMHNWDQWHPRVLHGODE\ä)HOLNV+DF]HZVNL

 3URMHNWDQWHPQDVDG]HþQDWHUHQDFK]LHOHQL

E\äLQĔ-Ñ]HI0DFLHMHZVNLQDVDG]HQLDZUD

PDFK eF]\QÑZ VSRäHF]Q\FKs Z\NRQ\ZDOL

SLHUZVLPLHV]NDþF\RVLHGOD0LFNLHZLF]D

10 2ELHNW\WHSRZVWDZDä\QDWHUHQLHRVLHGOL

/60 SRGF]DV /XEHOVNLFK 6SRWNDQLDFK 3OD

stycznych.

11  2SLV\ZDQH RVLHGOD PLHV]NDQLRZH ]ORND

OL]RZDQH Vñ ZG]LHOQLFDFK NWÑUH ZRGELRU]H

VSRäHF]Q\P SRVWU]HJDQH Vñ MDNR PLHMVFD

QLHEH]SLHF]QHLGRWNQLöWHSUREOHPDPLVSRäHF]

Q\PL

12 =DU]ñG]HQLHQU3U]HZRGQLF]ñFHJR.%8

L$]UZVSUDZLHJäÑZQ\FKZVNDĒQLNÑZ

GRSURMHNWRZDQLDRVLHGOLPLHV]NDQLRZ\FK

13 :DUXQNL Ĕ\FLD OXGQRĈFL Z:RMHZÑG]WZLH

/XEHOVNLPZODWDFKu,QIRU

PDFMHLRSUDFRZDQLDVWDW\VW\F]QH*868U]ñG

6WDW\VW\F]Q\Z/XEOLQLH/XEOLQ

Literatura

1. &KPLHOHZVNL -0 0LUHFND 0

2006. 0RGHUQL]DFMD RVLHGOL PLHV]

NDQLRZ\FK, Warszawa.

2. Gawarecki H., Gawdzik Cz.,

8OLFDPL/XEOLQD, Lublin.

3. 3URJUDP UHZLWDOL]DFML GOD /XEOL

na, cz. H. Osiedle Tatary.

4. Przesmycka E., Przesmycka N., Boguszewska K., 2010. :VSÑäF]H

VQD SU]HVWU]Hþ SXEOLF]QD Z\UD]HP

SRWU]HE ORNDOQHM VSRäHF]QRĈFL QD

SU]\NäDG]LH VNZHUX LP 0DWNL %R

VNLHM )DWLPVNLHM QD RVLHGOX %URQR

ZLFH Z/XEOLQLH >Z@ 7HND .RPLVML

$UFKLWHNWXU\ 8UEDQLVW\NL L6WXGLÑZ

Krajobrazowych PAN o/Lublin, t. 6,

u

5. :DUXQNL Ĕ\FLD OXGQRĈFL Z:R

MHZÑG]WZLH /XEHOVNLP ZODWDFK

u,QIRUPDFMHLRSUD

FRZDQLD VWDW\VW\F]QH *86 8U]ñG

Statystyczny w Lublinie, Lublin.

6. =DU]ñG]HQLH QU  3U]HZRGQL- F]ñFHJR.%8L$]URNXZVSUD- ZLHJäÑZQ\FKZVNDĒQLNÑZGRSUR- jektowania osiedli mieszkaniowych.