150 Z A P I S K I
В. А. К o ł с z i n, A. S. С h о г о s z e w , W. Ł. J a n i n , U s a d b a
n o w g o r o d s k o g o c h u d o ż n i k a X I I w., Iz d a tie lstw o „N au k a”, M oskw a
1981, s. 168.
P raca a u to rstw a trzech zn a n y ch u czon ych od d aw n a stu d iu ją cy ch dzieje śred n io w ieczn eg o N ow ogrod u W ielk iego p rzed sta w ia r e z u lta ty prac w y k o p a lis k o w y c h p rzep row ad zon ych w la ta c h 1973— 1977, w w y n ik u k tó ry ch dok on an o d o ty ch czas jed y n eg o w sw o im rod zaju w przypadku R usi od k rycia — p ra co w n i m alarza n ow ogrod zk iego z k ońca X II — p o czątk u X III w iek u . D zięk i o d k rytym na tym m iejscu in sk ryp cjom na korze brzozow ej oraz w zm ia n k o m w k ron ik ach n o w o grod zk ich u d ało się z dużą dozą p ra w d o p o d o b ień stw a u sta lić jego p erson alia. B y ł to O lisej G reczin, d u ch ow n y n ow ogrod zk i. A u torzy sta w ia ją h ip otezę, że b y ł on p raw d op od obn ie g łó w n y m w y k o n a w c ą św ietn eg o w y str o ju m a la rsk ieg o ce r k w i Spa- sa -N ered icy . Z aopatrzona w lic z n e szk ice to p ograficzn e, ry su n k i i fo to g ra fie k sią żk a za w iera poza p o w y ż sz y m i u sta len ia m i d ok ład n y p rzegląd i o m ó w ien ie w ie lu in n y ch zn a lezisk
K. S.
E. L. N a z a r o w a, „ L iw o n s k i e p r a w d y " к а к i s t o r i c z e s k i j isto-
cznik, l[w:] D r e w n i e j s z e g o s u d a r s t w a na t e r it o r ii S S S R — m a t e r i a ł y i is s le d o w a n i j a 1979 g., A N SS S R — In stitu t Istorii S SSR , Izd a tielstw o
„N auka”, M osk w a 1980, s. 5— 218.
K on tyn u u jąc tra d y cję a n a lo g iczn y ch prac p row ad zon ych p rzez B. D. G rek o- w a czy W. T. P a s z u t ę, a p o św ięco n y ch n a jsta rszy m sp iso m p raw a lu d ó w sło w ia ń sk ic h i b a łty jsk ic h (P rusow ie), autorka a n a lizu je i p u b lik u je (s. 171—218) p a ra leln ie z p rzek ład em ze sta ro n iem ieck ieg o o ry g in a łu na r o sy jsk i zb iory p raw a L etg a lii, K urlandii, L iw on ii, w ła d z tw b isk u p ich D orpatu, ö s e l i L eal (Wieck). B a d a n iem i ed y cją o b jęte zo sta ło 56 p rzek a zó w z czego 19 d otąd n iezn ą n y ch i 5 n ie w y k o rzy sta n y ch przez u czon ych . W szystk ie is to tn ie jsz e w a r ia n ty , w e d le z a p ew n ie n ia autorki, u w zg lęd n io n e z o sta ły w r z eczy w iście b o g a ty ch p rzy p isa ch do e d y cji. P oprzedza ją: p o d zielo n e na d w a rozd ziały stu d iu m h isto rio g ra ficzn o -źró d ło z- n a w c z e (s.- 5— 90), przed e w sz y stk im n a sta w io n e na w y c h w y c e n ie m o m en tu p o w s ta n ia p o szczególn ych z b io ró w (p rzew ażn ie X III—X IV w .), k tóre d oszły do n as w o w ie le p ó źn iejszy ch od pisach, dalej za w arta w rozd ziale trzecim (s. 91— 170) su m aryczn a próba p rezen ta cji w sp o m n ia n y ch te k s tó w jak o źródła do d ziejó w śred n io w ieczn ej Ł o tw y i E sto n ii z rozb iciem na n a stęp u ją ce g ru p y za g a d n ień — gosp od ark a, stosu n k i sp o łeczn e i w a lk a k la so w a , p raw o rzeczo w e, sp ad k ow e, w ła s ność, zob ow iązan ia, ustrój p o lity czn y , p raw o karne, organ izacja są d ó w i proces.
Tom , w k tórym zam ieszczon o p rezen to w a n e op racow an ie sta ł się ro czn ik iem z esp o łu In sty tu tu H isto rii A N ZSR R za jm u jącego się b a d a n ia m i n a jd a w n iejszy ch o rgan izacji p o lity czn y ch n a ob szarach Z w ią zk u R ad zieck iego. Z teg o w zg lęd u , poza o g ó ln y m w stę p e m pióra k iero w n ik a zesp ołu W. T. P a szu ty , za w ie r a on o m ó w ie n ie dorobku zesp o łu w la ta c h 1968— 1978 (s. 219—·233), oraz recen zje.
R yszard B r y k o w s k i , D r e w n i a n a a r c h i t e k t u r a ko ścieln a w M ało p o lsce X V w i e k u , „Studia z H isto rii S z tu k i” t. X X X I, P olsk a
A k ad em ia N a u k . In sty tu t S ztu k i, Z akład N a ro d o w y im . O sso liń sk ich — W y d a w n ictw o P o lsk ie j A 'îa d em ii N auk, W rocław — W arszaw a—K ra k ó w — G dańsk—Ł ódź 1981, s. 325 (w ty m 229 ilu stra cji) + 6 map. K sią żk ę tę n a p ra w d ę w a rto p olecić, n ie ty lk o z p ow od u tem atu , ja k że przecież w d zięczn eg o . A utor za n a liz o w a ł 27 k o ścio łó w z teren u M a łop olsk i i sąsiad u jącego
