Kronika.

Przegląd Historyczny 49/2, 428-435

1958

Artykuł umieszczony jest w kolekcji cyfrowej bazhum.muzhp.pl,

gromadzącej zawartość polskich czasopism humanistycznych

i społecznych, tworzonej przez Muzeum Historii Polski w Warszawie

w ramach prac podejmowanych na rzecz zapewnienia otwartego,

powszechnego i trwałego dostępu do polskiego dorobku naukowego

i kulturalnego.

Artykuł został opracowany do udostępnienia w Internecie dzięki

wsparciu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach

dofinansowania działalności upowszechniającej naukę.

jej zawodności („nawet fałszywa liczba daje pojęcie“ ), po archeologię której wkład w historię miast słowiańskich budzi wedle jego opinii powszechną zazdrość. Zakoń­ czył własną syntezą genezy miast średniowiecznych, gdzie przeważyły w jego ujęciu ostatecznie elementy dalekosiężnej wym iany towarowej i pieniężnej nad sprawą za­ plecza lokalnego, choć uznał wysuwane w tym zakresie sugestie niektórych refe­ rentów za godne uwagi badaczy.

N ow y tom sprawozdań z konferencji w Spoleto niewątpliwie wzbogaci bibliotekę mediewistyczną, a razem ze znajdującymi się w druku protokółami obrad nad mia­ stami polskimi w Paryżu w 1967 r. oraz opublikowaną już księgą dyskusji histo­ ryków głównie niemieckich nad genezą miast europejskich pod redakcją Theodora M a y e r a (1®58) uhtforzy punkt wyjścia dla dalszych badań.

A. G.

W lecie 1956 Institute o f Historical Research powołał specjalny podkomitet angiel- sko-amerykański do spraw mikrofilmów. Zbiera on szczegółowe informacje o mikro­ filmach (rękopisów angielskich i obcych znajdujących się w archiwach, bibliotekach, muzeach itd. Pojedyńcze m ikrofilm y znajdujące się w rękach p r y w a t n y c h oiaz fo­

tokopie i inne rodzaje reprodukcji rękopisów na razie nie są brane pod uwagę. Pra­ cami kieruje prof. J. G. E d w a r d s .

Dzięki dotacji Fundacji Rockefellera Institute of Historical Research przystąpił do sporządzenia kopii, wypisów i indeksów do dzienników, pamiętników, listów i innych źródeł opisowych dotyczących Obrad parlamentu angielskiego w latach 1754— 84. M. in. skopiowano dzienniki parlamentarne Henry Cavendisha (1772— 4), Matthew Briokđale {1770— 4), James Harrisa (1781— 86). Materiały te umożliwią do­ kładniejsze zbadanie wypadków politycznych i opinii publicznej w A nglii w okresie w ojny o niepodległość St. Zjednoczonych.

*

The British Association fo r Am erican Studies przystępuje do opracowania (w ciągu

najbliższych drwu lat) wykazu źródeł dinukowanych i rękopiśmiennych do historii St. Zjednoczonych i stosunków angielsko-amerykańsikich — znajdujących się w zbio­ rach brytyjskich. W form ie dodatków do katalogu dołączone będą w ykazy bibliogra­ ficzne dotyczące niektórych specjalnych zagadnień. Katalog — wykorzystując istnie­ jące już drukowane informacje o tego typu zbiorach — ma objąć w iele źródeł do­ tychczas nigdzie nie opisywanych i nie wykorzystanych, jak np. korespocudecja ro­ dzinna i handlowa, prasa lokalna zawierająca liczne artykuły o emigracji do S t Zjednoczonych itp. Zebrano już lub wykonano kopie Wielu listów od emigrantów; kolekcja ta złożona została w Brytyjskiej Bibliotece Nauk Politycznych i Ekonomicz­ nych. Praca nad katalogiem obejmującym archiwa lokalne i prywatne winna przy­ czynić Się do udostępnienia tych źródieł ogółowi historyków. Materiały dotyczące historii Am eryki znajdujące się w British Museum, Public Record O ffice i innych archiwach państwowych zostały już dawniej skatalogowane przez A n d r e w s a , D a w e n p o r t a , P a u l k i n a i P a x o n a , a obecnie — w miarę możności — zo­ staną uzupełnione. Pracą nad katalogiem kierują H. L. B e a l e s i B. R. C r i c k .

Rada Naukowa Głównego Zarządu Archiwów ZSRR postanowiła, że w roku 1958 wydanych zostanie około 110 zbiorów dokumentów z historii narodów Związku Ra­ dzieckiego. W tej liczbie znajdą się następujące zbiory: „Stosunki

rosyjsko-indyj-skie w X V II wieku“ , „Ruch chłopski w Rosji w X I X wieku“ , „»Praw da ruska« Pestla“ oraz „O praworządności socjalistycznej“ (z wieloma niewydanymi dotych­ czas dokumentami leninowskimi).

*

Athlone Press wydaje Guide to the Historical Publications o f the Societies of England and Wales, 1901—33; jest to adaptacja pracy przygotowywanej od wielu lat.

Ponadto ma ukazać się wykaz prac dotyczących historii Anglii (1901—3®) przygo­ towywany przez Royal Historical Society. Te dwie bibliografie obejmą wszystkie druki dotyczące historii Anglii, które ukazały się w latach 1901—33.

•

Od 3 do 5 września 1957 obradował w Paryżu drügi zjazd The European Association

fo r Am erican Studies. W zjeżdzie wzięli udział także przedstawiciele nauki amery­

kańskiej.

4— 8 września 1957 odbywał się w Rzymie II I M i ę d z y n a r o d o w y K o n g r e s E p i g r a f i k i G r e c k i e j i Ł a c i ń s k i e j . Przewodnictwo objął V. A r a n g i o - R u i z. Kongres poświęcony był tym razem drobnym zagadnieniom monograficznym, przedstawianym w formie komunikatów i zwięzłych sprawozdań o poszczególnych znaleziskach i problemach badawczych. Główny nacisk położono na epigrafikę ła­ cińską, reprezentowaną — poza Włochami (A . D e g r a s s i i inni) — przede wszyst­ kim przez Hiszpanię (A. d’Ors), Jugosławię, inne kraje bałkańskie i Północną A frykę (G. P i c a r d ) . Epigrafikę grecką reprezentowali w pierwszym rzędzie A. R a u b i t s h i W. P e c k . Inne wypowiedzi dotyczyły zagadnień paleografii, datowania, prozopo- grafii, wychodząc od pojedynczych tekstów. Epigrafikę chrześcijańską reprezento­ wała M. G u a r d u c c i (greckie napisy z nekropoli watykańskiej). Poruszano tak­ że — choć marginesowo — sprawy wydawnicze (G. K l a f f e n b a c h o Inscriptiones

Graecae, J. K e i l o T itu li Asiae Minoris). Następny kongres odbędzie się w r. 1962

we Wiedniu.

26 czerwca 1957 powstało C z e c h o s ł o w a c k i e T o w a r z y s t w o H i s t o ­ r y c z n e (Československa Historická Společnost — ČSHS). Jeszcze w listopadzie 1956 r. powstała z inicjatywy kierownictwa Historického IJstavu Č SAV rada przygo­ towawcza, która nawiązała kontakt z egzystującymi dotąd towarzystwami histo­ rycznymi, a więc b. Czechosłowackim Towarzystwem Historycznym, Historycznym Klubem i b. Słowackim Towarzystwem Historycznym, prowadziła prace wstępne celem organizowania ČSHS oraz zajmowania się przygotowaniami do X I między­ narodowego zjazdu historyków w Sztokholmie. Przewodniczącym wybranej obec­ nie Centralnej Rady ČSHS został V. H u s a . Zebrani· przedyskutowali również cele i zadania CSHS oraz konkretny program działalności na najbliższy okres.

W lipcu 1957 r. odbyła się w Pradze konferencja naukowa poświęcona aktualnym problemom militaryzacji NRF. W konferencji, zainicjowanej przez czasopismo ra­ dzieckie „Mieżdunarodnaja Żizn“ , wzięli udział historycy czescy oraz przedstawiciele czasopism ,jMezinarodna· Politika“ i(CSR), „Sprawy Międzynarodowe“ (PR L) i cza­ sopisma „Deutsche Aussenpoütik“ (NRD). Na czele delegacji radzieckiej stał znany

historyk W. J. J e r u z a l i m s k i . W skład delegacji polskiej wchodzili red. red. A. K o w a l s k i , M. T o m a l a i J. M ę c l e w s k i .

19—23 listopada 1Θ57 r. odbyła się w Pradze międzynarodowa konferencja insty­ tutów i komisji· historii partii komunistycznych i robotniczych. W 'konferencji w zięli udział specjaliści z 13 państw. Podczas pięciodniowych obrad wygłoszono referaty na temat wpływu Rewolucji Październikowej na rozwój ruchu robotniczego na całym ściecie. Dyskutanci podkreślali również ogromne znaczenie X X Zjazdu K PZ R , V III zjazdu K P Chin, a także zjazdów i konferencji innych partii komunistycznych w historii rewolucyjnej walki klasy robotniczej. Uczestnicy konferencji omówili tak­ że zagadnienie rozszerzenia współpracy naukowej między poszczególnymi instytutami historii partii. Instytut Historii Węgierskiej Socjalistycznej Partii Robotniczej został przez konferencję zobowiązany do przeprowadzenia ostatecznej redakcji zbioru do­ kumentów na temat wpływu Rewolucji Październikowej na kraje Europy środkowej. 710 rocznicę urodzin obchodził 15 listopana 1957 r. profesor historii i literatury kla­ sycznej na szwedzkim uniwersytecie w Abo (Finlandia) dr Johannes S u n d w a l l .

Comité français des Sciences historiques oraz British National Commitee zor­

ganizowały w lipcu 1937 w Caen kolejną konferencję historyków francuskich i an­ gielskich. 12 wygłoszonych referatów omawiało stosunki między Anglią a Francją w IX —Х ІИ oraz w X V I II— X IX w.

Jednym z najaktywniejszych francuskich towarzystw 'historycznych jest T o w a ­ r z y s t w o H i s t o r i i N o w o ż y t n e j (Société d’Histoire ModerneJ. Założone 6 lipca 1901 przez Alberta M a t h i e z i Piotra M u r e t , skupiając zarówno badaczy, jak i szerokie kręgi miłośników historii — zwłaszcza profesorów historii w liceach — Towarzystwo prowadzi poważną działalność wydawniczą (zob. bilaos półwiecza jego istnienia w „Études d’Histoire Moderne et Contemporaine“ t. 'IV, 1Θ01). Przewodni­ czącymi honorowymi są Georges L e f e b v r e і Georges B o u r g i n , a po Roger P o r t a l u , historyku Rosji X VITI-wiecznej, który b y ł przewodniczącym Tow arzy­ stwa w 1907 r., w roku bieżącym przejął prezesurę Louis C h e v a l i e r , znakomity demograf i historyk X IX wieku. Sekretarzem generalnym od wielu lat jest Ілісіеп G e n e t , historyk X I X wieku.

W okresie powojennym Towarzystwo wydawało początkowo rocznik „Etudes d’Hi­ stoire Moderne et Contemporaine“ (1947— 1952, ed Hatier), a od stycznia 1954, ko­ rzystając z pomocy Centre National de la Recherche Scientifique, w ydaje kwartal­ nik , .Revue ďH istoire Moderne et Contemporaine“ pod redakcją Ch. H. P o u t h a sa. Czasopismo zawiera rozprawy i materiały źródłowe poświęcone historii nowożytnej (od X V I w poczynając) i najnowszej oraz — dość szczupły — dział recenzji. Ponadto Towarzystwo w ydaje regularnie ,3uUetin de la Société ďHistoire Modem e“ (pod redakcją Pierre J e a n n i n a) przedstawiający sprawozdania z posiedzeń Towarzystwa, odbywających się co miesiąc od października do lipca w Sorbonie^ Na posiedzeńiadh tych przedstawiane są referaty i komunikaty, niejednokrotnie o dużym znaczeniu naukowym. Kilka z nich zainteresuje szczególnie czytelnika polskiego. 5 maja 1957 Ambroise J o b e r t , profesor Uniwersytetu w Grenoble, znany badacz historii Polski X V I II w., przedstawił zarys przygotowywanej do druku pracy o roli Polski w kry­ zysie chrześcijaństwa X V I— X V II w. (Une République, deux Eglises) przeznaczonej dla szerszych kręgów czytelniczych. Dyskusja, w której wziął udział także prof. J. D u t k i e w i c z bawiący wówczas w Paryżu, podkreśliła zainteresowanie współ­

czesnego czytelnika dla problematyki historii krajów słowiańskich i ich związków z Zachodem. Z tegorocznych referatów wspomnieć warto zwłaszcza referat Pierre Jeannina o działalności handlowej Królewca w końcu X V I w. na podstawie zacho­ wanych w Ordensarchiv rejestrów cła palowego.

Ostatnio Towarzystwo wydało „Actes du Colloque sur la Renaissance“ (marzec 1956). „Revue Historique du Droit“ przynosi w zesz. 4 tomu X X X V przegląd krytyczny polskich prac z zakresu historii prawa za rok 195Ô oraz nekrolog prof. Zugmunta W o j c i e c h o w s k i e g o pióra prof. M. S с z a n i e c k i e g o, ponadto kilka re­ cenzji z polskich monografii· historyczn»-prawnych.

70-lecie urodzin obchodził 20 marca w Lipsku prof, filologii klasycznej tamtej­ szego uniwersytetu d r Franz G o r n s e i f f .

Dr Urlich K a h r s t e d t , prof, historii starożytnej na uniwersytecie w Getyndze obchodził 27 kwietnia 70-lecie urodzin.

B a w a r s k a A k a d e m i a N a u k (Die Bayerische Akademie der Wissenschaften) rozpisała konkurs na pracą pt. „Rzemiosło miejskie i wiejskie w Górnych Niemczech od połowy X V wieku do wojny trzydziestoletniej“. Praca tak pomyślana ma stanowić cenny przyczynek do poznania sytuacji ekonomicznej Niemiec przed wybuchem w o j­ ny trzydziestoletniej. Termin zgłaszania prac upływa z dniem 1 sierpnia 1959. Głów­ na nagroda wynosi 8000 marek.

24 'lutego 195Г7 r. zmarł w wieku 71 lat Ernst H o h l , profesor historii starożytnej na uniwersytecie im'. Humboldta w Berlinie. Zmarły był autorem licznych prac po­ święconych dziejom cesarstwa rzymskiego.

W Niemczech Zachodnich zapowiedziano wydanie w najibliższym czasie dalszych prac z serii „W ielcy Europejczycy“ (Grosse Europäer): „Erasmus“ przez J. L i n d e - b o o m a , „Dante“ przez H. F r i e d r i c h a , „Kierkegaard“ przez S. H o l m a , „Goethe und Europa“ przez A. F u c h sa, „Hugo Grotius“ przez H. W e h b e r g a , „Strese- marm, Mensch — Staatsmann — Europäer“ przez M. G ö h r i n g a, ,.JaJíoib Burck- hardt als politischer Denker“ przez V. G i t e r m a n n a , „Montesquieu, Historismus und moderner Verfassungsstaat“ przez M. G ö h r i n g a , „Cavour, Ein europäischer Staatsmann“ przez F. V a l e s e c c h i .

12 do 15 czerwca 1957 r. obradował w Ottawie kolejny zjazd K a n a d y j s k i e g o T o w a r z y s t w a H i s t o r y c z n e g o (The Canadian Historical Associationy Obra­ dy prowadzono w sekcjach: archiwalnej, historii europejsfldej, historii Kanady i h i­ storii regionalnej. Na zjeździe wybrano nowe władze Towarzystwa z prezesem W. K a y e L a m to e m na czele.

26—28 września 1957 miała miejsce zwyczajna sesja naukowa R u m u ń s k i e j A . k a d e m i i N a u k . Na obradach plenarnych i sekcyjnych dużo miejsca poświęco­ no naukom historycznym. Wśród 24 wygłoszonych komunikatów naukowych znalazły się sprawozdania z wykopalisk prowadzonych na terenie Rumunii oraz informacje o wynikach badań nad historią Rumunii aż do czasów najnowszych. A. O t e t e a mówił o periodyzacji historii Rumunii. K. H o r e d t mówił o kolonizacji Dacji rzym­ skiej. Barbu T. C â m p i n a omawiał genezę własności feudalnej na terenie Rumunii,

zaś St. S i e f ä n e s cu jej ewolucję do w. X V II. S. G o l d e n b e r g referował frag­ ment swej monografii pt. „Cluj w X V I w.“ dotyczący historii handlu tego miasta. St. P a s c u m ów ił o rewolucji 1848 г., zaś komunikaty N. F o t i n o i E. C a m p u s dotyczyły polityki zagranicznej Rumunii na konferencji pokojowej w Paryżu· (№19— 20) oraz faszyzacji kraju w okresie agresji włoskiej w Abisynii (1935— 36). Pracowni­ cy Instytutu Historii P a rtii m ówili o problemie rewolucji w nielegalnej literaturze partyjnej przed· V zjazdem K P R (N. P e t r o v i c i ) oraz o taktyce partii w walce o konsolidację ustroju demokracji ludowej (V. A. V a r g a ) .

Nagrodę „Nicolae Balcescu“ za najlepszą pracę historyczną otrzymał Barbu T. C â m p i n a z a książkę „Społeczne podstawy władzy Stefana W ielkiego“ .

W październiku 1957 r. obradował w Columbia, Ohio, doroczny zjazd A m e r y ­ k a ń s k i e g o S t o w a r z y s z e n i a A r c h i w i s t ó w (The Society of American

Archivists). Zjazd dokonał wyboru nowych władz z prezesem Williamem D. O v e r ­

m a n e m na czele.

W r. 1957 zmarł w Nowym Jorku dr J. S z a c k i , historyk Żydów w Polsce. Ur. w 1893 r. studiował na Uniwersytecie "Warszawskim pod kierunkiem S. A s k e n a ­ z e g o i M. H a n d e l s m a n a . P o latach wojny spędzonych w Legionach Szacki pracował w redakcji polsko-żydowskiej gazety „Nasz Kurier“ (1920— 23). P o wyem i­ growaniu do U SA rozwinął szerszą działalność literacką, społeczną i naukową, głów ­ nie w zakresie Żydów. Gromadził książki d materiały dla Biblioteki i Archiwum Ż y­ dowskiego Instytutu Naukowego „Iw o “ w Wilnie.

Gdy w r. 1939 po wybuchu w ojny zbiory Instytutu zostały przewiezione do No­ wego Jonku, Szacki został kierownikiem jego działu historycznego i współredakto­ rem. wydawnictw „Iw o “ . Bibliografia prac własnych Szackiego obejmuje do r. 1S39 580 pozycji. W ciągu następnych 17 'lat życia działalność pisarska jego nie osłabła. Najważniejsze jego prace to „Żydowska polityka oświatowa od >1806 r. do 1866 r.“ , „Historia Żydów w Polsce 1772—<1914“ i 3 tomy wielkiego dzieła „Historia Żydów w Warszawie“ , wydane w latach 1947— 1953. Dwa dalsze tomy zostały przygotowane do druku już pośmiertnie. „Historia Żydów w Warszawie“ jest największą pracą historyczną, jaką wydano o tym mieście. Przynosi ona ważny materiał dla całokształ­ tu dziejów stolicy, zwłaszcza wobec zniszczenia wielu archiwaliów.

Żydowski Instytut Naukowy, mający obecnie swą siedzibę w Nowym Jorku, po­ siada dzięki Szackiemu największy zibiór materiałów do dziejów Żydów w Polsce. Część materiałów do tych zagadnień znajduje się ponadto w Argentynie i Biblio­ tece Uniwersyteckiej w Jerozolimie.

W т. ub'. powstało w Szwajcarii nowe czasopismo — ,A n tik e Kunst“ , wydawane co pół roku przez Vereinigung der Freunde antiker Kunst (Urs G raf Verlag. Olten/ Schweiz·). Artykuły zamieszczane będą w językach niemieckim, francuskim i włoskim.

Na łamach „(Svensk) Historisk Tidskrift“ (zesz. 4/1957) redaktor, T[orvald] T[o r- valdson] H [öjer] omawia uniwersyteckie podręczniki historii, używane w Szwecji. Główną uwagę zwraca na braki w zakresie historii powszechnej średniowiecza, oma­ wiając zwłaszcza dw ie nowsze pozycje, tj. Sidney P a i n t e r a (John Hopkins Univ.) „ A History o f the Middle Ages 284—>1500“ і Frederick В. A r t z a „The Mind of the Middle Ages A. D. 200— 1500. A n Historical Survey“ (obie N ew York 1953). Höjer zwraca uwagę, zwłaszcza w odniesieniu do pracy Paintera, że podręczniki te zawie­ rają znikomą ilość wiadomości o dziejach Europy Wschodniej (tzn. na wschód od

Łaiby). Z zestawienia podręczników wykorzystywanych przez studentów wynika, że poza przestarzałymi już kompendiami szwedzkimi są to wyłącznie prace w języku angielskim.

W tymże zeszycie „Historiek Tidskrift“ znajdujemy ciekawy д wartościowy prze­ gląd nowszych opracowań i wydawnictw źródłowych dotyczących dziejów Hiszpanii i A m eryki Łacińskiej, pióra 5 vena K j o 11e г s t r ö m a

Od roku 1921 co pięć lat odbywają się Amgielsko-Amerykańskie konferencje H i­ storyków1. W dniach 8— li3 lipca 1957 odłbyła się w Londynie szósta tego rodzaju kon­ ferencja. W zięło w niej udział 758 przedstawicieli 146 instytucji z U SA i Zjednoczo­ nego Królestwa. Na 23 zebraniach sekcyjnych wygłoszono wiele referatów i komu­ nikatów dotyczących historii średniowiecznej i nowożytnej Anglii, krajów europej­ skich, A zji, A fry k i i Ameryki. Na posiedzeniach planarnych A. L. G o o d h a r t w y ­ głosił referat pi. „The Bond o f the Common Law “ , A. D. M o r m i g l i a n o „Hero­ dotus and the Formation o f Modem Historiography“ і I. P. B o y d „The Role o f the Editor οι Historical Documents in America“ . W związku z konferencją zorgani­ zowano wystawy książek oraz opracowano (J. C. L a n c a s t e r ) bibliografię prac historycznych wydanych w Anglii w latach 1946—‘1956.

Na uniwersytecie w Nottingham w 1956 r. K. S. P a s i e k a przedstawił dysertację pt. „Brytyjska opinia publiczna a powstanie polskie 1863 r.“ Promotorami byli L. L e w i t t e r і Ж R. F r y e r .

6 października 1957 odlbył się w Piacenzy Z j a z d H i s t o r y c z n y poświęcony L o r e n z o V a 11 i z okazji pięćsetlecia jego śmierci. Referaty wygłosili prof. B e r t i (o poglądach Vaiľi), dr M a n f r e d i (o jego krytyce średniowiecznej wiedzy prawni­ czej), 'Prof. R o c с a (o rodzinie Vallich). Omówiono też sprawę wydania dzieł Vaffi, a zwłaszcza jego „Dialektyki“ .

19— 23 października 1957 odbył się w Salemo X X X V I C o n g r e s s o d i S t o r i a d e l R i s o r g i m e n t o . Dyskutowano nad dwoma referatami: Nino C o r t e s e — „Carlo Fisacane e la spedizione di Sapri“ oraz Ruggero M o s c a t i — „La crisi finale del Regno delle Due Sicílie“ .

W nrze 4 r. X L IV (październ i к -grudzień 1957) „Rassegna Storica del Risorgimento“ zamieszczone zostały materiały X X X IV kongresu (1956) poświęconego okręgowi W e­ necji.

20— 23 maja b. r. odbywał się w Solmonie (staroż. Sulmo) kongres poświęcony Owidiuszowi. '

20—25 maja 1957 odbyła się w Moskwie sesja naukowa katedry filologii klasycz­ nej z udziałem zainteresowanych specjalistów, poświęcona roli nauk o kulturze kla­ sycznej w systemie dydaktycznym radzieckiego szkolnictwa wyższego. Zebrani po­ stulowali rozszerzenie zasięgu nauczania języka· łacińskiego.

W dniach 17 i 18 grudnia 1957 O d d z i a ł N a u k H i s t o r y c z n y c h A k a d e ­ m i i N a u k ZSRR zorganizował „naradę koordynacyjną, poświęcdną omówieniu prac badawczych w najnowszej historii ZSRR, przygotowanych z okazji 40-lecia Re­

wolucji Październikowej“. Chociaż na naradzie n ie byli obecni przedstawiciele wszyst­ kich instytutów naukowych Związku Radzieckiego, znaczenie jej jest duże ze w zglę­ du na utworzenie Rady Naukowej, która ma kierować badaniami nad historią okresu radzieckiego.

6 i 10 lutego 1Ö58 w Moskwie odbyły się dw ie różne sesje naukowe połączonych instytutów naukowych i organizacji społecznych, poświęcone 8 O-le c i u P r e z y d e n ­ t a C z e c h o s ł o w a c k i e j A k a d e m i i N a u k Z d e n k a N e j e d l e g o . Re­ feraty wygłoszone na tych sesjach stanowią znaczny przyczynek do historii rosyj­ skich koneksji znakomitego Jubilata.

Udział radzieckich historyków w X Międzynarodowym Kongresie Historyków w Rzymie w 1966 odezwał się echem w polemice nad zjednoczeniem Włoch w X IX wieku. Artykuł S. C a m e r a n i e g o ,.Risorgimento italiano e storiografia russa“ w ,Д1 Rásorgimento“ t V III, 1956, z. 2, s. 115— 119, będący krytyką referatu zjazdo­ wego historyka radzieckiego K. F. M a z i a n o , doczekał się odpowiedzi ze strony

radzieckiej: W. W ilin „P o powodu wystuplenija S. Kameram“ , „Woprosy Istorii“ 1958, nr 2, S. 206—21;1. Chociaż polemika ta jest prowadzona w tonie bardzo ostrym, nie

jest ona pozbawiona wartości informacyjno-bibliograficznych. '

W czerwcu uib. r. opuścił prasę pierwszy (za kwiecień—maj) numer radzieckiego czasopisma „Historia ZSRR“ . Jest to dwumiesięcznik wydawany w Moskwie przez Instytut Historii Akademii Nauk ZSRR i redagowany przez młodego historyka M. P. K i m a . Problematyka jego obejmuje wszystkie zagadnienia historii narodów Związ­ ku Radzieckiego; dopuszczalna jest duża objętość prac. Poza działami artykułów, spra­ wozdań i recenzji wprowadzono specjalistyczny dział „Nauki pomocnicze historii“ . Według artykułu wstępnego zadaniem nowego pisma jest podnoszenie poziomu ra­ dzieckich badań historycznych.

W sierpniu 1957 roku Instytut Orientalistyczny Akademii Nauk ZSRR rozpoczął wydawać miesięcznik „Sowremiennyj Wostok“ . Jest to pismo popularno-naukowe, poświęcone współczesnym społecznym, politycznym i ekonomicznym zagadnieniom krajów Wschodu.

Prezydium Akadem ii Nauk ZSRR postanowiło od początku 1956 r. wydawać nowe kwartalne pismo naukowe „Sowietskaja Sinołogija“ . jako organ Instytutu Sinologii Akademii Nauk.

26 września ub. r. na zebraniu Oddziału Historycznego Akademii Nauk ZSRR uzy­ skały realny kształt dawne projekty wydania 10-tomowej „Encyklopedii Historycznej“ . Wydawcą będzie „W ielka Encyklopedia Radziecka“ . „Encyklopedie Historyczna“ obej­ mować ma około 17 000 haseł, 2 500 ilustracji i portretów oraz 550 map. Am bicje twór­ ców idą w trzech kierunkach: 1) zaopatrzyć hasła w wyczerpujące bibliografie,

2) opracować artykuły o mało znanych faktach i postaciach historycznych <np. ksią­

żęta udzielni w Starej Rusi), 3) rozszerzyć wiadomości na tematy słabo opracowane. Termin wydania tego ambitnego dzieła jest jeszcze nieznany.

W ubiegłym rotou Akademia ZSRR rozpoczęła wydawać lÄ-tomowe „Dzieła zebra­ ne“ zmarłego kilka lat temu akademika Eugeniusza T a r l e g o i Wydanie to n ie pre­ tenduje do miana akademickiego, nie obejmuje nawet wszystkich obecnie dostępnych

prac wielkiego historyka, ma jednak olbrzymie znaczenie ze względu na wznowienie niekórych mato dostępnych dzieł tego autora. Ksżdy tom będzie zawierał od 40-tu do 50-ciu arkuszy drukarskich. W Polsce znajdują się w sprzedaży trzy pierwsze tomy.

*

9 listopada 186(7 zmarł w Atenach w wieku 76 lat prof. A. J. В. W a c e, wybitny znawca m. i. wczesnej historii Grecji i kultury egejskiej. Po ustąpieniu w 1944 r. ze stanowiska prof, archeologii klasycznej w Cambridge otrzymał katedrę w A le k ­ sandrii.

25 października 1Θ57 zmarł Hugh Macilvain L a s t profesor historii starożytnej na Uniwersytecie w Oxfordzie, wybitny specjalista w zakresie historii Rrzymu.

2 stycznia 196® zmarł w wieku 78 lat profesor David Moore R o b i n s o n . W ykła­ dał on grecką archeologię i epigrafikę na John Hopkins University, 'Baltimore (USA).

Tegoż dnia zmarł w Londynie w wieku 77 lat Max C a r y , prof. historii staro­ żytnej na Uniwersytecie Londyńskim.

2 lutego zmarł, w wieku lat 74 prof, językoznawstwa indoeuropejskiego i· filologii klasycznej na pniwersytecie w Bem ie dr Alibert D e b r u n n e r .

Errata· do numeru 1/1Ö58

strona 28, wiersz 2 od dołu: zamiast Kurfirsten powinno być Kurfürsten, strona 27, wiersz 21 od góry: zamiast satane powinno być satanas.