IJsverslag
Winter 1980 -1981
Uitgegeven door de Rijkswaterstaat Bewerkt door de directie Waterhuishouding en Waterbeweging Hoofdafdeling Waterhuishouding . Operationele Afdeling
RIJKSWATERSTAAT
Dienst Binnonwateren AtZA Maerlant4-6
8224 AC
PostbuS 17
8200 AA t.~~~t.~
Inhoud
Overzichtskaart van de vaarwegen 4
Voorwoord 5
1 Algemeen overzicht . . . • . . . 7
1.1 Samenvatting. . . .. . . . 7
1.2 Heteorologische gegevens 7
2 IJsbezetting en scheepvaartmogelijkheden 10
2.1 Verloop ijsbezetting (algemeen) 10
2.2 IJsbezetting op IJsselmeer en Markermeer 11
2.3 Nadere bijzonderheden 11
3 \'lerking ijsberichtendienst 1 7
3.1 Binnenvaart Nederland 17
3.2 IJsberichtgeving per radio en pers 17
N
Overzichtskaart van de vaarwegen.
IU·W.
....
l ..<,{"H>f ••• •.
: +/+++ • ... t t t t t t+ '"'. ttt•.
' .t··t..t··Voorwoord
I-Iet het verschijnen van dit verslag over de winter 1980-1981 wordt de publikatie van de jarenlange reeks ij sverslagen voortgezet. Het ver-slag geeft een documentatie van de ijsbezetting voor zover van belang voor de scheepvaart en van de ter zake dienende meteorologische gege-vens (w.o. het vorstgetal van IJnsen). Deze documentatie bestaat uit een kaart, tabellen, overzichten, beschrijvingen en toelichtingen en heeft ten doel de beschikbare gegevens toegankelijk te maken ten be-hoeve van de scheepvaart, de ijsbestrijding en het beheer van de open-bare wateren.
Bii het samenstellen van dit verslag is gebruik gemaakt van:
- de "Haandelijkse overzichten der weersgesteldheid" (publikatie 94a van het Koninklijk Nederlands Heteorologisch Instituut) vanaf januari
1981 genaamd "Haandoverzicht van het weer in Nederland", voor de ontlening van meteorologische gegevens;
- gegevens van de IJsberichtendienst van de Rijkswaterstaat, welke dienst ressorteert onder de Operationele Afdeling van de hoofdafde-ling Waterhuishouding der Directie Waterhuishouding en Waterbeweging van de Rijkswaterstaat.
\-IDOUJla Jaj srw~ln UJpOJÓ UI mn 9 rad 'uu5 <I"" U! Jon 9 rad -uraf U.ll1aJl~ U!
°FFt2_
+-~ll~f_
;.I;~
It
'r--t-I-~I-I-_ -'+-r-i -I-I-I~ f---I • I _ I I I -c: -i-I I -u-,..., r=Ll-=~±= >---1-!d: -.-•• I -1-I I I 1-~' 1--+-~ l==j f---I I -t--f---:' H-t-t-ia=r=f=r=:=-r=;
:=.
,
,- -1--+ I I -:: LI--+-=?-t==+===_+
-i-I--j--,.;, 1-, --I-t-,-}>"1=i= '-~i-' _ _._ci= =1-f---I -'-',.l,..j I I I 8 t -t---I, ~="
;..'
-',--"="'...----'_-..:..1-e .L I i-=\.:'-I--I I -I I-I--+H-H --1-1 ~'-~H-I-i-j-;-_s;= I---r--~, I =t= ~ "'e'" ~ '----imi---S"-:-j I t-t~ ~=l=i=~?- '-H-1=f?,-I-I I i 11
~ ~s
" -:=O=:':-I.;...;...J. .-+-j~I-H-f..---i -JM.Iri 1--+ I t ~~ § g~~r~z:-:~
,
:
'
,
,
'pt=i
~~=::
c--!c-;
:_~-'
:
i=t=
-I~:
:
i--±-i]
~~
__ L-l2 i I __ • -I-I-l=-t---=t::. --,-,~-;-I-t ~ I 1-I -I +- g-_--L-..--I->-t--+ 1-!--I-t-=q·-J·'.' ,: ,.-.,.--..-+-t-i' •H-~.~
,I. -1--t--I-.;....u,J-, I==1'1
.--4. ""...•..".
..
...
·'I~.
.=
1 C-I-IPJ-,+-+---!=I ;-+._,_
-i-f
'
:
:
:
'
t-iJ _i,_~-=r=:,-,
,
'P"---:-
~!=R=--I I ' .i+
-
"~'-_" I __ -1-: -I-I-t-T--=I;'.'· __ • __ l-:_-..:.-.-t-i, f -i-'--',.,'-1-~
, : jL,...i;;;l-I +'n--'" .--1~11
I i II-I-~
~~
-i--'-'.:-i-' ,-.-'-.. -i W~--I
i I.: M t-__ ,__ ~' _I_I_I_-+---rit----r. ••', t:j:;:,_ ,-,---'-1-' , • i~;~1 I ,'-.I.--
===-_,---'.
3-,j-,--,-, -i "c-+--' -- .-ij -~:--1==
~ f---+---I-I-j-,'rt
I ; . _._'_i_. i • '=! ,I I I --;--+ I-ri -j----+--'---~~~
e I-J I-I-t-I i i t-I~_:
:...::G
I __ . , , H-H-I-'t;: --+ , I r -1-
-~'E.t-.2! ,-'-"1-1 -1---1 1-1-1-1-'1 fu'=i±,;~-- 1· -1 1 1 1',.0'
11-,c-c-=
l
". I "-11-1 -I-I-I-.;.-..J:: _._. __ -I=: f===H-j ,I~
-i n-tC:;ë;::::lj-l---I~
"i=~
Y·_.J-fi
-!-":';::-..:J
f+r:~::
f_-':===-~~
I i~;~:-+-!I----Io
--I-i---i=? -i-_j--: • rn--I _,u. H f ~_.--t1=,
-
--r-r.-~ T _-I _ -I --I-I-J----=.i: ~ =r=: r -i-I ,--1 i -- 0'---:;>...::- i----i ----i-- 1--I.--~
... , ---= .--;:+-; I t f----r==--r-~,
---!-j -I-t--i ;-'-1-'-10""'-;--;-1 '-
-~===I-, -1---1--1---i--I-I-t-I ~' , '-;;:rj -+---1-+=---+ j'" - i-- "'t.-i---+--i----I I ::;:q: ~ ,-,-H -, , ,,: ~ -1-;-- .--+=--1:-+--j-_ - -1-1-. i--t-I-H:;::, "I --1-.-1 -._, +-' -I~-I ; t--t---I -j -~ , I "'---I--i- -1- ,--I-I-t---.... r=-:-t 1 , :G"T-I "C' 1 1 1,j-;~
--'---+--'r H-r""'-+-I-.t,~~~
.r--I->-I-I-::F- f--I :. i • : d-'-t-H ],-H-; j I i1-.'1=
I I I I"E
,_
r--I -I=""1, It -_I_I_~:: ~"L...+-+-=±=.I ,,-I ,-,-1-1 !';=i=t - 51-1 =-;:r;J;!: I I~.E~_;
__
;_
'
.
-Ftl-j'-mi'-;i::;-;-I
....
~;~1
.~t±i::-~i-_Ui
j-,~
j--~"I---eE-..:
:
~.'
~R=r:'"
uL==::g
,_ 'fi -tl~ T-t-u:. . ~.l I-t-I-i-I--f"!. -" I ~,-I-I-I -~I 1... -I t <c----"" t:.31=:"=1-1-_~~:
: i';: ::,' •~.-l'-=R~,
','
1-1---E i I I -+ I t----,!2, 1==t:; 7>- 1-1- -I- -1- -+-H~:~i--I-~ ~'= = =t=! -=;::=:: : I ~-fi-+-I-~i ::t= 1---,r--I~I--+_
-I--t-I-I-~
:::, I I~--I-I-t=ï~
~3_;
~
,
II-·'Ë~~§
---1--, ...1--1-_I_I~~:
11-1-1-""", -ClI-I-I-I-I-I=t.q=.-t= i iI-'<-H-f---I-~
_~., I_I~ __ I_ ' " "1' , , , , :', , , I I I f..---I -1- i- "----e . ,,:' -+--+-+--+-~. =p-:-~ttt-! e-I 1~;-I---1----i_-~
-I-J-+-i--+--i .t-~l
-I-I-I-I-=J-I-j--=t=t=-~~
":'-1't'nT'l-
-I-I---+---"~~~~-I~ -h--1-13 __ I_I_I_:~ ,:, ti I I +i il-I , :' I f--t ., I 1/-1-1-1 I I-j-t-=r:::~ , , " -,I -t' I Ij, , U't / I I ~-! I I 1 f--I'I---i-Iu-I-~cil
-ii-i-i-J"'-=-i-l= f--+--+-+,~-~H
I I 1 Il~----t
~
"r-_I_I_~
'I~:'
gt I " -t-i-::'"):-i-~!,-I-'--t-r-t'
"I ,-LJ.~~~~-î
1--;-''-:> 1 _1_1 f=-I _ -I ~ -I-I-P-i-...c'-I--LLi=j-i-t-,=f'=~ I==±~:;
-"rH-I i-i" 1.: .---+----ir==1=T-I-'-;:;::C:;-.~-;-i-+-~
!-=±=i=+=-t'
i,,~=;=
~f\-t=-~I=J
l-i ]~
f -/ ~----I-- i==j-I-i- --l-x;::t ] I 1-1-'-+-+-:--+-+-:
:
5Ef+
i -I~-I-~
-::--=i.:t==i=--t-
v---~
0- 1-..-/r-i--+-I i jo t-h .... -!:1:, -i -11H-~~t-I-I-I
f..---1-lp,.,.J,i-7---+=J-~
!I(,,_I __ 1-1-_ I I : :I~
-:-/-1 1 +J=j -,-t-'-'q . :~
--=t=;=--~_~i_L-..9----1
'Ä:-:-'-.l--~~
--:~:--=:~;:
-:-:-:~~]
=:=:=:=l~mj~;-:~~;
j ..<:
L '_t=:=-~-i
' jl...i::
II_I_I_'~~
t • ' ,!
,:
~l=j
f--+-~I
~
: I('=~i
"E:
--""'-I==i=J -I ' , , ' , ' r' :.~
r===;=.1 I ' ' • ~~~~ll-.~,.c.?~1
-I ,-;~
·-·~-~L.U
-1-'-7
Î
f---'-+
~
...
1--;-~
, '1 " ,1",,1 ~'n ~ ~,- ---~ -I -I I -1-• . ..::! r:=:=+=~-.
'---:::1 =ç-=-1-1-f-i-\~i-i
-1-'I":
-11-I
+
'+
~
=i=j--'-I -H-'rrl-"-'. 1 1 " • I ,>-I-I---i -1-1 I-iC-'-I~
~-'7--'=~I=i
i -I • : '----II_~
I_I i -1-',. I I 1-' -I-j-j -,-I++-~,
__
j i---'-14-;.... 1 I '---. i r t I -I i-I .t--I I-'-'C -=:=i=!~~-:-:-~,..a;ç:n~
i I j--~
f 1-1\-+--.--1 f--I :JF=l . . -;~l' -=±::1:j '=::=j~-'5 1 ; -1-1--. i ; 1 --"" f-t-I-')i-I---I , I-j-: -1-I-i-i--d::J--+-I-i-t~
f--I 1-: -i (0,
I 1--1--1-1 -1-1-1 : -I H1. "'"'-, =1 ----tj-+-i-I-=<*
-==;-IL...,.;h-J l-i::::=E:::lliE r - r--I-I<'-I-I--j -1-1-1=5:m§
--r-t-r-t j , -+ 1 . . '----;----j0 --.. • '~/-I-;-i~I-I-I~:'===B~I-I-I-I---j-. + II~,
I -i-I-'-L,! i 1==1 --::=f-++-;---+-'-:=::::+=i~-l,-Ij-t--\'Jl
=4-=-1-+-1 ' -i 1 I 1-'-"-'''; •• :-+-+-1-1-
-1-!=~t:;J..!.,-1-,---_.~
~
~.
"'_~;.
i I, -I-:J-I-I-I-T-H=t=t::i~--+=+==
-I I I ' -/ 1~
~
~
~
: ;" " " • ' 0 Z~
0~
"~
• : z= ••••• ,.'~
_~".
~
• ' 0 ,~
=1 nnaouaaz lOl plapa'l lOOWlit ud qw UI ww lJl6
1 Algemeen overzicht
1.1 Samenvatting
De winter 1980/81 was in het algemeen aan de zachte kant. Wel was de
maand november koud, de eerste decade zelfs 70C kouder dan normaal
voor wat betreft het station De Bilt en daarmee was deze decade de koudste van de afgelopen 100 jaar. December en januari waren iets boven normaal. Februari was iets te koud, daarentegen was maart een zachte maand.
In deze winter kwamen twee ijsperioden van ongeveer een week voor met hoofdzakelijk in het noordoosten van het land ijs op de kanalen. Op het IJsselmeer en het Markermeer is vrijwel geen ijs van betekenis voorgekomen. Op de Waddenzee is plaatselijk een aantal dagen licht drijfijs waargenomen. De grote rivieren zijn ijsvrij gebleven.
1.2 Meteorologische gegevens
Figuur 1 geeft een overzicht van de winter 1980/81 naar waarnemingen
van het K.N.H.I. te De Bilt.
De hiernavolgende staat I geeft voor de vijf hoofdstations van het K. N. H. I. een overzicht van de afwijkingen der maandgemiddelden van de luchttemperatuur ten opzichte van de over een tijdvak van 30 jaren
berekende maandgemiddelden, de zgn. "normale waarden". Ten einde
een-heid te handhaven in deze staat zijn ook de gemiddelde temperaturen over de maanden januari, februari en maart vergeleken met de "normale waarden" van het tijdvak 1931-1960. Dit in tegenstelling tot de opqave van het K.N.H.I. in publikatie 94a, waarin vanaf 1 januari 1981 de af-wijkingen worden vergeleken met de gemiddelde temperatuur (normale waarden) over de periode 1951-1980.
staat I: Afwijkingen in oe van de gemiddelde maandelijkse luchttempe-ratuur maand nov. 1980 dec. 1980 jan. 1981 feb. 1981 mrt. 1981
~'leersta tion gemiddelde
De De Vlis- vliegveld van deze
Eelde
Bilt singen Z.Limburg 5 stations
Kooy -0,9 -0,8 -1,0 -1,4 -l,S -1,1 +0,9 +0,6 +0,6 +0,4 +0,0 +0,5 +1,4 +0,9 +1,0 +1,3 +0,4 +1,0 -0,4 -0,4 -O,S -0,3 -0,9 -O,S +2,4 +3,3 +3,1 +2,6 +3,5 +3,0
. - Figuur 1. Het verloop van de wi.nt.er 1980-1981 naar waarnemi.nçen te De Bilt.
Een gedetailleerd overzicht van de aantallen vorst- en ijsdagen en zeer koude dagen over de periode november 1980 ... maart 1981 voor de
vijf hoofdstations biedt staat 11.
Staat 11: Aantallen vorst- en ijsdagen en zeer koude dagen
Eelde De Bilt Vlis- vliegveld
weerstation De Kooy singen Z.Limburg maand v ij zkl v ij zk v ij zk v ij zk v ij zk nov. 1980 7
-
-
15 1-
14 1-
8- -
15 3 -dec. 1980 5-
- 13 1 1 14 1 1 5 --
15 5 -jan. 1981 8- -
19-
-
15-
- 2-
-
17-feb. 1981 15 2 - 17 4 1 19 2 - 13 1
-
18 3 -mrt. 1981 1- -
6-
- 4-
-
1 --
4-
-totaal 36 2
-
70 6 2 66 4 1 29 1-
69 11 -v ij zk vorstdag ijsdag zeer koudeminimumtemperatuur lager dan Oae.
maximumtemperatuur lager dan Oae.
dag: minimumtemperatuur lager dan -10o
e.
De beste beschikbare karakterisering van de strengheid van een winter in Nederland geeft het Vorstgetal van IJnsen*), gedefinieerd voor het station De Bilt als
v
=
0,00275 v2 + 0,667 ij + 1,111 zHierin is v
=
aantal vorstdagen, ij=
aantal ijsdagen en z=
aantalzeer koude dagen (minimumtemperatuur -10o
e
en lager).Deze grootheid, die theoretisch de waarde 100 kan overschrijden, is berekend voor de winters vanaf 1756/57; vanaf de winter 1849/50 kon daarbij gebruik worden gemaakt van waarnemingen, verricht te De Bilt. Vanaf de winter 1977/78 wordt in het ijsverslag het vorstgetal van IJnsen gepubliceerd waarbij gebruik werd gemaakt van de gegevens uit de K.N.H.I.-publikatie 94a. De definitie van een zeer koude dag in
deze publikatie is "zk" = zeer koude dag: minimumtemperatuur lager dan
-10o
e.
Voor berekening van het vorstgetal van IJnsen wordt echter eenzeer koude dag gedefinieerd als "z"
=
zeer koude dag:minimumtempe-ratuur -10o
e
of lager. Hierdoor zijn de vorstgetallen van de winters1978/79 en 1979/80 niet correct, en moeten als volgt worden gerecti-ficeerd:
- ijsverslag 1978/79, gepubliceerd vorstgetal 51,7, moet zijn 52,8 - ijsverslag 1979/80, gepubliceerd vorstgetal 14,5, moet zijn 15,6.
'Y.) F. IJnsen: "Onderzoek naar het optreden van winterweer in
Neder-land", K.N .N.1., wetenschappelijk rapport I'LR. 74-2, (2e
gewij-zigde. druk), 1981.
Het vorstgetal van IJnsen bereikte voor deze winter de waarde 15,8. Naar de nieuw opgezette indeling van de karakters der winters
vol-g~ns het hierboven aangehaalde wetenschappelijk rapport \'1.R. 74-2
is deze winter vrij zacht gebleven.
staat 111 tenslotte geeft een overzicht van de hoogste en laagste
luchttemperaturen, die in de winter 1980/81 aan de K.N.H.I.-stations zijn waargenomen.
uit de staat blijkt dat in deze winter de laagste temperatuur werd gemeten op Schiphol en wel op 7 december; deze luchttemperatuur
be-o
2 IJsbezetting en scheepvaartmogelijkheden
2.1 Verloop ijsbezetting (algemeen)
Een gebied van hoge luchtdruk, dat eind oktober boven Zuid-Scandinavië
tot ontwikkeling was gekomen, beheerste het weer de eerste dagen van
november in ons land. Krachtige westelijke winden voerden continentale
1ucht aan, die boven het vroege sneeuwdek in Scandinavië en ~'lest
Rus-land sterk was afgekoeld. Hierdoor kwam vrijwel in het gehele Rus-land
iedere nacht lichte en af en toe zelfs matige vorst voor. Op 3
novem-ber kwam zelfs ov,erdag de temperatuur op de meeste plaatsen niet boven
het vriespunt. In De Bilt was tot dusver 10 november de vroegste datum
o
waarop de temperatuur de gehele dag beneden 0 e was gebleven.
Vanaf 4 november liep de temperatuur geleidelijk op en op de 6e lag de
gemiddelde temperatuur omstreeks het vriespunt. Op de randmeren werd
die dag het eerste ijs waargenomen. Vanaf 10 november kwam de gemiddelde
temperatuur echter boven het vriespunt te liggen, met als gevolg, dat op
12 november het vroege ijs op de randmeren weer verdwenen was.
December begon met fraai winterweer.
Een actieve storing bracht op St. Nicolaasdag veel regen en wind, later gevolgd door sneeuw.
Op 7 december was vrijwel het gehele land bedekt met een laag sneeuw,
die plaatselijk meer dan 10 cm bedroeg. Boven dit sneeuwdek kwamen op
7 en 8 december zelfs minimumtemperaturen beneden -lOoe voor.
Reeds op 6 december was op enkele kleinere vaarvlegen in het noordoosten
van het land licht vast ijs waargenomen. De daarop volgende dagen breid-de het ijs zich nog enigszins uit, zodat scheepvaart op sommige
vaarwe-gen moeilijk werd. De temperatuur steeg daarop echter spoedig en kwam op
de 10e gemiddeld boven het vriespunt, waardoor het ijs vrij snel in
be-tekenis afnam.
Op 12 december werd het laatste verdwijnende ijs waargenomen. De rest van
de maand kwam de temperatuur vrijwel niet meer onder het vriespunt.
In januari was de temperatuur vrij normaal, er trad veel lichte nachtvorst
op, maar ijsvorming van enige betekenis bleef achterwege.
Februari begon met een periode van zacht weer. Omstreeks de 10 e kwam ons
land onder invloed van een gebied van hoge luchtdruk en begon de
tempera-tuur te dalen. Op de 14e kwam 's nachts in het algemeen lichte tot mat~ge
vorst voor. Op 16 februari passeerde echter een zwak front met veel
be-wolking ons land. De temperatuur steeg hierdoor tot gemiddelde waarden van rond het vriespunt.
Op 16 februari werd zowel op de randmeren als op enkele kleine kanalen in
het noordwesten van het land een begin van ijsvorming waargenomen. X·laar de volgende dagen liep de temperatuur nog iets verder op zodat dit ijs op
18 februari weer was verdwenen.
Doordat het zwaartepunt van het hogedrukgebied zich daarna naar Noord-Scandinavië en Noord-Rusland verplaatste kwam boven Nederland een ooste-lijke luchtstroming tot ontwikkeling.
H~erdoor daalde de temperatuur weer en vroor het in de nacht van 20 op
21 februari matig tot streng. Op 21 februari bevond zich op de randmeren
en enkele kleine vaarwegen in het noordoosten van het land licht vast
ijs. Het ijs nam daarop snel toe. Op 24 februari kwam op de meeste
kana-len boven de grote rivieren ijs voor, de kleinere vaarwegen waren toen in het algemeen moeilijk bevaarbaar.
Onder invloed van een storing nam de bewolking weer toe en vroor het in
de nacht van 24 op 25 februari slechts licht met overdag temperaturen
iets boven het vriespunt. Hierdoor bleef de ijstoestand vrijwel onge-wijzigd.
Op 27 februari liep de temperatuur in het westen en zuiden op tot boven
de SOc, waardoor het nog aanwezige ijs in het westen snel in betekenis
afnam. In het noordoosten van het land waren de meeste kleinere kanalen toch nog moeilijk bevaarbaar, maar op de doorgaande vaarwegen werd hier vrijwel geen hinder van ijsgang meer ondervonden.
De 2Se februari drong het storingsfront van een depressie boven de Golf
van Biscaje met sneeuwen regen naar ons land door en maakte een einde
aan de periode met vrij koud winte~leer. Het ijs nam vrij snel af zodat
op 4 maart het laatste verdwijnende ijs kon worden gemeld.
2.2 IJsbezetting op IJsselmeer en Markermeer
Nadat februari begonnen was met een periode met zacht weer was de 2e
de-cade van februari wisselvallig.
Omstreeks de 20e draaide de wind naar oostelijke richting en daalde de
temperatuur. In de nacht van 20 op 21 februari kwam matige tot strenge
vorst voor. Op 22 februari begon in de omgeving van het Krabberssat en
voor Amsterdam het grondijs te lopen. Op 23 februari bevond zich langs
de gehele westwal van het Harkermeer een strook licht drijfijs en
grond-ijs. Het overige g~deelte van dit meer was nog ijsvrij. Op het IJsselmeer
kwam toen alleen voor Lemmer en in het Ketelmeer verspreid drijfijs voor.
Van 23 op 24 februari kwam in het IJSselmeergebied in het algemeen lichte
vorst voor. Alleen op het Harkermeer nam het ijs toe. Voor Amsterdam
be-vond zich op 24 februari middelzwaar drijfijs en in het Hoornsche Hop
zelfs middelzwaar opeengepakt drijfijs.
l-lede door de noordoostelijke wind was Lemmer op 25 februari en het
Ketel-meer op 26 februari weer ijsvrij. Doordat de gemiddelde temperatuur even
boven het vriespunt was gekomen nam ook het ijs aan de westwal van het l-larkermeer langzaam af.
Op de 27 e steeg de temperatuur en kwam het gemiddelde een paar graden
bo-ven het vriespunt te liggen, waardoor het nog aanwezige drijfijs vrij
snel afnam, zodat op 1 maart ook het Narkermeer weer ijsvrij was.
Door-dat de wind van 1 op 2 maart naar zuidelijke richting was gedraaid was
het ijs, dat zich nog langs de oever van het Hoornsche Hop bevond,
losge-raakt en samengedreven voor Hoorn, zodat daar op 2 maart een ijsveld
ont-stond van ongeveer 1 kilometer breedte. Op 3 maart draaide de wind naar
noordelijke richting, waardoor dit ijs zich verspreidde en snel in
bete-kenis afnam, zodat op 4 maart het Hoornsche Hop weer ijsvrij was.
2.3 Nadere bijzonderheden
Figuur 1 (blz. 6) geeft een indruk van het verloop van de winter; voor de
voornaamste vaarwegen (voor zover daarin althans is voorgekomen) is in deze figuur tevens de duur van de ijsbezetting aangegeven.
12
Usbezetting en scheepvaartmogelijkheden op de kanalen
december 1980 februari 1981
5 6 7 8 9 10 11 12 16 17 18 1920 212223 24 25 26 27 2E
A. Groningen, Frieslond, Drenthe,
Overijssel 1. Eemskcnccl . " .
~
.s. ~.s: 2. Wlnschoten:!;ep ...· . s..._G_ .9__G_ _G_.s, ~_G_.9_-Q_0_ _0_.P! 3 AG.W.ldervcndlccncal ... .s, .s,~_G_ _G_.s,.s: _c_ _c_ L E JL r!!. 4. Van Stcrkenborçbkcoocl . .. .. . fJ!-J!..,...Q.. r!!.J!..~ 5 Pnnses M::rgrietkanaal · . ·. ~-.g.. ~~_0_ _0_ _0_ _0__°3 6. Johan Frrsckcnco.l. .. . " .·. ·. ~J1.. ~2_.9__G_ _G__G__0, 7. Ven Hcnrumckcnccl : Hcrlmqen- Leeuwarden.. . ·. ~f-!?- B B B B°
teeuwerden - Fcnejacht ,... · . ,-\!.~ C B B B B 0 8. H::n.kesloot .. ... ,-\!.J1.. ,-\!._0__0_°
°
0< 9. Noord %lIemslccnaal . . . .. . ·. ~_G_1'-° 1'-°
°
F F:0=
-F--Di10 Drentsche Hoofdveert . ·. .s,_0_
-"-
1'1__0_ C 0 C C 0 _G_=0:=0:
_0_:o:S;;
IJ. Meppelerd,ep . . ·.
12. Zwarte wcter . . . _0__0_ _0__0 _0__0.:
13. Zwolle - üssetkcncct . .. . ... . ..
14. Twenthelcanclen :
Zutphen- Enschede . · . ·. ~
ZIjtak nacr Almelo. . . . .. ~ _0__0_J1..
B. Noord- Holland, Zuid-Holland, Utrecht, Gelderland
1 Noordzeekancal ... ·.
2 zcco .
3 NoordhOlIcndsch Kaneel;
Den Helder-Allcmc.crcermeer [Gut vd MeerJ . . .s,~
Allcmccrdermeer (Gat vd Meed-A' dom · . ~ ~~
4 BelgzanC:lc"c.nec.1 .... C B B B
5. Nccrderburtenspccrne en ZIJkenc:1C.. ·. ,.E...!L~
60 Vc.c.rwfgAmsterd~m- Ratterdcmvla Gouda:
Schinkel. ·.
R.n;vac.rt vd Hccrternrr-errreerpctderlO,:)stell,k gedetltel .P-c-ê-~
Htimanswettong · .
Oude RI;n c-ê-
s.
Gouwe. · .
Hcäcndsche Ijssel
6b Veerweg Amstfrdc.m - Rotterdam'0'10Leidsebendam
*
Ringva:lrt vd HacrtemrnermeerpclderIZu:dehJkgedet:teJ oc-ê-.s.
Z.) ... ·. ·. c.!L
+
Rijn - Sctuekcncnl .· . J!.
.s.
Dtlfsche Vliet _0_~
öeuseee Schie . _0_s:
sc.V::::.c.rweg Amsterdam -RctterC::::'~....ra bet Aarkenacl:* *
Amshl-Drechtkcnaal .P__D_J!..
r2-Acrkcnccl
7. Amsterd:::.:n - Rljnkc,'lool
Amsterdc.m -W"kbIJ Duurstede. ...
Yv\k bij Duurstede - TIel.
8 MerYoedekc.ncol
9 Arr:stel- Dtechtkunuul(Amsterdc-n -Uubccml .p__0_..Q.
10 Hertelkencal '
11. Af;edcmde Moas
12 Kane:1 ven St-Andnes
13. ~c.:s- Wc::llkanaal ..
C. Zeeland, Noord- Brabant, Limburg
1. Kcn:::1 deer WalCheren en vo::rYoeg cccr het
Veerse Meer.
2. Kon:::.1 cccr ZUid-Bevelend
3.. geneet Gent - Terneuzen. ·.
4 Alelse Sass;ng 5 Schelde - R,j!1verblnd,ng 6 Den;e. 7. M:rkkena:ll . B W.lhelmrnckc.nccl 9 Dreze . 10 Zuid -W.llemsvcc.rt
's-Her tcqenbcsch - Ve;!1eI .
Veghel - Nederweert -8el;lsche grens.
11. Kanoo.IWessem - Nederweert . ·.
12 Jul ieecvcrcct-. . .
13 Laterealkenaal
*
zie onder E.a voor ge::::eette : Scb.nkel en de Rln;v:::.:.rt ven de Hcarternmermeerpotcer 100stel.)( gedeelteI'-,
lIJ, aantal dagen "g,._, ::;, '-, 0" ,-' 0' 0' '-, >, 0' 0, -' C .0'...
,.olCl, lIJ' E: 0 0, '-, .0 Cl,>, 0,g,
C c' C ~: lIJ' Cl lIJ'Cl' 0 .0, .0 Cl > -c',
C -c lIJ .0 lIJI -'" Cl i 0 ' ::;1 > ä~,I
-c Cl,._,
lIJmaart 1981 lIJ .~, lIJ, .0
s
0 '~l 0, c .B I1 2 3
,
5 6 Cl >, E, 0 Cl 4-
- -,
-,_0_ _0_,Jl.,
7 6 - 17 6 7 2,
- 13,
6- -
- 6 -_0_,..Q. 5 6 --
11 -._0_,..Q.,
3 4 - 11,
7- -
- 7 -8 - --
8 -_0_ 3 6-
- 9 -_0_~ 2 9 2-
13 2 _G_ _G_'y_ r-2- 7,
9-
20 9 --
-- -
-.s, 1
-
6-
7 6 --
-
- - -1 --
- 1 -2 2 --
,
--- -
---
--
-
- -2 --
-
2 -3-
- -
3-,
- - -
4 -3 -- -
3 --- -
- - -2 1-
- 3 -- - --
--2 -
-
- 2 -- - - ---
-
--
- -2 1-
- 3 -2-
- - 2 -2 -- -
2 -1 1 --
2 -1 I --
2 -2 2-
-,
--
-
- - - -- -- -
---
--
- - -- --
- - -1 2 - - 3 -- - --
- ---
- - ---
- - - ---
- - - - ---
-
- - ---
- - - ---
- - - -- --
- - ---
- - - -- - --
- -- - ---
- - - - ---
- - - -- - - -- --
- - -- --
--
-- - - ---
- - --Verklaring ven de lettercode
A blank water
B lIcht drijfijs
C hcht vastIJ1
o mid:::l.lzwaar 'urspreid drijfijs
E middelzwac.r cptlng.pak dflJfiJS
F mid:::lelzwac.rdrIJfIJs in glui cf slop
G middelzwac.r vastiJS
H zwa:::r verspreid drijfijs
K zwc~c"ung.paktdrj.if~s
l ZWQ::lf' driJfIJSin geul of slep
fot ZWQcr vest ijs N ijsd.::lm of kruiend iJS
o 'terdwijnend ijs, nietmeerhinderlijk
gOld bevc:rbaar vrij goed bevcc.rbcllr mo.,I'jl< bevcarbQ.;lf onbevco,rbcar
Figuur 2. IJsbezetting en scheepvaartmogelijkheden op de kanalen.
In deze winter vielen twee ijsperioden
x)
en wel van 7 ..• 11 december 1980en van 22 februari ... 3 maart 1981 (de perioden, waarin ergens op een of
meer vaanvegen ijs voorkwam, strekten zich uit van 6 ..• 12 november; van 6 ... 12 december; van 16 ..• 18 februari en van 21 februari ... 4 maart).
Staat IV: Aantallen dagen ijs per groep,
Binnenvaanvegen Groningen Friesland Drenthe Overijssel Gelderland Utrecht Noord-Holland Zuid-Holland Zeeland Noord-Brabant Limburg IJsselmeergebied IJsselmeer l-larkermeer Ketelmeer en Zwartemeer Randmeren Gooimeer Eemmeer Veluwemeer
I
I
I
}
6 december .•. 12 december 16 februari ... 18 februari 21 februari •.. 4 maart 8 december .•.l l december 16 februari .•. 18 februari 21 februari ... 3 maart 22 februari ... 1 maart 22 februari ... 3 maart 6 november ... 12 november 16 februari. .. 18 februari 21 februari ... 2 maart 22 d. 18a.
8 d. 10 d. 20 d.In staat IV z1Jn de tijdvakken aangegeven, waarin 1JS optrad op de betrokken wateren. De vaanlegen zijn hierbij ingedeeld naar groepen van provincies; geen onderscheid is gemaakt tussen kleine en grote kanalen. Uit deze staat blijkt, dat de kanalen in het noordoosten van het land en de randmeren het langst ijsbezetting hebben gehad en de vaanvegen in het zuiden· en westen van het land het kortst.
x)
Een ijsperiode is gedefinieerd als een periode van tenminste 5 aaneengesloten dagen waarop van 5 of meer scheepvaartkanalen op onderlinge afstand van tenminste 10 km ijsbezetting wordt gemeld.
In figuur 2 vindt men een overzicht van de bevaarbaarheid van de be-langrijkste kanalen. Hierin zijn aangegeven de perioden van ijsbezet-ting en het aantal dagen waarop de vaarwegen goed, vrij goed, moei-lijk bevaarbaar en onbevaarbaar waren.
Figuur 3 biedt een overzicht van de ijstoestand van achtereenvolgens het IJSselmeergebied en de Waddenzee.
Tenslotte geeft figuur 4 een overzicht van de bevaarbaarheid van en-kele routes op het IJsselmeer en Harkermeer.
IJstoestund op het IJsselmeer, het Harkerrneer en de I'/addenzee
1981
waarncmi.nçspun t februari maart
22 23 24125126 27 28 1 1 2 1 3
I
4 5 IJsselmeer I. Lemme r B D B A 2. Staveren 3. Kornwerderzand 4. Den Oever 5. Hederrblik 6. Enkhuizen C B B 0(Krabbersgat , N. van de sluis)
7. Ketelmeer D D D A
8. Lelystad
(N.O. van de Houtribsluizen) Harkerrneer
I. Enkhuizen C B B B B B
(Krabbersgat, Z. van de sluis)
2. Hoorn D E F B B 0 E D A
3. Amsterdam C B F F F B 0
4. Lelystad B B A
(Z.I'I. vun de Houtribsluizen)
l'laddenzee I. Nieuwe Statenzijl C C C C C C C 0 2. Delfzijl 3. Lauwersoog 4. Harlingen 5. Kornwerderzand 6. Den Oever
7. Den Helder (Nieuwe Diep)
8. Oude Schild
9. Vlieland
10. Te rsche lling B A
1I. AmeLand B A
12. Schiermonnikoog
Figuur 3. IJstoestand op het IJsselmeer, Harkerrneer en de \'1addenzee (voor verklaring vun de lettercode, zie figuur 2) .
aantal dagen
Overzicht van de bevaarbaarheid van enkele routes over het H H
IJsselmeer en Harkermeer I H '0C!r,jr,j ..'< r,jr,j HI C!r,j 0.0 0""'.0 r,j .0 r,j b1 H0-" H r,j .-i , februari '81 - '81 .0 r,j .-i r,j > r,j route maart '0 H 0"'"r,j 0-" r,j C! H r,j C!r,j 0-" > C!>.0 r,j .j.J 22 23 24 25 26 27 28 1 2 3 4 5 ob1>r,j H>.0C!oEi .0 0.0C!>:: r,j .j.J0 Amsterdam - Lelystad V/-:/"/, 5 2 - - 7
Lelystad - Lemmer :/".iJ 3 1 - - 4
1 3
Lelystad - Kampen '/' '/' '/, -
-
4Amsterdam - Enkhuizen V/., V/., 5 2 - - 7
D
goed bevaarbaar~ vrij goed bevaarbaar
1::;:;:;:;:1 moeilijk bevaarbaar
• onbevaarbaar
Figuur 4.
3 Werking ijsberichtendienst
3.1 Binnenvaart Nederland
De berichtgeving voor de binnenvaart is in werking geweest van 6 ... 12
no-vemver; 6 ... 12 december; 16 18 februari en van 21 februari ... 4 maart,
waarbij in het tijdvak van 23 27 februari 5 ijskaarten zijn
uitgege-ven. Elke ijskaart gaf voor de ochtend van de dag van verzending (dat waren alle betrokken werkdagen) weer de ijstoestand op de vaarwegen in Nederland (met inbegrip van de Waddenzee c.a.) en enkele Belgische ka-nalen.
Dagelijks werden 872 exemplaren verzonden, waarvan 197 aan abonnees
334 aan dienstinstanties en 341 aan publikatieadressen.
3.2 IJsberichtgeving per radio en pers
IJsberichten ten behoeve van de radio-nieuwsdienst werden dagelijks verstrekt van 8 ... 11 december 1980 en van 22 februari .•. 4 maart 1981. Deze berichten zijn uitgezonden in de Hededelingenrubriek en wel: - op weekdagen te 17.24 uur over Hilversum 2
- op zondagen te 17.55 uur over Hilversum 1.
Eveneens werd in dezelfde periode een samenvatting van de ijstoestand en de scheepvaartmogelijkheden verstrekt aan de NOS, het ANP en de Regionale Omroep Noord en Oost (RONO) . De RONO zond deze berichten uit in de "Actualiteitenrubriek" van 18.00 uur.
