Morze – wyzwanie i źródło inspiracji.
1. Cele lekcji
a) Wiadomości Uczeń:1. zna znaczenie nowych terminów z zakresu teorii literatury np. epifora, 2. zna najważniejszych przedstawicieli impresjonizmu (Renoir, Monet), 3. rozumie znaczenie wpływy marzycieli i odkrywców na losy świata.
b) Umiejętności Uczeń:
1. potrafi wskazać i nazwać najważniejsze środki stylistyczne w wierszu J. Soszyńskiej i określić ich funkcje w tekście,
2. potrafi wymienić najważniejsze cechy impresjonizmu,
3. potrafi wypowiedzieć się na temat wpływu zdobywców i marzycieli na losy świata.
2. Metoda i forma pracy
Metoda problemowa, podawcza, metoda oglądowa, dyskusja, praca z tekstem lirycznym, praca indywidualna ucznia.
3. Środki dydaktyczne
Tekst liryczny (J. Soszyńska , Morze) i epicki (W. Whitman, Pionierzy), zdjęcia, widokówki przedstawiające morze, reprodukcje obrazów impresjonistów przedstawiających morze np. Renoir, Monet, Van Gogh.
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
Zapoznanie uczniów z tematem lekcji, zwrócenie uwagi na konieczność doceniania ludzi, którzy wpłynęli na losy świata.
b) Faza realizacyjna
1. Zadanie uczniom pytania: „Kogo i dlaczego nazwalibyście zdobywcą, kogo marzycielem?”.
2. Postawienie problemu: „Jaka jest sytuacja marzycieli, zdobywców i odkrywców – ludzi wyprzedzających epokę, w której żyją? Jak są odbierani przez otoczenie? Czy znajdują zrozumienie?”.
3. Odczytanie tekstu W. Withama, Pionierzy.
4. Rozmowa na temat wpływu zdobywców i marzycieli na losy świata.
5. Zadanie uczniom pytania: „Jakie obszary ludzkiej aktywności najbardziej kojarzą się Wam z pojęciem zdobywca i marzyciel?”.
6. Prezentacja zdjęć i reprodukcji obrazów o tematyce marynistycznej:
- zadanie uczniom pytania: „O jakim obszarze, który od wieków fascynuje marzycieli i zdobywców będziemy dzisiaj rozmawiać?”,
- rozmowa na temat skojarzeń, uczuć związanych z morzem, - uczniowie mają dokończyć w zeszytach zdanie: morze to....
7. Uczniowie odczytują własne skojarzenia związane z morzem.
8. Odczytanie wiersza J. Soszyńskiej, Morze.
9. Analiza i interpretacja wiersza:
- kto jest bohaterem wiersza?,
- jaki jest stosunek podmiotu lirycznego do opisywanego w wierszu tematu?, - jakimi środkami stylistycznymi posługuje się poetka, żeby podkreślić wielkość i
znaczenie morza? (personifikacja, porównanie, anafora), - do kogo zostaje porównane morze?
10. Zwrócenie uwagi na to, że morze w sposób szczególny fascynowało malarzy impresjonistów:
- wprowadzenie i wytłumaczenie nowego terminu z zakresu historii sztuki: impresjonizm (nurt w malarstwie, narodził się we Francji w XIX w., cechy charakterystyczne to:
fascynacja naturą, widoczne pociągnięcia pędzlem, gra świateł, ciepła kolorystyka, szkicowość, brak wyraźnych konturów, przedstawiciele: Renoir, Monet, Van Gogh).
c) Faza podsumowująca
1. Rozmowa podsumowująca na temat uczuć, przeżyć i fascynacji, jakie od wieków budziła siła i tajemniczość morza.
2. Uczniowie samodzielne zapisują wnioski w zeszycie.
5. Bibliografia
Soszyńska J., Morze, , [w:] T. Garsztka, Z. Grabowska, G. Olszewska, Z XX i XXI wieku, podręcznik do I klasy gimnazjum, Znak, Kraków 1999, s.161.
Whitman W., Pionierzy, [w:] T. Garsztka, Z. Grabowska, G. Olszewska, Z XX i XXI wieku, podręcznik do I klasy gimnazjum, Znak, Kraków 1999, s.161.
Reprodukcje obrazów impresjonistów www.impresjonizm.art.pl
6. Załączniki
a) Zadanie domowe
W formie listu do kolegi lub kartki z pamiętnika opisz swoje uczucia związane z morzem albo opisz przygodę, która Cię spotkała nad morzem.
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
Lekcje przeznaczona jest na 45 minut, ale można rozbudować informacje związane z impresjonizmem, zaprezentować więcej obrazów, wówczas lekcja może zostać zrealizowana na dwóch jednostkach lekcyjnych.
