Znowelizowane przepisy prawa zamówień publicznych między innymi zobowiązują wykonawcę do wykazania, że potencjał ekonomiczny podmiotu trzeciego, na który się powołuje, ma charakter realny i gwarantujący należyte wykonanie zamówienia. Ustanawiają też obowiązek zwrócenia się zamawiającego do wykonawcy o udzielenie wyjaśnień oraz złożenie dowodów, dotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny.
Ponadto w przypadku zamawiającego dały możliwość stosowania ceny jako
jedynego kryterium oceny ofert wyłącznie w przypadku przedmiotów zamówienia powszechnie dostępnych na rynku i o ustalonych standardach jakościowych.
W związku z wejściem w życie 19 października br. ustawy z 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych (Dz.U. poz. 1232) Urząd Zamówień Publicznych na swojej stronie internetowej opublikował trzy opinie dotyczące trzech istotnych zmian w przepisach. Są to opinie o: możliwości powoływania się na zasoby ekonomiczne podmiotów trzecich oraz solidarnej odpowiedzialności wykonawcy i podmiotu trzeciego użyczającego swój potencjał, za szkody zamawiającego
powstałe na skutek nieudostępnienia zasobów (art. 26 ust 2b i 2e), rażąco niskiej cenie (art. 90 ust. 1 i 2) i stosowaniu kryteriów oceny ofert (art. 91 ust. 2 i 2a).
Wykonawca a zasoby podmiotów trzecich i ich solidarna odpowiedzialność Zgodnie ze znowelizowanym art. 26 ust. 2b ustawy Prawo zamówień publicznych wykonawca, by spełnić warunki udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, może polegać m.in. na zdolnościach finansowych lub ekonomicznych innych podmiotów, niezależnie od charakteru prawnego łączących go z nimi
stosunków. Wykonawca jednak jest zobowiązany udowodnić zamawiającemu, że
będzie mógł polegać na tych zdolnościach w trakcie realizacji zamówienia. Pociąga to za sobą konieczność wykazania, że odwołanie się do tych zdolności podmiotu trzeciego ma charakter realny, gwarantujący należyte wykonanie przedmiotu
zamówienia. Wykazanie powyższej okoliczności następuje przede wszystkim, tak jak w przypadku powoływania się przez wykonawcę na potencjał techniczny i osobowy, czy powoływania się na wiedzę i doświadczenie podmiotu trzeciego, przez
przedstawienie pisemnego zobowiązania podmiotu trzeciego do oddania wykonawcy do dyspozycji niezbędnych zasobów do realizacji zamówienia publicznego, którego dotyczy postępowanie.
Zamawiający może badać szczegółowo zdolność finansową lub ekonomiczną podmiotu trzeciego przez żądanie przedłożenia przez wykonawcę dokumentów odnoszących się do podmiotu trzeciego, jak: sprawozdanie finansowe, informacja banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej potwierdzająca wysokość posiadanych przez podmiot trzeci środków finansowych lub zdolność kredytową, a także opłacona polisa oraz inne dokumenty określone przez zamawiającego w ogłoszeniu lub w siwz. Ustalanie zdolności do realizacji zamówienia wykonawcy powołującego się na potencjał innego podmiotu może następować także przez podanie w ogłoszeniu lub w siwz innych dokumentów dotyczących podmiotu trzeciego i jego relacji z wykonawcą, potwierdzających: zakres dostępnych wykonawcy zasobów innych podmiotów, sposobów wykorzystania zasobów podmiotu trzeciego przy realizacji zamówienia, charakteru stosunku mającego
łączyć wykonawcę z podmiotem trzecim, zakresu w jakim podmiot trzeci będzie brał udział w realizacji zamówienia i okresu w jakim będzie to miało miejsce podczas realizacji zamówienia.
Powołanie się wykonawcy na zasoby podmiotu trzeciego z art. 26 ust 2b jednak skutkuje co do zasady - na co wskazuje dodany w noweli art. 26 ust. 2e -
powstaniem solidarnej odpowiedzialności podmiotu użyczającego swój potencjał za szkody zamawiającego powstałe na skutek nieudostępnienia zasobów. Podmiot trzeci nie będzie ponosił solidarnej odpowiedzialności wówczas, gdy
nieudostępnienie zasobów nie było przez niego zawinione, np. gdy wykonawca realizował zamówienie przy udziale innych zasobów mimo gotowości udostępnienia ich przez podmiot trzeci. Odpowiedzialność solidarna z wykonawcą podmiotu
udostępniającego zasoby oznacza, że w razie zaistnienia przesłanek
odpowiedzialności, o których mowa w art. 26 ust. 2e, zamawiający będzie mógł żądać naprawienia całości lub części szkody zarówno łącznie od wykonawcy i podmiotu trzeciego, jak i od każdego z nich z osobna.
Rażąco niska cena
Nowela ustawy Prawo zamówień publicznych zmieniła dotychczasowe brzmienie przepisu art. 90 ust. 1 i 2. Przepis art. 90 ust. 1 ustanawia obowiązek
zamawiającego zwrócenia się do wykonawcy o udzielenie wyjaśnień oraz złożenie dowodów, dotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny, jeżeli cena oferty, w opinii zamawiającego, wydaje się rażąco niska w stosunku do
przedmiotu zamówienia i budzi jego wątpliwości co do możliwości wykonania
2 / 5
Phoca PDF
przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami sformułowanymi przez
zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów. Z kolei przepis art. 90 ust.
2 wskazuje na wykonawcę, jako na podmiot, który jest zobowiązany do udowodnienia, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny.
Wystąpienie przez zamawiającego z wezwaniem do udzielenia wyjaśnień odnośnie rażąco niskiej ceny, powinno nastąpić „w szczególności, gdy cena oferty jest niższa o 30% od wartości zamówienia lub 30% średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert”.
Przepis art. 90 ust. 1 nie zawiera definicji rażąco niskiej ceny, ale wymienia niektóre okoliczności, jakie mogą wskazywać na rażąco niską cenę oraz w których powinna mieć zastosowanie procedura wyjaśniania oferty. O tym, czy oferta jest rzeczywiście rażąco niska, rozstrzyga zamawiający w odniesieniu do konkretnego przypadku, w oparciu o posiadane materiały, w szczególności w oparciu o wyjaśnienia wykonawcy i załączone przez niego dokumenty, oceniane w kontekście właściwości przedmiotu zamówienia będącego przedmiotem postępowania.
Kryteria oceny ofert
Nowelizacja prawa zamówień publicznych z 29 sierpnia 2014 r. zmieniła również dotychczasowe brzmienie przepisu art. 91 ust. 2 oraz dodała nowy art. 91 ust. 2a.
Zgodnie z nowymi przepisami po 18 października 2014 r. zamawiający może zastosować cenę jako jedyne kryterium oceny ofert wyłącznie w przypadku przedmiotów zamówienia powszechnie dostępnych na rynku i o ustalonych standardach jakościowych, chyba że udziela zamówienia w trybie licytacji
elektronicznej. W pozostałych przypadkach, z wyłączeniem trybu zapytanie o cenę, oprócz kryterium cenowego, zamawiający przy wyborze najkorzystniejszej oferty zobowiązany jest wprowadzić także inne kryteria odnoszące się do przedmiotu zamówienia, przy czym doboru poszczególnych kryteriów, jak i przypisania im odpowiedniej wagi dokonuje zamawiający stosownie do okoliczności udzielania zamówienia, przy uwzględnieniu specyfiki przedmiotu zamówienia.
Katalog kryteriów zawarty w znowelizowanym przepisie art. 91 ust. 2, analogicznie jak dotychczas, jest katalogiem otwartym, zaś kryteria w nim podane mają
wyłącznie charakter przykładowy. Zamawiający nadal zachowuje swobodę w
doborze kryteriów oceny ofert, których zastosowanie w okolicznościach określonego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego umożliwi wybór optymalnej oferty, pozwalającej na uzyskanie świadczenia odpowiadającego potrzebom zamawiającego.
Przepis art. 91 ust. 2a ma zastosowanie do wszystkich zamówień powszechnie
dostępnych o ustalonych standardach, a zatem do zamówień na dostawy, usługi jak i na roboty budowlane. Zamówienia na roboty budowlane jednak charakteryzują się często dużą złożonością oraz indywidualnym dostosowaniem dokumentacji
przetargowej do każdorazowych potrzeb inwestycyjnych zamawiającego. W
przypadku robót budowlanych wykazanie powszechnej dostępności takiego przedmiotu będzie więc niezwykle trudne. Dlatego przepis art. 91 ust. 2a
wprowadza warunek stosowania kryterium cenowego ograniczając go do prostych, nieskomplikowanych zamówień, w tym również do prostych zamówień na roboty budowlane.
***
Pozostałe zmiany wprowadzone nowelizacją dotyczyły: odformalizowania sposobu prowadzenia postępowań o udzielenie zamówienia publicznego na usługi
niepriorytetowe o wartości poniżej progów unijnych, wprowadzenia fakultatywnej przesłanki wykluczenia wykonawcy dotyczącej zawinionych i poważnych naruszeń obowiązków zawodowych, zatrzymania wadium.
Ustawa z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy - Prawo zamówień publicznych (opublikowana w Dz. U. z 2014 r. poz. 1232) w ustawie Prawo zamówień
publicznych:
*zmieniła: art. 8 ust. 3, art. 26, art. 46 ust. 4a, art. 67 ust. 4, art. 90 ust. 1 i 2, art.
91 ust. 2, art. 131e ust. 1 pkt 1 i 5, art. 138c ust. 1 pkt 5, art. 154 pkt 10 i 16,
*uchyliła: art. 5 ust. 1a, art. 24 ust. 1 pkt 1 i 1a, art. 24a, art. 154 pkt 5a, art. 154b,
*dodała: art. 5a, art. 24 ust. 2a, art. 26 ust. 2e, art. 29 ust. 4 pkt 4, art. 36 ust. 2 pkt 9 lit. d, art. 36c, art. 91 ust. 2a, art. 131e ust. 1a, art. 142 ust. 5, art. 154 pkt 17a, art. 190 ust. 1a, art. 198ea.
Urząd Zamówień Publicznych opublikował ujednolicony tekst ustawy z 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (stan prawny na dzień 19 października 2014 r.) na swojej stronie internetowej w zakładce „Ustawa Pzp”.
Źródło: UZP
Co zmiana prawa zamówień publicznych niesie dla drogownictwa?
Ogólnopolska Izba Gospodarcza Drogownictwa zorganizowała bezpłatne seminarium „Nowelizacja prawa zamówień publicznych w praktyce”, które
towarzyszyło XII Międzynarodowym Targom Infrastruktura 2014 (23 października br.). Zakres tematyczny seminarium obejmował: wprowadzenie fakultatywnej przesłanki wykluczenia wykonawcy dotyczącej zawinionych i poważnych naruszeń obowiązków zawodowych; zmiany w zakresie powoływania się przez wykonawców na zasoby podmiotów trzecich; wprowadzenie możliwości określenia przez
zamawiającego w opisie przedmiotu zamówienia wymagań związanych z realizacją zamówienia dotyczących zatrudnienia na podstawie umowy o pracę; zmiany w
4 / 5
Phoca PDF
zakresie zatrzymania wadium; świadome stosowanie jako jedynego kryterium ceny;
wsparcie procedury wyjaśnienia rażąco niskiej ceny; kontrola doraźna Prezesa UZP na wniosek instytucji zarządzającej; wprowadzenie możliwości korzystania przez zamawiających z przykładowych wzorów dokumentów. Do niektórych z
omawianych w trakcie seminarium zagadnień powrócimy w publikacji na łamach portalu. Już wkrótce!
