ZESZYTY N A U K O W E POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ______________________________________ 1990
Seria: AUTOMATYKA z. 101 Nr kol. 1083
Stanisław Strzelczak Politechnika Warszawska
KO M PU T E R O W E S T E R O W A N I E L O G I S TY KĄ Z A O PA TR Z EN IA
S t r e s z c z e n i e . W r e f e r ac i e o m ó wi on o p r o b le ma ty k ę integracji k o m puterowej syst em u lo gi st y c z n e g o przedsiębiorstwa. Prz e ds ta wi o no i ns tr u m e n t y ko mp ut e r o w e g o st er ow a ni a l o g i s ty k ą zaopatrzenia. W s k a za n o na wp ły w s y s t e m ó w k o mp ut e r o w e g o wspom ag a ni a z a r zą dz an i a l o g i s t y c zn e go na ela s ty cz no ś ć pr z ed s i ę b i o r s t w a przemysłowego.
i . Wstęp
Wzrost z na cz e n i a p r z y p i s y w a n e g o s y s t e m o m l o g i s t y c z n y m p rz ed si ę bi or st w nastąpił w drugiej p o ło w ie lat siedemdziesiątych. U pr z ed ni o ta sfera d z i a łalności była uważana za niezbyt i s t o t n ą w p o ró w na ni u z takimi, jak p r o d u kcja c zy zbyt. O b e c ni e u z na je s i ę klu cz ow e zn a cz e n i e syst e mu logi st y cz ne go dla konkurencyjności i pozycji p r z e d s i ę bi o rs tw a na rynku [73. Zadania z w i ą zane z z a r z ą d z a n i e m p r z e p ł y w e m m a t e r i a ł ó w z a j m u j ą p o c z e s n e miejsce w h i e r a rchii z a rz ą dz an ia c a ł e go przedsiębiorstwa.
Wskazany t rend k o re s p o n d u j e z s z e r s z y m zjawiskiem, t j . p o st ęp u j ą c ą i n t e gracją p r o c e s ó w r e a l i z ow an yc h w przedsiębiorstwie, z a r ó w n o infor m ac yj no - de - cyzyjnych, Jak i materialnych. Ma też ś c i s ł y związek z te n de nc ją wzrostu elastyczności s y s t e m ó w p ro du k c y j n y c h C53.
Główną pr ze s ł a n k ą wy m ie n i o n y c h p r o c e s ó w Jest ko nieczność dostoso w yw an ia się przez p r z e d s i ę b i o r s t w o d o wzr as t aj ąc yc h wymagań rynku. Of e ro wa ne w yr o by muszą być atrakcyjne: nowoczesne, wysokiej jakości i tanie. Mu sz ą być d o s tosowane do zróżnicowanych, i n d y w i du al ny c h wymagań odbiorców. Pr zy tym n a leży zapewniać k r ót ki e t e r mi ny realizacji zamówień, p o m i m o i ch małej w i e l kości. Os ią gn i ę c i e w ym ie n i o n y c h c e l ó w w ymaga zaró w no s z y b ki eg o w dr a żania nowych wyrobów, Jak i za p ew n i e n i a krót ki c h te rm i nó w realizacji zamówień, produkowania w y r ob ó w w s z e r o k i m a s or ty m e n c i e i małymi partiami, pr zy z a p e w nieniu wysokiej Jakości i nisk i ch k o s z t ó w produkcji.
W ref e ra ci e p o d ję t o p r o b l e m a t y k ę integracji komputerowej funkcjonowania systemów logistycznych. U w ag ę s k u p i o n o na l o g i s ty ce z a op a tr ze ni a oraz Jej powiązaniach ze sferami te ch n i c z n e g o prz yg ot o wa ni a produkcji i p lanowania produkcji. O p i s a n o możliwości, Ja ki e d a j ą zas i le ni a in f or m a c y j n e i p o w i ą z a nia decyzyjne, k t ór y ch r e a l i z a c j a w trady c yj ny ch s y s t e ma ch informac yj no - decyzyjnych b y ł a b y niemożliwa. P ot e nc j a l n e e f e k t y integracji komputerowej vOrndLonionych o b s z a r ó w działalności p r z e d s ię bi o rs tw a i m o ż l i w e g o dzięki niej
272 S.Strzel czak
stosow an ia k o m p u t e r o w e g o ws p omagania p o d ej mo wa n ia decyzji to, po z a obniżką k o s z t ó w materiałowych, wzrost stabilności pr ze p ły wu m a t e r i a ł ó w oraz s k r ó c e nie cykli p r z y go t ow an ia i realizacji produkcji. T ym s a m y m wzrasta e l a s t y c z ność s y s te m u produkcyjnego, a więc i pozy c ja r y nk o wa przedsiębiorstwa.
2. S y s t e m l o g i s t y c z n y p r z e d s ię b io rs tw a
S y s t e m l o g i s t y c z n y to w y d z i e l o n y s y s t e m ó r g a n i z a c y j n y przedsiębiorstwa, k t ór eg o f u n kc ją jest s t e r o w a n i e p r z e p ł y w e m m a t e r i a ł ó w w p r z e d s i ę b i o r s t w i e i na jego s ty ku z otoczeniem. O b e j m u j e on w s z y s t k i e p r o c e s y z w i ą z a n e z o r g a nizowaniem, planowaniem, n a d z o r e m oraz r e a l i z a c j ą czynności p rzemieszczania i sk ł ad o w a n i a materiałów, p oczynając od źródeł ich pozyskani a. na d o s t a r c z e niu w y r o b ó w d o o d b i o r c ó w kończąc. Z a t e m w f un k cj o n o w a n i u s y s te mu l o g i s t y c z n eg o m oż na wyróżnić dwa poziomy: p r o c e s y sterowaniaC i nf or macyjno-decyzyjneD oraz p r o c e s y materialne, z w i ą z a n e z t r a n s f o r m a c j ą m a t e r i a ł ó w Crys.lD.
Otoczeni e w ew nę t rz ne
Otoczeni e z e w n ę t r z n e
U 1 T
Rys. 1 . D w u p o z i o m o w y model s y s t e m u l o g i s t y c z n e g o pr z ed s i ę b i o r s t w a Fig.l. Two-level model of a loęistic s y s t e m of a n enterprise
S y s t e m l o g i s t y c z n y ś c i ś l e ws pó ł d z i a ł a z innymi systemami organizacyjnymi p rz ed s i ę b i o r s t w a oraz systemami ze wn ę trznymi Crys. SD. S z c z e g ó ł o w e funkcje s ys te mu l o g i s t y c z n e g o o b e j m u j ą C1J:
- p r o g n o z o w a n i e i r e j e s t r o w a n i e p o py t u na wyroby,
- a n a l i z y rynku, wybór źródeł d o s t a w i s p o s o b ó w realizacji dostaw, o ce ny efektywności k o o p e r a c j i ,
- p l an o w a n i e produkcji, d o s t a w i zbytu,
- st e ro w a n i e dostawami, p r o d u k c j ą i z b y t e m C w t y m zapasami materiałowymi}, - s te ro w a n i e procesami tr an s p o r t u w e w n ę t r z n e g o / z e w n ę t r z n e g o i magazynowania, - w s pó ł d z i a ł a n i e z systemami finansowymi i bankowymi,
Komputerowe s t e r o w a n i e l o g i s ty k ą za o pa t r z e n i a 273
Rys. 2. O t o c z e n i e s y s t e m u l o g i s t y c z n e g o p r z e d s i ęb io rs t wa Fig.2. The e nv ir o nm en t of a logistic s y s t e m of a n enterprice p lanowanie wy ko rz y s t a n i a z a s o b ó w użytych w toku realizacji
przepływu materiałów, f
w sp omaganie i n f o r m a c y j n e d o bo ru m a t e r i a ł ó w w p r ac ac h B+R i T PP oraz s t y m ul ow an i e i w s p o m a g a n i e i n f o r m a c y j n e s ta n dardyzacji materiałowej Cw od ni e s i e n i u d o w y r o b ó w i i ch e l e m e n t ó w składowych!),
re j estrację i k o n t r o l ę k o s z t ó w z w i ą z a n y c h z p r z e p ł y w e m materiałów, re j estrację i p r z e t w a r z a n i e informacji do ty c z ą c y c h p r z e p ł y w u materiałów.
3. Integracja k o m p u t e r o w a s y s t e m u l o g i s t y c z n e g o przed si ęb i or st wa
R ealizacja p o d s t a w o w y c h z a da ń s ta wi a n y c h przed ws półczesnymi systemami logistycznymi wyma ga s p e ł n i e n i a s z e r e g u warunków, w tym:
~ zapewnienia precyzji i ni ezawodności p r z e p ł y w u materiałów,
- za pewnienia spójności w s z e l k ic h p l a n ó w Char monogramów!) w prost lub po ś rednio z wi ą za n y c h z p r z e p ł y w e m materiałów,
- optymalizacji z a o p a t r z e n i a materiałowego: z ap ew n i e n i a racjonalnej r ó w n o wagi p o m i ę d z y p e w n o ś c i ą dostępności m a t e r i a ł ó w a stratami z t y tu łu braku materiałów,
- optymalizacji dystrybucji wyrobów: z a pe wn i e n i a d o s t a r c z a n i a ich we w ł a ś ciwym m i ej sc u i c z a s i e p o m o ż l i w i e n i s k i m koszcie,
~ ścisłej kontroli k o s z t ó w materiałowych.
Osią gn i ęc ie wy z na c z o n y c h z a d a ń o piera s i ę o s t o s o w a n i e ró żn o r a k i c h ś r o d ków tech ni c zn yc h i or g anizacyjnych, k t ór y ch c e l e m jest:
~ lepsza k o o rd y na cj a i us pr aw n i e n i e p r o c e s ó w p r z e pł y wu materiałów.
274 S. Strzel czak
- bardziej e la s ty cz ne r ea g o w a n i e na z mi e n i a j ą c e si ę wymagania rynku Czmiany popytuD oraz z ak ł ó c e n i a d o s t a w i pr ze pł y wu materiałów,
- podej m ow an ie lep s zy ch ja k oś c i o w o CoptymalnychD decyzji.
Podsta wo we s p o s o b y usp ra wn ia n ia f u n k c j on o wa ni a syst em u l o gi s t y c z n e g o to:
- w p ro wa d za ni e nowyc h f o r m organizacji p r z y g o to wa ni a i realizacji produkcji - s to so w an ie struktur o r g a n i z ac y jn yc h z o r i e n to wa ny c h na g r u p y materiałów/
wyro b ów C 53 ,
- s to s ow an ie n o w yc h f o r m organizacji p r z e p ł yw u m a te ri a ł ó w Ctzw. systemów
"ssących" JITD [53,
- s t os ow an i e ś r o d k ó w elastycznej Copartej o s t e r o w a n i e komputerowe!) autom a
tyzacji produkcji i m o n t a ż u C53,
- o r g an iz ow a ni e p r z e pł y wu d an y ch w s p os ób z a p e w n i a j ą c y d o st ęp d o znacznie s z e r sz e go niż do tą d z a k re s u informacji dotyczących' pr ze pł y wu materiałów, - stosow an i e w y r a f i no wa ny c h m et od po de jm o w a n i a decyzji C w t y m optym al iz a
cyjnych} , opa r ty ch o w s po ma g a n i e komputerowe, we w sz elkich czynnościach zarz ąd z an ia i pr oj e k t o w a n i a [83.
W ymien i on e środki s ą e l e m e n t e m integracji komputerowej p r o c e s ó w wytwa
rzania CCIMD. I s t o t ą teg o p o d e j śc ia Jest s z e ro ki e s t o s o w a n i e integracji p ro ce só w i nf o rm ac yj n o - d e c y z y j n y c h i rz ec zo w y c h Cwytwórczych!) realizowanych w p r z ed si ę bi or st w ie i na Je go st yk u z o to cz e n i e m C 23, o pa rt e o tec hn ik ę kom
puterową. Po ds t a w o w y instru me nt C I M to z i n t e g r o w a n e s y s t e m y informat yc zn e z wbudowanymi systemami k o mp ut e r o w e g o w s po ma g an ia p o d ej mo w an ia de.cyzji C63.
Zakres i p o z i o m integracji komputerowej moż e być r ó ż n y Crys.3D. W tablicy 1
T ab li ca l tR ó ż ni ce m i ę d z y systemami konwencjonalnymi i zintegrowanymi
S y s t e m k on we n c j o n a l n y S y s t e m z in te g r o w a n y o d d z i el ne z b i o r y d a n yc h dla
p o s z c ze gó l ny ch u ż y t ko wn ik ó w
z i n t eg ro w an a baza d a n y c h / wi e d z y
duża i s ła bo k o n tr o lo wa na redu nd a nc ja danych
o g r a ni cz on a i ś c i ś le k o n t r o l o w a na r e d u nd an cj a danych przejrzy st oś ć d a n yc h dobra
t yl ko dla p o sz cz eg ó ln yc h użytkowni k ó w
d ob ra prz ej r zy st oś ć danych dl a w s zy s tk ic h u ż y tk ow ni k ów
bezpośredni d os tę p do danyc h t ylko d la J e d ne g o użytk o wn ik a - wyma ga ne s p e c ja ln e pr og r am y u d o s tę p ni aj ąc e d a n e
bezpośredni d o s t ę p d o dany c h dla wszys t ki ch uż y tk o w n i k ó w
słabe u d o k u me n to wa ni e i s t r u k t u ra l iz ac ja danyc h
d ob re u d ok um e n t o w a n i e i s tr uk t u r a l i z a c j a dany c h w yso k ie p r a w d o p o do b ie ńs tw o
n iezgodności d an yc h w różnych zbio r ac h / b az a ch lokalnych
p r o b l e m niezgodności danyc h p ra kt y c z n i e nie w ys t ępuje
Komputerowe s te ro w a n i e log i st yk ą zao pa tr ze n ia 275
i n t e g r a c j a p r z e z s t a n o w i s k o p r a c y
I p o z i o m 13
i n t e g r a c j a p r z e z w z a j e m n y d o o l t p d o d a n y c h C p o z i o m 2]
B D
T "
nr
i n t e g r a c j a p r z e z t r a n s m i s j a z b i o r ó w d a n y c h ( p r o t o k ó ł ó w )
i p o z i o m 3 3
§ 8
t r- -i----r
i n t e g r a c j a p r z e z w s p ó l n a b a z » d a n y c h
[ p o z i o m A 3
BD
i n t e g r a c j a p r o g r a m o w a C p o z i o m 33
Rys. 3. P o z i om y integracji komputerowej s y s t e m ó w in fo r ma cy jn o -d ec yz y jn yc h Fig.3. Levels o f C o m p u t e r i n t e g r a t i o n o f
i n f o r m a t i o n - a n d - d e c ł s i o n systeins
zestawiono r ó ż ni ce p o m i ę d z y systemami konwencjonalnymi opartymi o r o z ł ą c z ne zb iory/bazy d a n yc h a przyszłymi systemami opartymi o zint eg ro w an e bazy danych Cr oz p r o s z o n e b a z y da nych lub s y s t e m y z a rz ąd z an ia wieloma bazami d a nych!) Crys. 43.
Zintegrowane s y s t e m y in fo rm a c y j n o - d e c y z y j n e ob ej m uj ąc e obszar logistyki przedsiębiorstwa w y m a g a j ą m e t od yc zn e go pos tę p ow an ia w c a ł y m cyklu p r o j e k t o wania. Bardziej o d p ow ie dn i e s ą tu metodyki typ u aktywnego, z ak ła d a j ą c e m o dyfikację organizacji w r amach wdr aż a ni a systemu. P o w i n n y być zori e nt ow an e zarówno na dane, Jak i na procesy. Z a l ec an e Jest s t os o w a n i e narzędzi wspo-
^ g a j ą c y c h Cnp. GRAID , w t ym z wł as z cz a opa rt y ch o m o de l ow an ie konceptualne.
276 S. Strzel czak
S y s t em y k on we nc j on al ne
Z i n t eg r ow an e s y st e my inf or ma t yc zn e
Rys. 4. Ko nw e nc jo na l ne i z i nt e g r o w a n e s y s t e m y i n f o rm at yc z ne Fig.4. Conventional and integrated c o m p u t e r s y s t e m s
4. Pro bl e my integrac ji logistyki z a o p at rz e ni a z TP P 1 p l a n o w a n i e m produkc ji
C zę s to o b se rw o w a n y m w p r a k ty c e przemysłowej ne g at y w n y m z j a w i s k i e m jest brak powiązań decyzji do t yc z ą c y c h p rz ep ł y w u m at er i a ł ó w i decyzji o doborze m at er i a ł ó w p o d ej mo wa n yc h przez k on st r u k t o r ó w i t e ch no l o g ó w [63. Prowadzi to do nie po ż ąd an yc h konsekwencji, takich jak z a kł ó ce ni a produkcji na skutek braku ma te r ia łu l ub wy s tę p o w a n i e n e ga t y w n y c h s k u t k ó w s to so w a n i a szerokiego asorty me n tu materiałów. P o d o bn e tło m a j ą z ak ł óc en ia p r o c e s ó w produkcyjnych spowod ow a ne n ie wł a ś c i w ą k o o r d y n a c j ą i b r a k i e m precyzji w p la no wa n iu produk
cji i z a o pa t rz en ia m a t e ri a ło we go C43.
W p i e r ws zy m prz yp ad k u n at u ra l n y m i n s t r u m e n t e m p rz ec i w d z i a ł a j ą c y m jest o g ra ni cz a ni e s w o b o d y p r o j e k t a n t ó w w z a k r e s i e dobo r u m a t e r i a ł ó w oraz wskazy
wanie i m k r y t e r i ó w d o bo r u materiałów, i s to tn yc h z punk tu w i dzenia całego procesu logistycznego. M ożna to osiągać następującymi środkami:
Komputerowe s te ro w a n i e l og is t y k ą za op atrzenia 277
- udostęp ni an i e w dogodnej f o r mi e wsz e lk ic h da nych o materiałach, n i e z b ę d nych d o ich p ra wi d ł o w e g o doboru,
- ud o st ęp ni a ni e narzędzi ( o p r o g r a m o w a n i a ) , umożli w ia ją cy c h ocenę wpływu d e cyzji p r o j e k t a n t ó w na k o sz ty m a t er ia ło w e oraz k o s z t y w ł asne produkcji, - s ty mu lowanie zmian w konstrukcji w y r ob ów zapewniających zr ó żn ic ow a ni e
o fer t y p r z y mo ż li wi e szerokiej normalizacji ich e l e m en tó w składowych.
W d r u g i m pr z yp ad ku ś r o d ki em pr ze ci w d z i a ł a j ą c y m n ie pr a wi dł ow y m d e cyzjom p lanisty cz no - dy sp oz y cy jn ym Jest in te gr a c j a organizacyjna, t j . obję ci e jedną funkcją z a rz ąd za n ia dzia ła ń pl an is ty c zn yc h i d ys p oz yc yj n yc h w za k re si e z a o patrzenia i produkcji. N a t u r a l n y m i n s tr um e nt em jest tu i ntegracja k o m p u t e rowa poprzez w dr ożenie j e d ne go systemu, o b e j mu ją ce g o pr ze tw ar z an ie danych i wspomagającego p o de jm o wa ni e decyzji.
Poza k o m p u t e r o w ą i n te gr a c j ą p r o c e só w informa c yj no -d e cy zy jn y ch ni ez będne są ko n we nc jo n al ne d z i a ł a ni a organizatorskie, pr zy c zy ni aj ą ce się do wzrostu integracji Cl 3:
- stosowanie ś c iś l e z a p la no w an yc h procedur i zasad postępowania,
- racjonalne i pr ec y zy jn e ok r eś l e n i e kompetencji Czbyt wysokie u mi es zczenie w hierarchii organizacyjnej prz y c zęstych sytuac ja c h wy j ątkowych p owoduje opóźnianie decyzji},
- precyzyjne o kr e śl a n i e zadań i celów,
- a u tonomizacja C w yo dr ę b n i a n i e o dd z ie ln yc h p o d sy st em ó w organi za cy j ny ch dla różnych gr u p wyrobów, rynków, o b s za r ów te r ytorialnych itp. },
- n a d a w an ie -kompetencji p o de jm ow a ni a decyzji z e s p o ł o m mieszanym, zło żo n ym z przedstawicieli różn yc h p i on ów o r g a n i za c yj ny ch lub wymus za ni e koordynacji przy po d ej m o w a n i u decyzji.
P odstawowe środki pr og ra m ow e wspom ag an i a decyzji k o n s t ru kt o ró w i t e c h n o logów to p r o g r a m y wysz uk iw a ni a d a nych Cwiedzy} i klasyfikacji o b i ek tó w oraz programy kalkulacyjne. St an da r d y z a c j ę materiałów, z a s o b ó w i p r o c e s ó w u ł a t wia też st o so w a n i e s y s t e m ó w C AD /C A E / C A P dla rodzin w y r ob ó w C53.
Integracja i n fo rm a c y j n a Jest też p o d s t a w ą s to s ow an ia o d po w ie dn ic h s y s t e mów optymalizacyjnych, m. in. w zakresie:
~ optymalizacji wymiarów, kszt ał t u i inny ch p ar am e t r ó w wyrobu,
“ optymalizacji s t a n d a r d ó w ma t er ia ło w yc h C w t ym asortymentu}, - optymalizacji rozkroju, receptur, wsadów, mieszanek i t p . ,
- optymalizacji p r o c e s ó w i w y k or z ys ty wa n yc h p r z y ich realizacji zasobów.
Konsekwencją automatyzacji decyzji proj ek to w yc h może być ich umiejs ca wi a ni e w ramach s y s t em u lo gi st y c z n e g o Crys.5}.
Ł M o d e l z i n t e g ro w an eg o p l a no wa ni a zao p at rz en i a w m a t e r i a ł y hutnicze
Możliwości, J akie s t w a rz a in te g r a c j a i kompu t er ow e wspoma ga ni e decyzji w obszarach p l an ow an i a produkcji, z a op a tr ze ni a i TPP, z i l u s t r u j e m y przykł ad em
2 78 S. Strzelc2 ak
ważnego z prakt y cz ne go p u n kt u wi dz en i a oraz i n t e r e su j ąc eg o teor et yc z ni e za
g ad nienia z i n t eg ro w an eg o p la n ow an ia produkcji i d o s ta w p r z y wytwa rz a ni u wy
r obów z p ół pr o d u k t ó w hutni c zy ch C73. Sp e cy f i c z n e warunki w y st ęp uj ą ce przy s to so wa n iu tych m a t e r i a ł ó w to:
- w s tę pn y podział Crozkrój} ma te r i a ł ó w w toku realizacji p r o c e s ó w przygoto
wawczych, p r z y t y m c zę st o wy k on y w a n y ł ą c zn ie dla róż n yc h wyrobów,
- możliwość stosow an i a w ielu r o d za jó w m a t e r i a ł ó w C r ó żn yc h co d o gatu n ku lub formatu} do produkcji J e d ne go r o d za ju części,
- s to so w ah ie J e dn eg o rodzaju m at eriału d o produkcji w ie lu r o d z a j ó w części.
Uwzględn ie ni e tych okoliczności, a w szczególności ekonomiki roz kr oj u mate
riałów, w powiąza ni u z p la n ow a n i e m d o s t a w i s pł yw u produkcji p o zw al a osiąg
nąć znac z ne e fe k ty wynika j ąc e ze z m n ie j sz en ia zużyc ia m a t e r i a ł ó w oraz ogra
n iczenia i ch asortymentu.
W celu rozwi ąz a ni a p o s t a wi on eg o p r o b l em u o p r a c o w a n o model procesu po
d ejmow an i a decyzji, z a k ł a d a j ą c y za st o s o w a n i e z in te g r o w a n e g o przetwarzania informacji oraz k om p ut e r o w e w sp om a g a n i e pode jm ow a ni a decyzji Crys.5}. Celem m odelu Jest mi ni ma l iz ac ja ł ąc zn y c h k o s z t ó w z u ż yc ia materiałów, utrzymania z a pa só w i realizacji d o s t a w w h o ry z o n c i e planistycznymi
F CP . D } = F CK CP ,D }, K CP ,D } , K C P ,D }} — ► MIN
I t u t t t t t z t l
gdzie:
P t - stru m ie ń części w y t w ar za n yc h z m a t e r i a ł ó w h ut ni cz y ch CP^ l i c zb a części i -t eg o rodzaju, w yt wa r z a n y c h w t-ej J ed n os tc e terminu, teT; T - kalen
darz Jednostek t e r m i n ó w ho ry z on tu planistycznego}, - stru m ie ń d o s t a w materiałowych,
- k o s z t y utrzym an i a zapasów, - k o s z t y z a ku pu materiałów, - k o s z t y zuż yc ia materiałów.
W mo delu uwzglę dn i a s i ę o g r a n ic ze ni a w y ni k aj ąc e z:
Rys. 5. Model z i n t e g r o w n e g o pl an o w a n i a pr od u k c j i / d o s t a w dla w y r ob ów wytw ar za n yc h z p ó ł p r o d u k t ó w h u tn ic zy c h
Fig.5. Integrated manufacturing/supply planning model for the products m a n u fa ct ur e d f r o m steelworks intermediate products
Komputerowe s t e r o w a n i e l o g i s t y k ą za op at r z e n i a 279
- planu p o t r z e b materiałowych, , - ograniczonej pr ze pustowości magazynów, - o g r a ni cz o ny ch z a s o b ó w finansowych,
- na rzuconych m i n i m ó w ha nd lo w y c h partii dostaw,
- o g r a ni cz o ny ch z a s o b ó w ś r o d k ó w i n o ś n i k ó w tr an s p o r t o w y c h oraz t er mi n ar za ich pracy.
Parametry funkcji cel u m o d e l u określają:
- Jedno s tk ow e k o s z t y u tr zy m an ia zapasów, - ta ryfy przewozowe,
- ce ny z a k u pu m a t e r i a ł ó w C r a b a t y itd.D.
Istotą m o d el u Jest r ó w n o w a ż e n i e k o s z t ó w k ra ńc o w y c h z u ż y c i a m a t e r i a ł ó w oraz utrzymania z a p a s ó w i realizacji dostaw. Proces p os zu k i w a n i a r o z w i ąz ań Jest wspomagany pop rz e z z a s t o s o w a n i e ró ż no r a k i c h środków. P o d s t a w o w ą rol ę o d g r y wa d y n a m i c z n y model op tymalizacji d o b o r u m a t e r i a ł ó w z u w z g l ę d n i e n i e m e f e k tywności ich rozkroju. W y k o r z y s t u j e on s p e c j a l n i e o p r a c o w a n ą m et o dę p r o g r a mowania dynamicznego, której Je dn ok r o t n a re a li z a c j a u m o ż l iw ia o tr zy m a n i e wszystkich p o t e n c j a l n i e o pt y ma l n y c h p l a n ó w cięcia. P o t e m n a s t ę pu je ich dobór. W t y m ce lu r o z w i ą z u j e s i ę s e k w e n c j ę p e w n e g o p o m o c n i c z e g o p r o b l em u typu uo gó l n i o n e g o z a g a d n i e n i a transportowego. S y s t e m ws po ma g a n i a decyzji wykorzystuje też s t o s o w n i e d o u z n an ia p ro je k t a n t a inne narzędzia, w tym:
- p r o c ed u ry ob li c z a n i a w s k a ź n i k ó w k o s z t o w y c h i organizacyjnych, - proste m o d el e symulacji procesów,
- p ro cedury^wnioskowani a,
- prze jr zy s te - g r a f i c z n e f o r m y prezentacji informacji.
Umożliwiają on e p o d e j m o w a n i e decyzji z p o m i n i ę c i e m w s p o m n i a n e g o m o de lu o p tymalizacyjnego, a p o n a d t o w e r y f i k o w a n i e r o z w i ąz ań w o p a r c i u o d o d a tk o we kryteria oceny.
W arto zauważyó, ż e w r am ac h o p i s a n e g o s y s te mu w y k o n y w a n e s ą czynności tradycyjnie r e a l i z o w a n e w p r o c e s a c h TPP C735 tj. p r o j e k t o w a n i e p r o c e s ó w r o z kroju materiałów. P o n a d t o s y s t e m z a p e w n i a o p e r a t y w n e i r a c j o n a l n e k s z t a ł t o wanie a so r t y m e n t u s t o s o w a n y c h m a t e r i a ł ó w i e l i m i n u j e w ten s p o s ó b pot rz e bę prowadzania od rę b n y c h prac n o r m a l i z a c y j n y c h C33.
6. Po ds umowanie
S y s t e m l o g i s t y c z n y i s t o t n i e w pł y wa na e l a st yc z no ść s y s t e m u p r o d u k c y j nego, r o z u m i a n ą J a k o łatw oś ć d o s t o s o w y w a n i a s i ę do z m i e n ny ch zadań p r o d u k cyjnych C53. W szczegó ln o śc i w pł yw a na dwie. s k ł a d o w e e l astyczności syst e mu produkcyjnego^ Jakimi są:
- e la st yczność d ł u g o o k r e s o w a - łatwość r o z b u d o w y s y s t e m u C z m i a n y w y p o s a ż e nia, konfiguracji, o pr og ra m ow an ia ) pod k ąt e m d o s t o s o w a n i a d o nowyc h z a da ń produkcyjnych.
280 S. Strzel czak
- ela st yc zn o ść z a da n i o w a - mo żl iwość realizacji w s y s t e m i e p r o g r am ów produ
kc y jn yc h o zmiennej strukturze: co d o rodza j u l ub proporcji wytwarzanych wyrobów.
Nadto c e c h y s y s te m u l o g i s t y c z n e g o w p ł y w a j ą na ważne z p unktu widzenia elas
tyczności s y s t e mu p r o d u k c y j n e g o wskaźniki, jakimi s ą cykle; produkcyjne, realizacji za mó w ie ń oraz wd ra żenia nowy ch w y r o b ó w C c y k l e prac projektowych, p r z y go t ow an ia o p rz yr z ą d o w a n i a itd. D.
Innymi ważnymi z p u n k t u wid ze ni a wzr os tu i pozycji rynkowej przedsiębiorą stwa korzyściami wynikającymi z w dr a ża ni a s y s t e m ó w lo gi st yc z ny ch opartych o in t eg r a c j ę k o m p u t e r o w ą są:
- o gr an i c z e n i e w y m o g ó w p r e c y z y j n e g o p r o g n o zo wa ni a i dł ug o o k r e s o w e g o plano
wania dzięki lepszej adaptacyjności s y s te m u logistycznego, a w konsekwen
cji u p r os zc ze n ie planowania, 4
- s z y b s z y obrót i m n i ej sz e z a a n g a ż o w a n i e kapitału,
- m n i e js ze k o s z t y p r z e p ły w u i z u ż y ci a m a t e r i a ł ó w oraz u t rz ym a ni a zapasów, a także mni ej sz e z w i ą z a n e z tym zasoby,
- większa st a bi ln oś ć p r o c e s ó w oraz m ni ej s z a licz b a zakłóceń, - łatwość normalizacji materiałów, z a s o b ó w i procesów,
- uł a tw ie ni e kompleksowej optymalizacji p r o c e s ó w i w y k o r zy st an i a zasobów.
L IT ER AT U RA
Cl] Be ek m a n - L o v e G. K. , Nieger L. : Mat e ri al s management. A systems approach.
Martinus Nijhof Social Sci en ce s Division, L e i d e n/ Bo st o n 1978.
C2] DUmmler A. , Konze pt zUr I n te g ra ti on von Pr od u k t i o n s - und Blirobereichen eines Maschi n e n b au be t r i e b s W : D ie C I M - f £ h i g e Fabri.k, ed. H-J. Bul linger , Springer-Verlag, Berlin 1988
C3] Hinx ma n A.I.: The tr im -l os s and as so rt m e n t problems: A survay. European Journal of Operational Rese ar c h 5C198CD/1.
C4] Le nard W. , Strzelczak S.: O r ga ni z a c j a gospodarki materiałowej, transpo
rtowej i magazynowej w przedsiębiorstwie. W P W 1990.
CSJ S an t a r e k K .S trz e lc z a k S. ¡E lastyczne sy s te m y produkcyjne.WNT Warszawa 1983.
[63 S trzelczak S. : Op t ym a l i z a c j a r o z kr oj u m a t e r i a ł ó w w tłocznictwie. Teoria i do św i a d c z e n i a wdrożeniowe. W: Ro zw ią z a n i a o r g a n i z a t o r s k i e w praktyce a efek ty wn oś ć gospodarowania, Rydz y na 1989.
C73 Strzelczak S.: Deci si o n Support Syst em s for M at erials Management, w:
Co m pu t e r - A i d e d P ro d uc ti on Engineering, ed. J.A. McGeough. E dynburg 1990 C83 T u r b an E. : De ci si on Supp o rt S y s t e m s C D S S O : A N e w Frontier for Industrial
Engineering. C om pu t er s and Industrial E n gi ne e r i n g Journal 7 C 1 9 8 3 0 /I.
Recenzent- Doc.di* h.inż.J.Swiątek W p ł y n ę ł o do Redakcji do 1990-04-30.
K o m p u t e r o w e s t e r o w a n i e logistyką z a o p at rz en i a 281
COMPUTER AIDED M A N A G E M E N T OF P R O C U R E M E N T LOGISTICS
S u m m a r y
C o m p u t e r integration is the basic w a y to s u pp o rt ail c o m p a n y activities concerning logistics mana ge me nt . The links b e t w e e n procurement, logistics and production engineering and planning activities have been recognized as the i mp ortant ar e a of c o m p u t e r integration in the field.
Appropriate information processing and decision supporting tools are proposed. Their implementation results in higher flexibility of the manufacturing system.
K (M M >TEPH O E YTIPABJIEHME JIOrHCTHKOM CHABKEHM
P e 3 to m e
