nr 67

Pełen tekst

(1)nr. 67 2013. ISBN 978-83-7658-317-4. Ekonomiczne, społeczne i instytucjonalne czynniki wzrostu w sektorze rolno-spożywczym w Europie.

(2) Ekonomiczne, społeczne i instytucjonalne czynniki wzrostu w sektorze rolno-spożywczym w Europie.

(3)

(4) Ekonomiczne, społeczne i instytucjonalne czynniki wzrostu w sektorze rolno-spożywczym w Europie Redakcja naukowa: prof. dr hab. Andrzej Kowalski dr inż. Paweł Chmieliński dr Marek Wigier. 2013.

(5) Publikacj zrealizowano w ramach Programu Wieloletniego 2011-2014 „Konkurencyjno polskiej gospodarki ywnociowej w warunkach globalizacji i integracji europejskiej”. Celem opracowania jest analiza ekonomicznych, spoecznych i instytucjonalnych czynników wzrostu w sektorze rolno-spoywczym oraz na obszarach wiejskich w wybranych krajach europejskich.. Recenzenci dr hab. Renata Grochowska, prof. IERiG-PIB dr Zbigniew Floriaczyk. Korekta Barbara Walkiewicz Barbara Pawowska. Redakcja techniczna Leszek lipski. Projekt okadki AKME Projekty Sp. z o.o.. ISBN 978-83-7658-317-4. Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki ywnociowej – Pastwowy Instytut Badawczy ul. witokrzyska, 00-002 Warszawa tel.: (22) 50 54 444 faks: (22) 50 54 636 e-mail: dw@ierigz.waw.pl http://www.ierigz.waw.pl.

(6) Spis treści Wprowadzenie . Prof. dr hab. Wojciech Józwiak Prof. dr hab. Wojciech Ziętara. 1. Instytucjonalne ograniczenia wzrostu i rozwoju Solskich gospodarstw rolnych Dr Venera Vagizova Dr Lebedeva Marina. 2. Rosyjski sektor rolny i Światowa Organizacja Handlu: zalety i wady

(7) Dr Agnieszka Bezat-Jarzębowska Prof. Włodzimierz Rembisz. 3. Renta polityczna i ekonomiczna jako źródło dochodu producenta rolnego

(8). Doc. dr Natalia Grabko. 4. Analiza obecnych problemów gospodarczych i czynników rozwoju w rolnictwie Ukrainy Dr Iwona Szczepaniak. 5. Ocena jakościowo-cenowych strategii konkurowania w polskim handlu produktami rolno-spożywczymi Dr Cornelia Alboiu Prof. dr Filon Toderoiu. 6. Dynamika systemów rolno-spożywczych oraz ich wpływ na rumuńskich producentów warzyw Prof. dr Anatolij Sajganow Dr Aleksandr Kazakiewicz. 7. Stan i perspektywy rozwoju sektora produkcji rolnej Republiki Białoruskiej .

(9) Prof. Jacek Kulawik Mgr inż. Adam Kagan Dr Barbara Wieliczko. 8. Czy równe dopłaty bezpośrednie w UE byłyby sprawiedliwe? . Dr Rasa Melnikiene Artiom Volkov. 9. Wpływ środków wsparcia w ramach WPR na sektor rolny na Litwie Prof. Nelly Bencheva Milena Tepavicharova Dr Agnieszka Wrzochalska. 10. Analiza ekonomiczna i menadżerska oddziaływania kapitału ludzkiego na rozwój sektora ogrodniczego w Bułgarii Prof. Oddbjørn Bukve. 11. Rolnictwo i rozwój obszarów wiejskich – przypadek Norwegii Dr Maija Puurunen. 12. Polityka rolna wspierająca strukturalny rozwój gospodarstw rolnych i innych przedsiębiorstw na obszarach wiejskich w Finlandii . Prof. PhDr. Ing. Věra Majerová, CSc., RNDr. Dr Petr Kment Ing. Jiří Sálus. 13. Kryzys gospodarczy na obszarach wiejskich Republiki Czeskiej Dr Vesna Parausic Prof. Drago Cvijanovic Predrag Vukovic. 14. Rozwój klastrów w kontekście budowania przewag konkurencyjnych w sektorze rolnym w krajach będących w okresie transformacji Dr Wioletta Wrzaszcz. 15. Zrównoważenie indywidualnych gospodarstw rolnych na podstawie danych rachunkowości rolnej oraz badania respondentów z województwa wielkopolskiego . . .

(10) Dr Pierre-Yves Lelong Sebastian Filipek-Kaźmierczak Dr Joanna Pawłowska-Tyszko. 16. Czynniki rozwoju i elementy zarządzania gospodarstwem rolnym we Francji

(11) Mgr Wiesław Łopaciuk. 17. Zmiany w polskim rolnictwie a WPR w opinii rolników

(12)

(13) Prof. Dimitar Grekov Prof. Nelly Bencheva Teodora Stoeva. 18. Regionalna restrukturyzacja i modernizacja bułgarskiego sektora mleczarskiego po przystąpieniu do UE

(14) Gordana Rokvić Željko Vaško. 19. Ustalenia dotyczące handlu oraz ich wpływ na rozwój sektora żywności w państwach kandydujących regionu Bałkanów

(15) Prof. Nelly Bencheva Milena Tepavicharova. 20. Modelowanie czynnika zasobów ludzkich sektorze sadownictwa w Bułgarii

(16) Prof. Werner Kleinhanss. 21. Zmiana wydajności w niemieckich gospodarstwach mleczarskich

(17) . Szilvia Németh. 22. Zmiany strukturalne i rynkowe w węgierskim przemyśle owocowym

(18) Dr inż. Štefan Buday Inż. Ivan Masár. 23. Społeczne i gospodarcze założenia względem wzrostu zatrudnienia w sektorze owocowo-warzywnym na Słowacji

(19) . . .

(20) .

(21) Wprowadzenie . ! "#$%& #'&!( &)&*+ &/ % ") "%! )/')*&"' ):)$% % *+ )$%&"%&'")&'#;&#&! <*&*+*!('/ #%&="+&&+=))$%&"&!('*)$&%+"%!'/ )*&"' "#$% )$&! ) *&%+&'&!(+&$+%!#$+ >/ *%&&#+&$!)$$#%!'"%!%%)+)$ &#( * $"+ ')*&"! % )" &"#! * #$+ &'"&"! ? %)@)+ % & " =&@% "/ %!%+= )$"& +%%' ; &&#+ +@% &"/ += ?A#)%+=&:)$%&=D"+E"*%/?)=*!&&#&$& !)$**&$%$"*&%&'&&$')*&"$+="&!@%%(' )$&$'%#"$"=*+&)&*&+#$+)/ /! F)$&$ %(&)(+)&)$%&%G D/ "!)! $@"! ")" )$! &(+ ";"&& % / += )+= "& )$+$!&#+= %&"%&&= "%! )/ $"&"#/)+%'%D" H)*&""&!@%"!)=*;!&%)')*&"& % "& )#! *#'&!( %)@&# $& %$"' J+))!& & $&$ #@% &*&: )$"$@% #$+ )/ ')*&"! )'@#+= &:)$% &# $& * %)@#! #$+ "#! GD %# )$"$"+ !! ;*$&#&$&

(22) L /

(23) L

(24) L$+)% % %+# )$$+ =)$"++ M&$ $ )$& ;%+%&"*+))!&$&$"+)&"@%&!D"+ !& ?)@#$+ "& = !)& & "+)! & ')*&"! %&$& ?&!)%$!*+))!&!!"#"#!"#$%&!' "+! & "+&= %&$%+= !& "@% )); &)%&& "'"&@%"%!%+=%)"#$%& >!)&)(&)$&%%&**$!*+))! O$"+)'@#+= "*&@%)$&"&!()*%*&&$&##"+$+%")&#+$&/ &*$+(+=)$+$!&#+=%&"%&:!%&& "+!')*&")$%"#+="&#%&!%GD%)'@#+= "&!&=#$+')*&"!"@%%&'"%!"#$%&%+%&:)$/ !(+= "* )$" "+) )+%' "& )+$&! & "+&= "#/. .

(25) /)+%+=!&"@%*$+(&"(*&&"'&&!#%/ $+%'%+"+)$&&)$!(+=&);@%+@%"*! <&'&*& $ *+)$%& ;++ *&) *+&"*%! "! &%!$@"!"'&&$";+Q)$+$$DT#$%&H)*&" U+%%!/AQV X#"!;+@%%+@%;&*&:*$+/ (+= & % )$" "#/)+%+ & ;)&"&= %!)= % "&/ !&="!)=%%$#")@%"&)$"$"&#+=%#!#/ $+!&:)$%&"*%+="&%')*&"%&$%! A*&) ;"&* ") &'&*& %(& '#;&#&!( "++) / +%)&"*#&"#$%&#$+("#( ?"!%*&

(26) L&%@%%$+"*)$&%# X=GY")$+Z)"&Q)$$$O'"#$"&#D/ ) &* Q"&$ X= XDT O) O))&$ *[D T"&# M"&! \]] O'"* T)&"= M#&* ^=& _"= Y ]=`/ Q)$$$ Z; Q)$$$ O'"#$"&# JY#$ X$"&# &* D&)$" D""&GY")$+V>?&)*&GY")$+^&' ' M!"*& GY")$+ X##' >"%' V=&")$ O&*+ D $*)"&Q)$$$O'"#$"&#D)Tf&&M*"&#G/ Y")$+ &$/A$");"' $&$ GY")$+ D) &*M& T)! ]=GY")$+V&!&Z&V_"'%+T)&"=Q)$$$O'/ "#$"&#&*M*D)%&!>&$&#GY")$+M*]=/ #')>&$&#O&*+O'"&"&)G"&+O'"#$"&#G/ Y")$+ A#Y*Y % V'&" Q)$$$ O'"&"& D) Z$%+ T/ )&"=Q)$$$O'"#$"&#D)?'"&$&""$&/ %+= "*@% &%/;&*&%+= % A#) "& "*)$&%# &'* "(*%+=%(@%;"&%+= J+))!"%&*%$+'")$&/ %+ &"&#+ %&* % )$&$+ )$&$ )'@#+= "*&@% )&*&!(+=)&!)()( \&+ &*! "$%&& '"&& "+;#+ X+$#% )" )$" &$&#+= &'&*: "& ";#@% %(/ &+= "%! )$"& "#/)+%' ")$+%+ "@+= "&/ !@%"!)= . " *"=&; O*"!f%&#) *" A&%X=#:) *"\&"?'". L .

(27) A" *"=&; ?!=^@%& A" *"=&; ?!=<$&"& Q)$+$$DT#$%&H)*&"U+%%!qAQV ?&")&%&A#)&. 1. Instytucjonalne ograniczenia wzrostu i rozwoju polskich gospodarstw rolnych 1.1. Wprowadzenie Q)$+$!& )( %)# "+ '"&: $%" " ) %#)$&$%&&&=%&:)'@#+=)@;&=&=&"&/ $""&#+!& "+"&%v?#

(28) LLx )$"$*)) "@%*"*$@%"#+= ?"& +)&"&)"&!/ )$%& G D"!)! #)+ "* ;! )$&# )+)$ %+= / )$+$! )(+={ && )+$&! ! )&*&+= " = ')*&")$% '"&& '&$+%' %+% "%&*! "*! & *"%#*;"@"*"&!;"&"&*)&#$% *;")$&/ %"($ A*%+%$+=+=)$+$!&=*+%"&!%+"#$% ")+%")$"%!')*&")$% ?")$!&%&*#'&&%/ )& &&*@% +@% "*! & % '@% =&"&$" #%+ T%@! &$&)$ !)$ ! )")+ ; "@ & #%+= ;!/ !$&&+!&% "&%"#&!&&*+|"*$ T%@! %()&$"@'"*&!)$ D$")@%%")$"%!%"#$%!)$&)#)"@/ %&& ')*&")$% "#+= ? %+ $+= ")@% %+*";+ ) ')*&")$%&{ x "*!(%&$"%!%+ x $!&#+=*#&=*"%! x ";#%&'"'"&+=*#&="%!%+= ]"%&!("&&*;*$GD"!)!&#&$&

(29) L /

(30) L

(31) L F*/ ' &# ;* %)&"& "#$%& #)' >&*$ % %( %")$ *=*@% % "#$% "%&& ) %"%&* *&$ *=/ *%'*#&')*&")$%"#+=&$&*&&%)+)$;/ : )+= "#@% A&*$ *

(32) L " ")$&( ;%(+%& %$+#&*

(33) L "!)$#%+&&"$"$+)!%!/ *+%&! '$+ X# &"$+ !)$ &$ )$&# )$@% / .

(34) += "%*+%&+= #&%&+= & )$+$!&#+= % "#/ $%%")$+%

(35) L

(36) L" A"&"$*")&%+@%"&!%'"#$%&%))/ &)$# . /

(37) L L & "

(38) L G+$ * $' # $*+ "!! ^& &$'" %+%( * + $@% "+!$ %&"$ **&( ;"$$ #( !&"@"+=*@%(*&$&*"*!"#'"*&! )$@% J%+#&%&"$)'@#+="*&!@%"*!"#! %

(39) L "%+"+)$&*#{#@%%"="&%+"*/ $@% & *#& "*&!@% "*! %"!{ %+*&! !*)$% %"($ %#"*!#;'%%"($+"*$'@%' J#&)=&/ "&$"+%&&+!)$%+=+$&$&)$*#)'@#+= "*@%"*!"&%#&&*@% A

(40) LL"%#)"#$%&)+;%&+$@"%+%&"/ + **&$%+ %+% & %$+ %&"$ **&! ;"$$ & &#&+ / %$"&%"!!%)$! X=*)$")$"'&& %')*&")$%&="#+="+)$&!(+=*&$;"*=&)&*+%&/ !! '*}cross compliance~+#*;"! #$"+"#!="+"/ *%)& *;")$& %"($ $* A"!! %)$( )"+'%& &$ )&%&)$"*)%*!%&+=%')*&")$%&="#+= %#)&%+'@%"#+=$+"& '@+ $! $*+ )$&+ "*)$&% " ? ^@%&& %""&%+')+&"!QDTHU/AQV%f&"J#+& ($"%&

(41) L

(42) " F);+&$")%&$($&$+('("@%)/ '( "&%& ? ^@%&& H >%'%)! f ^&;:)' $ J;& "*%) *;")$& %"($ & %+ % "#/ $%$@")$&;#%&%&$"&&=$&$!"! A"!!%&"$**&!"&)'@#!&%)&")+&=*(/ %"&!%+ "#$%

(43) LL " ;*( "@ &$")%& F ;#( ! $")! &&%&)%& "& &* ="( "*%)& &)'@#)#!;*(*&$+;"*%(&+$+%")$ *=*@%')*&")$%"#+= >&$+$#"*()*#!#&$+)+ *$+( "%! )$&% ;& )' )@; "&!(+= % '/ )*&")$%&=;*(+=%)&*&)@;++=""+)+)$*&$/ %'*#&')*&")$%"#+=$@"'()$&"&#%&%

(44) L " #; % ) #!+= #&$&= %' ") #&)$+/"#%' GD"!)! >&+)&$)&**=*@%')*&")$%)%*%&/ +#%*&!(%

(45) L "#$@%#+=)$%+"&&)*:/ &

(46) L ""&$"&"$"$+)!%!+)%&!"#/ *+%&+= '$+ }$% "$+ )!%! H\F~ f&*& $+= "'#&!

(47) .

(48) )%@!*";+))&#%)'()$%"+&'"*#&"+/ )'"%!"&!%'"#$%& <;"&&$#$"&$"+)&)$/ @%%+)$(&&'":$'"*&!;+@&$+$#)$)%&)* %)$)$&"#$%&"&!%'"&!%+=')*&")$%"#+=%

(49) L

(50) L" 1.2. Zmiany w strukturze gospodarstw do 2004 i po 2004 roku O&#&%+@%%)=+=))@%"#+=#&$.

(51) LL

(52) %)&/ ! & )$!(( #&"+&! )+$&! ')*&")$% "#+= < )&@% %+& %

(53) LL

(54) " ')*&")$% %"= =& +$@% "#+=%)+==%&)")"(""*!(&!($$+# %)++)%@!*&%"&!%!$%&"%!"*!"#! G+$%&+

(55) %"=+$@%"#+=&$&&;++$')*&")$%& "#&$+% %)! %"= ? )&* $! '"+ %=*+ '@% '/ )*&")$%& *+%*&# %+)!&#%& % "*! %@% %&"+% #&%"($"+=)'@#+='&$@% ^*&$+#

(56) $+) *+%*&#+= ')*&")$% )&*%+= }

(57) '@ ')*&")$% / %"=&!! =&+$@%"#+=~&**&$%*=*+"+/ &*&!( & !*)$ &&*@% "&+ %&)! & &"+$$%+ %)+ J)$&"&+ "&!%!%&"$"*!"#! A $'"&! G( D"!)( &( %")& #;& ')*&")$% *#+= * "%! < #; *&+= % $&;# %+& *& ')/ *&")$%%+"@&!(+=)%)%!'"%#%!&!%)($+%/ ("*!&$&&$("&+%&)!&&"+$$%+"$%/ ( &$& %&)' }& "* $"%&~ "@%( #; %)( * "$%#&$&$&%+=}')*&")$%&"*!(~;+%#}

(58) ~ J%)+;+&$&)$} ~*&')*&")$%$!&# "%!%+=$@""@+)*"*!(+=$+#!)(}L * ~$+%("*! >&$!*)$&%)&%&#;')*&")$% "%!%+=$!&#"%!%+=&

(59) L$+) Q=*&%'@#! #; ')*&")$% ;*(+= % )&*& )@; ++= %"= &!! =& +$@% "#+= %+) &$ *)$&"&+ "&!%!%&"$"*!"#! . .

(60) ]&;#& $"$"&')*&")$%)@;++=}~"@(+=)%#( $+%("$%(&$&%&)'&"+%+ }"*#&$

(61) LL/

(62) LL~ H"+')*&")$%. ?#')*&")$%%DG E"*

(63) qDG %! A"*!( A$!&#"%!%

(64) L A";#%&'"

(65)

(66) F'@ LLL LLL LLL Źródło: obliczenia własne sporządzone z wyliczeń M. Zielińskiego i J. Sobierajewskiej wykonanych na podstawie danych zaczerpniętych z Polskiego FADN. . Z;+ =&"&$"+!( "@%& ')*&")$% "#+= "* &)!)$&+)$&#%%+*$+!#;#!$*+ ]+ !%)&!(&*+)$%#;')*&")$%)$)*"/ ))"*&)!$@"%+"@&!()"%!%($"%&( ]&;#&

(67) <&&"*$+%)$@%+&"*'%#)"#/ $%%#&$&=. /

(68) L L}%')$&+=

(69) LL "~ ?+)'@#. f%$+%#%#&$&={. /

(70) LL

(71)

(72) LL/

(73) L L

(74)

(75)

(76) . Z&$&. / /

(77) LL LL L L

(78)

(79) . A"*!&"& <+"* T#&!&%$+%&"$"*!

(80) L *+&"*'}~ Źródło: obliczenia własne sporządzone z wyliczeń J. Buks wykonanych na podstawie danych zaczerpniętych z rachunków ekonomicznych dla rolnictwa (RER). . A"&%& ) $ "*$+% )$@% +& "*' < #; "*)$&%+= % $&;#

(81) %+& "++( $' !&%)& ;+ & %#!)+ "+")$ %# $+= )$@% * "+")$ %# +)/ %&!"*! A%+)%)&!&+!&&)+%#)"#$%&/ )! % )$) * ") "*' &!( "* %)+)$ =&"&$" &!&%+=%)&!"&!%"#$%"+%&%$+&/ )")"%! T%@!$&!)%#&)+&= 1.3. Projekcja dochodów gospodarstw na 2013 rok G)$&#&"!!&*=*@%&"$+"!)$$"*' "&=)"(*'&*)$&%$"*@%%##$= <+=")&/ %+& &#+ !( )$"'& !& "*( # #&$ &!#! $"= .

(82) ?$+"$+"+&*)("!!&

(83) L "&#+&$"/ =*"*#;+#&$

(84) L

(85) /

(86) L Z;+$&;# %)&!(%&"$"*!#&%&=;(/ += %" % #&$&=

(87) L /

(88) L % &# $& )&+ )$ !& )$+ +&"*'#%$)&))@;&!&%)$;*$%&"+/ )+%")$%&"$**&!;"$$ ?")$$#+%&=)$&/ +=;*&%$%)+ $"$%'%+) T#&/ !"*$@%"#+="*@%"*!&;+%&+=""*/ $@%"#+=;*(;%*#&=!"+)$

(89) L L"%#&$&= "*= . ]&;#& ?&"$"*!)$++&"*'%&"$**&& ;"$$#)'"#$%&%#&$&=

(90) LL/

(91) L L"!!&&

(92) L " ?+)'@#. Z;+%#{ E"*%#&$&=

(93) LL/

(94) L L "*%#&$&= %'"!! LL

(95) LL/

(96) L L &

(97) L " T&= % &= ;(+={ /%&"$"*!

(98) /+"* L L

(99) L

(100)

(101)

(102) /%&"$**&& T&= % &= )$&+=}

(103) LL " ~{

(104) L /%&"$"*! L L L

(105) /+"*

(106) L

(107)

(108) /%&"$**&& Źródło: obliczenia własne sporządzone na podstawie obliczeń wykonanych przez K. Jabłońskiego. . ?&"$%"@%&'&!)!*&)$&&#%&!";#&$+ Z&%&=)$&+=%&"$"*!"#!"#&&!*)$ )$@%+&"*';*%

(109) L "%)&"*%#&$&=

(110) LL/

(111) L L F&& $ %")$ "*$+% +& "*' %"* "+ $ & $ && $ $ ;+ &%$ %)}L$"$%'~%#&$&=. /

(112) L L ?&* & $+ *&$ %+"&+= % #)! %&# #' %/ )+&%#&$&=

(113) L L/

(114) L 1.4. Dochody w rolnictwie i sytuacja gospodarstw w latach 2014-2020 >%($#%*;!&%#&$&=

(115) LL/

(116) L L&)+$&!#)'"#/ $%&%

(117) L "%)#&$&=&)$+=%+%"&;*%+%/ $"&%+&!(&")&&"&!%+=+&$"+)$+$!/ .

(118) &#!%$"}'@%*&$"&#%&+=%"&&=%)@#! #$+ "#! ) #$@% #+=~ "& "&!% ] )$&$ ;*( %+"&$")!&%+$%&"&!+%}=*+%;(~ "&"";:)+=*&$%&&')*&")$%&*/ )&*%")$*=*@%')*&")$%"#+= f"@$&=&"&$"+)$+&%++=+@%)&=)$@% +=)$&+"*)$&%! >&#+ ;"& * %&' *%!&' "*&! )+$&! !# =* / $"&"*$+"#/+%% A"%)&)+)$+&%+&!(/ & "*&!(' ) "++) %&$%' % )&# %&$& )$&'!(+ & *"'& &$&)$ $+)$+& ;*(& ) "+)$!)' )#$%+*&": Z;&#*%"&!&="%$+=')*&"")$&&"&%*& ")()$!#%'"&&)!+%&);%%+/ %)=& ) *+ & )( )+#%$ & "* %)+)$ %'#*@% *"%$+= ? "&!&= "%!&!(+= ) +! !*& %! #* %"%$+=&&$+"$&#;&#* T)($*=*+#*/ %*'#;&#&!')*&"%&$%! ?)+$&+%;/ *%+%&&)!&%)$;*$"%&&!!*%+ ;('% > &$%+#+%")$+$&)"%=/ *&"#')("*!;&#%+=*@;"+%%+= ]+&) #% %")$ *&+ "*$@% =*& "#/ ' )( '"& % )&# '#; > & "%*+%& )"& ;/ )&"@%*"*!"#(;"%&*;+$*'"&&%"= $"&#+=%';&'#;&#'$#&"&' F'"&/ )($&);+%*+*&%*:};L%*++%&! " #* =&& &%&*& "&%~ & *& )!&#)$@% &$% *)$&);+%*+)*!"() X%!$)+%&%&*& "&%%)$"&=);$"@%$""%&**&)#&'#;% * &"&& "*! "#! & "!& '#; )%*%&& %&%+ $=& "&%+ "# ;!! L %"= '"$@% "#+= ]";&&*$&$&"%@!')*&"+&)#&!()!&%)";&/ &!"++& )**&$%*'"&&$!%"=$"&* '"$&*;"!!& A#) "#$% & )$+ *

(119) LL " % %&$%+ / *&#"&+%"*!*@;"=*&"#'+%&*+**&$/ )&#*=&*#&'"&'"*$&"#/)+%+ f"+)$+ "*$@% "#+= & "+&= %&$%+= &!*( &$ %$" "@% & "+ "&!%+ ? %&"& $+)$++ "+!$ % .

(120) %#&$&=

(121) L /

(122) L

(123) L + ;*( & ) "@% "+)$ !& % #&$&=

(124) LL

(125) /

(126) L L & % )$ !& % #&$&=

(127) LL

(128) /

(129) L '*+ "!! &

(130) L " )$&#&*)$&%%##$=&) A"+!$%+"*$@% "#+= ;*( ")+ " v^@%&

(131) LLx )+;! ; + $%&"@% )' %&+= " "*$@% "#+= & # ;(!"*!"#! \&!*+%)$)&%&)$&%)@#!#$+"#! & #&$&

(132) L /

(133) L

(134) L %'#* )+$&! ") ;!!(' #&$&

(135) LL/

(136) L %&'!&!%$+&"))$&+!)&: F*%!( ) * "+! f)! D"!)! % $! )"&%

(137) &*"&

(138) L " & !*& "+!( %$+ *&$ ;"*= ;*( %

(139) L

(140) L " &#!)%

(141) L " ?";(+"*)$&*:&

(142) L ""&$"& "$"$+)!%!%+$%&"&!&))*+%&!%+"+)$&/ $*+"'$+!}$% "$+)!%!H\F~&!#)$&/ "*&&)$+")%@%&))&*(*=*+')*&")$% "#+= E"$&)!%&!)$&$+$)&&)$"%+= "+*&$+=%&)&%=%*";"&")($%&"=#&@%&!!&)$(/ !)$ )$% &! ) % &# * "*&! +$+= );)$+$$@% *=*+ "#$%& $+# $' %* ;+;+ !) L/ v^@%&

(143) L

(144) x ?')*&")$%&=)!&#!(+=)%=%*";$"*+=#%! &$&)$"*)&**=*@%%+@);+*%*

(145) L A#$+& $"%%&& & "+ #& "%' )$&& &($/ %&& % G D"!)! %

(146) LL " $+%&& % #&$&= &)$+= f#!&""&$!#$+)$&&'*&%

(147) LL"&+)/ )& ;%(!(+= %$"*! #& %

(148) L ";+ =&# %)$"+!(+ "+%( "'#&! *&+ #& F& ) #%*&!& %$ "*! #& "%' "++ ) * )%#& $& )&* "*!$'*;"&%"&!&#%*!*)')&* *=*+"*$@%#&"%'#'(; &%)&#&/ '"#$%&)&*$%+)Lv_&#$&:

(149) LL x &*&;)"#@%*+%*&#+=@% ="*"&!(+=%)&*&+=')*&")$%&="#+=;!!(;/ "+$&#/"$% *"%$ ? $+ # !!( *){ "+$&#/"$%+ *"%$+ $%" )&* "#@% % *+*/ %&!%)*$&!;*$&:)$%& T#+(&*$"*&. <;#("+)+=&&="*$@%"#+=#"&%+Q>TO %M"&!%

(150) LL" .

(151) *) )&*%+ $@"+ ;!! ; %+&*% =";% &"+:)/"*% F;)'& ;' ;& "+$&#/"$%' !)$ *+ ;/ (*#&;*$&:)$%&@))"&%*#%)/ !%&"+)$&!(');+ ;*("#& F)&!&/ &""+=&"&$"+%&'"*&!;&&!($&; v>&A#=<&'@")

(152) L

(153) x T"&&&*& *";$"&$%&"#/ @% % &# * +)%&+= *=*@% )&*&' ')*&")$%&

(154) T#+ )('&!(+ %# *=*+ ;+#;+ %$*+ ; &*&# & ;;%(!(+=&%""+!+=%&"&= A&$('"(&/ #&+;+ ) );+ )('&!( &* L *=*@% )& )&*&' ')/ *&")$%& $ $@"+= *=*+ &)&*&+;+ ;! = ; / %)=+ T#+ *=*&= "*= *+= &#;+ &$ )$&% ;% %) ; & %&"&= ""+!+= &#%&&*)$&#;+%"+)%)%&*& ]' $+ ""& ;& "+$&#/"$%' &&;+ #& &#${ %+#+&;+ ;& ) )@; "&!(+= % )&*&+= '/ )*&")$%&= $%"+&;+ ;&"" $"*&!(+= )('& *=*@% & )&*&+ ')*&")$% #%&;+ + "=* %"& %")$*=*@%;&&)&""+!+=%&"&=*)+)/ $ %)=' &! ) % "& "&#&! $! "+! (& "& %$& )&* & ; "+$&#/"$% %")&;+

(155) / #*#(!(%&=

(156) L " f%$&$&'"&+&;+*=*+);/ )$"#@%*+%*&#+=="* ^)$ &*%&!( %&'& #$+@% ;#! %"@& !)$ &%)$;&)'*&)'*+)&*$';& &%f&)T#'G;&'}fTG~$+# "#@%*+)!(+=')*&")$%&%"= %!=&&);+ )$&+= ')*&")$% )( ; % += )+)$&= ;/ %+= %& ')*&")$% "# !)$ *#& = '@%+ "@* $"+&& ?fTG)(%;);+')*&")$%$@")(!/ *++ #; '@%+ "@* *=*@% *#& = )&*&+ f"$& )&* "+$&#/"$%!*$&;+%!*+%+"#@%$$+= $@"+"**+&"('@%;(*%+("%&*'')/ *&")$%& "#' <&)&* !)$ &$ "%& ""+ *&$%&&

(157) X+$%&&$"+)(*=*&=&"+=*&=')*&")$%&!&"%(&/ ")$)+ * %*"& &# & $ )$$+ )"&%+ ; ;#& %$+ )&* ;%!;*%)$&%(+%&**=*#'!&%$+"+/ =*@% . .

(158) ')*&")$% "#+= *&$ *=*%+ % ( "#& &$+ ;& "+$&#/"$%' *"%$' X=+ =&"&$"+/ )$+$!""+v^@%&^&'&

(159) L Lx&!(&)$!({ x )&*&')*&")$%&#;+*&$*=*%+%'&)&*"#/ += )$&%(

(160) #& . " *&$ *=*%+ * )@; / ++=&$&@!)+=&$@%;%(!(+=$'"*&$/ @% x );+;%fTG&+;+)&*&;"+/ $&#/"$%*"%$%*'&)&*;%(!(+=%)= %&)+"&!"#&+;+$"+)"&%*&*&$%+ x *&$ ;!$ ;++;+ *=*+ "%&*! "*! "#! }%+(*&$;"*=~+="&"&+&)&/ *&+')*&")$% x ')*&")$%&&*&#&+;+ *&$'"$%+ & ; ;%(!(/ +=&)&*&=$@"+"+!(;+"#*&$&'*"= }*&$&$&)$"&#+~;(&;+)$+"%&*&')*&")$%& x *=*+ ')*&")$% *"&%(+= ;++;+ !)& %$+ *&$ ;"*= ;"&+= " %&# & )$&$"#&#;+$"+=@*%)%=&&=*&$%+= T&=)"(*+&*)$&%$+=&:%&#&)$%"* *=*+ $+) &!!)+=')*&")$%"#+=$! *

(161) DG}L'@ ')*&")$%%"&!%

(162) L L"~#'+;+&&#=)&*& ;+#;+%)$&&)&*;&"+$&#/"$%'*"%$/ ' ;+#;+ ; $+# %$*+ *+ "&%&#;+ & )&*&+ ')*&")$% & &)&* @% "& J=*+ ')*&")$% %)+= #'+;+&$&)$;

(163) / &&!%)+)&*&)$(;+ %')*&")$%&=!)+= &!)%+*&$)@;"%&*(+=')/ *&")$%&"#;++;+%) #*&$&)$%+%+;*$"&!%/ '%")+;+%$ #*#(!%&=

(164) LL " A*)%&/ +=)$@%"&$"+%&+=&)$+$!&#+=%+= )$+$!&!*!)%$&;# A%+))$&#&%)&!(#)"#$%%!*%

(165) L " %%+")#&)$+/"#%+GD"!)!%)$&%)&!(/ + & "%@! )+; %+"&&!(+ ) "* %)+)$ $+ %+&& ) )"@* '@ ")(& #;% &&!(& ) '"& ')/ *&")$%"%!%+=$@"+=&$%*)&*&!(*#/ "+!( (!*&")&$@"%)&!($&"+)$&)+$/ &!&#&=&%&+&!(*

(166) L " . .

(167) ]&;#& <&+%&"$**&!;"$$*=*@%;"$$')*&")$% "#+=*=*@%);)$+="*"#+=%(&+="*!("#( )%*%&+%+)$+$!& %#&$&=

(168) LL/

(169) L

(170) L%#}+;(~ ?+)'@# ?&"$"*!%&= ;&%+= <+"* Wartość dodana brutto A*&$ F&$+;+=+@% "*! <#;%)$+$!{ / *&$+%(& "*&!"*! / %+"&"&$" &H\F / #%*&!&#$@%#/ += Dochody brutto gospodarstw rolnych Q#;% )$+$!{ / ""&;& "+$&#/"$%' / %"%&**&$ *=*%';%(/ "#&;/ &)' Dochody osobiste związane z gospodarstwem rolnym. E"*" *=*+#&$

(171) LL/

(172) L L

(173) 24 028 L . A"!!&&

(174) L ". 27 718 . 33 551 . 31 905 L. 41 446

(175) . 27 718. 33 551. 20 097. 39 009. L 28 214

(176) LL

(177)

(178) . ?!&&

(179) L

(180) L"%")!&{ )+)/ $+)/ $+& $+& L L 28 214 37 469

(181)

(182) L L L

(183) &

(184) &

(185) . a. Założono stałą relację krajowej waluty względem euro w latach 2013-2020. b Założono system taki, jaki obowiązuje obecnie osoby fizyczne. Źródło: obliczenia własne sporządzone na podstawie danych przytoczonych wyżej oraz literatury tematu. . & )"(* & *)$&% &: )+)$++= })$&'&!& % "#&!&= %+= & &"$++ "#/)+% "* "*! *#& "#/ $%& )%*%&& "++) '"& );%!%&& '/ )*&")$%&&"$$@"+=%&+=*#&"*!"#!"*@% "*!#%*&!&#$@%#+=%"%&**&$*=*%' $&'!&*#&)@;++=~%)&!(%

(186) L

(187) L"&)$(;+'"&/ #;+ ')*&")$% "%!%+=

(188) L * $+) $+ )&+ '"& % %&"$ "*! "&!%! *& %+$%&"&+= "

(189) L .

(190) "*$@%*

(191) <&%&*&;+$*&#)+%")$"$*@;" =*&"#' ?$"*!)!)+$&!&$#'@&#&+;+)'/ )*&")$%&)!&#!() %=%*";$"*+=#%!"@%#/ +="&%"&%;@ ^)$&"&#%+%&"&$$+)$++ +;)*$(*)(* "%+"++)')*&"'}%)&!(&$)$&$%+')/ *&"$&@%<!*+=X=~&($%&$"%&$/ %(&"*$+"#'"&&)$&);%!%&&')/ *&")$%"#+=&)$+$!&#+=}!*)+'"&)$/ @% $+= $@"+= # ;* !) ;(& ;*$ "&!%'~ )$%"+%&"#%&!("%@!#)'"#$%&!&%#&$&=

(192) LL/

(193) L L&&!"&%**;!$&%#&$&=

(194) L /

(195) L ])+$&!#! )+;+$')*&")$%&)!&#!()%=%*";$"*+=#%! "@%#+=&$&%"&%;@ Literatura _&#\ &*$&: }

(196) LL ~D)$#%*&!%$#+= % G D"!)! q %+ )+#&! %+"+)$& $*+ OH\D\FJ <&'&*&DT#!"} ~

(197) ^@%&? ^&'&? }

(198) L L~f"$&;(:')*&")$%"#+=)@;++= &#%"%!%$+=')*&")$%QDTHU/AQV&)+) ^@%&? }

(199) LL~ T)!;+$% Q>TO <&'&*&D T#/ !" } ~ ^@%& ? }

(200) L

(201) ~ F; "+) )$ #%+= )&")+ "%!"*!"#!%#!*H\F"*!*&H\F%"&/ %& ;"%+ $ F"'&+ *+%& '$+ A$!& ;)&"@% %!)=)&)&"%!f&#&"&A"+*$&TAM"J;&$+A;#!" >&^ A#=\ <&'@")\ }

(202) L

(203) ~f!&""+)+)$;: )+="&%&"+'$%&%"&&="'"&M"Q!&$+%"%/ !%+=D"!)'M*)T%!?)A#)!&)+)%#+"/ &&+)$;"&&%'$)&$&$%?&")&%&A&/ &$&)& ?# ^ }

(204) LL~ A#)= $"+

(205) L

(206) ) *Y#$ X"&$ M* O'"/QA"'"&?&")&%&)

(207) .

(208) .

(209) .

(210) J""&&'Y& J"\&"&Z;*Y& f&&:)G%")+$$A&:)$%%+f&&:T)!& . 2. Rosyjski sektor rolny i Światowa Organizacja Handlu: zalety i wady F; ")+!) )$" "#/"+)%+ %"+ & %+ $& "/ %!$@"'*+&*!($"+'@%+{"+)$(T)!* E%&$%! F"'&&! _&*# $%" %)@#! ")$" ')*&"! G(X#("%(&";#;:)$%&*)$&%+% ?/ $"+)$(&*E%&$%!F"'&&!_&*#")$$&)$&! )%)$&"%!$*!"=&@%$"&!*+ ")+!/ ))$";&%+&)$""#/"+)%+ $" "#+ !)$ &!%&!)+ #$ "*! &$"&#! &/ *'"&! A"*!"#()$"'&)!&)$&%"@+="*&!@%*&/ &: ')*&"+= $&= !&{ "&%& "*!& "$%@")$% "*$@% "#+= )"%@% $%" ""% "& %&*&*%*= )' F"@ )$"&$'' && "*$@% "#+= % "&! )$! #/ %=)"$"++&)**+%")+&!=&*#&'"&' f%)$& $& +)! #% & % &) *+ T)!& "+)$! * E%&$%!F"'&&!_&*# ]&;#& f%$&%)&"&"&!%'%&)"+)$(&T)! *E%&$%!F"'&&!_&*# Z&$&

(211) L

(212) /

(213) L

(214) L

(215) L

(216) L

(217) L Źródło: opracowania własne.. f%$&%)&"&"&!%' #*GJ #*GJ

(218) #*GJ #*GJ #*GJ #*GJ. ? %+ $"%&!(+= #&$ '!&! T)! E%&$%! F"'&&! _&*#*&))('($+&#("@%%&'*+="("&!%+= $")@%"#+=&*)$&'"&+="*);")$%*"+")+!/ )' G'*"@%&")+&:)$%& ]&%T)!&;%(/ &&)"*%&%$+&:)$%&* #&"*@%*#&"@%%

(219) L "

(220) .

(221) } "&+%!%+)#&%&%)&"&"

(222) L

(223) q#&"*@% *#&"@% #; L #&"*@% ";#~ % #!+= #&$&= )$% !)& %+)(%$*#&"*@%*#&"@%}$&;#& ~ A"E%&$%(F"'&&!(_&*#%)"&%%)$"#/ $%&&&*&*&%)+)$=*&&:&#&$&%&+=* <'*/ $+*&"&!(+)&)$&@&%+%&=&*# %+"@& ) &)$!( "*&! *{ * # * / ;)*@$}$&;#&

(224) ~ ]&;#&

(225) J&&&*!$%;)$"&"#''*" E%&$%(F"'&&!(_&*# A*# /;*%&$"+&"&/ )$"$"+ /")&$+)$"&$%%+/ &*#)+%%+= /"#; *=*@% /;&*&&&% /)#&*"$ . A*@$ /%)&"$"%+!/ +=)@%$%&"@% /*&$+*"$+= "*&!@%"*$@% /")&$&$@"+= %+*&$@%&&))&/ &%+"&#$ /**&$*"+&$%! /+"(*;/ +=)$&%&= /+&"+)$+= %&"&= . A*;) /%+&$+%(&"&/ %&$"%&+ /&$*!)!# )$&)('$#; !"/ *! /"+&$&=&" "#@%=*!(+=%/ "$&+%+%$&"')/ *&")$%&!)$"@%;"&+ *%&' . Źródło: opracowania własne.. A* # ;!! *&&& $@" %+%&!( ;"* & %")$ "*! #; '"&& =&*# ?)@#+ "+$" *#& $' *& )( *&$+ "*@% ;*$%+= "*@% )$& ? "+&* )&&"+$"@% *&&& %)"&!( )$&( %# ;%(&: "*+!+= ]& *&&& &!( & # )$&$%& "&/ )$"$"+)#&*"")&$+)$"&$%"+&*#)+%%+= J&&& *& ;)' ;!!( "'"&+ &!( & # )&'"&& A&$;*$&:)$%&%+;+%(&)$&( #;( %"($')*&")= #;)$&+;)&"=*%#"&% &$ )&)()$&%#;!*)$&%%'"*! A* @$ ;!! *&&& $@" %+%&!( & $ )$"+ =&*# $@")(;!$#+#;;)*{%)&"*$&/ !&)&$*)$*&$+*%+*&$@%&"&$%("(*$ A%+) *&&&)('"&#%)()$&"*%& .

(226) .

(227) ]+)&+%)&"!&&+)&%"&&=*&@$' %+) #&"*@%*#&"@% ?"+&**&#'*&&&$ )( '"& J&&& &#&%& % "&&= "&!%' "!$ * &/ %( T%@! "#$%& "'#&!& "+%& "*$@% "#+= )"%@% *)$&%%#&$&=

(228) L /

(229) L

(230) L)$&(""%&*+ %+"+)$&/ )$"$@% #' *& $& &;+ *) * &@& ));!%&&%&$%'=&*#'*&)&*&E%&$%!F"/ '&&! _&*# ]+ )&+ &!%&!) *&&& % "&&= "&!%' "'"&)$&(&=%&%$+*&&&*$+("%!"&)$"$/ "+"%!)';)&"@%%!)=#"&! ? )" "'#&! $&"+ #+= ; "$! %&! )$&% ;'*)$&$')('

(231) $@%}*

(232) * L~ F;$"%&!("&&!(&#"&)%)$&%(/ &+ "*!( ="+ $&"+%! *$+(! )& }%&)& %"%/ +~ " #& += "*$@% #+= "& &&'*& )+$&! ^)$$"@%)'"%&"++=&%)&"&"*! <;%(&&*$+("*!&{ x &$"*=#%(q*L*&%"%* *L! #$**%+!#$ &$)="+}&' bypass fat~*

(233) * *&)'*+&)&#&$)="+%/ )!()%"+*&+#$=(+"+"$*T/ )!%+)LL$+)+$ x &"*$+"+;* *

(234) /

(235) %$"& / #&$&)"%"+;/ +q* L*/%$@"+=%+&*&=*/ x &##%")#;#)*)%&&)q*

(236) *

(237) L&$"+%"&&!()$&%$@";++)$* )$+&

(238) L L " &)"%&$%")/* !L "&#'"& * L/ x & $@" &) *#& %"($ =*%#&+= *%+= }% $+ )! &= &= )$"&!~ %&"+%& % "=+ })$&! / )$&)&"&:%'"&;&&+$ ~"&%&&$"T/ )!%&)&%&"+%&%%")%+ x )$&+)$&%"$"$%"'"%"%&*+!)$ & L*#&"@%&$;&="$&"+%("&!%+= "*$@%

(239) }%!;++="""=&& "$%&+"$@"%"&)$&+#;&*&+%&#*& %&$%+"~ A&$+"E%&$%(F"'&&!(_&*#&;"&&;/ "*' &)%&& "#$%& *#&$' $ !)$ %+"&%&

(240) .

(241) *&&: %)"&!(+= "*$@% "#+= $&= !&{ "%@! "&)$"$"+ ;)&"@%%!)=*"&!&)"$*$&!&)&$*)$%)$+! %"#)$+$!*&+! ?$+;)&"%"&)$&&+ %)$""#+ F**&%&)+)$+=&*#%+=%T)!)&)&"*! "#&$+% %+) ;"$ &$& &$&)$ "#$% !)$ &)&* ;!(+ # %)$+! %* ;+$ )= "+=*@% %+/ )$&"&!(+=+)@%"&++=&$+% ?+)*)$"+)$ %&""*+$%%&#&!("*$"#+"%&&"@%& "+"*+$%+ ^*&)$""#+)'@#$";!"*+$@%/ %* )%' =&"&$" "*! $@"& %*! "@%%&+ "+%"*@%&)%+= T#$%)%+*&!"%!&;)%+=+#;/ + #%+= & ;( &+ "+) ;"+ "* & & # "&&&;+*&$@"!)$&)$%+)+&*&#!&)"*& $""#/ + ;&"* $";! *'$"%+= + %& )( %&+ "@* %")$ *)+ *)$&%%+= &# % &)&= &%' $=#'' )$ ]& % %+)+ "%! "*! "#!$+%&!)&"#&+ ^*&;!*!)$"+;& "+! )( &$")%& '$% & %)@"& +&!(+ "*);")$%& "#+ %'#* & "++ )&& + &*"'! q "* "# )( ) * +&& * ;&@% %'#*&=%+)+"@$$"+)&$+ A"*"+)$(*E%&$%!F"'&&!_&*#*&+"&!%+"&/ %!%*"&&"*')*&"%#"%!)+)$"+&%&&"/ *+$@%"#+= ?&("#%$+)+)$*&$*"$%&&$@/ "+&'&"*$"#++"*)$&%#$')$"&+)& "*+$+ % ;&&= "+!+= += )@*#&= )= G)$+$&="'"&@%$"+!(*)$*"*@%&)%+=;& $+#&#&)%&&)%!';'&$&&#$&&*"/ &! )%!! ;&+ &$"&#! $=! & $";+ *'$"%+= + > &+ $ !*& $ $'"&#+ )+)$ &)%&& )' "#/ +=%)$&%T)! A$%"*&!($&)$!(&$+{ x '@% %"+# $ *+= ;&@% %)@"&!(+= &:/ )$% }T))#=;& ;";& T))& )=;& H&";& ]V~ ]& % # "*+$ "+&' )$"% "# & "+&* % T;# ]&$&")$& & *: L

(242) L

(243) $

(244)

(245) #&"*+*#&"@%)$)$'&)%&&$ }&&(T/

(246) .

(247) )! q ~ < $! )+ + * T))#=;& %+)( #&"*@% *#&"@% #; &%$! )+ '& ;";& T)!q#&"*+*#&"@% x *)$&%& &)%& ;&@% "'&#+= $@" %)@"&!( "/ *$& "#+ % *&+= "'&= !)$ %+)$&"&!( "%/ $& ?]&$&")$& %

(248) L " #&# ;& +++ L / #&"*@%*#&"@%$!)$@#&"*&!)$&+ %"'&#+=#&=;";&T))=;& H@%;&/ +&!( (* )$"% "# % "' ]&$&")$&$ ]&$/ *;&}