Widok Kronika Sekcji Biblijnej Wydziału Teologicznego KUL za rok akademicki 1973/74

R O C Z N I K I T E O L O G IC Z N O -K A N O N IC Z N E T o m X X I I , z e s z y t 1 — 1975

K il MARIAN FILIPIAK

K R O N IK A SEK C JI B IB L IJN E J W Y D ZIA ŁU TEOLOGICZNEGO KUL ZA ROK A K A D EM ICK I 1973/74

I. D Z IA Ł A L N O Ś Ć S E K C J I

1. W roku|^ H S |en ji|:k |3ji L f j S s i wśród dorocznych nagród n a u ^ ^ c K p rzy­ zn aw an ych przez R ektorat K U L g łów n ą nagrodę w k a teg o rii prac zesp ołow ych o trzym ał zesp ół au torów k om en tarzy do Starego T estam en tu pod p rzew od n ictw em ks. prof, dra S. L a ch a w sk ład zie: ks. prof. S. Ł ach , ks. p rof. F . G ryglew icz, k s. prof. L. S tach ow iak , k s. doc. K. R om an iu k, ks. doc. H. L angk am m er, k s. doc. J. H om erski.

W dniu 22 X 1974 r. n a p o sied zen iu R ad y W ydziału T eologiczn ego K U L k ie r o w ­ n ik ie m S e sji B ib lijn ej na 3 -letn ią k ad en cję obrano ks. prof. S. Łacha.

W dn iu 10 V I 1974 r. n a p o sied zen iu R ad y W ydziału T eologiczn ego K U L w y - Brano n a p rod ziek an a z grona b ib listó w o. H . L an gk am m era OFM, k ierow n ik a K a­ ted ry A r ch eo lo g ii i G eografii B ib lijn ej oraz Sem in ariu m N f ^ ^ P f frestam entu .

2. S to p n ie n a u k o w e z b ib listy k i zdobyli:

m agisteria: ks. A . K ość, ks. E. K lein ert, ks. A . K ociński, ks. S. Ł abiński, ks. J. C zerw onka, ks. S . Ł u gow sk i, ks. J. Bom ba, ks. Z. S tan ek , J. Jasiulek;

licen cja ty : ks. J. W arzecha, ks. A . Eckm ann, ks. J. Jachym , ks. J. Z ałęski, ks. S. K u lesza, A. K o w a lsk i, J. Jasiu lek ;

lo k to r a ty : k s. A . P aciorek, ip . A . Końcjaak.

I I . D Z I A Ł A L N O Ś Ć K S I Ę Ż Y P H O F E S ę R O W *

Ks.

Stanisław Ł a c h

P ra c e w y d ru k o w a n e

1 W stęp do S ta r eg o T estam en tu . R ed. S. Łacha! »Poznań | j f § . W op racow f i f ł ks. Łacha: W p row ad zen ie do P ię cio k sięg u (s. 58-253); W prow ad zenie do P sa lm ó w (s. 546-630).

2. N a tch n ie n ie b ib lijn e. W: W stęp o g ó ln y do P ism a św ięteg o . Poznań 1973 s. 119- -152.

3. M esjasz w b ib lijn ej h istorii zb aw ien ia. R ed. ks. ks. S. Ł ach, M. F ilipiak. L ub lin 1974. W opracow aniu ks. Ł ach a 4 artykuły: M esjanizm w e w sp ółczesn ej bib li- sty c e (s. 13-26); P s 16 — S zczęście M esjasza po śm ierci (s. 169-182); P s 45 - J | Z a- ślu b in y K róla-M esjasza z Izraelem (s. | Ä 2 1ü) | H | 72 — P rzym ioty K róla M e­ sja ń sk iego (s. 211-224).

4. Id ea zb aw ien ia w P s 3. CS 2 :1973.

5. W P s 82 m ow a o bogach liczy <> sędziach? RTK 21 : 1973 z. 1 s. 25-36.

6

H Cz ł a t r i t w SS*. W5'Teolo%ia i antropologia. K rak ów 1974.

8

s. 115: (rec.).

W yg ło szo n e r e fe r a ty

| : W spółczesna b ib listy k a p elska. 2 II 1972 w P apjeskim J a sty tu ete S tu d ió w K oś­ cieln ych w R zym ie.

2. W spółczesne prądy w egzegezie sk a n d y n a w sk iej. 28 V 1973 na X I K ongresie B i­ b listó w P olsk ich w W ągrowcu.

3. P s 89 u tw ór złożony czy jed n olity? 15 X I 1973 na posied zen iu T ow arzystw a N au ­ k ow ego KUL.

4. Próba ok reślen ia środow iska p o w sta n ia P s 2 i jego w k ład u w rozw ój ideologii s tarote& atm entowej. 9 V 1974 n a X X II O góln opolsk im Z jeźd zie O rientalistów w W arszawie.

I] W spółczesne op in ie o p ow stan iu P s a łte r z a !! próba ich ocen y. 17 IV 1974 na po- s ie d Ä iiu K om isji O rientalistycznej PA N .

6

K s. prof. d ^ S S e l i G r y g l jgjy i c z

W roku fflm e m ick im 1973/74 poza n o r m a ln flę l; w y k ła d a m i i poza redakcyjną pracą w E n cyk lop ed ii K atolickiej prow ad ził sem inariu m n a u k o w e dla doktorantów , na którym dysk u tow an a b y ła struk tura p rzem ów ien ia C h rystu sa z J 6 oraz zw iązk i M ateuszow ej jlllgan gelii D zieciń stw a z ju d aistyczn ą trad ycją p asch aln ą; nad to były p rzygotow yw an e stresaczenia bieżącej p o lsk iej l f e r it i f r y bibli}ttgft Htótfe są p u b li­ k ow ane w „ In tem ą p o n a le Z eitsch riften sch au fü r B ib ely fissen sch a ft und CSESäi]|e-b iete ”.

W yg ło szo n e r e fe r a ty

1. P ierw otn e p a lip y p ik ie g m in g ik o ś c ieln e . N a in a u g i|I|ic ji roku a k a d p lifiiie g o w CzęstochcpBldlji Sem inariu m D u ch ow n ym dn ia 24 X 1973.

2. P ig B f m y m B óscf w Nb\^ym“;Testam encie. W a u li K U L w listop ad zie 1973.

P race to yd r u k o w a n e

1. M agnificat — asp ek t m aryjn y. „C zęstoch ow sk ie S tu d ia T eologiczn e” 1 :1973 s. 77-86.

2. Części przek ład u N ow ego T estam en tu (Poznań 1973). 3. 32 artyk u ły ^ ffe n iiy k lo p ed ii K atolick iej (t. 1).

4. S ło w n ictw o B s F S u k a s z a o? Böiyim p la n ie zbaw ienia. R H 20 :1972 z. 3 s. 107 n. 5. R ecen zje | l B | H j k — R B L 26 :1973 s. 340-343.

P rW m ioddane do d ru k u

1. K om en tarz do E w a n g elii św . L uk asżą.

2. T e o lo g U e B B a H W Ł uk aszow ej E w a n g e ltt^ S sW ttstw a .

3. D ie H erku nft das- H ym nen des K in d h eitsev a n g eliu m s des Lukas. 4. G ott und M essias in dem B e ig d ic tu s-h y m n u s.

K s. prof. dr L e c l||i§ |t a c h o w i a k

P race w fg iru k o w a n e

1. Prorocy. W: W stęp do Starego fle s ta m e n tu . MMMBfi 1973 s. 3 7 4 - i n

2. M od litw a arcyk apłańsk a. R e flek sje e g z e g e t y c z Ä R TK 21 :1974 z. 1 s. 85-94. 3. R ozw ój noipfHW oralnych w historilj zb aw ien ia ST. A K 81:1 9 7 3 « 3 9 - 4 9 .

4. lit e r a c k ie i eg zeg ety c zn e problem y pylrykopy o Chlebie z n ieb a (J 6, 22-äB. Ä S l | l : 1973 s. 5||j74.

If S p o tk a n S i Jezu sa z f c k o d e m e ||. R llC 2 0 :1 9 7 3 z. 1 s. 69-81.

Ü F. D ex in g er, F. S tau d in ger, H . W ahle, J. W eism ayer. Ist A d am an allem schu ld ? Insbruck 1971. STV 11 :1973 s. 327-333 (rec.).

P ra ce o d d a n e do d ru k u

1. B óg w p ism ach starotestam en taln ych ^ } w literatu rze m ie f p | f e i ta m en ta ln eł. W: O B ogu i c z ło w iB u .

2. F ilo lo g iczn e u w a g i do f j f t u lS j Z rzeszenia. W: Scrutam ini Scripturas. L u b lin 1975. 3. K ró le stw o B o że w n a jsta rszy ch |rad(j;cSwllri &T. W \ K ró lestw o B oże w P iśm ie śhL

L u b lin 197§g4=

A rty k u ły odd ane do E n cy k lo p ed ii K atolickiej: Czas zbaw czy (ST), cud (ST), D a ­ n ie l, K sięg a D a n ie la , doS toć, diatryba, dar.

W yg ło szo n e r e fe r a ty

K ró lestw o B o że w n ajstarszych trad ycjach ST. K UL dnia 27 X I 1973. K s. doc. dr hab. K azim ierz R o m a n i u k

P ra ce w y d ru k o w a n e

1. W stęp do k r y ty k i te k stu b ib lijn ego. P ozn ań 1974.

2. [w raz z A . Jan k o w sk im i L. S tach ow iak iem ] K om en tarz diiS2p a |te r sk o -e g ze g e -

tycan y do NT.- P ozn ań 1974.

3. K ratk i zarys h isto rii zb aw ien ia. P ozn ań 1974.

4. Czas p o w sta n ia i jed n ość litera c k a 1 iłfes. „Stu dia W rocław sk ie” 3 : 0173 s. 34-48.. 5. T em at „zap ow ied zi” i „ w y p e ł n i « « ” w L istach św . P aw ła. W: M esjasz w b ib lij­

n ej h isto r ii zb aw ien ia. L u b lin 1974 s. 345-363. ^

6

P race od d a n e d ru k u

1. L ’am our du P ere et du F ils dans la so terio lo g ie de sa in t P au l. R zym (A nalecta. B iblica).

2. „Car ce n ’etajtj pas la sa g ijij des fig u e s”. ZNW 1975.

3. K ry ty c zn e w y d a n ia P ism a św . i obecny stan badań w zak resie k ry ty k i tek stu ob y d w u T esta m en tó w . W: Scru tam in i Scrip turas. L u H jp 1975.

4. E rlö su n g sw erk b ei P au lu s. W: B ib ie und L iturgie. 5. Z agad n ien ie jed n ości literack iej 2 Kor. STV.

6

7. K ilk a n a ście h a seł do E n cyk lop ed ii K atolick iej z zakresu teo lo g ii b ib B ||fej i eg ze ­ gezy.

U dział w zebran iach n a u k o w ych

1. U dział w p rzew od zie doktorskim J. Jelon ka na W ydziale T eologicznym przy S e ­ m inarium D uchow nym w K rakow ie.

?. U d ział w posiedzeniu K om itetu W ykonaw czego W orld F ed eration of th e B ib li­ cal A p ostolate. B erlin 4-7 X II 1973.

Ks. doc. dr hab. Józef K u d a s i e w i c z

P race w y d ru k o w a n e

1. L iturgia słow a B ożego w odn ow ionym obrzędzie chrztu. W: Sak ram en t chrztu. Pod red. ks. A. Skow ronka. K atow ice 1973 s. 123-212.

2 T ajem nice różańcow e. W: K om en tarz b ib lijn y i h om iletyczn o-litu rgiczn y. Cykl B. P od red. bpa J. Stroby. W arszaw a 1973 s. 436-499.

3. P ism o św . jako K sięga ludu Bożego i jej zn aczen ie du szpasterskie. W: W stęp ogólny do P ism a św . Pod red. ks. J. H om ersk iego. Poznań 1973 s. 343-416. 4. N ow e form y apostolatu biblijnego. R BL 26 : 1973 s. 289-296.

5. N azw y Jeru zalem i Jerozolim a w użyciu św . Ł ukasza. R TK 20 : 1973 z. 1 s. 17-36.

6

'7. M esjasz, S yn D aw id a i A braham a, w E w a n g elii D ziecięctw a w ed łu g M ateusza. W: M esjasz w bib lijnej h istorii zbaw ienia. L ublin 1974 s. 307-327.

P race oddan e do d ru k u

1. „M iłosierdzia chcę, a n ie ofiary”. W: P ow o ła n ie człow iek a. P ozn ań 1974. 2. H istoria i teologia P rzym ierza. W: Scru tam in i Scripturas. L u b lin 1975.

-3. Jeruzalem punktem w y jścia m isji apostolskiej. W: M ateriały X K ongresu B i- b listó w P olskich . K rak ów 1974.

W ygłoszon e r e fe r a ty

1. K atecheza o Duchu Ś w ięty m w szk ole .p od staw ow ej w ed łu g program u k ieleck o - -w arszaw sk iego. ATK 10-12 IX 1973.

2. In sp iracje b ib lijn e dla traktatu „De D eo u n o”. N a Z jeźd zie D og m a ty k ó w 28 IX

1973.

3. Cuda Jezu sa w katech ezie w sp ółczesn ej. K rak ów 24 I 1974. 4. Cuda Jezusa. W rocław 3 X 1 9 7 4 .'

U d zia ł w zeb ra n ia ch n a u k o w yc h

1. X II K ongres B ib listó w P olsk ich . W rocław 2-5 IX 1974. O. doc. dr hab. H u golin L a n g k a m m e r

P row adził w y k ła d y sp ecja listy cz n e z geografii bib lijnej (Próba u sta len ia to p o ­ g r a fii Jerozolim y i Ju d ei po n ie w o li bab iloń skiej w oparciu o te k sty b ib lijn e i źró­ dła pozabiblijne) onElfc NT (I. sem estr: W prow adzenie i k om en tarz do ew a n g e licz­ nych op isów m ęk i jS sjö la ; i i sem estr: W stęp szczegółow y d o liS I B ffls B a n n e u m i egzegeza w ybranjjiji tek stó w — P rolog do J; P ierw szy znak J g a j i a iw K a n ie G a­ lilejsk iej; M aryja dj}® K rzyżem ; P rolog do 1 J; Problem „otw artego n ie b a ” w A p). Sem inariu m zw iązan e z katedrą arch eologii i geografii b ib lijn ej m ia ło n a celu zw rócenie u w agi na zn aczen ie relig ijn e u zdrow ień n otow an ych w lite ra tu rze sta ­ rożytn ej i rabinistyczn ej oraz p orów n an ie w y n ik ó w tych bad ań z w ym ow ą te o lo ­ giczną cudów w ST i NT.

N a sem in ariu m z NT, w k tórym u czestn iczyło 16 stu d en tów , zajm ow ano się g łó w n ie zagad n ien iem stosow an ia m etod y h istorii red akcji w p ism ach P aw iow ych . W ram ach ty c h sem in ariów k s. J .p J Ö oraz ks. A. O dzim ek u zysk ali stop n ie lic e n ­ cja tó w te ologii, p ięciu stu g N p ó w lÖ^Hiorä m agistersk i, a ks. m gr A. Paciorek na p o d sta w ie rozp raw y p t. H istoryczn e i litera ck ie p roblem y obietnicy Prym atu (Mt 16, 17-19) w św ie tle m etod y h g to r ii red akcji (Lublin 1974 m ps ss. X L X + 197) — ty tu ł doktora teologii.

p iiace lo yd ru k o w a n e

1. Z agad n ien ia w stęp n e do- w sp ó łcz esn ej ihitrodukcji ST. W: W stęp do S tarego T e­ stam en tu . P ozn ań 1973 s. 11-56, gd zie zagadnienia arch eologiczne zajęły poczyt- n e m iejsce (Tło historycznb^culturow el ilPafltestyny; W p ływ ościen nych literatu r na P ism a ST; N a jw a ż n ie ji|§ i|ś r o d k i starożytn e a ich relacja do B ib lii — s. 29-40). 2. H ym ny p a sy jn e w p ie r w s i||n ę iiś c ie św . P iotra. R BL 26 :1973 s. 270-280. 3. T radycja i relacja w prologajf E w a n g elii M arka (1, 1-15). RTK 20 :1973 z. 1

s. 37-58.

4. S yn C złow ieczy w Ew angeÜ äeÄ syn op tyczn ych . CS 4 :1972 s. 79-93. 5. T eologiczn y asp ek t B oga u

Synoptyków.

6

7. H istoria i te o lo g ia w K siąpach Ezdrasza i N ehem iasza. W: Z zagadnień ku ltu ry j d j s i|M |a ń s k i g | K sięga p am ią tk o w a k u <jjjgjfeks. kard. S tefan a W yszyńskiego. L u b lin 1973 s. 119-129.

8

9. J. G nilka. D er E ph eserb rief. F reib urg im Br. 1973. RBL 26 : 1973 s. 162-164 (rec.).

P ra c e o d d a n e d o d ru k u

Do n a jw a żn iejszy ch należą: K om en tarz (Jo E w a n g elii M arka dla ser ii k om en ta­ rzy do NT, P allottin u m , P o zn a j, m p s ss. 800. W prow adzenie i K om en tarz do ew a n ­ geliczn ych o p isó w m ęk i J e z u jfijL u b lin T N KUL, m ps ss. 230.

O prócz k ilk u artyk u łów i h a seł do E n c y S p e d i i K atolick iej na literę C n ależy w y szc ze g ó ln ić ob szern e receriipe W stępu do ST i W stępu ogólnego do P ism a św . (P allottin u m , Pozn ań 1973) do „T heologisch e R ev u e ”, w język u niem ieck im , m ps ss. 24.

|^ g i o s 2 o n 4 ;|ji|||jjfjv

1. K ryteria ip sissim a e vo cis D om in i a ip s is s i* a verb a D om ini jako kryterium au ten tyczn ości Jezu sow ego;§jbsłan nictw a. Lublin, w rzesień 1973. Zjazd P olsk ich A p ologetów .

2. K ró lestw o B oże w p rzep ow iadaniu Jezusa. L ublin, październik 1973. C ykl w y ­ kła d ó w z P ism a św . o ifjäjgsjtw ie B o ż y m j||jg fe n iz o w a n y m przez TN KUL. 3. P ra k ty czn e w sk azan ia dla w j f i a d n i PsSSSffiilE M iędzyzak onn e W yższe S em in a ­

riu m OO. F ran ciszk an ów w K łodzku, lu ty 1973.

4. U p od staw c h r y s t o c m t r ^ H H o r ie n ta c jflljjfli L ub lin , k w iec ie ń 1974. O góln opol­ sk i Z jazd T eologów .

5. C yk l od czytów w S em in ariu irgp u ch ow ^ JiS j w e W rocław iu n a tem at: W ybrane zagad n ien ia z e w a n g e lic z n ilii o p isó w M ęki P ańsk iej.

6

U dział w zeb ra n ia ch n a u k o w ych

1. X I I K ongres B ib listó w P olskich . W roclaw 2-5 IX 1974. K s. doc. dr hab. J ó zef H o m e r s k i

P race w y d ru k o w a n e

1. W stęp ogólny do P ism a św iętego. R ed. J. H om ersk i. P ozn ań 1973. W opraco­ w an iu ks. H om erskiego: K anon ksiąg św ięty ch (s. 153-185); [w raz z ks. Drozdem ] Z asady k atolick iej in terp retacji P ism a św ię teg o (s. 297-322); H istoria egzegezy b ib lijn ej (s. 323-342).

P race od d a n e do d ru k u

1. P eryk op y litu rgiczn e o m ałżeń stw ie. S w . Jacek w K atow icach.

2. R e lig ijn o -m o ra ln e znaczenie w yroczn i o narodach. W: Scrutam ini Scrip turas. L u b lin 1975.

3. Idea K rólestw a Bożego w k sięd ze D an iela. W: K rólestw o B oże w P iśm ie św . L u ­ blin 1975.

4. „K am ień, k tóry stal się w ielk ą górą” (m yśli p rzew od n ie p erykopy D n 2, 31--45). RBL.

W y g ło szo n e r e fe r a ty

1. Id ea K ró lestw a B ożego w K sięd ze D an iela. K U L 28 X I 1973.

2. B ib lia k sięgą jedną. W sp ółczesne k ieru n k i in terp retacji tek stu bib lijnego. S e ­ m inarium D u ch ow n e w P rzem yślu .

3. K rólestw o B oże w K sięd ze D a n iela (Dn 7— 12). W ykład m onograficzny w ram ach zajęć pedagogicznych. KUL.

Ks. dr M arian F i l i p i a k

P race w y d ru k o w a n e

1. M esjanizm k ró lew sk i w P s 2. CT 43 : 1973 s. 49-65.

2. G odność osoby lud zk iej w ś w ie tle o p isó w stw orzen ia człow iek a. ZN K U L 16 : 1973 z. 2 s. 27-35.

3. M esjanizm w P iśm ie św . T am że s. 75-79.

4. Jak dziś czytać K sięgę K oheleta? „W drodze” 1974 z. 6 s. 28-35. 5. O dp ow ied zialn ość form ą pow ołan ia. T am że 1974 z. 7 s. 46-51.

6

8

9. K ronika S ek c ji B iblijn ej W ydziału T eologiczn ego K U L za rok akad em icki 1971/72. T am że s. 105-112.

10. X K ongres B ib listó w P o lsk ich w K rak ow ie. T am że s. 112.

11. M esjasz w bib lijnej h istorii zbaw ienia. Red. ks. ks. S. Ł ach, M. F ilip ia k . L u ­ blin 1974. W opracow aniu ks. F ilip ia k a 4 artykuły: „Odrośl sp ra w ie d liw a ” (Jr 23, 5) (s. 119-138); P s 2 — O pis h istoryczn ego króla czy M esjasza? (s. 151- -168); Ps 110 — M esjasz: K ról, K apłan i Z w ycięzca (s. 225-256): P rz y g o to w a n ie do w y p ełn ien ia obietnic m esjań sk ich (K sięga K oheleta) (s. 273-286).

P race oddan e do d ru k u

1. N atu ra r eflek sji sap ien cjaln ej K oheleta. SSH T 7 :1974. 2. R eligia K oheleta. ZN K U L 1975 z. 1.

3. S en s olam w K oh. 3, l l b . W: M ateriały X K ongresu B ib listó w P olsk ich . K ra­ k ó w 1974.

4. P ro to e w a n g e lia R d z 3, 15 n a now o odczytan a. P zS T 1974.

5. M ojżesz-M esjasz w IV E w an gelii. W: Stu d ia z te o lo g ii św . Jana. L ub lin 1974.

W y g l o ^ ^ Ę . r e fe r a ty

1. S tw orzen ie św ia ta w św ie tle paralelfjych o p isów pozabib lijnych. O środek D usz­ p a ster stw a A k ad em ick iego KUL, listopad 1973.

2. B ib lijn a w izja człow iek a. W ykład d lą M ię ż y , Łom ża 10 X I 1974. 3. K rytyk a m ądrości w K sięd ze K oheleta. W rocław 5 IX 1974. K s. dr Jan S z l a g a

A d iu n k t przy K ated rze E gzegezy NT, §tijęki styp en d iu m n au kow em u P r y m a ® P o lsk i i R ektora K U L w r. akad. 1972/73f§ludiow ał w P a ń s k i m In sty tu cie B ib lijl n ym w R zym ie, gd zie u zysk ał stop ień licen cjata nau k b ib lijn ych (dokum ent z 16 I 1974). Z ostał p o w o ła n y n a członka w sp ółp racow n ik a T ow arzystw a N au kow ego K U L (15 X I I 1971) oraz w yb ran y do R ad y W ydziału jako p rzed staw iciel m łodszych p ra­ c o w n ik ó w n au k ow ych W ydziału T eologicznego (23 II 1974). P racow ał w redakcji E n cyk lop ed ii K atolick iej jako red aktor m erytoryczn o-lek syk ograficzn y d zia łó w b i­ b lijn ych . P ełn ił fu n k c ję sek retarza d/s organizacyjnych X II K ongresu B ib listó w P o lsk ich (W rocław 3-5 IX 1974). W espół z ks. prof. S. Łachem był redaktorem pra­ cy zbiorow ej „Bóg i człow iek w B ib lii. M ateriały pom ocnicze dla p rosem inariów i ćw iczeń z b ib listy k i”.

P ro w a d ził w y k ła d y w S ek cji B ib lijn ej K UL (I rok — języ k grecki), na k u rsie w yższym teo lo g ii (I rok — język greck i i hebrajsk i), n a k u rsie zw yczajn ym B (II rok — w stęp o g ó ln y do P ism a św ., I rok — ćw iczen ia m etodologiczne). Nadto w y ­ k ła d a ł eg zegezę D ialogu Jezu sa z N ikod em em (J 3, 1-21) w domu karm elitan ek bo­ sych w L ub lin ie.

W vgłosiłE ||aa ^ ^ | |c ą |^ p c z v tv : 19 X I 1972 m ów ił p rz e z R ad io W a ty k a ń s k ie o s t a ­ n ie prac red ak cyjn ych nad E ncyklop ed ią K atolicką; d la przełożonych żeń skich do­ m ó w zakonn ych d iecezji lu b elsk iej m ia ljg w y k ła d y (III, IV, V 1974) o P s a łte rz u w n ow ej litu rg ii godzin zakonnic; w y g ło sił referat „Z m artw ych w stan ie Jezu sa w k ery g m a cie p ierw otn ego K o ścioła” na sp otk an iu ekum eniczn ym w L u b lin ie (27 IV 1974); w dom u g en eraln ym sióstr pB | M l £ a n ek w S zym an ow ie m iał cy k l k on feren cji iMjŃBBMffiiSliillalogach ew an geliczn ych (1-8 V II 1974); na X II K on gresie B ib listó w P o lsk ich wygfajfcU kom u nikat ijÄpafca&fcyezäe «co m a n astąp ić niebaw em *, a l l B S k iw a n ie p aru zji”.

W ram ach prac przy K ated rze E gzegezy N T brał ud ział w sem inariach dla d j l g toran tów ; p rzy g o to w y w a ł streszczen ia obcojęzyczn e p olsk ich arty k u łó w b ib lijn ych dla „ In tern ation ale Z eitsch riften sch au für B ib elw issen sch a ft und G ren zgeb iete” ; w sp ó łp ra co w a ł w u ak tu aln ien iu b ib liografii oraz w ostatn iej fa z ie k orekty k om en ­ tarza do E w a n g elii w g św . Łukasza (opr. ks. prof. F. G ryglew icza).

O pu blik ow ał: S ym b olik a k a m ien ia i fu n d am en tu w K sięd ze Izajasza 28, 16-17. S P e lp 2 :1 9 7 1 s. 149-157; C hrystus jako fu n d am en t K ościoła. R B L 2 5 :1 9 7 2 s. j | p - -315; A tla sy b ib lijn e. P rzyczyn ek do h isto rii k artografii b ib lijn ej. RTK 20 : ljf73 z. 1 s. 95-98; S y m b o lik a m iecza u Ł k 22, 35-38. W: S tu d ia z te o lo g u św . Ł uk asza. P ozn ań 1973 s. 165-171. J e st autorem szeregu h a seł do E n cyk lop ed ii K atolick iej.