1
SPIS ZAW ARTOŚCI TECZKI — ...\0Jj4jC...
% r . S^ęP^CL
... JUu^
I. Materiały dokumentacyjne
1/1 - relacja właściwa ^
I/2 - dokumenty (sensu stricto) dot. osoby relatora ^ I/3 - inne materiały dokumentacyjne dot. osoby relatora —
II. Materiały uzupełnieniające relację —
III. Inne materiały (zebrane przez „relatora”):
111/1- dot. rodziny relatora
III/2 - dot. ogólnie okresu sprzed 1939 r. —’
III/3 - dot. ogólnie okresu okupacji (1939 -1945) III/4 - dot. ogólnie okresu po 1945 r.
III/5 - inne...
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
Kołodziej - Sniegowska Zofia ś_i_ ^ 3 ’ 1~^ AK
ps. "Regina" Nowy Sącz
Relacja o służbie wojennej w labach 1 9 4 3 - 4 5 dla Memoriału G e n . M a n i Wittek
NazwiskorKołodziejówna,od 1 marca 1951 r. Sniegowska Zofia,Teresa.ps.Regina.
Urodzona 2b kwietnia i926 r. w Nowym Sączu.Ojciec:Marian,matka:Eleonora z d.
Lipińska.Ojciec Marian Kołodziej był mistrzem fryzjerskim.W okresie międzywoje^j nym pełnił funkcję radnego w ffiechu Rzemieślniczym w Nowym Sączu 1 radc^ Izby Rzemiślniczej w Krakowie potwierdzony^ Listem Uwierzytelniającym ówczesnego wojewody krakowskiego dr.Kwaśniewskiego.Był też czynnym członkiem Czytelni Mie^
szczańskiej w Nowym Sączu.W czasie okupacji został zaprzysiężony w ZWZ.W jego zakładzie fryzjerskim przy ul.Jagiellońskiej Ib w W.Sączu mieściła się skrzyn=
ka kontaktowa organizacji.Zajmował się też kolportażem konspiracyjnej prasy
V
m.i.gazetki "Polska żyje".1 o marca 1942 r.został aresztowany przez Gestapo.Po ciężkim śledztwie przewieziony został do więzienia zbiorczego w Tarnowie,a sta-, mtąd do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu.W maju l942r.matka moja otrzymała z obozu w Oświęcimiu typowy telegram zawiadamiający ją o śmierci męża.
Matka moja Eleonora z Lipińskiej Kołodziejowa pochodziła z patriotycznej ro#ss d^iny.Jej dziadek Józef Wojciechowski był powszechnie w N.Sączu szanowanym
l uczestnikiem powstania styczniowego.Czterej ^racia Li^pińscy byli uczes t m k a m ; Legionów w czasie pierwszej wojny światowej.Dwaj zginęli w legionach,dwaj w c z a sie drugiej wojny światowej.Brat Józef Lipiński został rozstrzelany przez nacjo^
nalistów ukraińskich w i94o r we Włodzimierzu Wpłyńskim,gdzie mieszkał w okre=
sie międzywojennym,drugi brat Stanisław Lipiński aresztowany w maju i942
w Grybowie 1 przewiziony do obozu Hamburg-Weugamme zginął przy ewakuacji obozu na "Carp Ankonie".Matka moja od zamążpójścia w 1925 r.zajmowała się domem i wychowywaniem córek.Brała czynny udział w działalności Czytelni Mieszczańskiej w W.Sączu oraz w Komitecie Rodzicielskim w Szkole powszechnej im.Królowej
Jadwigi przy ul.Jagiellońskiej,do której uczęszczałam wraz z siostrą Barbarą ur. w iy2» r..Po śmierci męża matka;*; moja prowadziła nadal zakład fryzjerski pozostawiony przez m ę ż a ,jakkolwiek^bez przygotowania zawodowego.Zakład przekazem la Spółdzielni Rzemieślniczej w iy5u r.gdy domiarami podatkowymi PfcL likwido^
wała wszelką własność prywatną.
12
13
-2- i %
Mój obecny adres:ul.Seniorów Lotnictwa 10 m.2i? 3 i-4b<J Kraków.
Przed wojną w i938 r.ukończyłam b klas Szkoły Powszechnej i zdałam do i klasy gimnazjum u SS.Niepokalanek w Nowym iączu.Byłam uczennicą 2klasy gimn. ,gdy *rxp w październiku iy3y r. szkoły średnie zostały p r z e ^ i e m c ó w zamknięte w okupo=
wanej Polsce.Przez rok uczyłam się intensywnie jęz.niemieckiego.Potem dzięki kontaktom ojca zostałam uczennicą kompletu Tajnego n a u c z a n i a ,którego kierow=
niczką była profesorka II Gimn.i Liceum W Nuwym Sączu/w okresie międzywojen=
nymy pani Maria Flisówna.Punkt mieścił się w jej rodzinnym domu przy u±.Jagiel=
lońskiej 2y.W 1942 r. w lutym zostałam zarejestrowana jaKo uczennica fryzjer rska w zakładzie mego ojca Mariana Kułodzieja.Chroniono mnie w ten sposób p r z e ^ wywozem na przymusowe roDoty du Reichu.
14
15
wozem na pr^yiausuwc j.u.juu.y ^
— S ’ > 4- ^
Do pracy w konspiracji przystąpiłam po skończeniu i7 lat w marcu 1943r, W kręgu moich bliskich przyjaciół i znajomych znajdował się wtedy komendant placówki "Nurt"I AK Kazimierz Prochazka ps. "Murzyn", <Bn to zaprzysiągł m^tie do organizacji w mieszkaniu swej ciotki,a mojej byłej nauczycielki p.Grabowskiej w Nowym Sączu przy ul.Długosza.Otrzymywałam do wykonaniu d r o b n e : m£<bm zdaniem
>. /
<-h«,
zadania wywiadowcze m.in. sprawdzanie bezpieczeństwa konspiracyjnych adresów.
Dostałam też zadanie zorganizownią, sekcji sanitarnej do akcji "Burza".Otrzy=
małam materiały i zdałam egzamin na sanitariuszkę.Do sanitarnej włą=
czyłam koleżankę z kompletów Tajnego Nauczania Irenę Zarzycką,zamieszkałą wów=
czas przy ul.Lwowskiej w Nowym Sączu,moją siostrę Barbarę i kuz^kę,która włO.£r nie przeniosła się ze Lwowa do Nowego Sącza Danutę Kopeć.Nie zdążyły jednak złożyć egzaminu.W kwietniu 1944 r.nastąpiły totalne aresztowania w Inspektora-
i
cie Nowy Sącz.Aresztowany został m.in#.Kazimierz Prochazka i wkrótce rozstrze=
lany.Jedynym człowiekiem,jakim® wtedy miałam kontakt z "Nurtu" był zastępca Prochazki Tadeusz Kołodziej ps."Sprot".Musiał natychmiast zmienić adres i na=
wiązać nowe kontakty.Pomogłam mu w tym.szukając kontaktu oraz przechowując archiwum "Nurtu" i pistolet.Organizacyjnego kontaktu w związku z błys=
kawiezną zmianą adresów konspiratorów z Inspektoratu nie udało się nawiązać . Pomogła osobista znajomość z Mieczysławem Cholewą nauczycielem z Chełmca.Nale=
żał do BgCH.i był dowódcą oddziału partyzanckiego "Juhas".Poprzez "Sprota"
zaczęłam współdziałać z oddziałem.Wkrótce zjawił się u mnie nowy dowódca placówki "Nurt"I Ak Adam Nizioł ps."Bill" osobisty bliski znajomy Tadeusza Kołodzieja.W moim domu gromadził środki opatrunkowe,skąd p® wd^#«£'©>=Ę£łae3'i
prŁY'rt>^Av'*'^ WOWt/ ^
szły do odziału B.Ch."Juhas" i do oddziału k:pt. Juliana Zubka "Tatara"/jednej z kompanii I PSP AK.,co po wojnie zostało potwierdzone.Czekałam też na ewentua>
Iną mobilizację jako sanitariuszka Akcji"Burza".W lipcu 1944 r zostałam uprześ dzona przez "Billa" o grożącym mi ewentualnie aresztowaniu.Ukryłam się w rejony działania i komp.IPSP AK na Wyrębiskach Zalesiańskich nad Szczawą/pow.Limanowa
16
17
Niosąc pomoc mieszkańcom SZczawy ogrniętej epidemią czerwonki zaraziłam ślą 1 stan wydawał się beznadziejny.Zarówno brak lekarstw,jak i brak podstawowych
** tJLdiś- W - y .j p <_p
urzędzeń sanitarnych J/ekarz pułkowy £or."Olszyna" przybyłej mojej matce nie ror bił wielkich nadziei.Przewiozła mnie w konspiracjo, do Nowego Sącza.Lekarze wyi leczyli mnie,ale 2 grudnia zostałam aresttowana przez Gestapo.Pu przesłucha=
m a c h w Nowym Sączu o k. 8 grudnia zostałam przewiezioa na Montelupich do Krako=
wa,gdzie poddano mnie na Pomorskiej ponownemu przesłuchaniu u"specjalist^" do spraw sądeckich Hamanna.Po świętach Bożego Narodzenia z pęczniejącego"w szwa c h więzienia przeniesiono wraz z innymi kobietami do domu Helclów.Stamtąd w w y n i ^ ku szybkiego posuwania się sowieckiej ofensywy i metodycznego opróżniania w i ę >
11eri9
zienia zostałam nieoczekiwanie zwolniona/Ozęściowo poci^giem/do Tarnowa/,częs©
ciowo na piech otę wraz z posuwajęcym się frontem wróciłam do domu.
Ponieważ w wyniku skompliKowanej sytuacji konspiracyjnej w tajnym nauczaniu w pełni zdałam tylko małą maturę zapisałam się natychmiast po powrocie z w i ę z i ć m a do liceum u SS.Niepokaianek.Maturę zdałam w maju 1946 r.W tym samym roku
zostałam przyjęta na filologię polsKę UJ.Absolutorium otrzymałam w roku aka=
demickim iy4 9/5 0.W i951r wyszłam za mąż za Zbigniewa ^niegowskiego w czasie okupacji intruktora wyszkolenia bojowego "Szarych Szeregów " w Krakowie,,^or.AK
Magisterium z filologii polskiej otrzymałam 2 maja 1952r.Tegoż roku r o z p o v częłam pracę w szkolnictwie.Pracowałam i wychowywałam dwóch synów:Jaromira ur.
2 list.1953 r i Wojciecha u r. 6 grudnia 1955 r.W czasie pracy w szkolnictwie należałam do ZNP.Ostatnia funkcja:członek Harz^du Okręgu ZN£> Sekcja S z k olnictwa Ogólnokształcącego.Od 1966 r pełniłam funkcję z«cy dyrektora szkoły.Byłam bez=
partyjna.Organizowałam w szkole uroczystości o charakterze patriotycznym.Party^
ni dyrektorzy w tym mi nie przeszkadzali.W 198o r.wystąpiłam z ZNP i zostałam członkiem " Solidarności" .W moim mieszkaniu funkcyjny działacz "Solidarności"
dr Józef Misiekr"narażony ciągle na rewizje w domu( przechowywał nielegalną li*
teraturę.Mąż mój umarł 24 września i98o r. po bardzo ciężkiej chorobie. W orga v nizacjach kombatanckich /ZBOWID/ ,potem od l999r.W Stowarzyszeniu Żołnierzy AK pracowałam w komisji współpracy z młodzieżą,ostatnie głównie z ZHPRP.
Na emeryturę przeszłam w 198 i.Przez io lat pracowałam jednak jeszcze na pół etatu w Ognisku Pracy Pozaszkolnej,prowadząc koła Małych Form T e a t r a l n y c W i Miłośników Krakowa.Otrzymywałam nagrody i podziękowania.
18
19
Dokumentacja:
(/Zaświadczenie B.Grupy Partyzanckiej B.uH. "Juhas" z dn. ;> i.I . iy45r.
2S/Decyzja lo ć o b ? Urzędu Do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowa=
nych,Warszawa 53,ul Krucza 36 z dnia 28.o7.1993r.
3/Ks^rokopia Dowodu Osobistego.
4/ Kserokopie zdjęć z okresu okupacji:
l
a/Tadeusz Kołodziej p s ."Sprot".Zdjęcie zrobione w Michałczowej 1 3 paźdź.1942 r.
b/Kazimierz Prochazka ps."Murzyn",komendant Placówki "Nurt I"AK Zdjęcie z maja 1943 r.
c/Zdjęcie:od lewej Zofia Kołodziejówna i Kazimierz Prochazka.
Kraków,maj 1943 r.
d/Zdjęcie grupy z kompletów tajnego nauczania na dziedzińcu domu pp.Flisów,Nowy Sącz.ul Jagiellońska 29.W środku kierow=
niczka T.N. p.Maria Flisówna.Od l e w e j :Kazimierz Gacek,Kazimie=
ra Frankowie zówna,Zofi§t Kołodzie jówna,Nina P r z ełęcka, Irena Zarzycka.
5/ Wykaz literatury o mojej komórc® organizacyjnej,
ć^jjózef Bieniek "A wasze imię:wierni Sądeczanie .^Jest to wykaz adresów konspiratorów.Nazwisko i adres ł^ego ojca Mariana
K o ł o d z i eja.Kazimierza P r o c h a z k i p r z y r o d n i c h braci mojej matki:
Mieczysława i Juliana Zubków.
b/Grzegorz Mazur,Wojciech Rojek,Marian Z^órniak "Wojna i okupacja na Podkarpaciu i Podhalu.II
c/Zofia Sniegowska "Wojenne lata szkolne w Nowym Sączu" zamieszcz=
il
ne w "Almanachu Sądeckim R.VI Nr 2/19/Wydawnictwo:Katolickie Stowarzyszenie Civitas Christiana oddział w Nowym Sączu, oraz w innych,liczn-ch publikacjach z historii Sądecczyzny autors=
twa Józefa Bieńka.
- 5- T l i -5
htt-T-C-T-o 20
21
22
c
ak*
N»wy Sącz Kełodziej - śniegewska Z©fia Teresa
ps. "Regina"
- ur. 28.IV.1926r.
- łączniczka, wywiadewczyni, sanitariuszka
Aresztewana 2.XII.1944r. Więźniarka ^entelupich w Krakowie.
Adre: 31-450 Kraków
Zródłei felacja K.Wojt., 2002
23
24
25
26
27
28
29
30
31
