Superior Regularis Qua Pater, Qua Judex. Jn Duas Partes Divisus, Seu Synopticum Compendium eorum omnium, quæ a Superioribus Regularibus Desiderantur, Tam in Regimine Conventuum, quam etiam in peragendis Canonicis Paternis Visitationibus, ac demum in forma

SUPERIOR REGULÁRIS

QUA PATER, QUA JUDEX.

PARS SECUNDA,

SUPERIOR REGULÁRIS

QUA PATER, QUA JUDEX.

JN DUAS PARTES DIVISUS,

S E U

Synopticum Compendium eorum omnium» quæ à Superioribus Regularibus

DESIDERANTUR,

Tàm in Regimine Conventuum, quàm etiam inper- agendis Canonicls Paternis Viiicationibus, acdemùna

in formandis Jiiridicis Proceffibus.

Superioribus tùm Locali bus, tùm Provincialibus, NECNON

Vifitatoribus Generalibus, quemadmodum & Com- mifTariis delegatis

Summ operé util i s, & neceííarius.

Aurore A.R.P. BENEDICTO KOTFICKT, Ord:

Min. S. P. Francifci Reg: Obíerv. L. J. Provincia: Im­

maculata: Conceptionis in Ruffia iteratò Ex- Provin­

ciali

deline at

.

Anno quô Pater Æternus mifït Filium fuurn, non ut judicet mun*

--- durr^ied ut falvetur mundus per Ipfum 1773.

T •. p, E.E R ТГ0”г"(ГТГд ՞

ypi or a iru B.MV, de Monte Carmelo cum Privilegio S. Reg. Majefiatifc

Jgnorantia Judieis pierumq; eft calamitas Innocentis. Aug՝, de Cue, DEL

Debet quifquis proprias Virtu tes per ­ pen dere, & pro qualitate virium curam

aliorum fufeipere, ne dűm delećbtus loco gloriæ, fiat Subditis anelor ruinæ; & qui gravatur pondere firarum, velit fieri Ju-

dtxalienarum culparum. Durum enim eft,

ut qui nefeit teuere moderamina vitæ fuæ, Judex fiat alienæ, Greg: fiiper Ecd. 7.

Judieis non eft fine accuiatore damnare, quia Dominus Judam licet fuiffet fur,cum non effet accufatus, minimé abjecit. Ambr, ad Corinth. C. ad Dam.

Judex peccatis veniam dare non poteft, quia voluntari fervit alienæ: Deus autem poteft, quia eft fuæ Difpenfator ac Judex, Bern, in qiiadam Ep [ft.

Noli quærere fieri Judex, nifi valeas vir ­ tute diftumpere iniquitates. Ecd. 7.

Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Bydgoszczy Biblioteka Główna

DED I C ATIO OPERÍŠ

Jlluftriffimo Excelentiílimo Domino

CAJETANO JOSE PH О

jbi Chodorkow Ճ 5 Makarow de fiofcißewa ROȘCISZEWSKI,

Decano Cathedral! & Official! GeneraliKi- jovicnfi Canónico Cathedrali Vilnenii

Domino Colendiffinio 5 Mæceniïti,

Ampliffimo, Protectori

Gratioifimo.

V : . -

Superiorem Pegitlárem quo Patrem 3 ղաւՀ}ււ*

Ж die em, omni título aliunde Tibi

а ... . . in finn- benev&lentíte Tute՝ reponb՝-fipp'e^ ։ aneinn. yilußrijjime^ E^՝cellentíffime-\Domine3 Mcee^

(2) nas

ЮТ»

ատ amptyfime, Protector Gratioßjßme. Debetur Ule Tibi, {[ни Fratrum noßrorum amabili Fundatori . De­

betur qua aliquot Conventuum Noßrorum , in hac Pra- celfa Diceceß, per Те gubernata exifientium Maximo Proteblori. Debetur qua totiiis Provincia benignísimo Nutritio, Շ 5 Tautori. Debetur ad ultimum , qua mei ip fiús amplijßmo Benefáttöri.

A multis ßquidem annis, maximis Tuis praventus beneficiis, nullis meis pracedentibus meritis , ipfa non- nifi imata Tibi erga Minorilicam Familiam benevolen- tia duce, copiofius in me Te effufum confpiciens, femper recogitabam qua via, quove modo, débiter Tibi gratitu - dinis , dare documenta liceret. Aß pauper inopff rerum inventus, coattus fum mânere contentas folo deßderio, fine eraf volúntate monßr ander Tibi aliquando debitor

gratitudinis.

fnter ea quod pałam publice f conteßari non li cuit, in privata coram Deo fovebam memoria, cuntta Tibi con -

tinuo exoptans profpera. Quodlibet refpirium, videba- tur pium ad Deum fufpirium pro Tua flluflrijfime Do­

mine longccva incolumitate. Nulla prceterlapja dies, quo dulcis lui memoria mentem meam non recrear et, recre ­ ando amor em Tui non acceder et, amore ас c enjo ad De-

urn pii amor is fontem non converter et^onverfum ad о- ptime Tibi precandum nonftimularet.

Et ecce Amicoriimurgent confilia , ut qua ego fapius, five de regulis jiifii reftiq, Gubernii , five demum de jure

Canónico Regulari dijferui aut praïïicavi, luci publica commendarem. Quibus ur gentils vive primam ajfenjum prabui, eodem in punffo Tu jflluftriffime Domine fique-

madmodum aliás menti mea obvias j) e o fortius accendifii amorem, adfiifcipiendum f or ti animo eiindem quantumvis licet aliunde ardiium laborem, Plurimum fiqiiidein deter- rebant me, fir act a ahis labor ibus, continui Ai infirmități - bus vires; aft defiderium monftranda Tibi alicujus gra- titudinis,fine eraj; ac pia erga le addiitionis vicit о*

innia. jfmmori potius elegi in conamine dandi documenta me Timm jjlluftriffime Domine fore devinctijjimum fier- vum, quam quo vitom. protr aber e lic er et viver e ingra- tirai. Siej ; benigne opitiilantibus Superis factum, ut qua Calis fav entibas fieri pofte cogitavi fi Anno fiqiii- dem pe/liferœ luis bune laborem incboavl] boc Anno

Deo adjuvante féliciter complerem.

Nullám Igitiir pajfiis moram, in die Natalis Tui, protiniis una cum hoc vili quantumvis licet labore,

ad pedes Tuos jflluftrljfime Domine convolo, eumqiie

[3] ֊ in

in finn benevolentne Tuce repono fiippedaneum. Cer­

to certior foetus nullibi Шит fecunus puie feere pojfe, ŕ#*# ßrfrdro- ГШ// ^gßgy/f mz/O/'g, í/f pfO z/^/^UgWf Wí^ 7/4#Áf

zďg/ľ .^Zdľ

Ժ Jg^on/m Հ՛օր jßßf, ^KkwrÂf. J&d fßzcß Дотки/

Țuaiii ex egregiis Imgvaruiip ar tiling feientiarumef Magiftris co aduna ftp quod here lit er at or urn Patria^ a- utfeientiarum Lie ce urn vide at ar,.

- Aft Ճ5 Uliul quod non exiguim jus Tibi tribiiit in kas meas hicubrationes, quid bee in hoc pr ceclarа Di- ce ce fi lucern publicam afpexeruntX quam tu Perfona Тиа

in Templo devotass ad Altare pius , in Curia j и fias, doini bofpitalis. Hine factum eff quod e andem Dice ce- fin per longam fui Paftoris abfentiam vi du at am, ipfa Sedes Apoftolica per Breve fpeciale Tuce tutelce com - mendandam put aver it.

Quod muneris Tu illa cuín alacritate , illa cuín pru~

zÁmfM gf g.vgrz/^/y, omzÆ/ձ- w/mgr/f oZyoZz/^-

wz/ձ՚ Z^or 'pz^gr/f. o^gýg

tur (quam tu buniilitati ad diffus refugis ] P a ft or e

(Wz /ИО proľ/gzzzľg, WWwf

zZ^w/^/g fn/gm goro^V

&77Z yz/ľ/Zŕ ¿7/7/0 6}^0/'Z«

ОГ07/2 AogZ/^OZ/Z ÿZ/O ÁO/707/Z ýZ/O Jz/ľÄ"՛

0077/ //¿Z 07ZZ7Z/77ZOO(ľ ioß/gO/t'^ //¿ý?7'Z/z777/ŕ Z/Z/ÿZZO ¿¿00 /¿7'072/ /ѵ/АГ, 77//¿Z 7//?^

^Äf/Z 0007/Л7/77/^ /7 077777/0 7'00/Z077/¿Z j/^//Wŕ T0&77Z, & /077/7/777 /¡977/7/777 0%0Г0-

'L^Z ¿/¿07\ 72/OZOýZ/O ?ío/7o7?Z Z/ZOO^/zOW.

Hine parcendum Ulis pntavi^ пшт tarnen

g/% ^Z/Oi/ 727zZ¿7/077Z/y/¿9/'0

։ . 1 .

Q// 072/777 jOOÄOľZ /z/АО ^¿OO/Z /Г ¿70 jz^O- 7'Z^r ÁogZ/^zlf ^Z/O T^0/07\ ÿZ/O ^ZZ&JV, 7707/ 7 /¿Z ^%/&'/^072О Т)0777/720, AÁOOOZZOa"

/7/Z^Ă^7/Zi? ¿Ż7/7 70//ý%00 0^072/^/^ /¿2/7:Zf

^W/^ ^Z/^'o/ÿZ/O J^Zrz7^O& Z72g072Z// ¿0770- yr% /77 /о wo r&zdkw^/, O^ Z//70ÿ7Z0 /%/.

Z/ZZ/OZZ/Zz/^ 0% 77/7'0^7/0 %՝0Z70777¿Z/ZZí/Z/J՝.

6/0 077/777 forO/Z/ZJ՝ 7/Z7/Z7/0 ZZ^^C, ÿZ/07

^%ZOZZZZ^Z/o гѵ^Щ /о Torzzá /)7'0¿Z/70^Z/0 ď-

g7Zg/í՝Z/Z7Z

gnofcunt Patrein. Si enim juxta Arijlo•

telem Patrem non probat generatio fed in-

gfWd явдггш /&/»

Z%7fW 7f А д.

lis fiice e duc at ione? Nullis parcis expenfîs ,

quo eximiam Tuam Prolem dignam та-

gW %Д №%%/W, Հ%:27^ Zď Л&7§7Л2

^z/zrz/zz^z/f г# A^-

tis Tuis vide at, illicò confieiat magno Pâtre Rofcifzevio deb er e fore Progeniîos. Sic e- nim Ulis pietatem infłillas, aff abilitate er­

ga Cone ive s imbuis, in momm Ьопе /late in-

AggrÁr iff

tis fc lent U s erudirifacis, cut Patrice profi- cuos at que iIlius aemolumenta, efor mes na­

tos Tui ad exemplum Magne * Pater, qui

amore boni publici ,totus abforptus manes.

ат unquam ffeflderavit, qui ita ad pra-

fcriptum Legis incedis\ acfi Jus Canoni­

cum à Te pr от ап atum foret. J ta m fer i '- cor dia mem or) ut in nullo juflitiam la-

dkj", Z#

mfericordiam. De corruptione nedűm non

Jùfpeétus, quin potius propria fortuna cum

ýbwzŕďfzj՝ dwA

mento^ fltientibus juflitiam> alacri animoэ prona cum volúntate extempló adminiflras.

Sic que nedűm magnorum proborumquc Pa-

triim^ verum etiam aquijflmorum fudicum

idea fa élus.

Et ha c fint fatis [licet multo piara a- lia occur ant] quo Tibi Jlluflrifflme Do ­

mine jus plenum & integrum in hune

Superiorem qua Patrem qua Judicem de-

duétum adflruam. Quo inconcujf 'e flabilito

jam diélum Superiorem in flau benevolen-

tia.

Jlluitriffiniæ ас Excellentiffimæ Do- niinationis Л eftrœ Jnfinius & Devictif-

iitnus Servus.

Fr, 'BENEDICTUS KO TFICKT,

APPROBATE) T НЕО LOG ORU M ORDINIS.

D E Mandato A R.P. FELICIANI LEWICKI Miniftri Prd.' vincialis, Piovinciæ Ruiliæ, Ordinis Minorum Reg. Obier, quâ potuimus cura, & diligentia t vol vim us, ac perlegimus Li- brum intitulatum SUPERIOR REGULÁRIS^ §)ия Pater, quâ

¿judex ¿ye. editum ab A.R.P. BENEDICTO KOTFICKI Le-

¿tore Jubilato, Ex-Miniftr o Provinciali noftræ Provincias, &

eum per omnia cognovimiis fanam, ас undequaque folidam continere Dočtrinam, Fidei Orthodoxæ, bonifq,- moribus com formem, atque ut quam p rim աո in lucern publicam prodeat, ut poté tàm Superioribus, quàm Subditis Regularibus utili(ft.

mus, judicamus, & optamus. In quorum fidem manus proprias apponimus. Dedimus in Conventu Ncftro Zailavienii ad S.

Mrcliâélem Archangelum. Die io. Augufti^ Annô Domini 1771.

Fr, Andreái Jor dun S.T.L.Jiibilatus, Gvar dianiu Con­

veníais Zaflavienßs. m p p r.

Fr, Sj/mphortanus RazmußeXoicZ, S.T.L.G. Definitor Actúalas Provincii«. mppr.

LICENTIA A RP. PROVINCIÁLIS.

L iber, cui Titulus.- SUPERIOR REGULÁRIS, quü Pater , qua Judex, per A.R. P. BEN EDICTUM KOTFICKI Lečtorem Ju bilatu m, Ex-Provincialem huj us Noftræ Provinciæ Ruiliæ compillatus, poftquam à ducbus Theclogis revifus, examina- tus, & approbatus maneat. Cùm nihil contineat moribus Ca- tholicis, Orthodoxæq; Fidel contrarium, quin potiùs iparia cum multa amplitudine per varies Anderes fuccinćte ad me­

moriam ícientis revocat, & quafi p rae o cu I is ponit. Jam verò ignaros Juris Canonici Reguláris facillimâ methodô, & pene in promptu ¿ocet ejufdem Juris Canonici à Regularibus uíitatl, 2՜ nçc^flariò u Grandi medullam. Hinc quatenus idem Liber lypis imprimi pofiig & valsat, quantum ex Nobis eft, licen-

tiam

Fr, Felieiапш Minißer Provinciali s. mppr, be Mandato A.Käte Paternității fuá.

Fr. Cajctanui Dominik Secretar ins jura ­ tus Provincia. mppr.

«

tiam perlibenter concedimus. Dedimus in Conventu Noftro Zaflavienfi ad 8. Michåélem Archangelum. Die 10. Augufti, An ­ no Domini 1772.

[L.S.)

FACULTAS DIÆCESANA

î J t <detersâ fæpiâ) lucern publicam videat Liber altæ æftimatio- nis fcui Titulus ) Superior Reguláris qua Pater, аил ¿Judex <&c.

ab A.R.P. BENEDICTO KOTFICKI, Ordinis S.P. Franciici Reguláris Obiervantiæ, Lećtore Jubilate, Provin ciæ R uiïiæ jam iterate Meritiífimo Ex- Provinciali, pronunçq; actuali Conventos Zaflavienfis Gvardiano Digniflimo, compendioso fat erudite conferiptus calamô, & quò ad decretam mentem Románam, se ­ qué (blidam ac fanam continensdoćłrinam, moribus Catholicis, OrthodoKseqy Fidei ex toto confonam, omninô tanto dignam Authore, qui Juris Canonici Reguláris optime gnarus,uFuq; ex- perientiali facile inexpertos erudiens, medullam ejufmodi Juris more Apis laboriosa, ІрГе primó ívaviter deguílavit, deinq; redu- âam in Synopfîm collegitetiam pro aliis, tàm Superioribus,quàm Subditis plus minufvègnaris. Cùm ergo tàm Eximii Compilia- toris Labor & Lter hic, fît per omnia fummoperè utilis omnibus, maxime Religion um Superioribus, nedűm Junioribus eligen dis, fed& Veteranisadreâum Legibus ufam, ас earumdem cuftodi- am obligatis; eundem itaq; imprimendi facultatem mihi ali ndè datam, ex animo concedo, ас impertior. In quorum Fidem &c.

Datt. in Conventu Noftro Visnicenfi fub Titulo SS. Salvatoris, Die 19. Januarii. A. D. i77L

Fr. Jofephus à B. lr .M. de Monte Carmelo, per utramfa Poleniam iď Rujam Ex IBißtator Generalis, ас Expro- vinci alis, Conventos Berdyczov. Prior , Prothenotarius Apoßolicus^erDiaceßm^ Kijovienfem Synodalts Librarian

Cenßor. mprr,

aç.

ՅՆ

4Հ՛

ы

39- 4 г ’ Paa:

Pag.

$ր.

ՀՀ.

Հ?.

6%.

67.

7%.

74- 84’

90.

92- 9Հ.

CA- íèitu neceífaria?

1%. Jn quo confíftat formalitas Judicii?

13. De Infamia & indiciis.

14. De Inquilïtione.

1 ç. De Exceptione.

16. De Corpore delićti.

17. De Teftibus, 18. De Reo.

ï.

3, 7.

IS.

20.

CAPUT i. Quid & quotupïex fit Judex?

CAPUT շ. De Judicibus Ordinariis. - CAPUT De Judicibus Delegatis.

CAPUT 4. De Arbitris,

CAPUT հ. Quæ in Judicibus defiderantur.

CAPUT 6. Qui in Rehgionibus ab intrinieco Judi­

ces eiTe nequeunt. ....

CAPUT 7. Qui ab extriníèco, Геи accidentali Judi ces eile nequeunt.

CAPUT s, Quam formam Juris fervare debet Judex Reguláris. ... Pag:

CAPUT 9. Quoi Peribnæ constituant Judicium? Pag:

CAPUT 10. Quæ Tub nomine Aćtorfs veniunt confi.

deranda & obfervanda? - - Pag:

CAPUT n. Quæ circa Denuntiationem occurrunt

c._ —

CAPUT CAPUT CAPUT CAPUT CAPUT CAPUT

CAPUT... ... . cadFtÏ I9' De Tortura.

pľ JUT 20. De Defenfionibus & Patrono.

LAI U Г շ չ De Purga tione Canonica.

J N D E X CAPITULORUM

Er in iliis Conrentorum.

PARTIS SECUNDÆ.

Pag: 14г.

Pag. 147.

Иг.

1 68.

Pag: I9¿.

ICO.

1IJ.

Pzt?.

Pag։

17Յ.

181.

188.

ifS.

' Հ

Pag;

Pag:

CAPUT 22. De Sententîa & Pænïs.

CAPUT 23. De Apdlatione.

CAPUT 24. Praxis Vditationis Generalis Paternas à Provinciali faciendæ.

CAPUT 2Հ. Praxis Inquifitionis Generalis quidem, fed Juridicæ, quæ dicitur Judicialis, faciendæ à Prælato Provinciali.

CAPUT 26. Praxis iíicipíendi ProceíTus per viam In- . quifítionis ípecialis emcrgentibus indiciis ex Viii- tatione feu inquifítione Generali Judiciali, aut ex fama præcedente, ac demum, per viam Inqui-

fitionis mixtas, - - - Pag.՝

CAPUT 27. Praxes incipiendorum ProceiTuum per viam Accuíãtiotíonis, Denuntiationis, & Exce ­ ption is, ac tandem Notorii. ... pa g.

CAPUT 28. Praxis faciendæ Delegationis in caiu quo Judex Ordinarius per fe non valet cogno- icere de aliquo, vel aliquibus debáis, & incho- andi Procédas à Delegato. - . pag:

CAPUT 29. Praxes circa Recuíàtionem Judieis five Ordinarii five Delegați in Vifitatione Judiciali. Pag:

CAPUT 30. Praxis probandi Corporis d.Iićłi, CAPUT 3 1. Praxes Examinandorum Tellium.

CAPUT 32. Praxis Examinand! & conftkucndi Reum.

CAPUT 3 3. Praxis concedendi Reo debitas Delen-

dones. ... Pag: 206.

CAPUT 34. Praxes Sententiarum. . 2IO , CAPUT з<- Praxes ApeHationum. . pa g: 22Ճ.

CAPUT 36. Praxis integri ProceíTus urque ad lenten.

űam Definitivam. - • - Pag: 234

PRÆ-

PRÆFATIO AUCTORIS.

dd Benevûlum Lektorem,

ÍUdícnm Judiciorumq; Venerabile Nomen maximo in hono.

re ubiVis locorum Temper erat, & ad præfens manet; ut po.

tè quorum opera Juftitia quâ itant Reges & Regna, čundaeq;

Reipublicæ pukhro florent virore, in toto, ас in tuto cuílodita confer vatur.

Juftitiæ liquidem adfcribendum manet, quidquid honoris, quidquid felicitatis, Regnis, Rcbufq; Publicis, gratulandum oc- cun it.

Juft tia liquidem eft Virtutum plalmatrix, vitiorum extir- patrix, bonorum præmiatrix, felicitatis nutrix. Juftitia eft ma- lorum terror, pacis cultos, concordias parens, íècuritatis ma­

ter, Societatis humanas vinculum.

, д en ’m ideó Judicum Judiciorumq,- in orbem intro*

dueta Auâoritas, utrixis provocationibuŕq; aut forte inqui-tu.

dim, vel oppreflioni innocentium apenatur via; fed quo effre- nata cupiditas fui prodiga, pacis æmula, mater lítium, mate- ria jurgiorum reprimatur; litigiorumq; abufus extingvantur.

Quemadmodum id abundé docuit Gregorius IX. infua De- cr< ta!i quae incipit.- Rex pacificas, ubi habet: Jdeò Lex produci- tur,ut appetitus noxi us fub Juris Regula limitetur, per quam genus humánum ut honeftè vivat, alterum non lædat, jusfuum unicuique tribuat, informatur. Hinc illud Bôétii.- ut pax &

concordia in Ecclefîi DEI habeatur, Juftitia à Domina eft or.

a aia’ JuAitia enim & Pax fe ia vicem comitantur,

(b) Er

Et (anè, fi enim Judicia Juftitiamq,- demas, quid in qui- bufvis Corrmunitatibus exurget? fi non confuía Babylon, vi- tiorum fpelunca, lâtronumq; congeries, prcut nen immérité advertit S. Bruno inOrnam. Ecclef. Cap. 4. inquiens; tolle jufti- tiam Sc perit mundos. Ubi Juftitia non eft, imquitas domina- tur, ibi cædesSc rapina, furta, homicidia, timor Sc anguftiæ,&

fecuritas nulla. Hucufque Bernardus. Jam audiamus Catlio- dorum Libro de vera Jaßltia^ ubi habet: quid funt Regna fíne júftitia, nifi mera latrocinia.

Nil igitur optabilius mundo, nil quibufvis Communitatibus քրսՑսօճստ, Judicibus Judiciifq; juftis, qu bus & à quibus, pro.

na ad malum, Vitia ta per peccatum natura humana, fuo in or ­ dine confervetur. Ne lætentur cum malè fecerint, nevè exul­

tent (celera in victoria, aft è contrario trépident mali, læten ­ tur boni.

Aft quo reña juftaq; Judicia teneamus, fcientiâ non mo­

dica Jurifq; notitiâ opus eft. Juxta illud.- Pflmi idi^ Erudmini qui juJicatis terram, atque exemplum Sabmonis, qui ubi Ге Supremum populi Jfraelitici Judicem à Deo conftitutum vidít, nd aliud ab eodem poftulandum putavir, quàm cor docile, ut habetur.- 3t ii Reg. Cap. 3. 9- Ďab s ergo fervo tuo cor do ­ cile, ut populum tuum judicare poftit, & difcernere inter bo- num Sc malum.

J Г ՜ լ ՜ . i

Verum quis tantopere mortalium felix, ut fíne Libris illő- rumó; lcñione, aliqaando evaíerit doñus? (aré inconcufíam veritatem quotidianaq; praxi probatiífirnam dixerim, commun!

aphorifmo decantatam: haurit aquam cribro, qui vuit eíTe do- ñ-us fíne Libro.

Qn.d

Qu i dg u H fit autem de afiis docilitatibus, içientiîs, & do»

Trinis, quo rem propoiiti noftri teneamus, nimirùm Juris five Legis ac Judicii, cette hæc fine Legis ícientia ad amuflim im ­ piété penitùs impofiibrle puto. Ubi non pro fuo videri (quan.

tumvis fagaciílimo) aft juxta veile Legis incedendum manet.

Cujus Limites five dum non artigeres, five ubi prætergrciïùs fue- ris D Judex iniqvus juítidamqy obhquans audieris.

His itaque ftimulis agitatus, hunc Superiorem Regularem qua Judicem Tibi Amice Lector delineandum ail'umpfi, quo il- lius obtutu fepiús dJcdatus, ab omni nota imrnunis reddarls.

Fatecr equidem, quod aliundè cundís Juris, five Canonici, five Reguláris gnaris , plufquam optimè notum perfpedumq,- fcio me nedűm non primùm huic rei operam navaíľe, imò vê.

rò per omnia ultimum, tum pro temporis radoné, tum pro o- peris exiguitate.

Ait parvo labore, magnum tibi obfiquîum Amice Lećtor præftitifie putavi. Si enim magnis Tomis deleétaris, viam Tibi pando ad illos accedendos. Quod fi invent fidrm in oculistuis, pauca forte in veneris, quæ hoc Synopticum Compendium ef- fugcrunt.

Ars longa, vita brevis. Compendiofa doćtrina eo prodeit utiliùs, quo tenetur fa if us. Proinde ego ipfe per amplos mul.

tofq; lomos Juris, qua Canonici,Reguláris, molds annisdiva- gatus, ne dicam fatigatus Amicum Lefíorem medullam Juris Regulat is per Compendia docere neceflarium putavi.

Omiflis itaq,֊ diíputationibus, reliáis variis variorum in di-

(եշ) ver.

yerfe abeuntium fenfibus, tutiiïimam præparavi ièmitam, quà inccdentes Superiores Regulares quà Judices, nullo paâo erra, rarepoflint. Apes hac in re imitatus, quæ exampliífimis հօր.

torum pratorumque latifundios, vix modicum implen t alveare ab uno hornine facile portandum.

Sufcipe itaq,- Amice Leétor, hos veré Amicos conatus me ­ es, obfequia tibí præbendi, tuoq; ufui inferviendi benevolo afFeñu. Eț ubi me parcúm inveneris, amore tui id faáum fei- to, ne multitudine opprcílus forte fuccumbas. Siq- ubi me to.

tum amore tui efíufum inveneiiš) ama, vale.

PARS

SUPERIOR REGULÁRIS

QUA JUDEX

C APUT I.

Quid & quotuplex fit Judex?

S UM M ARI u M.

I. Cuid fît Judex?

2- Judicutn inftitutio in humanis eft de Jure Divino.

3. Hine etiam aučtoritas illorum eft, ex Jure Divino,

4. Finis autem Judieis & Judicii eft innocentes abfolvere,՝

Sontes puniré, & controveríias dirim re Геи decidere.

Diitinćtio Judieis eft, in Ordinarium, Delegatum & Ar- b trum.

i.

M ^&Udex ex Græco fecundùm Ariftotelem Łib: Po- ИсУ lit.- dicitur à judico, quafî jus dico, & judicatio gg H| quæ eft jufti judicium. Hine ftcundùm D. Thorn։

Sec: 2. ¿uafi: 60. Lib : 9. Judicium qui eft AAus Judieis inquantum Judex eft, ideit inquantum eft jus dicenș, eft A ¿tus Juftitiæ, ¡deft executio Juftitiæ. Judex igitur nil

Pars IL д alias

- • — Ł iu.iau IKK -- "֊7 A . p laturæ competir Jus Judicum & J udlcl ; 1.

2.

niendorum malefic tor um causa rep ert a fient.

Հ-

alias eft, quam jus dicens, ut ait Uipianus Lib. i. ffi de Ju- rifdiñione Omn.- Judi: vel íècundàm Claudium Canti uncu.

Ium de Officio Judieis Lib.- 9. Eft Vir bonus Juris dicendi &

œquitatis perita, ad id типегіз publica Autoritate vocația, ju ­ dicium verb flu exer citium Ulitis Ojficii, eß aêlttí legitimus, quo

•mediante judex de caufa prop fita cognofiit , Cf ficundítm aqui- tatem pronunția է.

2. lUdicum inftitutio in humanis eft de Jure Divino, pro ­ Jut aperte clareq,- deducitur ex illo Deuter: гб. fi, 8. ubi dicitur.- judices Ժ' Magiflros conflit ues , qui judicent populam jufte, nec in alteram partem déclinent. & Excd: 1 8 fi. 21. ubi

habetur: Provide de omni Plebe Viros potentes & t imént e s D Ł U M, in quibas fit veritas & qui oder int avar ittam , qui judicent pop alum.

3. í jNde etiam ( videlicet à Jure Divino ) & audoritas il.

U lorum profluxiíľe dicenda eft, prout videre eft Deuter:

17 fi- 1 2- fijuijuperbierit nolens obedire Sacerdotes imperia, De ­ creto judieis mor iát ur homo i lie', ¿ľ Łcclifiaflici. 8. fi. 17. Non judices contra judicem, quoniam ficundum quod juflum efl ju ­

di cat.

4. pOrro finis utriufq; tarn nimirum Judieis quam Judicii, 1 eft ad formam feu in debita forma judicii, hoc eft Le.

gis præfcriptum, procedendo, vel Reum condemnare , vel infontem abfolvere, vel demum controverfias dirimére, juxta quod fvaviffimus Orator um Cicero, Orat:pro Cecin: peroravit:

Omnia enim judicia aut difii alendar um Contr overfiar um, aut pu.

J Am vero'diftinâio Judieis, paffim ab omnibus hac de re traćtantibus trifaria occurrit,- nempè in Judicem Օր - di n ar i um, Delegatura, & Arbitrarium, prout videre eft ex

Jure T/A- (W%.-

de Arbitr: extra: quid vero horum Nomine variet , & quse fub unaquaque Nomenclatura, fakira ad rera noftram oppor-

De Ordinarii Judicibtä.

tuna, ícítuq,- ne ceifaria occurrunt , fequentibus adnotare non pigebit, pro quo fit.

C A P UT п.

De Judicibus Ordinariis.

SUMM AR I UM.

Quid veniat Nomine Judieis Ordinarii'.

Judices Ordinarii Sœculares apud Romanos ab anti­

quo uíitati. . . . „ , г

3. Apoftoli,eorűq;SucceíTores Epifcopi,ab initio LCCleliæ.

Judices Ordinarii Chrifti ndelium.

¿Jbid: Etiam in Caufis Civilibus.

¿Jbid: Hinc Apoftolus redarguit Corintbios recurrentes m Caufis fuis Civilibus ad Judices Sæculares Ethnicos.

4. Caute autem hac pote fiate utebantur Epifcopi fub Ethnicis Jmperatoribus.

Հ. Conftantinus Magnus permifit Sœcularibus in omni­

bus Caufis Civilibus judicari apud Epiícopos.

<jfbid; Epifcoporumq; Decreta rata haberi voluit acfi ab Jm­

peratoribus fuifient lata.

ffiid-. Jdem renovavit Arcadius Jmperator & Valentinianus.

6. Hæc tarnen militant omnia, nonnifi pro Epiicopis.

7. Religiofis verb Jus Judicum & Judicii primo deceilit,

circa Annum 1148. • Tv

Հ -fbid: Quod vel maxime declaravit & ftabihvit Gregorius 1X O 8. Qui funt Prælati in Religionibus, quibus ratione I ræ-

laturæ competir Jus Judicum & Ju di ci •

I։ "NJOmine Judieis Ordinarii venit intelligi Perfona in Pratiqua dignitate conftituta, vi cujus muneris, 1II1 com- petit, lites dirimére, Reos puniré , Jníontefq; abfolvere, prout referí Gonsales in i. Tit: 29. Cap: И. N. 8՛ 14- Citatuf

ч

<

iter Arbetio.

3-

Epiícopis, fuiíľe Jus Judicum & Judicii, quemadmodùm ma- nifefte patet ex Divo Paulo I. ad Corinth՝. Cap: 6. Հր. ¿.diccnte.- Nefcitis quia Angelos judie abimtu, quanto magis Sæcularia , i d j.

dićtum cit Apoítolis: Sedebitù ¿Z* Pos fuper fedes duodecim jindi­

cantes

De Ordinariis f udicibuC , 4 cantes duodecim Tribus ffaél. Hiño Jdem Apoftolus gravitei redar duendos putavit Cormthios Epiftola i . ad coiiiem ob id qiíód Califas íuas ad Judices Ethnicos deducebant diri- mendas & decidendas negleñis Epifćopis, ubi dicit;

a li quis Vefirum habens negotium adversas alteram judicari apud iniques , & non apud Sanhłos .■ Ubi nomine iniquorum intelligit

infideles, Nomine autem Sanctorum fideles. Quapropter non dubitavit iifdem Corinthiis exprobrare amplius hoc vitium, inquiens ccnEquenter: Sic non e(ł inter Pos Sapiens quùquam^

qui pofit judie ar e inter fratremftium.- Ubi Nomine Sapientis utiquè intelligi voluit Epifcopos.

ą. g Icet autem Epifcopi in Primitiva quoq,-Ecclefia habu- Lerint Jus Judicum à DEO fibi datum judicandi Oves fuas,tam in ipiritualibus, quàm etiam Civilibus , cautè ta- men illő utebantur fub Ethnicis Jmperatoribus in Caufis Ci ­ vilibus, ne forte decifiones illorum in dubium vocarentur , cum non haberent Jus pro fe Civile. Quapropter eo tempo ­ re potius tanquam Arbitri decernebant, & inter fideles can ­ ias & Controversias exortas judicabant..

$ nRimus itaq; Conftantinus Magnus poteftatem Epiíco- 1 porum judicandi Sœcuiares à D E O ipíis attributam Lege humana eaq,- fupremâ nimirum Jmparatoriâ ,. declara- vit, ut obíèrvat Sozomeniis Lib : I. Hiß: Cap: 9- dum b tiganti- bus pe rm i fit , utad Epifcopoium Judicium provenaient , fi Magiftratus Civiles rejicere vellent, eorum autem fententia rata effet, aliorumq; Sententiis prævaleret, proinde ас fi ab Jmperatore ipfo data fuiifet, utq; res ab Epifcopis judicatas Reétores Provinciarum earumq; Officiales, execution! man­

datent, quod ipfum & Arcadius Jmperator iterum fua Con- ftitutione renovavit, prout videre eft. Lib: ?. Cod: de Epifco- pali audientia. Quemadmodùm Valentinianus Հ. in Novella 12. Unde Sanäus Leo Pontifex refpondens Ruftico Epifcopo

Nav

4 х '/ CAPUT IT.

я Matheucio in Officiait Cur не.. Cap.- 419.. ubi habet: Ordinarius eß y qui propter Officium aut dignitatem Jure ■ vel Conffietudine ju- rijdiciionem habet. Pel juxta Ludovicum՝ ab Ameno P; j. Tit:!..

N. !Հ. Qui à Lege datus eft, juxta alios qui JurifdićHonem non ex fpeciali aliqua Delegatione, fen Commiffione, fed vi fuæ dignitatis five Officii accipiimt.

Unde Judex Ordinarius à Canoniftis definiri Ibiét, qui Jurifdiâionem habet, quam jure firo, five jure Ecclefiafticæ

fuæ Prælaturæ vel Magiftratus quo fungitur exercet. Unde autem hæc lex Judicum & Judicii in Ecclefia Carbólica ad Perfonas Spirituales profluxit ac demum etiam ad Religiofos, opere pretiu duxi paucis faltim adnotare fcribendo qui multa bac in re didici legendo. Cum e nim Judex Ordinarius dica- tur ille, qui à Lege datus eft, Lege pofitiva opus eft, quæ de.

claret quibus nam Officiis Autoritás Judieis fit annexa.

2. T?T quidem quod attinet Judices Sœculares, hi jam pri- Udem apud Romanos Judices Ordinarii diái videntur ad diftinâionem iilor u m qui dantur à Principe extra ordi- nem, de quibus apud Julium Paulum Lib: Հ. Recept.֊ Sentent:

Tit: Հ. atq; hoc modo accipi Judices Ordinarios apud Amni- anum , Marcellinum Lib.- 16. credit Jonas à Cofta , in Com ­ mentary ad titulum Decretalium de Officio Judieis Ordinarii ' Verba Marcelimi funt: Jnter Ordinarios Judices Rufinus Pri­

mus Præfeétus Prætorio & inter Militares Æquitum Magi- QÙod vero fpeâat Perfonas Spirituales, deducitur ex Primitiva Ecclefia Apoftolis, eorumq; Succcflbribus

nifefte patet ex Divo Paulo I. ad Corinth՝. Cap: 6. ý. 3. dicente.-

in fundamento Ulita Ev ange Ui Matth: 19. V. 28. Ubi à Chrifto

б С P ZZ 7 #

Narbonenfi fcripfît: Si Pœnitens habet eau fam, quam ne- gligere farte nan debeat, melius expedit Eçclefiafticum quàm foren fe Judicium.

ÇEd hæc o nnia non nisi militant pro Epifeopis qui in Ofuis Diœceiïbus feaaper erant Judices Ordinarii, prost Г e fert U r Cap. 7. de Officio Ordinarii in 6. 6ht )d Epi-fc opus in tota Jaa Diæcefî ffiurijdittionem Or dinar iam поре at ar habere.

?• D Eligí ofi autem quemadmodùm pr,mô Sœculô i z. Exem- i^ptionem fuam ab Epifcoporum juriflićfione naćti funt,

•ita primo Annô 1148. eorum Jurifdićtio Ordinaria innotuit ex Synodo Rhemenfi, ubi habetur: D e cern ira us ut Laici eti- am Ecclefiaftica terminare negotia non præfumant, Sc Epi.

feopi, Abbates, Archidiaconi, & alii Eccleíiarum Prælati, de Negotiis Ecclefiafticis, vel de illis quæ fpiritualia elfe nofean- tur, Laicorù judicio non difponat hoc eft non difeeptent. Ouæ omnia clarins declaravit Gregorius iX. Cap: Quantum de Officio Ordinarii. Ubi Prælatis Regularium plenum Jusjudicandi cor- r-igendi, & Caulas Religioíorum terminând! mânere docetur

8- OUi autem lint hi Prælati Regularium , qui ratio ne x%luæ Prælaturæ habent annexam fibi aućbritatem Ju ­ dieis & Judicii , darum eft horum Prælatorum Nomine in- telügi Miniftros Generales 1 то. zdo. Provinciales, 3tio. Suoe- riores Locales, aft non nid in foro Paterno prout diâum eft fupra. Jn Noftro autem Ordine etiam Vicarius Generalis item Commiflarius, ac Procurator Generalis, tum Ordinis’

turn Reformatorum, quemadmodùm & Commiflarius Curiæ inter Judices Ordinarios computantur, eò quia hane jurifdi- Alonem habent à Lege (cripta Ordinis, qua illis hujufeemo.

di jurifdićtio adtribuitur, prout hac de re fuse traćłat Ludo- vicus ab Ameno P. լ Tit.- r. per totum. Ubi etiam Regulam Generalem aftignans inquit: Judicum Ordinariorum Aućło- íitatem fumendam elfe ex Lege ferinta uniufeujufq; Reli-

giotus. CA-

c

W t .

De luclicibus Delegatis.

S U M M A R 1 U M.

ï. Quid fit Judex Delegatus? . a. , , x, Per auid Judex Delegatus ab Ordinario diftinguitur?

3. Quo tempore Judicum Delegatorum Praxis innotuit?

4. Ab illo itaq; tempore petenda, quæ illos concernunt.

ffibid: Quid de lilis Bonifacius VIII. ftatuerit?

Հ. Quid Synodus Tridentina?

6. Quid de Regularibus in (pecie hac de re fentiendum?

Jbid: Regularium Judices Delegați debent eile ætate maturi moribus graves , eruditione confpicui.

7. Qui in Religionibns dicuntur habere Perfonatum?

8. Jdem Perfonatus extenditur ad Ltćłores & Prædica tores.

9. Judieis itaq; Delegați Poteft a s & Auktoritás totaliter pendet à Delegatione.

ffibid. Si igitur Generális aut Provinciális Delegato commit- tat negotium alicujus Cauiæ,una cum Sententia de ­

finitiva id poterii.

ffibid: Jdq; ex Conceflione Summorum Pontificum,

10. Hine Delegatus ante omnia debet docere de Delegan-

one. • —֊ -*֊-

ffibid: Quo ipfius Aućtoritas & Poteftas innoteícat?

n. Quandonam Delegatus pofiit fubdelegare?

12- Glaring id iliuftraťur.

13. Delegatus ad Univerfalitatem Caufarum poteft fubde­

legare. (gantis.

14. Jurifdićtio Delegáti æqùiparatur Jurisdiction! Dele- ffibid: Hine Delegatus omnia ilia poteft, quæ poftet Delegans

fi per fe ageret. 1Հ»

'S CAPUT Ill.

Cauta debet inchoari in loco delićti.

ffbid: Reus autem poterit adtrahi ad Tribunal.

16. Jurisdićlio & duratio Delegati pariter fum en da eft vel à Delegationen vel à duratione Delegantis.

Jbid: Hinc cefiante Jurisdatore, Delegationis cellát Delegation չfbid ; N ifi forte Delegarlo faćta fit ad U niverfitatem Caularum.

17. Vei res non maneat integra.

iS. Ubi autem manet res integra per oppofitum eft fenti- endum.

19. Quid veniat Nomine rei Jntegræ, & non Jntegræ?

10. Quid in Noftro Ordine hac in re fit ipeciale?

21. Quae præcedentia debeatur Delegatis?

22. Aft haec intelligi debent de Delegato ad Univeríàlita- tem Caufarum, fed quid de Delegatis ad Caulas par.

ticulares?

1. JUdex Delegatus eft qui Jurisdiktionen! & cognitionem J Caufe habet ex Delegatione feu mandato alterius, e- amq; Nomine, five vice Delegantis, vel Mandantis exercer.

Unde dixit jam pridem Papinianus Juris Confoltus in Lib:

1. §. i.ff. de Officio ejut cui Mura: fffurùd: Qui mandatam Ju.

risdićłionem fufeipit proprium nihil habet, fed ejus qui ma >

davit jurisdiétione utitur. Et Ulpianus in Lib: i 6. ff. de fffu- risdiUione Omnium jffudicum: Js cui mandata jurifdičtio eit fungitur vice ejus, qui mandavir, non fuâ.

2. Г ]Nde Judex Delegatus diftinguitur ab Ordinario1 per L-'hoc, quòd Ordinarius Judex habet jurisdiaionem pro- priam, eamq; fuo Nomine proprio exercer. Delegatus ve.

rò quidquid pofodeat vei agat, pofiidét nonnifi, & agit No­

mine Alterius cujus vices Applet , cujufq- Per Anam repre- fentat.

3. OOrum autem Judicum Delegatorum Jurifdiktio &

A iPraxis in forum Ecclefiafticum intrafie videtur, ac pra- aiçarj

De fffudicibsft 'Delegate. D „ ДІсагі circa Soeeuium 12. & 13. Quod vel inde Včrofimile v%.

detur , 5 quòd пес lub titulo de Refiriptis^ neq s ßd> título dfOjji-

«іо & Potejłate jffudicù Delegați m Decrctabbus íGiegorii IX.

ulla reperiatur Decretalis , quæ habtat Audorem antiquiore Alexa ndro III. qui fu b fine iœculi 12 Pontificatum geint>

quando ipfa Tnbunalia Ecdefiaftica .adinftar Tdbunálium Sæcularium regi ceperant.

4. f՜ ]Nde etiam ab iifdem temporibuș, primo petenda ¡.unt, -Ն quæ ipforum font. Qua in re Bonifacio» If IL-in Capite Statútum 1 1, de Refer iptis in ՚6. fane ivit, ut laullis nifi dignitate præditis aut Perionatum obtmentibus feu Ecclefiatum Ca- thedralium Canonicis Caulæ Aućloritgte Literarum Sedis Apoftolicæ v d Legato ru m ejus.., de cutero committantur.

Հ. CYnodus autem Tridentina S?(ff շլ Cttptflo de Reformot:

Öethm ex Dignitațibus & Pețfonatibus req dirit delectam, Quatenus nimirum non unicuiq,՞ Dignitati, aut Perfonatui indiferim marim Delegaciones committantur, cujus rationed five motiva videantura Curlofis in. eodem Concilio, aut Lu­

dovico ab Ameno P. i. Tit. i. ego autem laceo, prolixități Sc offeníioni parcens.

6- í XUod autem celare tiequeo iliud eft, quòd in Religioni- XL ’bus Delegáti debent habere .eafoem qu alita tes quæ delí d era nt ur ab Ordi nąf iis. Primo itaq; debent elle state mątwi, ut ex rerum experte ntia, pofont Ce prudenter gerere, nec fint in judicando præcipites, ætas enim provecta & ex­

periencia ca u Ci t maturitatem in agendo, juxta iliud Pòetae: à Senio nomen rite jenat «s habet, hoc eft Judicium. Secundo., Mo - Abus grayep ne nimia familiaritate cum Reis converfentur . atq,- ab illis coütemnantur, cum nimia familiaritas pariat con-

temptüm. ne in Sut ftantialibus

Judien turpiter errent, & ita vití, tur Proceífus, tales autem fu p p on untar elfe Patres Oïdinis vei .Provinciáé, ex eo, quòd

Pars IL в ad talia

іо- ел p пт որ

ad taha muñera non debeant affumi niff fcientiâ, moribús,

ætate conípicuL '

7- JN Religionibus itaq; dicuntur habere Perfí matura, qui eJ fecund ùm unam Gioflam in Cap՝. Confuetudinem y in verbo Confuetudinem de Confbet adine.Lib՝. 6. importât aliquam præ- emin en tiara , ut Hierum qui in Capitulo & alibi alios præ- eedunț, non tarnen Riper illos habent juriídióionem , quam utiq; habent prædidti,. quijuxta diípofítionem Ordinum ali ­ os præcedunt.

8՛ j Dem Períonatus adtribuitur quoq; Lečloribus Sacræ J Theologie & Prædicatoribus five 'Officio fundis five Aćhialibus, orones enim ifti Præcedentiam habent aliquam juxta uniufcujufq; Ordinis præfcriptum præ cætcris ex fa­

milia.

’ LpX his igitur quæ difla iünt fupra, patet Judieis Dele- . -Legați Audontatem, & poteftatem, pender« à Delega- tione, feu inftrumento delegationis , dato Delegato, à Tudi ce Ordinario Hine in Religionibus, fi Judiei Ordinario f pu.

ta Superiori Generali vel Provinciali; piaceret committere Judiei Delegato Caufam etiam criminalem ufq; ad Sententi­

al definitam inclufive, .id facere poffent. Et licet fiando Ju- ri Communi, Caufæ criminales meri & mixti imperii, non poffunt delegări, ut tradunt Dodores. in L. de Offi: ei Man:

efl ffurifd: tarnen ex deciiione Summorum Pon tifie uro &

ex generali hodierna confvetudine,. cranes caufæ generali, ter & indiferiminatim ac indiíiinde ab Ordinäres committi poffunt Delegația, prout tt fiatur Julius Clarius §. final. Quæft;

41. in Principio, vide Ludovicum ab Ameno Pag: 1. Tit- i

Quæib tat . 61

lo.pOrro Delegatus antequam incipiat proffqui quæ fibi r 1 ab Ordinario fuerint commifla, debet prius docere de fua Delegation© faciendo confiare quod fit legitin.e delega-

№

De flfudícíbut Delegata* *

tus, & quanta cum poteftate miffus. Cum enitn ut jam № dum eft, Audoritas & Poteftas Delegați tota pendeatade- legatione & arbitrio Ordinarii delegantis, hæc primo (hoc eft Tnftrumentum delegstionis ) innotefcere debet omnibus, ut iciatur an limitata vel ne habeatur. ՝

i i.OI autem quaeratur an Delegatus poffit aliura pro ie de- Olegare, ieu fubfiftere, feu ut genuine loquar fubdelega- re, pro reiolutione hujus difficultatis, iciendum eft duphciter pofte confîderari Delegatos, vel nirairum ut Delegatus ad nniverfitatem Cau farum in utroq; foro, tam Paterno, quam Juridico, prout funt Commiffarii Vifitatores Generales, mim ad vifitandas Provincias, vei fi Provinciális mittat quempia ad aliquem Conveneam fingularem , cum ampla poteftate in utroq; foro inquirendi & fbrmandi Proceffus uíq; ad Senten- tiam definitivam, fivèinclufîvè, five exclufivè, talis enimDe ­ legatus à Provinciali etiam diceretur miffus ad univerfitatem

Caufarum. Ad hoc enim ut aliquis dicatur Delegatus ad univerfitatem Caufarum, non eft necelie , quod fibi сот - mittan tur Caufæ totius Provinciáé, fed fufficiunt Caufæ uni- us Conventos, quia ut d ic it Barth: in Extravag: ad reprimen- dam rem Community. Co mm unit as quæ idem eft quod Uni ­ ver fitas, tam convenit Villæ aut Caftro fi cut Provincias. Vel demum eft Delegatus ad aliquam Caufam, vel Caufas parti ­ culares in delegatioue ipecificatas. ~

I2"i diftinñio Delegatorum , quo clarius innoteicat Madvertendum eft, illám defumendam effe ex inftrumen­

to delegationis „ fi enim inftru mentum delegationis fit in ter- minis generalibus & univerfalibus fine ulla fpecifica expreß none alicujus, vel aliquarum Caufarum, ut paffra fit in De- legationibu՝, Vifitatorum Generalium, tunc Delegatus cen- fendus & habendus eft pro Delegate ad univerfitatem Cau ­ farum. Si vet o in deiegatione exprimatur deliftum, vel deliSa

В ճ [ fuper

іа Г /f P Թ r ZZ&;

föper quibus inquirere? debeat Delegatus 5, tunc Delegátus non erit ad univerfitatem Caufarum, fed-ad particularem.

Dix՜ deliâum vel delićla , poteft enim contingere, quòd in aliquo Con ventu֊ tria; deliâa à-tribus commifià reperiantur, de quibu& committatur inquirido cuipiam ad inveítigandum de illis eorumqi Aućłoribus.. Jn quo cafu fitin Jnftrumento delegation!»? talia delida ípedficata maneant, Delegatus non erit habendus pro? deputato. ad univerfitatem Caufarum, fed ad Caulas particulares, . quod fi non fuerint fpecifica'a

& in termin is generalibus data Delegado,, cenfendus erit pro Delegate ad: univerfitatem Cauibrum.

ij.QTante îtaqșdiacdiftinâiòne Deïègati, dico quòd Dele.

kJgatus ad univerlàlitatem Cauíàrum habet poteftatem fiibdelegandiim caiu infíŕmitatis^vri: alterius gravi fii m i im ­ pediment?, poreftqy íubdelŕgare alten Ca u C m aliquam par ­ ticularem, prout obßrvatum eft, turn de Jure turn de Con- ívetudine, ita Bar bofa in: Cap: cum Caufam ո. Հ. de zIppellat : Sanh: de Mat:. Lib: 7. Difi: 31; n.. 12՝. apud Pajfrinum Tnb: Re ­ çut: Ghiíjt; 2. n. 14՛. Jam vero Delegatus ad Caufam particu­

larem non poteft alium fubdelegare. Ratio eft.- quia in tali cafti lupponitur à Provinciali elefla induftria Perionæ ad cognoícendam talem caufam, & illi foli annexa cognitio fi­

lias, nifi forte in Jnftrumento delegationis foret annexa po- teftas in Caula infirmitatis alium fubdelegandi, tunc enim Delegatus ad Caufam particularem pofiét æquè fubdelegare, quemadmodùm Delegatus ad univerfitatem Caufarum. Quia ex Regula generali id nonnifi poteft Delegatus, quod fibi delegatione conceditur, ut dicit Text: Cap: non difirióte §. Licet autem. Cap- ^uamvis^ Cap:final, de Provocat: in 6. & Glofia notat in Cap: is cui in §. nifi forma inven".

ïq.rWod attinet jurifdićlionem Delegați hæc eft tanta, quanta

De ՛ ¿i'udicil’íB- Delegatd.- ï 3 quanta eft Ordinariidelegantis, Delegatus enim՝ quidquid agit, nihil agit Autoritäre propria, fed Ordinarii delegantes,, hinc in Jnfirumentis delegationis pafiim adjuńgitur omnes- vices Noíhas,. Noftramq; Aueloritatenv tibi- ( puta Delega ­ te ) impartientes,, preut vid ere erit in formulării^՛ fuo loco.

Unde quid quid defertur vel fubtrahiľUr Delègato, defertur vel fubtrahitur Delegan ti. Cum igitür cui eft Caula äliqua commifià, putantur efie commifià ilia omnia fine quibus dida Caula expediri nequit,. proinde- refpeâu horum omni­

um quæ ad Cauíàm ípectant, Delegátus communiter habet plenam jurifdićlionem, ut dicit Text: L. 2. ubiDD. de fiu- rifd: Own: ffudic: Jdeo Judex Delegátus fuper uno etiam nege tio cognofcit de omnibus dependentibus; accidentibus, annexis, & connexis, fine quibus Cauíà commifià nequit commode expediri ut dicit G /^д Gÿrcum^/f&'^^zri nifi aliquid adnexum ellet Papa refervatum 3 .aut Alteri Tri­

bunáli ¿privative quo ad DelegatumJ. fubjeâum,mt obfer- vat Felinas Cap: Prater ea de Ojf: Delegat. Ссппеха autem vel incidentia in Caula duplicite® pofiunt fe habere, nempe vel prout tangunt Jurifdićłionem ,,vel prout ordinantur ad co- gnitionem deliâi, five Caniæ commifiæ; Tangentia Jurifdi- âionem funt, fi Superior Localis non fúfeipiat Delegatura vel non dat auxilia r.eceíľaria ad vi íitãn dum corpus delifii, vel fubordinationibus impedit Telles ne teftificentur, vel fi Re- us aut Teftis citatus non vuit corn părere, Vel demum fi Su­

perior Localis Telle neceflàrium mittit extra Conventű, ne de ­ pómat teftimonium, hæc omnia dicuntur tangentia Juriídi- élionem, eo quia illám impediunt in exaâa Caufæ cognitione.

Tangentia autem Caufam five deliâum, funt, quæ vel lili de- hero de quo Caula iaftituitur, occafionem dederant, vcl ex lllo nata funt, vel quocunq; modo cum eodem funt conne- xa 3 vei juxta Ludovicum ab Ameno,, quæ vcl antecedunt»

vel

j>

atq,- ideo ceíľante juris datore delegationis, ceflare oportet de- legatione. Tertiò àLege pofitivaReiigionum. Siigiturcontin ­ uât Ordinarii pcteñateexpletam (puta vel per mortem ut eft in advitalitiis, vel intra terminu præiïxum iuæ jurifdidionis, ut eft in Ordinari is triennalibus, five fexennalibus, vel per ex ­ terminata, fi nimirum ob aliquas circumftantias fuerit ultra

ipem protrada, dubitari poteft quid fimili in Caufa agendum foret, an nimirum ulterius procedendum, an vero ab opere cepto deiiftendum. Pro cujus difficultatis refolutione, dico doppelter pofte conftderari Delegatom , five ad un iver falita.

, ՜ ՜ ՚Հ i

Cauf m particularem , ut funt Commifiarii ad inquirendum de aliquo deh do, nimirum vel ut eft Delegatus manente re integra, vel ut eft Delegatus remanente non integra. No­

mine primi intelligitur Delegatus feu Commiftarius, qui nihil inceperat exercere quæ fui funt muneris & Delegationis adhuc Nomine fecundi venit Delegatus, qui jam proceftit &

inchoavit fibi commifta tradare,

Aorum fenfiis, quòd manente re integra, ceflat ex piano ad Caufam particularem per mortem vel diipofitionem, five

jje „ім аге wks ueiegaiv?. 15 à Reo, hoc enim eflet indecorum Officio quod gerit, & tunc poterit Reum à quocunq; Conventu vocare & citare.

16Հ Irca durationem jurifdićlionis Delegáti hæc pauca fa*

tis érit innuere. Quod dum hæc quemadmodùm &

cætera omnia quæcunq; funt Delegáti cenfinda, fínt Ordinarii deíegantis. Jgitur ab inílrumento delegationis primó principa- liter niesíiiranda fiint. Secundario veré ab Ordinarii duratio­

ns, extinâo enim principali, extingui concomitada necefle cff, atq,-ideo ceff'ante Juris datore delegationis, ccíľare oportet de ­ legations. Tertio à Lege pofitivaReiigionum. Siigiturcontin- gat Ordinarii pcteftatêexpletam (puta vei per mortem ut eft in advitalitiis, vel intra terminu præfixum fiiæ jurifdiâionis, ut eit in Ordinariis triennalibus, five fexennalibus, vel per ex»

pirationem Officii puta triennii aut fexennii Caufa nondum 1

ípem protraâa, dubitari poteft quid fimili in Caufa agendum foret, an nimirum ulterius procedendum,. an vero ab opere cepto defíffendum. Pro cüjus difficultatis refolutione, dico tem Cauíarum, ut funt Vifitatores Generales, five adaliquam Cauf m particularem , ut funt Commiífarii ad inquirendum de aliquo debito, nimirum vel ut eft Delegatus manente re integra, vel ut eft Delegatus remanente non integra. No­

mine primi intelligitur Delegatus feu CommifTarius, qui nihil inceperat exercere quæ fui funt muneris & Delegationis adhuc Nomine fecundi venit Delegatus, qui jam proceffit &

inchoavit fibi commiila tradare,

I 7-ORæmifia itaq; hac diftinćłione conffans eft Juris & Do- .7 , ftorum fenfus, quòdmanente re integra, ceflat explano Iridio Delegați, five ad univeríalitatem Cauíàrum, five terminationem Officii Ordinarii delegantis/prout habetur.

Ca/:

vel iiibfequuntur, vel funt lîmul cu delicio. Horit itaq; omni»

um cognitio pertinet ad Delegatum, Talia enim utplurimu funt aggravantia, & ideo fíne illis Cau& rite terminar! non pofiét, plura hac in re defíderanti fubminiftrabit Amenas P.

i. Tit: i. gweß’ . r 4. Hine fi Delegato vifum fuerit etiam ex quocunq; alio Conventu ejufdem Provincias necefiarium fo.

re teftimunium alicujus Religiofi, poterit ilium ad ie vocare, citare, ас interrogare, ad juramentam cogéré, & omnia quæ.

cunq; fiat us Caufæ exigit exercere. Neq,- obftat quod in Jure Cap; Statútum §• Cam verbo de Reformat : determinatul ’ , quòd Delegatus non poteft trábete ad fiiam Tribunal Reum ultra imam diétam, licet fit Delegatus Papas, & perconfe- quens, quòd à fortiori delegatus ab inferiori Papa, puta à Generali vel Provinciali, quòd non pofiit trahere Teilern vel peritum ultra unam dictam, & fíe non poterit .vocare ex omnibus Conventibus Provincias, íednonnifí ex illis, qui non diftant ultra unam diétam, hoc eft uni us diei habentibus iter, nam Decretalis ilia difponit hoc, quando Delegatus extra Diæcefîm Rei exercer judicium, non vero fi in eadem Diæcefi

& Aâor & Reus cohabitent. Ergo à pari cum Provincia fit adinftar Diœcefis, poterit Delegatus ex quocunq; Conventu vocare necefiarios ad Cauiæ cognitionem.

i^./^Aufà autem inchoari debet (ut communîter décidant

^/Dodores) m loco d elidi, ubi iaquifitio eft facienda, quia ibi debet fieri Caufa, ubi ŕaáum eft deliâum in jur Լ fant ff. de Exho-r; Crim: Et Judex debet imitări D E TJ M Judicem

cujus vices agit , qui ait: Clamor So domor um & Gomorra venit ad me., defiendan & v i de he. Sed non fi с debet adiré Re ­ um ad i p íum confti-tucndum, ni fi forte fit fijfpećłus de fuga, vei in detentione, vei aliam ob catifam nequeat ex Conven­

tu in quo dept exire. Quando vero Reus eft in libertate, debet Judex. Reum qahere ąd fuum Tribunal, non ipfe trahi

à Reo

к

яб՜ c/f ? zrgr jŕz

ß»al: de Offi: Deleg: 6. C. Gratii: Cap: Licet: Extra eo Ճ* alibi.

Et ratio evidens eft,, quia ? quam vis Jurżfdjćtjo à tempore re«

cept?oniș kerarum Delegationis imprimatur, non tarnen eft eitečtiidbter /radicara -in Delegato five fiffi Delega to, donee ea uti cepem ut exprefie habetur Cap. Quamvjs de Off- Ju- rifd.’ Deleg; Lib.- б. per hæc verba jur fdicto, ex quo ipfe ufus non extitit, non cenfeatur in earn efficaciter tranfiv<fte,֊& ideo, ante Ulius ufiins pender ш fui duratione à Dęiegantis jurifdi- âione, qua definente per mortem vel rerminationem Officii Ordinarii non ֊amplius infiuere potent in Delegatum.

JS.JCpX his autem quæ dićła funt de Delegato manente re JDintegra, manet reíblutio de Delegatis re manente non integra. Si enim ex difppfitione Juris re integra, cef fat in Delegate jurifdiâ q. Ergo re non integra, hoc eft Caula jam ¡acepta, non ce debit per argumentum à contrario quod

injure eft fortiffimum, ut dicit Abbas in Ca: Obiatą ,n s. de Apeli: hoc eft communiter receptu n, ut pluribus probat San-

<he% de Mátrimon. Dif 2g. ո. -$O-. apudPcffienn: in Cap- fi De- legatusn.^deOffiDHegiL. 16.

1 Э- pOrro res non integra tunc dicitur, quando Delegatus 1 aliqiiid facit, quod fieri non poteft abfque jurifdîdio- ne, ita ut aćlus ille dicatur jnriffiiftionaiis privative, quo ad alios, & tales ffint aćłus refpećłu Delegati ad univerffilita-

■tem Cau farum puta Commiffiarii Vffitatoris Generális federe in publico Capitulo in Loco PræJati, íermonem habere ad Fratres poft Leâionem Literarum Patentalițnn. Quod verò attinet Delegatem ad aliquam Cauiàm panicularem, borúm jurffiifdo inèipit à creatipne Notarii, fi igityr Delegátus jam Nota num créa vit, qui fibi inferyire debeat pro Actuario in Caula ad quam delegatus eft, & forrnám 1er va vit quam

fu o loco in formulant), prąfficribemus, incepit uti-fua jurifdi- ćlione, & res non eft amplios integra, etenim creado Notarii fupponit jurifdiâionem in fíe creante. 20.

r

De 'Judicibttö Delegatis. 1 y io.J^Ro horum autem complemento quæ de duratione Au.

Ã. âoritatis Delegáti defiderantur , advertendum eft in Noftro Ordine, quòd cùm Jurifdićłio Commifiarii Vifitato.

ris Generalis in Provinciis vifitandis, fit limitata ad tres Men- fes ante Ceiebrationem Capituli & wiginti dies numerandos ab ip fiús Celebratione, fi contingat prolongar! Capitulum ultra tres Mentes , & interim Generalis moriatur, exfpiraret Jurifilidio Commiflarii nifi fibi prorogaretur à Papa vel Pro.

tećłore, vel Sacra Congregatione., eo quia Primus Difcretus Ordinis ill í us Familiæ nullám habet jurifdiâione, nifi ad con- vocandqs Eledores pro tempore præicripto & præfidendum Łiećhoni Vicarii Generalis.

ai. g Ani ad præcedentiam debitam Delegatis veni'amus, aft J «hæc pariter commenfurari debet Auftoritati mitten- ns leu Delegarais, quæ igitur déberetur præcedentia Ordi ­ nario fi præiens foret, eadem debetur & Delegato, locum vices ejus tenenti. Ex eo enim quòd Delegatus æquipa- ratur Ordinario in omnibus, & per omnia, eandem præce- aentiam habere debet quam habffiflet Ordinarius fi ven ifiét.

22 ՛ Æ hoc^intelligendurn eft de Delegatis ad iiniveríàli-

•֊ л tate m Causar u m in utroq; foro, tam nimirum Pater- no, quám Judicial!, tum in Capite, turn in Membrîs, in quo cam nmiles Delegáti præcedere debent omnes fuæ Jurifdi- rioni Com mi fibs. Hine fi calu quo, Ordinarius eodem lo ­ ci accedat, Delegati manet præcedentia integra fu per omnes quos ante adventum ejuffiem præcedebat, Diva fèmper Or­

ai nano Delegând prima reverenda omniq; non dico præ-

te< entia, fed & præcellentiâ quemadmodùm laté deducit

iS C ZZ ST

tia debetur Delegato, Riper quos habet fibi commiíľam po- teítatem jurifdiétionis , cúm igiwr non habet fibi demanda­

ram jurifdiâionem in Loci Superiorem, cæterofq; qui ibidem inveniuntur fcæteris paribus ideft iemota Delegatione fe ho- ncratiores ) hiñe eos minime præcedcre poter it, red conten - էստ eile debet fibi aliunde debita prœcedentiâ paulo autem amplius ( propter tnuneris fui diftinćHonem) honoratiori , in reliquo autem fubfunt Paternas Superioris Localis corre- йіопі, utpote ex una parte nihil à talibus Delegatis depen ­ den: ex altera verò parte verorum Superiorum in nullo impedirá Auâoritate gaudentium.

C A P U T IV

De Arbitris.

S U M M A R I U M.

T. Arbiter bifarie fumitur, 2. Arbiter proprie quid ?

3- Arbitri debent habere eaídem conditiones quas Ju ­ dex Ordinarius.

4. Omnis illorum Autoritás pendet à Compromiíío.

ç. Ab illis non debe ret appellari/

fifbidem Abfulute tarnen loquendo poteiï,

6. Hinc fà-nè eft intelligenda Régula Juris de Arbitris.

ï. Д Rbiter aliquando fùmitur pro Judice Ordinario, սէ dXin Lib: 6. Cod: de poftulando, & quandoq,- pro eo qui de Jure elegitur, dum Judex recufatur, ex ca caula fufpicio- nis, quem Ďoéiores commun iter voeant Arbitrom Juris- de quo infra Tit: de Apellatione & Recufatione. Paííím verb accipitur pro eo, qui elegitur à Patribus ex Compromifio Conventual!. Hinc etiam Arbitri fubinde vo cant or Com- promifiarii, eo quòd litigantes in eos compromittunt. Re-

cipi-

Q Uodattinet Autoritärem Arbitrorum, cum hi AuSori- ta tern judicandi non habeant à jure, ièd ex Partium duntaxat Conventione & Compromifio, ideo omnis eorum auäoritas ex G om prom ifiò d e ճւ m e n da, iliiq; commenfuranda minet. Unde ait Juris Confiiltus in Lib. 32. $ i հ.- de Recepta qui Arbitrium receperunt de Offi: Arbitri -ira dant i b ut , filen um eil , отпет էր act um ex ipfiò Compromifio fiitmendum , nec enim aliud Uli lice bit, of Lim quod ibi ut officer e pofiit caatum efi, non erge

quodlibet fiat nere Arbiter poter it , nee in re quahbet, nifi qua de re Compr о mifilim ejfi & qnatenUl Compramifidm eft.

Հ. gJOrro inc mumus Partium litigantium confenfus de 8 fiando decifioni Arbitrorum, eorum Sententiis addit robin firmiutis, ut ab illorum Sententiis apellan non debeat,

Ca prout

Pe Arbitris. 3 9

ep unt namq; & promittunt invicem litigantes fiare fenten- tiæ Arbitri communis, hoc eft mutuo Íeníu elećti, qui & ic- ci pitié pronuntiaturuíD, & inde di cu n tur Recepti, & in hac fígoificatione fùmitur Arbiter fub Titulo Decretalium de

ceptù qui Arbitrium receperunt .

2. д Rbiter i ta q,- in hac fignificatione eft Períbna aflumpta.

fX libere & ípentaneè à litigantibus ex mutuo Partium con fen fii, ad lites terminandas, prout docent Canoniftæ ut eft: Archi diac o: Andrea Domin: in Cap: ab Arbitrii de Off: De ­ leg- in Ճ. Partium autem con ventio, feu conftip iilatio qua promittunt utrinquè , fe velle fiare decifioni eleéti Arbitri dicitur Com pre milium, uti rečie notât Rebufis in Traída tű­

dé Arbitris Glofjfi: 2. inquiens. С 0mp"owiiffiim eß illa ßmultanea Partium de ßando Arbitrio promifiia.

3. /'"'ftjm itaq; Arbitri admodum Judicum Caulas cogno-

V>fcere debeant, & eafidem terminare , hinc de Jure

Communi debent habere eafdern conditiones , quas habere

tenentur J

O

& D elegați . ՝ a o

4-