informatycznych
Wykład 1
Piotr Gawrysiak
pgawrysiak@supermedia.pl
20 września 2003
Zaliczenie
Zaliczenie ćwiczeń
Przygotowanie studium możliwości
(feasibility study) lub przygotowanie wybranych elementów
Zaliczenie testu
Pytania – pgawrysiak@supermedia.pl
Wstęp
• Czym jest informatyka?
– Nauką?
– Sztuką?
– Szarlatanerią?
• Informatyka vs. architektura
• Projektowanie systemów informacyjnych, a projektowanie oprogramowania
• Podejście inżynierskie w informatyce
• Inżynieria oprogramowania
Systemy biznesowe
System informacyjny: Jest to celowe zestawienie ludzi, danych, procesów, sposobów komunikacji,
infrastruktury sieciowej i urządzeń komputerowych, które to elementy współdziałają w celu zapewnienia
codziennego funkcjonowania organizacji (transakcyjne przetwarzanie danych) jak również wspierający
rozwiązywanie problemów i podejmowanie decyzji przez kadrę kierowniczą (systemy raportowania i
wspomagania decyzji)
System informacyjny niekoniecznie musi zawierać elementy infrastruktury IT
• System informatyczny może być jedną z części składowych systemu informacyjnego
• oba terminy używane są jako synonimy - niesłusznie
• System informatyczny to oparte na technologii
komputerowej rozwiązanie pojedynczego problemu biznesowego. Może być to aplikacja, rozwiązanie sprzętowe lub (najczęściej) połączenie obu tych składników
• System informacyjny może się składać z więcej niż jednego systemu informatycznego
Systemy biznesowe
Rodzaje systemów informacyjnych
• Transakcyjne on-line
• Transakcyjne off-line
• Proste systemy raportujące
• Systemy informowania kierownictwa
• Systemy „inteligentne”
Złożoność
Duża Mała
Czas reakcji
Długi Krótki
Istnieją oczywiście wyjątki – np. bankowe systemy kredytowe
Złożoność, informacja, wiedza
• Dane: surowe fakty o organizacji i jej działaniach (np.
transakcjach)
• Informacje: celowo zorganizowane dane posiadające określone znaczenie
• Wiedza: informacje nadająca się do wykorzystania System informacyjny przetwarza dane w użyteczne
informacje
System inteligentny - potrafi generować wiedzę
Sygnały Dane Informacje
Wiedza Mądrość
Zajęte zasoby Złożoność
semantyczna
Piramida informacyjna
Proces projektowania
Projektowanie systemu informacyjnego jest procesem.
Jest to skończony ciąg kroków (czynności) powiązanych ze sobą relacjami, które mają doprowadzić do
osiągnięcia zamierzonego celu w postaci systemu spełniającego przyjęte wymagania. W procesie projektowania możliwe są pętle.
Sam proces projektowania jest jednym z elementów większego procesu – cyklu życia systemu
informacyjnego.
Cykl życia systemu informacyjnego
• Definiowanie
• Analiza
• Projektowanie
• Implementacja
• Zainstalowanie, testowanie, usuwanie błędów
• Szkolenie i przekazanie systemu użytkownikowi
• Utrzymanie i rozwój systemu
• Re-inżynieria systemu / zastąpienie systemu innym / zamknięcie systemu
Proces projektowania systemu
Wdrożenie systemu
Model spiralny
Definiowanie
Analiza
Projektowanie
Implementacja
Proces projektowania - parametry
Np.:
• parametry funkcjonalne systemu,
• ergonomiczność systemu,
• nakłady oraz rzeczywisty koszt,
• czas realizacji systemu,
• koszty eksploatacji i rozwoju systemu,
• kompatybilność ze współdziałającymi systemami
• prestiż.
Inne parametry interesują wykonawcę, inne zaś zleceniodawcę systemu.
Zadaniem projektanta jest dopasowanie tych dwóch zestawów parametrów do siebie
Metody projektowania
• Metoda projektowania systemów informacyjnych jest zbiorem zasad dotyczących tworzenia komponentów systemu i łączenia ich relacjami;
• Nie istnieje jedna, uniwersalna metoda
projektowania; mamy do czynienia z bardzo wieloma metodami i szkołami;
• Inflacja metod - żadna metoda nie jest wystarczająco ogólna;
• Trzeba tworzyć własne - eklektyczne metody.
• Systemy informacyjne są obiektami o dużym stopniu złożoności
• Potrzeba szczegółowej organizacji i systematyzacji prac
• Podejście systemowe w projektowaniu – zaczerpnięte z teorii organizacji i zarządzania
• Strukturalizacja systemu, czyli dekompozycja systemu na mniejsze składniki i przedstawienie go w postaci
struktury hierarchicznie powiązanych komponentów
• Głębokość dekompozycji powinna zostać dobrana przez projektanta – zależy m.in. od: rodzaju stosowanych technik IT, podwykonawców, wielkości systemu itd.
Metody projektowania
Metody projektowania
• Dekompozycja jest czynnością o charakterze
analitycznym, więc metody projektowania oparte na tym podejściu - na rozbiorze systemu na części
składowe, nazywa się niekiedy analitycznymi
metodami projektowania systemów informacyjnych.
• W metodach tych korzysta się szeroko z formalnych (abstrakcyjnych) modeli opisujących składniki
systemu informacyjnego.
• Kategorie metod analitycznych : metody strukturalne i metody obiektowe.
Definiowanie
• uświadomienie i wyartykułowanie potrzeby posiadania systemu;
• określenie ogólnych celów systemu;
• przygotowanie zapytania ofertowego;
• wybranie wykonawcy;
• przygotowanie kontraktu (z opisem zadań, punktów kontrolnych, nakładami i
harmonogramem);
• negocjowanie kontraktu.
Analiza
• analiza procesów biznesowych;
• identyfikacja procesów związanych z planowanym systemem;
• określenie grup obecnych i przyszłych użytkowników;
• analiza obecnych i przyszłych potrzeb użytkowników;
• określenie wymagań stawianych systemowi;
• opracowanie funkcjonalnego modelu systemu i ogólna specyfikacja systemu;
• dokładne określenie nakładów i potrzebnych zasobów oraz opracowanie harmonogramu.
W ramach analizy procesów biznesowych niezbędna może okazać się poprawa jakości samych procesów, jeszcze przed wdrożeniem systemu.
Projektowanie
• opracowanie modeli formalnych systemu
uwzględniających struktury danych, procesy, ich powiązania i dynamikę
• diagramy DFD
• diagramy ER
• modele UML
• opracowanie modeli fizycznych;
• specyfikacja aplikacji (także interfejsu użytkownika);
• wybór architektury systemu;
• wybór oprogramowania aplikacyjnego (pakiety,
oprogramowanie własne) i systemowego oraz sprzętu,
• określenie zasad alokacji oprogramowania i aplikacji w zasobach sprzętowych.
Całość w zgodzie z uprzednio nakreślonym harmonogramem i nakładami finansowymi.
Implementacja
• wykonanie prototypu lub modeli funkcjonalnych
• sprawdzenie założeń projektu
• sprawdzenie reakcji użytkowników
• wykonanie systemu
• przygotowanie dokumentacji
• technicznej
• użytkownika
• procedury wdrożenia systemu
• procedury testowania systemu
Instalowanie, testowanie...
• instalacja systemu;
• wprowadzenie danych;
• testowanie poprawności funkcjonalnej;
• testowanie parametrów wydajnościowych;
• wyszukiwanie "słabych punktów" systemu;
• optymalizacja, poprawki usuwanie błędów;
• "strojenie" systemu (wydajność);
• pełna migracja danych (jeśli potrzebna)
Pożądane jest wykonanie najpierw wdrożenia pilotowego
Jeśli system ma zastąpić system już istniejący, niezbędne jest
wykonanie wszystkich testów przed wyłączeniem „starego” systemu
Cykl projektowy - podsumowanie
Definiowanie
Wynik – Ogólna koncepcja systemu
Metody – Burza mózgów, analiza SWOT itd. Analiza
Wynik – Studium możliwości (feasibility study)
Metody – Wywiady z pracownikami, analiza dokumentacji, analiza biurkowa itd.
Projektowanie
Wynik – Dokumentacja projektowa
Metody – Projektowanie strukturalne, obiektowe, CASE itd.
Implementacja
Wynik – Oprogramowanie, dokumentacja techniczna, użytkowa, wdrożeniowa Metody – Programowanie
Wdrożenie
Wynik – Działający system, dokumentacja całościowa
Analiza systemów inf.
Jest to studium problemu w obrębie organizacji w celu zarekomendowania rozwiązania technicznego i
stworzenia specyfikacji wymagań „biznesowych”
Kto ją wykonuje?
Analityk (ang. Systems Analyst)
• Analityk rozpoznaje problem wewnątrz organizacji, który może być rozwiązany za pomocą środków technicznych lub organizacyjnych
• Jest pomostem między tymi, którzy potrzebują komputeryzacji, a tymi, którzy znają technologię
• Musi znać zarówno technologię, zasady zarządzania oraz posiadać podstawową wiedzę dotyczącą charakteru analizowanych procesów biznesowych
Analityk
• Analityk zgłębia problemy i możliwości organizacji
• Przekształca wiedzę o potrzebach informacyjnych na propozycję struktury technicznej potrzebnej do ich zaspokojenia
• Może być człowiekiem z zewnątrz. Dlaczego?
• Konsultant zewnętrzny?
• Pracownik?
Wiedza:
• PTOiZ
• IT
Może, ale nie musi posiadać wiedzy o przedmiocie działalności, ale musi być w stanie ją przyswoić
analizie systemów informacyjnych
• Podejście systemowe
• Analiza procesów biznesowych
• Łańcuch wartości Portera
• Inne analizy
• SWOT
• Stakeholders
• cost/benefit
