"Wprowadzenie w "Pana Tadeusza", Stanisław Pigoń, Kraków 1969 : [recenzja]

Maria Joczowa

"Wprowadzenie w "Pana Tadeusza",

Stanisław Pigoń, Kraków 1969 :

[recenzja]

Biuletyn Polonistyczny 13/38, 125

/ 1 1 / PIGOŃ S ta n is ła w : Wprowadzenie w "Pana T a d e u sz a " . PWN. Kraków 1969 s . 35 n lb . 1 , z ł 3»“

P ra c a wydana w ram ach p o p u la r y z a to r s k ie j s e r i i w ydaw niczej PAN w Krakowie "Nauka d la w s z y s tk ic h " /D z i a ł Nauk H u m an isty cz­ n y c h /. W ie lk i u czo n y, o d d ają c swą ogromną w ied zę , p ię k n y ję z y k i um iłow anie l i t e r a t u r y o j c z y s t e j na u s ł u g i s z e r o k ic h kręgów s p o łe c z e ń s tw a , p rz e d s ta w ia w n ie w ie lk im s z k ic u w sp o só b p r z y s ­ tę p n y genezę poem atu M ick iew ic za, je g o id e ę główną o r a z a r t y s ­ ty c z n e w a r to ś c i. Id ea narodowa "Pana T ad eu sza" w yraża s i ę , ja k p i s z e S ta n is ła w P ig o ń , w " o p o w ie śc i o p r z e r a d z a n iu s i ę s t a r e j ,

z m u rs z a łe j P o ls k i na nowy k s z t a ł t odrodzonego n a ro d u " .

BP/38 M .J.

/ 1 1 / SIKORA Adam: T o w iań sk i i r o z t e r k i rom antyzm u. WP.War­ szawa 19&9* S e r ia "M yśli i l u d z ie " pod r e d . J .L e g o w ic z a ,s . 224, n lb . 4 , p o r t r . , z ł 1 5 ,

-P ró cz zw ięzłeg o w ykładu d o k try n y T ow iańskiego i zary su d z i e ­ jów tow iań szczy zn y k s ią ż k a z a w ie ra wybór fragm entów z p ism To­ w iań sk ieg o lu b p rz e z n ie g o in sp iro w a n y c h , a ta k ż e w ybór'w ypo­ w ie d z i o to w ia n izm ie /m .i n . M ickiew icza i T r e n to w s k ie g o /.

A utor zajm uje wobec tow ianizm u s ta n o w is k o rz e c z o w e j a n a l i ­ zy, p rz e c iw s ta w ia ją c s i ę zarówno p o sta w ie w y zn aw czo -ap o lo g ety ­ c z n e j, ja k t o t a l n i e p o t ę p i a j ą c e j , i z te g o p u n k tu w id z e n ia b a­ da genezę ru c h u T ow iańskiego w s p e c y f ic z n y c h warunkach p o l s k i e j e m ig r a c ji p o lis to p a d o w e j. J e d n o c z e śn ie u k azu je to w ian izm na szerszym t l e wątków m e s ja n is ty c z n y c h w e u r o p e js k ic h sy stem atach te o z o f ic z n y c h i h i s t o r i o z o f i c z n y c h . W m esjan izm ie w id z i p o s z u ­ k iw an ie odpow iedzi na r o z t e r k i ro m an ty czn ej św iado m o ści, u to ­ p i j n ą p róbę ro z w ią z a n ia an ty n o m ii ideow ych w c h a r a k t e r y s t y c z ­ nym d la m y śle n ia rom antycznego d ą ż e n iu do k o h e r e n c ji i s y n t e ­ zy .