Zenon Grocholewski
"Parroci e parrocchie", Giuseppe
Lobina, Roma 1979 : [recenzja]
Prawo Kanoniczne : kwartalnik prawno-historyczny 25/3-4, 242-244
242 R ecenzje [24]
w ą ta k b ardzo w ażnego z p u n k tu w id zen ia teologicznego, k an o n iczn e go i pasto raln eg o , a ta k ż e i psychologicznego. W artość p rac y w y n ik a też z fa k tu , że dotychczas .są ,„su(b se c re to ” zarów no te k s ty o ry g in a ln e w ypow iedzi O jców S ynodu, jaik też 43 w sp o m n ia n e „„wnioski” .
M imo, że -książka m a c h a ra k te r spraw ozdaw czy, b ard a o użyteczny-m b y łb y n a ikońcu -indeks raeczow y o ra z in d e k s nazw isk.
Z en o n G ro ch o lew ski
Giuseppe L o b i n a, Parroci e parrocchie, Libreria Editrice Leoniana,. Roma 1979, ss. 216
Ks. G. Łoibina, obecnie 'pracow nik K o n g re g ac ji Z akonów i In s ty tu tó w Ś w ieckich, an a n y jiest w śró d kanom istów aw łaszcza z p u b lik a c ji na t e m a t sp raw ied liw o ści a d m in istra c y jn e j w Koiśaiale, w śró d -których dwie za sta ły w y d an e w fo rm ie n ie w ielk ich pozycji ’książkow ych (La com pe-
ten za del S u p re m o T rib u n a le della S eg n a tu ra A postolica eon partico- lare rife rim e n to alla „Sectio A lte ra ” e alla p roblem atica ris,pettiva
R om a l'97il; E le m e n ti di procedura a m m in istr a tiv a canonica, Roma- 1№3). W obecnej -książce fo rm a tu „poiket” (10,8 X ii8 om.), dotyczącej’ „proboszczów oiraz p a ra fii” i p rzeznaczonej -dla- szero k ich k ręg ó w czy telników,, A. n a w ią z u je w p ew n y m sto p n iu do w sp o m n ia n ej te m a ty ki, choć pro b lem k tó ry m siię z a ją ł m a szerszy wydżwięlk d u sz p a ste r ski i p raw n y .
W p ierw szym r-oizdziialle, izatytułow anym P arafia i p ia stu ją cy urzędy-
ko ścieln e (as. 7—-83i), Loibina szikicuje n o w e pojęcie p ara fii, ja k ie w y
ła n ia się z d o k u m e n tó w soborow ych, posoborow ych oraz p ra c ,przy- goiboiwaiwiczych P a p ie sk ie j K o m isji do re w iz ji K odeksu P ra w a K a n o n i cznego. P o d k re śla zw łaszcza trz y a sp ek ty : a) w y k o n y w an ie fu n k c ji proboszcza w im ien iu b isk u p a ; b) zw iązek pairafdi z d iecezją i K ościo łem pow szechnym ; c) lodpawiedziailność osobistą proiboisizczą, ta k ż e w p rz y p a d k u p o w ierz en ia p a r a fii .pewnej ek ip ie księży in solidum . W zw iązku z ty m o sta tn im asp e k te m om aw ia n o w e fo rm y d u szp asterstw a, p ara fia ln e g o (pow ierzenie k ilk u p a r a f ii je d n em u k siędzu; kolegium księży (Sjpełniiająee d u sz p a ste rstw o w k ilk u p a ra fia c h rów nocześnie; po w ie rz e n ie p a ra fii osobie, k tó r a n ie je st księdiziem).
N astę p n ie A. z a jm u je siię po kirótae p ro b le m a m i parafii, tan. za sa dą t-erytoiriaiinoiśca i je j wyjąitlkami, porwiietrzeniiem .parafii zakonnikom - (umiesizcza też wzóir uirnowy w spiraiwie p o w ierz en ia p a ra fii zak o n o w i, o p ra c o w a n y w e W łoszech ii p o tw ie rd z o n y .przez S tolicę A postolską,, nieco pro stszy niiż w zór polski, z a tw ie rd z o n y iprzez ks. P ry m a sa w ro k u 1.974), .oraz n o rm a m i dotyczącym i e re k c ji no w y ch p a ra fii. P o czym p rze ch o d zi do k w e s tii proboszcza, b y om ów ić: jego fig u rę p ra w n ą i w sp ó łp raco w n ik ó w ; k w a lifik a c je w y m ag a n e n a te n u rz ą d ; m ia n o w a nie proboszcza i p o w ierz en ia m u p a r a fii przez b isk u p a , w ra z z p ro
-[25] Recenzje 243 b te m a ty k ą z ty m zw iązan ą; izadainiia i obow iązki proboszcza; oraz f i
g u rę jego zastępcy w p rz y p a d k u w a k a c ji lufo liminej n ieobecności p ro boszcza, W końcu p rze d m io te m noaw ażań A. są k w estie uposażenia: re fo rm a sy ste m u h en e ficja ln e g o i je j k o n sek w en cje; p o d ział dóbr; u - d z ia ł w ie rn y c h w u trz y m a n iu księdza; zasady dotyczące u posażenia k le ru ; o rg a n y (diecezjalnie i pom addiacezjalme) odpow iedzialne aa w ła ściw ą a d m in is tra c ję d o b ra m i kościalnymii; w yim ogi należ n ej a d m in i stra c ji; d la p rzy k ła d u om aw ia Lobiinia a d m in istra c ję dó b r k ościelnych w U SA ; o ra z p rz e d sta w ia różne d o św iad czen ia i szu k an ia rozw iązań,
p ro w a d zo n e pad n ad z o rem K o n g reg a cji Klaru,, gdy chodzi o p roblem proboszczów i p a ra fii, d y stry b u c ji k le ru , z a an g a żo w an ia la ik ó w w d u sz p aste rstw ie, p ra c y diakonów,, specyfiicznagio (kierow nictw a p a r a f ią , u p o sażan ia k le ru , itp. W k o n k lu z ji Loibima p o d k re śla w y siłe k K o ścioła, by w y jść n a p rz e c iw w ym ogom w spółczesnego d u sz p aste rstw a.
R ozdział d ru g i pośw ięcony ja st a k to m a d m in istra c y jn y m d o ty c zą
cy m p a ra fii i p ia stu ją cy ch u r z ę d y ko śc ie ln e ((Jsis. 85—A21'). A. o m a w ia
dw ie k ate g o rie ak tó w adm iiniistoacyjnych: .1. dotyczącą asp e k tu te r y to ria ln eg o diecezji i p a ra fii; t a i . ery g o w an ia, jednoczenia, znoszenia, i zm iany g ran ic , ze szczególnym u w zg lęd n ien iem sy tu a c ji p ra w n e j w e W łoszech; 2. dotyczącą a s p e k tu perso n aln eg o , czyli n om inacji, p rz e noszenia a zw łaszcza u su w a n ia osób p ia stu ją c y c h u rzę d y kościelne. Są też p rze d staw io n e w ym ogi ta k ic h a k tó w oraz sposób postępow ania.
N astęp n ie p rz e d sta w ia L o b in a sposób obrony, ze stro n y w sp o m n ia nych osób, w obec n ie leg a ln y c h ak tó w a d m in istra c y jn y c h w y d an y c h przez przełożonych. J e s t w ięc m ow a o re k u rs ie h ie ra rc h ic z n y m do odpow iedniej K o n g re g ac ji K u rii R zym skiej, któ reg o przed m io tem m o że być zarów no nielegalność ja k i m e ritu m a k tu ; oraz re k u rs ie s ą dow ym do D rugiej S ek cji S y g n a tu ry A postolskiej, k tó ra je s t w ła ś ciw ą do ro z p a try w a n ia a k tu je d y n ie w aspekcie jego legalności tzn. czy z a w iera on pogw ałcenie jakiegoś p ra w a „in pro ced en d o ” lu b „in d ec e rn e n d o ”. T u ta j m n ie j słusznie p o w ta rz a A. sw ą opinię, że p ro m otor sp raw ie d liw o śc i S y g n a tu ry A postolskiej je st sędzią na posie d zeniu zw an y m kongresem .
O pieka społeczna i u b ezp iec zen ie k le r u je st p rzed m io tem trzeciego
ro z d z ia łu (ss. 123— 140). A. p rz e d sta w ia u sta w o d aw stw o w łoskie n a te m a t r e n ty i u b ezpieczenia d u ch o w n y ch o raz in n y c h praco w n ik ó w kościelnych.
W cz w arty m zaś iroizdziiale {ss. 14<lt—170) z n a jd u je m y zbiór m a k s y m ó w o rzeczn ictw a w łoskich sądów cy w iln y ch w m a te rii opieki społecznej i u bezpieczenia k le ru oraz p rac o w n ik ó w in sty tu tó w kościelnych. M a ksym y te je d n a k dotyczą o rzeczn ictw a jed y n ie do roiku 1966, poniew aż są za cz erp n ię te z dw utom ow ego zbioru odnoszącego się do la t 1942—■ 1966.
W końcow ej części u m ie śc ił A. p r o je k t k o n k o rd a tu m iędzy S tolicą A p ostolską i W łocham i z r. 1978 (.ss. 1711=—118i2i), p rzy p isy całej p rac y ■(ss. 18-3— 1195), do d a te k, w k tó ry m za w a rte są pew ne d o k u m e n ty p ra w
244 R ecenzje [26]
n e (ss. 107—205), b ibliografię (ss. 20;7—208), oraz in d e k s an a lity cz n y (ss. 209—213) i ogólny (as. 21ł4)—(2jl6).
P rz e d sta w io n a k sią ż k a zaipew-ne nie p re te n d u je do tego,, b y być przyczynlkiem do rozw oju nauiki w o m ów ionej dziedzinie, lu b osądem ak tu a ln e g o u sta w o d aw stw a, lecz chce rac zej dać in fo rm a c ję (eihoć A. tu i ów dzie czyimi talkże u w a g i odnośnie fa s oondemdum). Toteż G. Bomiicellii, b isk u p z AJlbano, w e wsitępie p rz y p isu je jej c h a ra k te r pod- ręczn ik a. Uważaim, że w ta k im asp ek c ie populaimio-naiulkoiwyim p ra c a d o to z e sp ełn ia (sw e zadanie. In fo rm a c ja je st boiwiem faichoiwa, o p a rta n a n ajn o w szy c h źró d ła ch soborow ych i poteolboinowych, obficie c y to w a n y ch w tekście. Ro.za ty m , uw zględniw szy p ra c e mad przy g o to w an iem now ego K odeksu, A. uikazuje te ż p en sp ek ty w y ro zw oju i użycza elte- m anitów do dalszej refle k sji. Paraffiię u k a z u je Dobina, j a t o organizm żyw y i o p e ra ty w n y . W alo ry zu je wsiziysittdfch -wispółpracuijącyah w d u sz p asterstw ie . Jeist w ra żliw y n a skuteczność aipoistoiiskiiej praicy, ja k ró w nież n a sp raw ied liw o ść i pasizainowaoie godności oirae p ra w su b ie k ty w n y ch , co n ie jasit bez zn aczen ia i zwiąizku z p ierw szy m elem en tem . Z a le tą jiest te ż język p ro sty , żyw y i p rzy stę p n y , choć m oże p o d ziały n a poszczególnie p u n k ty a zw łaszcza icih ty tu ły m ogłyby być b a r d ziej przejrzyste-. Niie tnuidmo też zauw ażyć użyteczność p rac y , m a jąc n a uw adze, z je d n ej stromy, że w okresie poisoiborowym w iele się zm ieniło w om ów ionej dziadzinie, oiraz, z d ru g ie j stro n y , wieliką ilość b ezpośrednio za in te re so w an y c h p ro b le m a ty k ą . Toteż k sią żk a spełni n a peiwno d o b rą przysiktigę proboszczom , inrnyim duiszpalsterzam, ich w spółpracow nikom ,, K u rio m B iskupim , Z grom adzeniom zakonnym , a ta k ż e kanonistoim .
Z en o n G ro ch o lew ski
G iuliana A c c o r n e r o , La form azione alia vita religiosa n egli isti- tuti fem m inili di voti sem plici secondo la legislazione postconciliare,
Las — Roma 1981, ss. 230
Od sam ego p o czątk u p o ja w ien ia się zorganizow anej fo rm y życia zakonnego zakoinodawcy k ła d li n a c isk n a przygot-orwiamiie k a n d y d a tó w do p o d ję c ia obow iązków w y n ik a ją c y c h z ra d ew angelicznych. P o n a d to d oceniając znaczenie fo rm a c ji oiraz jej w p ły w na przyszłe życie jed n o ste k , zairówno poszczególne in s ty tu ty zakonne, ja k i k o m p e tentnie w ład ze k o ścieln e w ydaiw ały w ie le uistaw w te j m a terii. U w i d ac zn ia się to m iędzy in n y m i p rzy częstym w yszczególnianiu zasad, k tó re n ależało u w zg lęd n ić w przy g o to w an iu k a n d y d a tó w do życia z a konnego.
O znaczeniu foirm acji d la życia zakonnego m oże św iadczyć fa k t, iż zaw sze u w aż an o i uw aż a się, że od niej zależy zarów no prężn o ść całego in s ty tu tu , ja k i życie zak o n n e poszczególnych jednostek. D la te
