A ty wiesz, że twoi rodzice nie żyją? - Halina Mankiet - fragment relacji świadka historii [TEKST]

(1)

HALINA MANKIET

ur. 1936; Rawa Mazowiecka

Miejsce i czas wydarzeń Głuchów, II wojna światowa

Słowa kluczowe Głuchów, II wojna światowa, Holocaust, ukrywanie Żydów w czasie II wojny światowej, pomoc Żydom w okresie II wojny światowej, rodzina Leszczyńskich, Leszczyńscy (rodzina), Fangrat (rodzina), rodzina Fangrat, Głuchów, antysemityzm

A ty wiesz, że twoi rodzice nie żyją?

Miałam sześć lat, nie bardzo rozumiałam co to znaczy, [gdy] oni powiedzieli: „Za miesiąc odbierzemy cię.”. Co to jest miesiąc? Za miesiąc to ja się już zdążyłam przyzwyczaić do nich. [Nie] powiedzieli mi, [że] oni zginęli zaraz nazajutrz, ona zabroniła mówić, że moich rodziców już nie ma, nie istnieją. Jedna z [córek], co miała piętnaście lat wtedy, robiła badania psychologiczne na mnie: „A ty wiesz, że twoi rodzice już nie żyją?”. To ja[ze] swoim dziecięcym rozumem [odpowiedziałam]: „Oni mi obiecali, że oni mnie zabiorą. Teraz nie żyją, oni przyjdą, oni będą żyli potem.

Przyjdą, zabiorą mnie, bo tak mi obiecali.”.

Jeszcze obwiniła mnie za to, że Żydzi zamordowali Chrystusa, mówi: „Widzisz ten obraz, jak Jezus dźwiga krzyż? Widzisz, zamordowali go Żydzi, a ty jesteś Żydówką.”. Tak mi powiedziała.

Data i miejsce nagrania 2017-12-04, Bat Jam

Rozmawiał/a Tomasz Czajkowski

Transkrypcja Marta Tylus

Redakcja Weronika Prokopczuk