PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA – JĘZYKI OBCE 2009 / 2010
1. WSTĘP
Dokument określa cele, wymogi i treści nauczania języka obcego, sposoby sprawdzania i oceniania poziomu osiągnięć szkolnych uczniów w ZSzS. Opracowany został w oparciu o: - Podstawę programową kształcenia ogólnego dla liceów ogólnokształcących, liceów
profilowanych i techników z dnia 26 lutego 2002 - Programy nauczania języków obcych wybrane przez nauczycieli - Standardy egzaminacyjne - Wewnątrzszkolny system oceniania 2. SPRAWDZANIE, OCENIANIE
2.1. Zadania
Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów jest składnikiem procesu dydaktycznego, ma charakter pomocniczy w nauczaniu i uczeniu się, pełni funkcję:
- dydaktyczną: odpowiada na pytanie, czy i w jakim stopniu uczniowie opanowali określoną programowo treść kształcenia
- diagnostyczną: ma za zadanie zbadanie, które partie materiału zostały przez ucznia
opanowane w stopniu satysfakcjonującym, a nad którymi należy jeszcze popracować- stanowi to dla ucznia źródło informacji o jego indywidualnych problemach i osiągnięciach
- wychowawczą: systematyczne sprawdzanie nagradza sumienną i rzetelną pracę ucznia lub sygnalizuje uczniowi i jego rodzicom jej brak
2.2.Co podlega ocenie ? Ocenie podlegają :
- sprawności zintegrowane: mówienie, słuchanie, czytanie, pisanie - gramatyka, leksyka i wymowa
- realioznawstwo; realia i elementy kultury danego obszaru językowego - różne formy aktywności uczniów
2.3.Sposoby sprawdzania i kryteria ocenianie osiągnięć uczniów Wyróżniamy sprawdzanie i ocenianie:
- bieżące, okresowe i semestralne(a.) Sprawdzanie i ocenianie bieżące:
- dotyczy wąskiego wycinka języka, podlega mu aktualnie opracowywany w klasie materiał i umiejętności,
- przybiera ono formy: krótkiego sprawdzianu - kartkówki, odpowiedzi ustnej, pracy ucznia w czasie zajęć lekcyjnych, pracy pisemnej,
- pełni funkcję diagnostyczną i wychowawczą,
- jego zadaniem jest sprawdzenie, czy uczeń systematycznie pracuje na lekcji, w domu, i w jakim stopniu opanował dany aspekt języka.
Sprawdzanie i ocenianie okresowe : - dotyczy szerszego wycinka materiału,
- dokonuje się kilka razy w semestrze, po opracowaniu określonej partii materiału/ działu tematycznego ( np. rozdziału z podręcznika),
- przeprowadza się je w przeważającej mierze w formie pisemnej, ale również ustnie ,
- jego zadaniem jest sprawdzenie, czy uczeń opanował kluczowy materiał określony w celach kursu .
Ocenianie okresowe
- Uczeń powinien otrzymać w ciągu semestru co najmniej jedną ocenę cząstkową z poszczególnych sprawności oraz z testów gramatyczno-leksykalnych.
- Ocena semestralna nie musi być średnią arytmetyczną wszystkich ocen cząstkowych.
- Nauczyciel może również przeprowadzić test sprawdzający opanowanie przez uczniów kluczowych zagadnień wprowadzonych w danym semestrze.
2.4 Sprawdzanie analityczne i holistyczne
Sprawdzanie i ocenianie stopnia opanowania czterech sprawności, gramatyki, leksyki,
wymowy przeprowadzane jest za pomocą standardowych testów, przy zastosowaniu jasnych i znanych uczniom kryteriów. Sprawdzanie analityczne dotyczy kompetencji lingwistycznej uczniów ( gramatyka, leksyka), sprawności receptywnych ( słuchanie i czytanie) a także sprawności zintegrowanych. Przeprowadza się je za pomocą testów. Poprawne odpowiedzi są punktowane, wyrażone procentowo i przełożone na stopnie szkolne wg skali:
0 – 35 % niedostateczny 36 – 55 % dopuszczający 56 – 74 % dostateczny 75 - 89 % dobry
90 - 97 % bardzo dobry 98 -100 % celujący
Dopuszcza się stosowanie plusów w górnym przedziale i minusów w dolnym przedziale powyższej skali. Podobnej ocenie podlegają krótkie sprawdziany – kartkówki.
Sprawdzanie holistyczne dotyczy kompetencji komunikacyjnej ( pisanie i mówienie) i polega ono na tym, iż wypowiedź ucznia traktowana jest jako całość i poddana jest analizie w oparciu o podane poniżej kryteria. Odpowiadają one ustalonym przez program poziomom osiągnięć oraz przyjętym celom kształcenia.
Kryteria oceny umiejętności rozumienia ze słuchu, rozumienia tekstów pisanych, mówienia i pisania z uwzględnieniem poprawności gramatycznej i znajomości słownictwa na
poszczególnych poziomach zaawansowania : Celujący
Uczeń opanował zakres wiedzy i umiejętności przewidziany w programie w zakresie 98-100 % . Ponadto:
- wykazuje się wiadomościami i umiejętnościami w znacznym stopniu wybiegającymi poza zakres materiału obowiązujący na danym poziomie,
- doskonale orientuje się w tematyce kulturowej,
- biegle posługuje się językiem w mowie i piśmie wykorzystując struktury leksykalno- gramatyczne obowiązujące na danym poziomie w sposób bezbłędny, wzbogacając swoje wypowiedzi dodatkowymi elementami,
-twórczo rozwija własne uzdolnienia językowe: bierze udział w konkursach i olimpiadach językowych i osiąga zadawalające sukcesy.
Bardzo dobry
- potrafi z powodzeniem zachować się w szerokim repertuarze sytuacji życia codziennego;
- potrafi sformułować dłuższą wypowiedź w całości spójną i logiczną, - potrafi wziąć udział w dyskusji,
- wypowiada się komunikatywnie, choć w jego wypowiedzi pojawiają się sporadyczne błędy gramatyczne i leksykalne, które jednak nie zakłócają komunikacji;
- posługuje się szerokim zakresem struktur leksykalnych i gramatycznych ,wymowa i intonacja nie sprawiają żadnych trudności w zrozumieniu,
- potrafi napisać spójny, w pełni zrozumiały, zgodny z tematem tekst w odpowiednio dobranej formie,
- stosuje szeroki zakres słownictwa odpowiedni do zadania,
- wypowiada się komunikatywnie, choć w jego wypowiedzi pojawiają się sporadyczne błędy gramatyczno- leksykalne, ortograficzne i interpunkcyjne,
-pisze teksty mieszczące się w granicach określonych w poleceniu,
- rozumie ogólny sens różnorodnych tekstów i rozmów oraz kluczowe informacje w nich zawarte,
- wykazuje dobrą znajomość realiów, elementów kultury krajów, którego języka się uczy.
Dobry
- przeważnie potrafi z powodzeniem zachować się w szerokim repertuarze sytuacji życia codziennego;
- potrafi sformułować dłuższą wypowiedź spójną i logiczną, - zazwyczaj potrafi wziąć udział w dyskusji;
- wypowiada się komunikatywnie, choć w jego wypowiedzi pojawiają się nieliczne błędy gramatyczne i leksykalne, które jednak nie zakłócają komunikacji;
- posługuje się dość szerokim zakresem struktur leksykalnych i gramatycznych, poprawnie operuje większością prostych struktur ,
-wymowa i intonacja ucznia sprawiają drobne trudności w zrozumieniu,
- rozumie ogólny sens różnorodnych tekstów i rozmów, większość kluczowych informacji w nich zawartych,
- potrafi napisać spójny, zrozumiały, zgodny z tematem tekst w odpowiednio dobranej formie;
- stosuje dość szeroki zakres struktur gramatycznych i leksykalnych;
- wypowiada się komunikatywnie, choć w jego wypowiedzi pojawiają się nieliczne błędy gramatyczno-leksykalne, ortograficzne i interpunkcyjne, które nie zakłócają komunikacji;
- przeważnie potrafi dostosować styl i rejestr do założonej formy;
Dostateczny
- czasami potrafi z powodzeniem zachować się w podstawowych sytuacjach życia codziennego;
- próbuje sformułować dłuższą wypowiedź, ale bywa ona niespójna lub nielogiczna;
- próbuje czasem wziąć udział w dyskusji;
- próbuje wypowiadać się, ale w jego wypowiedzi pojawiają się liczne błędy gramatyczne i leksykalne, które częściowo zakłócają komunikację;
- posługuje się dość wąskim zakresem struktur leksykalnych i gramatycznych.
Wymowa i intonacja ucznia czasami sprawiają trudności w zrozumieniu
- potrafi zrozumieć ogólny sens prostych tekstów i rozmów, część kluczowych informacji - organizuje tekst, który mógłby być bardziej spójny – niewielkie użycie wyrazów
łączeniowych
- dysponuje ograniczonym zakresem słownictwa dla wyrażania myśli i idei,
- potrafi napisać w większości zrozumiały tekst, lecz czasem brak w nim logicznej ciągłości i nie zachowuje on założonej formy; może nieznacznie odbiegać od tematu;
- stosuje dość wąski zakres struktur gramatycznych i leksykalnych;
- próbuje wypowiadać się, ale popełnia liczne błędy gramatyczno- leksykalne, liczne błędy interpunkcyjne i ortograficzne, które częściowo zakłócają komunikację;
- czasem potrafi dostosować styl i rejestr do założonej formy;
-używa nieprawidłowej pisowni i interpunkcji.
Dopuszczający
- z trudem potrafi zachować się w podstawowych sytuacjach życia codziennego;
- próbuje sformułować dłuższą wypowiedź, ale przeważnie jest ona niespójna i nielogiczna;
- rzadko próbuje wziąć udział w dyskusji;
- próbuje wypowiadać się, ale popełnia bardzo liczne błędy gramatyczne i leksykalne, które znacznie zakłócają komunikację,
- posługuje się bardzo wąskim zakresem struktur leksykalnych i gramatycznych.
-wymowa i intonacja ucznia często sprawiają trudności w zrozumieniu.
- od czasu do czasu rozumie ogólny sens prostych tekstów i rozmów, wydobywa niedużą ilość potrzebnych informacji,
- formułuje krótkie, niespójne wypowiedzi na tematy wprowadzane na danym poziomie, operując niedużą ilością prostych struktur,
- ma trudności z napisaniem zadania zawierającego pełne zdania, proste struktury i słownictwo, tekst bywa niespójny i brak w nim organizacji,
- potrafi napisać tekst, lecz najczęściej brak w nim logicznej spójności i nie zachowuje on założonej formy, znacznie odbiega od tematu i jest trudny do zrozumienia;
- używa w większości nieprawidłowej pisowni i interpunkcji,
- stosuje bardzo wąski zakres struktur gramatycznych i leksykalnych;
- próbuje wypowiadać się, ale popełnia bardzo liczne błędy, które znacznie utrudniają komunikację;- rzadko udaje mu się dostosować styl i rejestr do założonej formy;
- rzadko udaje mu się zachować właściwą formę graficzną;
- pisze teksty przekraczające granice określone w poleceniu
Niedostateczny
Uczeń jest niezrozumiały albo odpowiada całkowicie nie na temat.
Nie spełnia wymagań określonych na ocenę dopuszczającą.
2.5 Możliwość uzyskania wyższej, niż przewidywana, oceny rocznej i końcowej.
Jeśli uczeń uzna, że proponowana przez nauczyciela ocena jest za niska, składa na ręce prowadzącego zajęcia prośbę o sprawdzenie jego wiadomości. Prośba musi być opatrzona datą. Jeśli nauczyciel nie jest obecny dłużej z powodu choroby, oddelegowania do pracy poza szkołą /np. egzaminy zewnętrzne/ czy wyjazdu służbowego, uczeń składa prośbę do dyrektora szkoły i ten wyznacza nauczyciela, który sprawdzi wiadomości i umiejętności ucznia;
Sprawdzenie wiedzy może odbyć się tego samego dnia, w którym prośba została złożona nauczycielowi lub dyrektorowi, ewentualnie w podanym przez sprawdzającego terminie, nie później jednak niż w dniu posiedzenia klasyfikacyjnego Rady Pedagogicznej;
Sprawdzenie musi odbyć się w formie pisemnej i ustnej. Praca pisemna ucznia i krótka informacja o odpowiedzi ustnej powinna być przechowywana przez wychowawcę klasy w teczce klasowej do końca wakacji.
Ocena ustalona w wyniku sprawdzenia nie może być niższa od proponowanej;
W przypadku, gdy uczeń nadal nie jest zadowolony z oceny, sprawdzenie odbywa się wg powyższej procedury w obecności innego nauczyciela tego przedmiotu lub wychowawcy klasy. Od ustalonego w ten sposób wyniku nie ma odwołania;
Nieobecność nieusprawiedliwiona lub usprawiedliwiona w dniu złożenia podania i później uniemożliwia procedurę poprawy oceny;
Uczeń, który z przyczyn nieusprawiedliwionych, opuszczał zajęcia oraz został niesklasyfikowany z powyższych przyczyn, nie ma możliwości odwołania się od proponowanej oceny.
2.6 Ocenianie różnych form aktywności uczniów
W momencie wystawiania ocen semestralnych lub końcoworocznych, ocenie podlegać mogą również różne formy aktywności na lekcji i poza nią np.:
- prace projektowe,
- samodzielna praca ucznia z lekturą nadobowiązkową, - zaangażowanie i aktywność na lekcji,
- udział w Olimpiadzie Języka Angielskiego, konkursach językowych, przystąpienie do egzaminów międzynarodowych .
2.7. Ocenianie uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi W sposób zindywidualizowany oceniani być mogą:
a. Uczniowie szczególnie uzdolnieni, przejawiający talent w uczeniu się języka b. Uczniowie, którym trudniej jest osiągnąć określone programem cele, ze względu na stwierdzone u nich dysfunkcje (dysleksja, dysgrafia, dysortografia czy zaburzenia słuchu).
Podlegają oni obniżonym wymogom w zakresie określonym przez psychologa, pedagoga lub terapeutę.
3. USTALANIE TERMINÓW SPRAWDZIANÓW, POPRAWY OCEN NIEDOSTATECZNYCH , ZALICZANIA NIEOBECNOŚCI
Zasady ustalania terminów sprawdzianów i testów, poprawy ocen niedostatecznych, zaliczania nieobecności zawarte są w WSO
