Człowiek i jego działania
Spojrzenie geografa
Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Człowiek i jego działania Spojrzenie geografa
Prace dedykowane Profesorowi Włodzimierzowi Kurkowi
pod redakcją
Marka Drewnika i Mirosława Miki
Kraków 2017
Publikację wydano ze środków Instytutu Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ
Recenzent: dr hab. Krzysztof Widawski (Uniwersytet Wrocławski)
Redaktorzy tomu: Marek Drewnik, Mirosław Mika Sekretarz tomu: Magdalena Kubal
Korekta językowa: Anna Mika
Komputerowy skład tekstu i przygotowanie do druku:
Alicja Marciniak-Nowak - Pracownia Wydawnicza IGiGP UJ
Projekt i opracowanie graficzne okładki: Mirosław Mika Fotografie na okładce: Mirosław Mika
© Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie
Wydanie I, Kraków 2017
All rights reserved
ISBN 978-83-64089-37-4
Wydawca:
Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie ul. Gronostajowa 7, 30-387 Kraków, Polska
tel. +48 12 664 52 50, fax. +48 12 664 53 85 www. geo. uj. edu. pl
Druk:
Poligrafia Salezjańska
ul. Bałuckiego 8, 30-306 Kraków, Polska tel. +48 12 266 40 00
http: //poligrafia. salezjanie. net
Przedmowa
W 2017 roku przypada 70-lecie urodzin Pana prof. dr. hab. Włodzimierza Kurka, który całe swoje życie zawodowe związał z Instytutem Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu jagiellońskiego (wcześniej Instytut Geografii UJ).
Zainteresowania naukowe Profesora Włodzimierza Kurka dotyczą takich sfer jak przemiany obszarów górskich pod wpływem działalności człowieka, rozwój aktywności turystycznej w różnych typach przestrzeni geograficznej oraz przyrodnicze i społeczno- -gospodarcze skutki rozwoju turystyki.
Pan Profesor Włodzimierz Kurek jest jednym z czołowych w Polsce i Europie specjali
stów z dziedziny Geografii Turyzmu. Pracując ponad 40 lat w Uniwersytecie Jagiellońskim, wykształcił liczne grono studentów, był opiekunem wielu prac magisterskich i licencjackich oraz kilkunastu doktoratów.
Jubileusz Profesora pragniemy uczcić okolicznościowym wydawnictwem monogra
ficznym, dedykowanym Jego osobie, w którym znajdują się prace współpracowników i uczniów Profesora.
Gratulując Panu Profesorowi wspaniałego Jubileuszu, życzymy Mu dalszych osiągnięć naukowych i dydaktycznych, a także zdrowia i nieustającego zapału twórczego.
Redakcja
Wielce Szanownemu Panu Profesorowi Włodzimierzowi Kurkowi z wyrazami wdzięczności za lata pracy poświęcone
Instytutowi Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego
- za inspiracje naukowe i ogromną życzliwość koledzy, współpracownicy i uczniowie
Prof. dr hab. Włodzimierz Kurek
Tabula Gratulatoria
Halina Kurek (Uniwersytet Jagielloński, Kraków) Jarosław Balon (Uniwersytet Jagielloński, Kraków)
Elżbieta Bilska-Wodecka (Uniwersytet Jagielloński, Kraków) Anita Bokwa (Uniwersytet Jagielloński, Kraków)
Teresa Brzezińska-Wójcik (Uniwersytet M. Curie-Skłodowskiej, Lublin) Leszek Butowski (Uniwersytet Łódzki, Łódź)
Peter Ćuka (Uniwersytet Pedagogiczny, Kraków) Zofia Cygal-Krupa (Uniwersytet Jagielloński, Kraków) Marta Derek (Uniwersytet Warszawski, Warszawa) Zbigniew Długosz (Uniwersytet Pedagogiczny, Kraków) Bolesław Domański (Uniwersytet Jagielloński, Kraków) Claudius V. Dörr (Medizinische Universität Wien, Wiedeń) Katharina M. Dörr (Medizinische Universität Wien, Wiedeń) Marek Drewnik (Uniwersytet Jagielloński, Kraków)
Katarzyna Duda-Gromada (Uniwersytet Warszawski, Warszawa) Małgorzata Durydiwka (Uniwersytet Warszawski, Warszawa) Robert Faracik (Uniwersytet Jagielloński, Kraków)
Joanna Fidelus-Orzechowska (Uniwersytet Pedagogiczny, Kraków) Grażyna Furgała-Selezniow (Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Olsztyn) Mirosław Furmanek (Uniwersytet Jagielloński, Kraków)
Krystyna German (Uniwersytet Jagielloński, Kraków) Grzegorz Gołembski (Uniwersytet Ekonomiczny, Poznań) Elżbieta Gorczyca (Uniwersytet Jagielloński, Kraków) Zygmunt Górka (Uniwersytet Jagielloński, Kraków) Bronisław Górz (Uniwersytet Pedagogiczny, Kraków) Czesław Guzik (Uniwersytet Jagielloński, Kraków) Robert Guzik (Uniwersytet Jagielloński, Kraków) Krzysztof Gwosdz (Uniwersytet Jagielloński, Kraków)
Człowiek i jego działania. Spojrzenie geografa
Michajło Hamkało (Lwowski Uniwersytet Narodowy im. I. Franki, Lwów) Jan Havrlant (Uniwersytet Ostrawski, Ostrawa)
Bogdana Izmaiłow (Uniwersytet Jagielloński, Kraków) Antoni Jackowski (Uniwersytet Jagielloński, Kraków) Adam Jelonek (Uniwersytet Jagielloński, Kraków) Jacek Kaczmarek (Uniwersytet Łódzki, Łódź) Sylwia Kaczmarek (Uniwersytet Łódzki, Łódź) Radoslav Klamar (Uniwersytet Preszowski, Preszów) Piotr Kłapyta (Uniwersytet Jagielloński, Kraków) Piotr Kociszewski (Uniwersytet Warszawski, Warszawa) Arkadiusz Kołoś (Uniwersytet Jagielloński, Kraków) Bronisław Kortus (Uniwersytet Jagielloński, Kraków) Andrzej Kowalczyk (Uniwersytet Warszawski, Warszawa) Joanna Kowalczyk-Anioł (Uniwersytet Łódzki, Łódź) Jadwiga Kowalik (Uniwersytet Jagielloński, Kraków) Leszek Kowanetz (Uniwersytet Jagielloński, Kraków) Jacek Kozak (Uniwersytet Jagielloński, Kraków) Beata Krakowiak (Uniwersytet Łódzki, Łódź)
Renata Krukowska (Uniwersytet M. Curie-Skłodowskiej, Lublin) Kazimierz Krzemień (Uniwersytet Jagielloński, Kraków) Kinga Krzesiwo (Uniwersytet Pedagogiczny, Kraków) Magdalena Kubal (Uniwersytet Jagielloński, Kraków) Nazar Kudła (Instytut Ekonomiki i Turystyki, Lwów) Sylwia Kulczyk (Uniwersytet Warszawski, Warszawa) Janina Labocha (Uniwersytet Jagielloński, Kraków) Marzena Lamparska (Uniwersytet Śląski, Katowice) Jolanta Latosińska (Uniwersytet Łódzki, Łódź) Małgorzata Luc (Uniwersytet Jagielloński, Kraków) Bogusław Luchter (Uniwersytet Ekonomiczny, Kraków) Lidia Luchter (Uniwersytet Jagielloński, Kraków)
Wojciech Maciejowski (Uniwersytet Jagielloński, Kraków) Mikołaj Madurowicz (Uniwersytet Warszawski, Warszawa) Marzena Makowska-Iskierka (Uniwersytet Łódzki, Łódź)
10
Tabula Gratulatoria
Elżbieta Mańczak-Wohlfeld (Uniwersytet Jagielloński, Kraków) Janusz Marak (Wyższa Szkoła Handlowa, Wrocław)
Andrzej Matczak (Uniwersytet Łódzki, Łódź) Dorota Matuszko (Uniwersytet Jagielloński, Kraków) Grzegorz Micek (Uniwersytet Jagielloński, Kraków) Anna Michno (Uniwersytet Jagielloński, Kraków) Mirosław Mika (Uniwersytet Jagielloński, Kraków) Justyna Mokras-Grabowska (Uniwersytet Łódzki, Łódź)
Rajmund Mydeł (Krakowska Akademia im. A.E Modrzewskiego, Kraków) Tomasz Napierała (Uniwersytet Łódzki, Łódź)
Larissa Neumyer (Universität Zürich, Zurych)
Marian Nowakowski (Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa, Katowice) Krzysztof Ostafin (Uniwersytet Jagielloński, Kraków)
Robert Pawlusiński (Uniwersytet Jagielloński, Kraków) Katarzyna Piotrowicz (Uniwersytet Jagielloński, Kraków) Michał Pirog (Uniwersytet Jagielloński, Kraków)
Bartosz Piziak (Uniwersytet Jagielloński, Kraków)
Joanna Pociask-Karteczka (Uniwersytet Jagielloński, Kraków) Marcin Polak (Uniwersytet Pedagogiczny, Kraków)
Krzysztof Polak (Uniwersytet Jagielloński, Kraków)
Grażyna Prawelska-Skrzypek (Uniwersytet Jagielloński, Kraków) Wiesław Przyczyna (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II, Kraków) Danuta Ptaszycka-Jackowska (Uniwersytet Jagielloński, Kraków) Łukasz Quirini-Popławski (Uniwersytet Pedagogiczny, Kraków) Małgorzata Pietrzak (Uniwersytet Jagielloński, Kraków)
Elżbieta Rogers (London Metropolitan University, Londyn) Katarzyna Rotter-Jarzębińska (Uniwersytet Jagielloński, Kraków) Michajło Rutynskij (Lwowski Uniwersytet Narodowy im. I. Franki, Lwów) Bogdan J. Sepiol (Universität Wien, Wiedeń)
Jadwiga Sepiol (LB Pädagogische Hochschule, Wiedeń) Martin A. Sepiol (Univesity of Oxford, Oksford) Stefan Skiba (Uniwersytet Jagielloński, Kraków)
Ewa Skowronek (Uniwersytet M. Curie-Skłodowskiej, Lublin)
11
Człowiek i jego działania. Spojrzenie geografa
Maria Soja (Uniwersytet Jagielloński, Kraków) Izabela Sołjan (Uniwersytet Jagielloński, Kraków)
Mariusz Sołtysik (Akademia Wychowania Fizycznego, Wrocław) Janusz Sondel (Uniwersytet Jagielloński, Kraków)
Andrzej Stasiak (Uniwersytet Łódzki, Łódź)
Maria Strycharska-Brzezina (Uniwersytet Jagielloński, Kraków) Krzysztof Szpara (Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania, Rzeszów) Aleksander Szwichtenberg (Wyższa Szkoła Bankowa, Gdańsk) Katarzyna Śliwa-Martinez (Uniwersytet Jagielloński, Kraków) Andrzej Świeca (Uniwersytet M. Curie-Skłodowskiej, Lublin) Jolanta Święchowicz (Uniwersytet Jagielloński, Kraków) Jakub Taczanowski (Uniwersytet Jagielloński, Kraków) Sławoj Tanaś (Uniwersytet Łódzki, Łódź)
Janina Trepińska (Uniwersytet Jagielloński, Kraków) Piotr Trzepacz (Uniwersytet Jagielloński, Kraków)
Andrzej Tucki (Uniwersytet M. Curie-Skłodowskiej, Lublin) Robert Twardosz (Uniwersytet Jagielloński, Kraków) Zbigniew Ustrnul (Uniwersytet Jagielloński, Kraków) Krzysztof Widawski (Uniwersytet Wrocławski, Wrocław)
Joanna Więcław-Michniewska (Uniwersytet Jagielloński, Kraków) Robert Wiluś (Uniwersytet Łódzki, Łódź)
Michał Witkiewicz (Uniwersytet Gdański, Gdańsk) Bogdan Włodarczyk (Uniwersytet Łódzki, Łódź) Jolanta Wojciechowska (Uniwersytet Łódzki, Łódź) Bożena Wojtowicz (Uniwersytet Pedagogiczny, Kraków) Anita Wolaniuk (Uniwersytet Łódzki, Łódź)
Jerzy Wyrzykowski (Uniwersytet Wrocławski, Wrocław) Alina Zajadacz (Uniwersytet im. A. Mickiewicza, Poznań) Bernadetta Zawilińska (Uniwerystet Ekonomiczny, Kraków) Andrzej Zborowski (Uniwersytet Jagielloński, Kraków) Wiesław Ziaja (Uniwersytet Jagielloński, Kraków) Mirosław Żelazny (Uniwersytet Jagielloński, Kraków)
12
Sylwetka naukowa
prof, dra hab. Włodzimierza Kurka
Włodzimierz Kurek urodził się w 1947 r. w Bochni. Tu ukończył też szkołę podstawową i Liceum Ogólnokształcące im. Kazimierza Wielkiego. W latach 1966-1971 studiował geo
grafię na Uniwersytecie Jagiellońskim i w 1971 r. uzyskał tytuł magistra na podstawie pracy pt. Wpływ wzniesienia nad poziom morza, ekspozycji i nachylenia na rolnicze użytkowa
nie ziemi w Zawoi napisanej pod kierunkiem prof. Karola Bromka. 1 października 1971 r.
Włodzimierz Kurek zatrudniony został w Instytucie Geografii UJ, w Zakładzie Geografii Ludności, Osadnictwa i Rolnictwa, na stanowisku asystenta. W 1975 r. odbył dwa staże na
ukowe - w Zakładzie Geografii Rolnictwa Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospoda
rowania PAN w Warszawie pod kierunkiem prof. Jerzego Kostrowickiego oraz w Zakładzie Ochrony przyrody PAN pod kierunkiem prof. Kazimierza Zabierowskiego.
Stopień doktora nauk przyrodniczych uzyskał w 1979 r. na Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi UJ na podstawie rozprawy napisanej również pod kierunkiem prof. Karola Brom
ka pt. Próba typologii gospodarstw rolnych w Beskidzie Żywieckim na przykładzie gmin:
Jeleśnia, Koszarawa, Stryszawa i Zawoja i jednocześnie zatrudniony został na stanowisku adiunkta. Stopień doktora habilitowanego nauk przyrodniczych w zakresie geografii uzy
skał w 1991 r. na podstawie dorobku naukowego oraz pracy: Wpływ turystyki na prze
miany społeczno-ekonomiczne obszarów wiejskich Polskich Karpat (1990). 17 maja 2006 r.
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej nadał Mu tytuł naukowy profesora i jednocześnie na Uniwersytecie Jagiellońskim Włodzimierz Kurek zatrudniony został na stanowisku pro
fesora nadzwyczajnego. Podstawą uzyskania tytułu naukowego był całokształt dorobku naukowego, dydaktycznego i organizacyjnego Włodzimierza Kurka, w tym książka pt.
Turystyka na obszarach górskich Europy. Wybrane zagadnienia (2004).
W latach 1979/80, tuż po obronie pracy doktorskiej, Włodzimierz Kurek odbył nauko
wą podróż do kilku krajów Afryki Zachodniej i Północnej. W późniejszym okresie wielo
krotnie przebywał w celach naukowych na różnych uniwersytetach europejskich, między innymi: w Bochum, Salzburgu, Clermont-Ferrand, Londynie, Padwie, Udine, Rzymie i w Helsinkach. Prowadził też badania terenowe w zakresie rolnictwa i turystyki w Alpach i w Masywie Centralnym we Francji.
Człowiek i jego działania. Spojrzenie geografa
Od 1981 r. Włodzimierz Kurek związał się z Zakładem Geografii Turyzmu (obecnie Zakład Gospodarki Turystycznej i Uzdrowiskowej), co było konsekwencją poszerzenia się Jego pola badawczego i modyfikacji zainteresowań naukowych o zagadnienia turystyczne.
W rezultacie w latach 1994-2016 pełnił funkcję kierownika tegoż Zakładu.
Bibliografia dorobku naukowego Włodzimierza Kurka obejmuje około 150 publikacji.
Na podkreślenie zasługuje fakt, że kilkanaście Jego prac opublikowanych zostało za gra
nicą w książkach wydanych przez cenione wydawnictwa: Arnold, Ashgate i Edward Elgar, a także w prestiżowym czasopiśmie Geojournal.
Dorobek naukowy Włodzimierza Kurka, bogaty i zróżnicowany, zaliczyć można do trzech subdyscyplin geografii: geografii wsi i rolnictwa, geografii turyzmu i geografii re
gionalnej.
W pierwszym okresie działalności naukowej Włodzimierz Kurek zajmował się geogra
fią wsi i rolnictwa, koncentrując swe badania na obszarze Karpat. Dotyczyły one zagad
nień zróżnicowania struktury rolniczego użytkowania ziemi w zależności od czynników przyrodniczych i demograficzno-ekonomicznych, kierunków i poziomu produkcji rolnej oraz możliwości aktywizacji gospodarczej obszarów wiejskich. Prace te opierały się na materiałach kartograficznych i ankietowo-sondażowych uzyskanych podczas badań te
renowych. Ta problematyka badawcza była też przedmiotem Jego rozprawy doktorskiej ukazującej związki pomiędzy użytkowaniem ziemi, sposobami gospodarowania i wynika
mi ekonomicznymi gospodarstw rolnych a czynnikami przyrodniczymi i społeczno-eko
nomicznymi badanych obszarów. Poza studiami empirycznymi Włodzimierz Kurek pisał też prace o charakterze teoretycznym dotyczące doprecyzowania problematyki badawczej w zakresie geografii rolnictwa oraz określenia metod badawczych stosowanych w tej dzie
dzinie. W tym nurcie badań mieszczą się między innymi referaty przygotowane na kon
gresy geograficzne w Moskwie i w Tokio.
W dorobku naukowym z zakresu geografii rolnictwa znajdują się też niepublikowane prace Włodzimierza Kurka wykonane w ramach problemów węzłowych i międzyresorto
wych. Są to ekspertyzy dotyczące wyceny wartości ziemi i majątku trwałego na obszarze projektowanego zbiornika wodnego w Nieliszu oraz analizy użytkowania ziemi w Polsce wiatach 1947-1971.
Od początku lat 80. Włodzimierz Kurek poszerza swą problematykę badawczą o za
gadnienia turystyczne. Jego zainteresowania naukowe skupiają się głównie na związkach turystyki z obszarami wiejskimi i rolnictwem, a ich efektem są między innymi prace o społeczno-ekonomicznych przemianach obszarów wiejskich pod wpływem turystyki na przykładach wybranych miejscowości i regionów turystycznych w Karpatach (Białka Ta
trzańska, Podhale). W tym nurcie badawczym mieści się także Jego rozprawa habilitacyj
na na temat wpływu turystyki na przemiany społeczno-ekonomiczne obszarów wiejskich w Karpatach. Autor pokazał w niej między innymi oddziaływanie turystyki na dynamikę rozwoju zaludnienia, na strukturę ludności, na zatrudnienie i dochody mieszkańców wsi turystycznych, zaś w zakresie osadnictwa - na dynamikę budownictwa mieszkaniowego, na standard i wyposażenie budynków, a w zakresie rolnictwa - na użytkowanie ziemi oraz strukturę i poziom produkcji globalnej i towarowej rolnictwa.
14
Sylwetka naukowa prof, dra hab. Włodzimierza Kurka
Ponadto w latach 80. Włodzimierz Kurek, jako współautor, zajmował się także przydat
nością środowiska przyrodniczego GOP do rekreacji oraz wykorzystaniem czasu wolne
go przez pracowników huty, wówczas im. Lenina: Freizeitgestaltung der Werktätigen am Beispiel der Belegschaft des „Lenin- Eisenhüttenkombinats (Paderborn 1989). Opracował też trzy mapy turystyczne, które opublikowano w Atlas des Tourismus (Universität Bay
reuth 1984) oraz dwa przewodniki kongresowych wycieczek naukowych po Karpatach.
Znaczący wkład wniósł ponadto w opracowanie dwutomowego skryptu pod redakcją Jadwigi Warszyńskiej Regionalna geografia turystyczna świata (1988).
Po uzyskaniu stopnia doktora habilitowanego Włodzimierz Kurek kontynuował bada
nia dotyczące problematyki przemian społeczno-ekonomicznych oraz aktywizacji tere
nów wiejskich pod wpływem turystyki, a następnie skupił się na szeroko pojętej gospo
darce turystycznej. Ich efektem były prace opublikowane między innymi w czasopismach krajowych (Biuletyn KPZK PAN, Turyzm) oraz zagranicznych: Agriculture versus tourism in rural areas ofthe Polish Carpathians (Geojournal 1996), Der Einfluß des Tourismus auf sozioökonomische Wandlungsprozesse der ländlichen Gebiete in den polnischen Karpaten (Salzburger Geographische Arbeiten 1994). Tematy podejmowane przez Niego w tamtym okresie dotyczyły także stanu i perspektyw agroturystyki, która wówczas była w począt
kowym stadium rozwoju, oraz wpływu turystyki na środowisko przyrodnicze obszarów górskich, w szczególności Alp. Szersze ujęcie oddziaływania człowieka na środowisko przyrodnicze przedstawił w pracy Ecological conflicts in Poland (Geojournal 2001).
W połowie lat 90. Włodzimierz Kurek został członkiem zespołu badawczego geogra
fów z krajów Europy Środkowej i Wschodniej, mającego na celu opisywanie i analizowa
nie przemian społeczno-ekonomicznych na obszarach wiejskich w okresie transformacji ustrojowej. Rezultaty tych badań, prowadzonych w Polsce wspólnie z prof. Bronisławem Górzem, opublikowane zostały w kilku artykułach w czasopiśmie Geojournal oraz jako rozdziały w książkach, por.: Poland, [w:] D. Turnock (red.), Privatization in rural Eastern Europe. The process of restitution and restructuring. Studies of communism in transition (Edward Elgar 1998); Variations in technical infrastructure andprivate économie activity in the rural areas of Southern Poland (1999); The population of the Polish countryside: Demog- raphy and living conditions (Geojournal 2000); Agrarian change, [w:] D. Turnock (red.), East Central Europe and the former Soviet Union. Environment and society (Arnold 2001), Sustainable agriculture, [w:] D. Turnock (red.), East Central Europe and the former Soviet Union. Environment and society (Arnold 2001) (wspólnie z B. Górzem).
W tym okresie swej działalności naukowej Włodzimierz Kurek poświęcił też kilka prac charakterystyce i ocenie turystycznych, przyrodniczych i kulturowych walorów Karpat i Polski. Są to: Le patrimoine culturel, élément d’attrait touristique dans les Carpates Polo
naises (1995), Turystyka, [w:] Karpaty Polskie. Przyroda, człowiek i jego działalność (1995) oraz Turystyka, [w:] Encyklopedia geograficzna świata (1997).
W latach 1996-1998 Włodzimierz Kurek był członkiem zespołu wykonującego grant pt. Strategia zrównoważonego rozwoju (ekorozwoju) Karpat w granicach województwa no
wosądeckiego i opracował zagadnienia: Turystyka i lecznictwo uzdrowiskowe; Zagospoda
rowanie turystyczne; Baza noclegowa; Dostępność komunikacyjna; Ruch turystyczny oraz Główne obszary turystyczne.
15
Człowiek i jego działania. Spojrzenie geografa
Włodzimierz Kurek jest też autorem dużej części dwutomowego podręcznika wydane
go przez PWN pt. Geografia turystyczna świata pod red. Jadwigi Warszyńskiej (6 wydań wiatach 1994-2001).
W ostatnich latach Jego zainteresowania naukowe skupiają się: na przemianach sektora turystycznego w Polsce w okresie transformacji ustrojowej, na koncepcjach harmonijnego rozwoju turystyki oraz na problemach rozwoju turystyki na obszarach górskich. Podsu
mowaniem prowadzonych badań nad uwarunkowaniami i stanem rozwoju turystyki na obszarach górskich jest książka pt. Turystyka na obszarach górskich Europy. Wybrane za
gadnienia (2004).
Do osiągnięć naukowych Włodzimierza Kurka zaliczyć też trzeba zrecenzowanie kil
kudziesięciu rozpraw doktorskich i habilitacyjnych, udział w postępowaniach o nadanie tytułu naukowego profesora, sporządzenie kilkudziesięciu recenzji wydawniczych roz
praw habilitacyjnych i prac zbiorowych oraz ogromnej liczby recenzji artykułów w czaso
pismach naukowych. Ważne jest także Jego członkostwo w radach naukowych „Turyzmu”
oraz „Zarządzania i Edukacji”. Do niewątpliwych osiągnięć Włodzimierza Kurka należy też udział (z referatami) w kilkudziesięciu konferencjach, sesjach, zjazdach, posiedzeniach naukowych oraz kongresach, a także wielokrotne powoływanie Go w skład komitetów naukowych polskich i międzynarodowych konferencji. Włodzimierz Kurek ma też swój udział w pracy na rzecz regionu. Od 2009 r. jest bowiem członkiem Forum Turystycznego przy Prezydencie Miasta Krakowa. Jest ponadto członkiem Polskiego Towarzystwa Geo
graficznego, Komisji Nauk Geograficznych PAU oraz Polskiego Stowarzyszenia Turystyki.
Równie imponujące są osiągnięcia Włodzimierza Kurka w zakresie dydaktyki i kształ
cenia kadry naukowej. Do tej pory wypromował bowiem aż 9 doktorów, a dalszych 5 dok
torantów ma otwarte przewody doktorskie. Był promotorem rozpraw doktorskich: Ewy Kidoń, Zasady kształtowania uzdrowisk Beskidu Sądeckiego w świetle idei zrównoważonego rozwoju (2003), Mirosława Miki, Rozwój zagospodarowania turystycznego i jego wpływ na przemiany środowiska przyrodniczego Beskidu Śląskiego (2003), Roberta Pawlusińskiego, Działalność samorządu lokalnego w aktywizacji turystycznej gmin na przykładzie Związku Gmin jurajskich (2004), Roberta Faracika, Funkcja turystyczna strefy podmiejskiej Kra
kowa (2004), Bernadetty Zawilińskiej, Możliwości rozwoju turystyki w parkach krajobra
zowych Karpat Polskich w świetle idei zrównoważonego rozwoju (2008), Elżbiety Rogers, Kierunki przekształceń karpackich uzdrowisk Polski i Słowacji w warunkach gospodarki wolnorynkowej (2010), Bartosza Piziaka, Turystyka na pograniczu polsko-słowackim - stan i perspektywy rozwoju (2013), Kingi Krzesiwo, Rozwój i funkcjonowanie stacji narciarskich w Karpatach Polskich (2013) oraz Katarzyny Śliwy-Martinez, Partnerstwo w rozwoju tury
styki na obszarach objętych ochroną przyrody w Karpatach (2015).
Włodzimierz Kurek był też opiekunem naukowym kilku stypendystów programu Lane Kirklanda (Fundacja Fulbrighta) oraz stypendystów Programu im. Stefana Batorego.
Jest ponadto redaktorem naukowym i współautorem podręcznika akademickiego pt. Turystyka (2008) oraz redaktorem i współautorem dwutomowego podręcznika Regiony turystyczne świata (T.l. Europa, T. 2. Regiony pozaeuropejskie, 2012).
W Instytucie Geografii i Gospodarki Przestrzennej prowadził różnorodne zajęcia dydaktyczne, między innymi: z geografii ekonomicznej, geografii rolnictwa, geografii
16
Sylwetka naukowa prof, dra hab. Włodzimierza Kurka
ludności i osadnictwa, geografii politycznej, geografii turyzmu, geografii Afryki, zago
spodarowania turystycznego, ekonomiki i organizacji turystyki, pilotażu i przewodnictwa turystycznego, geografii turystycznej Polski i świata, praktyki terenowe i regionalne oraz seminaria magisterskie, doktoranckie, a także wykłady dla słuchaczy studiów podyplo
mowych.
Szczególnie dużo wysiłku poświęcał obowiązkom dydaktycznym, prowadząc seminaria magisterskie. W Uniwersytecie Jagiellońskim wypromował ponad 260 magistrów geogra
fii. Tematyka ich prac dotyczyła głównie: zagadnień atrakcyjności turystycznej, zagospo
darowania turystycznego, ruchu turystycznego, form turystyki, wpływu turystyki na śro
dowisko przyrodnicze i przemiany społeczno-ekonomiczne regionu itp.
Włodzimierz Kurek był także członkiem Komisji Rekrutacyjnej na studia doktoranckie oraz magisterskie (stacjonarne i niestacjonarne).
W latach 1998-2010 Włodzimierz Kurek był też zatrudniony, na stanowisku profeso
ra zwyczajnego, w Wyższej Szkole Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie, prowadząc tam między innymi wykłady z geografii turystycznej Polski i świata oraz z krajoznawstwa.
Przez krótki okres dydaktycznie związany był też z Państwową Wyższą Szkołą Zawodową im. Stanisława Pigonia w Krośnie.
Równie imponujące są także organizacyjne osiągnięcia Włodzimierza Kurka. W In
stytucie Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ był on bowiem współorganizatorem i w latach 1993-1999 kierownikiem Podyplomowego Studium Ochrony i Kształtowania Środowiska. Był ponadto inicjatorem i współorganizatorem niestacjonarnych studiów z geografii o specjalności Turystyka i od 2004 r. pełnił funkcję kierownika tych studiów.
Był również powoływany na przewodniczącego komitetów organizacyjnych konferencji naukowych. Był członkiem Komisji ds. odznaczeń i wreszcie w Instytucie Geografii i Go
spodarki Przestrzennej UJ przez 22 lata pełnił funkcję kierownika Zakładu Gospodarki Turystycznej i Uzdrowiskowej.
Za swą działalność naukową oraz za zasługi na polu dydaktycznym i organizacyjnym Włodzimierz Kurek był kilka razy nagradzany nagrodami JM Rektora UJ. Został też od
znaczony Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Medalem Złotym za Długoletnią Służbę oraz honorową odznaką „Za Zasługi Dla Turystyki”.
Profesor Włodzimierz Kurek, ceniony polski uczony w dziedzinie geografii społecz
no-ekonomicznej, to człowiek przez całe swe życie zakochany w Afryce, wielki pasjonat historii i znawca sztuki ogrodniczej. Prywatnie jest mężem profesor Haliny Kurek, języ
koznawcy, również pracującej na Uniwersytecie Jagiellońskim, ojcem Michała - obecnie radcy prawnego i dziadkiem trojga wnuków: Franciszka, Stanisława i Marianny.
Jest dobrym, cierpliwym i wyrozumiałym nauczycielem akademickim, a także - najżyczliwszym z szefów.
Kraków, 2017 r. Mirosław Mika
17
Fot. 1. Rodzice Albina i Franciszek Kurkowie z wnuczką Mirelą Borek
Fot. 2. Pierwsze zdjęcie do legitymacji szkolnej
Fot. 3. Z kolegami z liceum w Bochni
Fot. 4. Z kolegami z roku na praktyce z geomorfologii w Tatrach (czwarta od lewej K. German - opiekun grupy)
Fot. 5. Spotkanie z kolegami z roku po 40 latach (Czerna 2011 r.)
Fot. 6. Z I. Kwietniem i E. Środoń w czasie badań terenowych w Zawoi
Fot. 7. Z kolegami z roku przed budynkiem Instytutu Geografii i Gospodarki Przestrzennej na Kampusie UJ (piąty od lewej J. Mietelski)
Fot. 8. Ślub w kościele św. Mikołaja w Bochni (26 sierpnia 1972 r.)
Fot. 9. Z żoną w Kazimierzu (sierpień 2012 r. - 40. rocznica ślubu)
Fot. 10. Z prof. A. Wrzoskiem w Pieskowej Skale (1979 r.).
Od prawej: prof. A. Wrzosek, żona - M. Wrzoskowa i żona prof. Landkammera z Wiednia
Fot. 11. Z prof. K. Bromkiem po promocji doktorskiej w Collegium Novum
Fot. 12. Z Z. Górką w czasie ćwiczeń terenowych w Górach Świętokrzyskich
Fot. 13. Ze studentami geografii w Kijowie (1980 r.)
Fot. 14. Na zamku Cape Coast w Ghanie (1979 г.)
Fot. 15. Wigilia w domu H. Łabaziewicza w Kumasi
Fot. 16. W drodze do Akosombo w Ghanie z pracownikiem Ministerstwa Turystyki
Fot. 17. Z członkami plemienia Aszanti (Ghana)
Fot. 18. Z dziećmi w wiosce na północy Ghany
Fot. 19. Na Saharze (Algieria)
Fot. 26. Z doktorantami w Małej Morawce (Czechy, 2001 r.). Od lewej: J. Wojciechowska (UŁ), B. Zawilińska, E. Kidoń, R. Pawlusiński, R. Faracik, K. Rotter, M. Woźniak
Fot. 27. Seminarium „Warsztaty z Geografii Turyzmu” organizowane przez UŁ (Rochna, 2007)
Fot. 28. Konferencja zorganizowana przez Zakład Gospodarki Turystycznej i Uzdrowiskowej IG i GP UJ (Kraków, 2006 r.) pt. Geograficzne, ekonomiczne i społeczne aspekty turystyki-, obrady prowadzi prof. E. Dziegieć
Fot. 29. Jubileusz prof. A. Jackowskiego (Kraków, 2005 r.). Od prawej: J. Wyrzykowski, J. Łoboda, W. Kurek, J. Warszyńska, H. Kurek
Fot. 30. Z prof. J. Warszyńską na spotkaniu przedświątecznym w Instytucie Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ
Fot. 31. Wręczenie nominacji profesorskiej w Pałacu Prezydenckim (2006 r.)
Fot. 32. Po promocjach magisterskich w auli Collegium Novum UJ
Fot. 33. Po promocji doktorskiej K. Śliwy-Martinez w auli Collegium Novum UJ
Fot. 34. Wręczanie medalu „Zasłużony dla Turystyki” na zamku w Krasiczynie (2016 r.)
Fot. 35. Z synem i synową Anią w Dukli na tle góry Cergowej
Fot. 36. Z siostrą Alicją i siostrzenicą Mirelą w Sułkowicach
Fot. 37. Z żoną w ogrodzie w Sułkowicach
Fot. 40. Z wnukami: Franiem, Stasiem i Marianną w Sułkowicach
Fot. 41. Z żoną i wnukiem Stasiem w skansenie w Dobczycach (2016 r.)
Fot. 42. W medynie w Tetuanie (Maroko)
Fot. 43. Z żoną na Korsyce
Bibliografia prac naukowych Włodzimierza Kurka
Użytkowanie ziemi, geografia wsi i rolnictwa
1974, Wpływ wzniesienia nad poziom morza, ekspozycji i nachylenia na rolnicze użytkowanie ziemi w Zawoi, Folia Geographica, Series Geografica-Oeconomica, 8, Kraków, 145-165.
1976, Some researches on agricultural management in the Polish Carpathian Mountains, Zeszyty Naukowe UJ, Prace Geograficzne, 43, Kraków, 149-152.
1977, Niektóre zagadnienia gospodarki rolnej Ochotnicy Górnej, Zeszyty Naukowe UJ, Prace Geogra
ficzne, 44, Kraków, 113-122.
1977, Warunki przyrodnicze a indywidualne gospodarowanie w rolnictwie obszaru górskiego (na przy
kładzie gospodarstw rolnych w dorzeczu Skawicy), Folia Geographica, Series Geographica-Oeco- nomica, 10, Kraków, 109-129.
1978, Społeczno-gospodarcze podstawy rolnictwa w Beskidzie Żywieckim, Zeszyty Naukowe UJ, Prace Geograficzne, 46, Kraków, 105-115.
1979, Próba typologii gospodarstw rolnych w Beskidzie Żywieckim, Sprawozdania z Posiedzeń Komi
sji Naukowych, t. XXIII/1, PAN Oddz. w Krakowie, 209-210.
1980, Problems and research methods of agriculture of mountain regions (as exempliefied by a chosen area in the Polish Carpathians), Folia Geographica, Series Geographica-Oeconomica, 13, Kraków, 103-113.
1981, Próba typologii gospodarstw rolnych w Beskidzie Żywieckim na przykładzie gmin: Jeleśnia, Koszarawa, Stryszawa i Zawoja, Dokumentacja Geograficzna PAN, 6, 69-71.
1984, Orientations of agricultural production of farms in the Babia Góra Region, Zeszyty Naukowe UJ, Prace Geograficzne, 60, Kraków, 65-70.
1984, Gospodarka rolna - stan obecny i kierunki rozwoju, Folia Geographica, Series Geographica- Oeconomica, 16, Kraków, 7-85.
1984, Gospodarka leśna, Folia Geographica, Series Geographica-Oeconomica, 16, Kraków, 87-90.
1984, Usefulness of geographical investigations in planning of agricultural development in mountain
ous areas, 25th International Geographical Congress 27-31. 08, Paryż.
Człowiek i jego działania. Spojrzenie geografa
1985, Próba typologii gospodarstw rolnych w Beskidzie Żywieckim na przykładzie gmin: Jeleśnia, Koszarawa, Stryszawa i Zawoja, Zeszyty Naukowe UJ, Prace Geograficzne, 62, Kraków, 83-110.
1989, An attempt of retrospective comparison of socio-economic transformations of rural areas of Polish Carpathians and Massif Central in France, Zeszyty Naukowe UJ, Prace Geograficzne, 76, 55-64.
1998, Poland, [w:] D. Turnock (red.), Privatization in rural Eastern Europe. The process of restitu
tion and restructuring. Studies of communism in transition, Edward Elgar, Cheltenham, UK - Northampton, MA, USA, 169-199 (wspólnie z B.Górzem).
1999, Variations in technical infrastructure and private economic activity in the rural areas of South
ern Poland, GeoJournal 46, (3), Kluwer Academic Publishers, Dordrecht/Boston/London, 231- 242 (wspólnie z B. Górzem).
2000, The population of the Polish countryside: demography and living conditions, GeoJournal, Kluwer Academic Publishers, Dordrecht/Boston/London, 50, (2-3), 101-104 (wspólnie z B. Górzem).
2001, Agrarian change, [w:J D. Turnock (red.), East Central Europe and the former Soviet Union.
Environment and society, ARNOLD, London,104-117 (wspólnie z B. Górzem).
2001, Sustainable agriculture, [w:] D. Turnock (red.). East Central Europe and the former Soviet Union. Environment and society, ARNOLD, London, 200-206 (wspólnie z B. Górzem).
Geografía turyzmu
Kierunki i problemy badawcze
2003, Wybrane problemy badawcze geografii turyzmu, [w:] G. Gołembski (red.), Kierunki rozwoju badań naukowych w turystyce, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 123-129.
2004, Turystyka na obszarach górskich Europy. Wybrane zagadnienia, Instytut Geografii i Gospodar
ki Przestrzennej UJ, Kraków, 214.
2005, Problematyka badawcza z zakresu turystyki w Instytucie Geografii i Gospodarki Przestrzennej, [w:] Turystyka w badaniach naukowych w Polsce i na świecie, AWF Kraków-WSIiZ Rzeszów, 59-62.
2006, Problematyka badawcza z zakresu turystyki w Instytucie Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego, [w:] J. Krupa, J. Biliński (red.), Turystyka w badaniach naukowych, Wyd. Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie, Rzeszów, 67-77.
2007, Turystyka jako przedmiot badań naukowych (wspólnie z M. Miką), [w:] W. Kurek (red.) Turystyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 11-49; Historia turystyki, tamże, 50-65;
Turystyka piesza, tamże, 257-259; Turystyka narciarska, tamże, 265-269; Turystyka speleologicz
na, tamże, 270-271; Turystyka górska, tamże, 316-319.
2007, Dorobek i aktualne problemy badawcze w zakresie turystyki w Instytucie Geografii i Gospo
darki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego, [w:] W. Kurek, M. Mika (red.), Studia nad turystyką. Tradycje, stan obecny i perspektywy badawcze. Geograficzne, społeczne i ekonomiczne aspekty turystyki, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, Kraków, 77-90 (wspólnie z J. Warszyńską).
20
Bibliografia prac naukowych Włodzimierza Kurka
2008, Działalność naukowo-badawcza i dydaktyczna w zakresie turystyki w Zakładzie Gospodarki Turystycznej i Uzdrowiskowej Instytutu Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiel
lońskiego, [w:] G. Gołembski (red.), Nowe trendy w rozwoju turystyki, Wyd. PWSZ, Sulechów, 25-38 (wspólnie z R. Pawlusińskim).
2014, Karpaty w opracowaniach naukowych geografów z Zakładu Gospodarki Turystycznej i Uzdro
wiskowej Uniwersytetu Jagiellońskiego, [w:] A. Krakowiak, J. Latosińska (red.), Przeszłość, teraź
niejszość i przyszłość turystyki, Wyd. UŁ, Łódź, 39-49.
Turystyka na obszarach wiejskich
1983, Problems of development oftourism in rural areas. International Geographical Union, Com
mission of the Geography of Tourism and Leisure, Materiały Sympozjum, Łódź 4-11 września, 303-314.
1993, Kierunki i zasady zagospodarowania turystycznego obszarów wiejskich, 42 Zjazd PTG, 27-30.06, Kielce, 146-148.
1995, Gospodarstwa agroturystyczne w Karpatach, Turyzm, 5 (2), 1995, 77-86.
2003, Agroturystyka, [w:] R. Mydeł (red.), Atlas Polski, t. 3: Turystyka i rekreacja, FOGRA, Kraków, 210-213 (wspólnie z M. Zwolańską).
2014, Współczesne problemy rozwoju turystyki wiejskiej w Karpatach Polskich, [w:] A. Niezgoda, G. Gołembski (red.), Turystyka wobec zmian współczesnego świata: strategie, marketing, progra
mowanie, Wyd. UE w Poznaniu, 33-46 (wspólnie z R. Pawlusińskim).
Turystyka na obszarach górskich
1983, Rolnicze użytkowanie ziemi a rozwój turystyki na obszarze Karpat, Materiały Zjazdu Geogra
fów Polskich, 15-18 września 1983, Toruń, 207.
1992, Zasady koegzystencji funkcji turystycznej i rolniczej na obszarach górskich (ze szczególnym uwzględnieniem Polskich Karpat), 41 Zjazd PTG i Konferencja „Geografia i aktualne problemy miasta Krakowa i regionu”, Oddz. Krak. PTG, IGiPZ PAN, 1992, 206-208.
1995, Turystyka, [w:] J. Warszyńska (red.), Karpaty Polskie. Przyroda, człowiek i jego działalność, Kraków, 265-299 (wspólnie z J. Grochem).
1995, Le patrimoine culturel, élément d’attrait touristique dans les Carpates Polonaises, [w:] Milieu naturel et activitiés socio-économiques dans les montagnes (Carpates - Massif Central), Zeszyty Naukowe UJ, Prace Geograficzne, 99, 147-155.
1996, Agriculture versus tourism in rural areas ofthe Polish Carpathians, Geojournal 38 (2), Kluwer Academie Publishers, Dordrecht/Boston/London, 191-196.
1998, Turystyka i lecznictwo uzdrowiskowe; Zagospodarowanie turystyczne; Baza noclegowa; Dostęp
ność komunikacyjna; Ruch turystyczny; Główne obszary turystyczne, [w:] A. Manecki (red.), Stra
tegia zrównoważonego rozwoju (ekorozwoju) Karpat w granicach województwa nowosądeckiego.
Subregiony: nowotarski, nowosądecki, limanowski, gorlicki, t. 2, Atmosfera, turystyka i lecznictwo uzdrowiskowe, Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Kraków, 84-96.
2000, Tourist régions in the Polish Carpathians, Universitas, Kraków, (wspólnie z J. Warszyńską i J. Grochem).
21
Człowiek i jego działania. Spojrzenie geografa
2001, Tendencje rozwoju turystyki w Alpach, [w:] B. Kortus (red.), Człowiek i Przestrzeń, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, Kraków, 185-193.
2003, Development conditions of Polish sector of the Carpathian Euroregion, [w:] Z. Górka (red.).
Changes of geographical environment and those of the socio-economic phenomena, Prace Geograficzne, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, 112,149-159.
2004, Turystyka na obszarach górskich Europy. Wybrane zagadnienia, Instytut Geografii i Gospodar
ki Przestrzennej UJ, Kraków.
2004, Turystyka na obszarach górskich w świetle idei zrównoważonego rozwoju, [w:] J. Wyrzykowski, K. Klementowski (red.), Współczesne tendencje w turystyce i rekreacji, AWF Wrocław, 75-81.
2005, Turystyczna funkcja obszarów górskich, Turyzm, 15/1-2,151-162.
2005, Developing the Euroregions along the Polish-Slovak border, [w:] D. Turnock (red.), Foreign direct investment and regional development in East Central Europe and the former Soviet Union, ASHGATE, Univ, of Leicester, Leicester, 291-305.
2007, Górskie parki narodowe Europy (wybrane zagadnienia), [w:] J. Pociask-Karteczka, A. Matu- szyk, P. Skawiński (red.), Stan i perspektywy rozwoju turystyki w Tatrzańskim Parku Narodowym, Studia i monografie AWF w Krakowie, 26, 35-46.
2007, Turystyka szansą rozwoju obszarów górskich, Alma Mater, 85, 24-27.
2008, Tourism on the Polish Carpathians in the political transition time, [w:] J. Wyrzykowski (red.), Conditions of the foreign tourist development in Central and Eastern Europe, Institute of Geogra
phy and Regional Development UV, 10, Wrocław, 295-302 .
2008, Turystyka górska, [w:] W. Uruszczak, P. Święcicka, A. Kremer (red.), Leges Sapere, Wyd. UJ, Kraków, 231-238.
2008, Miejscowości turystyczne w dobie konkurencji (na przykładzie Karpat Polskich), [w:] G. Gołembski (red.), Turystyka jako czynnik wzrostu konkurencyjności regionów w dobie globalizacji, Wyd. AK w Poznaniu, Poznań, 219-228 (wspólnie z M. Miką).
2009, Turystyka w Karpatach Polskich w świetle współczesnych kierunków rozwoju, [w:] B. Domański, W. Kurek (red.), Gospodarka i przestrzeń. Prace dedykowane Profesor Danucie Ptaszyckiej-Jackow- skiej. Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, Kraków, 77-97 (wspólnie z R. Faracikiem, M. Miką, R. Pawlusińskim).
2011, Kultura ludowa jako element atrakcyjności turystycznej Karpat, [w:] Turystyka. Księga Jubile
uszowa w 70. rocznicę urodzin Profesora Stanisława Liszewskiego, Uniwersytet Łódzki, 365-373.
2014, The transformation of tourism model in the Polish Carpathians; reporting on the last 20 years of experiences, Ekonomiczne Problemy Turystyki, Contemporary issues of functioning of tour
ism economy, 4 (28), 285-306 (wspólnie z R. Faracikiem, M. Kubal, R. Pawlusińskim).
Turystyka na świecie
1987, Turystyka zagraniczna w Azji Południowo-Wschodniej, Zeszyty Naukowe UJ, Prace Geogra
ficzne, 70,121-145 (wspólnie z J. Grochem).
2009, Turystyka w Afryce - szanse i zagrożenia, [w:j Z. Górka, A. Zborowski (red.), Człowiek i rolnictwo.
Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, Kraków, 321-332.
Bibliografia prac naukowych Włodzimierza Kurka
Turystyka w Polsce
1997, Turystyka, [w:] Polska. Encyklopedia Geograficzna Świata, t. 10, Kraków, Wyd. OPRES, 331-353 (wspólnie z J. Warszyńską).
2002, Turystyka w województwie małopolskim, [w:] Z. Górka, A. Jelonek (red.), Geograficzne uwa
runkowania rozwoju Małopolski, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, Kraków, 85-91.
2003, Tourism in Poland at the time of systemie transformations after 1989, [w:] W. Kurek (red.), Issues of tourism and health resort management, Prace Geograficzne, Instytut Geografii i Gospo
darki Przestrzennej UJ, 111, 29-41.
2003, Turystyka zrównoważona - turystyka przyszłości, [w:] J. Biliński, D. Sawaryn (red.), Turystyka czynnikiem integracji międzynarodowej, Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania, Rzeszów, 105-114.
2005, Developing the Euroregions along the Polish-Slovak Border, [w:] D. Turnock (red.), Foreign direct investment and regional development in East Central Europę and the former Soviel Union.
A colletion ofessays in memory of Professor Francis Frank Carter, Ashgate, 291-304.
2009, Stan i perspektywy rozwoju turystyki międzynarodowej w województwie małopolskim, Turyzm, 19 (1-2), 51-57 (wspólnie z R. Pawlusińskim); International tourism in małopolskie województwo.
The present Situation and prospectsfor development, tamże, 51-56.
Turystyka w Krakowie
1989, Freizeitgestaltung der Werktätigen am Beispiel der Belegschaft des „Lenin-Eisenhüttenkom- binats, [w:J Sozialgeographische Probleme der Agglomerationen von Krakau und Oberschlesien, 1989, Paderborn, 113-122 (wspólnie z J. Grochem).
2008, Wybrane problemy rozwoju turystyki w Krakowie u progu XXI w., Turyzm, 18/1,65-82 (wspól
nie z R. Faracikiem).
2008, Waloryzacja przestrzeni miejskiej Krakowa dla potrzeb turystyki. Raport końcowy, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, Kraków, 146 (wspólnie z R. Faracikiem, M. Miką, R. Pawlusińskim, E. Pitrus, B. Piziakiem, D. Ptaszycką-Jackowską, A. Wilkońską i B. Zawilińską).
2011, Ocena i perspektywy rozwoju Krakowa jako ośrodka turystycznego, [w:] M. Mika (red.), Kraków jako ośrodek turystyczny, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, 291-303 (wspólnie
z M. Miką).
2015, „Stare” i „nowe" wartości w turystyce miejskiej: zarys problematyki, [w:] P. Trzepacz, J. Więcław- -Michniewska, A. Brzosko-Sermak, A. Kołoś (red.), Miasto w badaniach geografów, t. 1, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, Kraków, 121-133 (wspólnie z R. Faracikiem, M. Miką, R. Pawlusińskim).
Turystyka jako czynnik przemian społeczno-ekonomicznych
1987, Turystyka jako czynnik społeczno-gospodarczych przemian wsi podhalańskiej (na przykładzie Białki), Zeszyty Naukowe UJ, Prace Geograficzne, 68, 53-67.
Człowiek i jego działania. Spojrzenie geografa
1989, Influence of tourism on socio-economic transformations of rurał areas in Podhale Basin, Zeszyty Naukowe UJ, Prace Geograficzne, 80,117-122.
1989, Społeczno-ekonomiczne przeobrażenia obszarów wiejskich Karpat pod wpływem turystyki, III Zjazd Geografów Polskich, 27-29 czerwca 1989, Poznań, 36-37.
1990, Wpływ turystyki na przemiany społeczno-ekonomiczne obszarów wiejskich Polskich Karpat, Rozprawa Habilitacyjna nr 194, UJ, 136.
1991, Imestigations on tourism role in socio-economic transformations of Carpathian Rural Areas, Zeszyty Naukowe UJ, Prace Geograficzne, 86, 59-64.
1994, Der Einfluß des Tourismus auf sozioökonomische Wandlungsprozesse der ländlichen Gebiete in den polnischen Karpaten, Salzburger Geographische Arbeiten, Band 26, Beiträge zur regionalen Geographie von Polen und Österreich, Salzburg, 61-69.
1996, Społeczne i ekonomiczne przemiany wiejskich obszarów Karpat pod wpływem turystyki, [w:] R. Domański (red.), Nowa generacja w badaniach gospodarki przestrzennej, Biuletyn, 174, KPZK PAN, Warszawa, 241-259.
Turystyka a środowisko przyrodnicze
1983, Influence of agriculture development on tourist values of the natural environment ofPolish Car- pathians, [w:] Rural life and the explotation of natural resources in highlands and high - latitude zones, Barcelona, 91-95.
1985, Degradacja walorów turystycznych środowiska przyrodniczego Karpat w wyniku intensyfikacji rolnictwa, seria: Monografie 209, Akademia Wychowania Fizycznego, Poznań, 251-257.
1986, Przydatność środowiska przyrodniczego GOP dla rozwoju turystycznych form rekreacji, [w:] Wpływ środowiska przyrodniczego na zróżnicowanie turystycznych form rekreacji, Warszawa, 131-156 (wspólnie z J. Warszyriską, A. Jackowskim, J. Grochem, A. Kolibą, E. Szumerą, K. Sumerą- -Mularz).
1997, Rozwój gospodarczy a problemy ochrony środowiska na obszarach górskich, [w:] A. Jackowski (red.), Geografia, człowiek, gospodarka. Prof. B. Kortusowi w 70. rocznicę urodzin. Instytut Geografii UJ, Kraków, 247-255.
1999, Rozwój turystyki i jej wpływ na środowisko przyrodnicze Alp, Turyzm 9 (1), 161-172.
2001, Ecological conflicts in Poland, Geojournal, 55, Kluwer Académie Publishers, Dordrecht/Bos- ton/London, 507-516 (wspólnie z R. Faracikiem i M. Miką).
2005, Wpływ turystyki na środowisko przyrodnicze obszarów górskich, [w:] B. Domański, S. Skiba (red.), Geografia i sacrum, t. 2, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, Kraków, 95-104.
2013, Turystyka a środowisko. Współczesne problemy badawcze, [w:] R. Pawlusiński (red.), Współcze
sne uwarunkowania i problemy rozwoju turystyki. Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, Kraków, 41-47.
Geografia turystyczna
1988, Azja Południowo-Wschodnia (Malezja, Singapur, Brunei, Indonezja), [w:] J. Warszyńska (red.), Regionalna geografia turystyczna świata. Cz. II. Kraje pozaeuropejskie, skrypty uczelniane nr 578, Uniwersytet Jagielloński, Kraków, 137-147.
24
Bibliografia prac naukowych Włodzimierza Kurka
1988, Afryka Północna (Maroko, Ceuta i Melilla, Mauretania, Algieria, Tunezja, Libia, Egipt, Sudan), [w:] J. Warszyńska (red.), Regionalna geografia turystyczna świata. Cz. II. Kraje pozaeuro
pejskie, skrypty uczelniane nr 578, Uniwersytet Jagielloński, Kraków, 191-213.
1988, Afryka Zachodnia i Środkowa (Senegal, Gambia, Gwinea Bissau, Wyspy Zielonego Przylądka, Gwinea, Sierra Leone, Liberia, Wybrzeże Kości Słoniowej, Ghana, Togo, Benin, Burkina Faso, Mali, Niger, Czad, Nigeria, Kamerun, Wyspy iw. Tomasza i Książęca, Gwinea Równikowa, Republika Środkowoafrykańska, Gabon, Kongo, Zair, Wyspa Św. Heleny, [w:] J. Warszyńska (red.), Regional
na geografia turystyczna świata. Cz. II. Kraje pozaeuropejskie, skrypty uczelniane nr 578, Uniwer
sytet Jagielloński, Kraków, 214-247.
1988, Afryka Wschodnia (Etiopia, Somalia, Dżibuti, Kenia, Uganda, Rwanda, Burundi, Tanzania), [w:] J. Warszyńska (red.), Regionalna geografia turystyczna świata. Cz. II. Kraje pozaeuropejskie, skrypty uczelniane nr 578, Uniwersytet Jagielloński, Kraków, 248-263.
1988, Afryka Południowa (Angola, Zambia, Malawi, Mozambik, Zimbabwe, Botswana, RPA, Nami
bia, Lesotho, Suazi, Madagaskar, Mauritius, Seszele, Komory, Reunion), [w:] J. Warszyńska (red.), Regionalna geografia turystyczna świata. Cz. II. Kraje pozaeuropejskie, skrypty uczelniane nr 578, Uniwersytet Jagielloński, Kraków, 264-288.
1988, Australia, [w:] J. Warszyńska (red.), Regionalna geografia turystyczna świata. Cz. II. Kraje po
zaeuropejskie, skrypty uczelniane nr 578, Uniwersytet Jagielloński, Kraków, 451-461.
1988, Oceania, [w:] J. Warszyńska (red.), Regionalna geografia turystyczna świata. Cz. II. Kraje poza
europejskie, skrypty uczelniane nr 578, Uniwersytet Jagielloński, Kraków, 462-476.
1994, Słowenia (wspólnie z J. Jemiołą), [w:] J. Warszyńska (red.), Geografia turystyczna świata, cz. 1, PWN, Warszawa, 81-83, (kolejne wydania: 1995,1996,1997,2000, 2001).
1994, Jugosławia (wspólnie z J. Grochem i J. Jemiołą), [w:] J. Warszyńska (red.), Geografia turystycz
na świata, cz. 1, PWN, Warszawa, 90-95, (kolejne wydania: 1995, 1996, 1997, 2000, 2001).
1994, Macedonia (wspólnie z J. Jemiołą), [w:] J. Warszyńska (red.), Geografia turystyczna świata, cz.l, PWN, Warszawa, 95-96, (kolejne wydania: 1995,1996,1997, 2000, 2001).
1994, Afryka (Maroko, Ceuta i Melilla, Mauretania, Algieria, Tunezja, Libia, Egipt, Sudan, Senegal, Gambia, Gwinea Bissau, Wyspy Zielonego Przylądka, Gwinea, Sierra Leone, Liberia, Wybrzeże Kości Słoniowej, Ghana, Togo, Benin, Burkina Faso, Mali, Niger,Czad, Nigeria, Kamerun, Wyspy Św. Tomasza i Książęca, Gwinea Równikowa, Republika Środkowoafrykańska, Gabon, Kongo, Zair, Wyspa Św. Heleny, Etiopia, Somalia, Dżibuti, Kenia, Uganda, Rwanda, Burundi, Tanzania, Angola, Zambia, Malawi, Mozambik, Zimbabwe, Botswana, RPA, Namibia, Lesotho, Suazi, Madagaskar, Mauritius, Seszele, Komory, Reunion), [w:] J. Warszyńska (red.), Geografia turystyczna świata, cz. 2. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 173- 257, (kolejne wydania: 1995, 1996, 1997, 2000, 2001).
1994, Antarktyda, [w:] J. Warszyńska (red.), Geografia turystyczna świata, cz. 2, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 407-409, (kolejne wydania: 1995,1996,1997, 2000, 2001).
1994, Australia, [w:] J. Warszyńska (red.), Geografia turystyczna świata, cz. 2, Wydawnictwo Nauko
we PWN, Warszawa, 384-393, (kolejne wydania: 1995,1996,1997, 2000, 2001).
1994, Oceania, [w:] J. Warszyńska (red.), Geografia turystyczna świata, cz. 2, Wydawnictwo Nauko
we PWN, Warszawa, 394-406, (kolejne wydania: 1995, 1996, 1997, 2000, 2001).
1994, Brunei, [w:] J. Warszyńska (red.), Geografia turystyczna świata, cz. 2, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 128, (kolejne wydania: 1995, 1996, 1997, 2000, 2001).
25
Człowiek i jego działania. Spojrzenie geografa
1994, Indonezja, [w:] J. Warszyńska (red.), Geografia turystyczna świata, cz. 2, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 129-133, (kolejne wydania: 1995,1996,1997, 2000, 2001).
1994, Malezja, [w:] J. Warszyńska (red.), Geografia turystyczna świata, cz. 2, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 125-127, (kolejne wydania: 1995,1996,1997, 2000, 2001).
1994, Singapur, [w:] J. Warszyńska (red.), Geografia turystyczna świata, cz. 2, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 127-128, (kolejne wydania: 1995, 1996, 1997, 2000, 2001).
2012, Afryka, [w:] W. Kurek (red.), Regiony turystyczne świata, t. 2, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 111-169.
2012, Wstęp, [w:] W. Kurek (red.), Regiony turystyczne świata, t. 1, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 7-8.
2012, Wstęp, [w:] W. Kurek (red.), Regiony turystyczne świata, t. 2, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 9-10.
Hasła w encyklopediach
1995, Turystyka na Antarktydzie, [w:] A. Jelonek, M. Soja (red.), Encyklopedia geograficzna świata.
Australia, Oceania, Antarktyda, Kraków, 203.
1995, Turystyka w Australii, [w:] A. Jelonek, M. Soja (red.), Encyklopedia geograficzna świat. Austra
lia, Oceania, Antarktyda, Kraków, 99-101.
1995, Turystyka w Nowej Zelandii, [w:] A. Jelonek, M. Soja (red.). Encyklopedia geograficzna świata.
Australia, Oceania, Antarktyda, Kraków, 145-146.
1999, Encyklopedia powszechna (jednotomowa), hasła: Algieria, Angola, Benin, Botswana, Burkina Faso, Burundi, Czad, Dżibuti, Egipt, Erytrea, Etiopia, Gabon, Gambia, Ghana, Gwinea, Gwinea Bissau, Kamerun, Kenia, Kongo (Demokratyczna Republika Konga), Kongo (Republika Ludowa), Lesotho, Liberia, Libia, Malawi, Mali, Maroko, Mauretania, Mozambik, Namibia, Niger, Nige
ria, Republika Południowej Afryki, Republika Środkowoafrykańska, Ruanda, Sahara Zachodnia, Senegal, Sierra Leone, Somalia, Suazi, Sudan, Tanzania, Togo, Tunezja, Uganda, Wybrzeże Kości Słoniowej, Zambia, Zimbabwe, Wyd. Kluszczyński, Kraków.
2002, Encyklopedia powszechna, (8 tomów), hasła: Algieria, Angola, Benin, Botswana, Burkina Faso, Burundi, Czad, Dżibuti, Egipt, Erytrea, Etiopia, Gabon, Gambia, Ghana, Gwinea, Gwinea Bissau, Kamerun, Kenia, Kongo (Demokratyczna Republika Konga), Kongo (Republika Ludowa), Lesotho, Liberia, Libia, Malawi, Mali, Maroko, Mauretania, Mozambik, Namibia, Niger, Nigeria, Republika Południowej Afryki, Republika Środkowoafrykańska, Ruanda, Sahara Zachodnia, Senegal, Sierra Leone, Somalia, Suazi, Sudan, Tanzania, Togo, Tunezja, Uganda, Wybrzeże Kości Słoniowej, Zam
bia, Zimbabwe, Wyd. Kluszczyński, Kraków.
2004, Hasła [w:] A. Jackowski (red.), Encyklopedia szkolna. Geografia, Wyd. Zielona Sowa, Kraków.
Redakcje, wstępy, przedmowy
2003, Issues oftourism and health resort management, W. Kurek (red.), Prace Geograficzne, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, 111, 370.
2003, Introduction, [w:] W. Kurek (red.), Issues of tourism and health resort management, Prace Geograficzne, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, 111, 7-8.
26
Bibliografia prac naukowych Włodzimierza Kurka
2007, Turystyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 541.
2007, Wstęp, [w:] W Kurek (red.), Turystyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 9-10.
2007, Studia nad turystyką. Tradycje, stan obecny i perspektywy badawcze, W. Kurek, M. Mika (red.), Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, Kraków, 320.
2007, Studia nad turystyką. Prace geograficzne i regionalne, W. Kurek, R. Faracik (red.), Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, Kraków, 311.
2007, Studia nad turystyką. Prace ekonomiczne i społeczne, W. Kurek, R. Pawlusiński (red.), Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, Kraków, 288.
2007, Słowo wstępne, [w:] W. Kurek, M. Mika (red.), Studia nad turystyką. Tradycje, stan obecny i perspektywy badawcze, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, Kraków, 7-8.
2007, Słowo wstępne, [w:] Studia nad turystyką. Prace geograficzne i regionalne, W. Kurek, R. Faracik (red.), Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, Kraków, 7-8.
2007, Słowo wstępne, [w:] W. Kurek, R. Pawlusiński (red.), Studia nad turystyką. Prace ekonomiczne i społeczne, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, Kraków, 7-8.
2009, Gospodarka i przestrzeń. Prace dedykowane Profesor Danucie Ptaszyckiej-Jackowskiej, B. Domański, W. Kurek (red.), Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, Kraków, 347.
2009, Przedmowa, [w:] B. Domański, W. Kurek (red.), Gospodarka i przestrzeń. Prace dedykowa
ne Profesor Danucie Ptaszyckiej-Jackowskiej, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, Kraków, 5.
2012, Regiony turystyczne świata, t. 1, W. Kurek (red.), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 329.
2012, Regiony turystyczne świata, t. 2, W. Kurek (red.), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 344.
2015, Przedmowa, [w:] A. Jackowski, I. Sołjan, E. Bilska-Wodecka, J. Liro, Studium Turyzmu Uni
wersytetu jagiellońskiego (1936-1939) i jego rola w rozwoju geografii turyzmu. Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, Kraków, 9-12.
Mapy
1984, Veränderung des Tourismus in Polen 1974-1980, [w:] Atlas des Tourismus, Karte 1 Lehrstuhl Wirschaftsgeographie und Regionalplanung der Universität Bayreuth (wspólnie z J. Jemiołą, J. Grochem i A. Kolibą).
1984, Regionale Bedeutung des Tourismus in Polen, [w:] Atlas des Tourismus, Karte 2, Lehrstuhl Wirschaftsgeographie und Regionalplanung der Universität Bayreuth (wspólnie z J. Jemiołą, J. Grochem i A. Kolibą).
1984, Durchschnittliche Aufenthaltsadauer der Touristen in den Verschiedenen Beherbergungsarten in Polen 1980, [w:j Atlas des Tourismus, Karte 3, Lehrstuhl Wirschaftsgeographie und Regionalpla
nung der Universität Bayreuth (wspólnie z J. Jemiołą, J. Grochem i A. Kolibą).
27
Człowiek i jego działania. Spojrzenie geografa
Dydaktyka geografii
1986, Program i reałizacja praktycznych ćwiczeń z geografii turyzmu na studiach geograficznych na Uniwersytecie Jagiellońskim, [w:] Materiały seminarium „Współpraca uczelni wyższych z jed
nostkami turystycznymi w przygotowaniu praktycznym studentów", Mrągowo, 11-14.03, 95-99 (wspólnie z J. Grochem).
1999, Uniwersytet Jagielloński, [w:] Jakość w turystyce. Jakość kształcenia kadr dla turystyki, Mate
riały seminarium Sucha Beskidzka 7-8 grudnia 1998 roku, Zesz. Naukowe AWF w Krakowie, 78, 93-97.
2007, Problematyka prac magisterskich z zakresu geografii turyzmu w IGiGP UJ, Prace Geograficzne, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, 117, 289-296.
Biogramy
2000, Jerzy Groch, 1948-2000, Przegląd Geograficzny, 73 (4), 211-212.
2000, Jerzy Groch, 1948-2000, Czasopismo Geograficzne, 3-4, 362.
2003, Jerzy Groch (1948-2000), [w:] W. Kurek (red.), Issues of tourism and health resort management, Prace Geograficzne, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, 111, 9-12.
2004, Jerzy Groch 1948-2000, [w:] Złota Księga, Uniwersytet Jagielloński, Kraków, 121-124 (wspól
nie z J. Warszyńską).
1996, Bibliografia prac prof. J. Warszyńskiej, Turyzm, 5 (2), 13-20.
2009, Życiorys naukowy oraz kierunki zainteresowań naukowo-badawczych i studialno-planistycz- nych Profesor Danuty Ptaszyckiej-Jackowskiej, [w:] B. Domański, W. Kurek (red.), Gospodar
ka i przestrzeń. Prace dedykowane Profesor Danucie Ptaszyckiej-Jackowskiej, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, Kraków, 7-21.
2011, Jadwiga Warszyńska, 1925-2011, Czasopismo Geograficzne, 82 (4), 423-426 (wspólnie z A. Jackowskim).
2011, Jadwiga Warszyńska, 1925-2011, Przegląd Geograficzny, 83 (4), 580-583 (wspólnie z A. Jackowskim).
2011, Wspomnienie o profesor Jadwidze Warszyńskiej, Alma Mater, 142/143, 55-56 (wspólnie z A. Jackowskim).
2011, Profesor Jadwiga Warszyńska (18 VII1925-19 VIII2011), Turyzm 21/1-2, 81-83 (wspólnie z A. Jackowskim).
2016, Jadwiga Warszyńska 18 VII 1925 - 19 VIII 2011, [w:] Kronika Uniwersytetu Jagiellońskiego za rok akademicki 2010/2011 i 2011/2012, Kraków, 238-239.
Inne
1976, (rec.) H.G.T. van Raay: Rural planning in a Savanna Region, Przegląd Geograficzny, 48 (4), 742-743.
1983, Deuxieme jour, troisième jour, [w:] Guide de l’excursion du symposium international de la com
mission de géographie du tourisme et des loisirs de l'union géographique internationale, Łódź: 4-11 IX 1983, Łódź, 30-58 (wspólnie z J. Jemiołą).
28
Bibliografia prac naukowych Włodzimierza Kurka
1989, Information on the excursion route through Pogórze Wielickie (The Wieliczka Carpathian Foothille), Beskid Wyspowy (The Island Beskid) and Beskid Sądecki (The Sącz Beskid), Zeszyty Naukowe UJ, Prace Geograficzne UJ, 80, Kraków, 183-190 (wspólnie z J. Grochem).
1998, Wincenty Pol - geograf, [w:] H. Kurek, F. Tereszkiewicz (red.), Inteligencja południowo-wschod
nich ziem polskich, Universitas, Kraków, 247-255.
Ekspertyzy
1974, Rolnictwo na obszarze projektowanego zbiornika wodnego Nielisz, [w:] Użytkowanie ziemi na obszarach projektowanych zbiorników wodnych, problem węzłowy 10.1.2. (kierownik K. Bromek), Hydroprojekt, Warszawa, 50.
1976, Przemiany rolniczego użytkowania ziemi w Polsce w latach 1947-1971 (żyto, jęczmień, owies, zboża ozime, zboża jare, rośliny strukturotwórcze, rośliny ekstraktywne), udział w opracowaniu zespołowym pod kierunkiem K. Bromka, problem węzłowy 11.2.1. Podstawy Przestrzennego Zagospodarowania Kraju, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, Warszawa, 52.
1979, Rolnictwo i użytkowanie ziemi w gminie Jordanów (studium do planu zagospodarowania prze
strzennego pod kierunkiem J. Warszyńskiej), (maszynopis w Instytucie Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ), 20.
1985, Rolnicze użytkowanie ziemi w gospodarstwach indywidualnych wg gmin w Polsce w 1978 r.
(żyto, jęczmień, owies, rośliny strukturotwórcze, rośliny ekstraktywne), problem międzyresortowy I. 28, IGiPZ PAN Warszawa, 33.
1997, Zbiornik Dobczyce - zagrożenia środowiska naturalnego powyżej i poniżej zbiornika i ich wpływ na jakość wody. Baza turystyczna i rekreacyjna. Małopolski Instytut Samorządu Terytorialnego i Administracji (udział w opracowaniu).
29
