Zandgolven en strandhoofden

Z A l N T D C S O L r V E l S r EHNT S T R A I O r D H O O F D E n N r

D e e f f e c t : ± v ± t : e ± t v a n s t i r a n < a . l i o o j E d L e n ±xx h e t X ± c t i t v a n r e c e n t e r e s x a X t a t e n v a i n z a u n d L g - o X f — - o n d L e i r z o e l c =

ir. H.J. Verhiagen, Rijkswaterstaat, Dienst Weg- en Waterbouwkunde, Delft.

Langs v r i j w e l de gehele Nederlandse kust worden zgn. zandgolven aangetroffen. Dit zijn erosieve en aanzandende gebieden die langzaam van zuid naar noord langs de kust trekken. Door deze golven vertoont de kust een cyclisch kustge-drag. De periode van deze golven is groot van 50 - 150 jaar. Kennis van het gedrag van deze golven is belangrijk voor de planning van het langjarig k u s t -onderhoud en voor de planning van grootschalige kustverdediging. Voor de kust van Walcheren is een v r i j gedetailleerde studie uitgevoerd [Maranus en Verha-gen, 1987].

Bij dit onderzoek kon gebruik gemaakt worden van een zeer lange reeks van p r o -f i e l l o d i n g e n i n d i t gebied ( v a n a -f 1880). D e r g e l i j k e l o d i n g s r e e k s e n z i j n n i e t voor geheel Nederland beschikbaar. Wel zijn langs de gehele Nederlandse kust vanaf ca. 1850 gegevens beschikbaar over de ligging van de laagwaterlijn, de hoogwaterlijn en de duinvoet. Aan de hand van deze gegevens kan eenzelfde soort analyse gemaakt worden, alhoewel d i t een wat minder nauwkeurig beeld oplevert. Kustprocessen

Langs de k u s t treden processen op met een v e r s c h i l l e n d e t i j d s c h a a l . I n d i t a r t i k e l z u l l e n een v i j f t a l processen g e b r u i k t w o r d e n , i e d e r met z i j n eigen tijdschaal.

. Korte termijn fluctuaties.

Ieder j a a r l i g t de k u s t l i j n op een i e t s andere p l a a t s . Deze j a a r l i j k s e verschillen worden veroorzaakt door het f e i t dat het niet ieder jaar even stormachtig is.

. Zandgolven.

Min of meer periodieke erosie en aanzanding van de kust met periodes van 50 - 150 jaar.

, Klimaatschommelingen.

Doordat het windklimaat zich zo nu en dan wijzigt, verandert ook de gemid-delde ligging van de k u s t l i j n .

. Langjarige kustregressie.

Lineaire v o o r - of achteruitgang van de kust op een tijdschaal van eeuwen. . E f f e c t van menselijk ingrijpen.

Een trendbreuk i n de langjarige kustregressie, veroorzaakt door de aanleg van kunstwerken.

In f i g . 1 zijn deze v i j f processen weergegeven. Waargenomen kan worden alleen de resultante van deze 5 processen, de l i j n van f i g . l e . Voor het praktisch beleid ten aanzien van kustonderhoud en het kustbeheer is het met name nodig om het 5e proces (menselijk ingrijpen) goed i n beeld te krijgen. Dit kan echter alleen als de andere vier processen ook gekwantificeerd kunnen worden. Hierbij b l i j k t het onderkennen van zandgolven en klimaatschommelingen van essentieel belang te z i j n .

1-a

korte termijn fluctuaties b

zandgolf,klimaatschommeling + menselijl< ingrijpen (vgl. fig 3)

zandgolven _b

klimaatschommelingen zandgolf + menselijk ingrijpen (vgl. fig 6)

d

bouw kunstwerk

lineaire kustregressie + Invloed menselijk ingrijpen e

resulterende kustligging

f i g . l : kustprocessen fig.2:samengestelde kustprocessen

De Hollandse kust

Het bovenstaande zal i n d i t a r t i k e l nader uitgewerkt worden voor de 118 km lange Hollandse kust (Hoek v. Holland - Den Helder). Van d i t kustvak zijn vanaf ca. 1850 o.a. de ligging van hoog- en laagwaterafstand bekend op vaste punten die 1 km u i t elkaar liggen. Voor de verdere analyse wordt de "kustlijn" g e d e f i -neerd als het gemiddelde van de hoog- en laagwaterlijn. Op deze wijze k r i j g t men 118 k u s t g r a f i e k e n (dus g r a f i e k e n zoals f i g . l e ) . Het e e r s t e proces, de j a a r l i j k s e f l u c t u a t i e s , kan v r i j e e n v o u d i g u i t de k u s t g r a f i e k e n v e r w i j d e r d

worden door toepassing van een f i l t e r ; met andere woorden er wordt een v l o e i e n -de l i j n door-de k u s t g r a f i e k e n g e t r o k k e n . Ook -de l a n g j a r i g e k u s t r e g r e s s i e k a n simpel geëlimineerd worden door een lineaire regressie-analyse toe te passen en de residuele waarde ten opzichte van de regressielijn te plotten. De nu gevon-den l i j n ( f i g . 2a) bevat dus de zandgolven, klimaatschommelingen en het e f f e c t van menselijk ingrijpen.

Het is mogelijk om de resultaten van al deze berekeningen weer te geven i n een tweedimensionale grafiek ( f i g 3). Hier is langs de horizontale as de k i l o m e t r e -r i n g u i t g e z e t en langs de v e -r t i k a l e as s t a a t de t i j d . I n deze g -r a f i e k s t a a n isolijnen voor de residuele kustverplaatsing uitgezet. Afgelezen kan worden dat bijv. i n km 66 i n 1900 de kust 20 m meer landwaarts lag, dan h i j volgens de lineaire regressie voor d i t punt zou moeten liggen. Opvallend i n f i g . 3 is de horizontale band met meer landwaartse kustliggingen i n de periode tussen 1875 en 1900. Het b l i j k t dat deze periode overeenkomt met een periode waarin er relatief veel westen en zuidwesten wind was. Dit fenomeen is reeds beschreven door Van Straaten [1960]; f i g . 4a en 4b z i j n ontleend aan deze publicatie. Dit is dus typisch een klimaatschommeling. Het is zeer aannemelijk dat het eltoct van zo'n klimaatschommeling overal langs de Hollandse kust gelijk is, omdat o r i ë n t a t i e van de kust overal hetzelfde is. De klimaatschommeling is u i t f i g . 3 te verwijderen door voor ieder jaar een middeling over alle gemeten k u s t l i g -gingen u i t te voeren. Het resultaat is weergegeven i n f i g . 5. Dit is dus de gemiddelde ligging van de Hollandse kust als f u n c t i e van de t i j d , relatief ten opzichte van de ligging ten gevolge van de lineaire regressie. Het is nu moge-l i j k om f i g . 5 van f i g . 3 af te trekken. Het resumoge-ltaat is f i g . 6. Fig. 6 bevat dus slechts nog informatie over 2 processen, n l . zandgolven en effecten van

menselijk ingrijpen (zie ook f i g . 2b). De zandgolven zijn met name i n het noor-delijk deel en het zuinoor-delijk deel goed te herkennen. In het middendeel met name tussen IJmuiden en de Hondsbossche Zeewering is dat wat moeilijker. De l o o p -snelheid van de golven is eenvoudig u i t de grafiek af te lezen, deze is 65 m/jaar. Het b l i j k t dat de zandgolf-amplitude sterk varieert, maar een t o p - d a l afstand van minstens 50 m komt v r i j w e l overal voor.

fig.3 isolijnen van relatieve k u s t l i j n v e r p l a a t s i n g Strandhoofden

Het proces "menselijk ingrijpen" moet ook terug te vinden zijn i n f i g . 6. Het b l i j k t echter een groot probleem d i t te traceren. Bij de havendammen van I J m u i -den en Hoek van Holland ziet men dat de amplitude van de zandgolven duidelijk veel groter zijn. Ook b i j de zandgolf die kort na aanleg van de havendammen van Scheveningen passeerde, een amplitudevergroting.

De aanleg van strandhoofden is i n f i g . 6 eigenlijk niet terug te vinden. Het t i j d s t i p v a n aanleg v a n zowel de D e l f l a n d s e h o o f d e n als de h o o f d e n t u s s e n Hondsbossche Zeewering en Den Helder is i n f i g . 6 aangegeven. Het b l i j k t dat v r i j w e l alle hoofden rond het passeren van een dal van een zandgolf zijn aange-legd. Na aanleg ging de gemiddelde kustligging vooruit. Het l i g t voor de hand dat men dacht dat de kustverbetering veroorzaakt werd door de aanleg van het

strandhoofd. Uit f i g . 6 b l i j k t echter dat de kustvooruitgang ook zonder s t r a n d -hoofden plaats zou vinden. Het is zeer goed verklaarbaar dat het besluit t o t

aanleg van een strandhoofd samenvalt met het passeren van een zandgolfdal. Bij het passeren van een top is er een brede zandbuffer en niemand zal dan k u s t b e -schermingsmaataregelen overwegen. Na het passeren van de top gaat het strand eroderen. In de eerste t i j d wordt de zandbuffer opgeruimd en zal er nog niemand echt een probleem zien Als het dal van de golf i n zicht komt, onstaat er toch wel enige zorg en dan gaat men maatregelen overwegen.

Gezien de t i j d die nodig is voor de besluitvorming v a l t aanleg van vaak precies samen met het dieptepunt van de golf. Op een aantal plaatsen is waar te nemen dat men met de aanleg van hoofden precies het dal van de zandgolf volgt. In een aantal gevallen werkt men sneller en gaat men hoofden aanleggen i n de dalende tak van de zandgolf. In die gevallen b l i j k t dat men met hoofden zandgolven niet kan tegenhouden. Voorbeelden hiervan zijn langs de gehele Hollandse kust te vinden.

Noordelijk Noord-Holland

In 1898 heeft men b i j v . bij km 13 een hoofd gebouwd (dus precies midden i n het dal van de zandgolf). Dit hoofd had succes. Direct na aanleg ging de kust v o o r -u i t . Al 10 jaar later kon men d-uidelijk verbetering waarnemen. In de periode voor 1898 was de erosie 1,3 m per jaar. Tussen 1899 en 1907 ging de kust 70 m vooruit, wat een aanzanding van bijna 9 m per jaar is. Inderdaad een spectaculaire verbetering, die naar de inzichten van die t i j d , geheel aan het s t r a n d -hoofd te danken was. Het -hoofdenstelsel werd vervolgens v r i j snel noordwaarts uitgebreid. Na de bouw van strandhoofd 11 i n 1902 was nog verbetering waar te nemen, maar na de bouw van de hoofden b i j km 7 en 9 i n 1906 en 1910 werd geen kustvooruitgang meer waargenomen. Integendeel, na aanleg van de hoofden ging de kust nog sneller achteruit. Rond 1915 werd een serie hoofden gebouwd tussen km

13 en 18, ook met een zeer wisselend succes (Rakhorst, 1984).

In f i g 6 kan gezien worden waarom bepaalde hoofden wel en andere geen succes hadden. Alleen bij hoofden die i n het dal van een zandgolf aangelegd werden, trad aanzanding op. Uit het grootschalige beeld van f i g . 6 is te zien dat deze aanzanding weinig t o t niets met de aanleg van het hoofd te maken heeft. Het geheel werd veroorzaakt door het passeren van de zandgolf ter plekke. De ge-dachte dat de hoofden goed werkten werd nog versterkt doordat de aanleg van de hoofden samen v i e l met het einde van de Van Straaten-periode (zie f i g . 4 en 5). Hierdoor ging de gehele Hollandse kust aanzanden, maar dat kon men toen n a t u u r -l i j k nog niet weten.

Delfland

Hetzelfde ziet men ook i n Delfland. Ook daar werden rond de eeuwwisseling h o o f den gebouwd i n de dalen van de zandgolven. Zie Van der Kolff [1983]. Vele h o o f -den leken zeer e f f e c t i e f te zijn, omdat zij op het "goede" moment gebouwd zijn. Ook hier werd de positieve indruk v e r s t e r k t door het einde van de Van Straaten-periode. Zeer i l l u s t r a t i e f is ook het e f f e c t van de aanleg van de havendammen van Scheveningen i n 1900 - 1904 (km 105.5). Deze dammen zijn in het aanzan-dingspatroon i n de jaren na 1900 nauwelijks terug te vinden. Het enige wat men ziet is dat de i n periode 1910 - 1930 de amplitude van de zandgolf tot ca 5 km ten noorden van de haven wat vergroot is. Omdat bij Hoek van Holland en I J m u i -den ook d i t soort "versterkingen" wordt waargenomen, l i g t het voor de hand te veronderstellen dat deze amplitudevergroting door de aanleg van de dammen v e r oorzaakt wordt. Overigens heeft een vergroting van de amplitude (bij de w a t e r -l i j n ) nog niet te betekenen dat de zandgo-lf ook groter is geworden. Het kan best zo zijn dat de strandhelling verandert. Dan wordt de amplitude op enkele meters diepte, kleiner. Naar dit fenomeen is nog nader onderzoek nodig.

Werken strandhoofden?

Uit het bovenstaande moet geconcludeerd worden dat de aanleg van hoofdenstelsels i n NoordHolland en i n Delfland, rond de eeuwwisseling, geen enkele i n -vloed gehad hebben op de langjarige kustachteruitgang i n d i t gebied. Gegeven de huidige kennis moeten er dus vraagtekens gezet worden bij het besluit dat des-tijds genomen is om deze hoofden te bouwen. Dit moet niet als v e r w i j t i n de richting van de toenmalige kustingenieurs worden gezien; men had eenvoudigweg de middelen en de gegevens niet om een f i g u u r als f i g . 6 te tekenen. Ook op andere plaatsen i n Nederland heeft men hetzelfde moeten constateren (N.W.-kust van Walcheren, paalschermen' op Schouwen; zie Maranus & Verhagen, 1987). Dit w i l n a t u u r l i j k niet zeggen dat het aanleggen van strandhoofden a l t i j d een zinloze zaak is. Er zijn tenminste twee gevallen aan te geven waarbij de aanleg van strandhoofden zeer effectief kan zijn, n l . :

- Als de kust aangevallen wordt door een sterke getijstroom.

De strandhoofden werken dan als stroomkribben; ze vereisen dan meestal zware bestortingen rond de koppen; voorbeelden hiervan zijn te vinden i n Zeeuws Vlaanderen en bij de koppen van de Waddeneilanden.

Als de kust door scheef invallende golven (steeds u i t ongeveer dezelfde r i c h -ting) aangevallen wordt, die een brandingsstroom genereren; de kust moet dan een duidelijke zaagtandvorm krijgen en het totale zandtransport rond de kop moet relatief klein zijn; goede voorbeelden hiervan zijn i n Neder-land moeilijk te vinden, bij de Zuid-Westkust van Walcheren is d i t gedeel-t e l i j k hegedeel-t geval.

Moeten we strandhoofden opruimen?

Gezien de conclusie dat strandhoofden i n Nederland op veel plaatsen geen i n -vloed hebben op de doorgaande kusterosie en gezien het f e i t dat het onderhoud aan de hoofden een kostbare zaak is, l i g t het voor de hand voor te stellen om die hoofden dan maar op te ruimen. Toch moet men d i t niet te snel doen. Ook het opruimen van een hoofd kost veel geld. Het is niet aan te raden hoofden eenvou-dig te laten vervallen. Er zullen dan op zeer ongecontroleerde plaatsen geulen op het strand ontstaan, die het kustbeheer zeer zullen bemoeilijken. Bovendien heeft de kust zich i n de loop der jaren (langzaam) aangepast aan de aanwezig-heid van hoofden. Het dwarsprofiel is vermoedelijk anders dan bij een onverde-digde kust. Als nu plotseling de hoofden verwijderd worden is er een kans dat er ook plotseling profielaanpassingen plaats vinden. Op de lange duur zal d i t geen invloed hebben, maar op de korte termijn zou het wel eens een wat sterkere duinafslag kunnen betekenen. Geredeneerd v a n u i t het kustbeheer is d i t zeer onwenselijk.

Conclusie

Uit het kustgedrag van de afgelopen 130 jaar moet geconcludeerd worden dat de strandhoofden langs de Hollandse kust geen invloed gehad hebben op de l a n g j a -rige kusterosie i n deze periode. Het b l i j k t dat hoofden slechts i n zeer speci-fieke gevallen de kusterosie b e ï n v l o e d e n . Met de aanleg van nieuwe strandhoof-den zal grote terughoustrandhoof-dendheid betracht moeten worstrandhoof-den. Aan de andere kant kan afbraak van bestaande hoofden gedurende enkele jaren grote problemen veroorzaken. Tot opruiming van hoofden moet alleen worden overgegaan na een g e d e t a i l -leerd m o r f o l o g i s c h onderzoek. Bovenstaande c o n c l u s i e s z i j n a l l e e n m o g e l i j k doordat we i n Nederland de beschikking hebben over lange, betrouwbare meet-reeksen. Het is derhalve van het grootste belang dat de gegevens van een goed kustmeetprogramma met jaarlijkse waarnemingen te allen tijde beschikbaar zijn.

Referenties

Maranus, W, & Verliagen H.J.

Zandgolven en Kustverdediging i n Zeeland Polytechnisch T i j d s c h r i f t / c i v i e l 42,2;pp 34-38 Straaten, L.M.J.U. van (1960)

Directional effects of Winds, Waves and Currents along the Dutch North Sea coast

Geologie en Mijnbouw 40;pp 310-391 Kolff, J. van der (1983)

Het ontstaan van Delfands zeewering

Polytechnisch T i j d s c h r i f t / c i v i e l 38,10,pp 6-14 Rakhorst, H.D. (1984)

Werking strandhoofden Noord-Holland, Texel, Vlieland Kust en Zee, 3,pp 13-23

< -

ZEEWAARTS (M) LANDWAARTS -

— >

>

H m r M Z

V e r i a s i n s ; s t r a n d h o o f d e n s t r a n d h o o f d j a a r v e r l a g i n g s t r a n d h o o f d j a a r v e r l a g i n g 1Ü i§ 1§ zl „6 ^6 L? LÜ

^1

h- 3'-3I _8 p-. 0 ö -. 2 D-6Ü ,6 6? 7r

1'-82 1975 1973 1971-1972 1971-1972 1970-1971 1970-1971 1969 1969 1955 1956 • - I 9 5 6 1956 1957-1958 . 1957 ' • 1957 1957 i960 i 9 6 0 i960 1960 1960 1956 1955 1955 n i e t t e achter-h a l e n 197^-1975 1961 . 1967-1968 1961 1961 1961 1 961 1963 1565 1963 •• 8§ 8^ • 9§ 1 0 I 10* O 11¬ 115 i i . 2 16§ 16-S 172 17^-1 7 ^ 17Z 182 18^-I 8 f i s Z 1&2 1968 1968 1968 1965 • 1965 1967 1967 1967 •1969 •1969 •1969 195^ 1957 197^ 197^ 1975 1975 •1982 1980 1979 1978 •1978 •1977 1957 195^ 1957 1957 1975' 1975-1977 1970 1 9 8 I - ' 1977 1975 7 7 Le hooiden 1 ^ - en 1 5 - z i j n - v o l g e n s beExek NE 3 c 5 9 , d i e n s t I 9 8 I - I 9 8 3 v e r l a a g d . De h o o f d e n , . 0 - , 12 ,2 0 - , 2 0 ^ , 2 0 - , 2 0 ? , 2 1 I , 2 1 - , 2 1 ^ , 2 1 - en 2 1 - , z i j n n i e t v e r l a a g d , doch l i g g e n op een zeer l a a g p e i l .

De hoofden 1 5 - en 1 £-2 w e r d e n v o l g e n s b e s t e k NH 3 7 9 ^ , d i e n s t I 9 8 3 - I 9 8 5 v e r l a a g d .

H o o f d 1 4 ^ w e r d v o l g e n s b e s t e k

V e r l e n g d i n Bestek NH 22? h o o f d 9 t 12 12 m ra z e e w a a r t s e r i c h t i n g d i e n s t I 9 6 O - I 9 6 I V e r l e n g d i n l a n d w a a r t s e r i c h t i n g B e s t e k NH 4 0 4 8 , d i e n s t 1985-1987 H o o f d 1 ^ 40' m t o t 184 2^ 40 -m t o t 184 m " 1 8 ^ 40 m t o t 184 m 25 6 m m 12 m 17- 20 m , , 1 7 ^ 6 m V e r l e n g d i n l a n d w a a r t s e r i c h t i n g BestekKH 3203 d i e n s t 1977-1979 h o o f d 2 - 60 m t o t ^Sh m 7- 50 m t o t 19^^ m 7- 50 m t o t 19^ m Bestek NH 3^+05 d i e n s t 1979-1981 h o o f d 62 I+O m t o t 181+ m 7^ 50 m t o t 19'+ m 7- 40 m t o t l8it m 18^ i+6 m t o t 20^+ m , , 18- 40 ra t o t I8if m 17- a l l e e n z i n k s t u k k e n t o t 190 m Bestek NH 3639 d i e n s t I 9 8 I - I 9 8 3 h o o f d 6^ 40 m t o t 184 m 6^ 40 m t o t 184 m 17^ 50 m t o t 194 m 17"^ 50 m t o t 194 m B e s t e k NH 3794 d i e n s t 1983-1985 H o o f d 6*^ 40 m t o t 184 m 37 m t o t 184 m 17^ 50 m - t o t 194 m i s " ^ 40 m t o t 184 m

o f / '

/ (

It

It

i f

i é

i f

L:

Li

Li

0> 10^ /. O i o IM lo 2 . / 6 D J . T o o

•r.

c),^/>0

iCji

[a i

/Cj I

li^jlll llCjli

Itjii

LCI 10

r CP?

3

5

/ol

0

/ 2, -0 0 / , 0 .

é>C,

li..

(PjO

["S.lüX)

tb,fo

Ihjoo

th -^^^

/' h ,Cj U K O l / l^OO^Ii

Loop

iCjoL ^ ICjoLoi Icj 0 ^ Lojo ( \i [CjO I 1/ iCjOl ^

ill,

LA

11

^

OuiMlMt^ 6 ^ T -? \ /<}>'

t<pk

/ v r c o

Ojbo ll:>'b(ro,.

/6

.Cj^

o

/(P. {PCA> /iP. I 0>0

/ (P.

r 3

o

i& CJ cro ZO. ~é>C l i , T i r . / ( f i b ley

C .^

(Oj (\-y l&l ik - lOj tl /(Al b V

r

Y

S C H I E T S E C T O R SCHIETSECTOR

S C H I E T S E C T O R

I

_I

-S t r a n d h o o f d 21^ 21^^ 2l' 21^ 2t' 2o' 20" 20^20* 20^ 20° 19» 19^ 13^ 18^ 18' 18^ 18* 18^ 18° \f \'t \f 17° 16* ie' 16* i e ' 16° 15' 15"= t s ' 15* l^^ 1^7 ,^5 i/3 , V ,39 ,5? ,j5 ,j5 ,31 „9 „6 „3 „0 ,Q1 gg g6 gZ 9O gS g ' f f fk f f gS gS g2 gO 58 56 5/,

! ! ! ! ! ! !

r r m

ZEE EINDE

MIDDENGEDEELTE i

WORTELEINDE i

PETTEMER

ZEEWERING

r r n

T T T

C7-3

I I I I I I I

rr

C 7 S

St.

MAARTENSZEE

ZWANENWATER

BOTGAT

V E R K L A R I N G P R O F I E L V O L G E N S P R O T O T Y P E K O P IN A S F A L T , N I E T V E R L A A G D . D O C H W ' J K T O N B E T E K E N E N D DAARVAN A F - + . - 4 - N I E T V E R L A A G D . DOCH L I G T OP E E N Z E E R L A A G P E I L . IN U I T V O E R I N G V O L G E N S B E S T E K N H D I E N S T 19 T E V E R L A G E N V O L G E N S O N T W E R P B E S T E K N O G T E V E R L A G E N V G L G E N O P L A N v a y i c K c? v ( 2 . \ r v t v ^ e c ^ e i ^ s ^ o i VA c \ s u ^ l e v,2. j OPGEN D.D. P A R . GEW. N O G N I E T T E V E R L A G E N

OVERZI

R U Y

A RR<

S C H I E T S E C T O R _{S C H I E T S E C T O R}

ie* 16^ 16° 15' 15= 15' 15' 1^9 l^-" l4' 1^' l4' 13^ 15^ I}5 ij5 13^ 12» 12^ 12^ ii« IQ? 1(/ lo^ 98 9^ ^ 9 ° 3= g* 8^ 8° ? ^ 7^ 7^ 7^ 7° 6^ G= 6^ 6^ G° 5^ 5^ 5^ 5^ 5 ° ^8 4« 4^ 4^ ^» 38 36 5^ jZ 3O 2^ 2^ 2 ^ 2 ° 1^ 1^ 1^ 1^ 1° o ^ O ^

M i l t

\

1

1

n- i c o ' a • rr\ Q j OS SO - 196 9 -'. = 0 9 CO • n- i c o ' c - OS - 196 9 -'. = 0 9 ' 1 r-i 0 ^ ('1 > L T l u n (^^ -J¬ r- L n CTs 11'; CO sO ay so CC: sO [ -s D r-s£: I S.O L n s O m s o m s o m s o CTs: m s£) 0 ^— OS ••D OS ••. r-s O OS r-i 0 ^ ('1 > c s (^^ OS L n CTs 0 . 0 OS C 7 S C 7 S CJs OS OS OS m s o CTs: 0 O N ON OS ••D OS ••. r-s O OS t—

ZWANENWATER

BOTGAT

+ + +

+ + +

+ + +

t + +

+ + +

+ + +

CD < _ 1

a:

111 <

r-rr

<

<

+ + +

+ + +

+ + +

+ + +

+ + +

+ + +

+ + +

SCHULPEN6AT

_ZEEWERING

HELDERSE

O P G E N . G E T E K . GECALg. GECON. G E Z I E N A C C . BUGEW.

D.D. DEC.'eO tot-3 0 - ;o-'75 PAR. tot-3 0 - ;o-'75 GEW.

l

W F R

OVERZICHT VERLAGING STRANDHOOFDEN

VAN

0^

Vm

21^

R ' J K S W A T E R S T A A T

A R R O N D I S S E M ENT A L K M A A R

VAN D E D I R E C T I E NOORDHOLLAND

MET 1 TEKENING

4 2 3

A3

Reg.N275-289

•- ZEEWAARTS (M) LANDWAARTS

- > 00 O > m O • c z < G rn

-75 J

-100_

-125_

-150_

< 1 8 4 0 JAREN 1 9 9 0 >

• U I V O E

<

ZEEWAARTS (M) LANDWAARTS - - - >

LD cn 0 0

•

C ^33 , z < G m

CD

CS3

O O ) cn ÜJ CC

<

~1> O 0 0

< - - - S i y V V M Q N V I (N) S i y V V M 3 3 Z - - - >

<

ZEEWAARTS

(M) LANDWAARTS -

- >

< - - - ZEEWAARTS (M) LANDWAARTS - - - >

I I 1 1 I I c n o o i c s c n c s c n c s c n c s c n c s c n c s j c n c s ) CD ca -J 1^

< - - - ZEEWAARTS (M) LANDWAARTS -

- > to NJ K5 CS rv) cn O Ol ( S J 00 O > m (O CD O O O O I • I

>

m

>

>

co

• c c o CS) Z < O m co co

<

ZEEWAARTS (M) LANDWAARTS

— > - « •<1 S ) M cn S i cn • C O O O O O i I—

>

m

>

>

CD

J li!

<

5 A I I I O UJ

<

O 0 0 < -

S i y V V M O N V I (W) S i d V V M 3 3 Z - - - >

<

ZEEWAARTS (M) LANDWAARTS -

— >

( s u i c s c n s i a i c s a i t s c n c s u i c s j a i c s a i

I I I I 1 I I l U L_ J I 1 I I I

Z _ \

r- CD _cn Z I 1 1 1 1 i ~ l 1 1 1 1 1 I 1 1 1 i n s L D C D i n G D i n K i L n c s D i n o L n t s L n c s ) T T T T i

< - - - s i y v v M Q N v n

( W ) s i h v v m b b z - - - >

< -

ZEEWAARTS (M) LANDWAARTS

co cn CS I co NO cn

co

CS3 CS) I CJl K J cn CS) M cn K ) CS) CS cn cn CJl K ) cn A I I I O O O 0° co O > pa m CD CD O I I 1 V O I I E O r~

>

O

m

>

>

> H rn r Cvl

< Z E E W A A R T S ( M ) L A N D W A A R T S co cn CS I OJ to cn 1 co CS rvj ho cn cn CS3 cn N) CS -O cn cn ( S cn A I CO O > m CD CD O I V > H r co co

<S5 I - (J-) cn "~ Z I I I I I I < —

- SiyVVMONVn (W) SiyVVM33Z -

— >

Z E E W A A R T S ( M ) L A N D W A A R T S — > I K) K) UI S ! O UI cn ® UI CS3 CS) to CJl cn CS) --4 cn CS) CS K ) cn cn CS O O

:^

0° l \ I co O O I > m O CD CD O

>

I V m

>

>

r

r- c n 1 c n

( s i n < S L n c s i n c s 3 m ( s m ( S L n ( S ) L n ( S i L O I I I I I I

< - - - Z E E W A A R T S ( M ) L A N D W A A R T S - - - > c n t v ) c s ) - o c n t s J c s i - ~ j c n N j s - < ! u i h o n j ( s c n s j c n c s u i c s c n c s c n s i o i c s c n i s c n co C D —' cS5

r c n

L O ( S L o c s L O ( s i n c s L n c s 3 L O C E D L n c s L n < s I I I I I I I I I I I

7 in CS i n LD O LD I S i n c s I D CS i n c s i n c s CM CN m CS CN LD c s CN i n CS CN LO 1 1 1 _{— '— -—} CN CN CN CNI CO r o _cn I I I I I I ' I I I i I < —

- SiyVVMONVn (W) S i y V V M 3 3 Z - - - >

O CD < < e r (S3 LO c n C3 LU Q < O • I Q I—1 Z ) Ct: O O m c n CS c n CS CO A I i I O GD cn Ü J cr < O OD C S c o CS) CO LD _in I CS i n I i n I CS CS in C S i n LO CS CS CN i n CN CN CS i n CN I CN CS CS c^ i n CN r o 1 I S i n r o < -

S i y V V M O N V I (W) S i y V V M 3 3 Z - - - >

I I I 1 I I i I r ~ 1 i 1 I r I 1

i n t S L O C S L n c s i n i s i n c s t n i s L n c s i L n K )

CM r N i m i > . i s f N L n r - . c s r N i L n i > - t S ) C N m

I I I I I ' I i I I t I

C O cn C O cn CS) c-o CO c s c s CO C O c s CO cs LO CO O cn LJJ Or:

<

O 00 I V __l 1 IT) S CM LO CO I i LD CN LO CN CS in uo I CS c s LD CN Ln Ln c s in CN CN (S in i n CNJ I c s cs CO

< - - - S l d V V M Q N V I (W) SiyVVMBBZ - - - >

< - -

- ZEEWAARTS (M) LANDWAARTS - - - >

OJ CJl CS c o CJl CS I NJ -O CJl cn _CS) K) ro cn I ro CS CS cn cn ( S lO cn CS CS CJl 1 cn CS ro cn CS ro cn oo CS A I 1 I CO -Ji. O > :x} m CD CD O co CS oo (JD CS) CD CS CJ3 OO C S C D cn C S CJD CJ) c o CD

< - - - ZEEWAARTS (M) LANDWAARTS

1 co cn CS co CJl co CS ( S ro •<! cn I ro CJl ( S ro K ) cn J C S C S cn cn <S) ro cn CS CS cn I m S 3 ro cn CS ro CJl co cn C S co - O C S O O 0° co O co CD CS

>

-X! m CD CD O CD C S

>

C D C O

m

C D cn t s CD

>

>

OD ( J ) ( J ) UD (-0

0"> Z LU h < O O ) LÜ < O co

< S i y V V M Q N V I (W) S i y V V M 3 3 Z

- >

I 1 1 1 1 \ 1 I i r ~ i \ I \ I I i o s > L n K i t r ) ( S L n c s i L n c s 3 i n ( S ) L r ) C S ) L n ( S 3 csi c N i i n i > - ( S ) r s j L n [ > . c s ) C N m r ~ - c s c N L n 1 I I ^ — — — c N r s i c N i o ^ n m c T ) I I 1 1 I I I I I t I

< - - - S i y V V M O N V I (W) SidVVM33Z - - - >

< - Z E E W A A R T S ( M ) L A N D W A A R T S - — > u> t o cn tsj CS CJl co CS I ho Ol cn hO K J CJl I K J C S C S cn CJl CS KJ cn O O 0° co O > m co CD O

>

m

>

>

C D C D ,•53

< Z E E W A A R T S ( M ) L A N D W A A R T S t o cn I co cn CO CS CS I M cn cn _{( S} I NJ cn C S C S cn cn C S cn CS C S CJl 1 CJl O I hO cn ts) _cn OD , CS3 c o , CD 0 0 O > m C£> CD O co CD CD CD OO C S CD CJl CS 5£ > rn r C D C S Z C D C D

< - - - Z E E W A A R T S ( M ) L A N D W A A R T S O J cn C S c o NJ I O J C S I S hO cn N J cn CS NJ K ) cn 1 N J C S cn cn _{C S} NJ _cn ( S - O CJl cn _CS NJ CJl NJ cn (Tl oo CJl CSJ A I oo -O CS 0 0 O c_ > m t D CD O CX) CJD C S CD C S C O c ^ CS C D CJl C S > CJD :3 (.0 :0 CO -J

25

N O O R D - & Z U I D - H O L L A N D

( M E T I N G )

R A A I

-350

C S - L O O O i n C N cs L O C N I cs i n LQ I cs ( S L O C N ( S i n Ln cs C N L O C N C N SI i n C N i n C N - I c s cs C D I i n C N ro C S i n ro < -

SiyVVMONVn (W) SiyVVM33Z - - - >

< - - - ZEEWAARTS (M) LANDWAARTS

- > I co cn co ro cn co C S C S ro -O CJl hO cn CS ro ro cn (O ( S CS cn cn CS ro cn CS CS - O CJl cn _CS ro cn CS t o CJl co CJl • CS oo - O C S 0 0 O co _{C D} C S > X) m CD CD O C D C S CD O J • <S5 C D CJl C S C D t s C D C D CS

CO CO Z J LU h < 5 A I 1 I O CD CT) LU < O CO

S i ^ V V M O N V I (W) S i y V V M 3 3 Z - - - >

ZEEWAARTS (M) LANDWAARTS -

- > K J K J CJl K ) CS5 (S5 CJl •<1 CJl CS CJl CS CS I CJl I CJl CS KJ CJl CS K3 CJl CJl CS -<1 CJl CS CS KJ Ol CJl CS CJO CJl S J 0 0 O

>

m CD CD O O O 0°

NJ

d

O I • I O

r~

>

m

>

>

> -I

m

70 r CH

z

' O

CS' en O < ( r LU h < 3 O cn ÜJ CC < O 0 0 t s LD CS CS IT-- LO CM ^ <

- SiHW/AONVI (W) SiyVVM33Z

-150_ -175_

< --- 1 8 4 0 JAREN 1 9 9 0 >

< - - - ZEEWAARTS (M) LANDWAARTS - - - >

M S ) •<1 UI UI NJ UI CS sa NJ cn cn C S cn C S C S cn cn C S cn 00 -{^ O

>

m CD CD O I I I V

>

H •11 O O C l O IC O

>

m

>

0^ LU h < O CD CD UJ

cr

<

O co C S £ S CN I i n CN CM I ( S i n C N 1 i n CN 1 ( S C S co iD CN CO I <s i n co I

< SiHVVMQNVl (W) S i y V V M 3 3 Z - - - >