Oczekiwania wobec potencjalnych doktorantów, czyli co należy sobie starannie rozważyć …
1. Wymagania ogólneWedług obowiązujących przepisów doktorant
(lub inny kandydat na przyszłego doktora nauk technicznych) powinien:
a) Samodzielnie rozwiązać (w pracy doktorskiej) oryginalne zadanie badawcze, b) Wykazać się wiedzą z danej dyscypliny – w rozprawie doktorskiej, na
egzaminie doktorskim i podczas publicznej obrony.
Promotor jest tylko opiekunem naukowym, który może podpowiedzieć pewne rzeczy, ukierunkować badania, ułatwić kontakty w środowisku naukowym, stwierdzić, że pracę wykonano samodzielnie i jest ona oryginalna, czyli nie jest plagiatem.
2. Wymagania szczegółowe
Doktorant jest zobowiązany do przestrzegania Regulaminu Studiów Doktoranckich w Politechnice Wrocławskiej oraz ustaleń Wydziałowej Komisji Studiów
Doktoranckich. Dotyczy to w szczególności terminowości wywiązywania się z nałożonych obowiązków.
Z promotorem może się (czasem) nie zgodzić, jeśli potrafi swoje stanowisko racjonalnie uzasadnić. Musi mieć jednak świadomość, że odpowiedzialność za treść rozprawy doktorskiej ponosi wyłącznie jej autor.
Doktorant staje się, w dużej części, członkiem społeczności akademickiej i członkiem zakładu. W związku z tym ostatnim musi się liczyć z obowiązkiem wykonywania pewnych dodatkowych prac pomocniczych, niezwiązanych bezpośrednio z pracą nad rozprawą doktorską. Takie „terminowanie” było i jest nieodłączną cechą pracy naukowej, obecnie częściowo uogólnioną na lokalne środowisko naukowe, tj. zakład, instytut, wydział.
Miejscem kształcenia się i pracy doktoranta – jako uczestnika Studiów Doktoranckich – jest Wydział Budownictwa Lądowego i Wodnego PWr., konkretny instytut i zakład. Nie do przyjęcia jest, żeby doktorant był w tych miejscach tylko „rzadkim gościem”.
Samokształcenie, praca nad doktoratem w ramach Studiów Doktoranckich, prowadzone zajęcia ze studentami i praca organizacyjna – to duże wyrzeczenie, które w zasadzie wyklucza możliwość innej pracy zarobkowej, zupełnie oderwanej od doktoratu. Oprócz stypendium doktoranckiego doktorant może otrzymywać pewne dodatkowe wynagrodzenie z tytułu wykonywania innych prac badawczych w zakładzie (np. tzw. grantów), ale nie jest to regułą.
Badania socjologiczne pokazują, że przez kilka lat po doktoracie, posiadacz tego stopnia „goni” swoich rówieśników, którzy podjęli pracę zawodową bezpośrednio po studiach, ale potem ich przegania, bo ma lepsze przygotowanie i większe możliwości awansu.
3. Predyspozycje
Dobry kandydat do pracy naukowej, to niekoniecznie osoba, która zawsze i wszędzie miała same oceny bardzo dobre. Praktyka pokazuje nawet, że osoby o wybitnych osiągnięciach raczej tego warunku nie spełniały.
Musi go natomiast cechować dociekliwość, ciągłe pytanie „skąd się to bierze”, sprawdzanie różnych rozwiązań, wzorów i przekształceń, stały kontakt z literaturą przedmiotu (jeden dzień w tygodniu przeznaczony na biblioteki lub e-biblioteki), otwarcie na wszelkie nowości i nowinki, dobra znajomość teorii, ale też narzędzi numerycznych, że nie wspomnieć o języku angielskim.
Mniejsze lub większe braki w wykształceniu ma chyba każdy, rzecz w tym żeby zdawać sobie z nich sprawę oraz z energią i wiarą przystąpić do ich usuwania.
Prof. Hugo Steinhaus podsumował to w trzech linijkach:
„Doktorant musi mieć 3 O, tj.
Olej w głowie, Ochotę w sercu i Ołów w d…”
Włodzimierz Brząkała
