ROK IV. LW ÓW , STYCZEŃ 1938. Nr. 1.
GŁOS AKCJI KATOLICKIEJ
ARCHIDIECEZJI L W OW SK IEJ |
H - A - I Ł
Jego Ekscelencji N ajdostojnieszem u Arcypa- sterzow i Jubilatow i Ks. M etropolicie Dr Bolesła
w ow i Twardowskiem u, J. E. Najprzewielebnie]'- szemu Księdzu B iskupow i D r E ugeniuszow i Bazia
kowi, Przewielebnym Księżom Asystentom. Kościel
nym, Zarządom Katolickich Stowarzyszeń, Deka- naPiym i Parafialnym Zarządom Akcji Katolickiej oraz w szystkim Członkom Akcji Katotickiej skła
damy najserdeczniejsze życzenia z okazji świąt Bożego Narodzenia i N ow ego Roku 1938.
Niech B oże Dziecię błogosławi i łaską Swą wspiera wszelkie prace, zmierzające do wprowa
dzenia w życie katolickich 'zasad społecznych tak, aby one stały się podstawą so c ja h e j przebudow y świata w duchu m iłości i sprawiedliwości chrze
ścijańskiej.
Archidiecezjalny
IN S T Y T U T AKCJI K A TO LIC K IE J.
Ojciec św. Pius XI do Członków Akcji Katolickiej.
„...Oprócz duchowieństwa zachęcamy po ojcowsku najuko
chańszych synów Naszych ze stanu świeckiego, działających w szeregach tak drogiej Nam Akcji Katolickiej, których już przy innej okazji nazwaliśmy „ s z c z e g ó l n y m n a r z ę d z i e m 0 p a t r z n o ś c i“ w p r a c a c h K o ś c i o ł a , tak uciążliwych w dzisiejszych warunkach. Akcja Katolicka musi być istotnie uważana za apostolstw o społeczne, ponieważ o to zabiega, aby Jezus Chrystus królow ał tak w życiu jednostek, jak też w ro
dzinach i społeczeństwie. Dlatego to na pierwszym miejscu pa
miętać powinna z szczególną troskliw ością o u r a b i a n i u ! 1 p r z y g o t o w a n i u s w y c h c z ł o n k ó w d o ś w i ę t y c h b o j ó w o s p r a w ę B o ż ą . Takowej pracy przygotowawczej, aktu
alnej dziś i koniecznej więcej niż kiedykolwiek, wyprzedzającej
j,ako konieczną podw alinę wszelką działalność praktyczną, o d
2
dadzą niemałe przysługi Koła studiów, Tygodnie społeczne, w ią
zanki wykładów obejmujących jedną całość i tym podobne urzą
dzenia wszelkiego rodzaju, służące dokładniejszemu zaznajomie
niu się z sposobami chrześcijańskiego rozwiązania zagadnień spo
łecznych.
Rycerze Akcji Katolickiej, przygotow ani w ten doskonały sposób, s t a n ą s i ę n i e w ą t p l i w i e n a p r z ó d a p o s t o ł a m i w ś r ó d t o w a r z y s z ó w p r a c y , a r ó w n o c z e ś n i e c e n n y m i p o m o c n i k a m i k a p ł a n ó w . Będą szerzyli światło p raw dy i łagodzili niezliczone nędze ciała i duszy w tych wszystkich ośrodkach, do których kapłan dotrzeć nie może z po
wodu panującego tam bez przyczyny uprzedzenia do kleru albo też opłakanej obojętności religijnej. W ten sposób zabiegać będą pod kierownictwem szczególnie doświadczonych kapłanów męż
nie i 'wielkodusznie nad religijnem uświadomieniem mas robotni
czych, tak wielce Nam drogich. Taką pracę uważamy za najpo
tężniejszy środek, aby robotników, ukochanych synów Naszych, obronić przed fałszami komunizmu.
Obok tego apostolstw a indywidualnego, często poufnego, ale zawsze niezmiernie zbawiennego, n a l e ż y d o z a d a ń A k c j i K a t o l i c k i e j p r o p a g a n d a u s t n a i p i s e m n a c e l e t n r o z p o w s z e c h n i a n i a w ś r ó d j a k n a j s z e r s z y c h
w a r s t w z n a j o m o ś c i o w y c h p o d s t a w o w y c h z a s a do r z e c z e ń p a p i e s k i c h , które służą do wprowadzenia chrze
ścijańskiego ustroju społecznego.
N a o k o ł o A k c j i K a t o 1 i c k i e j s k u p i a j ą s i ę j a k w o j s k o t e s t o w a r z y s z e n i a , k t ó r e n a z w a l i ś m y j u ż s i ł a m i p o m o c n i c z y m i . Z o j c o w s k ą im i ł o ś ci ą z a c h ę c a m y j e n i n i e j s z y m , a b y p o ś w i ę c i ł y s i ę z a d a n i o m , o k t ó r y c h m ó w i m y , n a d k t ó r e n i e m a d z i ś n i c w a ż- n i e j s z e g o “ .
(Encyklika „Quadrages;mo Ahno“).
Od W ydawnictwa.
U względniając potrzeby orgm izacji Akcji Katolickiej i ży czenia skierow yw ane z różnych stron p o d adresem wydawnictwa, przystępujem y — d z i ę k i ż y c z l i w e m u p o p a r c i u P. T.
Z a r z ą d ó w c z t e r e c h S t o w a r z y s z e ń A. K- — do wyda
wania „Głosu Akcji Katolickiej11 każdego miesiąca.
Prenumerata pozostaje bez zmułny.
Ufamy, że Przewielebni Księża Asystenci, P. T. Zarządy Katolickich Stowarzyszeń M ężów , K obiet i M łodzieży oraz eh Okręgi i Oddziały, dołożą usilnych starań, aby Głos Akcji Ka
tolickiej był prenumerowany u e tytko przez Zarządy Parafial
nej Akcji Katolickiej i Oddziały Stów . A. K-, ale p d n d to pry-
3 Matnie przez C z k /ik ó w Akcji Katolickiej, a zwłaszcza tych, którzy pnacują w Zarządach, Kierownictwach, sekcjach, zastę
pach itp.
Jesteśm y głęboko przekonali, że ci wszyscy, którym dobro Kościoła i organizacji Akcji Katolickiej leży głęboko \%a sercu, przyczynią się do rozwoju Głosu: Akcji Katolickiej przez: a) ry
chłe wpłacanie prenumeraty, b) zjednyw anie dalszych prenu- m em torów , c) nadsyłanie Sw ych uwag i materiałów oraz d ) za
silenie — w miarę możności —- funduszu wydawniczego własną, choćby skromną, ofiarą pieniężną.
Dla Ułatwienia wpłaty dołączamy do niniejszego numeru przekaz rozrachunkowy i prosim y gorąco o nadesłanie prenit- {meraiy w kw ocie 1 zł 50 gr za cały rok 1938. Prenumeratę mo
żni. też wpłacać bU hkietem P. K- O. nr. 505.142 (konto Archi die- zjainego l{nstytutu Akcji Katolickiej we Lw ow ie). O d d z i a ł y K a t . S t o w. M ę ż ó w w p ł a c a ć m a j ą p r e n u m e r a t ę z a p o ś r e d n i c t w e m s w e g o S t o w a r z y s z e ń a ul. Łoziń
skiego 6 (konto P. K- O. fnr. 506.347), p o d o b n i e O d d z i a ł y K. S. K o b i e t m o g ą w p ł a c a ć p r e n u m e r a t ę h a k o n t o P. K- O. s w e g o S t o w\ar z y s ą e n i a nr. 505.572. Przy w y
syłce pieniędzy przekazem rozrachunkowym łub do In sty tu tu należy wyraźnie zaznaczyć, dla którego Oddziału Głos A. K.
jest przeznaczony. N i e w p ł ą c e n i e t \ ej n a l e ż ‘n o ś c i w t e r m i n i e d o 20 s t y c z \ n i a 1938 m o ż e b y ć p r z y c z y n ą : w s t r z y m a n i a d a l s z e j w y s y ł k i „ G ł o s u A k c j i K a t o l i c k i e j “.
Nadmieniamy, że przekaz rozrachunkowy służy jedynie i w y
łącznie do przesyłania pieniędzy dla Głosu. Akcji Katolickiejj za prenumeratę ha r<ęk bieżący, za. roczniki z lat poprzednich lub ofiary na fdndusz wydawniczy. Składki dla Stow arzyszeń lub należytości za materiały pobrĄte w naszej Składnicy w ysy
łać trzeba przez P. K. O. łub zw yczajnym przekazem pieniężnym .
Katolicy w o b e c zagadnień wsi polskiej.
(Deklaracja Rady Społecznej przy Prymasie Polski w sprawie stanu gospodarczo-społecznego w si p olskiej)-
Stosunki gospodarcze i społeczne na wsi polskiej stanow ią dziś głęboką troskę zarówno rządu jak i całego społeczeństwa.
N apraw a ustroju rolnego i podniesienie kultury naszej wsi są jednym z najpilniejszych zadań państwowych. Sprawą tą zaj
m ow ała się ostatnio Rada Społeczna przy Ks. Prym asie Polski i w wyniku gruntow nych badań tego problem u oraz długich dys- kusyj w swym gronie, ogłosiła deklarację, która w obecnych w a
runkach ma poważne znaczenie jako opinia czynników katolic
kich.
4
Deklaracja ta brzmi dosłownie:
1. Stan gospodarczo-społeczny wsi polskiej wykazuje bar
dzo poważne niedomagania, jak przede wszystkim: a) przewiaż- nie miski poziom kultury i techniki rolnej, b) małą rentowlność gospodarstw a rolnego, c) nadmierne rozdrobnienie własności rolnej w niektórych zwłaszcza okręgach, d) wadliwy układ we
w nętrzny drobnej własności rolnej (szachownica itp.), e) prze
ludnienie wsi, wywołane w wielkiej mierze niemożnością od
pływu pewnej części przyrostu ludności wiejskiej do innych', dziedzin gospodarki społecznej.
2. W skutek tych warunków w ystępuje w Polsce kwestia agrarna a szczególnie na odcinku drobnej (włościańskiej) w ła
sności rolnej, w zaognionej formie. Jest zaś ona źródłem w strzą
sów społecznych w kraju, zagraża jego pokojowi wewnętrznemu, sile i zwartości państwa, stała się wdzięcznym podłożem dla akcji elementów wywrotowych.
3. Usunięcie tych iniedomagan musi być przedmiotem żywej troski katolickiej m yśli i akcji społecznej, bo z jednej strony stan ten jest w pewnej m ierze sprzeczny z postulatam i spraw ie
dliwości społecznej, z drugiej zaś prowadzi do obniżenia po
ziomu moralnego ludności wiejskiej a w dalszych konsekwen
cjach także do osłabienia jej uczuć religijnych i przywiązania do Kościoła.
4. Usunięcie tych niedotmagań nie da się osiągnąć z pomocą jednego uniwersalnego środka. Wymaga ono akcji celowej i sy
stematycznej o szerokiej skali środków i sposobów. M. iin.
szczególne znaczenie pod tym względem posiadają: a) podnie
sienie kultury i techniki rolnej oraz polepszenie przedmiotowych warunków pracy gospodarczej przez oświatę rolną; meliorację, reformę struktury wewnętrznej własności rolnej, spółdzielczość rolniczą, zwłaszcza handlow ą; b) zwiększenie udziału ludności wiejskiej w dochodzie społecznym za pomocą takich sposobów jak odpowiednia polityka cen,, rozbudowa i potanienie środ
ków komunikacyjnych itp.; c) rozbudowa przemysłu ludowego i rzemiosła na w si; d) umożliwienie odpływ u pewnego odsetka przyrostu ludności wiejskiej do m iast lub do przem ysłu; e) in
tensywna kolonizacja wewnętrzna drogą tworzenia nowych sa
modzielnych i samowystarczalnych gospodarstw włościańskich i upełnorolnienie gospodarstw karłowatych.
5. Ze względu na charakter etyczno-społeczny ustroju w ła
snościowego wsi polskiej, katolicką myśl społeczną interesuje w szczególny sposób jego racjonalna reforma w kierunku po- polepszenia stanu posiadania w arstw y włościańskiej.
6. Katolicka myśl społeczna wypowiada się w tym kierunku
w yraźnie: Leon XIII w „Rerum Novarum“ stwierdza, że „dobrze
zorgatimowĄ^e pnństwo powinno zapewnić obywatetom w do
statecznej mierze także dobra materialne i zewnętrzne, których używ anie jest konieczne do praktykowania cn o tyu i nakłada na to państw o obowiązek „o słuszniejszy rozdział dóbr doczes[rych“
i jak największe rozpowszechnienie własności. Pius XI w „Qua- dragesimo anno“ nie godząc się na to, ,j(iby krzycząca i tiieuza- sadniiĄta nierówność w podziale dóbr ziemskich, miała na prawdę, odpowiadać zamiarom S tw órcy11 i wychodząc skutkiem teg o z założenia, że „wielkie reform y są konieczne i szybko przyjść w inny11, każe „dążyć do uzgodnienia podziału dóbr stw orzonych z dobrem w spólnym czyli z zasadami sprawiedliwości społecz
n e j11, podejmować starania o jak największe rozpowszechnienie własności celem przełam ania proletaryzmu i nędzy szerokich m as i żaląc się na zlekceważenie i niewykonanie zasad posfawir>
nych przez Leona XIII, przestrzega, że „tylko za cenę wejścia na, drogę stanowczego i bezwzględnego wprowadzenia tych zasad w życie, będzie można przed żyw iołam i przewrotu uratować ustrój publiczny, pokój i bezpieczeństwo społecźne“. Te zasady odnoszą się także do własności ziemskiej.
7. Reforma ustroju własnościowego, idąca w wyżej za
kreślonym kierunku, jest jednym z głównych zadań celowej i roztropnej polityki agrarnej państwa.
8. W śród sposobów realizowania tej polityki agrarnej przez państw o wysuwa się na pierwsze miejsce popieranie i kontro
lowanie sam orzutnej ewolucji w kierunku powiększenia stanu posiadania własności drobnej.
9. W razie nieskuteczności lub niedostateczności innych środków nie można państw u odmówić praw a przymusowego wywłaszczenia. Środek ten należy uważać jednak za wyjątkowy, a okres parcelacji przymusowej nie może skutkiem tego trwnć bez końca.
10. Przymusowe wywłaszczenie musi w każdym wypadku zapewnić dotychczasowemu właścicielowi należyte odszkodowa
nie tj. takie, które nie wykazuje rażącej różnicy w stosunku do ceny rynkowej i umożliwia mu stworzenie innego w arsztatu gospodarczego.
11. W ymogi celowej, roztropnej polityki agrarnej dopusz
czają przeobrażenie ustroju agrarnego (zwłaszcza gdy chodzi o przymusową parcelację) w tych granicach, na jakie pozwala wzgląd na poziom ^gospodarki rolnej, zdolność produkcyjna rol
nictwa, potrzeba wyżywienia i obrony kraju.
12. Konieczność napraw y polskiego ustroju rolnego nie wymaga jednak całkowitego i bezwzględnego zniesienia wiel- kiei własności. Za pozostawieniem ięj w pewnych granicach, zwłaszcza jako placówek o specjalnych zadaniach w produkcji rolnej (doświadczalnictwo, hodowla zarodowa, specjalne uprawy itp.), przemawia ten wzgląd, że wypełnia ona dodatnią rolę
5
6
w dziedzinie gospodarczej i kulturalnej. O granicach, w jakich ima pozostać, rozstrzyga jej pożyteczność społeczni a.
13. Schematycznemu i bezwzględnemu wyznaczeniu pewnego maximum posiadania przeciw staw iają się względy zarówno na
tury m oralnej, jak i gospodarczej.
Z drugiej jednak stromy w warunkach polskich, wobec po
stępującego rozdrabniania gruntów włościańskich poniżej roz
m iarów, które mogą zapewnić byt m aterialny rodziny, jest rze
czą konieczną zastosowanie pewnych norm prawnych, popar
tych odpow iednią polityką fioansowo-kredytową, które by stw a
rzały warunki dla powstawania niepodzielnych rodzinnych go
spodarstw włościańskich. To ograniczenie swobody rozporzą
dzania własnością rolną (zgodne z tym, co mówi „Qua’dr,age- simo anno“ o praw ie państw a do uregulowania ustroju w łasno
ściowego) jest niezbędnym ogniwem akcji przebudowy stosun
ków własnościowych wsi, przyczyni się, poza tym do wytworzenia tradycji rodz nnej i stanow ej włościaństw a polskiego i w pły
nie dodatnio ;na jego moralny, kulturalny i gospodarczy poziom.
14. W arunki wsi polskiej stw arzają szczególnie podatny grunt dla przebudowy jej ustroju społecznego i gospodarczego według wskazań encyklik: „Quadragesimo a:ino“ tj. ujęcia jej w formy organizacji korporacyjnej. U s t r ó j bowiem k o r p o r a c y j n y p o s i a d a t a k i e w ł a ś c i w o ś c i , k t ó r e w i n n y u s u n ą ć w i e l e o b e c n y c h n i e d o m a g a ń w s i p o l s k i e j i p o d n i e ś ć j ą i a w y ż s z y s t o p i e ń k u l t u r y d u c h o w e j i m a t e r i a l n e j .
Twórzmy Zarządy Parafialnej Akcji Katolickiej!
Utworzenie w parafii samych tylko Oddziałów Stowarzyszeń Akcji Katolickiej (Mężów, Kobiet, Młodzieży Męskiej i Żeń
skiej) nie jest jeszcze wykończeniem budowy organizacji Para
fialnej Akcji Katolickiej. Obok Akcji Katolickiej specjalnej (Sto
warzyszenia) m a p o w s t a ć j e s z c z e A k c j a K a t o l i c k a o g ó l n a , której zadania i obowiązki są przewidziane w „S ta
tucie Konstytucyjnym Akcji Katolickiej w Polsce" i regulami
nie Parafialnej Akcji Katolickiej z r. 1930. W prowadzenia tejże Akcji domaga się instrukcja program ow a Episkopatu z 20 wrze
śnia 1933 r. i program y roczne. Program pracy Akcji Katolic
kiej na r. 1937^zatw ierdzony przez Komisję Episkopatu w dniu 11 stycznia 1937, domagał się w dziedzinie organizacyjnej wy
kończenia organizacji Akcji Katolickiej w Polsce przez: „ o r g a n i z a c j ę P a r a f i a l n e j A k c j i K a t o l i c k i e j t ia im, g d z i e
j e s z c z e n i e p o w s t a ł a“ ...
W naszej archidiecezji są jeszcze takie parafie, w których
nie ima Zarządu Parafialnej Akcji Katolickiej, chociaż istnieją
wszystkie cztery Oddziały Stowarzyszeń A. K. Organizację Akcji
7 Katolickiej w tych parafiach należy uzupełnić w myśl obowiązują
cych w Piolsce statutów i program ów. Działalność czterech grup organizacyjnych, obejmujących członków Akcji Katolickiej całej parafii, m u s i b y ć z j e d n o c z o n a i u p o r z ą d k o w a n a czyli skoordynowana.
„...Aby cała ta wielka organizacja, składająca się z m nóstw a cząstek jednym była ow iana duchem i m ogła a umiała w je
dnolity sposób wykonywać program i zadania Akcji Katolickiej, stworzono już poprzednio w Naczelnym Instytucie Akcji Kato
lickiej centralę dla uzgodinianin w spółpracy Związków i Diece
zjalnych Instytutów Akcji Katolickiej w całym kraju. Diece
zjalne Instytuty uczyniono kierownikiem program owej pracy Ak
cji Katolickiej i łącznikiem wszystkich Stowarzyszeń Akcji Ka
tolickiej w obrębie diecezji. Parafialnym Akcjom Katolickim p o wierzono wykonywanie tych samych zadań w parafiach.
Parafialne Akcje Katolickie bowiem mają być ogniskiem Od
działów w 'obrębie parafii a właściwie nie m ogą istnieć bez O d
działów. Cloraz więcej obecnie pow staje Parafialnych Akcyj Katolickich, ponieważ w parafiach przeważnie już istnieją cztery zasadnicze oddziały Stowarzyszeń diecezjalnych.
Na Parafialną Akcję Katolicką przyszła zatem kolej wyszka- lania swych ludzi i poznawania pracy. Na Parafialnych Akcjach Katolickich bp wiem spoczywać będzie głów nie zadanie przepro
wadzenia i zgodnego uporządkow ania pracy apostolskiej w pa
rafii. Parafialne Akcje Katolickie i ich prezesi kierować rnaią nie tylko zbiorową pracą Akcji Katolickiej, ale ważniejszym w wielu wypadkach podziałem pracy apostolskiej w p arafii".1)
Hasłem naszym w dziedzinie organizacyjnej w roku bie
żącym winno być: „ T w ó r z m y Z a r z ą d y P a r a f i a l n e j A k c j i K a t o l i c k i e j ! " . . .
Aby pracę pod tym względem ułatwić, podajem y następu
jące wskazania na podstaw ie statutu i regulaminu Akcji Kato
lickiej :
/. Zarzad Parafialnej Akcji Katolickiej.
W myśl art. 17 statutu konstytucyjnego i § 3 regulaminu P. A. K. w skład Parafialnego Zarządu Akcji Katolickiej wcho
dzą:
1) Prezes, zaproponow any przez Ks. Proboszcza wybitny katolik, upatrzony zwyczajnie z pośród prezesów organizacyj
k a to lic k ic h
a zatwierdzony na trzy lata przez Archidiecezjalny Instytut Akcji Katolickiej.
2) Prezesi i Prezeski Oddziałów Katol. Stow. Mężów, Ko
biet, Młodzieży Męskiej i Żeńskiej.
3) W yjątkowo i w ograniczonej liczbie inni wybitni kato-
*) Ks. Biskup S tanisław A dam ski: „P odstaw y Akcji Katolickiej w P ol
sce" (zob. „Ruch K atolicki" — listodad 1937, str. 502.
licy z parafii wybrani przez Zarząd P. A. K. ma wniosek Asy
stenta Kościelnego.
Zarząd wybiera ze swego grona W iceprezesa i Sekretarza.
/ /. Zadania i obow iązki Zarządu P. A. K-
Zarząd Parafialnej Akcji Katolickiej je s t' władzą kierowni
czą i organizacyjną Akcji Katolickiej w parafii i jako taka:
1) kieruje Akcją Katolicką w parafii,
2) spełnia zadania zlecone jej przez Archidiecezjalny Insty
tu t Akcji Katolickiej,
3) popiera rozwój organizacyj katolickich (zwłaszcza O d
działów katolickiego Stowarzyszenia Mężów, Kobiet, Młodzieży Męskiej i Żeńskiej),
4) budzi ducha apostolskiego i świadomość obowiązku w spółpracy ludzi świeckich z hierarchią kościelną dla Królestwa Chrystusowego,
5) wyrabia opinię katolicką,
6) szerzy wydawnictwa z dziedziny Akcji Katolickiej, 7) ustala budżet Parafialnej Akcji Katolickiej (ogólnej nie zaś Oddziałów Stowarzyszeń A. K.),
8) urządza i kieruje w obrębie parafii wspólnymi obcho
dami i manifestacjami katolickimi.
III. Stosunek Zarządu P. A. K. do Oddziałów Stow arzyszeń A. Kat-
Zarząd Parafialnej Akcji Katolickiej nie może wglądać w we
wnętrzne spraw y organizacyj przyjętych do Akcji Katolickiej.
Powinien natom iast wszelkimi sposobami popierać ich rozwój i działalność w tym celu, aby ożywiane duchem apostolskim chlubnie spełniały swoje szczególne ustawowe zadania, a w du
chu solidarności katolickiej gorliwie wypełniały zlecone im przez Zarząd P. A. K. czyny z zakresu wspólnej Akcji Katolickiej.
Zrzeszone w Parafialnej Akcji Katolickiej stowarzyszenia są obowiązane wychowywać swych członków do apostolstw a świeckiego, wypełniać zlecone im przez Akcję Katolicką zadania w zakresie tegoż apostolstw a i brać udział w pracach i manife
stacjach katolickich, zarządzonych przez Akcję Katolicką. Zresztą zachowują organizacje katolickie svvą autonomię i rozwijają swobodnie s\v^ działalność pod kierownictwem swych władz na podstawie własnych statutów .
IV. Stosunek P. A. K. do A systenta Kościelnego.
Asystentem Kościelnym Parafialnej Akcji Katolickiej jest Ks. Proboszcz a w wyjątkowych wypadkach inny kapłan przez Arcypasterza zamianowany.
Asystent Kościelny czuwa nad tym, by działalność Akcji Katolickiej w parafii była zgodna z zasadami Kościoła i zarzą
dzeniami Archidiecezjalnego Instytutu Akcji Katolickiej. Bie
9
rze udział we wszystkich zebraniach Parafialnej Akcji Katolic
kiej i ma wgląd w całą jej pracę z prawem zawieszania uchwał i zarządzeń.
Prezes i sekretarz P. A. K. powinni być w ustawicznej styczności z Asystentem Kościelnym, informować go o wszyst
kim i odbierać p d niego wskazówki i plany ogólnej i szcze
gólnej akcji.
Posiedzenie Zarządu P. A. K. zwołuje prezes w porozumie
niu z Parafialnym Asystentem Kościelnym w miarę potrzeby, a przynajmniej raz na miesiąc.
Na zebraniach P. A. K. przewodniczy prezes, a uchwały zapadają większością głosów.
Jak układać program pracy.
Zarząd Parafialnej Akcji Katolickiej podejmując pracę w pa
rafii, widzi, że wśród oczekujących go zadań, jedne są piekiiej- sze, inne mogą być wykonane po pewnym czasie. Z sekciarzem, który zjawia się w parafii, by szerzyć w niej pisma wrogie na
szej religii, trzeba się zaraz rozprawić, aby udaremnić jego za
biegi. Gdy chcemy natom iast przygotować ludzi do walki z sek
ciarstwem i w tym celu postanowiam y zorganizować kilka wy
kładów, możemy to uczynić zaraz, albo odłożyć na czas później
szy, odpowiedniejszy.
Dalej — Parafialny Zarząd Akcji Katolickiej stanąć może wobec zadań, które uda mu się wykonać jednorazowym w ysił
kiem, mogą zaś zdarzyć się inne prace, przy wykonywaniu któ
rych potrzeba długiego okresu czasu.
Skoro zatem stwierdzamy, że niektóre zadania Zarządu Pa
rafialnej Akcji Katolickiej są pilniejsze, inne mogą być później wykonane, jedne wymagają krótkiego wysiłku, inne długiej pracy, dochodzimy do wniosku, że jest pewna kolejność w spełnianiu zadań, pewien określony porządek.
Jeżeli Zarząd Parafialnej Akcji Katolickiej chce, by dzia
łalność jego była owocną, powinien ująć całość swych działań w pewien plan, ułożyć sobie program pracy na pewien okres, roczny czy półroczny.
Zadania, jakie stoją przed Zarządem, możemy podzielić na wewnętrzne, — które o d n o szą.się do przygotowania wewnętrz
nego i apostolskiego członków Zarządu oraz na zewnętrzne, to znaczy praktyczne prace na terenie parafii.
Zatem program obejm ow ałby najpierw przygotowanie Za
rządu samego. Zarząd ma stanowić elitę parafii, ma kierować pracą katolicką, oddziaływać na innych. Stąd musi wpierw sam zdobyć te wartości, które chce innym przekazać.. Program przy
gotow ania Zarządu obejmować będzie zarówno kształcenie umy
słu, jak woli i serca. A więc program nasz, uwzględniający co
10
miesiąc posiedzenie Zarządu Parafialnej A. K. musi przewidzieć w nim pogadankę. Prócz tego w programie przewidzieć trzeba na posiedzeniach wspólne czytania „Ruchu Katolickiego", „Głosu Akcji Katolickiej", książek religijnych itd.
Obok działalności zmierzającej do wewnętrznego wyrobie
nia członków m ają być uwzględniane prace zewnętrzne, które wykonać ma Zarząd Parafialnej A. K. Dwojakiego rodzaju będą te prace — jedne ogólne dla wszystkich parafij, ogłaszane prze
ważnie prze" Archidiecezjalny Instytut A. K., drugie — spe
cjalne, zależne od warunków parafialnych czyli miejscowych.
A więc Jo prac ogólnych należy przede wszystkim urzeczy
wistnianie hasła Najdostojniejszego Episkopatu Polski, które ną rok bieżący brzm i: „Katolickie zasady spolecż\tie podstawą socjalnej przebudow y świata.11. Realizować je to nie tylko urzą
dzić uroczyste zebranie lub akademię w święto Chrystusa Króla, lecz znaczy to pracować mad wprowadzeniem hasła w życie przez cały rok. (Zob. „G łos A. K.“ nr. 5/1937 str. 84 i nr.
1/1938 str. II).
Do program u prac ogólnych zaliczyć jeszcze wypada w spół
działanie z Oddziałami Stowarzyszeń, troskę o ich wzajemne zbliżenie, udzielanie im poparcia z okazji organizowanych przez Oddziały ich własnych świąt patronalnych itp.
Program prac powinien objąć również propagandę reko- lekcyj. Trzeba spraw ę tej propagandy dobrze przygotow ać, aby dała ona należyte wyniki. Tłumaczyć trzeba cel rekolekcyj za
mkniętych, następnie zbierać fundusze i zabiegać o pozyskanie kandydatów ma rekolekcje.
Poza tymi pracami ogólnymi są jeszcze zadania specjalne, różne w rozmaitych parafiach, które muszą być koniecznie uwzględnione w program ie działania. W jednych parafiach bę
dzie to zwalczanie sekciarstwa, niedowiarstwa, w innych pijań
stwa, niemoralności, zgorszenia, złych książek — potrzeba opieki nad młodzieżą, rodziną, nad bezrobotnymi i wiele jeszcze innych zadań, które spełnić m a Akcja Katolicka w parafii. Chodzi 0 to, by Zarząd potrzeby te stw ierdził, by na posiedzeniach
swych obm yślił środki działania, by ustalił w jakiej kolejności należy poszczególnym niedomaganiom zaradzić.
Słowem chodzi o ułożenie program u pracy, umiejętne roz
łożenie jej ma szereg miesięcy. Program taki jest potrzebny 1 możliwy, bylebyśmy sobie zdawali spraw ę z zadań, które w ło
żono ma barki naszego Zarządu Parafialnej Akcji Katolickiej.
Zdajmy sobie sprawę, że tylko praca systematyczna, pla
nowa, przynieść może Akcji Katolickiej w każdej, parafii pełne
powodzenie.
u
W ob ec n o w e g o hasła.
Począwszy od święta C hrystusa Króla ,Akcja. Katolicka, w Polsce rozw ija swą działalność ina podstaw ie hasła Episkopatu Polski: „ K a t o l i c k i e z a s a d y s p o ł e c z n e p o d s t a w ą s o c j a l n e j p r z e b u d o w y ś w i a t a " .
Zarządy Parafialnej Akcji Katolickiej oraz wszystkie Od
działy powinny się tym przedmiotem zająć jak najdokładniej za pomocą c z y t a n i a papieskich encyklik społecznych, w y k ł a d ó w , k u r s ó w , p o g a d a n e k itp.
W ykłady czy pogadanki na temat nowego hasła czyli ka
tolickiej myśli społecznej można ująć w następujących cyklach (grupach).
/. W spółczesne prądy społecznie.
T e m a t y w y k ł a d ó w : 1) Ateizm (niewiara) u podstaw kwestii społecznej. 2) Liberalizm i kapitalizm. 3) Socjalizm i komunizm. 4) Faszyzm i hitleryzm'. 5) Umiar katolickiej my
śli społecznej.
II. Podstawy katolickiej m yśli społecznej-
T e m a t y w y k ł a d ó w : 1) Teologiczne podstaw y katolic
kiej m yśli społecznej. 2) Znaczenie społecznych encyklik papie
skich. 3) Pojęcie i istota sprawiedliwości. 4) Sprawiedliwość i miłość regulatorem życia społecznego. 5) W łasność pryw atna (jej pojęcie i granice). 6) W zajemny stosunek pracodawców do praoobiorców. 7) Organizacja zawodowa.
III. Plan i środki do realizacji katolickiej m yśli społecznej.
T e m a t y w y k ł a d ó w : 1) Pojęcie i urzeczywistnienie ustroju korporacyjnego. 2) N ąprawa sumienia i obyczajów spo
łecznych. 3) Uwłaszczenie proletariatu. 4) Praca dobroczynna (miłosierdzie chrześcijańskie) w paraf-i. 5) Rola Kościoła i Pań
stw a wobec zagadnień społecznych - - na podstaw ie encyklik papieskich.
Równolegle do wykładów i pogadanek na temat katolickiej myśli społecznej w śród członków Akcji Katolickiej powinna rozwijać się w każdej parafii działalność praktyczna, przez rozsze
rzanie encyklik papieskich, książek i broszur katolickich zwią
zanych z nowym hasłem, przez wykłady dla ogółu katolików, rozprowadzenie ulotek antykomunistycznych, zaopiekowanie się ubogimi, bezrobotnymi i otw ieranie dla nich w arsztatów pracy (stragany, chałupnictwo), popieranie kas kredytu bezprocento
wego itp.
W związku z wyżej' podanymi tematami zwracamy uwagę na
aktualne wydawnictwa, których wykaz podajem y na str. 2 i 3 o k ł .
12
Przypomnienia i wskazania dla Zarządów P. A. K.
na styczeń 1938.
W dziedzinie organizacyjnej:
1. Zaprenum erować czasopisma organizacyjne A. K.
(Adresy i inne bliższe szczegóły zob. na str. 4-ej okładki), 2. Opracować program pracy na r. 1938 i uzgodnić z Od
działami Stowarzyszeń A. K. sposób jego wykonania.
3. W ysłać do Instytutu A. K. we Lwowie (ul. Fredry 3) spraw ozdanie za rok 1937 na form ularzu otrzymanym z Insty
tutu. (Oddziały wysyłają sprawozdania wprost do Stow.).
W dziedzinie ideologicznej i pracy apostolskiej:
1. Ułożyć program urzeczywistnienia na terenie parafii no
wego h a s ła : „ K a t o l i c k i e z a s a d y s p o ł e c z n e p o d s t a w ą s o c j a l n e j p r z e b u d o w y ś w i a t a “ .
2. Przygotow ać wspólnie z Oddz alami Stow. A. K. ma nie
dzielę 6 lub 13 lutego b. r. obchód XVI rocznicy koronacji Ojca, św. Piusa XI. W przemówieniu uwzględnić rolę obecnego Ojca św. wobec rozwiązania kwestii społecznej (encykliki: „Quadra- gesimo anmo“ i „Divini Redem ptoris“ ). Odpowiednie m ateriały zamówić w Składnicy Akcji Katolickiej (Lwów, Fredry 3).
3. Przygotow ać na 1-szy tydzień lutego br. zebranie po
święcone zagadnieniu walki z alkoholizmem jako jedną z klęsk życia społecznego.
Odezwa do Społeczeństw a Katolickiego.
Ojciec św. Pius XI wezwał wszystkich świeckich katolików do udziału w hierarchicznym apostolstw ie Kościoła czyli do- pracy w Akcji Katolickiej.
Akcja Katolicka zmierza do odnowienia życia katolickiego w jednostkach, rodzinach i całym społeczeństwie przez obronę zasad religijnych i moralnych, przez zdrow ą i pożyteczną akcję społeczną.
O rganizacja Akcji Katolickiej spotyka ma drodze swego rozwoju najrozmaitsze zewnętrzne i wewnętrzne przeszkody.
Z jednej strony liczni wrogowie praw dy Chrystusow ej a z dru
giej obojętność samych katolików. W tych warunkach położe
nie katolickiej Polski jest bardzo groźne i niebezpieczne. Po
dobne stosunki w Hiszpanii przyczyniły się w znacznej mierze do umocnienia się wpływów komunistycznych, które dopro
w adziły do masowych m orderstw i haniebnego spustoszenia skarbów kultury i cywilizacji hiszpańskiego narodu.
„Nie wolno niczego zaniedbać — woła Ojciec św. Pius XI w encyklice „Q uadragesim o ain.no “ — by tak straszne klęski od ludzkości odw rócić: ku temu zmierzać w inny nasze prace i wszystkie wysiłki oraz w ytrw ałe a żarliwe m odły nasze do Boga. Wszakże z pomocą łaski Bożej losy ludzkości w naszym są rękua .
Jako przedstawiciele diecezjalnej Akcji Katolickiej zwraca
13
my się do wszystkich katolików -Polaków w archidiecezji lwow
skiej, by czynem Swoim dopom ogli do rozw oju Akcji Katolic
kiej, a tym samym przyczynili się do zwycięstwa zasad C hry
stusowych. Są w prawdzie osoby, którym ważne przyczyny nie pozw alają brać czynnego udziału w pracach organizacyjnych Akcji Katolickiej, ale w takim wypadku pamiętać należy o sło wach Ojca św. Piusa X I: „Są różne apostolstw a: apostolstw o m odlitw y, czynu, słowa, pióra, nawet apostolstw o finansowe, potrzebne jest bowiem w spieranie m aterialne dzieła Bożego m iędzy ludźm i". Brak potrzebnych funduszów na pracę organi
zacyjną jest jedną z głównych przyczyn słabego stosunkowo rozw oju Akcji Katolickiej w archidiecezji lwowskiej. Same bo
wiem groszow e ^składki członków i zbiórki kościelne a naw et dobrowolne datki Duchowieństwa (po 2 zł miesięcznie) bez
względnie aie wystarczą. Potrzebne są większe fundusze na wy
jazd y organizacyjne, urządzanie kursów i rekolekcyj zamknię
tych, utrzymanie koniecznych sił instruktorskich, na akcję propa
gandow ą itp.
W obec tego prosim y wszystkich ludzi dobrej woli o m ate
rialne poparcie dla organizacji Akcji Katolickiej. Niech za przy
kładem Duchow ieństw a rów nież osoby świeckie pospieszą z po
mocą m aterialną przez zdeklarowanie i wpłacanie stałych ofiar pieniężnych, lub przynajmniej jednorazow ego datku ma cele o r
ganizacyjne A. K.
O fiara ta przyczyni się do rozw oju Akcji Katolickiej, tego zbożnego dzieła, tak bardzo pożytecznego dla Kościoła, Narodu i Państw a.
Pamięć o ważności i wzniosłości celu Akcji Katolickiej winna być zachętą do ofiarnego czynu, św iadom ość zaś spełnio
nego chlubnie obowiązku wobec życia katolickiego niech będzie dla wszystkich P. T. O fiarodawców już w tym życiu miłą i cenną nagrodą.
Ks. Andrzej Gromadzki SLc&tiskiw Langh?
Dr Skini sław H r. B adĄ v — Józej Bulanda — A d o lf C leński Zof i a Hr. GoluchoWska — Pr,oj. Dr Leon H\(tlh\n — Jan P opo
w ic z— Dr Stanisław S a w ćzfo ■ - W ładysław W rabec Jan Susz Członkowie Arch. Rady Akcji Katolickiej.
Sekretarz Arch. Inst. Akcji Kat. Prezes Arch. Inst. A. K.
Ks. Kazimierz Gumol Sekretarz Kat. Stow. Mężów
Jan Tadeusz N ow akow ski Prezes Kat. Stow. Mężów Dr Ludwika Kownacka
Sekretarka Kat. Stow. Kobiet
Br -Misia w a W idio wa Prezeska Kat. Stow. Kobiet Jan W ąsow icz
Sekr. Kat. Stow. Młodz. Męsk.
Kazimierz Dzierżawo w ski Prezes Kat. Stow. Mł. Męsk.
H elena Praschil
Prezeska Katol. Stow. Młodzieży Żeńskiej.
U W A G A :
: Deklaracje prosim y Wysyłać pod adresem Archidiecezjalnego- In stytu tu Akcji Katolickiej we L w ow ie, ul. Fredry 3, który po otrzym aniu deklaracji wyśle P. T. Ofiarodawcy, blankiety nadaw cze P. K. O. nr 505.142.
r*'-' . . . . 1 .
Kronika.
N om inację P rezesów Parafialnej A kcji K atolickiej: 105. K o ł o m y j a , p. Karol Sobota, 106. Ł o p a t y n — p. Jan Rozwadowski, 107. P o d w o - ł o c z y s k a — p. Jan Tymczyński, 108. S o k o ł ó w k. S tryja — p. Ka
zimierz Żelazowski, 109. T a r t a k ó w — p. Stefan Biliński.
Zmiany na stanow isku Prezesa P arafialnej Akcji Katolickiej (poda
jem y nazwiska nowych, P re z e só w ): B r o d y — p. Inż. Antoni Homelski,.
H a n a c z ó w — p. Antoni Kwaśniowski, N i ź n r ó w p. W ojciech Kopkowicz, L i p s k o — p. Karol W ołoszyn, P o d h a j c e — p. W italis Aman, S z y b a l i n — p . Szczepan Nieboraczyk.
KRONIKA ŻAŁOBNA.
Z m arli: śp. Jan Chlamtacz, prezes P. A. K. św. W incentego a P aulo we Lwowie i śp. Jan Bizuń, prezes P. A. K. w Podhajcach. R. i.p.
DATKI NA FU N D U SZ W YDAW NICZY „GŁOSU A. K.“
Ks. Hopek Stanisław 0.50, p. Dziunikowska P aulina 1.00, p. G ra bowski Paw eł 1.50, p. H natow a Elżbieta 0.50, p. T re te r Stanisław 3.50 Ks: Chłopecki Rom uald 1.50. — W szystkim P. T. O fiarodaw com „Bóg zapłać!"
U. P. Synowódzko W yżne zamówił 5 egz. „G łosu A. K.“ na r. 1938 Vivat seąuens!
D OBROW OLNE DATKI, O FIA RY I ZBIÓRKI NA C ELE O RG A NI
ZACYJNE INSTYTUTU A. K.
P. T. Ks. Procyk 4, Ks. Nabielec 5, Ks. Perenc 0.50, p. Dr Stanisław h r_
Badeni 400, P. A. K. Kochawina 1.40, U. P. N aw aria 5, Ks. Stokłosa 20, U. P. F elicjental 9.66, U. P. Bogdanówka zbor. 4.57, U. P. Sarnki dolne 2, U. P. N adw orna ,2.50, U. P. Płazów 15, U. P. Bełżec 6.46, U.P.
O strów k. Sokala 12.50,, U. P. Sieniawa 5, U. P. Bednarów 3, U. P.
Borki W ielkie 7, U. P. Załoźce 6, U. P. P odhorce 6.46, U. P. Nowo- stawce 4, U. P. Rasztowce 2.11, P. A. K. O bertyn 10, P. A. K ■ Rawa Ruska 20, K. S. M. D awidów 9, U. P. Knihynicze 3. 29, U. P. Ulicko- Seredkiewicz 8, U. P. Potok Z łoty 5, U. P. Switarzów 12.71, U P Pistyń 5, P. A. K- Sniatvn 30, U. P. Bohorodczany 3, U. P. Lwów — św Antoniego 7.20, U. P. O stapie 11.48, U. P. H orodnica 10, P A K Lubień Wielki 2, U. P. Janów k. Trem b. 3.87, U. P. Daszawa 15.53, U. P. C zortków 22, U. P. Łukawiec 5, P. A. K. Żurawno 9.60, U. P.
Lubaczów 15, SS. K arm elitanki Bose — L w ów 20, U. P. Jacowce 1.70, U. P. Tuczne 4, U. P. W olica derew lańska 3, U. P. Bekerów 4.58, U p ’ Niem irów 2.70, P. A. K. Kamionka Str. 12.50, U. P. Szwejków 2, U. P Ładyczyn 2, K. S. M. Kołomyja 12, P .A .K - Sokal 20.45, P . A . K ■ Sta- llislaw ów 46, P. A. K. Brody 13.10, U. P. Płotycz 7, K. S. M. Tłumacz 7.50, U. P. Rożniatów 5.70, U. P. Rakowiec 5, K. S. K. Radziechów 19.39, U. P. Bohorodyczyn 5, ■'S. S. M iłosierdzia N owosiółka k. Złocz. 2.50, K. S. K. Lubaczów 4, K. S, M. Ż. Kopyćzyfice 20. — Niech Bóg:
wszystkim P. T. O fiarodaw com stokrotnie wynagrodzi.
14
15
K atol ic fae Stouarzuszcnie Meźou)
L W ^ W ^ T L o z m śk ie g T 6 ^ ^ ^ ^ e )j^ 9 ^ 5 5 ^ ? K O n ^ 0 6 3 4 7 ) Z okazji Świąt Bożego Narodzenia oraz Nowego Ro
ku Zarząd Katolickiego Stowarzyszenia Mężów we Lwo
wie składa jak !najserdeczniejsze życzenia Przewielebnym Księżom Asystóntom., Prezesom, wszystkim członkom Od
działów, jakoteż Sympatykom 'naszego Stowarzyszenia.
1) Z Nowym Rokiem.
Rok 1938, który w imię Boże zaczynamy, musi być rokiem kon
solidacji sił katolickich w Polsce, celem rozpoczęcia zdobywczej ofenzywy o społeczne panowanie Chrystusa Króla w naszej Oj
czyźnie.
Najwyższy zatem czas, by siecią naszej organizacji objęte zosta
ły wszystkie ośrodki archidiecezji, by Oddziały już istniejące podnio
sły poziom swego życia organizacyjnego.
Do zdobywczej ofenzywy potrzeba silnej, harmonijnie i zdecy
dowanie działającej armii, taką zaś armią jest właśnie Akcja Katolic
ka, powołana z natury swej do obrony i rozszerzania królestwa Chrystusowego na ziemi. Ojciec św. wielką rolę przypisuje naszej organizacji w Akcji Katolickiej, która dzięki autorytetowi i znacze
niu swych członków w życiu społecznym, winna zaważyć na losach całego ruchu katolickiego. Stanie się to zaś wtedy, jeśli Oddziały na
sze będą naprawdę Oddziałami czynnymi a członkowie w stu pro
centach świadomymi katolikami.
Zacznijmy zatem ten rok 1938 z tą intencją, by przez uświado
mienie katolicko-społeczne nas samych przygotować grunt pod prze
budowę według zasad Chrystusowych ustroju społecznego w na
szej Ojczyźnie.
2) Program pracy na styczeń.
D l a k i e r o w n i c t w .
ia) Zaznajomić się dokładnie z rozdziałem podręcznika organiza
cyjnego, t. II. pt. „Program pracy“ .
b) Ułożyć porządek walnego zebrania i plenarnego.
c) Przygotować sprawozdanie z działalności i kasowe, oraz program pracy i budżet na rok 1938.
D l a z e b r a ń p l e n a r n y c h .
a) Przeprowadzić kwadrans ewangeliczny według czasopisma
„Na Wyżyny".
6 / Przeprowadzić pogadankę na temat „Kapitał a praca".
c) Z okazji kolendy zrealizować punkt programu o intronizacji
obrazu N. Serca Jezusowego w domach poszczególnych członków.
16
3) Komunia św. kwartalna.
Z okazji święta Najświętszej Rodziny zechcą członkowie przy
stąpić do Komunii sw. kwartalnej.
4) Sprawa datku świeckich ha cele central. Akcji KatoI we Lwowie.
Wielokrotnie już zaznaczaliśmy, że dotychczasowe fundusze które stanowią podstawę bytu materialnego central Akcji Katolickiej we Lwowie są niewystarczające. Z tychże względów na kursie Akcji Katolickiej we wrześniu br. postanowiono zwrócić się do świeckich katolików, by za przykładem ofiarnego duchowieństwa naszej archi
diecezji w miarę możności składali stałe lub choćby jednorazowe Realizując tę myśl, wysyłamy do wszystkich na
szych Oddziałów odezwy i deklaracje z prośbą o pozyskanie choćby kilku ofiarodawcow na cele Akcji Katolickiej.
Zdajemy sobie sprawę, że wszyscy dziś wyciągają ręce po ofiary, rozwój jednak Akcji Katolickiej dla nas katolików musi być najważniejszą sprawą, a potrzebne fundusze na ten cel złożyć musi- Imy my katolicy. Będzie to również piękny
.czynapostolski, bo umożliwiający rozwój tego opatrznościowego’ dzieła apostolskiego
jakim jest Akcja Katolicka. ' g
Ufamy, że Oddziały nasze zdadzą chlubnie egzamin zrozumie
nia swych obowiązków katolickich, czego zresztą już tylokrotnie w ciągu zaledwie trzyletniego naszego istnienia mieliśmy dowody.
5) Modlitwa za zmarłych czldnków.
Zgodnie z ,uchwałą Zarządu z dnia 17/X br. oprócz dotychcza
sowej modlitwy na końcu zebrania należy odmawiać trzykrotnie
„Wieczne odpoczywanie..." za zmarłych członków naszego' Stowa
rzyszenia.
6) Sprawa „Głosu. Akcji Katolickiej
Z dniem 1 stycznia dotychczasowy Głos Akcji Katolickiej, u- lzędowy organ naszej archidiecezji staje się czasopismem miesięcz
nym. Wobec tego wszelkie komunikaty i informacje przesyłać bę
dziemy Oddziałom za pośrednictwem „Głosu Akcji Katolickiej", specjalne okólniki wydawać będziemy jedynie w wyjątkowych wy
padkach, gdy zajdzie tego potrzeba. - Z tego powodu każdy Od
dział jest obowiązany prenumerować „Głos A. K.“ , jako urzędowy organ Akcji Katolickiej swego Stowarzyszenia. Z dniem tedy 1 stycz
nia 1938 wszystkie nasze Oddziały, bez względu na to, czy dotych
czas prenumerowały czy nie, otrzymają Głos Akcji Katolickiej.
Oprócz Oddziałów otrzymają również numer styczniowy Gło
su A. K. niektórzy członkowie naszych Oddziałów.
17
Należytość za Głos Akcji Katolickiej łącznie ze składką kwar
talną prosimy nadesłać wprost do Katolickiego Stowarzyszenia Mę
żów we Lwowie najpóźniej do 15 marca 1938. Prosimy również wszelkie reklamacje, dotyczące Głosu Akcji Katol. kierować wprost do naszego Stowarzyszenia.
Niewpłacenie prenumeraty do 15 marca uważać będziemy za zgodę na prenumerowanie Głosu Akcji Katol.
Każdy członek Akcji Katol. winien się starać w miarę możno
ści o zaprenumerowanie Głosu, który będzie informował o całości zagadnień katolickich w naszej archidiecezji. Cena jest tak niską, że nie może ona zrobić wyłomu w budżecie domowym.
7) Kronika.
Vi) Dnia 31 października br. zmarł po długiej i ciężkiej cho
robie śp. J a n B i z u ń , prezes Oddziału w Podhajcach. Do ostat
nich niemal chwil gorliwie zajmował się Oddziałem. Oby takich pre
zesów miało nasze Stowarzyszenie więcej. Duszę śp. Jana Bizunia polecamy modlitwom członków.
b) W listopadzie p o w s t a ł y n a s t ę p u j ą c e O d d z i a ł y : Derżów, Peczeniżyn, Mielnica nad Dniestrem.
c) W i z y t a c j e O d d z i a ł ó w . P. Prezes Nowakowski w i
zytował Oddziały: w Buczaczu, Podzameczku, Jazłowcu, Podlesiu, Petlikowcach Starych, Dźwinogrodzie.
Sekretarz Generalny Ks. Gumol: w Lubieniu Wielkim, Pru
sach i Winnikach.
Delegat Zarządu P. Prezes Sobota w Józefie. Delegat Zarządu P. Inż. Homelski w Olesku.
d) P r e l e k c j ę w y g ł o s i l i : W. P. Prezes Nowakowski w Buczaczu (dla inteligencji oraz na kursie dekanalnym A. K.), w Jazłowcu (na akademii ku czci Chrystusa Króla), w Dulibach, we Lwowie na Lewandówce, oraz dla kierownictw Oddziałów lwowskich.
Ks. Sekretarz Gumol na Zlocie okręgowym we Lwowie.
W. P. Prezes Sobota na zebraniu organizacyjnym w Peczy- niżynie.
1 e) Z l o t O k r ę g o w y w e L w o w i e . Dnia 27 i 28 listopada Odbył Się zlot okręgu lwowskiego. Zebranie plenarne w niedzielę zaszczycił swą obecnością J. Ekscelencja Ks. Biskup Dr Eugeniusz Baziak, wygłaszając z tej okazji znamienne przemówienie.
Bliższe sprawozdanie ze Zlotu oraz treść przemówień podamy w następnym numerze.
Pam iętajm y o zakładaniu now ych O d d ziałów !
18
Wrażenia z pielgrzymki K. S. M. do Częstochowy.
, Specjalnym pociągiem , wyposażonym prżez naszych lwowskich kole
jarzy wyłącznie W w agoiify\lI i I klasy, stanęła naąza pielgrzym ka dnia 18 września br. o godz. 6-tej rano w Częstochowie. U staw iają się nasze szeregi i śpieszą odrazu przez w spaniałą aleję Najśw. P. M arii na Jasną G órę. Po drodze spoty kamy.\tysiące. pielgrzym ów z pod znaku K. S. M.,.
które ciągną równocześnie do jStóp Matki Bożej. T rzeba zaznaczyć że sa
mych pociągów specjalnycjh z całej Polski było 57! Nic dziwnego, ws,zak.
przybyło przeszło sto tysjęcy Mężów Katolickich! Coraz to nowe napły
wające grupy cisną się ;i tłoczą bez przerw y w krużgankach olbrzym iego klasztoru, aby przyjąć Komunię św., O godz. 9.30 zw arty tłum stu ty sięczny, ugrupow any w edług diecezji stoi w patrzony w O łtarz na szczycie klasztoru, gdzie króluje obraz: Jasnogórskiej Pani. Dookoła O łtarza barw na tnozaika duchow ieństw a z całej Polski z N ajdostojniejszym Ks. P rym a
sem Polski i Bisjkupami na czele. Cały las sztandarów na przodzie tego olbrzym iego m orza głów dodaje niezwykłego blasku i m ajestatu tej nie
widzianej d otąd w Polsce m anifestacji.
Rozpoczyna się Msza św. celebrow ana przez J. E. Ks. Biskupa Lorka z Sandomierza. Po Mszy św. dokonał D ostojny Celebrans poświęcenia pięknego sztandaru Katolickiego Związku Mężów. Po poświęceniu sztan
daru odśpiew ano hymn „Boże coś P o lsk ę", poczym wysłuchano kazania Oen. Sek. K. S. M. w W arszaw ie Ks. D r Pawliny.
O godz. 15-tej rozpoczęła (się Akademia, którą otw orzył Prezes K. Z.
M. p. meć. Domański, po czym nastąpiło doniosłe przem ówienie J. E.
K ardynała Prym asa H londa „O iroli mężczyzny katolika w życiu społecz
nym i publicznym ". Cały szereg potężnycii m egafonów umożliwił stu ty sięcznej rzeszy słyszeć każde (słowo, jakie p adło z przed O łtarza „K rólo
wej N iebios". Hymnem ,',My chcemy Boga“ 'w yraziła stutysięczna rzesza uczestników w olę "budow ania1 życfa osobistego i publicznego na zasaHach Chrystusowych.
TPo południu g rupa lw ow ska łącznie z g rupą rucKą odbyła adorację Najśw. Sakram entu w kaplicy C udow nego Obrazu.. A dorację odpraw ił Przew . Ks. P ra ła t D r Janicki, A syitent K. S. M. we Lwowie, który w przem ówieniu swoim zachęcił do kultu Matki N ajśw iętszej. Adoracja oraz przem ówienie w yw ołało duże w rażenie na członkach. Po adoracji odbyło się nabożeństwo wieczorne z podniosłym kazaniem, wygłoszonym przez Ks. Kan. S. W ojsę. W czasie całego nabożeństw a wszyscy uczestnicy trzym ali zapalone świece z kolorow ym i lam pionam i, co daw ało nad w yraz efektow ny obraz. Przez c a łą ’ noc trw ała adoracja N ajśw . Sakram entu w kaplicy C udow nego O brazu.
W niedzielę 19. IX. przy pięknej pogodzie jeszcze większe rzesize mężczyzn polskich zebrały się na \placu przed szczytem, gdzie odpraw ił Mszę św. J. Em. Ks. Prym as H lond. Po Mszy św. poświęcił K s., Prym as w spaniałe „W otum ", złożone w imieniu wszystkich członków K. S. M.
N iezatarte w rażenie na nas w szystkich spraw iło uroczyste ślubowanie w iernej służby Ojczyźnie i Bogu, które pow tórzyliśm y głośno za J. Emi Ks. Prym asem . Po podniosłym kazaniu J. E. Ks. Biskupa Adamskiego na tem at K rólestw a Bożego ^wygłosił dłużsfte .przemówienie J. E. Ks.
Abp N uncjusz Cortesi.
Kulminacyjnym punktem uroczystości niedzielnej był wspaniały dotąd nie widziany i nie praktykow any, im ponujący pochód stutysięcznej armi?- mężów katolickich przez ulice m iasta: pochód trium falny bojow ników Chrystusowych' z pod znaku K. S. M., bijący jednym rytmem gorących serc w służbie dla C hrystusa i Polski. W pochodzie tym szli obok siebie w karnych szeregach: pracownicy um ysłowi i fizyczni, uczeni, prostacz
kowie, włościanie, g órale i robotnicy. Prom ienieją na ten widok radosne-
19
oblicza naszych A rcypasterzy, którzy z trybuny ustaw ionej na przeciw Ko
ścioła św, Jakuba od b ierają defiladę. P ochylają się sztandary,
grają
niezliczone o rkiestry, aby złożyć ' pokłon . .Najdostojniejszem u / Episkopatowi' Polskiem u, a szerszej publiczności pokazać siłę, potęgę i rozwój naszej O rganizacji. Zbliża się wreszcie nasza niewielka ho około 300 uczestników licząca,' lecz dziarska i karna g ru p a lwowskiej archidiecezji. Na prźodzie tablica orientacyjna, następnie poczet sztandarow y z zast. chorążego p.
Nowosadem na czele. Wszyscy .w szarfach o barw ach papieskich. Na no
wym sztandarze poświęconym niedaw no na Zlocie K. 3. M. w Kochawinie błyszczy w słońcu złocisty napis „P rzyjdź K rólestw o T w o je“ . Za sztanda
rem w pierw szej czwórce prezes K. S, M. Lwów p. J. T. Nowakowski, Sekr. Oen. Ks. K. Gum ol, W icepr. D r J. Schmidt i Prezes O kręgu Lwow
skiego p. E. Unolt. Żywiołowe oklaski, i serdeczne-okrzyki, jakie padały pod adresem naszej g rupy, św iadczyły o sym patii, jaką nasz „Sem per F id elis" Lwów cieszy się w Polsce.
■ Po południu, po zwiedzeniu w spaniałego skarbca, odbyła nasza:
g ru p a pod przewodnictw em Ks. Sekr. O um ola drogę krzyżową przed przepięknym i stacjam i ze spiżu i m arm uru. W spólną m odlitw ą u stóp O łtarza Jasnogórskiego zakończyliśmy pielgrzymkę.
W poniedziałek raniutko o 5-tej odjechaliśm y z Częstochowy, uwo- żąc ze sobą w rażenia, które nie zatrą się prędko w pamięci. W Krakowie zatrzym aliśm y się do wieczora. Zwiedzanie Krakowa rozpoczęliśmy od uroczystej Mszy św. odpraw ionej przez czcigodnego Ks. Sekr. Gumola przed O łtarzem św. Stanisław a Biskupa. W czasie Mszy św. odśpiew ali szereg pieśni religijnych nasi kresow iacy, a przeszło stu uczestników przy-1 stąpiło do Stołu Pańskiego. Po Mszy św. odśpiew ano „Boże coś Polskę".
N astępnie zwiedzono grem ialnie w spaniałą katedrę i zamek królew ski na W aw elu, skarbiec oraz groby królewskie. Część naszej grupy zwiedziła także kopalnię soli w Wieliczce. W spólne fo to g rafie uwieczniły te piękne chw ile, które zapiszą się m ile w pamięci wszystkich uczestników.
W e w torek rano pow róciliśm y do Lwowa. Na dw orcu lwowskim p. Prezes Nowakowski podziękow ał wszystkim uczestnikom za ofiarny udział w pielgrzym ce, podkreślając przy tym doniosłość przeżytych chw il,
& z d rugiej strony karność i potrzebną w yrozum iałość uczestników piel
grzym ki, które w wysokiej m ierze ułatw iły Kierownictwu pielgrzym ki wywiązanie się ze Swych zadań. W końcu podkreślił p. Prezes,^ że na specjalne podziękowanie zasługuje biuro turystyczne we Lwowie oraz U rząd Ruchu na D w orcu Głównym za tak uprzejm e potraktow anie piel
grzym ki K. S. M.
Żałować jednak należy, że z naszei Archidiecezji tak m ało uczestni
ków brało udział w tej potężnej m anifestacji katolickiej.
„Akcja Katolicka jest udziałem świeckich w apostolstwie hierar
chicznym Kościoła Katolickiego dla obrony zasad religijnych i mo
ralnych, oraz dla rozwoju zdrowej i pożytecznej akcji społecznej
pod kierownictwem hierarchii kościelnej, ponad wszystkimi
partiami politycznymi i niezależnie od nich celem odnowienia
życia katolickiego w rodzinie i społeczeństwie". (Pius X I.)
20
JIH !KMoMic$touarzugi^ieXobiet
IWOW.ul.Fredry3,1 P.~Tdef.251-66 ~ PK0nr.505-572 W szystkim Drogim !naszym Członkiniom przesyłamy z okazji świąt Bożego Naradzania i Nowego Roku ser
deczne życzenia prawdziwego pokoju i radości.
W alne Zebranie w Oddziele.
Na podstaw ie 28 art. stat. W alne Zebranie odbywa się w stycz
niu. — Zwołuje je Kierownictwo Oddziału (art. 27). Dla ułatwienia podajemy porządek dzienny:
1. Modlitwa. 2. Odczytanie protokołu z ostatniego Walnego Zebrania. 3. Kwadrans katechizmowy lub ewangeliczny. 4. Sprawo
zdania Kierownictwa Oddziału za rok 1937. 5. Dyskusja nad spra
wozdaniami. 6. Sprawozdanie Komisji Rewizyjnej. 7. Zatwierdzenie sprawozdań Kierownictwa, Komisji Rewizyjnej i uchwalenie wniosku 0 udzielenie im absolutorium. 8. Wybór Kierownictwa Oddziału (o ile od ostatnich wyborów upłynęło już dwa lata). 9. Wybór Ko
misji Rewizyjnej. 10. Wybór Delegatek na Zjazd Delegowanych (art. 20 b). 11. Uchwalenie programu pracy i budżetu. 12. Wnioski 1 sprawy bieżące. 13. Zakończenie hymnem: „My chcemy Boga“ .
U w a g a : W głosowaniu biorą udział tylko członkinie a ńie kandydatki.
Co trzeba robić przed Walnym Zebraniem?
1. Ustalić miejsce, datę i godzinę Walnego Zebrania i porządek obrad oraz uwiadomić wszystkie członkinie o tym terminie.
2. Uprosić Komisję Rewizyjną, by przeglądnęła książki kasowe i kwity.
3. Przygotować sprawozdanie na Walne Zebranie. Sprawozdanie z działalności Oddziału sporządza sekretarka razem z prezeską.
Sprawozdanie to przed Walnym Zebraniem powinno być odczytane na posiedzeniu Kierownictwa, które może zechce jeszcze je uzu
pełnić lub zmienić. Sprawozdanie to odczytuje na Walnym Zebraniu prezeska lub sekretarka — sprawozdanie kasowe składa skarbniczka.
W Oddziałach, w których praca jest bardzo rozbudowana, trzeba wprowadzać zwyczaj, by prezeska składała na Walnym Zebraniu tylko krótkie ogólne sprawozdanie a poza tym niech osobne sprawo
zdanie złoży skarbniczka, bibliotekarka, gospodyni lokalu, przewodni
cząca sekcji charytatywnej, kościelnej itd. Każda z nich niech złoży sprawozdanie z tej pracy, za którą była odpowiedzialna przez cały rok.
4. Ułożyć listę przyszłego Kierownictwa, Komisji Rewizyjnej
21
i Delegatek na Zjazd Deleg., którą zaproponuje ustępujące Kierow
nictwo Walnemu Zebraniu, o ile wybory będą przeprowadzone na Walnym Zebraniu.
5. Ułożyć projekt programu pracy i budżetu na podstawie wskazówek Zarządu K. S. K.
Co trzeba zrobić po Walnym Zebraniu?
O ile wybrano nowe Kierownictwo, należy o tym zawiadomić starostwo powiatowe oraz Katolickie Stowarzyszenie Kobiet, Lwów ul. Fredry 3.
Kwestionariusz sprawozdawczy.
Do wszystkich Oddziałów rozesłałyśmy 3 egzemplarze kwestio
nariusza sprawozdawczego. Prosimy o wypełnienie wszystkich trzech, z których jeden należy odesłać do KSK do Lwowa, drugi zatrzymać w aktach Oddziału a trzeci oddać Zarządowi Par. Akcji Katol. lub Księdzu Proboszczowi.
Przed wypełnianiem kwestionariusza p r o s i m y p r z e c z y t a ć raz jeszcze nasz 5-ty okólnik z s i e r p n i a 1937 r.
Kronika. *
