LUBIĘ
TECHNIKĘ JOANNA
BORGENSZTAJN
SCENARIUSZ LEKCJI
Program nauczania techniki dla szkoły podstawowej
opracowany w ramach projektu
„Tworzenie programów nauczania oraz scenariuszy lekcji i zajęć wchodzących w skład zestawów narzędzi edukacyjnych wspierających proces kształcenia ogólnego w zakresie
kompetencji kluczowych uczniów niezbędnych do poruszania się na rynku pracy”
dofinansowanego ze środków Funduszy Europejskich w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój, 2.10 Wysoka jakość systemu oświaty
Warszawa 2019
Recenzja merytoryczna – dr Anna Rybak
dr inż. Wiesław Półjanowicz Jadwiga Iwanowska
dr Beata Rola Redakcja językowa i korekta – Altix Projekt graficzny i projekt okładki – Altix Skład i redakcja techniczna – Altix Warszawa 2019
Ośrodek Rozwoju Edukacji Aleje Ujazdowskie 28 00-478 Warszawa www.ore.edu.pl
Publikacja jest rozpowszechniana na zasadach wolnej licencji Creative Commons – Użycie niekomercyjne 4.0 Polska (CC-BY-NC).
https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/deed.pl
3
Temat lekcji
Bezpieczeństwo na drodze Klasa/czas trwania lekcji klasa IV, 4x45 minut
Cel ogólny lekcji
Zapoznanie uczniów z zasadami bezpiecznego poruszania się po drogach publicznych jako pieszy, rowerzysta i pasażer.
Cele szczegółowe Uczeń:
przestrzega kodeksu drogowego w tym zakresie, w jakim przepisy te dotyczą pieszych, rowerzystów i pasażerów;
wyjaśnia znaczenie znaków drogowych przeznaczonych dla pieszych i rowerzystów.
Metody/Techniki/Formy pracy
Metody i techniki pracy: praca z materiałami źródłowymi, dyskusja, referat, burza mózgów, metoda zajęć praktycznych, gra symulacyjna
Formy pracy: praca grupowa, praca zbiorowa
Środki dydaktyczne
tablica tradycyjna i komputer z rzutnikiem lub tablica multimedialna;
kserokopie (po kilka sztuk na klasę) następujących fragmentów ustawy Prawo o ruchu drogowym (kodeksu drogowego) art. 11-15 (dotyczące ruchu pieszych), art. 33-34 (dotyczące ruchu rowerów), art. 39 (dotyczący pasażerów);
wydrukowane na arkuszach A4 znaki drogowe dotyczące pieszych i rowerzystów (wybrane znaki informacyjne, znaki zakazu oraz nakazu);
aplikacja Znaki drogowe, dostępna pod adresem https://learningapps.org/
display?v=pjbzp50yj19 lub za pomocą poniższego QR kodu.
Opis przebiegu lekcji
Faza przygotowawcza
1. Przed zajęciami prowadzący zapoznaje się z aplikacją Znaki drogowe.
2. Nauczyciel drukuje dla uczniów fragmenty kodeksu drogowego oraz przygotowuje arkusze z wybranymi znakami drogowymi.
3. Na zajęciach prowadzący zapisuje na tablicy temat lekcji i zapoznaje uczniów z jej celem.
Faza realizacyjna
(pierwsza i druga godzina lekcyjna)
1. Nauczyciel dzieli uczniów na kilka grup i każdej z nich wręcza fragment kodeksu drogowego, zaznaczając maksymalnie dwa artykuły, przydzielone grupie
do opracowania.
2. Pracując w grupach uczniowie zapoznają się z przepisami dotyczącymi ruchu drogowego i dyskutują nad ich treścią.
3. Prowadzący wskazuje osoby, które na forum klasy omówią wybrane artykuły kodeksu drogowego. W razie potrzeby uzupełnia wypowiedzi uczniów i koryguje ich błędy.
4. Pracując w grupach uczniowie wypisują podstawowe obowiązki uczestników ruchu: pieszych, rowerzystów oraz pasażerów.
5. Nauczyciel wskazuje grupę, która wypisze na tablicy obowiązki pieszych.
Następnie prosi pozostałe grupy o jak najpełniejsze uzupełnienie tych informacji.
6. Prowadzący w analogiczny sposób prosi o sporządzenie listy obowiązków kierującego rowerem oraz pasażera. W przypadku obowiązków pasażera omówiona zostaje kwestia przewozu dzieci w samochodach osobowych oraz autokarach.
7. Nauczyciel inicjuje burzę mózgów, której celem ma być ustalenie zasad korzystania z chodnika (lub wyznaczonego fragmentu jezdni) przez osoby poruszające się na deskorolkach, hulajnogach i innych tego typu urządzeniach.
8. Prowadzący prosi uczniów, aby przez najbliższy tydzień przyglądali się znakom drogowym ustawionym wzdłuż chodników oraz ścieżek rowerowych i dowiedzieli się, co oznaczają te znaki.
(trzecia i czwarta godzina lekcyjna)
9. Nauczyciel wyjaśnia ogólne zasady dotyczące wyglądu znaków nakazu, zakazu, znaków ostrzegawczych oraz informacyjnych, a następnie wyświetla aplikację Znaki drogowe.
10. Prowadzący kolejno wskazuje osoby, które podadzą rozwiązania poszczególnych części ćwiczenia. Klasa wspólnie ustala, czy zgadza się z proponowaną
odpowiedzią i którą opcję odpowiedzi należy zaznaczyć.
11. Nauczyciel udziela klasie informacji zwrotnej na temat poziomu znajomości znaków drogowych i udziela praktycznych wskazówek, dotyczących rozróżniania wizualnie podobnych symboli.
12. Prowadzący inscenizuje scenki symulujące sytuacje, z którymi uczniowie mogą spotkać się w realnym życiu. Niektórzy uczniowie odgrywają rolę pieszych, a inni rowerzystów. Nauczyciel ustawia wybrany znak drogowy, a następnie prosi
5
uczniów o zaprezentowanie sposobu zachowania zgodnego z przepisami ruchu drogowego.
13. Prowadzący zwraca uczniom uwagę na wszelkie sytuacje związane ze współdzieleniem tej samej drogi przez pieszego i rowerzystę. Klasa omawia zasady kulturalnego korzystania ze wspólnej drogi.
Faza podsumowująca
1. Nauczyciel wskazuje uczniów, którzy podsumują najważniejsze informacje z lekcji.
2. Prowadzący zadaje uczniom pracę domową polegającą na narysowaniu lub wydrukowaniu tych znaków drogowych, które sprawiają im trudności i szczegółowym opisaniu ich znaczenia.
3. Na podstawie przebiegu zajęć oraz wyników rozwiązanego w ich trakcie testu, nauczyciel dokonuje ewaluacji lekcji pod kątem skuteczności wykorzystanych form i metod pracy.
Komentarz metodyczny
Scenariusz lekcji można dostosować do uczniów ze specjalnymi potrzebami
edukacyjnymi poprzez indywidualizację pracy z poszczególnymi osobami. Ponieważ lekcja powinna zostać zrealizowana na początku klasy IV, nauczyciel może jeszcze nie posiadać pełnej wiedzy na temat możliwości poznawczych poszczególnych uczniów.
Warto zatem przed lekcją zapoznać się z ocenami opisowymi wystawionymi uczniom na zakończenie klasy III oraz zorientować się, czy któryś z nich posiada orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego.
W trakcie lekcji, szczególnie podczas wspólnego rozwiązywania ćwiczenia interaktywnego, należy uważnie obserwować klasę, w celu wyłonienia uczniów, którzy nie radzą sobie
z przyswojeniem informacji przekazywanych przez poszczególne znaki. Problemy takie mogą wynikać między innymi ze specyficznych trudności w uczeniu się, wywołanych zaburzoną percepcją wzrokową lub z deficytu uwagi.
Osoby mające tego typu problemy należy zaangażować do scenek, łącząc je w pary lub w trójki z uczniami radzącymi sobie lepiej. W trakcie scenki uczniowie mogą wyjaśniać osobie radzącej sobie słabiej, które elementy znaku są kluczowe dla jego zrozumienia oraz jak należy je interpretować. Następnie warto poprosić ucznia, aby jeszcze raz wyjaśnił na głos własnymi słowami co oznacza dany znak, na jakiej podstawie można to określić oraz jak się należy zachować.
Zaproponowane ćwiczenie interaktywne można wykorzystać w celu oceny osiągnięć uczniów. Za każdy prawidłowo rozwiązany etap uczeń uzyskuje jeden punkt, co daje w sumie dziesięć punktów za całość zadania. Ćwiczenie można zaadaptować do tradycyjnej formy papierowej i rozdać uczniom jako test do rozwiązania.
Wykorzystane w aplikacji rysunki znajdują się w domenie publicznej, a korzystanie z nich nie wymaga dodatkowej licencji.
