LUBIĘ
TECHNIKĘ JOANNA
BORGENSZTAJN
SCENARIUSZ LEKCJI
Program nauczania techniki dla szkoły podstawowej
opracowany w ramach projektu
„Tworzenie programów nauczania oraz scenariuszy lekcji i zajęć wchodzących w skład zestawów narzędzi edukacyjnych wspierających proces kształcenia ogólnego w zakresie
kompetencji kluczowych uczniów niezbędnych do poruszania się na rynku pracy”
dofinansowanego ze środków Funduszy Europejskich w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój, 2.10 Wysoka jakość systemu oświaty
Warszawa 2019
Recenzja merytoryczna – dr Anna Rybak
dr inż. Wiesław Półjanowicz Jadwiga Iwanowska
dr Beata Rola Redakcja językowa i korekta – Altix Projekt graficzny i projekt okładki – Altix Skład i redakcja techniczna – Altix Warszawa 2019
Ośrodek Rozwoju Edukacji Aleje Ujazdowskie 28 00-478 Warszawa www.ore.edu.pl
Publikacja jest rozpowszechniana na zasadach wolnej licencji Creative Commons – Użycie niekomercyjne 4.0 Polska (CC-BY-NC).
https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/deed.pl
3
Temat lekcji
Tworzymy i wykorzystujemy materiały kompozytowe Klasa/czas trwania lekcji
klasa V, 4 x minut
Cel ogólny lekcji
Zapoznanie uczniów z pojęciem materiału kompozytowego oraz przykładowymi możliwościami jego wykorzystania.
Cele szczegółowe Uczeń:
wyjaśnia, czym są materiały kompozytowe oraz podaje przykłady takich materiałów;
wykonuje prosty materiał kompozytowy na bazie dostępnych surowców i bada jego właściwości;
dobiera sposób obróbki do właściwości wykonanego materiału.
Metody/Techniki/Formy pracy
Metody i techniki pracy: praca z materiałami źródłowymi, dyskusja, referat, prezentacja, burza mózgów, metoda projektu
Formy pracy: praca w parach, praca grupowa, praca zbiorowa
Środki dydaktyczne
tablica tradycyjna i komputer z rzutnikiem lub tablica multimedialna;
wybrane informacje, dotyczące materiałów kompozytowych (czym są, w jaki sposób się je wytwarza, od jak dawna znane są ludzkości, gdzie się je stosuje) wydrukowane w liczbie egzemplarzy wystarczającej do pracy w parach;
aplikacja Materiały kompozytowe, dostępna pod adresem https://learningapps.
org/display?v=paxrb74e519 lub za pomocą poniższego QR kodu.
Opis przebiegu lekcji Faza przygotowawcza
1. Przed zajęciami prowadzący zapoznaje się z aplikacją Materiały kompozytowe.
2. Nauczyciel przygotowuje dla uczniów wybrane informacje na temat materiałów kompozytowych, ich budowy i wykorzystania przez ludzkość na przestrzeni dziejów oraz przykłady takich materiałów.
3. Na zajęciach prowadzący zapisuje na tablicy temat lekcji i zapoznaje uczniów z jej celem.
Faza realizacyjna
(pierwsza godzina lekcyjna)
1. Nauczyciel dzieli uczniów na pary i rozdaje im wydrukowane zestawienie najważniejszych informacji na temat materiałów kompozytowych.
2. Pracując w parach, uczniowie zapoznają się z tekstem, a następnie dyskutują na temat zestawionych tam informacji.
3. Prowadzący wyświetla dla całej klasy aplikację Materiały kompozytowe i wskazuje osoby, które udzielą odpowiedzi na kolejne pytania. W sytuacji, w której inni uczniowie nie zgadzają się z zaproponowaną odpowiedzią, pytanie zostaje szerzej przedyskutowane i omówione na forum klasy.
4. Po rozwiązaniu ćwiczenia interaktywnego nauczyciel wskazuje osobę, która zreferuje najważniejsze wiadomości na temat materiałów kompozytowych.
5. Prowadzący prezentuje uczniom próbki popularnych materiałów kompozytowych i w razie potrzeby omawia ich zastosowanie.
6. Nauczyciel inicjuje burzę mózgów dotyczącą możliwości samodzielnego
wykonania materiałów kompozytowych z ogólnie dostępnych surowców, takich jak papier, folia polietylenowa, folia aluminiowa, tekstylia.
7. Podane w trakcie burzy mózgów pomysły zostają zanotowane na tablicy.
(druga godzina lekcyjna)
8. Prowadzący dzieli klasę na grupy i każdej z nich poleca zaprojektowanie
własnego materiału kompozytowego, przeznaczonego do wykonania elementów modelarskich (np. układanka lub 3D, model prostego samolotu lub innego pojazdu, mebelki dla lalek, organizer lub nieduża półka na drobiazgi).
9. Pracując w grupach, uczniowie uzgadniają, jaki model chcą wykonać oraz jakimi właściwościami powinien charakteryzować się odpowiedni materiał.
10. Uczniowie wybierają spośród dostępnych materiałów odpowiednie składniki i łączą je za pomocą kleju lub zgrzewają na gorąco (np. przy użyciu laminarki).
11. Każda grupa bada właściwości powstałego materiału kompozytowego i sprawdza, czy są zgodne z przyjętymi założeniami. Jeśli nie – uczniowie modyfikują materiał, tak aby odpowiadał ich potrzebom.
12. Po zbadaniu właściwości materiału uczniowie określają sposób jego obróbki oraz ustalają listę niezbędnych narzędzi oraz ewentualnych materiałów wykończeniowych.
(trzecia i czwarta godzina lekcyjna)
5
13. Uczniowie projektują poszczególne elementy modelu, a następnie wykonują je z opracowanego przez siebie materiału kompozytowego.
14. Każda grupa łączy elementy, a następnie wykańcza gotowy projekt w sposób zapewniający mu trwałość i estetykę.
Faza podsumowująca
1. Uczniowie prezentują wykonane modele i wyjaśniają, w jaki sposób zostały wykonane.
2. Nauczyciel udziela uczniom informacji zwrotnej na temat wykonanych prac oraz właściwości wykonanego przez nich materiału kompozytowego. Jeśli istnieje możliwość jego ulepszenia, prowadzący omawia ją z daną grupą.
3. Prowadzący rozdaje uczniom karteczki w trzech kolorach: zielony (rozumiem wszystko), żółty lub pomarańczowy (nie wszystko rozumiem) oraz czerwony (nic nie rozumiem) i prosi, aby każdy uczeń pokazał karteczkę w kolorze odpowiadającym jego odczuciom.
4. Na podstawie dominującego koloru oraz przebiegu lekcji, nauczyciel dokonuje ewaluacji zastosowanych form i metod pracy pod kątem ich skuteczności.
Komentarz metodyczny
Scenariusz lekcji można dostosować do uczniów ze specjalnymi potrzebami
edukacyjnymi na kilku jej etapach. Na etapie rozwiązywania quizu wiedzy przez klasę, uczniów słabiej radzącym sobie z nauką można wytypować do udzielenia odpowiedzi na pierwsze, najłatwiejsze pytania. Kolejne pytania można przydzielać uczniom coraz zdolniejszym. Wprawdzie nie są one szczególnie trudne, ale wymagają coraz lepiej rozwiniętych umiejętności myślenia abstrakcyjnego.
W fazie pracy w parach można zastosować elementy tutoringu rówieśniczego,
prosząc ucznia szczególnie uzdolnionego o pomoc uczniowi słabszemu w zrozumieniu tekstu dotyczącego materiałów kompozytowych. Następnie w fazie pracy w grupach można zróżnicować zadania przydzielane poszczególnym uczniom tak, aby
uczniowie najzdolniejsi wzięli na siebie rolę projektantów, dopracowując szczegóły konstrukcyjne wykonywanego modelu.
Uczniowie mniej kreatywni lub wykazujący rozmaite trudności w nauce mogą, w zależności od ich możliwości, brać na siebie role związane z wytworzeniem kompozytu, jego pocięciem na elementy o odpowiednim kształcie, złożeniem i wykończeniem całości, dbaniem na bieżąco o porządek na stanowisku pracy oraz dostępność odpowiedniej ilości materiałów i narzędzi.
