LUBIĘ
TECHNIKĘ JOANNA
BORGENSZTAJN
SCENARIUSZ LEKCJI
Program nauczania techniki dla szkoły podstawowej
opracowany w ramach projektu
„Tworzenie programów nauczania oraz scenariuszy lekcji i zajęć wchodzących w skład zestawów narzędzi edukacyjnych wspierających proces kształcenia ogólnego w zakresie
kompetencji kluczowych uczniów niezbędnych do poruszania się na rynku pracy”
dofinansowanego ze środków Funduszy Europejskich w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój, 2.10 Wysoka jakość systemu oświaty
Warszawa 2019
Recenzja merytoryczna – dr Anna Rybak
dr inż. Wiesław Półjanowicz Jadwiga Iwanowska
dr Beata Rola Redakcja językowa i korekta – Altix Projekt graficzny i projekt okładki – Altix Skład i redakcja techniczna – Altix Warszawa 2019
Ośrodek Rozwoju Edukacji Aleje Ujazdowskie 28 00-478 Warszawa www.ore.edu.pl
Publikacja jest rozpowszechniana na zasadach wolnej licencji Creative Commons – Użycie niekomercyjne 4.0 Polska (CC-BY-NC).
https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/deed.pl
3
Temat lekcji
Wykonujemy dekoracje z surowców wtórnych Klasa/czas trwania lekcji
klasa IV, 4x45 minut
Cel ogólny lekcji
Zapoznanie uczniów z wybranymi możliwościami wykorzystania surowców wtórnych.
Cele szczegółowe Uczeń:
rozpoznaje właściwości surowców wtórnych jako materiałów konstrukcyjnych i określa możliwości ich powtórnego wykorzystania;
projektuje wybrany wyrób i dobiera odpowiednie materiały, narzędzia oraz technikę wykonania;
planuje kolejne etapy pracy i realizuje projekt wybraną techniką.
Metody/Techniki/Formy pracy
Metody i techniki pracy: metoda lekcji odwróconej, dyskusja, burza mózgów, metoda projektu, metoda zajęć praktycznych
Formy pracy: praca grupowa, praca zbiorowa
Środki dydaktyczne
tablica tradycyjna i komputer z rzutnikiem lub tablica multimedialna;
surowce wtórne: szklane i plastikowe pojemniki (butelki, słoiki, kubki), niepotrzebne gazety i kolorowe ulotki;
narzędzia do cięcia (noże, nożyczki), kleje, materiały do dekoracji i wykończenia projektów;
kolekcja aplikacji Czy potrzebujemy recyklingu?, dostępna pod adresem https://
learningapps.org/display?v=psbvxr7xj19 lub za pomocą poniższego QR kodu.
Opis przebiegu lekcji
Faza przygotowawcza
1. Przed zajęciami prowadzący zapoznaje się z kolekcją aplikacji Czy potrzebujemy recyklingu?
2. Nauczyciel prosi uczniów, aby w domu odpowiedzieli na pytania z sondażu, dotyczącego surowców wtórnych oraz aby zachęcili do udziału w ankiecie krewnych i znajomych.
3. Prowadzący poleca również, aby uczniowie przeanalizowali w domu materiały, prezentujące przykłady wyrobów wykonanych z surowców wtórnych. Nauczyciel prosi o przyniesienie do szkoły surowców wtórnych, które mogą się przydać do wykonania wybranych artykułów dekoracyjnych.
4. Na zajęciach prowadzący zapisuje na tablicy temat lekcji i zapoznaje uczniów z jej celem.
Faza realizacyjna
(pierwsza i druga godzina lekcyjna)
1. Nauczyciel wyświetla wyniki sondażu zamieszczonego w kolekcji aplikacji Czy potrzebujemy recyklingu? a następnie wskazuje osoby, które omówią odpowiedzi na poszczególne pytania.
2. Klasa wspólnie dyskutuje, starając się ustalić, czy poglądy prezentowane przez respondentów sprzyjają ochronie środowiska oraz rozwijaniu postawy kreatywnej wśród społeczeństwa.
3. Prowadzący prosi uczniów, aby wyjęli przyniesione z domu surowce wtórne.
Następnie uczniowie segregują je, rozkładając na stołach do pracy.
4. Nauczyciel inicjuje burzę mózgów służącą wyłonieniu propozycji artykułów dekoracyjnych lub użytkowych, które można wykonać ze zgromadzonych surowców. Uczniowie mogą podawać zarówno pomysły autorskie, jak i zainspirowane obejrzanymi w domu materiałami multimedialnymi.
5. Prowadzący pozwala, aby uczniowie dobrali się w grupy zgodnie z własnymi zainteresowaniami i preferencjami. Każda grupa ustala, jakie artykuły chce wykonać.
6. Uczniowie dzielą się surowcami wtórnymi, tak aby każda grupa dostała niezbędną ilość potrzebnych materiałów.
7. Grupy wykonują próbne wersje wybranych artykułów dekoracyjnych. Następnie oceniają ich jakość, ustalają, co można poprawić oraz jak wykończyć i ozdobić wykonane wyroby.
8. Każda grupa sporządza listę artykułów potrzebnych na kolejne zajęcia, w tym zarówno surowców wtórnych, jak i materiałów wykończeniowych oraz narzędzi.
(trzecia i czwarta godzina lekcyjna)
9. Uczniowie wykonują i wykańczają ostateczne wersje wybranych artykułów.
10. Każdy zespół wyznacza dyżurnych, którzy w razie potrzeby wyjaśniają
zainteresowanym uczniom z innych grup szczegóły wykonania poszczególnych wyrobów.
11. Jeśli grupa ma czas i możliwości, aby wykonać dodatkowe wyroby, dyżurni udają się do innych grup i proszą o szczegółowy instruktaż.
5
Faza podsumowująca
1. Uczniowie prezentują na forum klasy gotowe wyroby i dyskutują na temat innych możliwości wykorzystania surowców wtórnych w celu wykonania artykułów dekoracyjnych oraz użytkowych.
2. Nauczyciel dokonuje oceny wykonanych prac, udzielając informacji zwrotnej na temat mocnych stron zrealizowanych projektów oraz aspektów wymagających poprawy lub dopracowania. W razie potrzeby prowadzący wskazuje i omawia konkretne techniki, którymi warto się posłużyć w celu usunięcia wad wykonanych przedmiotów.
3. Prowadzący zadaje uczniom rundę pytań ewaluacyjnych, dotyczących nowych umiejętności nabytych przez uczniów w trakcie zajęć, form i metod pracy, które w największym stopniu przyczyniły się do opanowania przez uczniów
wymaganych umiejętności oraz wpływu lekcji na ich podejście do kwestii segregowania odpadów.
Komentarz metodyczny
Przykłady wyrobów z surowców wtórnych, zaprezentowane w materiałach
multimedialnych, nie wyczerpują wszystkich możliwości powtórnego wykorzystania niepotrzebnych opakowań. Warto zastanowić się również nad możliwością
zagospodarowania opakowań po kosmetykach (butelki, pudełka po kremach), metalowych puszek po konserwach, tekturowych opakowań np. po butach lub zabawkach.
Z tego typu surowców można wykonać pudełka na prezenty, organizery na długopisy, itp. Do ich ozdobienia można wykorzystać resztki materiałów wykończeniowych, pozostałych z remontu mieszkania, takich jak tapety, drobna mozaika łazienkowa lub kawałki stłuczonych kafelków, farby i lakiery akrylowe. Zawsze jednak trzeba dobrać odpowiedni klej i farbę do danego rodzaju materiału i sprawdzić na niepotrzebnym kawałku czy nie spowodują one zniszczenia jego powierzchni.
Wartym polecenia klejem jest wikol, który umożliwia trwałe i estetyczne łączenie papieru, tektury i drewna praktycznie ze wszystkimi pozostałymi materiałami. Należy natomiast unikać stosowania klejów na bazie żywic epoksydowych ze względu na ich wysoką toksyczność. Warto również uświadomić uczniom, żeby prace związane z klejeniem i malowaniem wykonywali w rękawiczkach foliowych lub lateksowych, ponieważ zdarzają się przypadki alergii kontaktowych na substancje uważane za mało szkodliwe.
W trakcie zaproponowanej lekcji warto skupić się nie tylko na realizacji założonych celów w zakresie wiedzy i umiejętności, ale również na realizacji istotnego celu wychowawczego, jakim jest wdrożenie uczniów do poszanowania zasobów środowiska naturalnego.
