5 października 2010-12-07
Czym jest UE dzisiaj po traktacie Lizbońskim?
UE jest integracją ekonomiczną (jest to forma integracji ekonomicznej) i pozostająca za nią w tyle integracją polityczną (w stosunku do integracji ekonomicznej).
Integracja ekonomiczna jest ściśle związana z integracją politycznej. W związku że integracja polityczna jest w tyle, to hamowana jest integracja ekonomiczna.
Integracja ekonomiczna
- proces zbliżania się do siebie gospodarek narodowych państw integrujących się w ten sposób, że ostatecznym efektem tego zbliżanie może być jedna gospodarka (jednolity system gospodarczy).
Jakie etapy przeszły kraje Unii w procesie integrowania ekonomiczną?
1. etapem była strefa wolnego handlu – nastąpiła w 1961r. oznaczało to, że ówczesnych 6 krajów (Francja, Niemcy, Włochy, Benelux) utworzyły strefę wolnego handlu. Zniosły cła w handlu między sobą, oraz zniosły kontyngenty towarowe (pewne ograniczenia ilościowe w handlu).
Podstawą prawną był traktat o EWG z 57 r.
2. (każdy następny etap pochłania i znaczy coś więcej ) etapem była unia celna – 68r. (71r).
68 r. przewidziany na wejście Unii celnej w traktacie EWG, ale okazało się, że nie udało się wprowadzić przepisów wykonawczych. Weszła w życie 71r. Objęła początkowe 6 krajów.
Kraje członkowskie EWG zrzekły się suwerenności w zakresie ustalania ceł wewnętrznych, ze światem zewnętrznym nie, oraz suwerenności do ustalania strategii rozwoju handlowego.
Suwerenność przeniesiono na komisję wspólnot europejskich, oraz na Radę Ministrów wspólnot europejskich (rada unii europejskiej).
Od 71r. jakie cła były na granicy zależało od akceptacji Brukseli.
3. etapem jest wspólny rynek (jednolity rynek Europejski) – podstawą prawną stanowią:
jednolity akt europejski 86+7, traktat z Maastricht 72, amsterdamski 97+9.
Wspólny rynek oznacza swobodę przepływów: usług, kapitałów, towarów, siły roboczej i przedsiębiorczości. Pierwsze cztery swobody były wprowadzone przez jednolity akt europejski, zaś przedsiębiorczości przez traktat amsterdamski.
93 roku uważa się za początek wspólnego rynku.
Wszystkie kraje UE znajdują się na etapie wspólnego rynku. Są pewne ograniczenie ale kraje osiągnęły poziom wspólnego rynku.
4. etapem może będzie unia ekonomiczna – komplementarna integracja ekonomiczna. Może być:
- w sensie wąskim (stricto ) – występuje wtedy gdy jedna polityka jest na szczeblu Unijnym, ale musi to być konkretna polityka – finansowa. Kraje należące do strefy euro osiągnęły to. 12 krajów starej Unii należy do strefy Euro oraz niektóre kraje przyjęte w XXI wieku (Słowenia od 2006 r., Malta i Cypr od 2002, Słowacja 2009r, Estonia 2011r). Nie należy do niej
Szwecja, Dania i Wielka Brytania, ale zobowiązały się, że przystąpią do Unii gospodarki walutowej. Łotwa chce wejść do tej gospodarki.
- w sensie szerokim (largo) – oznaczałaby że państwa członkowskie wyrzekły się
suwerenności we wszystkich politykach gospodarczych. Nie ma jednak tej integracji, ale unia jest na tej drodze.
Suwerenności, które utracono już:
1. polityka rolna (wspólna polityka rolna) – <1968r.> polityka rolna jest wspólnotowa, czyli strategiczne decyzje podejmuje Unia Europejska.
2. polityka celna i polityka handlowa zewnętrzna – wobec państw 3, nie należących do unii europejskiej. <1972r.>
3. polityka w zakresie rybołustwa – w <1987r.> utracono suwerenność.
4. polityka w zakresie ochrony środowiska naturalnego – <1991r.> od tego roku. Pewien problem jaki my mamy, ponieważ zachód budował infrastrukturę w latach 60-70-80 a kiedy zbudował to wprowadził ochronę środowiska naturalnego.
5. polityka transportowa – <1993r.> od tego roku.
6. polityka w zakresie badań technologii i wynalazczości <1997r.>
7. polityka finansowa dotyczy tylko krajów strefy Euro <1999r.>
Unia Walutowa to jest projekt polityczny, kraje wyrzekają się swojej suwerenności, bo Bank Centralny traci podstawowe funkcje na rzecz Banku Centralnego Unii Europejskiej.
Integracja Polityczna
- proces zbliżania się do siebie systemów politycznych państw integrujących się, w ten sposób, że ostatecznym efektem może być albo:
- pogłębiona współpraca polityczna – (organizacja międzynarodowa inaczej) - państwo ponad narodowe, którego częściami są państwa członkowskie.
Wokół integracji krążą różne poglądy, ale nikt się nie godzi, bo dotyka boleśnie suwerenności. Wobec tego nie ma żadnej recepty. Traktat z Lizbony z 2009r. przesądził sprawę w sensie prawnym, Unia Europejska jest organizacją międzynarodową twierdził traktat. Zabrał jej flagę, odę (hymn). Ale to nie jest do końca rozstrzygnięte.
Koncepcje Siksa (2 mega koncepcje):
1. mówi, że przyszła UE ma być państwem ponadnarodowym, złożonym z krajów
członkowskim. Reprezentanci to konstytucjonaliści (federaliści). Chcą aby przyszła unia była krajem złożonym, ale nie są zgodni wewnątrz siebie, jakie to ma być państwo złożone.
1. chce by przyszła Unia Europejska była federacją – chcą by UE byłą czymś na kształt np.
Niemiec. Państwo związkowe. Prowadzą do tego, żeby doprowadzić do państw
członkowskich przestają być.. Chcemy Europę regionów, integracja powinna rozwijać się poprzez regiony, granice narodowe nie powinny być.
2. chce by przyszła UE była konfederacją. Stopniowo rezygnujemy z zasady jednomyślności państw wewnątrz Unii. Dziś w UE podejmuje się decyzje 3 sposobami: większością,
kwalifikowaną większością i jednomyślnością. Chcą by byłą związkiem państw. Promują pozostawienie podmiotowości praw państw członkowskich. Chcą by w najważniejszych sprawach decyzje były podejmowane jednomyślnie.
2. mówi, że przyszłością Unii nie powinno być państwo, tylko pogłębiona współpraca polityczna. Ich nazywamy Funckjonalistami, a nowszą odmianą nazywamy
Neofunkcjonalistami.
1. Funkcjonaliści – nie chcą wspólnego państwa. Grupy społeczne w różnych przekrojach sami powinni chcieć się integrować.
2. Neofunkcjonaliści – być może powstaną warunki na to, żeby było wspólne państwo.
Powstaną jeśli ludzie między granicami będą ze sobą współpracować (upodobnić strukturę wewnętrzną). Jednak nie wiadomo kiedy do tego dojdzie.
Unia to organizacja międzynarodowa.
Integracja Europejska jest stara jak Europa. W Europie były różne próby integracji.
- integracja ewolucyjna – pomysły pokojowego zbliżanie się do siebie
- integracja wulgarna – osiągnięcia Hitlera, Stalina, Napoleona były formą zbliżania się do siebie.
Powstały warunki dla integracji po 2 wojnie światowej?
1. integracji chcieli amerykanie: chciał tego biznes by się wzbogacić na odbudowę europy, chciała tego administracja, bo musiała ponosić koszty pozostawania w Europie. Amerykanie chcieli by europejczycy kiedyś przejęli odbudowę Europy.
2. chceli tego europejczycy zachodni
3. był problem niemiecki (co zrobić z Niemcami po 2 wojnie światowej). Powstała koncepcja by Niemców rozczłonkować na inne kraje Europy.
4. problem konfliktu Niemiecko- Francuskiego. Niemożliwe funkcjonowanie europy jeśli w jej sercu jest konflikt Niemiecko – Francuskie.
Powstał model egalitarny (społeczno-gospodarczy)
Koncepcja państwa dobrobytu – daje świadczenie socjalne + wolność, swoboda opinii, pluralizm polityczny. Musi być bogatym państwem.
12 października
Kryteria Kopenhaskie – kryteria wejścia do Unii. Przyjęte w 1993r. w Kopenhadze w sposób jednolity, zebrali je + dołożyli jedno.
Bycie państwem Europejskim – powstaje problem co znaczy Europejski? Kryterium
terytorium jest niewystarczające. 1764-1998 państwo europejskie to państwo które spełnia 2 warunki lub jeden z nich: albo jest w granicach europy, albo nie koniecznie musi być w granicach europy, ale spełnia wartości europejskie (nie chodzi o wartości chrześcijańskie).
Prawo rzymskie
Kultura grecka
Państwo które jest demokracją parlamentarną (ma parlamentarny system rządów) i
przestrzegane (wprowadzone są) są prawa człowieka i obywatela w tym państwie – państwo prawa
Powinna być gospodarka rynkowa – nie mówi się jaki model.
Gospodarka rynkowa musi mieć możliwości konkurowania (na tyle silna, żeby móc konkurować z innymi gospodarkami na rynku europejskim).
Państwo musi przyjąć Acquis communautaire ”dorobek prawny wspólnoty” i musi akceptować orzeczenia europejskiego trybunału sprawiedliwości.
Dorobek prawny wspólnoty:
Punkt ilościowy – np. oznacza blisko 10.tyś rozporządzeń europejskich, 660 dyrektyw unijnych. Może przyjąć ale nie musi ok. 17 milionów zaleceń.
Punkt jakościowy – nie wystarczy prawo przyjąć, ale jeszcze trzeba go przestrzegać.
Przykład: Polska ma ograniczenia które się skończą w końcu maja 2011r. w zakresie poruszania się siły roboczej na rynku pracy UE.
Jest to ostatnie, przyjęte dodatkowo, nie było go wcześniej. Do UE można przyjąć tylko wtedy nowe państwo, gdy jego przyjęcie nie obniży poziomu integracji osiągniętego już oraz tępa integracji.
Rozszerzanie UE od 6 krajów.
o rozszerzenie na północ 1973 rok. Objęło: Wielką Brytanię, Irlandię, Danię i nie objęło Norwegi (bo 52% odrzuciła; w latach 90 było kolejne odrzucenie).
Wielka Brytania – późno przystąpiła do UE, zwłaszcza że premier Wielkiej Brytanii chciał by w Europie było podobnie jak w Stanach Zjednoczonych. Wielka Brytania chciała być ojcem chrzestnym integracji Europy, ale nie chciała być w niej.
Powody były takie że:
Brytyjczycy byli sceptyczni i trzymali dystans wobec Kontynentu;
Brytyjczycy mieli 2 ważniejszych przyjacieli: Stany Zjednoczone Ameryki, Common Wheels. Złożyła w 61 roku pierwszy wniosek o przyjęcie do UE, Francuzi jako jedyni powiedzieli „nie” Wielkiej Brytanii w Unii.
W 1967 lutym składa kolejny wniosek o członkowstwo, by otrzymać znowu
„nie” od francuzów.
1968 roku znowu składa, jest on rozpatrywany w 80 roku.
Od 70 roku zaczynają się negocjacje i w 73 zostaje przyjęta.
Wielka Brytania miała jeden problem, nie chciała w pełni dorobku prawnego wspólnoty. Gdyby przyjęła to cofnęłaby się do tyłu. UE w to uwierzyły i przyjęły ją.
Irlandia – była ściśle powiązana z handlem Wielkiej Brytanii. Chciała przystąpić do wspólnot europejskich, ale gdyby nie chciała to i by tak musiała dlatego że byłą powiązana z Wielką Brytanią. Chciała się dostać, bo wcześniej była krajem
zamglonym, nie ciekawym, pełnym deszczu i złej pogody. Sądziła, że jeśli wstąpi do wspólnot, to Irlandczycy, którzy wyjechali to wrócą, wzbogaci się, przystosuje się.
Dostała na wejście 40% od UE, 40% od Wielkiej Brytanii i 20% od samych
Irlandczyków. Dużo przeznaczono na rozwój. Problemów raczej nie było, też nie chcieli „dorobku prawnego wspólnoty”.
Dania – była najbardziej powiązana w handlu z Wielką Brytanią (90% handlu przypadało na Wielką Brytanię), dlatego przyłączyli się do wspólnoty.
61 rok – 1 składanie to Dania ładnie się zachowała, okazała wielką lojalność wobec WB.
Dania miała problem – rolnictwo. Ma i miała wysoko dające rolnictwo, ale konsumowali niecałe 10% tego co produkowali, 90% musieli sprzedać.
W konstytucji wypisane jest 19 przypadków dotyczące przystępowania do wspólnot, w których napisano, że społeczeństwo podejmuje decyzję w referendum.
W 1 referendum odrzuciło społeczeństwo traktat z Maastricht.
Nie akceptuje gospodarki walutowej.
Nie akceptuje gorącego pościgu – policja z kraju sąsiedzkiego może wjechać do nas w pościgu za sprawdzą złapany na gorącym uczynku i może sięgać do określonej ilości kilometrów.
o Rozszerzenie na południe – dotyczyło Grecji (81), Hiszpanii i Portugali (86).
Grecja:
1959 rok pierwszy wniosek o członkowstwo.
Było bardzo wiele problemów z Grecja.
Kultura grecka
Grecy gościli na swoim terytorium Turków, a oni poprawili kulturę grecką „w dół”.
Mentalna przyczyna wynikała z faktów, że do dzisiaj dla wielu europejczyków zachodnich granica Europy to nie Ural, tylko gdzie się kończy Protestantyzm i katolicyzm. Tymczasem Grecja musiała przełamać świadomość.
Nie spełniała w sferze ekonomi 1 punktu. W Grecji 70% przemysłu było w rękach państwa (nie ma gospodarki rynkowej).
1979 rok – na lotnisku w Atenach ląduje wice prezydent i 5 generałów amerykańskim. W 82 roku kończy się termin przebywania wojsk amerykańskich na terenie Grecji. Amerykanie są przestraszeni i dlatego przylatują na rozmowy.
Otrzymała okresy przejściowe - okresy w których nie trzeba realizować prawa Unii, a można realizować własne prawo.
Hiszpania i Portugalia – dobry kąsek dla wspólnot europejskich, bo tam jest duży rynek zbytu, wtedy rynek taniej siły roboczej, ale potencjalnie warto było roztoczyć kontrolę nad półwyspem Iberyjskim, a terytorium było to strategiczne.
Portugalia pierwszy wniosek złożyła w 1957 – składała jeszcze 20 razy
Hiszpania pierwszy wniosek złożyła w 1958 – składała jeszcze 14 razy
Oba do połowy lat 70 miały totalitaryzm w krajach.
Dopiero 78 przez Portugalię i 79 przez Hiszpanię wnioski były rozpatrywane.
Miały lepszą sytuację, dlatego że w zasadzie przez całe lata były reguły gospodarki rynkowej.
Wprowadzono okres przejściowy na przepływ siły roboczej. Miał być 5 letni, ale po roku czasu odstąpiono od tego.
o Drugie rozszerzenie na północ (rozszerzenie o niektóre kraje EFTA) – dotyczyło Finlandii, Szwecji i Austrii w 1995 roku.
26 października 2010 Drugie rozszerzenie:
1. Finlandia - nie chciała przynależeć do wspólnot. Miała autonomie wewnętrzną, pluralizm polityczny i rynkową. Założenie było, że Finlandia nie będzie przynależeć do żadnych organizacji polityczno-militarnych. Nie chciała także bo nie chciała psuć uprzywilejowań z
Rosją (sprzedawała produkty Rosji po normalnych cenach światowych, ale kupowała od nich produkty po zaniżonej cenie). W jej interesie nie było wstępowanie do wspólnot w tamtych czasach.
- Zażądała aby rolnicy mieli dopłaty na poziomie rolników niemieckich.
- Także zażądała żeby kraje UE przystosowały się do prawa Fińskiego. Zastosowano się do tego jeśli chodzi o Prawo Ochrony Środowiska.
2. Szwecja – do połowy lat 70 w ogóle nie myślała o byciu w Unii. Miała wysoki poziom dobrobytu i nie chciała go stracić (miała 0% bezrobocia i 13% wzrostu gospodarczego).
3. Austria – jako pierwszy spoza 6 założycieli który się ubiegał o członkowstwo. Pierwszy wniosek złożyła w 1956 roku, potem jeszcze składała 13 razy.
- Austria zażądała iż by mogła do 2018 roku nie odprowadzać podatku VAT do budżetu Unii z tytułu zysków z opłat tirów przejeżdżających przez ich terytorium. Uzyskała to co chciała.
W 97 wspólnoty Europejskie zwróciły się do Polski i Węgier by zbudowały wagi na granicach.
Węgry z tego skorzystały, a w Polsce urzędnik zgubił list i nie wrócono do tego nigdy.
Obywatelstwo Unii Europejskiej – stosunek prawny zależny w sensie, że można stać się obywatelem Unii wtedy gdy jest się obywatelem kraju Unii. Traktat z Maastricht to wprowadził, i wprowadził na tle lat 70 na podejmowanej próbie schumanizowania UE. UE w latach 70 była oglądana jako
biurokratyczna machina, gdzie ludzie nie mają wpływu na nic, i zarząd podejmuje decyzje dla wszystkich tych wspólnot.
Idea obywatelstwa – stworzenie obywatelstwa Unii. Myślano o tym, żeby obok tej zasady wprowadzić możliwość dla cudzoziemców z krajów 3 by w pewnych sytuacjach instytucje Unijne mogły nadawać obywatelstwom osobom spoza tych krajów. Zrezygnowano z tego.
1) Obywatelstwo – prawa i obywatelstwa. Z faktu że przynależymy do Unii mamy dodatkowe prawa i obowiązki.
Każdy obywatel Unii korzysta z możliwości paszportu europejskiego (poza Polską i Łotwą).
- 1572 dyrektywa nie byłyby wstanie zrealizować postanowień tej dyrektywy, a Prawo Unii musi być realizowane wszędzie tak samo.
Warunek: OSOBA UBIEGAJĄCA SIĘ O PASZPORT UNII OD CHWILI ZŁOŻENIA WNIOSKU O PASZPORT MA PRAWO GO UZYSKAĆ W PRZECIĄGU PÓŁ GÓDZINY.
- Od 1 stycznia 2012 roku wchodzi w życie Europejska Procedura Zdobywania Prawa Jazdy, oznacza to że:
Po pierwsze egzamin teoretyczny będzie trójstopniowy i co tydzień będą przysyłane nowe testy.
Po drugie w tych testach będzie wymagana wiedza z innych krajów.
Egzamin praktyczny trójstopniowy – odbywać się będą w 5 dużych wytypowanych miastach.
- Komisja europejska w 99 wystąpiła do rady UE żeby od 2016 roku wysyłać na mistrzostwa świata w piłce nożnej jednej drużyny z krajów członkowskich. Nie zaakceptowały tego Wielka Brytania i Włochy.
2) Czynne i bierne prawo wyborcze w wyborach lokalnych i w wyborach do Parlamentu
Europejskiego w każdym kraju członkowskim Unii bez konieczności bycia obywatelem tego kraju.
Wystarczy że jesteśmy obywatelem innego kraju.
Czynne po mieszkaniu przez 3 miesiące.
Bierne po mieszkaniu przez 6 miesięcy.
Rezultaty: W Brukseli na stanowiskach jest bardzo dużo Niemców.
W Polsce na początku 21 wieku wynegocjował z UE pewne rozwiązanie. Nie zdążono tego podpisać.
Wynegocjowano, że obywatele UE w Polsce nabędą czynne prawo wyborcze po roku, a bierne po 3 latach zamieszkiwania w Polsce. Nie weszło ono jeszcze, bo nikt nie pali się do podpisania jego.
Obywateli innych krajów w Unii w danym kraju nie można traktować gorzej niż własnych obywateli.
W niektórych innych sferach (nie politycznych) obcych należy traktować lepiej niż własnych
obywateli, dlatego że w UE obowiązuje zasada równości szans. Na Węgrzech jest ustawa: „jeśli cudzoziemiec chce otworzyć biznes, to zgłasza się do instytucji państwowej, jej powierza bezpłatne załatwienie sprawę i ona musi w ciągu 3 tygodni rozstrzygnąć sprawy”. efekt jest taki, że w całym okresie po 89 roku na Węgrzech zainwestowana 2,9 razy więcej pieniędzy niż w Polsce.
3) Prawo do opieki konsularnej w państwach trzecich, którą można otrzymać od placówki dyplomatycznej formalnie każdego kraju jeśli nie ma takiej placówki tego kraju.
Polska ma nawiązane stosunki dyplomatyczne z 30 krajami.
4) Możliwość złożenia skargi do Ombucmena Europejskiego (rzecznika praw obywatelskich), oraz możliwość złożenia petycji do Komisji ds. Petycji w Parlamencie Europejskim.
- Skargę składamy gdy chcemy się skarżyć na władzę naszego państwa. Wyczerpaliśmy procedurę prawną i jesteśmy nie zadowoleni z rozstrzygnięcia.
- Do komisji odwołujemy się wtedy gdy chcemy się skarżyć na instytucji Unijne.
Od strony praktycznej jak się składa:
- wchodzi się na stronę Parlamentu Europejskiego, klika się link do Ombucmena itd. Otworzą się odpowiednie strony z: makietą skargi do rzecznika (2 strony). Wypełniamy i wysyłamy drogą internetową w języku polskim.
Procedura stwierdza, że rzecznik ma wciągu 2 tygodni zawiadomić nas co się dzieje z naszą sprawą:
czy podejmie czy nie. Jak podejmie to będzie prosić o dokumenty. Gdy wszystko będzie dostarczone to wtedy nasza sprawa musi być rozstrzygnięta w ciągu miesiąca od tego momentu.
Zarówno rzecznik jak i komisja nie mają prawa do rozstrzygania ostatecznego. Wydają opinie, która oznacza że Parlament Europejski w imieniu zwróci się do Komisji Europejskiej i powie że jego zdaniem zostało naruszone prawo Obywatela w tym kraju. Komisja jeśli podzieli to zdanie, to wezwie państwo by w ciągu miesiąca zmieniło prawo i/lub wypłaci odszkodowanie. Jeśli nie zrobi tego to wnosi się odwołanie do Europejskiego Trybunału Prawa.
4) prawa socjalne i
UE pozostawia kwestia spraw socjalnych państwom, ale zdecydowała się wprowadzić brzegowe standardy. Prawa socjalne regulowane na szczeblu krajów ale UE stara się wprowadzić pewne standardy.
5) Obowiązki.
Nie są one w ogóle wymienione, ale można wysnuć 2 obowiązki (Ew. 3).
1. obowiązek to znajomość prawa UE – znajomość 103 tysięcy stron aktów prawnych.
Obowiązuje zasada, że nie znajomość prawa nie tłumaczy. Wszyscy musimy znać prawo Unii.
2. obowiązek płacenia podatków na rzecz budżetu Unii.
Od naszych etatów zabierany jest podatek na rzecz Unii. Jest to podatek ustalony na poziomie od 1,8 do 2,4% zarobków brutto.
3. obowiązek (nie ma sankcji) lojalności wobec UE. Nie ma sankcji wobec tego.
Instytucje Unii Europejskiej
Europejski Trybunał Rewidentów (trybunał księgowych, audytorów)
Określany jako sumienie finansowe wspólnoty. Każdy kraj ma w nim jednego
przedstawiciela, jest wskazywany przez każdy kraj, ale by mógł być rewidentem musi mieć akceptacje wszystkich członków UE. Zatwierdzany przez parlament większością głosów.
Kadencja wynosi 6 lat, 80 tysięcy Euro miesięcznie zarabia.
o Bada wpływy i wydatki z UE, czy są zgodne z prawdą.
o Opiniuje projekt budżetu Unii.
o Kiedy się odbywa absolutorium dla komisji za poprzedni rok działania to wypowiada się jak jego zdaniem budżet ten był realizowany.
o Zajmują się problemami naruszeń prawa finansowego, korupcji wśród pracowników Unijnych.
2 listopada 2010
Instytucje Unii Europejskiej
Europejski Trybunał Rewidentów (trybunał księgowych, audytorów)
Określany jako sumienie finansowe wspólnoty. Każdy kraj ma w nim jednego
przedstawiciela, jest wskazywany przez każdy kraj, ale by mógł być rewidentem musi mieć akceptacje wszystkich członków UE. Zatwierdzany przez parlament większością głosów.
Kadencja wynosi 6 lat, 80 tysięcy Euro miesięcznie zarabia.
Bada wpływy i wydatki z UE, czy są zgodne z prawdą.
Opiniuje projekt budżetu Unii.
Kiedy się odbywa absolutorium dla komisji za poprzedni rok działania to wypowiada się jak jego zdaniem budżet ten był realizowany.
Zajmują się problemami naruszeń prawa finansowego, korupcji wśród pracowników Unijnych.
Europejski Trybunał Sprawiedliwości
Sąd w UE. Dzisiaj mamy na myśli 3 sądy: Trybunał Sprawiedliwości (zwany Sąd główny), Sąd, oraz Sądy Specjalne (na razie jest jeden sąd specjalny do spraw służby publicznej w UE).
Od 51 roku zaczęło się sądownictwo w UE, kiedy powołano Sąd dla Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali.
W 57 roku dla EWG i EUROATOM powołano jeden sąd.
W 65 roku został wydany traktat, który dokonał połączenia wszystkich sądów (Traktat o Fuzji, wszedł w życie w 67).
Przybywała liczba spraw, w związku z tym 86 roku jednolity akt powołał do życia sąd w pierwszej instancji. Zaczął działając od 89 roku – dziś nazywa się SĄD. Mógł rozpatrywać wszystkie sprawy, ale faktycznie rozpatrywał te mniejszej rangi. O tym gdzie sprawa trafiła decydował Prezes Sądu Głównego. Nie mógł rozpatrywać spraw z Nadzoru Konstytucyjnego (czy prawo państw członkowskich i prawo instytucji unijnych jest zgodne z traktatami – tego nie mógł rozważać Sąd pierwszej instancji).
W traktacie amsterdamskim w 97 (w 99) prawie wykluczono, że ten Sąd będzie podejmował decyzje bez odwołania.
W 2005 r. utworzono możliwość porozumienie, powołało do życia IZBY SĄDOWE (izby specjalne). Powołano tylko 1 – dzisiaj nazywa się Sąd Specjalny. Traktat z Maastricht zmienił nazwę Sądu 1 instancji na Sąd.
Sądy specjalne zajmują się wycinkowymi sprawami.
Żeby stać się sędzią trzeba:
1. mieć 19 letnią praktykę sądzenia w sądach państwowych 2. praktyki orzekania w zakresie spraw cywilnych, rodzinnych,
międzynarodowego prawa prywatnego, karnych.
3. każde państwo wystawia 3 kandydatów, po jednym do każdego sądu.
A każdy z tych kandydatów musi być zatwierdzony przez wszystkie państwa.
Sędzia pracuje od pon – czw. Do godziny 15. musi wziaść udział w 3 posiedzeniach sądu. Za dodatkowe może odmówić, lub wziąć kasę.
W czwartek na koszt UE może pojechać do domu, gdzie go czeka mieszkanie o 120 m2 utrzymywane przez UE
Zarabia 35 tyś EURO
Zadania Sądów:
Sąd międzynarodowy
1. rozpatruje skargi między państwami członkowskimi 2. może rozpatrzyć spór między państwem członkowskim a
stowarzyszonym – dojdzie wtedy gdy wyrazi na to zgodę państwo członkowskie, państwo stowarzyszone i sąd. Jeśli ktoś się nie zgodzi, to nie ma sprawy.
Sąd konstytucyjny (główny):
1. bada zgodność prawa państw członkowskich oraz prawa instytucji unijnych z prawem konstytucyjnym. Jeśli jakieś prawo narusza traktat to od tego momentu tego prawa nie można już stosować. Istnieje zalecenie by państwa zniosły te prawo, ale czy je zniosą czy nie to nie mogą je stosować.
2. Orzeka w składzie:
1. całej izby – 27 sędziów – jeśli jest wszystkich to wyrok jest wiążący.
2. większość kwalifikowana – 19 sędziów – musi być nie parzysta liczba. Jeśli orzeka w tym składzie to jego opinia w sprawie konstytucyjności jest ważna w tej sprawię oraz we wszystkich sprawach tego typu na przyszłość, ale nie w innych sprawach.
3. bezwzględna większość – 15 sędziów. Jeśli jest to jest wiążące tylko w tej sprawie.
4. Kto decyduje jaka to jest liczba sędziów? Prezes Sądu Głównego.
Sąd najwyższy:
1. do ostatecznych decyzji można się odwołać.
2. nie można odwoływać się w sprawach karnych ponieważ strony (państwa) nie uzgodniły jeszcze 2 kategorii pojęcia winy (winy w zamiarze: bezpośrednim, pośrednim i umyślno nie umyślnej) i kary.
3. W innych obszarach spraw można się odwoływać w tych obszarach prawa ale nie we wszystkich sprawach w tych obszarach.
4. Decyzje są ostateczne. Państwo musi akceptować decyzje ETS’u.
Sąd Pracy i Dyscyplinarnego
1. wykonują wskazane Sądy Specjalne (ds. Służby publicznej).
2. chodzi tu o spory z zakresu prawa pracy między instytucją unijną a pracownikiem Sąd pracy
3. Sąd dyscyplinarny kierowane przeciwko kierownikom przeciwko urzędnikom.
Odpowiedzialność urzędnika jest na kwotę 20 tysięcy Euro zasada ryzyka w zatrudnieniu. Całą kwotę płaci miejsce pracy urzędnika, a potem ściąga z urzędnika max 20 tysięcy Euro.
Rada Unii Europejskiej (nie mylić z Radą Europy, ani z Radą Europejską)
Oficjalna nazwa Rada lub Rada Unii Europejskiej, a nie oficjalna Rada Ministrów.
Najczęściej stosowana jest nazwa Rada.
Instytucja która reprezentuje interesy państw członkowskich. Najważniejsza instytucja, która stanowi prawo obok Parlamentu Europejskiego. Razem są najważniejsze które wspólnie stanowią prawo. Musi dochodzić pomiędzy nimi do kompromisu by powstało prawo.
Przed traktatem Lizbońskim najważniejsza była Rada.
Ma bardzo skomplikowaną strukturę wewnętrzną (doucz się sama reszty):
Zatrudnia około 40 tysięcy urzędników (to jest mało), a zarządza około 500 milionów ludzi w Europie.
Rada Ogólna
1. wchodzą formalnie szefowie rządów państw członkowskich
Rada do spraw zagranicznych
1. wchodzą ministrowie spraw zagranicznych 2. przewodzi wysoki przedstawiciel
8 rad sektorowych – rady o charakterze gospodarczym, socjalno- gospodarczym odpowiedzialnym za różne sektory: edukacji, rolnictwa, finansów, energetyki itd.
1. która jest najważniejsza? – rada ministrów do spraw rolnictwa. Ponad 40% budżetu idzie na rolnictwo. ważna jest też rada ministrów finansów.
2. tworzą prawo każdy dla swojej dziedzinie
Komitet stałych przedstawicieli 1 i 2 (Coreper) 1. dzieli się na coReper 1 i coreper 2
2. komitet stałych przedstawicieli 1 – zastępcy ambasadorów państw członkowskich
1. oznacza 12 tyś. Euro miesięcznie 2. samochód służbowy z kierowcą
3. samochód prywatny bez kierowcy na koszt UE 4. samochód można zmieniać co 3 lata
5. mieszkanie 120 m2 w Brukseli 6. ma pomoc i służbę w liczbie 3 osoby
7. może się poruszać po Brukseli środkami komunikacji miejskiej bezpłatnie, włącznie z żoną, mężem, dzieci, rodzice urzędnika, siostra lub brat.
8. uczestniczą z tworzeniu prawa na niskim poziomie politycznym
3. komitet stałych przedstawicieli 2 – są to ambasadorowie państw członkowskich
1. mieszkanie 180 m2 2. pensja 18 tysięcy Euro.
3. w samochodzie prywatnym prywatny kierowca 4. do służby 5 osób
5. prowadzą negocjacje nad tworzonym prawem na poziomie wyższym.
Rady fachowe
1. osoby, rady wyspecjalizowane, tworzone przy radach sektorowych.
To są ludzie którzy tam pracują.
2. zarabia się od 3,5 do 6 tyś. Euro 3. mieszkanie tylko 80m2.
4. bez samochodu prywatnego. Służbowy samochód bez kierowcy.
1. kategorie osób które się nie nadają:
1. absolwenci szkół zagranicznych – znają język, rynek europejski ale nie są dobrą grupą kandydatów, bo nie znają Polski.
Język konieczny by tam się dostać to 100% języka angielskiego i jeden inny, najlepiej niemiecki lub francuski.
2. absolwenci w kraju: na 2 miejscu prawo, na 3 miejscu ekonomia, na 1 miejscu europeistyka.
Ci ludzie mają dobrą wiedzę na egzaminach, ale podobnie jak Premier, sądzą że znają języki, ale ich nie znają. Jest egzamin z negocjacji i im nie
wychodzi.
3. Panienki po filologiach które przechodzą w tym konkursie, dlatego że one znają dobrze język, wiedzą o realiach, ale nie znają rynku Europejskiego.
Komisje Ekspertów
1. piszą ekspertyzy dla rady UE
Proces decyzyjny (proces tworzenia prawa):
1. projekt prawa unijnego wychodzi od komisji europejskiej – wysyła projekt do rady ogólnej UE.
2. rada ogólna podejmuje rozstrzygnięcie – czy będzie się zajmować, czy nie. Jak nie to odsyła powrotem do komisji. Jeśli się zgodzi to:
3. trafia do rady sektorowe właściwej ze względu na kompetencje – jaka to jest sprawa. Stworzony z perspektywy Unii Europejskiej. Dalej wysyłane do rad fachowych.
4. rafy fachowe szukają odpowiedzi, wyjaśniają wątpliwości, również prowadzą negocjacje pomiędzy sobą (1), z administracjami krajów członkowskich (2).
5. przesyłany potem jest do Coreper 1 – podejmują pewne rozstrzygnięcia strategiczne. Potem coreper 2.
6. przesyłany na porządek dnia A rady sektorowej – ministrowie muszą to tylko podpisać.
1. jeśli w coreper 2 nie osiągnięto jednomyślności to wtedy sprawa trafia na porządek dnia B – posłowie kompetentni, z dużym mandatem oni jeszcze nad tym dyskutują bo nie było zgody pewnej.
1. jeśli akt prawny wymaga jednomyślności wszystkich krajów a nie można jej osiągnąć to odwołuje się do rady ogólnej.
1. jeśli nie można postanowić to wtedy odwołuje się do trojki
1. odwołuje się do rady Europejskiej gdzie są głowy państw i szefowie rządu. Najwyższa reprezentacja polityczna.
2. jeśli akt prawny nie wymaga jednomyślności wszystkich krajów to będą dyskutowali długo i spasują i przyjmą kwalifikowaną większością.
Uchwalanie w Unii Zasada:
Jeśli zajrzymy do traktatów i będziemy szukać spraw rozstrzygniętych to obowiązuje zasada (tendencja) że: jeśli nie napisane jest jaką większością to oznacza, że podejmuje się jednomyślnie.
Jeśli jest kwalifikowaną większością lub większością to przy tej sprawie będzie napisane.
- Stosuje się najczęściej jednomyślność.
9 listopada 2010
Rada Europejska (nie mylić z Radą Unii Europejskiej, ani z Radą Europy)
o 1974 r. powstała inicjatywa wysunięta przez prezydenta Francji, żeby się spotykały regularnie głowy państw, lub szefowie rządów. zwyczaj, nie przewidziane w prawie.
o 1986 r. w jednolitym akcie europejskim przewidziano prawnie regularne spotkania Rady Europejskiej. Mieli się spotykać co 6 miesięcy w kraju, który pełnił
Prezydencję.
o Traktat lizboński wprowadził zmiany:
Prezydencji nie sprawuje już 1 państwo, tylko jest sprawowana przez 3 państwa, trwa 18 miesięcy. Te państwa muszą razem spełniać warunki:
Musi tam być co najmniej 1 państwo duże, co najmniej 1, państwo małe, co najmniej 1 państwo starej unii, co najmniej 1 państwo nowej Unii.
Poprzednio trwała 6 miesięcy, ale zewnętrznie się nie wiele zmieniło. Każde z tych państw przewodniczy przez 6 miesięcy.
Państwa 3 muszą miedzy sobą ustalić program prezydencji na 18 miesięcy – co chcą zrealizować.
Do traktatu lizbońskiego Głowa Państwa kraju była szefem rady Europejskiej.
Po traktacie Prezydencja nie kieruje już Radą Europejską. Przewodniczący Rady Europejskiej
Wybierany na 2,5 roku spośród obywateli UE, nie może być jednoczenie premierem, prezydentem.
Wybiera Rada Europejska.
o Najważniejsza instytucja w UE zarówno w sensie politycznym (zawsze była najważniejsza) i prawnym:
Ze względu na swój skład – jaki jest skład Rady UE?
Wchodzą głowy państw lub szefowie rządów
Ministrowie spraw zagranicznych
Wchodzi szef Rady Europejskiej
Wchodzi wysoki przedstawiciel do spraw polityki zagranicznej i bezpieczeństwa.
Wchodzi przewodniczący Komisji Europejskiej
Mogą być zaproszeni jeszcze (na okres omawiania spraw ich dotyczących):
o Przewodniczący parlamentu europejskiego
o Komisarze z komisji Europejskiej, Ministrowie z państw członkowskich
Ze względu na zadania jakie miała
Ze względu na sposób podejmowania decyzji
o Nie miała znaczenia z perspektywy prawa do traktatu. W konsekwencji to co ona uchwalała, przyjmowała nie było prawnie wiążące.
o Po traktacie nadano jej osobowość prawną. Wszystko co nadaje od czasu traktatu jest już prawnie wiążące.
o Wydaje: uchwały, konkluzje, stanowiska wiążą w sposób bezwzględny instytucje Unijne.
o Sprawy: podstawowe dla integracji
Wytycza kierunki integracji Europejskiej
Głębokość integracji
Kierunki terytorialnego rozszerzenia Unii.
Tępo integracji określa wspólnie z komisją europejską.
o Proces podejmowania decyzji:
Podejmuje się jednomyślnie
Od zasady jednomyślności można odstąpić na zasadzie jednomyślności o Posiedzenie odbywa się 2 razy w roku. Posiedzenia zwykłe 2 razy w ciągu 6 miesięcy
w Brukseli. Trwa dzień lub 2.
Najpierw spotykają się przy owalnym stole w dużej Sali.
Przewodniczący rady Europejskiej mówi porządek dnia.
Do tego porządku dnia są poszczególne problemy. Rada Europejska do każdego problemu proponuje rozwiązanie.
Każde państwo ma 4 minuty na zabranie głosu, odnosi się do poszczególnych problemów wypowiadając słowo Tak/Nie. Czyli: punkt 1 tak, punkt 2 nie itd.
Odbywają się w 16 salach spotkania przy Sali Głównej. Przewodniczący krajów w nieformalnej atmosferze ze sobą rozmawiają.
Na końcu dnia posiedzenia Rady Europejskiej znowu się spotykają w dużej Sali i są stawiane problemy, w których osiągnięto jednomyślność. Jeśli nie osiągnięto jednomyślności to ta sprawa jest odkłada na następną radę Europejską.
o 1/3 krajów może poprosić przewodniczącego Rady Europejskiej albo z własnej inicjatywy może zwołać posiedzenie nadzwyczajne.
Stawia się problemy dogadane, albo prawie dogadane, ważne, prawie załatwione.
Nie stawia się spraw których nie da się dogadać.
o Trojka
Przygotowuje materiały na posiedzenie Rady Europejskiej zarówno pod względem formalnym i merytorycznym – przygotowuje projekty deklaracji, stanowisk. Pomagają jej prawnicy.
Negocjuje z poszczególnymi krajami, by osiągnąć jednolitą jednomyślność wcześniej.
Składa się z:
Z przewodniczącego Komisji Europejskiej
Przewodniczącego Rady Europejskiej
Ministra spraw zagranicznych kraju pełniącego prezydencję Prezydencja
o Bierze swój początek od początku lat 50. Miały wypełniać kraje kolejno. Trwała 3 miesiące, co 3 miesiące się zmieniał szef rządu, głowa kraju.
o Od 1957 r przyjmuje się że prezydencja trwa 6 miesięcy
o W traktacie Lizbońskim wprowadza się prezydencję 18 miesięczną trio wypełniania przez 3 kraje (każdy jest szefem przez 6 miesięcy).
o Dawniej głowa państwa, lub szef rządu przewodniczyła radzie Europejskiej. Po traktacie już nie przewodniczy.
o Czym zajmuje się?
Organizacja pracy Rady Unii Europejskiej
Zajmuje się organizacją posiedzeń rad sektorowych, rad fachowych.
Przewodniczy wszystkim radom poza radą Ministrów do spraw zagranicznych.
o Odbywają się posiedzenia rad sektorowych, fachowych. Copererów.
o Za prezydencję płaci kraj pełniący prezydencję.
o Każda prezydencja, każdego kraju musi przedstawić program prezydencji, a ten program jest zatwierdzany przez Radę Europejską. W czasie jego układania trzeba się porozumiewać z przewodniczącym Rady Europejskiej.
o Ma swoje priorytety, program jaki chce zrealizować.
o Polska jako prezydencja chce zrealizować:
Polityka rolna
Budżet i perspektywa finansowa na
Kapitał ludzki (intelektualny).
o Może się odbyć w każdej chwili gdy zażąda tego 1/3 państw, albo Przewodniczący.
16 listopada 2010
Komisja Europejska
o Reprezentuje interesy Integracji Europejskiej, a nie poszczególnych państw. Dwóch komisarzy (Luksemburski, Portugalski) zostali usunięci bo próbowali reprezentować interesy swoich państw.
o Składa się z komisarzy, którzy mają status funkcjonariuszy międzynarodowych.
o Skład:
Do 2014 roku będzie liczyła według zasady 1 kraj 1 komisarz.
Jak będzie od 2014 roku jeszcze na 100% nie wiadomo, bo traktat Lizboński stanowi że komisja ma liczyć 2/3 składu członkowskiego państw. Na zasadzie rotacji sprawiedliwej – każde państwo ma komisarza przez 2,5 roku, później się zmieniają. Otwiera to problem, ponieważ jak jest 1 państwo i 1 komisarz to jest w porządku..
Ciągle nie wiadomo jednak czy tak zostanie.
o W referendum w Irlandii traktat został odrzucony.
Przewiduje się w traktacie Lizbońskim że– 2/3 składu
członkowskiego państw ale rada Europejska jednomyślnie może postanowić inaczej.
Najpierw wybiera się przewodniczącego komisji.
Każdy kraj może wysunąć takiego kandydata.
Zazwyczaj wysuwa 2 – 3 kraje, reszta nie.
Jak się go wybierze, to pozostałe kraje wysuwają swoich kandydatów na komisarzy.
Musi znaleźć potwierdzenie w radzie Europy i musi go zaakceptować przewodniczący komisji Europejskiej.
o Kadencja komisji trwa 5 lat.
o Funkcje KOMISJI EUROPEJSKIEJ:
Rząd Europejski
Komisja Europejska:
Związane z prawem:
o Ma inicjatywę prawodawczą w zakresie prawa
prawotwórczego w tak zwanej procedurze zwykłej na zasadzie wyłączności.
o Stanowi prawo delegowane i wykonawcze.
o Kontroluje przestrzeganie prawa Unii Europejskiej przez różne podmioty.
Funkcja wykonawcza (można szukać podobieństw do rządu):
o przygotowuje projekt budżetu Unii, jest on uchwalany przez Radę Unii i Parlament. Jak jest przyjęty to jest realizowany przez Komisję.
o Zarządza programami i funduszami UE.
o Zarządza politykami Unijnymi, czyli politykami, których suwerenność została przekazana na poziom Europejski.
Funkcja reprezentacyjna
o Reprezentuje UE na zewnątrz i do wewnątrz, wobec rządów, państw członkowskich, instytucji krajowych, organizacji, obywateli zarówno Unii jak i innych.
Parlament Europejski
o Jedyna na świecie instytucja, która spełnia 2 warunki na raz:
Pochodzi z wyborów przez społeczeństwo i ma charakter ponadnarodowy.
o Ma reprezentować interesy społeczeństw państw członkowskich.
o Od 1979 roku odbywają się wybory bezpośrednie co 5 lat. Pierwsze były w 79 chociaż historii Parlamentu należy szukać lat 50.
o W 93 roku traktat z Maastricht zmienił nazwę na Parlament Europejski.
o Liczba członków: zmieniała się w raz z rozszerzaniem.
Traktat lizboński przyjmuje zasadę, że bez względu ile będzie jeszcze państw członkowskich to maksymalna liczba parlamentarzystów nie będzie wyższa niż 750+1 (ta 1 to przewodniczący parlamentu).
Żadne państwo nie może liczyć mniej niż 6 i nie może liczyć więcej niż 96.
o Wybory powinny odbywać się w pierwszą sobotę lub niedzielę mają. W każdym kraju wybory odbywają się w inny sposób, ale musi to być zgodne z dyrektywą nr. 1194 z roku 1994, która mówi że:
Czynne prawo wyborcze powinno być 18 lat.
System wyborczy musi być systemem proporcjonalnym – przydział mandatów w systemie proporcjonalnym
Kraj nie może być jednym okręgiem wyborczym.
o W wyborach do parlamentu Europejskiego nie startują politycy z pierwszych stron gazet (znanych liczących się polityków).
o Jeśli polityk przebywa w swoim kraju to zarabia ok. 40 tyś zł miesięcznie.. jeśli natomiast pracuje i się stara to może to nawet podwoić.
o Posłowie organizują się we frakcje. Aby utworzyć frakcje w parlamencie Europejskim trzeba mieć:
32 , 28 albo 19 posłów.
32 z jednego kraju
28 z dwóch krajów
19 z trzech krajów
o Posłowie w plenum parlamentu Europejskiego zasiadają frakcjami. Największą frakcją, po raz drugi, jest Europejska Partia Ludowa.
o Główną siedzibą jest Sztrasburk z wniosku Francji.
o Każdy z posłów mówi swoim językiem. Formalnie nie trzeba znać innego języka. Ma pewien czas na zabranie głosów, każdy ma taki sam ale wcześniej jest określone ile będzie czasu.
o Przewodniczący Parlamentu ma kadencję 2,5 letnią.
o Prezydium Parlamentu
Ma kadencję 2,5 letnią.
Tworzy przewodniczący i 14 vice przewodniczących (nie są reprezentantami każdego kraju). Są to przedstawiciele frakcji w parlamencie i w zależności od wielkości frakcji.
o Komisje parlamentarne
Są budowane na zasadzie branżowo-sektorowej czyli podobnie jak w Polskim sejmie, komisja Parlamentowa jest odpowiednikiem Rady Sektorowej w Radzie UE.
Tworzy prawo.
o Obok komisji jest Sekretariat Generalny Parlamentu
Do niedawno mieścił się w Luksemburgu.
Obsługuje działalność posłów, przyjmuje delegacje, wysyła posłów w świat.
Wykonywał czynności typowo administracyjne.
Ostatnio przeniesiono go do Strasburga, włącznie z pracownikami.
Dzieli się na 9 dyrekcji. Dziewiąta dyrekcja zajmuje się organizowaniem tłumaczeń. Zatrudnionych jest 23 tysiące tłumaczy. Tłumaczenie kosztuje 0,4% budżetu Unii.
Tłumaczy się z każdego języka na każdy język w trybie natychmiastowym, oraz później na piśmie.
o Funkcje parlamentu Europejskiego:
Stanowi prawo i w ramach tak zwanego prawa prawotwórczego i w jego procedurze zwyczajnej Parlament ma równą pozycję z Radą Unii Europejskich. Obie twarzą prawo na zasadzie uzyskiwania kompromisu pomiędzy sobą.
Funkcja kreacyjna: zatwierdza członków komitetu regionów. Wybiera sam Ombucmena (Europejskiego rzecznika praw obywatelskich) oraz Komisję ds.
Petycji.
Parlament jest organem kontrolnym. Kontroluje:
Radę Unii Europejskiej w stosunku do której ma zapytania i interpelacje.
Komisję Europejską i w stosunku do niej ma:
o Godzina aktualności (pytań)
o Interpretacja i zapytania poselskie w zwykłym trybie
Wotum nieufności – może udzielić całej komisji do 2014. od 2014 będzie mógł poszczególnym komisarzom.
Absolutorium dla komisji – zatwierdza działalność komisji w poprzednim roku, a zwłaszcza wykonanie budżetu.
Wykonuje funkcję reprezentacyjną UE wobec zgromadzeń parlamentarnych organizacji międzynarodowych, … i …
Spotkania odbywają się częściej niż co 3 miesiące w bardzo atrakcyjnych miejscach.
23 listopada 2010
Doczytać o: Komitet Ekonomiczno-społeczny, komitet regionów i Europejski Bank Centralny.
Prawo Unii Europejskiej (dotyczy tylko Unii Europejskiej), nie mylić z Prawem Europejskim (dotyczy Unii Europejskiej oraz innych organizacji w Europie).
Cechy Państw Prawa Unii Europejskiej:
1. Stworzone przez instytucje UE (rada UE, parlament).
2. Realizowane w sposób jednakowy przez państwa członkowskie 3. Kontroluje czy prawo jest przestrzegane.
a. Jeśli prawo nie jest przestrzegane, to Unia Europejska ma narzędzia przymusu (takie jak kara finansowa, dyscyplinarna a w szczególności wykluczenie z Unii
Europejskiej), które może zastosować.
Prawo Unii Europejskiej obowiązuje w sposób jednolity w całej Unii. Docelowo ma obowiązywać w całej Unii wszystkich obszarów integracji (jest to sposób zróżnicowany do poszczególnych obszarach integrowania się).
Obszary praw Unii Europejskiej:
1. Sprawy gospodarcze plus azyl, wizy, sytuacja rezydentów, obywatelstwa UE.
2. Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwo Unia Europejska może tworzyć prawo, ale każdy akt prawny wydany przez instytucje UE musi być poprzedzony jednomyślną zgodą wszystkich państw członkowskich.
a. W sytuacji, gdy nie ma jednomyślnej zgody, lub nawet inicjatywy to państwa
członkowskie mogą wydać je samodzielnie. Muszą je stworzyć zgodnie z 10 zasadami Unii.
i. Np. państwa członkowskie mogą handlować bronią z każdym krajem, poza państwami i organizacjami terrorystycznymi, czy państwami, które są w konflikcie, lub mają być.
3. Obszar wolności, sprawiedliwości i bezpieczeństwa prawo UE obowiązuje nie później niż 5 lat po przyjęciu traktatu Lizbońskiego.
a. Współpraca policyjna i sądowa w sprawach karnych
b. Azyl, wiza, sytuacja rezydentów i obywatelstwo Unii razem ze sprawami gospodarczymi poddane są prawu unijnemu.
Co się składa na prawo Unijne?
1. Prawo pierwotne
a. Prawo nie pisane b. Prawo pisane 2. Prawo wtórne
Prawo niepisane to: zwyczaje prawne i zasady prawne.
Zasady prawne to pewne reguły postępowania akceptowane przez społeczeństwo i sankcjonowane, (gdy ktoś przekroczy te reguły).
Unia Europejska uznaje te reguły, oraz sama ma własne zwyczaje prawne. Są kraje, które prawnie opierają się na zwyczajach. Jest tych zwyczajów bardzo dużo.
Zasady prawne to reguły, które obowiązują na szczeblu Unii Europejskiej, (choć niespisane), dlatego że Europejski Trybunał Sprawiedliwości wykrył, że każda z tych reguł obowiązuje w każdym państwie członkowskich i dlatego staje się zasadą prawną Unii. UE pilnuje by ta zasada była realizowana od momentu wydania aktu.
Zasad prawnych jest 49 w Unii. Niektóre są znane, bo wywodzą się z prawa Rzymskiego.
Prawo pisane obejmuje:
I. Traktaty założycielskie
II. Aneksy i protokoły uzupełniające III. Traktaty modyfikujące
IV. Umowy asocjacyjne Ad. I.
Mamy 3 traktaty założycielskie (właściwie 2, bo pierwszy przestał obowiązywać).
1. Europejski Traktat Węgla i Stali – wszedł w życie w 52 i przyjęty został na 50 lat. Przestał obowiązywać w 2002 roku.
2. Traktat o EWG
3. Traktat o Euroatomie – oba podpisane w 57 roku, weszły w życie rok później, przyjęte na czas nieokreślony.
Ad. II.
Aneksy i protokoły uzupełniające wprowadzają zmiany ilościowe do traktatów.
Aneksy to dodatkowo dołączone regulacje do traktatów, w których opisana jest szczególna sytuacja danego kraju lub krajów.
Protokoły uzupełniające do dodatkowe postanowienia wprowadzające zmiany ilościowe do traktatu, kiedy państwa wydające traktat nie były zgodne, co do treści, ale miały idee, by coś dodać.
Konkretyzacja spraw ogólnie wpisanych w traktacie.
30 listopada 2010
Egzamin: 28 stycznia 2010 (piątek) o godz. 15.00.
Quiz: na 1 zajęciach w styczniu.
Traktaty modyfikujące – wnoszą zmiany jakościowe do traktatów założycielskich.
1) traktatem był Traktat o Fuzji z 65 roku (w życie w 67 roku) połączył instytucje Wspólnot Europejskich. Np. sądy połączył w Sąd Wspólnot Europejskich.
Istnieją 3 traktaty w brzmieniu Traktatu o Fuzji.
2) Jednolity akt Europejski 86 (87 wszedł w życie)
1. odstąpił od zasady jednomyślności państw w procesach podejmowania decyzji i wprowadził 3 procedury:
w najważniejszych sprawach jednomyślność państw
w ważnych sprawach kwalifikowana wielkość państw
w mniej ważnych sprawach większość państw
i. jeśli nie ma informacji przy danym przepisie jak się go przyjmuje to wymagana jest jednomyślność państw w radzie unii europejskiej, a decyzję podejmuje Parlament Europejski i..
2. zrównano kadencję Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej (dawnej rady ministrów). Poprzedni było 4 letnia i 5 letnia. Zrównano je na 5 letnią kadencję.
3. pokazano, opisano drogę prawną dochodzenia do wspólnego rynku.
4. wprowadzono sąd pierwszej instancji.
3) Traktat z Maastricht – zawierał w sobie:
1. traktat o Unii Europejskiej
2. zmienił traktat o EWG i Europejskiej Wspólnocie Węgla i Stali
a. EWG – nadał mu nową nazwę Traktat o Wspólnocie Europejskiej b. Europejska Wspólnota Węgla i Stali
3. przyniósł Uniię Europejską (wprowadził) i powiedział że składa się ona z 3 filarów:
a. filar gospodarczo-instytucjonalny
b. filar wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa UE
c. filar wspólna polityka UE w zakresie spraw wewnętrznych i wymiaru sprawiedliwości
4. wprowadził instytucję Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich 5. wprowadził Komitet Regionów
6. wprowadził Obywatelstwo Unii Europejskiej 7. wprowadził Wspólną Walutę Europejską
8. wzmocnił pozycję Parlamentu Europejskiego w procesie Decydowania. Dotychczas miał głos doradczo-konsultacyjny. Po traktacie uzyskuje uprawnienia do współdecydowania.
Obowiązywał: Traktat o Unii Europejskiej, Wspólnocie Europejskiej, Traktat Europejskiej Wspólnocie Węgla i Stali oraz o Euratomie w brzmieniu Traktatu z Maastricht.
4) Traktat Amsterdamski 97 rok (99 rok wszedł w życie)
1. wymyślił instytucję Koordynatora Polityki Zagranicznej
2. przeniósł kilka spraw, które dotychczas były w filarze 3, do 1 filaru.
a. Jakie sprawy przeniósł? Azyl, wizę, sytuację rezydentów, oraz obywatelstwo Unii Europejskiej
b. Państwo traciło suwerenność w zakresie tych spraw i przejęła je Unia Europejska c. Wymagana była zmiana nazwy filaru 3. Zmienił nazwę na: współpraca policyjna i
sądowa w sprawach karnych.
3. Wprowadził, zapoczątkował zasadę Elastyczności – zezwolił aby kilka państw co najmniej 9 mogło podjąć między sobą współpracę nie licząc się z innymi państwami.
5) Traktat Nicejski 2001 rok (wszedł w życie w 2003 w listopadzie). Był problem z Irlandią, która go odrzuciła.
Przygotowywał Unię Europejską na 27 krajów.
6) Traktat Konstytucyjny
Miał być traktatem zastępującym wszystkie dotychczasowe. Został odrzucony.
7) Traktat Lizboński
Przyjęto traktat modyfikujący: Traktat Reformujący Traktat o Wspólnocie Europejskiej oraz Reformujący Traktat o Unii Europejskiej.
Traktat o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej
Obowiązuje Traktat o Unii Europejskiej, traktat o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej oraz obowiązuje Traktat o Euratomie, w brzmieniu Traktatu Lizbońskiego.
Traktat Lizboński wprowadził jakościowe zmiany. Zawiera 290 nowych artykułów.
1. określa UE jako organizację międzynarodową. Wcześniej traktaty o tym się nie wypowiadały.
Zabrał Unii Flagę i Hymn.
2. nadał unii Europejskiej osobowość prawną i wprowadził jednolite prawo unii. Zmierza w kierunku demokratycznej federacji.
3. prawa Unii Europejskiej wchodzą poniżej konstytucji. Równocześnie wyznawano większość prawa Unii Europejskiej nad innymi prawami.
Jeśli rozporządzenie Unii jest sprzeczne z konstytucją to zawiesza się przepis konstytucji i stosuje się rozporządzenie Unii, a konstytucję jak najszybciej zmienić.
Traktat Lizboński mówi o tym tak: całe prawo Unii jest nadrzędne nad całym prawem krajowym w granicach orzeczeń ETS’u i zwyczajów.
4. Znosi się wszystkie 3 filary. Unia jest jednolita i nie dzieli się.
Prawo Pierwotne Pisane składają się umowy asocjacyjne. Na ten typ umów składają się różne umowy.
1. Są to umowy o członkostwie zawierane na początku lat 60 przez 6 państw. UE zawiera umowy z koszykami państw. Gdy UE w 2004 roku zawierała umowy z 10 krajami, przystępującymi do Unii. Była to jedna umowa, a do tego dołączone było 10 aneksów dla każdego kraju. Wspólne były reguły przystąpienia które mieściły się w umowie. A to co różnicowało było ogłoszone w aneksach.
Każdy kraj musi przyjąć dorobek prawny Unii.
2. umowy o stowarzyszeniu – mogą być formą przejściową do umów o członkowskie (mieć pośredni charakter między nie należeniem do Unii, ale z perspektywą członkowstwa w przyszłości).
Są też umowy o stowarzyszeniu i pomocy między UE a państwami rozwijającymi się.
Większość z nich była koloniami państw Unii. Teraz Unia płaci
3. umowy o współpracy – są to umowy, które są zawarte z krajami z którymi nie ma zawartych umów, a trzeba jakoś współpracować. Zawierają zasadę braku podwójnego opodatkowania.
Prawo wtórne
Pochodzi od instytucji Unijnych. Jest podrzędne, musi być zgodne z prawem pierwotnym i trybunał sprawiedliwości zabiega o to, sprawdza czy instytucje unijne wydając prawo wtórne nie
Na prawo wtórne składa się:
1. dyrektywy 2. decyzje 3. zalecenia 4. opinie
5. rozporządzenia Ad. Rozporządzenia.
Pytanie: Kto wydaje rozporządzenia?
Odpowiedz: Rozporządzenia wydaje w ramach prawa prawotwórczego wydaje Rada Unii i Parlament Razem, zaś w ramach prawa delegowanego oraz praw wykonawczego rozporządzenia wydaje
Komisja.
Pytanie: do kogo rozporządzenia są kierowane?
Odpowiedz: Rozporządzenia są aktami prawnym abstrakcyjnymi – nie mają konkretnego adresata.
Kierowane do wszystkich podmiotów, które znajdą się w sytuacji opisanej w rozporządzeniu.
Pytanie: w jakim zakresie rozporządzenie obowiązuje?
Odpowiedz: Rozporządzenie obowiązuje Unię Europejską w całości, co do celów, efektów itd.
Pytanie: Od jakiego momentu rozporządzenie obowiązuje?
Odpowiedz: Jeśli chce się ustalić to najpierw dokonuje się pierwszy krok tzn. idziemy do przepisów końcowych i tam może być wskazany termin od jakiego rozporządzenie obowiązuje. Jeśli nie będzie tam informacji wtedy robimy drugi krok tzn. wracamy na stronę wstępną i tam zawsze jest określony termin opublikowania rozporządzenia w dzienniku Urzędowym Unii. Dorzucamy do tego terminu 20 dni to otrzymamy termin od kiedy on obowiązuje. Zawsze zachowaj taką kolejność!
7 grudnia 2010
