Themasessie 5
Berekend en feitelijk energiegebruik en het effect van
maatregelen
Henk Visscher
De relatie tussen energielabel en werkelijke energiegebruik
Het werkelijk effect van maatregelen en gedrag op energiegebruik
Naar een betere schatting van het werkelijke gebruik
Het energiebesparingsbeleid van de woningvoorraad leunt sterk op energielabels. In het Convenant huursector is opgenomen: in 2020 gemiddeld label B voor de sociale woningvoorraad. De verbetering in labelstappen is vaak gekoppeld aan een indicatie van energiebesparing en een verlaging van de energierekening.
Wat is de relatie tussen het energielabel en het werkelijk energiegebruik?
Onderzocht is een steekproef van 200.000 woningen en daarin is een koppeling gelegd tussen energielabels uit de database van 2010 met de CBS database met werkelijke energiegebruiken in 2009.
Zijn er verklaringen voor de afwijkingen? Mogelijk ontstaan afwijkingen door:
E-label model (bijvoorbeeld gemiddelde grootte van het huishouden)
Vaststelling van het E-label (bijvoorbeeld foutieve isolatiewaarde van gevels)
Afwijking in verwarmingsgedrag
Als hypothese wordt daarom gesteld:
Verwarmingsgedrag loopt erg uiteen over de labelcategorieën:
G-label: weinig ruimtes zijn verwarmd
A-label: alles verwarmd – hogere temperatuur
Het berekend energiegebruik volgens de methodiek van de Energielabels wijkt af van het werkelijk gebruik. Dat betekent dat de besparingsberekeningen niet kloppen. Dat is een feit. De
woonlastenmodellen gaan nat. Hoe zal AgentschapNL hiermee omgaan? Moet de methodiek van de energielabels aangepast worden? Heeft de bepalingsmethode voor het labelen van woningen nog toekomst? We zien ook al een gering consumentenvertrouwen in het label, dus moet het label nog wel verplicht worden? Moeten we woningen energetisch zoveel verbeteren, gezien de (voor
energiegebruik) tegenvallende resultaten van energiebesparende maatregelen? Heel praktisch, maar belangrijk, is de vraag waarop een verhuurder technisch moet inzetten.
Wel verrassend is dat de corporaties die inzetten op doorrekenen van de helft van de
energiebesparing als huurverhoging in de praktijk op een haalbare lijn zitten. De Woonbond bepleit om steeds bij berekeningen uit te gaan van de werkelijke energiecijfers en modellen dus veel beter af te stemmen op de praktijk. Vandaar dat de Woonbond overweg kan met de Woonlastengarantie. Anderen, die te mooie uitkomsten voorspellen, lopen later risico op verlies aan vertrouwen en dus op geringer draagvlak bij het uitvoeren van energiebesparingsplannen elders.
Wat zijn verklaringen voor dit onderzoeksresultaat? Zeer waarschijnlijk is de gemiddelde temperatuur in de beter geïsoleerde woningen hoger dan in de slechtere woningen. Een deel van de potentiele energiebesparing bij de energierenovatie wordt mogelijk omgezet in een verhoging van het comfort.
Men vraagt zich af of er ook een causaal verband bestaat tussen laag energiegebruik en laag inkomen in een G-label woning.
Wat is nu de betekenis van deze inzichten voor de energierenovatieopgave? - Hoe kan het beleid worden aangepast richting kostenneutrale verbeteringen?
- Moeten we naar aanleiding van deze kennis de aanpak corrigeren, zowel technisch als in de communicatie?
- Hoe is draagvlak te creëren voor huurverhoging zonder besparing?
- Opsplitsen van het energielabel naar verschillende gebruikersmodellen lijkt een noodzaak.
De deelnemers van de sessie vinden de resultaten van het onderzoek opmerkelijk maar anderzijds ook wel begrijpelijk. Velen geven aan dat de nadruk bij de communicatie over energierenovaties in de praktijk ook al vaak ligt op het verbeteren van het comfort van de woning en het opheffen van slechte vocht- en ventilatiesituaties. Bij het bepalen van de energiebesparingsmogelijkheden zal men vooral naar de uitgangssituatie per woning en huishouden moeten kijken en vooral naar het werkelijk energiegebruik.
Ondanks dat de theoretische energiegebruikscijfers ver afwijken van de praktijk vinden de meesten toch dat hier niet de conclusie aan moet worden verbonden dat het energielabel een slecht instrument zou zijn. Men wil liever nagaan hoe de informatie beter kan worden gehanteerd in de
verbeteringsopgave.
Consequenties voor beleid:
Labelstappen niet omrekenen naar energiebesparing.
Terugverdientijden zijn langer.
Beleidsdoelstellingen in labelstappen leiden mogelijk tot veel minder CO2 besparing.
Gedragsverandering kan alleen in A-label woningen tot reductie van verwarmingsenergie leiden.
