Na czym polega komunikacja niewerbalna? Czy istnieje „mowa ciała”?
1. Cele lekcji
a) WiadomościUczeń :
• zna pojęcie komunikacji werbalnej i niewerbalnej,
• rozumie znaczenie przekazu niesłownego w komunikacji,
• rozumie, czym jest mimika.
b) Umiejętności Uczeń:
• potrafi odnaleźć informacje w konkretnym przekazie niewerbalnym,
• potrafi wskazać różnice pomiędzy niewerbalnym przekazem świadomym (np. konkretne gesty) a informacją przekazywaną nieświadomie.
2. Metoda i forma pracy
Burza mózgów, scenki improwizowane, metoda heurystyczna, praca samodzielna.
3. Środki dydaktyczne
1. Dobrowolska H., Jutro pójdę w świat. Zeszyt ćwiczeń dla klasy 6 szkoły podstawowej. , WSiP, Warszawa 2005.
2. Kartki z opisem scenek.
3. Karty pracy ucznia.
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
Nauczyciel zapoznaje uczniów z tematem zajęć. Prosi o przypomnienie wiadomości dotyczących komunikacji (nadawca, komunikat, sposób przekazu, odbiorca). Uczniowie utrwalają wcześniej poznane pojęcia.
b) Faza realizacyjna
1. Nauczyciel pyta uczniów, czy jest możliwe, aby przekazać komuś określoną i zrozumiałą informację, bez użycia słów. Uczniowie pracują metodą burzy mózgów. Nauczyciel zapisuje ich propozycje na tablicy (np. symbole, znaki świetlne, dźwiękowe – uczniowie podają konkretne
przykłady). Następnie nauczyciel objaśnia pojęcie komunikacji niewerbalnej. Uczniowie zapisują nowe pojęcie do zeszytów.
1
2. Nauczyciel wyjaśnia, że pewne określone komunikaty niewerbalne są wynikiem umowy społecznej lub wytworem kultury (np. w naszym kręgu kulturowym kolor czarny oznacza żałobę, podczas gdy w wielu krajach afrykańskich i azjatyckich tę rolę pełni kolor biały.)
3. Uczniowie zastanawiają się i podają przykłady “świadomych” komunikatów niewerbalnych, np.
zielone i czerwone światło na przejściu dla pieszych.
4. Następnie nauczyciel proponuje uczniom, aby zastanowili się, czy jest możliwe “nieświadome”
przekazywanie komunikatów niewerbalnych i na czym miałoby ono polegać. W razie potrzeby przypomina uczniom temat lekcji.
5. Nauczyciel wybiera kilkoro uczniów, którym rozdaje karteczki z opisem sytuacji (Załącznik 1) . Uczniowie ci przygotowują się do odegrania scenek improwizowanych przed klasą. Pozostałym uczniom nauczyciel rozdaje Kart pracy ucznia (Załącznik 2 ).
6. Uczniowie odgrywają scenki; następnie wypełniają Karty pracy ucznia. Uczniowie odczytują wyniki pracy samodzielnej.
c) Faza podsumowująca
Uczniwie odpowiadają na pytanie zadane w temacie lekcji.
5. Bibliografia
1. Dobrowolska H., Jutro pójdę w świat. Zeszyt ćwiczeń dla klasy 6 szkoły podstawowej., WSiP, Warszawa 2005.
2. Collins A., Mowa ciała. Co znaczą nasze gesty?, Oficyna Wydawnicza RYTM, Warszawa 2002.
6. Załączniki
a) Opis scenek improwizowanych dla uczniów Załącznik 1
Przedstaw następującą sytuację:
Scena 1
Podczas zakupów spotykasz swoją koleżankę, która kupiła właśnie nową bluzkę. Jest nią zachwycona, ale tobie wyjątkowo się ona nie podoba. Niestety, koleżanka pyta cię o opinię. Z grzeczności mówisz, że bluzka jest bardzo ładna.
Scena 2
Nie zdążyłeś się przygotować do odpowiedzi ustnej z przyrody. Nauczyciel prosi cię do odpowiedzi.
Przez kilka minut plączesz się w odpowiedziach. Nauczyciel ze zniecierpliwieniem pyta cię, czy jesteś przygotowany. Gorąco zapewniasz go, że tak.
Scenka 3
2
Do domu wraca twoja starsza siostra z pochmurną miną. Gwałtownie rzuca plecak i głośno zatrzaskuje drzwi do mieszkania. Pytasz ją, czy coś się stało. Ona odpowiada, że wszystko w porządku.
b) Karta pracy ucznia Załącznik 2
Karta pracy ucznia
Jaką informację przekazali za pomocą słów bohaterowie scenki?
Jaka informacja została przekazana niewerbalnie?
Za pomocą jakich środków została przekazana informacja
niesłowna? (wyraz twarzy, ton głosu, gesty)
Który przekaz uznasz za prawdziwy?
Werbalny (słowny), czy niewerbalny?
SCENA 1 ………
……… ……….
………
…..
………..
………
…
………
………
SCENA 2 ………
………
………
…..
………
…..
………
…
………
…
………
………
SCENA 3 ………
….
………
….
………
…..
………
…..
………
…
………
…
……….
……….
7. Czas trwania lekcji
45 min.
8. Uwagi do scenariusza
brak
3
