PIOTR LANDSBERG
FINANSOWANIE KULTURY W WIELKOPOLSCE
W skali Polski w roku 2008 udzia wydatków z bud!etów samorz"dów terytorialnych na kultur# i ochron# dziedzictwa narodowego w strukturze ogólnej wydatków na kultur# wyniós 78,8%, by wi#c ni!szy ni! w roku 2007 (79,0%) i w roku poprzednim (80,4%). Zwi#kszy y si# natomiast w stosunku do roku poprzedniego wydatki na ten cel z bud!etu pa$stwa i wynios y 1.486,7 mln (w poprzednim roku 1.313,6 mln). Ich udzia w ca ej strukturze bud!etu wyniós 0,53%, a w przeliczeniu na 1 mieszka$ca wyno-si 38,98 z . Wydatki na kultur# i ochron# dziedzictwa narodowego w
bu-d!etach samorz"dów terytorialnych wynios y ogó em 5.411,6 mln z , co
stanowi o 3,73% ich ogólnych wydatków. W przeliczeniu na 1 mieszka$ca warto%& ta wynios a 141,90 z .
Wydatki bie !ce z bud!etów samorz"dów terytorialnych na kultur# w 2008 r. wynios y 4.165,9 mln z (3.543,9 mln z w roku 2007, 3.200,9 mln z w roku 2006). Kwota ta stanowi 3,68% ogó u wydatków samorz"dowych. Mieszcz" si# w niej:
- wydatki samorz"dów gminnych, które osi"gn# y warto%& 2.035,2 mln z (1.809,6 mln z w roku poprzednim), stanowi"c 37,6% samorz"dowych wydatków na kultur# i ochron# dziedzictwa narodowego,
- miast na prawach powiatów, które wyda y 2.000,7 mln z (37%), - powiatów – 83,8 mln (1,5%),
- samorz"dów województw – 1.291,9 mln z (23,9%).
Relacj# pomi#dzy poszczególnymi kwotami obrazuje wykres 11.
________________
1 Dane te zebrane s" w raporcie Kultura w 2008 r., G ówny Urz"d Statystyczny,
W y k r e s 1
WYDATKI NA KULTUR" JEDNOSTEK SAMORZ#DU TERYTORIALNEGO
Samorz"dy terytorialne z terenu Województwa Wielkopolskiego w roku 2008 przeznaczy y na kultur# "cznie kwot# 414.012.000 z$. W przeliczeniu na jednego mieszka$ca da o to 121,85 z$. S" to %rodki do%& skromne w po-równaniu z kwot", jaka jest wydatkowana przez samorz"dy z terenu woje-wództw: mazowieckiego (1.047.098, przy 201,19 z na 1 mieszka$ca), dolno-%l"skiego (541.554, przy 188,23 na 1 mieszka$ca) i ma opolskiego (493.447, przy 150,11 na 1 mieszka$ca). Wysoko%& %rodków przeznaczanych przez wielkopolskie samorz"dy na 1 mieszka$ca sytuuje si# poni!ej przeci#tnej kwoty przeznaczanej na ten cel w skali kraju, która wynosi a 141,9. W tabeli nr 1 oraz na wykresie 2 przedstawione zosta y samorz"dowe wydatki na
kultur# wszystkich województw2.
T a b e l a 1 Wydatki na kultur# jednostki samorz"du terytorialnego w poszczególnych regionach
Region W tysi"cach z otych Na 1 mieszka$ca
P O L S K A 5411574 141,9 Dolno%l"skie 541554 188,23 Kujawsko-pomorskie 244602 118,28 Lubelskie 222563 102,95 Lubuskie 123441 122,34 'ódzkie 355671 139,54 Ma opolskie 493447 150,11 Mazowieckie 1047098 201,19 Opolskie 140168 135,68 ________________ 2 Tam!e.
)wi#tokrzyskie 123110 96,73
Warmi$sko-mazurskie 165726 116,13
Wielkopolskie 414012 121,85
Zachodniopomorskie 229107 135,33
W y k r e s 2
WYDATKI NA KULTUR" SAMORZ#DU WOJEWÓDZTWA WIELKOPOLSKIEGO
Na przestrzeni lat 2007-2009 udzia wydatków na kultur# w ogólnej strukturze wydatków Województwa Wielkopolskiego wynosi odpowied-nio 10,93%, 10,63% i 5,65%. Spadkowa tendencja wska*nika wydatków w takim uj#ciu nie jest zbie!na z nominaln" wysoko%ci" wydatków na kultur#, które cechowa y si# wzrostem: znacz"cym w roku 2008 w stosunku do roku poprzedniego oraz niewielkim w nast#pnym okresie. Szczegó owe dane tej sytuacji przedstawione s" w tabeli 2 oraz na wykresie 3.
T a b e l a 2 Wydatki na kultur# samorz"du Województwa Wielkopolskiego na tle wydatków ogó em w latach
2007–2009
ROK Wydatki ogó em Wydatki na kultur#
2007 791338060,2 86512273,85 2008 962739129 102365167,2 2009 1882476264 106508886,3 L u b e ls k ie L u b u s k ie ó d z k ie M a !o p o ls k ie M a z o w ie c k ie O p o ls k ie P o d k a rp a c k ie P o d lo s k ie P o m o rs k ie " l# s k ie " w i$ to k rz y s k ie W a rm i% s k o -M a z u rs k ie W ie lk o p o ls k ie Z a c h o d n io p o m o rs k ie 250 200 150 100 50 0
W y k r e s 3
Bior"c pod uwag# ostatnie trzy zamkni#te okresy bud!etowe, obejmuj"-ce lata 2007–2009, stwierdzi& nale!y, !e najwy!sze wydatki na kultur# z bud!etu samorz"du Województwa Wielkopolskiego zwi"zane s" z pro-wadzeniem instytucji kultury. Najwi#ksze %rodki przeznaczano na funkcjo-nowanie teatrów (w 2009 roku by a to "czna kwota 44 671 872,39 z ), na-st#pnie muzeów (w 2009 roku kwota 31 652 795,67) i filharmonii (12 020 000 w 2009 roku). Stosunkowo niskie wydatki mo!na zaobserwowa& w przy-padku dotacji dla podmiotów III sektora – stowarzysze$ (w 2009 roku by a to kwota 1 447 176,79) i fundacji (727 338,86 w 2009 roku). Zestawienie datków wed ug ich przeznaczenia, przedstawiono w tabeli 3 oraz na wy-kresie 4.
T a b e l a 3 Wydatki samorz"du Województwa Wielkopolskiego zwi"zane z ró!nymi dziedzinami kultury
w latach 2007–2009
LATA dotacje dla fundacji dotacje dla stowarzysze$ dotacje dla pozosta ych podmiotów nie zaliczanych do sektora finan-sów publicz-nych dotacje dla pozosta ych podmiotów zaliczanych do sektora finansów publicznych teatry pozosta a dzia alno%& 2007 443575,42 927184,98 110700 458522,5 36899823,72 783551,74 2008 517452 1725702,26 47000 604957,21 43676397,86 4652829,29 2009 727338,86 1447176,79 82000 358823,85 44671872,39 778519,12
LATA filharmonia centra kultury i sztuki
pomoc finan-sowa dla innych jednostek samo-rz"du teryto-rialnego Biblioteka muzea ochrona zabytków i opieka nad zabytkami 2007 9324000 7138782,36 0 5622300 23826833,13 977000 2008 11778000 7254390,16 143730,65 5250000 25605707,76 1109000 2009 12020000 7817284,33 191300 5668728,24 31652795,67 1093047,24 2,5E+09 2E+09 1,5E+09 1E+09 50000000 0 2007 2008 2009
0
35
70
5. kw
7
9
11
2007 2008 2009Analiza kosztów rodzajowych funkcjonowania instytucji kultury, dla których organizatorem jest samorz"d Województwa Wielkopolskiego, wskazuje na to, !e najwi#ksze wydatki wi"!" si# z zatrudnieniem pracow-ników. W roku 2009 wynios y one %rednio 5 661 441,39 z w instytucjach artystycznych (teatrach i filharmonii), 6 621 200,28 z w instytucjach upo-wszechniania kultury (centrach kultury i sztuki oraz bibliotece) oraz 1 489 257,48 z w muzeach. Przewy!szaj" one kilkakrotnie koszty dzia alno%ci merytorycznej, które w omawianym roku wynios y dla instytucji artystycz-nych, upowszechnieniowych i muzeów odpowiednio: 3 042 745,66 z , 1 233 267,27 z i 294 384,89. Rozk ad kosztów w roku 2009 dla poszczególnych instytucji kultury przedstawiony zosta na wykresie 5. Pe en wykaz przy-chodów i kosztów w poszczególnych instytucjach kultury zaprezentowany zosta w tabeli. W y k r e s 5 0 14 28 42 56 70 84 98 1. Kw 2. Kw 3. Kw 4. Kw biblioteka pomoc finansowa dla innych… centra kultury i sztuki filharmonia teatry dotacje dla pozosta ych podmiotów… pozosta ych podmiotów nie… dotacje dla stowarzysze# dotacje dla fundacji
0 2 000 0000 4 000 0000 6 000 0000 2009 2008 2007 7000000 6000000 5000000 4000000 3000000 2000000 1000000 0
24 P io tr L an d sb er g T a b e la 4 Z es ta w ie n ie p rz y ch o d ó w i k o sz tó w i n st y tu cj i k u lt u ry w l at ac h 2 00 7-20 09 In st y tu cj a / r o k P rz y ch o d y K o sz ty d o ta cj a o rg an iz at o ra p rz y ch o d y w a sn e W y n ag ro d ze -n ia p o ch o d n e k o sz ty s ta e D zi a a ln o %& m er y to ry cz n a R O K 2 00 7 T ea tr W ie lk i 16 78 50 00 97 39 83 6, 35 12 77 71 08 ,3 2 29 28 58 2, 82 65 03 82 0, 1 50 46 16 3, 71 T ea tr N o w y 60 65 00 0 26 84 32 9, 6 42 03 13 4, 19 86 90 77 ,7 22 72 89 3, 35 17 15 18 8, 21 T ea tr w G n ie *n ie 33 41 00 0 49 38 61 ,4 6 21 61 41 3, 67 50 34 72 ,7 60 10 88 ,1 5 59 43 17 ,6 1 T ea tr w K al is zu 48 71 00 0 99 40 46 ,0 1 28 58 55 3, 56 62 69 66 ,4 1 10 12 24 2, 84 15 36 07 2, 68 P o ls k i T ea tr T a $c a 25 90 00 0 17 36 11 5, 7 17 08 80 8, 89 39 24 97 ,6 1 17 72 35 ,7 3 18 99 07 5, 68 F il h ar m o n ia P o z n a $s k a 89 99 00 0 13 93 07 2, 09 39 63 34 3 91 78 29 ,6 9 88 05 94 ,6 1 36 66 16 7, 4 In st yt u cj e ar ty st yc zn e: % re d n ia 71 08 50 0 28 40 21 0, 20 2 46 12 06 0, 27 2 10 39 73 7, 82 2 19 07 97 9, 13 24 09 49 7, 54 8 C en tr u m K u lt u ry w K al is zu 30 42 00 0 28 97 63 5, 35 22 57 05 9, 33 49 92 67 ,8 2 13 51 09 0, 78 16 57 98 7, 05 C en tu rm K u lt u ry w K o n in ie 15 81 00 0 15 41 64 ,1 71 82 02 ,3 6 16 36 16 ,6 6 34 01 49 ,5 9 37 30 28 ,1 4 C en tr u m K u lt u ry w L es zn ie 14 00 90 0 14 07 89 ,8 4 61 60 38 ,6 15 57 93 ,2 5 25 74 79 ,9 5 62 99 24 ,4 8 B ib li o te k a 52 73 30 0 81 65 73 ,2 3 23 49 66 6, 3 49 10 64 ,6 4 13 70 22 3, 96 18 73 20 7, 08 In st yt u cj e u p ow sz ec h n ie n io w e: % re d n ia 28 24 30 0 10 02 29 0, 63 14 85 24 1, 64 8 32 74 35 ,5 92 5 82 97 36 ,0 7 11 33 53 6, 68 8 M u ze u m w K al is zu 18 13 00 0 16 71 49 ,9 3 10 10 00 0 22 09 30 ,1 3 51 50 69 ,7 5 93 21 7 M u ze u m w K o n in ie 18 77 00 0 17 84 27 ,6 8 12 33 34 3, 16 28 01 22 ,8 3 41 58 48 ,1 3 61 60 3, 95 M u ze u m w G n ie *n ie 20 96 00 0 25 44 42 ,4 3 11 08 79 5, 11 24 98 35 ,5 4 57 32 48 ,5 8 20 10 93 ,0 9 M u ze u m n a L ed n ic y 31 20 88 4 57 51 97 ,7 20 89 33 0, 19 46 55 79 ,2 3 69 47 97 ,3 8 42 80 02 M u ze u m w D o b rz y cy 12 04 88 0 18 41 21 ,1 3 54 07 71 ,0 3 10 01 53 ,0 8 59 02 98 ,0 6 12 64 44 ,9 1 M u ze u m w P il e 16 60 00 0 19 60 60 ,5 7 94 99 97 ,5 9 21 13 21 ,7 7 47 06 16 ,9 5 83 82 7, 05 M u ze u m w S zr en ia w ie 33 69 10 0 18 08 36 2, 1 25 26 30 9, 28 58 17 86 ,2 2 15 09 06 5, 59 52 46 95 ,2 M u ze u m w + ab ik o w ie 50 10 00 50 83 6, 32 26 22 89 ,2 58 49 8, 4 13 51 87 ,2 4 92 13 9, 84 M u ze u m w L es zn ie 15 90 00 0 82 68 5, 09 98 45 29 ,4 9 23 22 34 ,2 8 23 79 26 ,6 4 19 30 77 ,3 1 M u ze a: % re d n ia 19 14 65 1, 55 6 38 85 86 ,9 94 4 11 89 48 5, 00 6 26 67 17 ,9 42 2 57 13 39 ,8 13 3 20 04 55 ,5 94 4 R O K 2 00 8 T ea tr W ie lk i 18 00 00 00 80 79 20 7, 1 14 60 45 24 ,5 4 30 32 45 5, 47 41 27 95 9, 34 43 13 18 6, 25 T ea tr N o w y 70 85 00 0 34 72 22 3, 48 45 24 98 4, 55 95 05 10 ,9 5 28 31 10 9, 85 30 59 20 2, 44 T ea tr w G n ie *n ie 35 30 00 0 43 80 39 ,5 3 22 39 94 3, 94 50 97 13 ,0 1 70 79 90 ,1 6 57 94 98 ,1 9 T ea tr w K al is zu 52 83 00 0 51 10 37 ,1 9 32 08 65 4, 28 59 23 38 ,1 2 11 10 09 0, 5 17 41 48 6, 29
F in an so w an ie k u lt u ry w W ie lk op ol sc e In st y tu cj a / r o k P rz y ch o d y K o sz ty d o ta cj a o rg an iz at o ra p rz y ch o d y w a sn e W y n ag ro d ze -n ia p o ch o d n e k o sz ty s ta e D zi m er P o ls k i T ea tr T a $c a 31 32 20 0 15 18 35 0, 17 18 85 29 6, 87 35 14 64 ,7 4 57 27 72 ,3 9 F il h ar m o n ia P o z n a $s k a 11 55 10 00 13 55 93 9, 6 54 68 68 0, 36 10 74 77 0, 57 97 54 80 ,2 2 In st yt u cj e ar ty st yc zn e: % re d n ia 80 96 86 6, 66 7 25 62 46 6, 17 8 53 22 01 4, 09 10 85 20 8, 81 17 20 90 0, 41 C en tr u m K u lt u ry w K al is zu 31 76 00 0 35 11 24 1, 65 25 50 87 9, 21 51 02 84 ,7 5 14 99 36 6, 62 C en tu rm K u lt u ry w K o n in ie 16 45 00 0 16 21 33 ,9 5 79 28 40 ,3 1 16 03 80 ,9 7 37 51 38 ,5 4 C en tr u m K u lt u ry w L es zn ie 15 42 17 4, 84 12 62 50 ,7 6 59 79 70 ,8 4 13 51 95 ,6 3 31 54 11 ,2 B ib li o te k a 50 50 00 0 72 93 31 ,2 3 23 48 04 0, 75 54 64 28 ,2 2 13 65 06 4, 16 In st yt u cj e u p ow sz ec h n ie n io w e: % re d n ia 28 53 29 3, 71 11 32 23 9, 39 8 15 72 43 2, 77 8 33 80 72 ,3 92 5 88 87 45 ,1 3 M u ze u m w K al is zu 19 51 97 0 18 07 49 ,5 6 11 25 00 0 22 28 84 ,0 2 60 32 41 ,8 9 M u ze u m w K o n in ie 22 22 75 7 15 59 98 ,7 2 12 64 07 6, 64 25 87 21 ,6 4 37 09 11 ,8 1 M u ze u m w G n ie *n ie 21 55 00 0 30 24 52 ,5 8 11 45 38 1, 38 26 06 61 ,9 1 58 12 66 ,4 7 M u ze u m n a L ed n ic y 34 27 75 0 66 26 12 ,4 6 22 67 40 4, 59 44 59 42 ,0 2 91 04 12 ,6 9 M u ze u m w D o b rz y cy 11 91 00 0 11 86 62 ,1 3 58 77 10 ,2 1 11 68 88 ,0 9 66 60 62 ,6 M u ze u m w P il e 16 69 00 0 19 56 84 ,8 3 10 10 15 9, 7 20 49 82 ,9 9 48 31 02 ,9 1 M u ze u m w S zr en ia w ie 37 25 00 0 22 49 66 1, 01 29 98 68 6, 53 62 05 67 ,5 6 16 58 48 2, 74 M u ze u m w + ab ik o w ie 57 30 00 52 02 ,8 2 29 27 62 ,4 3 60 78 7, 64 15 67 09 ,7 M u ze u m w L es zn ie 17 97 50 0 11 97 90 ,8 2 10 98 91 2, 18 22 98 66 ,2 3 30 35 97 ,7 M u ze a: % re d n ia 20 79 21 9, 66 7 44 34 23 ,8 81 1 13 10 01 0, 40 7 26 90 33 ,5 66 7 63 70 87 ,6 12 2 R O K 2 00 9 T ea tr W ie lk i 19 40 50 00 87 23 51 0, 68 14 88 99 68 ,6 4 30 85 55 7 41 12 04 0, 64 T ea tr N o w y 71 97 00 0 30 64 14 1, 32 49 68 71 9, 36 97 14 51 ,9 6 24 17 15 9, 75 T ea tr w G n ie *n ie 36 40 00 0 42 33 12 ,9 7 23 43 04 6, 88 49 72 56 ,1 1 69 27 58 ,2 7 T ea tr w K al is zu 57 76 00 0 12 76 21 9, 2 31 18 87 0, 07 62 37 91 ,5 8 14 01 86 4, 2 P o ls k i T ea tr T a $c a 36 21 30 6 19 52 56 7, 49 20 01 25 0, 85 38 28 67 ,9 1 71 32 15 ,4 3 F il h ar m o n ia P o z n a $s k a 11 66 50 00 23 59 79 5, 88 66 46 79 2, 58 11 23 49 2, 32 11 68 33 2, 68 In st yt u cj e ar ty st yc zn e: % re d n ia 85 50 71 7, 66 7 29 66 59 1, 25 7 56 61 44 1, 39 7 11 14 06 9, 48 17 50 89 5, 16 2 C en tr u m K u lt u ry w K al is zu 68 40 82 1, 26 34 78 82 1, 26 24 92 67 3, 62 50 22 37 ,3 7 16 08 50 4, 92 C en tu rm K u lt u ry w K o n in ie 21 36 43 0 50 32 33 ,4 7 83 07 17 ,2 2 17 31 55 ,1 5 62 61 83 ,9 9 C en tr u m K u lt u ry w L es zn ie 14 60 00 0 12 74 22 ,7 9 69 13 02 ,5 1 14 41 01 ,2 1 31 10 34 ,2 B ib li o te k a 53 51 00 0 91 44 73 ,6 8 26 06 50 6, 93 50 11 09 ,9 3 15 10 73 3, 52 In st yt u cj e u p ow sz ec h n ie n io w e: % re d n ia 39 47 06 2, 81 5 12 55 98 7, 8 66 21 20 0, 28 33 01 50 ,9 15 10 14 11 4, 15 8
26 P io tr L an d sb er g c. d . t ab . 4 In st y tu cj a / r o k P rz y ch o d y K o sz ty d o ta cj a o rg an iz at o ra p rz y ch o d y w a sn e W y n ag ro d ze -n ia p o ch o d n e k o sz ty s ta e D zi a a ln o %& m er y to ry cz n a M u ze u m w K al is zu 19 29 00 0 15 00 19 ,6 1 11 96 00 0 11 96 00 0 22 38 56 ,4 9 89 96 2, 77 M u ze u m w K o n in ie 22 40 00 0 13 70 77 ,5 1 13 90 62 5, 53 27 78 53 ,6 5 42 44 58 ,3 1 15 79 49 ,5 2 M u ze u m w G n ie *n ie 21 90 00 0 28 66 38 ,7 12 40 52 5, 71 28 66 38 ,7 63 74 66 ,7 1 26 74 02 ,4 2 M u ze u m n a L ed n ic y 46 79 00 0 89 99 26 ,7 3 31 38 39 8, 81 57 76 47 ,1 4 11 19 20 1, 71 79 93 58 ,8 6 M u ze u m w D o b rz y cy 12 86 00 0 16 58 11 ,2 5 63 98 97 ,5 7 12 07 47 ,0 6 66 54 20 ,3 5 85 66 4, 42 M u ze u m w P il e 17 17 00 0 32 66 13 ,5 4 10 49 84 5, 12 23 18 48 ,7 8 60 15 88 ,9 8 13 06 57 M u ze u m w S zr en ia w ie 43 32 00 0 22 53 20 1, 58 32 25 63 4, 64 68 66 98 ,3 5 18 64 55 5, 3 86 47 00 ,2 4 M u ze u m w + ab ik o w ie 65 34 00 10 91 5, 82 36 03 90 ,5 7 72 85 8, 17 17 65 11 ,8 1 56 18 0, 32 M u ze u m w L es zn ie 18 02 50 0 18 85 63 ,4 1 11 61 99 9, 43 24 77 24 ,7 8 39 51 33 ,7 9 19 75 88 ,5 3 M u ze a: % re d n ia 23 14 32 2, 22 2 49 09 74 ,2 38 9 14 89 25 7, 48 7 41 08 90 ,7 36 7 67 86 88 ,1 61 1 29 43 84 ,8 97 8
3,5% ogó u wydatków. Jest to kwota wielokrotnie ni!sza w porównaniu z niektórymi krajami europejskimi, których mieszka$cy, jak wynika z ba-da$ przeprowadzonych w roku 1999, przeznaczaj" na ten cel blisko 6% u bud!etów gospodarstw domowych.
T a b e l a 5 Miesi#czne wydatki na kultur# gospodarstw domowych w poszczególnych regionach
w roku 2007 P O L S K A 61,5 Dolno%l"skie 67,9 Kujawsko-pomorskie 56,7 Lubelskie 47,6 Lubuskie 60,7 'ódzkie 66,6 Ma opolskie 60,4 Mazowieckie 88,0 Opolskie 64,4 Podkarpackie 47,0 Podlaskie 47,0 Pomorskie 75,9 )l"skie 60,4 )wi#tokrzyskie 33,8 Warmi$sko-mazurskie 49,9 Wielkopolskie 51,1 Zachodniopomorskie 58,6
W czo ówce sytuowa y si# Dania (5,8%), Szwecja (5,6%) i Niemcy (5,4%). Wska*niki wy!sze lub zbli!one do %redniej europejskiej (4,5%) osi"gn# y tak!e kraje nie nale!"ce w owym czasie do Unii Europejskiej: W#gry (4,7%),
S owacja (4,5%) oraz Czechy (4,3%)4. W Polsce w omawianym roku,
podob-nie jak w poprzednich latach, najwy!sze wydatki zwi"zane by y z mediami. Op aty za abonament radiowy i telewizyjny wynios y 40,68 z na osob#, a za telewizj# kablow" – 93,00 z (rocznie). Kwoty te stanowi" odpowiednio: 10,7% i 24,4% ogó u wydatków na kultur# w polskich gospodarstwach
do-________________ 3 Tam!e.
4 Badanie bud!etów gospodarstw domowych Eurostat. Podaj# za: Raport o Kapitale
mowych5. Wed ug danych z roku 2007 (nowszych nie ma), w%ród polskich województw, których mieszka$cy przeznaczaj" na zakup dóbr i us ug kul-tury kwoty najwy!sze, s": mazowieckie (%rednio 88 z miesi#cznie), pomor-skie (75,9 z ) oraz dolno%l"pomor-skie (67,9 z ). Najmniej wydaj" mieszka$cy %wi#-tokrzyskiego (33,8 z ), podkarpackiego i podlaskiego (47 z ). Mieszka$cy Wielkopolski w roku 2007 miesi#cznie wydawali na kultur# kwot# 51,1 z , lokuj"c swój region w grupie o najni!szych nak adach gospodarstw
domo-wych. Sytuacj# t# obrazuje tabela 56.
________________
5 Kultura w 2007 r., op. cit. 6 Tam!e.
