opracowany w ramach projektu
„Tworzenie programów nauczania oraz scenariuszy lekcji i zajęć wchodzących w skład zestawów narzędzi edukacyjnych wspierających proces kształcenia ogólnego w zakresie kompetencji kluczowych uczniów niezbędnych do poruszania się na rynku pracy”
dofinansowanego ze środków Funduszy Europejskich w ramach
Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój, 2.10 Wysoka jakość systemu oświaty Warszawa 2019
SCENARIUSZ LEKCJI
Program nauczania plastyki w szkole podstawowej
ANNA PREGLER KUBISTYCZNE
ABC
Redakcja merytoryczna – Katarzyna Jasińska
Recenzja merytoryczna – prof. Radosław Cezary Gwizdon Krystyna Ratasiewicz
Urszula Borowska
Agnieszka Ratajczak-Mucharska Redakcja językowa i korekta – Editio
Projekt graficzny i projekt okładki – Editio Skład i redakcja techniczna – Editio Warszawa 2019
Ośrodek Rozwoju Edukacji Aleje Ujazdowskie 28 00-478 Warszawa www.ore.edu.pl
Publikacja jest rozpowszechniana na zasadach wolnej licencji Creative Commons – Użycie niekomercyjne 4.0 Polska (CC-BY-NC).
https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/deed.pl
3
Temat lekcji:
Kubistyczne abc
Klasa/Czas trwania lekcji:
VI albo VII/45 minut
Cele:
uczniowie
przedstawiają widok obiektu w formie zgeometryzowanej,
wykonują pracę plastyczną inspirowaną obserwacją,
współpracują z innymi podczas pracy w grupie,
analizują obrazy kubistyczne i przyporządkowują im tytuł,
dzielą się swoimi spostrzeżeniami dotyczącymi pracy w grupie i jej efektu oraz kubizmu.
Metody/Techniki/Formy pracy:
obserwacja,
działanie twórcze – wykonanie kompozycji,
miniwykład,
prezentacja połączona z wykonaniem zadania,
dyskusja,
praca w grupach.
Środki dydaktyczne:
prosty przedmiot o różnych widokach z różnych stron (np. dzbanek emaliowany z dzióbkiem, uchem i pokrywką),
karteczki z opisem przydziału do 6 grup (1A, 2A, 3A, 4A, 5A, 6A, 1B, 2B, 3B, 4B, 5B, 6B, 1C, 2C, 3C, 4C, 5C, 6C, itd. – aż do takiej ich liczby, jak liczba uczniów w klasie),
kartki A4 w sześciu odcieniach jednego koloru – po tyle sztuk, ile będzie liczyła uczniów każda z 6. grup,
kartki A3 w tym samym kolorze,
klej i nożyczki – po jednym dla każdego ucznia,
prezentacja z dziełami kubistów (np. Juan Gris Martwa natura z młynkiem kawowym i butelką, Tadeusz Makowski Teatr dziecięcy, Rybak, Jean Metzinger Kobieta z wachlarzem, Pablo Picasso Płacząca kobieta, Młoda dziewczyna czytająca książkę, Młoda dziewczyna w fotelu, Fabryka w Horta de Ebro, Martwa natura z plecionym krzesłem, Georges Braque Mężczyzna z gitarą, Port w Normandii, Domy w Estaque,
karteczki z tytułami dzieł z prezentacji i ich autorami – po jednej dla każdej z 6 grup.
4
Komentarz: Ustawiamy na środku sali przedmiot na podwyższeniu, stoliki ustawiamy w 6 wysp.
Opis przebiegu zajęć/lekcji:
1. Co widzimy? – Uczniowie wchodząc do sali, losują karteczki. Prosimy, aby
uczniowie ustawili się wokół wyeksponowanego obiektu w sześciu grupach, zgodnie z liczbą na karteczce. Zadaniem każdej grupy jest przygotowanie opisu obiektu – grupa 1. patrzy na niego z przodu, grupa 2. z tyłu, grupa 3. z jednego boku, grupa 4. z drugiego, grupa 5. „z góry”, a grupa 6. „z dołu”. Następnie przedstawiciele grup odczytują opisy. Zastanawiamy się, co należałoby zrobić, aby ktoś mógł wyobrazić sobie na podstawie opisu cały przedmiot.
2. Komponujemy plastyczny opis – Proponujemy przygotowanie plastycznego pełnego opisu przedmiotu. Każda grupa otrzymuje kartki w tym samym odcieniu (tyle, ile jest osób w grupie). Zadaniem każdego ucznia jest wycięcie ze swojej kartki uproszczonego, zgeometryzowanego kształtu obiektu, w widoku który opisywała jego grupa. Następnie tworzymy nowe grupy – zgodnie z liczbą na wylosowanej karteczce.
W ten sposób w każdej grupie znajdą się osoby ze wszystkimi widokami obiektu.
Teraz stawiamy zadania przed każdą grupą – na dużej kartce ułożyć kompozycję ze wszystkich widoków, która będzie ciekawym opisem obiektu.
Komentarz: Mówiąc o zgeometryzowanym kształcie możemy odwołać się do matematycznej wiedzy uczniów dotyczącej rodzajów figur geometrycznych.
3. Kubizm − co to takiego? – Wywieszamy prace grup, rozmawiamy o nich i oceniamy zgodnie z przyjętym systemem oceniania. Następnie opowiadamy o kubizmie, odwołując się także do doświadczeń uczniów z pracy na lekcji i jej efektów.
4. Podsumujmy – Rozdajemy każdej grupie zestaw karteczek. Na każdej z nich znajduje się tytuł obrazu oraz imię i nazwisko jego twórcy. Następnie wyświetlamy te obrazy, a zadaniem grupy jest dobranie tytułu do obrazu i ułożenie karteczek w takiej kolejności, w jakiej prezentowane są prace. Po zakończeniu prezentacji wyświetlamy ją ponownie, podając kolejno tytuł i twórcę danego dzieła. Uczniowie sprawdzają, czy właściwie dobrali informacje o obrazie. Pytamy, co podpowiedziało im jego tytuł i rozmawiamy o użytych środkach wyrazu charakterystycznych dla kubizmu. Na zakończenie podsumowujemy pracę grup podczas lekcji, oceniając ją zgodnie z przyjętym systemem oceniania, i pytamy uczniów o ich odczucia związane z wykonywanym zadaniem, jego efektami oraz poznanym kierunkiem sztuki.
