Głos Wąbrzeski 1928.02.14, R. 8, nr 19

OS WĄBRZESKI

hib rwretv May ebon**QPONMLKJIHGFEDCBA

P o n ie d z ia łe k K a ta rz y n y p . W to re k W a le n te g o k a p l. m . Ś ro d a F a u sty n y m ę c z .

a • Z* ogtoaz. pobiera »ię od wierna

głoszenia • mm. (7 łam.) 10 gr, za reklamy na atr. 34am. w wiadomościach potocznych 30 gr na pierw­

szej atr. 50 gr. Rabatu udziela ale przy częatem ogła­

szaniu. .Głos Wąbrzeski" wychodzi trzy razy tygodn.

i to w poniedziałek, środą i piątek. Skrzynka poczto­

wa 23. Redakcja i administracja ul. Mickiewicza tł Telefon 80. Konto czekowe P. K. O. Poznań 204,252.

D ziś w sc h ó d sło ń c a o g o d z . .7 2 5 z a c h . 5 . 4

Ju tro a n „ 7 .2 4 „ 5 . 6

D ziś „ k s ię ż y c a , 1 2 .3 7 B 10.17

Nr. 19 Wąbrzeźno, wtorek 14 lutego 1928 r. Rok VIII

Preu ze zdrsjcami sprzęg nariital.

N a sz e P o m o rze sta n o w i n ie ty lk o p e rłę p o śró d ró ż n y ch z iem R z e cz y p o sp o lite j, le c z je st o n o z a ­ ra z e m sz c z e g ó ln ie j p o ż ą d a n y m k ą sk ie m d la n a ­ sz y c h w ro g ó w , n a k tó ry o strz ą so b ie o n i z ę b y o d p ie rw sz y ch c h w il p o łą c z e n ia n a sz e g o z M a c ie rz ą.

T o te ż tu ta j sz cz e g ó ln ie jsz ą tro sk ą i n ie p o k o ­ je m n a p a w ać m u si se rc e k a ż d e g o n a ro d o w o m y . śląc e g o P o la k a to w ie lk ie ro z b ic ie n a ró ż n e stro n ­ n ic tw a , ja k ie w id z im y o b e c n ie p rz e d w y b o ra m i.

Żywioł polski na Pomorzu zamiast iść razem, wspólaie w karnych i zwartych »e ragach do wyborów, jak to m iało d a w n ie j m iej­

sc e z a c z a só w p ru sk ie j n ie w o li — obaouie idzie rozbity i podzielony n iety lk o n a k ilk a w ięk szy ch stro n n ic tw i u g ru p o w a ń p o lity c zn y c h a le p o n a d to p o d z ie lo n y n a c a ły sz e re g d ro b n y c h , o so b iste m i je d y n ie in te re sa m ip o d y k to w a n y c hg ru p e k i k ó łe k z g ła sz a ją c y c h sw o je listy k a n d y d a tó w p o se lsk ic h . L isty te o c z y w iśc ie n ie m a ją n a jm n ie jsz y c h w i­ d o k ó w p o w o d ze n ia , b o n ie m o g ą sk u p ić w ięc e j ja k p a rę ty sięc y g ło só w , k tó re n ic n ie z n a c z ą i n ie w y starc z ą d o w y b ran ia c h o ć b y je d n e g o ty lk o p o sła .

O c z y w iśc ie , że g ło sy p o lsk ie o d d a n e n a ta ­ k ie lo k a ln e o d rę b n e listy z u p e łn ie p rz e p a d n ą , sta n o w ią c w ię k sz ą k lę sk ę d la sp ra w y p o lsk iej n a P o m o rz u . B y ło b y to d la n a s rz e c z ą c a łk ie m o b o­ ję tn ą , ż e so b ie je d e n lu b d ru g i d u re ń , c h o­ ru jąc y n a m a n ję p o sło w a n ia , z g ło sił sw o ją o so b n ą listę i id z ie z n ią d o w y b o ró w . A le m u sim y n ie z a p o m in a ć a n i n a c h w ilę o te rn , jak wielkie niebezpieczeństwo narodowe grozi nam tutaj na Pomorzu wskutek takiego warcholstwa poszczególnych osób.

Nam, Polakom nie wolno rozbijać głosów polskich, bo jest to zdradą dla interesów na­

rodowych, z której skorzystają tylko nasi wrogowie.

P a trz m y ja k a z g o d a i so lid a rn o ść p a n u je w śró d N ie m c ó w . T a m n ie m a ż a d n e g o w a rch o l­ stw a , n ie m a g n u śn o śc i i o sp a ło śc i w y b o rcz e j.

T a m p a n u je je d n o ść i z g o d a , tam k a ż d y Nie­

miec nie zapomni ani nie zaniedba w dniu głosowania oddać swój głos na jedną nie­

miecką listę w y b o rczą. A ja k i b ę d z ie w y n ik ro z b ic ia g ło só w p o lsk ic h n a d ro b n e listy ? O tó ż ta k i, ż e N ie m c y w y b io rą sw o je g o p o sła w k a ż ­ d y m o k rę g u w y b o rc z y m , b o n a sz e p o lsk ie g ło sy o d d a n e n a listy w a rc h o łó w p o lity c z n y ch z u p e ł­ n ie p rz e p a d n ą d la o g ó ln eg o ra c h u n k u p o lsk ich g ło só w w y b o rcz y c h . Oczywiście, że z tego wielkiego rozbicia głosów polskich Niemcy cieszą się i już dzisiaj pewni są swego zwy­

cięstwa.

A le c z y m y , P o la c y m ie sz k a ją c y n a P o m o rz u , d o p u śc im y d o ta k ie j z d ra d y in te resó w n a ro d o­

w y c h d o ja k ie j p o su n ę li się n ie p o c zy ta ln i w a r­

c h o li p o lity c z n i, w y sta w ia ją c p o 12 lu b 13 list k a n d y d a ck ic h w k a ż d y m o k rę g u ? Nie! Na te pozwolić nie możemy. M y, n a ro d o w o m y ślą c y , P o la c y , m u sim y to w a rc h o lstw o p o sz c z e g ó ln y c h je d n o ste k u k ró c ić i b łę d y ic h n a p ra w ić o c z y w iśc ie , ż e n ie m o ż em y n ik o g o z m u sić d o w y c o fa n ia z ło­ ż o n e j listy , b o n a sze lib e ra ln e p ra w o d aw stw o n a to n ie z e zw a la, ale mamy całkowitą możność zlikwidowania tej szkodliwej roboty przez oddanie masowe głosów naszych na listę jedności narodowej na Pomorzu, o b ejm u jącą n a jw ię k sz ą ilo ść stro n n ic tw p o lsk ich i k a to lic k ic h ,

i. j. na listę N. 30 Katolickiej Unji Ziem Zachodnich.

N iec h a j n a listy p o lity c z n y c h w a rc h o łó w n ie p a d n ie a n i je d e n g ło s p o lsk i, n ie c h aj z a śle ­ p ie n i a m b ic ją , niepoczytalni zdrajcy jedności

narodowej nie dostaną od nas ani jednej kartki wyborczej. N iech aj zo b aczą, że sp o łe­

c z eń stw o p o m o rsk ie u m ie b y ć so lid a rn e i b ro n ić h a sła je d n o śc i n a ro d o w e j n a z a g ro ż o n e j n a p o re m n ie m ie c k im ru b ie ż y R z e c z y p o sp o lite j.

Precz ze zdrajcami jedności narodowej,

Przed porozumieniem z Litwą.

Zaleski Co powiedział min.

W a rsz a w a , 9 . 2 . L ite w sk a a g e n c ja te leg ra­ ficz n a „ E lta“ p o d a je w y w iad u d z ie lo n y p rz e z m in . sp r. z a g r. p . Z a lesk ie g o , p rz e d sta w ic ie lo w i p ra sy lite w sk ie j, b a w ią c em u w W a rsz aw ie p ro f. B it"

ź y sz c e .

N a p y ta n ie , ja k n a leż y ro z u m ieć o k o lic z n o ść, iż P o lsk a w u k ła d z ie h a n d lo w y m z E s to n ją z a ­ strze g ła t. z w . „ k lau z u lę lite w s k ą” i ż e d o m a g a się te j k la u z u li ró w n ie ż w u m o w ie h a n d lo w ej z Ł o tw ą , m in . Z a les k i o d p o w ied z ia ł, ż e P o lsk a p ra­ g n ie w te n sp o só b p o d k re ślić u p rz y w ile jo w an e stan o w isk o L itw y w o b e c P o lsk i i d a je tern W y ra z sw eg o z a in te re so w a n ia się z a g ad n ie n iem p rz y­ sz ły c h sto su n k ó w p o lsk o -lite w sk ic h .

C o się ty c zy p o w ro tu d o P o lsk i w y sie d lo n y c h iz g ra n ic p a ń s tw a L itw in ó w o b y w a teli p o lsk ic h , m n . Z a le s k i o św ia d c z y ł, ż ed o ty c h c z as a n i je d en z w y sie d lo n y c h n ie z w ró cił się d o w ła d z p o lsk ic h

Rząd zabiera się energicznie do wywrotowców.

Znowu prowokacyjne wystąpienie Hromady.

W iln o . W z w ią z k u z m a ją c y m się o d b y ć p ro c ese m k o m u n isty c z n e j H ro m a d y w W iln ie , w szy stk ie o rg a n iz ac je w y w ro to w o -k o m u n isty c z n e , p o sia d ają ce sw ą c e n tra lę w M iń sk u , p rz e jaw iają n ie z w y k le in te n sy w n ą a k c ję, p o p ie ra n ą p rz e z rz ą d B iało ru si so w ie c k ie j. M o p r. G . P . U . itd . Je d n o­ c z e śn ie stw ie rd zo n o , ż e a k c ja ta m a n a c e lu p ro ­ p a g a n d ę w y b o rc z ą . W o sta tn im c z a sie z p o le ­ c e n ia c e n trali m iń sk ie j n a z iem iac h w sc h o d n ich , z w ła sz c z a z a ś n a te re n ie w o je w ó d z tw a w ileń sk o - n o w o g ró d z k ieg o , d a je się z a u w aż y ć n ie z w y k ła a k ty w n o ść c z y n n ik ó w k o m u n isty c zn o -sz p ie g o w - sk ich i w y w ro to w y c h .

W z w ią z k u z te m o d sz e re g u d n i w ła d z e b e z p iec z e ń stw a p rz y stą p iły d o lik w id a c ji p o sz c z e­ g ó ln y c h g n ia z d w y w ro to w y c h i o rg a n iza c y j b o l­

sz ew ick ic h . P o z a p rz e p ro w a d z o n e m i d o ty c h c z a s a re sz to w a n iam i d o w ia d u je m y się o d a lszy c h k ro - k a c h , sk ie ro w a n y c h p rz e c iw k o p o z o sta ło ścio m |

Nauczycielstwo Pomorza za „Katolicką Unją Ziem Zachodnich".

Z o k a z ji p o sie d z e n ia prezesów kół „Sto­

warzyszenia Chrzęść. Narodowych Nauczy­

cieli Szkół Powszechnych" z całego Pomorza, o d b y ł się o n e g d a j w G ru d z ią d z u Ogólny zjazd Nauczycielstwa Pomorskiego.

N a z je ź d z ić u tw o rz o n o „Nauczycielski Ko­

mitet Wyborczy Pomorza”, n a k tó re g o c z e le s ta n ą ł b. poseł Albin Nowicki, zn an y d z ia ła c z n a n iw ie o św ia ty sz k o ln ej. S e k re ta rz em K o m ite­ tu w y b ra n o p . Ć. Kalinowskiego. K o m itet ten b ę d z ie k ie ro w a ł na terenie Pomorza całą akcją wyborczą nauczycielstwa.

Uracsysb Afcademja w Wąbrssinie.

Ja k w c a łe j P o lsc e , ja k w w szy stk ich m ia s­

ta c h — ta k i w n a sze m m ie śc ie o d b y ła się w u b . n ie d z ie lę o g o d z . 12 u ro c z y sta a k a d e m ja p a p ie ­ sk a . N a p ro g ra m te j p o d n io słe j u ro c z y sto śc i z ło ży ły się d e k la m a cje , śp iew y — o ra z b . c ie k a­

w ie u ję ty w y k ła d k s. p ro f. J. B re jsk ie g o . W w y­ k ła d z ie sw y m p rz e d sta w ił k s. B re jsk i p o tę g ę w ia -

precz z warchołami, działającymi świadomie lub nieświadomie na korzyść ^Niemców! M y P o la cy i k a to lic y P o m o rz a so lid a rn ie g ło so w a ć b ę d z ie m y na listę Katolickiej Unji Ziem Za­

chodnich, o d d ając w d n iu 4 m a rc a k a rtk ę

। z n u m e re m 30.

prof. Birżyszce.

z p ro śb ą o z e zw o len ie n a p o w ró t, c h o ć P o lsk a g o to w ą je st w sz ec h stro n n ie ro z p a trz e ć p ra w a w y­ sie d lo n y c h d o o b y w a telstw a p o lsk ie g o .

W d a lsz y m c iąg u ro z m o w y m in . Z a le sk i p o ­ d n ió sł k w e stję sp e cja ln e g o p o ro z u m ie n ia z L itw ą w sp ra w ie n a u c z y c ie li lite w sk ic h , k tó ry c h w P o l­ sc e b ra k . P o lsk a w z a sa d z ie n ie je st p rz e c iw n a p o w ro to w i w y sie d lo n y c h n a u cz y c ie li litew sk ich , je d n ak ż e k a ż d y w y p a d e k m u si b y ć ro z strz y g a n y in d y w id u a ln ie .

N a z a p y ta n ie, c z y u d z ia ł M a rsz a łk a P iłs u d s­

k ie g o w u ro c z y sto śc ia c h w ile ń sk ic h w d n . 9 p a ź ­ d z ie rn ik a , w ro c z n ic ę z a ję c ia W iln a p rz e z P o lsk ę o z n a c za u z n a n ie p rz e z rz ą d P o lsk i k ro k u g p n . Ż e lig o w sk ie g o , m in . Z a le s k i m iał o d p o w ie d z ie ć:

— M a rsz a łe k P iłsu d sk i b a w ił w ó w c z as w W iln ie ja k o w iln ian in .

b iało ru sk iej H ro m ad y , k tó re j c z ło n k o w ie g ru p u ją się o b e c n ie k o ło t. zw . b ia ło ru sk ie g o w ło śc iań sk o - ro b o tn ic ze g o z jed n o c z e n ia.

W G łę b o k ie m a re sz to w a n o k ie ro w n ik a b ia­ ło ru sk ieg o b a n k u w sp ó łd z ie lc z e g o Ja rk a w c a . J e ­ d n o c z e śn ie a re szto w a n o c z ło n k ó w stro n n ic tw a w ło śc ia ń sk o -ro b o tn ic z eg o z je d n o c z e n ia: W . S k ó r­ k o , N ie śc ie ro w ic za i R z e ź k ę . O statn io sta li o n i n a c z e le k o m ite tu w y b o rc z e g o Z je d n o c z e n ia , p ro w a d z ą c a k c ję k o m u n isty c z n ą .

W W iln ie d o k o n a n o a re sz to w a n ia trz ec h c z ło n k ó w b ia ło ru sk ie j p a rtji w ło śc ia ń sk ie j. W szy sc y z a jm o w a li w y b itn e sta n o w isk a w p o p rz e d n ie j a k c ji H ro m a d y .

P ró c z te g o a re sz to w a n o se k re ta rz a to w a rz y stw a b iało ru sk ieg o , K a rp a , o ra z b y łeg o c z ło n k a H ro­ m a d y , R e sz e to w a , k tó ry n ie d a w n o z ra m ie n ia p a rtji k o m u n isty c z n e jp rz e sz e d ł d o K a sy C h o ry c h .

P rz y o g ó ln y m z a p a le z ja zd u c h w a lił je d n o­ m y śln ie zawezwać całe bez wyjątku nauczy­

cielstwo pomorskie do czynnego brania udzia­ łu na rzecz „Katolickiej Unji Ziem Zachod­

nich", czyli listy Nr. 30.

Je st w ię c rz e c z ą n ie w ą tp liw ą , ż e u c h w a ła ta d o ty cz ą c a o lb rz y m ie j rz e sz y n a u c z y c ie li p o m o r­ sk ic h i ic h n a jb liż sze g o o to c ze n ia , podnieść mu­

si w poważny sposób szanse zwycięstwa tego silnego bloku politycznego, mającego na celu zjednoczenie na gruncie katolickim i naro­

dowym całego społeczeństwa pomorskiego.

ry C h ry stu so w e j, z n a c z e n ie S to lic y A p o sto lsk ie j d la św ia ta. W k o ń c u sw eg o p rz e m ó w ie n ia k s.

B re jsk i p rz e d sta w ił d z ia ła ln o ść P iu sa X I. ja k o ó w c z e sn e g o w iz y ta to ra w T a ic ie , o ra z je g o ż y ­ c io ry s. P rz e m ó w ien ie sw o je z a k o ń cz y ł o k rz y­ k ie m : O jciec S w . P iu s X I. — N ie ch ź y je—k tó re ' d o n o śn ie p o w tó rz y li trz y k ro tn ie z e b ra n i.

Wiee P. P. S. w Wąbmśaie.

^DCBA

Z a g a je n ie . — R e fe r a ty * — A ta k n a k le r i g s ra s ą n a r o d o w ą — O b u rz e n ie w ś ró d

s łu c h a c z y . — B ó jk a . — R o z w ią z a n ie w ie c u .ZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA W iecP . P . S. zo stał zw o łan y n a n ied zielę 12. bm .

'n a g o d z. 12-tą n a p lacu lu k su so w y m . W iec ro z­

p o czął o k o ło godz. 112 l-szej p rezes E ich b erg er i o d d aje g ło s p rzy b y łem u referen to w i C h ęciń sk ie­

m u z T o ru n ia. N i sam y m p o czątk u p o w iad a re­

feren t, że z p o w o d u p rzed staw ien ia h isto rji P . P . S . — b ęd zie czy tał zę sk ry p tu — ab y się n ie om ylić. S łu ch acze jed n ak że stw ierd zić m ogli — że referen t alb o źle m iał o w ą „h isto rjft“ o p raco - w an ą — alb o n ie u m iał sw eg o p ism a p rzeczy tać.

B łęd y , k tó re referen t p o d aw ał, b y ły tek rażące

— że o k azy w ał zu p ełn ą n ieśw iad o m o ść tem atu . N a zak o ń czen ie p rzeczy tał p ro g ram P . P . S . p rzy ­ rzek ając — że on b ęd zie w p ro w ad zo n y w ży cie

— p rzez p rzyszły sejm , o ile ty lk o przy w y b o rach oni zw y ciężą!

Jak o d ru g i zab rał g ło s n iej. B aran m ech a­

n ik z T o ru n ia — k an d y d at na p o sła, k tó ry p rze­

su w ał p rzed o czam i słu ch aczy — „straszn e obrazy*

z ży cia ro b o tn ik a. W p rzem o w ie sw ej B aran o św iad czy ł, że P . P . S . n ie m a za cel — w alk i z k o ścio łem . T w ierd zen ie w ięc „G ło su W ąb rze ­ sk ieg o " i „S ło w a P o m o rsk ieg o * — jak ob y so cja­

liści p row adzili w alk ę z k lerem — n ie p o leg a n a p raw dzie. — T ak p o w ied ział to w arzy sz B aran — nie p am iętał jed n ak o sw em tw ierd zen ia w d al­

szym ciąg u sw eg o referatu . T w ierd ził on bow iem ,

jniBiji ii lamgg 'w wmu n rg " joi,jiw in rj« a s B M F 5 fflMaBagMBł ł<m fiirłanoM»BMBKHM8^a

że k sięża m ają iść — tam — p iln o w ać k o ścio ła — a n ie m ieszać się do p o lity k i. D o teg o są k się żam i. — C óż jed n ak z tak ieg o tw ierd zen ia w y n i­

k a? Jeżeli jesteś k sięd zem — p iln u j k o ścio ła n ie m ieszaj się d o p o lity k i I — Jesteś k u p cem — siąd ź za ład ą, sp rzed aw aj, n ie in teresu j się p o lity k ą 1 — Jesteś ro b o tn ik iem — p racuj — bo za to ci, p łacę

- n ie in teresu j się p o lity k ą!

W id zim y w ięc, że n iesłu szn e jest tak ie tw ier­

d zen ie ! K ażd y stan , k aśd y saw ó d w iaien m ieć sw o ich p rzed staw icieli w parlauaeaci®

— ab y tam b ro n ić sw y ch p raw i in teresó w . G d y to w arzy sz B aran k ry ty k o w ał księży, ro z­

leg ły się o k lask i i b raw a n ieliczn ych „p rzek u p io ­ n y ch k laterm ach eró w ”. O d czu w ały się jed n a­

k o w o ż g ło sy p ro testu — - p o d czas k tó reg o p rzy ­ szło do b ó jk i, — sk u tk iem czeg o p o licja m u siała w iec ro zw iązać. — C iekaw em b y ło tw ierd zen ie jed n eg o z so cjalistó w , że „G ło s W ąb rzesk i" w sw y ch artyk u łach p isał, ażeb y w iec P . P . S . ro z­

bić. — Z d aje m i się jed n ak , że ro zw iązan ie w ie­

cu b y ło na ręk ę P . P . S . N ie d o szło b o w iem do d y sk u sji, w k tó rej w y jaśn iło b y się zap ew n ie sta­

n o w isk o P . P . S.

Z azn aczy ć w y p ad a, że p o d czas w iecu — sze­

rzy ła p ro p ag an d ę N . P . R ., k tó ra ro zd ała sp o rą ilo ść o d ezw .

Z je d n . G c s p .

1. Jan B rejski, T o ru ń , em er. W o jew o d a, 2. K rajnik Jan , S w ierczy n k i, B rodn., ro ln ik , 3. K ru szew sk i Jan, P rątn ica L ub., ro ln ik , 4. K raj­

n ik B olesł., N iem . B rzozie ro ln ik , 5. L ew alsk i A n t., Z ło to w o , L u b . ro ln ik , 6 C h m ielew sk i L eo n , d k ęp sk W ąb rzeźn o , ro lnik , 7. S zczep an o w sk i B ron., D u że R ad o w isk a W ąb rzeźn o roi., 8. W i­

śn iew sk i Józef, L u b aw a, k u p iec, 9. K ró lik o w sk i A lek s. W rzo sy T o r. rzem ieśln ik , 10 H ep k a P io tr, N ow e P ru sy C h o jn ., ro ln ik .

P . S . L . W y z w o le n ie .

2. C h araszy n W oj., ro ln ik , C h ełm ża, 2. K ru k T o m asz, ro ln ik , Z elg n o T o ru ń sk ie, 3. K u czem b a K azim ierz, ro ln ik , G rzeg o rz C h ełm iń sk i, 4. P ark a Ignacy, ro ln ik , G o stk ow o T o r., 5. M aziarsk i P io tr, ro ln ik , D o ln a G ru p a S w iecie, 6. B erk o w icz Jan ro ln ik , P iw n ice T o r. 7. S try ła S tan ., roln., T o m k i B rodn., 8. T o rk o w sk i Józef, ro ln ik , G rzeg o rz C h ełm

E k o n o m ic z n y O g ó ln y D o b r o b y t.

3. C zarn o w sk i Ł u cjan A n to n i 60 lat, ek o n o­

m ista m iern iczy T o iu ń , d o S ejm u i S en atu . P . P . S . N r . 2 .

4. N eh rin g S tan ., sek r. Z w . Z aw . R . R oi.

C h ełm ża, 2. D o m ań sk a H elen a, k raw co w a, T o ru ń , 3. W o jty ra P io tr, ślu sarz, B ro d nica, 4. A d jań czy k S tan ., d ru k arz, T o ru ń , 5. S w in iarsk i W ład ., k u p iec, N o w em iasto , 6. G rab o w sk i B ernard , ro b o tn ., T o ­ ruń, 7. P rzy k lęg W alen ty, cieśla, T o ru ń , 8. B aran Józef, m ech an ik , T o ru ń , 9. Z ieliń sk i A n to n i, ro ­ b o tn ik , T o ru ń , 10. S zczy p iń sk i F ran c., m u rarz T o ru ń.

Olręg 31 (toruński).

O k rę g io r& s ń s k i o b e jm o je p o w ia ty ; to rs iń s k a , w ą b r z e s k i, c h e łm iń s k i, b r ó d - m e k ij lu b a w s k i i d z ^ łd o w s k i.

K a t. tin ja Z ie m Z a c h . N r . 3 0 , 1. D o n im irsk i Jan, Ł y som ice, 2. A u g u sty n S ero ży ń sk i, L ek arty lu b . roL , 3. A n to n i C h w astek , W ąb rzeźn o — k u p iec, 4. T ad eusz O d ro w sk i, T rzeb - sk ieo o le ro ln ik , 5. L ^on P en k ala, T o ru ń — k u p iec, 6. F ran ciszek G ó reck i, W ielk a Ł ąk a, ro b o tn ., 8. Jan Ł u k iew sk i, G ręb o cin , ro ln ik , 9. W ład y sław Jab ło ń sk i, N o w em iasto , cu k ro w n . 10 A n to n i H ej- ka, L u b aw a, p rzem y sło w iec.

P . B I. K a i. 2 5 .

2. R ząsa F ran c., B ru d zaw , p. w ąb rzesk i ro l­

n ik , 2. R og& la Józef, T o ru ń , arch itek t, 3. H o jak P io tr, C h ełm n o , urz. p ry w ., 4 D ro zd o w sk i R ern ., M o czad ło, b ro d n . roln. 5. N ad olsk i F ran c., S am ­ p ław a, pow . lu b aw sk i ro ln ., 6. P atu ła Jan, K ielo C h ełm n o , ro ln ik . 7. C ero w sk i A nt. N ieży w ięć, B ro d n ica., roln., 8. S zsł& ch F ran c., W . R y ch no - w o, w ąb rz., roln., 9. C esarz S tan ., T o ru ń d zien ­ n ik arz, 10. D u liń sk i W acław , T o ru ń , ro b o tn .

L is ta K a t. N a r . N r . 2 4 .

3. M ich ałek S tefan, ad w o k at, T o ru ń , 2. W rze- i siń sk i F ra n c , ro ln ik , L ip n ica W ąb rz., 3. S ach a ' S tefan , red ak to r T o ru ń , 4. b treh lau A n astazy , ; k u p . rzem ., C h ełm ża, 5. M arań sk i S tan., ro ln ik , ] N o w a C h ełm ża, 6 D o erffero w a Z o fja, żo n a ; ad w o k ata T o ru ń , 7. D r P io tro w sk i Jan, ap tek arz, j W ąb rzeźn o , 8. B izan S ylw . dyr. B an k u B ro d n ica, ; 9. C zech S zy m o n, p rzem y sł. D ziałd o w o , 10. D r. * B rasse L eo n , lek arz, L u b aw a.

N a r o d o w y P a ń s tw . B lo k P r a c y N r . 2 1 . j 4. D r. K o n ieczn y F ran c., p o d p ro k . S taro g ard , ■ 2. D ry g alsk i A n d rzej, 3. S zy m ań sk i M ak sy m iljan, ’

4. O lszew sk i T o m ssz, ro b o tn ik , P elp lin , 5. S zu m i ski S tan isław , m ag az. poczt., G ru d ziąd z.

M n ie js z o ś ć N r . 1 8 ,

1. B arczew sk i E rn est, D ziałd o w o , su p erin ten - i d en t, 2. M oritz B erth o ld , K ijew o, C h ełm n o , rolnik, j 3. S p itzer W illi, ad w o k at, B ydgoszcz, 4, Z ittlau

; R o b ert, B y d g o szcz, sek r. zw . rob., 5. R ed zan o w - sk i roln. K isiny, D ziałdo w o , 6. S p itzer E rich , Z eg arto w ice C h eł, ad m in istrato r, 7. T ren k el W ilh., C h ełm ża, k u p iec, 8. G o rd on H ein rich , T o ru ń , fo­

to g raf, 9. H ó tzel K urt, B y rk an ek , B ro d n ica, w łaśc.

d ó b r. ryc. 10. S ch afer B runo, W ąb rzeźn o , k u p iec.

Z w ią z e k C h ło p s k a N r . 1 4 .

2. R y czk o w sk i W o je., ro ln ik W ąb rzeźn o , i 2. C zapla A n d rzej, ro ln ik , L izan o w o, 3. G rąb o w -

■ sk i Ign. ro ln ik , 4. H y d zik M ik o łaj, ro ln ik , O rze­

ch ó w k o , 5. R u m iesz D y m itr, ro ln ik T rzcian o , 6. C ielica P io tr, ro ln ik , R y ń sk , 7. Jach iń czak W in cen ty , ro ln ik R y ń sk, 8. C zarn y P aw eł, ro ln ik

; R y ń sk , 9. K ato w icz W aw rzy n iec, ro ln ik Ł ab ęd ź, 10. K aran t A d am rolnik, U ciąż.

N . P . R . N r . 7 .

3. P aw lak W o jciech , urz. pryw ., T o ru ń , 2.

M alin o w sk i W alen ty , urz. Z . Z . P . T o ru ń , 3. M i­

ch ejd a T ad ., lek arz D ziałdo w o , 4. A n tczak A n t., d y r. d ru k ., T o ru ń , 5. K reng elew sk i Jan, sek r.

Z Z P . D ziałd o w o , 6 N iem ier Ig n acy , urz., N o w e­

m iasto , 7. S u m srsk i B ron., ro b ., L idzb ark , 8. B ar­

to szew sk i F ran c., stry g acz, G o lu b , 9. D o czy k A d am , sek r. Z Z P . N o w em iasto , l0. K o n ieczny A n d rzej, u rz. p ry w ,, T o ru ń .

Swuaitat PomersMegs Z*?iąiMu Śpiesaesysh.

Z arząd Z w iązk u [zw ołuje n a d zień b, m arca br. d o T o ru n ia zeb ran ie d h ó w p rezesó w i d y ry ­ g en tó w p o szczeg ó ln y ch k ó ł śp iew aczy ch . P o ­ czątek zeb ran ia o g o d zin ie 3 po p o łu d n iu w D w o ­ rze A rtu sa sala „L u tn i".

W ty m że d n iu o d b ęd zie się w T eatrze M iej­

skim k o n cert chórów , k tó reg o czy sty zysk p rze­

zn acza się n a p o m n ik C h o p in a. N a k o n cercie b ęd ą o d śp iew an e p ieśn i p rzezn aczo n e n a o g ó lne ch ó ry zw iązk ow e, d lateg o w szy scy d h o w ie d y ry ­ g en ci p o w in n i p rzy b y ć, by się zap o zn ać z in ter­

p retacją u tw o ró w , co p o zw o li im p rzy g o to w ać w łaściw ie sw o je chóry.

„C ześć P ieśn i"

Z arząd Z w iązk u

Telegram ©1«8 Św. x ekasji uroesystej Atsdemjl Papieskiej.

K o m itet o rg an izacy jn y A k adem ji P ap iesk iej, k tó ra się o d b y ła w d n iu 12 lu teg o r. b. w sali R ad y M iejsk iej, w y słał d o W atyk an u list z p ro ś­

b ą o b ło g o sław ień stw o. S ek retarz S tan u K s. K ar­

d y n ał G asp arri, p rzesłał n a ręce N u n cjatu ry A - p o sto lskiej n astęp u jący serd eczn y teleg ram :

„N u ncjatu ra A p o sto lsk a, W arszaw a.

R zy m , d n . 10 lu teg o 1928 g. 21.

Jego Ś w iąto b liw o ść O jciec S w . P iu s X I, b ar­

d zo w zru szo n y u ro czy sty m h o łd em crg an izacy j k ato lick ich w W arszaw ie z o k azji 6-tej ro czn icy k o ro n acji, czu je się szczęśliw y m , że m o że p o w ­ tó rzy ć w y razy S w ej łask aw ej ży czliw o ści d la szla­

ch etn eg o , zaw sze w iern eg o n aro d u i d zięk u jąc z serca, p rzesyła o rg an izato ro m i u częstn ik o m u ro­

czy sto ści, jak o też całej P o lsce B ło g o sław ień stw o A p o sto lsk ie.

K ard y n ał G asp arri".

N E L L Y L IE U T IE R

Ż o n a R en eg ata.

37) (C iąg dalszy).

— M ogę być w ięc p ew n ą, że choć ją p iln u ją, sp o tk am ją sam ą? — zap y tała p an i S au v aitre.

H erm an zro b ił zn ak p o tak ujący i u k azał ręk ą b iałą p o stać, p rzesu w ającą się p o za d rzew am i.

— W id zi p an i — d o d ał — id zie tam z k w ia­

tam i, p rzeg ląd ać się w w o d zie jak zaw sze.

K lem en cja sp o jrzała w stro n ę w y ciąg n iętej ręk i H erm an a i zo b aczy ła M artę, k tó ra p o w oli zn ik n ęła.

A le p o stęp o w ała k ro k iem tak p o w o ln y m i n iepew ny m , iż z łatw o ścią m o g ła ją b y ła dogon ić.

— C zy ch cesz p an i, ab y m jej p rzeszk o d ził iść d alej? — sp y tał H erm an zg ad u jąc m yśl K le- m en cji.

A le su ro w e sp o jrzen ie K lem en cji, p rzy k u ło go n aty ch m iast do m iejsca,

— O b iecałeś m i, że b ęd zięsz d o b ry dla niej

— o zw ała się zaraz — p o zo staw ją w ięc w sp o ­ k o ju , sam a ją zaraz d o g o n ię.

I p rzy śp ieszając k ro k u , p an i S av aitre p u ściła się lask iem , jak o d reg ą n ajk ró tszą; ale zaled w ie go m in ęła, M arta czu jąc się sam ą i w olną, zaczęła k lask ać w ręce, w y k rzy w iać rad o śn ie i p u ściła się tak hyżo, źe p an i S au v aitre straciła p raw ie n ad zieję zró w n an ia się z n ią na tak iej p rzestrzeni.

P ew n a, że k to ś m a na o k u o b łąk aną, K le­

m en cja zw o ln iła b ieg u i p o stęp o w ała w odległo*

ści stu k ro k ó w ślad em M arty . N araz u sły szała k rzy k o stry d ziew czy n y i za k ilk a chw il b y ła p rzy niej.

L ek k i w zg ó rek , u p o d n ó ża, k tó reg o zn ajd o ­ w ała się b ied n a M arta, o d d zielał ją jeszcze do p an i b au v aitre, k tó ra u zn ała za sto so w n e n ie p o ­ k azać się jej, d o p ó k i n ie p rzek o n a się co ją w zru ­ szyło tak b ard zo .

M arta n ie b y ła sam a.

W p o b liżu m ężczy zn a, p rzy b yły ścieżk ą o k a­

lającą sad zaw k ę, zd aw ał się w p atry w ać w n ią z d ziw n y m o g n iem , k tó ry p an i S au v aitre o d g ad ła raczej niż d o strzeg ła, tw arz b o w iem p rzech o d n ia zasłan iała so b ą sam a M arta, sto jąca p rzed nim .

N ag le w y ciąg n ięła ram io n a, jak b y b ro n iąc się p rzed n iezn an em n ieb ezpieczeń stw em i d o ­ b y w ając k rzy k o statn i, w k tó ry m p an i S au v aitre zd aw ało się ro zp o zn aw ać te sło w a:

— O n I to o n i — b ied n e d ziew czę, jak g d y b y o d n alazło ro zu m , k tó ry u k azy w ał jej p rzep aść, cisn ęła się g ło w ą n a d ó ł w sad zaw k ę, do k tó rej co d zien n ie ch o d ziła się p rzeg ląd ać.

N iezn ajo m y , p rzerażo n y , zaw ah ał się chw ilę.

K lem encja an i ch w ili.

Jed ny m rzu tem o k a p o zn ała sw ego m ęża, d ru g im o g arn ęła całe n ieb ezp ieczeń stw o M arty.

Jed ny m sk o kiem b y ła ju ż w w o d zie, w tern sam em m iejscu , g d zie rzu ciła się o b łąk ana.

W id ząc k o b ietę, k tó rą k o ch ał n arażającą się n a śm ierć p raw ie p ew n ą, p an S au v aitre n ie w a­

h ał się ju ż i sam w szed ł w w o d ę w ślad M arty i K lem en cji.

A le cała ta scen a m iała in n ego św iad k a, k tó ­ reg o o b ecn o ści n ik t n ie p o d ejrzy w ał.

N ie tracąc an i n a ch w ilę z o czu M arty w je p rzech ad zk ach sam o tn y ch , H en ry k d ’O llw ille sto jąc o k ilk a k ro k ó w , w id ział w szy stk o co do p iero zaszło . W szy stk o o d g ad ł, w szy stk o zro zu m iał, i nim p an S au v aitre zd o łał się zd ecy d o w a w ejść w w o d ę, ju ż p o ch w y cił K lem en cją, u trzy m u jącą M artę n a ręk u i u ło ży ł o b ie k o b iety , n a p ó ł o m d lałe, n a brzegu.

W szy stk o to stało się w czasie tak k ró tk im , że p o zw alało w różyć, iż w y p ad ek ten n ie stan ie się zlo w ro g iem d la M arty .

K lem en cja p o w ró ciw szy p ierw sza d o p rzy to m ­ ności, p o ch y liła się n ad b ied ną o b łąkan ą, by za­

p ew n ić się czy źyje.

H en ry k d O llw iller, k ład ąc ręk ę na sercu m ło d ej d ziew czy n y , p o d n iósł się z tw arzą sp o­

k o jn ą i p ew n ą.

— Z y je jeszcze — o zw sł się zw racając do K lem en cji — ale szy b k a p o m o c jest k o n ieczn a;

a i p an i n ie m ożesz b ez n arażen ia się p o zo stać w ty ch su k n iach zm o czo n y ch . P rzed ew szy stk iem m u sicie się p an ie d o stać w n ajb liższe m iejsce, g d zieb y zajęto się w am i.

K ied y m ó w iąc to, o g lądał się n a w szy stk ie stro n y , szu k ając p o m o cy , u jrzał łarząceg o H erm a ­ n a i sk in ął n ań b y n ad b ieg ł.

— N ie jesteśm y d aleko od w as, w szak p raw d a?

a m atk a tw o ja m o że n am u słu ży ć i d ać co trzeb a?

— T ak — o d rzek ł H erm an . (C iąg d alszy n astąp i).

30 ³⁰ 30 Zbudź sie Ludu Polski!

Zbudź się i przetrzyj oczy, spójrz wokoło siebie! Patrz jak ciężką jest twoja dola. Dokąd idziesz! Gdzie Cię prowa­ dzą partyjni przywódcy! Zastanów się chwilę, pomyśl jaką potęgą mógłbyś być Ludu Polski, gdybyś zbudził się z letargu i gnuśnej drzemki, otrząsnął z partyjnego rozbicia i wziął się do dzieła Zjednoczenia Ludowego.

Pośród różnych warstw Narodu Ty, Ludu Polski, jesteś największą i najliczniejszą. Jesteś podstawą i rdzeniem Narodu — winieneś być jego fundamentem i opoką, na której oprze się siła’ i potęga Ojczyzny. W wolnej i niepodległej Polsce Ty, Ludu Polski, winieneś być jednym z pierwszych gospodarzy. Bo na Tobie opiera się w wielkiej części pomyśl­

ność i dobrobyt całego kraju, bo Ty ciężką pracą swoją żywisz cały Naród, a piersiami synów swoich bronisz go od napa­

ści wroga.

Czy Ty Bracie rolniku, chłopie i robotniku rozumiesz jak ważną jest Twoja rola w życiu Narodu!

Za Twoją pracę i znój, za Twe trudy i wałki dla Ojczy­

zny należy Ci się, Ludu Polski, wdzięczność i poszanowanie od wszystkich współobywateli.

Czy je masz! Czy Cię inne stany i warstwy Narodu traktują tak, jakby to za Twą pracę słusznie Ci się należało!

9

Nie, tak nie jest niestety!

Jesteś kopciuszkiem w rodzinie. Zepchnięty na szary koniec, traktowany z lekceważeniem przez inne warstwy, a w dodatku jeszcze wyzyskiwany i wzgardzony jako głupiec i prostak.

Dlaczegóż tak jest! Przecież potęgą być winien Lud Polski w swoim kraju na własnych śmieciach! Gdzież jest Twoja siła i potęga Ludu Polski. Chcesz wiedzieć dlaczego jesteś dzisiaj tak słaby i lekceważony!

Bo Cię opętało partyjnictwo, a szaehraje partyjni podzie­

lili między siebie Twoją wielką siłę i skierowali nawzajem przeciwko sobie. Zamiast iść razem ławą do jednego celu zbu­ dowania potężnej i szczęśliwej Polski Ludowej, w której Lud razem i na równi ze wszystkiemi innemi warstwami Narodu będzie wolnym i szanowanym obywatelem kraju, będzie jego najsilniejszym filarem i podporą — dzisiaj Lud idzie rozbity

i podzielone na rozmaite .zwalcza ce się wzajemnie obozy i stronnictwa. Zamiast pracować nad tern, aby dolę i położe­

nie Ludu naprawić — ambitni i żarłoczni przywódcy partyjni myślą tylko o własnych korzyściach, o swmjem wyniesieniu oso- bistem. Dla interesów osobistych i party nych szczująi pod­

judzają jedną część Ludu przeciwko drugiej. Lud podzielony na walczące ze sobą partje — piastowców, wyzwoleńców, bry- lowców i wiele innych drobniejszych nie może skupić swoich sił do pracy nad wlasnem dobrem, nad poprawą własnego po­

łożenia, ale marnuje je we wzajemnych walkach partyjnych.

Hej

dość już tego

I Trzeba

raz

nareszcie przepędzić od

nas

to zaślepienie

partyjne,

trze­

ba skrzyknąć się i

stanąć

do

jednej wielkiej

gromady ludowej

bez

różnicy partyjnych

zapa- trywań,

bo

tylko w jedności jest

siła nasza i

tylko Zjednoczenie

Ludu

doprowadzi

stan

rol-

niczy

w Polsce

do

rozkwitu i

pomyślności,

Ale pod czyim sztandarem stanąć mają te masy Zjedno­ czonego Ludu Polskiego? Tylu jest wodzów partyjnych, tylu fałszywych proroków poluje na naszą dobrą wiarę i złowić chce głosy nasze, abyjjpo karkach ludu wspiąć się na wyżyny, dor­

wać do władzy i zaszczytów. Bądźmy ostrożni i mądrzy. Nie dajmy się brać na plewy pustych przedwyborczych obiecanek partyjników. Lud polski ma swego zasłużonego Wodza Naro­ du — Marszałka Józefa Piłsudskiego. Przy^nim ławą stanąć winien cały lud, bo On wziąwszy rządy w Swoje silne dłonie, nie przyrzekał nikomu złotych gór i rzek mlekiem i miodem płynących, lecz stworzył w Polsce silny Rząd, który zabrał się do wielkiego dzieła uzdrowienia naszej gospodarki państwowej.

Rząd Marszałka Piłsudskiego naprawy tej w dużej mierze już dokonał, a czego jeszcze nie zrobił, to przy poparciu Zjednoczo­

nego Ludu w najbliższym czasie wypełni.

Pod hasłem współpracy z Rządem Marszałka Piłsudskiego idzie „Zjednoczenie Ludu‘‘ do akcji wyborczej. Pod jego czys­ tym sztandarem skupić chce Lud Polski i prowadzić go do lepszej doli, zdobyć przynależne mu prawa, stworzyć warunki dla jego rozwoju gospodarczego, dobrobytu i pomyślności.

30 30

Wierzymy, że Lud cały stanie murem przy swym Wo­

dzu — Marszalku Piłsudskim i nie da się obałamucić agitato­

rom, chcącym napędzić glosy ludowe na partyjne podwórka poszczególnych przywódców. Wierzymy mocno, że Zjednocze­

nie Ludu skupi pod sztandarem współpracy z Rządem wszyst­

kich prawych i uczciwych ludowców, kładąc kres partyjnemu

tumanieniu Ludu. <

Oprócztego pierwszego

i najważniejszego

zadania, Zjednoczenie

Ludu ma tutaj

na ziemi

pomorskiej

jeszcze drugie szczególnie ważne

zadanie

— ob

ronę polskości Pomorza. Dla tej obrony

Zjednoczenie

Ludu

nie idzie

do wybo-

rów

samo, lecz połączyło

się

w

imię hasła jedności narodowej

z innemi

stronnictwami

pol- skiemi

i

katolickiemi

na

Pomorzu, stojącemi

na

gruncie

współpracy

z Rządem Marszałka

Pił

­ sudskiego

i łącznie

z

niemi stworzyło wielki polski

i katolicki

blok

wyborczy

pod nazwą

Katolicka Unja Ziem Zachodnich.

Lista Katolickiej Unji Ziem Zachodnich oznaczona została Nr. 30,

na ten więc numer jest obowiązkiem każdego

Polaka

i ludowca —

oddać swój

głos w dniu

wyborów.

Pamiętaj- my, że

nasz

numer jest

30.

Jest

to

numer

Zjednoczenia

Ludowego,

idącego

pod

sztan­

darem współpracy z

Rządem

Marszałka Pił­

sudskiego. L

udowcy

i

obywatele! głosujcie

ławą na naszą

trzydziestkę jeże

li

chcecie do­

bra

dla

ludu

i

dla Polski.

I lllf afISI ■ ZBłąGzone numery ,trzydziestki* należy dobrze zachować, a w dniu wyborów ódciąć je i podzieliwszy na pojedyncze kartki dać wyborcom do glosowania. Na kartkach tych nic więcej pisać nie wolno, bo będą wtedy nieważne. Na każ­

dej kartce może Wszystkich sympatyków i zwolenników Zjednoczenia Ludu, chcących pracować nad rozwojem naszej idei, oraz te być tylko cyfra OU osoby, które mogłyby się zająć akcją wyborczą prosimy o podanie swych adresów do Sekretarjatu Okręgowego Zjednoczenia Ludu na Województwo Pomorskie w Wąbrzeźnie, ul. Wolności 59, tel. Nr. 90 gdzie otrzymać mogą wszelkie wskazówki,

druki, odezwy, ulotki, afisze i pomoc w organizowaniu akcji wyborczej.

Współpraca każdego będzie chętnie widzianą. Dalej więc bracia ludowcy zabierzmy się żywo do pracy, aby w nadchodzącej walce odnieść należyte zwycięstwo.

W imię Boże i dla dobra Ojczyzny bierzmy się do utworzenia jednego wielkiego „Zjednoczenia Polskiego Ludu“, pod hasłem współpracy z Rządem Marszałka Piłsudskiego.

Zarząd Okręgowy P. S. L. „Zjednoczenie Ludu**

na Województwo Pomorskie.

Niech żyje Zjednoczenie Indu! — Niech żyje Wódz nasz Marszałek Józef Piłsudski!

Nieeh żyje Katolicka Unja Ziem Zachodnieh!

Glosujcie na Nr. 30. '"Wi

Drukiem „Głosu Wąbrzeskiego" Wąbrzeźno Pom.