Ocena światowego stanu badań nad możliwością wprowadzenia kolei niekonwencjonalnej w przewozach pasażerskich. Cz. 2

(1)

ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ

S e r i a : TRANSPORT z . 6 Nr k o l . 908

________ 1988

B a rb a ra MACIEJNA

OCENA ŚWIATOWEGO STANU BADAŃ NAD MOŻLIWOŚCIĄ WPROWADZENIA KOLEI NIEKONWENCJONALNEJ W PRZEWOZACH PASAŻERSKICH - c z . I I

S t r e s z c z e n i e . W c z ę ś c i I I a r t y k u ł u omówiono n a jn o w sz e św iato w e o s i ą g n i ę c i a w b a d a n ia c h p o jazd ó w na p o d u s z c e m a g n e ty c z n e j z w ykorzy

s t a n ie m t r z e c h system ów u n o s z e n i a , a m ia n o w ic ie z magnesam i tr w a ły m i, sy s te m e le k tr o m a g n e ty c z n y i e le k tr o d y n a m ic z n y . O p isan o b a d a n ia i u - zy sk iw a n e e f e k t y w k r a j a c h wysoko u p rz e m y sło w io n y c h o r a z podano p r z y k ła d y n i e l i c z n y c h je s z c z e z a s to s o w a ń ( n p . l i n i a M-Bahn w B e r l i n i e ) . P rzep ro w ad zo n o o c e n ę k ażd eg o z ty c h t r z e c h system ów pod kątem m o ż li

w o ści i c h p r a k t y c z n e j r e a l i z a c j i . D la s y s te m u z m agnesam i trw a ły m i o g r a n ic z e n ia m i s ą z b y t m ała św ia to w a p r o d u k c ja m a te r ia łó w fe r ro m a g n e ty c z n y c h , j a k o ś ć te g o m a t e r i a ł u o r a z s t a b i l n o ś ć z a w ie s z e n ia m a g n e ty c z n e g o . W s y s te m ie e le k tro m a g n e ty c z n y m r o z w ią z a n i a wymaga p ro b le m dobo

r u s z e r o k o ś c i s z c z e l i n y . N a to m ia s t w s y s te m ie e le k tro d y n a m ic z n y m n a l e ż y s k o n c e n tro w a ć p r a c e nad l i k w i d a c j ą tz w . s i ł y n a c ią g u m a g n e ty c z nego . sposobem c h ło d z e n ia z w o jn ic o r a z n ad o k r e ś le n ie m optim um t e c h n ic z n o -e k o n o m ic z n e g o z a s i l a n i a m agnesów.

1 . P o ja z d y na p o d u s z c e m a g n e ty c z n e j

1 . 1 . N ajnow sze b a d a n ia 1 . 1 . 1 . Uwagi o g ó ln e

Można p r z y j ą ć , że p o w a ż n ie js z e p r a c e n a d p o ja z d a m i na p o d u s z c e m a g n e ty c z n e j r o z p o c z ę t o z p o c z ą tk ie m l a t 70 i w m ia rę upływ u c z a s u n a s tę p o w a ł z n a c z ny p o s tę p w t e j d z i e d z i n i e , k t ó r y tr w a po d z ie ń d z i s i e j s z y . W n in i e js z y m a r t y k u l e p r z e d s ta w io n e z o s t a n ą n a jn o w sz e r o z w ią z a n i a o s t a t n i c h 10 l a t .

B a d a n ia pro w ad zo n e s ą nad trz e m a sy stem am i m a g n e ty c z n e g o u n o s z e n i a . Są n im i:

a ) s y s te m z m agnesam i tr w a ły m i (PMS), b ) sy s te m e le k tr o m a g n e ty c z n y (EMS), c ) sy s te m e le k tr o d y n a m ic z n y (ED S).

1 . 2 . S ystem z m agnesam i trw a ły m i (PMS)

Z uw agi na j e s z c z e sto su n k o w o n i e w ie l k ą św ia to w ą p r o d u k c ję m a te r ia łó w fe r ro m a g n e ty c z n y c h p o tr z e b n y c h do budowy magnesów t r w a ł y c h , p row adzone p r a ce k o n c e n t r u j ą s i ę n ad z a sto so w a n ie m t e g o ty p u u n o s z e n ia w p o ja z d a c h p o r u s z a j ą c y c h s i ę na sto su n k o w a n i e w i e l k i e o d l e g ł o ś c i , n p . w t r a n s p o r c i e m i e j

sk im , w ew nętrznym i t p .

(2)

B a rb a ra M a c ie jn a

W w yniku b ad ań p ro w ad zo n y ch w R iii n ad śro d k ie m k o m u n ik a c ji m i e j s k i e j M- -B ahn o k r e ś lo n o s z e r e g k o r z y s tn y c h c e c h te g o s y s te m u , do k tó r y c h można z a l i c z y ć [14, 15] :

a ) n i s k i e k o s z ty e k s p l o a t a c j i na s k u te k s to s o w a n ia a u t o m a t y z a c j i , b ra k u w p o j e ź d z ie u r z ą d z e n i a napędow ego i k ó ł n o ś n y c h , s to s o w a n ia s t a c j o n a r n e j t e c h n i k i nap ęd u i s t e r o w a n i a , ł a t w e j d o s t ę p n o ś c i do i n s t a l a c j i ,

b ) n i e w i e l k i pob ó r e n e r g i i , a u to r z y t w i e r d z ą , że p o b ó r e n e r g i i d la M-Bahn j e s t dwa r a z y m n ie js z y n i ż d la k o l e i k o n w e n c jo n a ln e j,

c ) b ra k sz k o d liw e g o o d d z ia ły w a n ia na ś r o d o w is k o ,

d) p o d n i e s i e n i e j a k o ś c i u s ł u g (d u ż a c z ę s t o t l i w o ś ć k u r s o w a n ia , r e a l t y w n i e t a n i e b i l e t y ) ,

e ) k r ó t k i c z a s budowy z uw agi na z a s to s o w a n ie elem en tó w p re fa b ry k o w a n y c h do budowy e s t a k a d ,

f ) o b n iż e n i e k o sz tó w budowy d r o g i j e z d n e j o ra z p o ja z d u ; k o s z t budowy d r o g i j e s t n i ż s z y o 40% od k o sz tó w d r o g i d la t r a d y c y j n e j k o l e i , cen a p o ja z d u z n a c z n ie n iż s z a z uw agi na z m n ie js z e n ie c i ę ż a r u p o ja z d u p rz y p a d a ją c e g o na 1 p a s a ż e r a .

P o w a ż n ie js z e b a d a n ia i t e s t y n ad p o ja z d a m i M-Bahn r o z p o c z ę to w 1976 r . na t r a s i e p r ó b n e j w B ru n szw ik u [23] d łu g o ś c i 1400 m w dwóch z a m k n ię ty c h i p o łą c z o n y c h z w r o tn i c ą p ę t l a c h z t r a s ą o r ó ż nym p o c h y l e n i u . N a j k o r z y s t n i e j s z e w y n ik i u zy sk a n o d la w agonika ( r y s . 9 ) o p o je m n o ś c i 70 o só b z m echa

nicznym system em b e z p ie c z e ń s tw a i ham ow ania.

W 1983 r . r o z p o c z ę to p r a c e p r o je k to w e d la r e a l i z a c j i o d c in k a l i n i i M-Bahn d la B e r l i n a Z achod

n i e g o . P r z e w id u je s i ę budowę t r a sy o d ł u g o ś c i 1 ,6 km, k t ó r a p o ł ą c z y c e n tru m k u l t u r y p r z y f i l h a r m o n ii na K e m p e rp la tz z i s t n i e j ą c ą k o l e j ą U-Bahn ’’G l e i s d r e i e c k " p rz y dw orcu B e rn b u rg e r S t r a s s e [21] . Według n a jn o w sz y c h i n f o r m a c j i p r a c e s ą p ro w a d z o n e , a o d d a n ie do e k s p l o a t a c j i w p e ł n i z a u to m a ty zow anej l i n i i n a s t ą p i w 1987 r .

[

²²

] .

R ys. 9 . P r z e k r ó j p o p rz e c z n y k o l e i M-Bahn [21] :

1 - d ź w ig a r je z d n y , 2 - wózek s k r ę t n y , 3 - m agnesy p o ja z d u , 4 - obwód p ie r w o tn y s i l n i k a li n io w e g o , 5 - p i o nowe r o l k i p ro w a d z ą c e , 6 - b o czn e r o l k i p ro w a d z ą c e , 7 - r e s o r podstaw ow y,

8 - r e s o r p o w ie tr z n y

9 . C r o s s - s e c t i o n o f t h e t r a i n M- -B ahn [21]

F ig .

(3)

O cena światowego stanu badań. 155 1 . 3 . S ystem e le k tr o m a g n e ty c z n y (EMS)

tf 1974 r . s z e r e g f i r m w RFN u tw o rz y ło w sp ó ln e p r z e d s i ę b i o r s t w o pod nazwą

" T r a n s r a p id EMS", n a to m ia s t w l i p c u 1976 r . z o rg a n iz o w a n o k o n f e r e n c j ę , na k t ó r e j p r z e d s ta w io n o p l a n d z i a ł a ń t e j f i r m y . W w yniku b a d a ń w 1979 r . p o k a zano p o ja z d o n a z w ie " T r a n s r a p id 05" (m asa 36 t , p rę d k o ś ć o k o ło 80 k m /h ).

N ajnowszym o s i ą g n ię c i e m b y ło o p ra c o w a n ie i zbudow anie w 1982 r . p o ja z d u o n a z w ie " T r a n s r a p i d 0 6 " . G a b a ry ty p o ja z d u : 5 4 ,2 x 3 , 7 x 4 , 2 m, masa 102 t p l u s 20 t o n (1 9 6 p a s a ż e r ó w ) . Napęd za pomocą s y n c h r o n ic z n e g o s i l n i k a l i n i o w ego. Na o d c ip k a c h p r o s t y c h t o r u w Em sland ( d ł u g o ś c i 3 1 ,5 km) p o ja z d u zy s k a ł ^pręd k o ść 400 km ( r y s . 1 0 , 11) [4 , 7 , 1 4 ] . J a k p o d a je l i t e r a t u r a , s y ste m może fu n k c jo n o w a ć w te m p e r a t u r a c h -2 5 °C do +40°C i p r z y przeciw nym w i e t r z e 25 m / s . Poziom szumu w ew nątrz p o ja z d u n ie p r z e k r a c z a 60 dB. R e z u l

t a t y b ad a ń p o ja z d u T r 06 w y k a z a ły , że z u ż y c ie e n e r g i i p r z y V = 400 km/h

R ys. 1 0 . U sy tu o w an ie i p r z e b i e g t r a s y p r ó b n e j do b ad a ń p o jazd ó w ty p u "T ran s' r a p i d 06" [14] .

F ig . 1 0 . S e tt le m e n t and r u n o f t h e t e s t way f o r s t u d i e s o f t h e v e h i c l e s T r a n s r a p id 06

(4)

156 Barbara Maciejna

/ / / / / /

> / / / > ! / /

R ys. 1 1 . P r z e k r ó j p o ja z d u " T r a n s r a p i d 0 6 " na betonowym t o r z e [14] : 1 - s z y n a ■w s p ó łp r a c u ją c a z e le k tro m a g n e s a m i s t a b i l i z a c j i b o c z n e j , 2 - obwód w tó rn y s i l n i k a l i n io w e g o , 3 - p ł p z y , 4 - e le k tr o m a g n e s y p ro w a d z ą c e , 5 - o b

wód p ie r w o tn y siln ik d > > lin io w e g o i m agnesy u n o s z ą c e

•V

F i g . 1 1 . C r o s s - i s e c ti o n o f t h e v e h i c l e T r a n s r a p i d 06 on t h e c o n c r e t e way

(1 1 1 ,1 m /s ) j e s t rów ne z u ż y c iu e n e r g i i p r z e z s a m o lo t le c ą c y z p r ę d k o ś c i ą V = 150 km /h ( 4 1 ,6 7 m / s ) . P r z y V = 160 km /h ( 4 4 ,4 m /s) z u ż y c ie e n e r g i i p r z e z T r 06 j e s t o 25% n i ż s z e n i ż k o l e i k o n w e n c jo n a ln e j [14] .

W 1982 r . p r z e d s i ę b i o r s t w o " T r a n s r a p i d EMS" po p r z y ł ą c z e n i u k i l k u f i r m z a c h o d n i o e u r o p e js k ic h u tw o rz y ło m iędzynarodow e p r z e d s i ę b i o r s t w o o n a z w ie

(5)

Ocena światowego stanu badań... 157

" T r a n s r a p i d I n t e r n a t i o n a l " ( T R I), k t ó r e z a j ę ł o , s i ę u d o s k o n a la n ie m i s t n i e j ą c y c h p r o to ty p ó w . Od 1983 r . TRI w y k o r z y s tu je w tym c e l u t o r d o ś w ia d c z a ln y w E m slan d . W c h w i l i o b e c n e j opracow ywany j e s t tz w . p r o j e k t " E u ro p o le " o p a r t y na s y s te m ie T r a n s r a p i d . J e s t t o p r o j e k t budowy s z y b k ie g o p o ł ą c z e n i a g łó w n y c h m i a s t k ra jó w EWG.

W J a p o n i i in te n s y w n e p r a c e nad z a s to so w a n ie m s y s te m u u n o s z e n ia m a g n e ty c z nego t y p u EMS pro w ad zo n e s ą p r z e z J a p o ń s k ie L in i e L o tn i c z e (IA L) o r a z M in i

s t e r s t w o T r a n s p o r t u .

P r o j e k t u j e - ’s i ę zbudow anie p o c ią g u m ag n ety czn eg o p o m ięd zy l o t n i s k i e m a c e n tru m m ia s t a o r a z w k o m u n ik a c ji m i e j s k i e j [9 , 10] . W 1977 r . p ie r w s z y p o j a z d HSST-01 na t o r z e o d łu g o ś c i 400 m o s i ą g n ą ł p r ę d k o ś ć V = 3 0 7 ,8 km /h ( 8 5 ,5 m /s) [ 6 ] , Od 1979 r , prow adzono b a d a n ia nad p o ja z d e m HSST-02 (n a wy

dłużonym t o r z ś do 1600 m ). O s t a t n i o ; na w y sta w ie Expo 85 w m ie ś c i e T sukuba p r z e d s ta w io n o p o ja z d HSST-03.

W A n g lii p ro w ad zo n e s ą pewne o g r a n ic z o n e b a d a n ia nad z a w ie s z e n ie m m agne

ty c z n y m . Na t o r z e d ł u g o ś c i 100 m w D erby b ad an y j e s t p o ja z d e k s p e r y m e n ta ln y o d ł u g o ś c i 3 ,5 m z s i e d z e n ia m i d la 12 o s ó b , s z y b k o ś ć 50 km /h ( 1 3 ,9 m / s ) . P lanow ano z a s to s o w a n ie te g o s y s te m u w B irm ingham d l a p rzew o zu p a sa ż e ró w m ięd zy lo ttn i s k i e m a s t a c j ą k o le jo w ą [12] . W k w i e tn i u 1984 r . k o l e j k a t a z o s t a ł a u ru ch o m io n a i n a z w a n o 'ją " P e o p le -M o v e r " . P o n iew aż k u r s u j e na dy

s t a n s i e 620 m, j e j p r ę d k o ś ć ja z d y o g r a n ic z o n o do 25 km /h ( 6 ,9 m / s ) . Ko

l e j k a j e s t w p e ł n i zau to m aty zo w an a [16] .

1 . 4 . S ystem e le k tr o d y n a m ic z n y (EDS)

N a j i n t e n s y w n i e j s z ą b a d a n ia nad system am i EDS p row adzone s ą w J a p o n i i . W 1972 r . zbudowano p o ja z d ML-100 ( r y s . 1 1 ) , a w 1975 z a k o ń czo n o b a d a n ia p o ja z d u ML-100A na t o r z e o d łu g o ś c i 4 8 0 ’m, na k tó ry m o s i ą g n i ę t o p rę d k o ś ć

R y s. 1 2 . P r z e k r ó j p o p rz e c z n y p o ja z d u "ML-100". na t o r z e próbnym [17] : 1 i 10 - p ro w a d n ic e obwodu w tó rn eg o s i l n i k a - l i n io w e g o , 2 - k r i o s t a t , 3 - - g ó rn y k lo c e k ham ulcow y, 4 - z w o jn ic a n a d p rz e w o d z ą c a , 5 - sz y n a s ta lo w a do ham ow ania, 6 - b o c z n y k l o c e k ham ulcow y, 7 - cew ki to r o w e , 8 - cewka wzbu

d z e n ia d la s i l n i k a li n io w e g o , 9 - obwód w tó rn y s i l n i k a lin io w e g o F ig . 1 2 . C r o s s - s e c t i o n o f t h e v e h i c l e ML-100 on t h e t e s t r a i l w a y

(6)

158 Barbara Maciejna 50 km /h [3] . W l a t a c h 1977-1979 prow a

dzono b a d a n ia p o ja z d u ML-50O na t o r z e 0 d łu g o ś c i 7 km w M ig azak l [17] . P o jazd b y ł z d a l n i e s te r o w a n y , je g o w ym iary 1 3 ,5 a x 3 , 8 m x 2 , 7 m, masa TO t . Po

j a z d t e n p r z e j e c h a ł ogółem 11 t y s . km 1 o s i ą g n ą ł re k o rd o w ą p rę d k o ś ć 517 km /h ( 1 4 3 ,6 m / s ) . R ów nocześnie t r w a ł y d o -, ś w ia d c z e n ia z p o ja z d a m i s e r i i ML-500’

[3 , 10] ( r y s . 1 3 ) . W m arcu 1980 r . zm ie

n io n o k s z t a ł t t o r u i zbudowano p o ja z d MLU-OOI-I ( r y s . 14) o w y m iarach 1 2 ,0 x x 3 ,0 x 3 ,3 m i m a s ie 9 t . P o ja z d t e n do p r ę d k o ś c i 140 km /h ( 3 8 ,8 m /s) p o r u s z a ł s i ę na k o ł a c h , u n o s z e n ie m a g n e ty c z ne u z y s k iw a ł p r z y p r ę d k o ś c ia c h o k .

150 km /h ( 4 1 ,6 m / s ) .'

R ys. 14. Schem at p o ja z d u "MLU O O I-I" na t o r z e próbnym [10] :

1 - dodatkow e pod w o zie n o śn e i prow adzącej, 2 - to ro w a cewka u n o s z ą c a , 3 - - to ro w a cewka s t a b i l i z u j ą c a , 4 - z w o jn ic a n a d p rzew o d ząca p o ja z d u , 5 - r e s o r p n e u m a ty c z n y , 6 - p u d ło w agonu, 7 - b i e ż n i a d la podw ozia n o ś n e g o , 8 -

- b e lk a p o ja z d u

F ig . 1 4 . Scheme o f v e h i c l e MLU O O I-I on t h e t e s t r a i lw a y

W k ońcu 1982 r . s k ł a d dw upojazdow y o s i ą g n ą ł p rę d k o ś ć V = 262 km /h ( 7 2 ,7 m / s ) .

System e le k tr o d y n a m ic z n y j e s t p rz e d m io te m b a d a ń ró w n ie ż w RFN, n a le ż y je d n a k s t w i e r d z i ć , że f ir m y z a c h o d n io n ie m ie c k ie w ię c e j uw agi p o ś w ię c a j ą s y stem ow i e le k tro m a g n e ty c z n e m u [18] , k t ó r y w edług n ic h j e s t m n ie j e n e r g o c h ło n n y . S poro b a d a ń prow adzono z p o c z ą tk ie m l a t 70 p r z e z f ir m ę S iem ens na t o r z e w E r la n g e n . E fek tem ty c h p r a c b y ło zbudow anie k i l k u p o jazd ó w d o ś w ia d c z a l

n y ch ( r y s . 15 7 18) [14] . R ys. 1 3 . Schem at p o ja z d u "ML- -5 0 0 " na t o r z e próbnym [10]

F ig . 1 3. Scheme o f t h e v e h i c l e M-500 on t h e t e s t r a i lw a y

(7)

R ys. 15. E k sp e ry m e n ta ln y p o ja z d f ir m y S iem ens [14] :

1 - w e j ś c i e , 2 - t o a l e t y , 3 - c z ę ś ć d la p a s a ż e ró w , 4 , 5 - p o m ie s z c z e n ia d la o b s ł u g i i u rz ą d z e ń p o k ła d o w y c h ,

6 - ko m p reso r h e lo w y , 7 - k o ła b o czn e p ro w a d z ą c e , 8 - magnes u n o s z ą c y , 9 - podw ozie w ysuw ane, 10 - c h ł o d n i c a h e lo w a , 11 - z b i o r n i k , 12 - m agnesy w zb u d zen ia d la s i l n k a lin io w e g o

F ig . E x p e rim e n ta l v e h i c l e by S iem ens

Ocenaświatowegostanubadań... 159

(8)

160 Barbara Macleina

n . i

i *

/ "

H ys. 1-6. Sposób b o c z n e j s t a b i l i z a c j i p o ja z d u f ir m y S iem ens p o d c z a s ja z d y

z n i e w ie l k ą p r ę d k o ś c i ą [14J F i g . 1 6 . A way o f s i d e s t a b i l i z a t i o n o f t h e v e h i c l e made b y S iem ens d u r in g

i t s t r i p w ith s m a ll v e l o c i t y

R ys. 1 7 . Wysuwane p odw ozie konw en

c j o n a l n e w p o j e ź d z i e (firm y Siem ens [14]

F i g . 1 7. O u tg o in g c o n v e n t i o n a l f r a me i n t h e v e h i c l e made by S iem ens

W RFN b a d a n ia n a d system em EDS p o s z ł y j e s z c z e w innym k ie r u n k u , a m iano

w ic i e - w y k o r z y s tu ją c sto su n k o w o d u że s i ł y u n o s z e n ia magnesów n a d p rz e w o d z ą c y c h - p o d ję t o p ró b ę z a s to s o w a n ia te g o sy s te m u w p o c ią g a c h k o n w e n c jo n a ln y c h , ab y u m o ż liw ić im ja z d ę z dużymi p r ę d k o ś c ia m i ( r y s . 19) [14] . Tor d la t a k i e go p o ja z d u podobny j e s t do t o r u tr a d y c y jn e g o , z tym że dodatkow o w y ło żo ny j e s t p ły t a m i p rz e w o d z ą c y m i. W m a t e r i a ł a c h reklam ow ych b r a k j e s t je d n a k d o k ł a d n i e js z y c h d an y ch o prow ad zo n y ch b a d a n ia c h .

K a n a d y js k i'P a ń s tw o w y Z w iązek Badawczy p r z e p r o w a d z i ł s z c z e g ó ło w ą a n a l i z ę r e z u l t a t ó w p r a c p ro w ad zo n y ch w r ó ż n y c h k r a j a c h ś w ia t a w d z i e d z i n i e s z y b k i e  go t r a n s p o r t u n aziem n eg o i p o s t a n o w i ł s k u p ić swe b a d a n ia nad system em EDS.

I n s t y t u t T r a n s p o r tu w K a n a d z ie od 1977 r . o p ra c o w u je p r o j e k t 1 0 0 -m ie js c o w e - go p o ja z d u p r z e w id z ia n e g o do k u rs o w a n ia p o m ięd zy T o ro n to a M o n treale m z p r ę d k o ś c i ą 500 km /h ( 1 3 8 ,8 - m /s) [5] . B a d a n ia p row adzone s ą je d n a k j e d y n i e na m a ło g a b a ry to w y c h m o d e la c h .

2 . Ocena system ów m ag n ety czn eg o u n o s z e n ia pod k ą te m m o ż liw o ś c i i c h p r a k t y c z n e j r e a l i z a c j i

2 . 1 . S ystem z m agnesam i trw a ły m i

W c h w il i o b e c n e j (1985 r - ) w y s tę p u ją w y ra ź n ie t r z y p ro b le m y , k tó r y c h r o z w ią z a n i e b ę d z ie m ia ło d e c y d u ją c y wpływ na m o żliw o ść w d ro ż e n ia te g o s y s t e m u do e k s p l o a t a c j i . Są n im i:

a ) Z b y t m ała,w sp o m n ian a ju ż ,p r o d u k c j a m a t e r i a łó w fe r r o m a g n e ty c z n y c h , g łó w - r J e sto p ó w "C .uaiRiuii - n i k i e l - k o b a l t . Podstaw ow ą b a r i e r ą w z w ię k s z e n iu

(9)

Ocena św iato w eg o s t a n u b a d a ń .. 161 p r o d u k c j i j e s t c z y n n ik te c h n o l o g ic z n y ( u z y s k a n ie p o w t a r z a l n o ś c i w ła s n o ś c i p r z y m asowej p r o d u k c j i ) o r a z w pewnym ró w n ie ż s t o p n i u c z y n n ik surow cowy ( n i k i e l 1 k o b a l t s ą m a te r i a ła m i s t r a t e g i c z n y m i i d r o g i m i ) .

b ) J a k o ś ć m a t e r i a ł u fe r r o m a g n e ty c z n e g o . Co p raw d a o s i ą g n i ę t o j u ż z n a c z n y p o s t ę p w z a k r e s i e j a k o ś c i , j e s t on j e s z c z e J e d n a k n i e w y s t a r c z a j ą c y .

c ) N i e s t a b i l n o ś ć ' z a w ie s z e n i a m a g n e ty c z n e g o . W w aru n k ach l a b o r a t o r y j n y c h n ie o s i ą g n i ę t o p e ł n e j s t a b i l n o ś c i z a w i e s z e n i a . S t a b i l i z a c j ę p o ja z d u u z y s k u j e s i ę :

- p r z e z z a s to s o w a n ie d odatkow ych r o l e k b o c z n y c h w s p ó łp r a c u ją c y c h że s p e c j a l n ą p io n o w ą b i e ż n i ą ,

- p r z e z z a s to s o w a n ie b o c z n y c h e le k tro m a g n e só w p ro w a d z ą c y c h .

R ys. 18. Sposób u n o s z e n ia p o ja z d u f ir m y S iem ens za pomocą magnesów n a d p r z e w odzących [14]

F ig . 1 8 . A way o f c o n v e c t io n o f t h e v e h i c l e made by S iem ens u s i n s s u p e r c o n d u c t i v e m ag n e ts

W ydaje s i ę w ię c - ,'ż e z a s to s o w a n ie poduszkow ców m a g n e ty czn y ch z magnesam i s t a ł y m i b ę d z ie m ia ło m ie js c e w ś r o d k a c h tr a n s p o r t o w y c h o n ie w ie lk im z a s i ę g u , n p . w t r a n s p o r c i e m ie js k im . Uwarunkowane t o J e s t r e a l n ą m o ż liw o ś c ią s to s o w a n ia m a te r i a łó w m ag n ety czn y ch o b a rd z o w y s o k ie j j a k o ś c i o r a z k o n ie c z n o ś c i ą budowy l e k k i c h i pojem nych wagonów. P o ja z d y t e p raw d o p o d o b n ie j u ż w n i e d a l e k i e j p r z y s z ł o ś c i b ę d ą k o n k u re n c y jn e w s to s u n k u do k o n w e n c jo n a ln y c h środków t r a n s p o r t u m i e js k ie g o d z i ę k i ta k im cechom , j a k :

- m o żliw o ść p e ł n e j a u t o m a t y z a c j i , d uża n ie z a w o d n o ść i b e z p ie c z e ń s tw o r u c h u , - n i e w i e l k i p o b ó r e n e r g i i ,

- o s i ą g a n i e d u ż e j z d o ln o ś c i przew o zo w ej l i n i i ,

- ła t w o ś ć wkomponowania w i s t n i e j ą c ą zabudow ę m i e js k ą , ła tw y m ontaż p r e f a brykow anego t o r o w i s k a , n i e w i e l k i e n a k ła d y na k o n s e r w a c je i n a p ra w ę , - n i e u c i ą ż l i w o ś ć d la o t o c z e n i a .

(10)

B a rb a ra M a c le jn a

2 . 2 . System e le k tr o m a g n e ty c z n y

0 ro z w o ju poduszkow ców o p a r ty c h na z a s a d z i e e le k tro m a g n e só w b ę d z ie p raw d o p o d o b n ie decydow ać duża u n iw e r s a ln o ś ć t y c h środków w ró ż n y c h w a ru n k a c h . System t e n s tw a r z a m o żliw o ść budowy, p o ja z d ó w z p rz e z n a c z e n ie m d l a t r a n s p o r t u m ie js k ie g o i m i e js k o - lo t n is k o w e g o , j a k ró w n ie ż d l a tr a n s - p o r tu na z n a c z n e o d l e g ł o ś c i , g d z ie p ie rw s z o p la n o w ą r o l ę odgryw a u z y s k a n ie j a k n a jw ię k s z y c h p r ę d k o ś c i ja z d y p o ja z d u p r z y r e l a t y w n i e n is k im p o b o rz e e n e r g i i .

W c h w ili o b e c n e j r o z w ią z a n ia wymaga p ro b le m d o b o ru s z e r o k o ś c i s z c z e l i n y (pionow y o d s tę p m iędzy p o jazd e m i to r e m ) , gdyż z b y t m ała s z c z e l i n a wymaga p r z y du ży ch p r ę d k o ś c ia c h a b s o l u t n e j d o k ła d n o ś c i w ykonania t o r u , z b y t d u ża s z c z e l i n a wymaga w z r o s tu mocy e le k tro m a g n e s ó w . Tak w ięc wybór s z e r o k o ś c i s z c z e l i n y j e s t k w e s ti ą o p t y m a l i z a c j i mocy e le k tro m a g n e s ó w o ra z k o sz tó w b u dowy i e k s p l o a t a c j i t o r u . W yelim inowana j u ż z o s t a ł a c a łk o w ic ie tr u d n o ś ć w u tr z y m a n iu s t a ł e j s z e r o k o ś c i s z c z e l i n y d z i ę k i z a s to s o w a n iu w n a jn o w sz y c h m o d elach s p e c j a ln y c h u k ład ó w e l e k t r o n i c z n y c h z c z u jn ik a m i r e g u lu ją c y m i o d - , s t ę p . I s t n i e j e w p e ł n i m o żliw o ść u tr z y m a n ia s t a ł e j s z e r o k o ś c i s z c z e l i n y n a w et p r z y z n a c z n y c h z m ia n a c h o b c i ą ż e n i a p o ja z d u . Wadą sy s te m u r e g u l a c j i s z e r o k o ś c i s z c z e l i n y j e s t pewna i n e r c j a d z i a ł a n i a u k ład ó w r e g u l u j ą c y c h . J e s t t o je d n a k z a le ż n e od j a k o ś c i ty c h u k ła d ó w , a p o s tę p w e l e k t r o n i c e j u ż o b e c n ie u m o ż liw ia z m n i e js z e n ie t e j i n e r c j i w z a d o w alający m s t o p n i u . Względy b e z p ie c z e ń s tw a ru c h u n a k a z u j ą , aby p o ja z d y p o s i a d a ł y zapasow y sy s te m r e g u l a c j i s z c z e l i n y . Wpływa t o na w z r o s t k o sz tó w p o ja z d u .

D odatkow o, d la w y e lim in o w a n ia p rz e rw y w z a s i l a n i u , p o ja z d p o w in ie n p o s i a dać b a t e r i e ak u m u lato ró w d la p o d tr z y m a n ia u n o s z e n ia p o ja z d u i w łą c z e n ia a u to m a ty c z n e g o ham ow ania. Z w iększa t o z k o l e i c i ę ż a r p o ja z d u .

Są t o je d n a k p ro b le m y , k tó r y c h z m in im a liz o w a n ie n a s t ą p i p raw d o p o d o b n ie w n i e d a l e k i e j p r z y s z ł o ś c i .

2 . 3 . System e le k tro d y n a m ic z n y

Rozwój poduszkow ców d z i a ł a j ą c y c h na z a s a d z i e n a d p rz e w o d n ic tw a b ę d z ie z m i e r z a ł w k ie r u n k u z a s to s o w a n ia i c h w t r a n s p o r c i e na d u że o d l e g ł o ś c i ze w zg lęd u na m o żliw o ść u z y s k a n ia d u ży ch p r ę d k o ś c i ja z d y z je d n o c z e s n ą n i e e f e k ty w n o ś c ią te g o r o z w ią z a n ia p r z y z b y t n i s k i c h p r ę d k o ś c i a c h . Głównym zad an iem j e s t s tw o r z e n ie r e a l n e j m o ż liw o śc i o s i ą g a n i a - p r ę d k o ś c i r z ę d u 500 km /h ( 1 3 8 ,8 m / s ) , z w ię k s z e n ie p o je m n o ś c i p o ja z d u o r a z u z y s k a n ie r e l a t y w n i e n ie w ie l k ie g o p o b o ru e n e r g i i .

Do n a j t r u d n i e j s z y c h problem ów w ro z w o ju poduszkow ców w ym agających r o z w ią z a n i a n a le ż ą :

- l i k w i d a c j a tz w . s i ł y n a c ią g u m a g n e ty c z n e g o , - sp o só b c h ło d z e n ia z w o jn ic n a d p rz e w o d z ą c y c h ,

- o k r e ś l e n i e optimum te c h n ic z n o -e k o n o m ic z n e g o z a s i l a n i a magnesów.

(11)

Hi

podz. I :50

R y s .1 9 . Zastosowanie magnesów nadprzewodzących do u n o s z e n ia p o c ią g ó w ty p u konwencjonalnego

Fig. 9 . A p p l i c a t i o n o f the superconductive m agnets t o c o n v e c t c o n v e n t i o n a l

trains

(12)

Ocena św iatow ego sta n u b a d a ń .. 163

S i ł a n a c ią g u m ag n ety czn eg o ma c h a r a k t e r oporów ru c h u ( s i ł a poziom a s k i e ro w an a p r z e c i w n i e do k ie r u n k u ru c h u z w o jn ic , p r o p o r c j o n a l n a do s z y b k o ś c i r u ch u p o ja z d u ) i J e s t z ja w is k ie m n ie p o ż ą d a n y m . K o n s tr u k to r z y p o jazd ó w s t a r a j ą s i ę zredukow ać j e j w a r to ś ć s t o s u j ą c ró ż n e g o r o d z a j u z a b i e g i k o n s t r u k c y jn e , n p . s p e c j a l n y u k ła d z w o jn ic » r ó ż n e k i e r u n k i n a w in ię c ia cew ki g ó r n e j i d o l n e j i t d .

Podstaw ow ą z a l e t ą magnesów n ad p rze w o d z ą c y c h j e s t i c h sto su n k o w o m ała wa

g a i g a b a r y t y p r z y j e d n o c z e s n e j m o ż liw o śc i w y tw o rz e n ia b a rd z o s i l n y c h p ó l m a g n e ty c z n y c h . •

Podstawowym problem em j e s t je d n a k z a p e w n ie n ie w ła śc iw e g o c h ło d z e n ia zw o j

n i c n a d p rz e w o d z ą c y c h i u tr z y m a n ia i c h w b a rd z o n i s k i c h t e m p e r a t u r a c h . Obec

n i e uw aża s i ę , że n a jle p s z y m c z y n n ik ie m ch ło d zą cy m j e s t c i e k ł y h e l , zapew n i a j ą c y p r a c ę , z w o jn ic y w te m p e r a t u r z e o k o ło 4 K.

W o b e c n e j f a z i e h a d a ń (1985 r . ) n i e o k r e ś lo n o j e s z c z e c a ł k o w i c i e , g d z ie z n a j d u j e s i ę optim um te c h n ic z n o -e k o n o m ic z n e w y n ik a ją c e z c z a s u p r z e r w m ię

dzy z a s i l a n i e m magnesów. D łu ż sz e p rz e rw y w ym agają s to s o w a n ia c o r a z n iż s z y c h t e m p e r a t u r , a w ię c i k o s z to w n e j a p a r a t u r y . K r ó tk i e p rz e rw y w ym agają i n s t a lo w a n ia u r z ą d z e ń z a s i l a j ą c y c h na w ię k s z e j l i c z b i e s t a c j i i w y d łu ż e n ia na n ic h c z a s u p o s t o j u p o c ią g ó w . D a ls z e b a d a n ia p r z y c z y n i ą s i ę do r o z w ią z a n ia te g o p ro b le m u .

System e le k tr o d y n a m ic z n y p o s ia d a ró w n ie ż in n e wady w ym agające i c h l i k w i d a c j i b ąd ź z m in im a liz o w a n ia . J e d n ą z n i c h j e s t z a le ż n o ś ć w y so k o śc i p o d u s z k i m a g n e ty c z n e j (w y so k o ść u n o s z e n ia ) od p r ę d k o ś c i p o r u s z a n i a s i ę p o ja z d u . P rz y s z y b k o ś c ia c h n i e w i e l k i c h (do 50 km /h) g ę s t o ś ć prądów w irow ych w t o r z e j e s t z b y t m a ła , co p o w o d u je , że pionow a s i ł a u n o s z ą c a j e s t m n ie js z a od c i ę ż a r u p o j a z d u . D la te g o t e ż p o ja z d y n a le ż y z a o p a t r z y ć w s p e c j a l n e p odw ozia d la j a z d y “z m ałym i p r ę d k o ś c ia m i. Z k o l e i p r z y z n a c z n y c h p r ę d k o ś c ia c h d u ża wy

s o k o ś ć u n o s z e n ia ( o k . 30 cm) pow oduje ujem ne s k u t k i z p u n k tu w id z e n ia k o n s t r u k c j i p o ja z d u i p o c ią g a za s o b ą k o n ie c z n o ś ć z w ię k s z e n ia ' s i ł y magnesów n o ś n y c h , co z k o l e i z w ię k s z a c i ę ż a r p o ja z d u . P ro b le m sp ro w ad za s i ę do o p ty m a l i z a c j i w i e l k o ś c i s z c z e l i n y .

Z n aczn ą z a l e t ą sy ste m u e le k tro d y n a m ic z n e g o j e s t m o żliw o ść p o ł ą c z e n i a e f e k t u u n o s z e n ia z s i ł ą napędow ą, n ie z a c h o d z i w ię c p o t r z e b a dodatkow ego w y tw a rz a n ia i d o s t a r c z a n i a e n e r g i i e l e k t r y c z n e j . Również., z uw agi na f a k t , że s i ł a o d p y c h a ją c a s t a j e s i ę w ię k s z a z c h w ilą o p u s z c z a n ia s i ę p o ja z d u i z b l i ż a n i a s i ę do t o r u , sy s te m t e n p r a c u j e na z a s a d z i e c i ą g ł e j s t a b i l n o ś c i i n i e wymaga s to s o w a n ia c z u jn ik ó w r e g u l u j ą c y c h o d s t ę p .

J e s t t o sy s te m b e z p ie c z n y . J e d n o c z e s n e u s z k o d z e n ie w s z y s t k ic h elem entów magnesów j e s t p r a k t y c z n i e n ie m o ż liw e . Nawet p r z y h ip o te ty c z n y m z a ł o ż e n i u w y s tą p i e n ia t a k i e j a w a r ii p o ja z d n ie o p a d ę ie g w a łto w n ie na t o r o w i s k o , l e c z b ę d z ie s i ę o p u s z c z a ł sto p n io w o , d z i ę k i z ja w is k u m agnetyczm u sz c z ą tk o w e g o i powolnemu z a n ik o w i p o la n o śn e g o ; c z a s te g o z a n ik u w y s ta r c z y na w y s u n ię c ie p o d w o z ia .

(13)

I6ń Barbara Maciejna W o d n i e s i e n i u do te g o sy s te m u można w y r a z ić n a d z i e j ę , że c i ą g ł y p o s t ę p w n a u c e i t e c h n i c e , a t a k ż e d a l s z a p r a c e d o ś w ia d c z a ln e p o zw o lą w n i e d a l e k i e j p r z y s z ł o ś c i r o z w ią z a ć n a j t r u d n i e j s z e p ro b le m y w ta k im s t o p n i u , że b ę d z i e m ożliw e w p ro w ad zen ie te g o s y s te m u do e k s p l o a t a c j i . "Mimo w sz y stk o b ę d z i e t o j u ż p raw d o p o d o b n ie XXI w ie k .

3 . W nioski

1 . N a jw ię k s z y p o s t ę p w b a d a n ia c h nad p o ja z d a m i ty p u n ie k o n w e n c jo n a ln e g o z o s t a ł o s i ą g n i ę t y w k r a j a c h wysoko r o z w i n i ę t y c h g o s p o d a rc z o .- J e s t t o s p o wodowane ty m , ż e :

- b a d a n ia w ym agają z n a c z n y c h n ak ład ó w fin a n s o w y c h ,

- b a d a n ia w ym agają z a s to s o w a n ia n a jn o w sz y c h o s i ą g n i ę ć naukow ych, - poziom u p rz e m y s ło w ie n ia i t e c h n o l o g i i m usi s t w a r z a ć m o żliw o ść p ro d u k

c j i n ie z b ę d n y c h c z ę ś c i i elem en tó w z z a s to s o w a n ie m n a jl e p s z y c h m a te r i a ł ó w i n a jn o w o c z e ś n i e js z y c h t e c h n i k w y tw a rz a n ia ,

- w k r a j a c h w ysoko r o z w i n i ę t y c h j u ż o b e c n ie n a j w y r a ź n i e j r y s u j e s i ę k o n ie c z n o ś ć z a s to s o w a n ia wysoko sp raw n y ch system ów t r a n s p o r t o w y c h . 2 . B a d a n ia p r z e c h o d z i ł y s z e r e g etap ó w ro zw o jo w y ch , k t ó r y c h k o l e j n o ś ć w o -

gdlnym z a r y s i e p r z e d s t a w ia s i ę n a s t ę p u j ą c o :

- s t w o r z e n ie p o d s ta w te o r e ty c z n y c h z w ią z a n y c h z z a s a d ą d z i a ł a n i a p o j a z d u , d o k o n a n ie w s tę p n y c h o b l i c z e ń t e o r e t y c z n y c h i o p ra c o w a n ie o g ó ln e j k o n c e p c j i p o ja z d u ,

- te s t o w a n i e u p ro s z c z o n e g o m ało sk alo w eg o p o ja z d u , p ró b y popraw y o siąg ó w p o ja z d ó w ,

- w ykonanie p r o j e k t u p o ja z d u p ró b n e g o n o rm a ln o s k a lo w e g o , b a d a n ia i do

s k o n a l e n ie p o jazd ó w e k s p e r y m e n ta ln y c h ,

- s to p n io w e p o w ię k s z a n ie p o je m n o ś c i p o ja z d u , d o sto so w y w an ie go do n o rm a l

n e j e k s p l o a t a c j i , p o p r a w ia n ie c h a r a k t e r y s t y k ru c h o w y c h , ro z w ią z y w a n ie problem ów o p t y m a l i z a c j i k o sz tó w w y tw a rz a n ia i e k s p l o a t a c j i ,

- o b e c n ie , t z n . w l a t a c h 1986 i 1 9 8 7 (w o d n i e s i e n i u do n ie k t ó r y c h typów p o ja z d ó w ), r o z p o c z y n a ją s i ę b a d a n ia p o ja z d u w w aru n k ach n o rm a ln e j e k s p l o a t a c j i .

3 . T erenow e poduszkow ce p o w i e t r z n e , pomimo w ie lu p r o je k tó w i p r o to ty p ó w p o ja z d ó w , n ie d o c z e k a ły s i ę p r a k t y c z n e j r e a l i z a c j i z uw agi n a:

- n ie e k o n o m ic z n o ś ć pod w zględem e n e rg e ty c z n y m ,

- n i e u z y s k a n ie o d p o w ie d n io d u ż e j z d o l n o ś c i p rzew o zo w ej i w z w ią z k u z tym n i e s p e ł n io n y w aru n ek r e n t o w n o ś c i ,

- u c i ą ż l i w o ś ć d l a ś r o d o w is k a ,

- n i e d o s t a t e c z n ą k o n k u re n c y jn o ś ć w s to s u n k u do p o stę p ó w k o l e i k o n w en cjo n a l n e j ,

- w z r o s t wymagań s ta w ia n y c h p rz y s z ło ś c io w y m środkom tr a n s p o rto w y m .

(14)

Ocena światowego stanu badań..

P r z e r w a n ie p r a c badaw czych ś w ia d c z y o tym , że u znano t e n r o d z a j środków t r a n s p o r t u z a m ało p e r s p e k ty w ic z n y .

4 . C ią g ły p o s t ę p te c h n i c z n y m ia ł wpływ na t o , że j u ż w p o ło w ie l a t 70 o k a z a ło s i ę , że poduszkow ce m agnetyczne- c h a r a k t e r y z u j ą s i ę le p s z y m i p aram e

t r a m i te c h n ic z n y m i a n i ż e l i poduszkow oe p o w ie tr z n e i że t e n k ie r u n e k r o z w oju poduszkow ców z a d e c y d u je o j a k o ś c i p r z y s z ł y c h środków tr a n s p o r t o w y c h . 5 . B a d a n ia prow adzone w ró ż n y c h k r a j a c h o s i ą g n ę ł y r ó ż n y p o zio m . O b e c n ie

(1986 r . ) p r a c e n ad p o ja z d a m i na p o d u s z c e m a g n e ty c z n e j i b a d a n ia na t o r a c h p r ó b n y c h p o z w o lił y na popraw ne r o z w ią z a n i e ś r o d k a t r a n s p o r t u m i e j

s k ie g o k o n k u re n c y jn e g o w s t o s u n k u do p o jazd ó w k o n w e n c jo n a ln y c h (M -B ahn).

W J a p o n i i o s i ą g n i ę t o b a rd z o d o b re r e z u l t a t y w d z i e d z i n i e n a d p rz e w o d n ic tw a z m y ś lą o k o l e i XXI w ie k u .

6 . K o le i p r z y s z ł o ś c i s ta w ia n e s ą b a rd z o w y so k ie w ym agania, k o n ie c z n e są w ięc d a l s z e p r a c e b a d aw czo -ro zw o jo w e. P r o j e k t y budowy l i n i i k o l e i n i e k o n w e n c jo n a ln e j n i e s ą l i c z n e . O b ecn ie na ś w i e c i e , p o z a n i e l ic z n y m i wy

j ą t k a m i , n i e z a i s t n i a ł y j e s z c z e t a k w i e l k i e p o tr z e b y przew o zo w e, k t ó r e wym agałyby n a ty c h m ia s to w e g o z a s to s o w a n ia r o z w ią z a ń n ie k o n w e n c jo n a ln y c h . W prow adzanie k o l e i m a g n e ty c z n e j m usi r o z p o c z ą ć s i ę je d n a k w c z e ś n i e j , p o cząw szy od k r ó t k i c h odcinków l i n i i , aby b y ć przygotow anym na p r z y j ę c i e p r z y s z ło ś c io w y c h du ży ch z a d a ń w z a k r e s i e przew ozów p a s a ż e r s k i c h .

LITERATURA

[ lj Bahke E .: System y tr a n s p o r t o w e , WKŁ, Warszawa 1 9 7 9 .

[2] B ie ń L .: M odele i p o ja z d y a m a to r s k i e na p o d u s z c e p o w i e t r z n e j , WKŁ, Warszawa 1 9 7 9 .

[3] C y b u lsk i S..: S ta n św iatow ego p o s tę p u w d z ie d z in ie pojazdów z u n o sz e niem m agnetycznym , Z e s z y t COBiRTK, W arszawa 1975.

[4] E i t l h u b e r E .: D ie T r a n s r a p i d V e r s u c h s a n la g e im E m slan d . E is e n b a h n t e c h n i s c h e R un d sch au 6 /1 9 8 0 .

[5] F o n ta jn e F .: P r o j e c t de M agier a u C anada, V ie du r a i l , 1 7 6 1 /1 9 8 0 . [6] H e itz E .: H o c h g e s c h w i n d ig k e its - T r a n s p o r t m it H SST-System . T e c h n . h e u t e ,

2

/

1 9 8 1

.

[7] K łębek I . : M agnetyczna s t r z a ł a . H oryzonty T e c h n ik i, 2 /1 9 8 4 .

[8] K y o ta n i Y o s i h i r o : R e s e a rc h on l i n e a r m otor m a g n e tic l e v i t a t i o n sy s te m i n t h e J a p a n e s e N a t io n a l R a ilw a y s . Ź e le z n y j e d o r o g i m i r a , 5 /1 9 8 2 . [9] K y o tan i Y o s ih ir o : T e s t v e h ic l e MLU-001, J a p a n e s e R ailw ay E n g in e e r in g ,

4 /1 9 8 3 .

[10] La s u s t e n t a t i o n m a g n é tiq u e ą u J a p a n . V ie du r a i l , 1 5 8 2 /1 9 7 7 . [11] M a g n e tb a h n e n tw ic k lu n g i n J a p a n . E is e n b a h n t t e c h n i s c h e R u n d sch au ,

2

/

1 9 8 1

.

[12] M agnetic l e v i t a t i o n - BR f l o a t s Warwick s in k s f o r lo c k o f c a s h . C h ar- t r e d m ech. e n g . , 1 1 /1 9 7 8 .

[13] M ayer W.: Der E n e rg ie v e rb ra u c h d e r M agnetbahn. E is e n b a h n te c h n is c h e R undschau 2 /1 9 8 1 .

[14] M a te r ia ły reklam ow e firm z a c h o d n io n ie m ie c k ic h .

(15)

166 B a rb a ra M a c ie jn a

05] M-Bahn A n g e to t f ü r d en ö f f e n t l i c h e n N a h v e rk e h r. M agnetbahn GmbH, S t a r n b e r g ( o d b i t k i k s e r o g r a f i c z n e ) .

[16] Memrot I . s Szybka k o l e j w RFN. H o ry z o n ty T e c h n i k i , 1 2 /1 9 8 4 .

[17] N akashim a N o b u y k i, Nagaoka H ito s h , T e re d a K a ts u y u k i , F u k ase S higeos M aglev t e s t v e h i c l e R unning on I n v e r t e d T -S h a rp e G u ld e a y . H i t a h i R e v ., 2 /1 9 8 1 .

[18] Rogg D ., S c h u lt z H .: S y s te m e n ts c h e id u n g b e i d e r M a g n e to s c h w e b e te c h n ik , E is e n b a h n t e c h n is c h e P r a x i s , 1 1 /1 7 8 .

[19] Roszko K .: K om unikacja n ie k o n w e n c jo n a ln a w k o n u r b a c jl g ó r n o ś l ą s k i e j . IK S, K a to w ic e 1976.

[20] S c h n e ig e r t Z .: A k tu a ln e p ro b le m y z w ią z a n e z k o le ja m i n ie k o n w e n c jo n a l

n y m i. P ro b lem y K o l e j n i c t w a , 7 7 /1 9 7 8 .

[21] S c h u lt z T . , Von G ötz H .: Das M a g n e tb a h n -P ro je k t B e r l i n . S o n d e rd ru c k a u s E l e k t r i s c h e B ahnen, 3 /1 9 8 4 .

[22] S t a h l e b a u s t r a s s e f ü r B e r l i n e r M ag n etb ah n . V e rk e h r und T e c h n ik , 1 /1 9 8 6 . [23] Von G ötz H .: D aau erm ag n etisch e F a h rz e u g s u sp e n sio n u n d A n tre ib d u rc h

F a h rw e g w a n d e rfe ld , S o n d e rd ru c k Z E V -G lasers A n n a le n , 1 2 /1 9 8 3 . R e c e n z e n t:

D oc. d r h a b . A lf r e d H o rn ig W płynęło do R e d a k c ji 8 .0 9 .1 9 8 6

OUEHKA MHPOBOrO COCTOHHHH HCCJIEflOBAHHil 110 B03M03KH0CTHM

BBEKEHHH OflHOPEJIBCOBHX 5KEJIE3HHX flOPOT B nACCAJfflPCKHX HEPEB03KAX RACTb I I

P e 3 k>m e

Bo B T Q p O f t V a C T H O T a T B H O T O B O p e H H H O B e f tm H e M H p O B b ie A O C T H * e H H H no H O C J i e - A O B a H H S M n o e 3 « O B H a i i a r H H T H o k n o A B e c x e c H c n o J i B 3 0 B a H n e M T p ë x O H C T e M i i o a- be m H B a H H H : o n o o i o s H H U M M a r e r a i o M , s j i e K i p o M a r H H T H o f l h a a e K i p o A H H a M H v e c K o k C H C i e M o k . I I p e A C T a B j i e H h i H C C J ie A O B a H H H h n o j i y v a e i i u e 3 $ 4 > e K ii> i b B u c o K o p a S B H T U x C T p a n a x . J t a H H n p x M e p u , n o x a v t o, H e M H o r a x n p H M e H e H H k , H a n p H M e p j i h h h h I v i- B a H b E e p j i H H e . ^ a n a o n e H x a xaawok H 3 i p ë x n p e A C i a B j i e H H U x C H C i e M c ^{i o h k h} s p e H H a B 0 3 M 0 S C H 0 C T H H X n p a K T H H e C K o f i p e a j I H 3 a R H H .

EVALUATION OF THE WORLD STATE OF TESTS WITH THE NONCONVENTIONAL TRAINS IN THE PASSENGERS TRANSPORTATION-PART I I

S u m m a r y

The n e w e st a c h ie v e m e n ts i n t h e t e s t s o f v e h i c l e w i t h t h e m a g n e tic c u s h io n a r e d i s c u s s e d . T h re e l e v i t a t i o n s y s te m s a r e c o n s i d e r e d : t h e f i r s t one w ith p e rm a n e n t m a g n e ts , t h e se c o n d one e l e c tr o m a g n e t i c and th e t h i r d one e le c t r o d y n a m i c . T e s t s and e f e c t s o b ta i n e d i n t h e c o u n t r i e s o f h ig h i n d u s t r y a r e d e s c r i b e d and e x am p les o f few known a p p l i c a t i o n s a r e p r e s e n t e d ( e g . M-Bahn i n B e r l i n ) . E v a l u a t i o n o f a l l t h e s e s y s te m s i s made t a k i n g p o s s i -

(16)

Ocena św iatow ego sta n u b a d a ń .. 167

b l l i t i e s o f p r a c t i c a l r e a l i s a t i o n i n t o a c c o u n t . S m all p r o d u c t i o n o f f e r r o m a g n e tic m a t e r i a l s , q u a l i t y o f t h e m a t e r i a l and u n s t a b i l i t y o f m a g n e tic s u s p e n s io n a r e c o n s t r a i n t s f o r t h e s y s te m s w ith p e rm a n e n t m a g n e ts . E l e c tr o m a g n e t ic s y s te m s n e e d d e v elo p m en t o f t e s t s w ith t h e c h o ic e o f b ro a d h o f t h e g a p . I n t h e e la c tr o d y n a m ic s y s te m s t h e m ain p ro b le m i s how t h e magne

t i c t i g h t e n i n g may b e a n i h i l a t e d , how t h e c o i l s may b e c o d e d and w h at i s t e c h n i c a l and e c o n o m ic a l optim um o f m a g n e ts s u p p l y .