Prace przy pojazdach elektrycznych z zasilaniem akumulatorowym

(1)

Informacje ogólne o pojazdach elektrycznych z zasilaniem akumulatorowym i

Prace przy pojazdach elektrycznych z zasilaniem akumulatorowym Informacje ogólne o pojazdach elektrycz-

nych z zasilaniem akumulatorowym i elek- trycznych układach napędowych

Niniejszy dokument zawiera informacje o pojazdach zasilanych energią akumulato- rów.

Pojazdy elektryczne z zasilaniem akumulatorowym napędzane są przez silnik elektryczny i akumulatory stanowiące źródło energii. Pojazdy elektryczne z zasilaniem akumulatorowym nie mają silników spalinowych.

Pojazdy elektryczne z zasilaniem akumulatorowym mają 2 układy elektryczne, z których jeden to układ napięcia klasy A (24 V), a drugi to układ napięcia klasy B (650 V).¹:

Uwaga:

• Wiązka przewodów elektrycznego układu napędowego napięcia klasy B ma kolor pomarańczowy.

• Urządzenia z tabliczkami ostrzegawczymi może otwierać wyłącznie wykwalifikowany personel firmy Scania; patrz rysunek.

Aby uzyskać więcej informacji, należy skontaktować się z warsztatem firmy Scania.

Napięcie DC (prąd stały) AC (prąd zmienny)

Napięcie klasy A 0 V–60 V 0 V–30 V

Napięcie klasy B 60 V–1500 V 30 V–1000 V

372 428

Tabliczka ostrzegawcza o napięciu klasy B.

(2)

Prace przy pojazdach elektrycznych z zasilaniem akumulatorowym

WAŻNE!

Akumulatorów układu napędowego nie wolno narażać na działanie temperatury po- wyżej 60°C przez dłużej niż 2 godziny, ponieważ skraca to ich okres eksploatacji.

Akumulatorów układu napędowego nie wolno narażać na działanie temperatury po- wyżej 95°C, w przeciwnym razie dojdzie do zgazowania elektrolitu w ogniwach. To spowoduje trwałe uszkodzenie, a z akumulatorów wydostanie się łatwopalny gaz.

OSTRZEŻENIE!

Zabrania się przeprowadzania modyfikacji elektrycznych układów napędowych. Nie wolno przenosić, demontować ani modyfikować żadnej części w elektrycznym ukła- dzie napędowym dostarczonym z fabryki. Elektryczny układ napędowy zawiera za- równo wszystkie podzespoły wymienione w niniejszym dokumencie, jak i

podłączone do nich wszystkie przewody elektryczne. Pomarańczowa wiązka prze- wodów jest częścią układu elektrycznego napięcia klasy B. Podczas wykonywania prac w jej pobliżu należy koniecznie zachować należytą ostrożność.

OSTRZEŻENIE!

Poniższe podzespoły zasilane są napięciem klasy B. Prądu z akumulatorów układu napędowego nie wolno pobierać do innych celów.

(3)

Prace przy pojazdach elektrycznych z zasilaniem akumulatorowym

WAŻNE!

Wszelkie prace związane z elektrycznym układem napędowym może wykonywać wyłącznie wykwalifikowany personel w warsztatach firmy Scania. Aby uzyskać więcej informacji, należy skontaktować się z warsztatem firmy Scania. Nie dotyczy to złącza przystawki ePTO.

Więcej informacji o przystawce ePTO i jej podłączaniu do akumulatorów układu na- pędowego można znaleźć w dokumencie zatytułowanym „Elektryczna przystawka odbioru mocy”.

(4)

Prace przy pojazdach elektrycznych z zasilaniem akumulatorowym

Podczas ładowania pojazdu w pobliżu gniazda ładowania włącza się wskazanie świetlne informujące o tym, że trwa ładowanie. Wskazanie świetlne sygnalizuje rów- nież nieprawidłowości.

Złącze ładowania jest typu CCS2 i ładuje prądem 650 V/200 A; patrz rysunek.

Gniazdo ładowania pojazdu elektrycznego z zasilaniem akumulatorowym znajduje się po prawej stronie z przodu kabiny; patrz rysunek.

Naciśnij wskazanie świetlne, które można nacisnąć, aby anulować trwające ładowa- nie.

434 314

Podczas ładowania pojazdu wskazanie świetlne świeci na niebiesko. W przypadku usterki wskazanie świetlne świecić będzie na czerwono.

(5)

Modyfikacje podwozia w pojazdach elektrycznych z zasilaniem akumulatorowym

Prace przy pojazdach elektrycznych z zasilaniem akumulatorowym Modyfikacje podwozia w pojazdach elek-

trycznych z zasilaniem akumulatorowym

W pojazdach elektrycznych z zasilaniem akumulatorowym nie ma mechanicznych przystawek odbioru mocy. Zamiast tego można podłączyć funkcje zabudowy za po- średnictwem przystawki ePTO firmy Scania. Przystawki ePTO zasilane są prądem stałym o napięciu klasy B. Pojazd może być fabrycznie wyposażony w przystawkę ePTO z opcją interfejsu elektrycznego elektrycznej przystawki odbioru mocy (PTO EL) (kod wersji 8932A).

Więcej informacji o przystawkach ePTO można znaleźć w dokumencie zatytułowa- nym „Elektryczna przystawka odbioru mocy”.

Po aktywowaniu działania lub ładowania akumulatorów układu napędowego pojazdu elektrycznego z zasilaniem akumulatorowym za pomocą przełącznika CCS2 na- stępuje włączenie przetwornika napięcia i zabudowa może pobierać prąd 200 A o napięciu 24 V.

Po wyłączeniu lub przerwaniu ładowania akumulatorów układu napędowego przetwornik napięcia przestaje dostarczać napięcie 24 V do zabudowy. Pobór prądu 200 A możliwy jest wówczas tylko przez krótki czas.

OSTRZEŻENIE!

Nadmierne pobieranie prądu o napięciu 24 V przez zabudowę zagraża możliwości ponownego uruchomienia pojazdu.

Więcej informacji na temat modyfikacji podwozia można znaleźć w następujących dokumentach:

• Praca z centralką elektryczną podwozia P11

• Pobór prądu

(6)

Modyfikacje podwozia w pojazdach elektrycznych z zasilaniem akumulatorowym

Prace przy pojazdach elektrycznych z zasilaniem akumulatorowym

Wymagania modyfikacji podwozia

W przypadku modyfikacji podwozia zastosowanie mają następujące wymagania:

• Nie lakieruj pomarańczowej wiązki przewodów napięcia klasy B.

• Zamontuj podzespoły, wiązki przewodów i zabudowę tak, aby wiązki przewo- dów należące do elektrycznego układu napędowego nie były narażone na uszkodzenie.

• Zamontuj zabudowę i podzespoły w odległości co najmniej 100 mm od pomarań- czowej wiązki przewodów napięcia klasy B; patrz rysunek Upewnij się, że nowe podzespoły i zabudowa wokół wiązki przewodów napięcia klasy B nie podwyż- szają temperatury wiązki o więcej niż 10°C. Jeśli istnieje ryzyko, że temperatura wiązki przewodów wzrośnie o ponad 10°C, odstęp zapewniający bezpieczeństwo musi być większy niż 100 mm.

• Zamontuj zabudowę lub podzespoły co najmniej 150 mm przed i za akumulato- rami układu napędowego; patrz rysunek.

433 913

Usytuowanie złączy napięcia klasy B. Złącza znajdują się również w innych czę- ściach pojazdu elektrycznego z zasilaniem akumulatorowym.

150 mm 150 mm

438 123

Minimalna dopuszczalna odległość między akumulatorem układu napędowego a za- budową.

(7)

Położenie i podzespoły elektrycznego układu napędowego

Prace przy pojazdach elektrycznych z zasilaniem akumulatorowym Położenie i podzespoły elektrycznego

układu napędowego

Następujące podzespoły zasilane są napięciem klasy B. Podzespoły wyposażone są w tabliczki ostrzegawcze; patrz rysunek.

Poz. Opis

1 Silnik elektryczny i skrzynia biegów (P160) 2 Elektryczna sprężarka powietrza (EACS1) 3 Akumulatory układu napędowego

4 Wiązka przewodów napięcia klasy B (VCB) — pomarańczowa wiązka przewodów

5 Inwertor (MGU2)

6 Przetwornik napięcia (DCC2)

7 Gniazdo ładowania CCS (CBOX – CUDA1)

8 PCBOX (CUA1)

9 EVCC (CMDA1)

10 Wyłącznik sterujący elektrycznego układu napędowego (VCB)

1 2

4 3

5 6 7

9 8

10

433 191

(8)

Funkcja elektrycznego układu napędowego

Prace przy pojazdach elektrycznych z zasilaniem akumulatorowym Funkcja elektrycznego układu napędowe-

go

Akumulatory układu napędowego dostarczają energię elektryczną do silnika elektrycznego. Inwertor przekształca prąd stały akumulatora układu napędowego o napięciu 650 V na 3-fazowy prąd przemienny, który zasila silnik elektryczny.

W odniesieniu do silnika elektrycznego zastosowanie mają następujące informacje:

• Silnik elektryczny znajduje się przed skrzynią biegów.

• Silnik elektryczny służy do zasilania pojazdu, ale pełni również rolę alternatora do ładowania akumulatorów układu napędowego podczas hamowania.

• Silnik elektryczny wytwarza 3-fazowy prąd przemienny, który inwertor prze- kształca na prąd stały 650 V do ładowania akumulatora układu napędowego Przetwornik prądu stałego przekształca prąd stały akumulatora układu napędowego o napięciu 650 V na prąd stały o napięciu 24 V, który zasila układ elektryczny napię- cia klasy A. W ten sposób przetwornik prądu stałego zastępuje alternator, który zasila układ 24 V w pojazdach bez układu akumulatorów.

Pojazdy elektryczne z zasilaniem akumulatorowym wyposażone są w elektryczną sprężarkę powietrza. Oznacza to, że akumulatory układu napędowego muszą być włączone, aby sprężarka powietrza w pojeździe działała. W celu uzyskania szczegó- łowych informacji należy skontaktować się z dealerem firmy Scania.

(9)

Zdalne wyłączenie silnika

Prace przy pojazdach elektrycznych z zasilaniem akumulatorowym

Zdalne wyłączenie silnika

Zdalne wyłączenie silnika służy do zatrzymania silnika, np. z zewnątrz kabiny. Ist- nieją 2 wersje tej funkcji:

• Włącz zdalnie wyłączenie silnika

• Włącz zdalnie awaryjne wyłączenie silnika

Podczas zdalnego wyłączenia silnika pojazdu elektrycznego z zasilaniem akumulatorowym elektryczny układ napędowy jest wyłączony.

W przypadku żądania zdalnego awaryjnego wyłączenia silnika połączenie z przy- stawką ePTO odłączane jest bezzwłocznie.

Uwaga:

Jeśli żądanie zdalnego wyłączenia silnika zostanie anulowane przed wyłączeniem układu akumulatorów, działanie układu zostanie przywrócone, a silniki zostaną uru- chomione ponownie.

Więcej informacji na temat tej funkcji można znaleźć w dokumencie „Zdalne wyłą- czenie silnika”.

(10)

Zagrożenia związane z układem elektrycznym

Prace przy pojazdach elektrycznych z zasilaniem akumulatorowym Zagrożenia związane z układem elektrycz-

nym

OSTRZEŻENIE!

Akumulatory układu napędowego są wrażliwe na wysokie temperatury i uwalniają łatwopalne gazy w temperaturze powyżej 80°C.

• Nigdy nie narażaj akumulatorów układu napędowego na temperaturę powyżej 80°C.

• Nigdy nie wykonuj prac wymagających obróbki cieplnej w pobliżu elektrycznego układu napędowego.

OSTRZEŻENIE!

Uszkodzony akumulator układu napędowego może zacząć wytwarzać opary lub ae- rozole, które mogą podrażniać drogi oddechowe, błony śluzowe, oczy i skórę. Może to doprowadzić do zawrotów, mdłości lub bólu głowy. Zawartość akumulatora ukła- du napędowego jest wysoce łatwopalna i szkodliwa dla skóry przy jednoczesnym działaniu wilgoci.

Uszkodzony akumulator układu napędowego trzeba natychmiast usunąć z warsztatu.

Istnieje ryzyko samoczynnego nagrzewania się uszkodzonego akumulatora układu napędowego, co może prowadzić do pożaru. Akumulator układu napędowego może się zapalić nawet po kilku dniach od wystąpienia uszkodzenia. Dotyczy to nawet przypadków, gdy nie ma widocznych uszkodzeń akumulatorów układu napędowego.

(11)

Środki ostrożności dotyczące elektrycznego układu napędowego

Prace przy pojazdach elektrycznych z zasilaniem akumulatorowym Środki ostrożności dotyczące elektryczne-

go układu napędowego

Pożar akumulatora

W przypadku wystąpienia widocznego pożaru akumulatora układu napędowego użyj dużych ilości wody do schłodzenia akumulatora.

Pożar innego pojazdu

W przypadku pożaru pojazdu, w którym skrzynia akumulatora jest nienaruszona i nie płonie, zaleca się standardowe procedury gaśnicze. Akumulator powinien być chro- niony i chłodzony dużą ilością wody. Jeśli skrzynia akumulatora jest mocno uszko- dzona, do jego chłodzenia należy użyć dużych ilości wody. Ważne jest, aby obniżyć temperaturę akumulatora, używając tylko wody, aby zapobiec ryzyku pożaru i ugasić istniejący ogień.

Mycie pojazdu

OSTRZEŻENIE!

Podczas mycia ciśnieniowego elektrycznego układu napędowego lub akumulatorów układu napędowego może dojść do uszkodzenia elektrycznego układu napędowego.

Złącza napięcia klasy B mogą być również wrażliwe na wodę, dlatego ich także nie wolno myć ciśnieniowo.

433 913

Przykład złącza napięcia klasy B, którego nie wolno myć ciśnieniowo.

(12)

Prace przy pojazdach elektrycznych z zasilaniem akumulatorowym

Procedury związane z zabudową

Akumulatory układu napędowego (1) nie są zatwierdzone jako boczna osłona przeciwnajazdowa. Należy koniecznie zamontować oddzielną osłonę przeciwnajazdową (2) zgodnie z obowiązującymi przepisami.

1 2

3

432 379

1. Akumulatory układu napędowego 2. Osłona przeciwnajazdowa 3. Gniazdo ładowania

(13)

Prace przy pojazdach elektrycznych z zasilaniem akumulatorowym

OSTRZEŻENIE!

Jeśli w zestawie wskaźników, ICL (Instrument Cluster), pojawią się komunikaty o błędach związane z układem akumulatorów, skontaktuj się z warsztatem firmy Sca- nia. Przed rozpoczęciem jakichkolwiek prac związanych z zabudową usterki muszą zostać usunięte.

Koniecznie odłącz układ elektryczny napięcia klasy B przed rozpoczęciem prac przy układzie elektrycznym; patrz rysunek.

Wyłącznik sterujący to wyłącznik główny akumulatora, który odłącza akumulator układu napędowego od układu elektrycznego pojazdu. Wyłącznik sterujący znajduje się za przednim lewym błotnikiem; patrz rysunek.

Odłącz akumulatory układu napędowego za pomocą wyłącznika sterującego przed przystąpieniem do produkcji nadwozia.

Zawsze trzeba zablokować panel sterowania w trybie wyłączenia za pomocą blokady przewodu elektrycznego wyłącznika sterującego (numer części 2 743 006); patrz ry- sunek.

WAŻNE!

W przypadku uszkodzenia części elektrycznego układu napędowego podczas wykonywania zabudowy skontaktuj się z warsztatem firmy Scania.

434 364

Wyłącznik sterujący znajduje się za przednim lewym błotnikiem.

408 991

Blokada przewodu elektrycznego.

(14)

Prace przy pojazdach elektrycznych z zasilaniem akumulatorowym

Procedury poprzedzające wszystkie prace związane z zabudową

1.Sprawdź, czy w zestawie wskaźników (ICL) nie ma komunikatów o błędach związanych z elektrycznym układem napędowym. W przypadku pojawienia się komunikatu o błędzie należy skontaktować się z warsztatem firmy Scania. Uster- ki muszą zostać usunięte, zanim rozpoczną się jakakolwiek prace związane z za- budową.

2.Wyłącz zapłon.

3.Wyłącz elektryczny układ napędowy wyłącznikiem sterującym.

4.Zablokuj wyłącznik sterujący za pomocą blokady przewodu wyłącznika sterują- cego (numer części 2 743 006). Każda osoba biorąca udział w pracach przy po- jeździe zakłada swoją osobistą kłódkę. Zapobiega to włączeniu układu przed zakończeniem prac przez wszystkie osoby i zdjęciem ich kłódek.

5.Sprawdź, czy elektryczny układ napędowy jest wyłączony:

a) Włącz zapłon.

b) Sprawdź, czy w zestawie wskaźników (ICL) wyświetlany jest komunikat o błędzie „Uruchomienie silnika zablokowane, elektryczny układ napędowy jest odłączony”.

c) Upewnij się, że pojazdu nie można uruchomić.

d) Wyłącz zapłon.

6.Wyłącz zasilanie układu 24 V pojazdu, używając głównego wyłącznika zasilania lub odłączając biegun ujemny akumulatora.

7.Zrealizuj proces produkcji nadwozia.

(15)

Prace przy pojazdach elektrycznych z zasilaniem akumulatorowym

Procedury wykonywane po pracach związanych z zabudową

1.Wyzeruj główny wyłącznik zasilania lub podłącz przewód ujemny do zacisku ujemnego akumulatora, jeśli układ 24 V jest odłączony.

2.Zdemontuj blokadę przewodu. Włącz elektryczny układ napędowy za pomocą wyłącznika sterującego elektrycznego układu napędowego.

3.Sprawdź, czy elektryczny układ napędowy jest włączony:

– Uruchom pojazd i pozostaw silnik włączony na co najmniej 10 s, aby aktywo- wać elektryczny układ napędowy.

– Wyłącz pojazd.

– Włącz zapłon.

– Sprawdź i usuń kody usterek za pomocą narzędzia SDP3 dla producentów nadwozi.