Historia Żydów - Dokumenty życia społecznego i religijnego Żydów lub Status prawny Żydów w dokumentach
Karta opisu przedmiotu
Informacje podstawowe
Kierunek studiów judaistyka
Ścieżka -
Jednostka organizacyjna Wydział Historyczny Poziom kształcenia pierwszego stopnia Forma studiów studia stacjonarne Profil studiów ogólnoakademicki Obligatoryjność fakultatywny
Cykl kształcenia 2021/22
Kod przedmiotu
UJ.WHJUDS.140.5cc2ed5a9f508.21 Języki wykładowe
Polski
Przedmiot powiązany z badaniami naukowymi Tak
Dyscypliny Historia
Klasyfikacja ISCED 0222 Historia i archeologia Kod USOS
WHIJ-L-16/1F
Koordynator przedmiotu
Przemysław Zarubin
Prowadzący zajęcia Monika Stępień
Okres Semestr 3
Forma weryfikacji uzyskanych efektów uczenia się zaliczenie
Sposób realizacji i godziny zajęć warsztaty źródłoznawcze: 30
Liczba
punktów ECTS 3.0
Cele kształcenia dla przedmiotu
C1 Zapoznanie studentów z technikami, metodami i narzędziami odczytywania ze zrozumieniem i analizy tekstów źródłowych od średniowiecza aż do czasów współczesnych dotyczących życia społecznego i religijne Żydów lub
2 / 5 Efekty uczenia się dla przedmiotu
Kod Efekty w zakresie Kierunkowe efekty
uczenia się Metody weryfikacji Wiedzy – Student zna i rozumie:
W1
student zna podstawowe źródła do dziejów ludności żydowskiej wytworzone w okresie średniowiecza, staropolskim, XIX-XX wieku naświetlające jej status prawny (życie społeczne i religijne). Student rozumie położenie prawne ludności żydowskiej (kwestie społeczne i religijne dotyczące ludności żydowskiej).
JUD_K1_W01,
JUD_K1_W02 zaliczenie na ocenę
Umiejętności – Student potrafi:
U1
dokonać analizy wybranego tekstu źródłowego.
Student rozumie różnice w położeniu prawnym różnych grup ludności oraz stosunki społeczno- religijne na terenie I Rzeczypospolitej, na ziemiach polskich w okresie rozbiorowym, w okresie międzywojennym, w latach 1939-1945 oraz późniejsze. Student potrafi rozwiązać proste daty, określić nadawcę i adresata dokumentu,
przekonwertować daty w kalendarzu hebrajskim, gregoriańskim, juliańskim.
JUD_K1_U01, JUD_K1_U02 zaliczenie na ocenę
Kompetencji społecznych – Student jest gotów do:
K1 biegła analiza nieskomplikowanych źródeł dot. historii
i kultury Żydów polskich JUD_K1_K01,
JUD_K1_K02, JUD_K1_K04 zaliczenie na ocenę
Bilans punktów ECTS
Forma aktywności studenta Średnia liczba godzin* przeznaczonych na zrealizowane rodzaje zajęć
warsztaty źródłoznawcze 30
samodzielna nauka dotycząca treści poruszanych
na zajęciach 30
konsultacje 15
Łączny nakład pracy studenta Liczba godzin
75
ECTS 3.0
Liczba godzin kontaktowych Liczba godzin
30 ECTS
1.0
* godzina (lekcyjna) oznacza 45 minut
Treści programowe
Lp. Treści programowe Efekty uczenia się dla
przedmiotu
1.
Podczas zajęć studenci będą mogli zapoznać się z różnymi typami źródeł:
pisanymi, drukowanymi, ikonograficznymi. Uczestnikom zajęć przedstawione zostaną typowe źródła tj. kroniki, listy, relacje, dokumenty o charakterze prawnym, sądowym i administracyjnym zwłaszcza przywileje i pozwy
uwierzytelnione w księgach sądowych (miejskich i grodzkich), przybliżające dzieje ludności żydowskiej w Polsce doby średniowiecza, nowożytnej, rozbiorów oraz w XX wieku. Osobno potraktowane zostaną źródła proweniencji żydowskiej tj. statuty gmin, bractw pogrzebowych, responsy rabiniczne i pinkasy. Każde kolejne
spotkanie będzie poświęcone analizie źródłowej konkretnego przekazu (np. relacji Mistrza Wincentego Kadłubka o pobiciu przez krakowskich scholarów pewnego Żyda, statutu kaliskiego Bolesława Pobożnego oraz jego późniejszych konfirmacji i in.). W grupie: Dokumenty życia społecznego i religijnego Żydów większy nacisk położony będzie na analizowanie dokumentów związanych z życiem codziennym, religijnym Żydów od średniowiecza do XX w. (uchwały gmin, konsensy rabiniczne, statuty bractw pogrzebowych itp.) Dla grupy Status prawny Żydów w
dokumentach przewidziana jest analiza dokumentów prawnych (pozwy, dekrety, przywileje, uniwersały, akt sejmikowe, konstytucje). Dla grupy Dokumenty życia społecznego i religijnego Żydów większy nacisk położony zostanie na analizę tekstów religijnych, pamiętników, wspomnień i relacji. Obie grupy będą mogły zapoznać się ze specyfiką przeliczania dat w kalendarzu gregoriańskim i w kalendarzu hebrajskim.
W1, U1, K1
Informacje rozszerzone
Metody nauczania:
analiza tekstów, burza mózgów, wykład konwersatoryjny, wykład z prezentacją multimedialną, dyskusja, analiza przypadków, metody e-learningowe, konsultacje
Rodzaj zajęć Formy zaliczenia Warunki zaliczenia przedmiotu
warsztaty źródłoznawcze zaliczenie na ocenę
Student zalicza przedmiot kształcenia po uzyskaniu wszystkich efektów uczenia się. Pierwszym z warunków zaliczenia jest obecność na zajęciach oraz aktywny udział w nich. Dopuszczalne są dwie nieusprawiedliwione nieobecności w semestrze. Każda następna, bez względu na jej powód, wymaga odrobienia w czasie konsultacji prowadzącego. Warunkiem zaliczenia jest uzyskanie pozytywnej oceny z sprawdzianu weryfikującego wiedzę zdobytą podczas zajęć.
Wymagania wstępne i dodatkowe
Obecność w zajęciach jest obowiązkowa. Brak dodatkowych wymagań wstępnych. Wybór grupy tematycznej zależy od studenta, otworzy się grupa ciesząca się większym zainteresowaniem..
4 / 5 Literatura
Obowiązkowa
Spis literatury przedmiotu jest każdorazowo zależny od podejmowanych zadań.
1.
Dzieje Żydów w Polsce XI-XVIII wiek. Wybór tekstów źródłowych, red. P. Fijałowski, ŻIH, Warszawa.
2.
Horn M., Regesty dokumentów i ekscerpty z metryki koronnej do historii Żydów w Polsce 1697-1795, t. I-III, ZN 3.
Ossolińskich 1984.
Goldberg J., Jewish Privileges in the Polish Commonwealth: Charters of Rights Granted to Jewish Communities in Poland- 4.
Lithuania in the Sixteenth to Eighteenth Centuries, Jerusalem 1985.
Jakimyszyn A., Statut krakowskiej gminy żydowskiej z roku 1595 i jego uzupełnienia, Kraków 2005.
5.
Hanower Natan, Jawein mecula t.j. Bagno głębokie: Kronika zdarzeń z lat 1648-1652 [zob. Śląska Biblioteka Cyfrowa:
6.
Kroniki, opisy i elegie hebrajskie z czasów Chmielnickiego, "Ruś"]
Kaźmierczyk A., Goldberg J.,"Sejm Czterech Ziem. Źródła", Wydawnictwo Sejmowe 2011.
7.
Borzymińska Z., Dzieje Żydów w Polsce. Wybór tekstów źródłowych. XIX wiek, ŻIH Warszawa 1994.
8.
Żebrowski R., Dzieje Żydów w Polsce. Wybór tekstów źródłowych 1918-1939, ŻIH Warszawa 1993.
9.
Żbikowski A., Dzieje Żydów w Polsce. Ideologia antysemicka 1848-1914, ŻIH Warszawa 1994.
10.
Włodarski B., Chronologia polska, Warszawa 2016. (różne wydania) 11.
Kaźmierczyk A., "Żydzi polscy 1648-1772. Źródła", Studia Judaica Cracoviensia, Series Fontium 6, Księgarnia 12.
Akademicka, Kraków 2001.
Żydowski samorząd ziemski w Koronie (XVII-XVIII wiek). Źródła, oprac. A. Kaźmierczyk, P. Zarubin, Kraków 2019 13.
Dodatkowa
Materiały do dziejów Sejmu Czteroletniego, t. I-IV. wyd. J. woliński, J. Michalski, E. Rostworowski, Ossolineum 1955-1961.
1.
Michałowska-Mycielska, Gminy żydowskie w dawnej Rzeczypospolitej. Wybór tekstów źródłowych, Warszawa 2003.
2.
Michałowska-Mycielska A., Pinkas kahału swarzędzkiego (1734-1830), Warszawa 2005.
3.
Michałowska-Mycielska A., Sejmy i sejmiki koronne wobec Żydów. Wybór tekstów źródłowych, Warszawa 2007.
4.
Goldberg J., Wokół pamiętników Żydów polskich z XVIII wieku: Pamiętnik Mojżesza Wasercuga z Wielkopolski,” [w:]
5.
Trudne stulecia: Studia z dziejów XVII i XVIII wieku.
Kaźmierczyk A., Kilka uwag o wydawaniu tekstów do dziejów Żydów, [w: ] Teoria i praktyka edycji nowożytnych źródeł 6.
w Polsce (XVI-XVIII w.), pod red. Adama Perłakowskiego, Kraków 2011, s. 81-86.
Szymański J., Nauki pomocnicze historii, Warszawa 2009. (różne wydania) 7.
Semkowicz W., Encyklopedia nauk pomocniczych historii. Kraków: Universitas, 2011. (różne wydania) 8.
Z dziejów kultury czasów nowożytnych. Wybór tekstów źródłowych, red. M. E. Kowalczyk, Toruń 2009.
9.
Polskie korzenie Izraela. Wprowadzenie do tematu. Wybór źródeł, Kraków-Budapeszt 2015.
10.
Brzoza Cz., Żydzi Krakowscy w okresie międzywojennym. Wybór dokumentów, Kraków 2015.
11.
Eisenbach A., Emancypacja Żydów na ziemiach polskich 1785-1870 na tle europejskim, Warszawa 1988.
12.
Śliż M., Galicyjscy Żydzi na drodze do równouprawnienia 1848-1914, Kraków 2006.
13.
Ogonowski J., Sytuacja prawna Żydów w Rzeczypospolitej Polskiej 1918-1939: prawa cywilne i polityczne, Warszawa 14.
2012.
Canin M., Przez ruiny i zgliszcza. Podróż po stu zgładzonych gminach żydowskich w Polsce, Warszawa 2019.
15.
Kierunkowe efekty uczenia się
Kod Treść
JUD_K1_W01 Absolwent zna i rozumie /ma wiedzę ogólną w zakresie przedmiotów judaistycznych oraz terminologii judaistycznej właściwej dla studiowanego kierunku studiów, rozumie znaczenie przedmiotów judaistycznych w systemie nauk humanistycznych oraz ich specyfikę metodologiczną i przedmiotową.
JUD_K1_W02 Absolwent zna i rozumie elementarną terminologię używaną w judaistyce, rozumie jej źródła oraz zastosowanie w pokrewnych dyscyplinach naukowych.
JUD_K1_U01
Absolwent potrafi pozyskiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować informacje z zakresu historii, religii, filozofii, kultury żydowskiej oraz literatur i języków żydowskich z literatury przedmiotu, baz danych oraz innych źródeł; wykorzystuje informacje w językach obcych (j. angielskim, j. hebrajskim, j. jidysz), potrafi łączyć zgromadzone wiadomości, dokonywać ich interpretacji, wyciągać wnioski, formułować opinie, potrafi prowadzić prace inwentaryzacyjne.
JUD_K1_U02 Absolwent potrafi /ma podstawowe umiejętności badawcze, umie opracować i zaprezentować zgromadzone wyniki analiz, potrafi dobrać właściwe metody badawcze do opisu procesów i zjawisk historycznych, religijnych, kulturowych odnoszących się do społeczności żydowskiej.
JUD_K1_K01 Absolwent jest gotów do uczenia się przez całe życie; ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności; dokonuje samooceny swoich kompetencji, wyznacza kierunki własnego rozwoju.
JUD_K1_K02 Absolwent jest gotów do pracy w grupie; jest przygotowany do aktywnego uczestnictwa w organizacjach i instytucjach działających na polu popularyzacji wiedzy judaistycznej; jest zdolny do porozumiewania się z osobami specjalizującymi się w innych dziedzinach.
JUD_K1_K04 Absolwent jest gotów do włączenia się w odpowiedzialność za polsko-żydowskie dziedzictwo kulturowe, współuczestniczyć w działaniach na rzecz interesu publicznego w zakresie relacji międzykulturowych i działać w sposób przedsiębiorczy.
