Het grote
Lustrumboek
Inhoudsopgave
Voorwoord
Dies Natalis
Vakantiecursus
Tentoonstelling Zoet & Zout
Dubbele waterlezing
Arctic Battle
Delfts Cultuur Concert: Samen musiceren
Science Centre Delft
Kennisconferentie Deltaprogramma
Arts & Drinks
Lustrumkrant
Badeendjesrace en dobberexperiment
Kick-off Delft Urban Water Centre
Join the Pipe
Zomerfestival
Urban Water movie Contest
Wetenschappelijk congres Water & the City
Het blauwe goud, het verhaal van water
Braindrops
Fitterij Studenten Kampioenschap
Paardenkracht mannenmoed
Jubileumsymposium IAHS
Van Leeuwenhoeklezingen
Alumni Lustrum Diner
Carmen
Wereld Watersmaakmakers
Nawoord
Voorwoord
Het jaar van ons 170-jarig bestaan,
ons 34
elustrum, stond in het teken
van ’water’. Waarom water? Omdat
water ons verbindt, letterlijk en
figu-urlijk. Mens en aardoppervlak bestaan
voor het grootste gedeelte uit water.
Water is de bron van het leven en in
veel opzichten ook de bron van onze
welvaart. Als handelsnatie hebben we
eeuwenlang ’s werelds waterwegen
bev-aren; als laaggelegen land moesten we
ons tegen datzelfde water leren
bescher-men. Zo groot werd onze kennis over
water, dat die kennis zelf een
export-product werd.
Scheepsbouw en waterbouw zijn van
oudsher belangrijke onderwerpen bij
de TU Delft. Maar het thema water
reikt verder. Denk aan drinkwater en
sanitatie, duurzame energie en
kli-maatonderzoek. Al deze onderwerpen
kwamen aan bod in 2012 tijdens
spe-ciale lezingen, symposia en workshops.
Natuurlijk vierden we ook uitbundig
feest, zoals met het ZOMERfestival en
de opera Carmen.
Kortom: 2012 was een jaar vol
hoogtepunten. Graag zetten we die
hoogtepunten nog eens voor u op een
rijtje in dit bladerboekje. Als
herinner-ing voor wie er bij was of om de sfeer
te proeven voor wie er iets gemist heeft.
Met veel beeld en geluid, zodat u die
sfeer ook echt kunt meebeleven. Daarom
geen papieren drukwerkje dit keer,
maar alleen een digitale uitgave. Want
we zijn dan wel 170 jaar oud geworden,
maar we staan met beide benen in de
21
eeeuw.
Ik wens u veel lees- en kijkplezier.
Professor Karel Luyben
Rector Magnificus
Technische Universiteit Delft
Rector Karel Luyben spreekt tijdens zijn openingsrede van ‘wetenschap in woelig water’. Wetenschap ondervindt een stevige maatschappelijke tegenwind, stelt hij. Niet alleen bezuinigingen baren hem zorgen, maar ook de tendens van ‘wetenschap is ook maar een mening’. Toch is hij niet
overbezorgd: “Ik heb graag woelig water, want dan leer je pas echt varen”, zo sluit hij af.
Diesredenaar professor Herman Russchenberg ziet ook zwaar weer, maar dan letterlijk: wolkenstudie is zijn specialiteit. Wolken houden de aarde leefbaar: zonder wolken zou het tien graden warmer zijn op aarde. Klimaatmodellen houden nog te weinig rekening met de invloed van wolken op het klimaat. We moeten beter leren begrijpen wat wolken precies doen in het klimaatsysteem. Er valt nog een hoop te ontdekken en universiteiten kunnen daar een belangrijke bijdrage aan leveren, aldus de hoogleraar Remote Sensing of the Environment.
Eredoctoraten horen bij de
Diesviering, en een lustrumjaar is een goede aanleiding om er maar liefst twee uit te reiken: aan ondernemer
Jos Pâques van watertechnologiebedrijf Pâques uit Balk en aan hydroloog professor Murugesu Sivapalan van de University of Illinois.
Collegevoorzitter Dirk Jan van den Berg sluit de rij. Niet met een betoog over water, maar
met een helder toekomstbeeld: “Ons doel is de TU Delft blijvend te profileren als A-merk in de wereldsupermarkt van hoger onderwijs en wetenschap.”
10 januari 201
2:
Dies
Natalis
‘wetenschap
in woelig
water’
De officiële aftrap van het
lustrumjaar is tijdens de
Dies Natalis, de viering
van de stichtingsdag
van de universiteit. In het
Aula Congrescentrum
staat alles in het teken
van lustrumthema Water:
wolkenstudie, hydrologie
en zuiveringstechnologie
komen voorbij. Waarom
water? Omdat dat in 1842
mede aanleiding was
voor de oprichting van de
Polytechnische School.
Er moesten
burgerlijk-ingenieurs opgeleid, die
konden helpen Nederland
veilig te houden voor het
water.
Op dit jaarlijkse evenement van de drink- en afvalwatersector komen bedrijfsleven, overheid en wetenschap bij elkaar. Wat is er het afgelopen jaar gebeurd en vooral: hoe zien de ko-mende jaren eruit? En hoe zorgen we met ons onderwijs voor volgende generaties excellente wateringenieurs?
‘In een versnipperde afvalwaterwereld kunnen we geen vuist maken richting de grote, internationale wereld.’
Ir. Paul Roeleveld / Royal Haskoning.
Vakantiecursus
13 januari
Natuurlijk is er in 2012
ook een Vakantiecursus
Drinkwater en Afvalwater.
Geen lustrum, maar met
64 edities inmiddels een
stevige traditie.
‘Een vakantiecursus op 13
januari? Blijkbaar trappen
jullie er al 64 jaar in’
Tentoonstelling Zoet & Zout
Kunsthal Rotterdam
De Kunsthal Rotterdam brengt dat inbeeld in een prachtige tentoonstelling met 120 kunstwerken. Van topwerken van oude meesters tot hedendaagse kunstenaars en iconische mediabeelden zijn allemaal te bewonderen op een steenworp van de Maas.
Een mooiere samenloop met het lustrumthema is nauwelijks denkbaar. Daarom is TU Delft een van de sponsors van de tentoonstelling. Goed nieuws voor medewerkers, want die mogen er met korting heen.
februari - juni
Water en de
Nederlanders: een
eeuwenoude
haat-liefdeverhouding. Geen
wonder dus dat water
ook een belangrijk thema
in de kunst van de lage
landen.
KIVI NIRIA Students Delft organiseert een
dubbele lezing met sprekers van advies- en
ingenieursbureau Tauw.
Pascal Kregting bepr
eekt een interessante techniek om ener gie uit afvalwater te halen. W
arm water stroom bij het douchen en (af ) wassen zo het afvalputje in. Als je een deel v
an die energie terug kunt winnen, bespaar je enorm v
eel energie. Zo komt de ener gie-neutrale woning binnen ber
eik.
Floris Boogaard presenteer ‘Watertown’, een serious game rondom wateroverlast in stedelijk gebied. Interactieve communicatie
is een prima middel om die pr
oblematiek en de oplossingen te visual is-eren. Zo kun je kennis en inno
vatie overdragen binnen en bui ten de eigen organisatie.
Dubbele
waterlezing
8 maart
8 maart 2012:
Arctic Battle
of de strijd om de Noordpool
Dat is de intrigerende titel van het lustrum-symposium bij 3mE. De strijd om de Noordpool barst los nu het gebied toegankelijker wordt door klimaatverandering. Ingenieursverenig-ing KIVI NIRIA, onderzoeksinstituut Marin en TU Delft organiseren het eerste maritieme platform voor de Arctische scheepvaart en exploratie. Aan bod komen onderwerpen uiteenlopend van fundamenteel onderzoek aan ijsconstructie-interacties tot aan de praktijk van het ontwerpen en installeren van pijpleidingen in de poolgebieden. Het symposium trekt volle zalen met belangstellenden uit de hele mari-tieme en offshore-industrie.
Delfts Cultuur Concert:
Samen musiceren
31 maart
Het Delfts Symfonie Orkest verzorgt in de Aula een speciaal lustrumconcert met jeugdige gastspel-ers uit de regio. Voor de pauze speelt het DSO de Onvoltooide Symfonie van Schubert en de Finlandia-suite van Sibelius. Na de pauze schuiven de jonge deelnemertjes aan. Zij hebben de hele dag in kleine groepjes geoefend onder begeleiding van musici van het Residentie Orkest. Ze leren de stukken dus ‘from scratch’ op de uitvoeringsdag zelf. Het scratchorkest en het DSO spelen samen een stuk uit Lord of the Rings van Shore. Als klap op de vuurpijl volgt dan de ‘Wassermuzik’ van Händel. Dit alles onder de profes-sionele leiding van Peter Gaasterland, solofagottist van het Residentie Orkest en vaste dirigent van het DSO.
Lezing: Water op straat!
Wateroverlast komt door slecht onderhoud van rioleringen, is een veelgehoorde opvatting. Dat ligt wat genuanceerder, weet dr. Marie-Claire Ten Veldhuis, en zij is een expert op het gebied van Urban Flooding. Het klimaat speelt natuurlijk ook een rol en wist je dat er in de stad een microklimaat heerst? Dr. Ten Veldhuis legt uit hoe het allemaal precies zit en waar er in de nabije toekomst hard aan gewerkt moet worden om te zorgen dat we de voeten droog houden.
Workshop: Maak je eigen regenmeter
Ir. Rolf Hut kent iedereen als de MacGyver Scientist van de TU Delft, naar de vindingrijke actieheld die in de jaren tachtig op de buis verscheen. Een verschil: Rolf Hut is echt. In het Science Centre laat hij o.a. zien hoe iedereen met een fotolijst, lijm en tape zijn eigen regenmeter kunt maken.
31 maart - 4 apr
il
Science Centre Delft
Natuurlijk doet ook het Science Centre mee met het lustrumthema. Een
spe-ciaal een populair-wetenschappelijk Watersymposium vol workshops, lezingen
en een toneelvoorstelling met water als thema.
Het is de tweede conferentie in zijn soort en dit keer delen de aanwezigen vorderingen in de kennisontwikkeling, kennisvragen vanuit de uitvoeringspraktijk en ervaringen met de inrichting en het beheer van delta’s in het buitenland.
Een dag dus boordevol kennis en volop discussie. Hebben we het over veiligheid of over risicobeheersing? Moeten de dijken nou hoger of sterker? Het gevaar van piping en de terugkeer van SpongeBob; meerlaagse veiligheid en bouwen met de natuur. Het komt allemaal aan bod en levert mooie uitspraken op. (+ mooie scrabblewoorden, zoals: ‘overstromingsrisicobeheersing’ en ‘anticipatiestrategie’).
3 april
Kennisconferentie
Deltaprogramma
Wat hebben de uitvinder
van de VacuVin en
de Deltacommisaris
gemeen? Ze zijn
allebei te gast bij de
Kennisconferentie
Deltaprogramma,
Bernd Schneider en
Mooie scrabblewoorden: ‘overstromingsrisicobeheersing’ en ‘anticipatiestrategie’.
‘Overstroming is de schuld
van het ministerie, ergens
anders is het een natuurramp’
Jeroen van der Sluijs,Universiteit Utrecht
‘Watertechnologie is onze core
business en wij willen een
spin in het web zijn’
Rector Karel Luyben
‘Een rivier overstroomt niet,
hij stroomt, en pas als er
mensen wonen dan ontstaan
natuurrampen, omdat de rivier
soms ergens anders stroomt’
Arts & Drinks
In het kader van de tentoonstelling Zoet & Zout is er op vrijdagavond een special ‘Arts & Drinks’-avond. Een bijzondere kans om de tentoonstelling buiten openingstijden te bekijken met een gratis rondleiding en een aanvullend programma. Het auditorium van de Kunsthal wordt voor de gelegenheid omgetoverd tot een gezellige loungeruimte. Wetenschappers van TU Delft en Wage-ningen University geven een flitscollege. Uiteraard is ook daarbij het thema water: in het kader van het Galateaproject praten zij over het ontwerpen van een waterrobot geïn-spireerd op de natuur. VJ Daniëlle Kwaaitaal verzorgt een speciaal optreden en gasten borrelen en swingen de hele avond in het Kunsthalcafé.
after work
Lustrumkrant
Met evenementen als publiekslezingen,ZOMERfestival en Carmen is er voor elk wat wils. Om het lustrumthema echt met heel Delft te delen, komt TU Delft voor een keer ook achter de voordeur. Op de deurmat dan wel te verstaan, want een speciale Lustrumkrant komt eind mei als bijlage bij de Delft op Zondag in heel Delft in de bus.
Studenten en wetenschappers, heden en verleden, onderzoek en toepass-ing, watersport en waterbedrijvigheid: de Lustrumkrant etaleert het allemaal. Interviews met Mark van Loosdrecht, Arnoud Greidanus en Pieter Guldemond, een column van Willemijn Dicke, een re-portage over de Solarboat, en nog veel meer. Ook mooi: foto’s van toen en nu. “De mooiste collectie van antieke boeken over water staat in de biblio-theek van de TU Delft, in de Trésor.” – Willemijn Dicke
“Delft is een bolwerk van hoogstaande waterkennis…Op een paar vierkante kilometers zit zoveel expertise en ver-nuft, zoveel innovatieve kracht.” – Pieter Guldemond
mei
09
De Delftse bacterie
Voortbouwend op het pionierswerk van illustere voor-gangers hebben Van Loosdrecht en zijn medewerkers een aantal doorbraken op hun conto geschreven. Een ervan, Anammox, is een zuiver Delftse
aange-legenheid. Bij Koninklijke Gist-Brocades, nu DSM, werd in de jaren tachtig een onbekende bacterie aangetroffen in een proefinstallatie voor zuivering van het eigen afvalwater. “Een medewerker van Gist-Brocades, Arnold Mulder, nam een onbekend proces waar en is ermee naar de TU Delft gegaan.” Toen wetenschappers van de TU Delft, microbioloog Gijs Kuenen voorop, dit nader onderzochten, bleek het te gaan om een unieke bacterie die op een geheel eigen manier ammonium omzet. De bacterie is ver-antwoordelijk voor het omzetten van de helft van alle stikstof op de planeet: van afvalstoffen zoals ammonium en nitriet in schadeloos stikstofgas. “Een revolutionaire ontdekking”, zegt Van Loosdrecht, “zeker als je bedenkt dat er honderd jaar onderzoek naar de stikstofhuishouding op aarde aan vooraf-ging.” Deze als eerste waargenomen anammox-bac-terie, later volgden er meer, is vernoemd naar de vindplaats: Brocadia anammoxidans. En Delft had al zo’n bijzondere band met bacteriën, weet V
an Loos-drecht. “Wie ontdekte hier in de 17e eeuw de eerste bacterie met zijn zelfgemaakte microscoop? Antoni van Leeuwenhoek, geboren en getogen in Delft.”
nologie, die op punt van doorbreken staat. “In dit geval hebben we onder-zocht hoe bepaalde bacteriën in kor-relvorm behalve stikstof ook plantaar-dig materiaal en voedingsstoffen zoals fosfaat omzetten in andere stoffen. Er zijn al installaties voor afvalwater van industriële bedrijven. In juni neemt waterschap Veluwe in Epe de eerst installatie voor huishoudelijk afvalwa-ter, rioolwater dus, in gebruik. Andere waterschappen volgen. Er komt er ook een in Zuid-Afrika te staan.” De winst zit hem volgens Van Loosdrecht vooral in ruimtebesparing en minder
energie-verbruik. De ruimtebesparing kan oplo-pen tot driekwart van het oppervlak van een gangbare installatie. En: het gezui-verde water is schoner. Wie zaait zal oogsten. De Delftse zoek -tocht naar nieuwe vormen van biolo-gische waterzuivering is uitgemond in volwassen technologie. Van Loosdrecht verwacht dat radicale innovaties à la Anammox en Nereda over een jaar of
tien de standaard zullen zijn. In Neder-land, maar ook in China. Dankzij de wetenschap wordt duurzamer gezuiverd én geld verdiend. Hoe kijkt de hoogle-raar aan tegen de exploitatie van twin-tig jaar onderzoek? “Tja, er wordt wel beweerd dat onderzoekers ook onderne-mers moeten zijn. Ik deel die mening niet. Wel zoek ik bijtijds naar samen-werking met bedrijven en waterschap-pen, zodat zij de kennis in praktijk kunnen brengen. Wat mij betreft maken bedrijven als Paques en DHV onze vindingen te gelde. Ze investeren er immers in en zijn ook veel beter in de
doorontwikkeling dan wij. Een levens-vatbare ontdekking vertrouw ik graag een ander toe.” Van Loosdrechts verdiensten zijn niet onopgemerkt gebleven. Integendeel, hij ontving verschillende prijzen voor zijn toepassingen, kreeg in 2010 een ere-doctoraat van de Zwitserse technische universiteit ETH Zurich en werd in 2011 benoemd tot Ridder in de Orde van de
Nederlandse Leeuw. In juli neemt hij in Singapore de prestigieuze Lee KuanYew Water Prize 2012 in ontvangst: dé prijs in de wereld van de watertechnologie. Het team achter Nereda is bovendien genomineerd voor de Europese Uitvin-der Prijs van het Europees Octrooibu-reau en de Europese Commissie.
Onder de knie
Erkenning is geen reden om achterover te leunen. Van Loosdrecht is ervan overtuigd dat universitair onderzoek steeds nieuwe wegen moet inslaan. “Uiteraard blijf ik bij de ontwikkeling van producten zoals Nereda betrokken maar zo gauw je iets onder de knie hebt, moet het, hup, het lab uit.” Wat staat er nu op de agenda? “Recycling mag dan al dertig jaar een gangbare term zijn, er valt nog veel te winnen. Enorm veel, zelfs.” Cellulose is goed voor twintig procent van de vervuiling in afvalwater. Dat kun je eenvoudig uit het water halen en gebruiken als indus-triële grondstof. Van groenafval, zoals het in de gft-bak terechtkomt, kun je bioplastic maken. Zo wordt de samen-leving weer een stukje duurzamer. “Stel je voor: een gft-bak gemaakt van het afval dat je erin stopt.’ Korrels bezinken veel vlugger, waardoor het zuiveringsproces sneller verloopt.
‘Ik ben groot geworden met de gedachte dat je niet rücksichtslos kunt produceren en consumeren. Dat het anders moet’
SCHOON WATER
1414
AGENDA
Agenda
Tot 10 juni 2012 >> Tentoonstelling Zoet&Zout Kunsthal Rotterdam
28 mei t/m 1 juni 2012 >>
WaterWeek TU Delft
29 mei 2012 >>
Kick-off Delft Urban Water Centre
31 mei 2012 >>
Waterfilmfestival
1 juni 2012 >>
ZOMERfestival Delft
ergens in juni (datum volgt) >>
TV-programma Braindrops
13 juni 2012 >>
Kennisfestival 2012
13-15 juni 2012 >>
Wetenschappelijk con gres TU Delft ‘Water & the City’
13 oktober 2012 >>Muziekstuk ‘Paardenkracht Mannenmoed’
22-26 oktober 2012 >>
Jubileumsymposium IAHS
Woensdag 7 november >>
De Nacht van het Water, Om de fascinatie voor het water
14, 15 en 16 november 2012 >>
Opera Carmen(Auditorium Aula Congrescentrum TU Delft)
18 december 2012
Afsluiting Lustrumjaar voor all e medewerkers TU Delft
Tot 10 juni 2012 Tentoonstelling Zoet&Zout Kunsthal Rotterdam
Zoet&Zout is een tentoonstelling van 120 kunstwerken over de betekenis van water in de lag
e landen. Kunst speelt een belangrijke rol in onze beeldvormin
g over water. Onze verbon
denheid met het water is dan ook terug te vinden in kunst door de eeuwen heen. Oude meesters als Wil-lem Maris en Salom
on van Ruysdael han-gen bij Zoet&Z
out daarom zij aan zij met moderne kunsten
aars als Theo van Does-burg en Edgar Fernh
out, en hedendaagse kunstenaars als M
arijke van Warmerdam en Daniëlle Kwaaitaal. De TU Delft is een van de sponsoren van deze tentoonstelling
www.kunsthal.nl
28 mei t/m 1 juni 2012 WaterWeek TU Delft
Tijdens de WaterWeek van 28 mei t/m 1 juni zijn er versch
il-lende ‘waterig
e’ activiteiten voor medewerkers, studenten, relaties van de TU Delft en Delftenaren. Het afsluitende ZOMERfestival op vrijdag 1 juni wordt groots aan-gepakt; omwonenden zijn dit jaar ook van harte welkom.
www.lustrum.tudelft.nl
29 mei 2012 Kick-off Delft Urban Water Centre
Verspreid door d e gehele TU Delft, en bij de collega’s van UNESCO-IHE, Deltares en het KWR W
atercycle Research Institute (Nieuwegein) zit een schat aan kennis over het thema ‘water in d
e stad’. Doel van het Delft Urban Water Centre is di
e kennis overzichtelijk te bundelen. Het Centre moet een ontmoetingsplek wor
den voor alle geïnteresseerden in h et onderwerp ste-delijk water. Op 29 m
ei is de kick-offbijeenkomst van h et nieuwe centrum. Meer informatie: www.delfturbanwater.nl (vanaf 29 mei is de nieuwe web-site online)
31 mei 2012 Waterfilmfestival
Voor het speciale Waterfilmfestival staan er eerst enk ele spraakmakende waterdocumen
taires op het programma, gevolgd door het hoogtepunt van de avond: de prijsuitr
eiking van de Urban Water Movie Contest. Voor de Urban W
ater Movie Contest vroeg de TU Delft om oplossin gen voor stedelijk waterpr
oblemen. Die moesten worden in gediend in de vorm van een filmpje van maximaal drie m
inuten. Een deskundige jury wees drie win-nende mini-docu’s aan, die tijdens het W
aterfilmfestival hun première bele-ven. De presen
tatie van de avond is in handen van Vi ctoria Koblenko. Komt u ook? Graag even aanmelden via:
www.lustrum.tudelft.nl/waterfilmfestival
1 juni 2012 ZOMERfestival Delft
Op vrijdag 1 juni 2012 is het voor de 7e keer ZOMERfestival op het terrein van Sport & Cultuur op de campus van de TU Delft. De TU Delft viert graag haar 170ste verjaa
rdag met een feest voor de hele TU-gemeenschap én de inwoners van Delft en om geving. Dit jaar biedt het festival plaats aan m
aar liefst 6.000 bezoek ers. Om het die alle-maal naar de zin te maken, is het pr
ogramma extra gevarieerd. Van 17.00 uur tot 01.00 uur zijn er spetter
ende live optredens op twee binnen- en twee buitenpodi
a. Er komen allerlei muziekstijlen voorbij: jazz, hip hop, r
ock, pop, world music, dj’s en disco. Een sfeervol loungeplein met lekk
er eten en drinken en een speciaal kin-derprogramma m
et waterkermis maken het een feest voor de hele familie. (Zie het uitgebr
eide programma op de rechterpagina)
www.zomerfestival.tudelft.nl
Zomerfestival TU Delft Check het programma op pagina 15
BLAUDZUN
13 juni 2012 Kennisfestival 2012
Op het Kennisfestival staat vernieuwend ondernemerschap centraal. Er zijn work -shops en semin
ars, en het innovatieplein biedt dé ontmoetingsplek voor innovatieve ondernemers in Z
uid-Holland. Kennisva-lorisatie voor waterinnovaties is de rode draad van het programma. De workshops maken uitstapjes n
aar ICT, serious gaming, landbouw, duurzaamheid. Dat biedt kan-sen voor onverwach
te uitwisselingen met en tussen on
dernemers. Ook interesse? Toegang is gratis, aanmelden via
www.kennisfestival.net
Het hele jaar 2012 staat bij d
e TU Delft in het kader van het lustrum met als thema water. Hier een greep uit de activiteiten. Voor meer informatie: www.lustrum.tudelft.nl
13 WATER TOEN, WATER NU
Een zeshonderd-tons vermoeiingsmachine voor het beproeven van scheepsconstructies trok in het lab voor scheep-vaartconstructies veel bekijks. Foto: Trésor, TU Delft Library.
In het Laboratorium voor Vloeistofmechanica houden onderzoekers zich vooral bezig met de waterbewe-ging in natuurlijke en kunstmatige watersystemen. Voorbeelden van onderzoek zijn oppervlaktegolven, de wisselwerking met constructies en slibtransport. Het laboratorium beschikt over uitgebreide compu-terfaciliteiten. Foto: TU Delft.
Een groep studenten omstreeks 1930 in het faculteitsgebouw van Werktuig- en Scheepsbouwkunde van de Technische Hogeschool aan de Nieuwelaan 78. Foto: Peter Odijk - Erfgoed Delft e.o. / collectie Gemeentearchief.
Studenten in een 21e-eeuwse collegezaal van de faculteit Werktuigbouwkunde, Maritieme Techniek en Technische Materiaalwetenschappen (3mE). Foto: Frank Wijman.
Studenten roeien in de jaren vijftig over de Schie. Foto: Paul Huf. Studenten roeien over de Schie in 2010. Foto: TU Delft.
4 04
Patrouilleboten, bevoor- radingsschepen en reddings-boten: ze moeten allemaal snel zijn én bij elk weertype de zee op kunnen. Maar bij harde wind en hoge golven stuiteren zulke boten over het water, ‘slamming’ met een mooi woord. Een rotgevoel voor de bemanning en uitein -delijk kan het nog scha-delijk zijn voor het vaartuig ook. Dus matigen de meeste kapiteins noodgedwongen snelheid bij ruw weer.
Lex Keuning, onderzoeker en universi-tair hoofddocent bij Scheepsbouwkunde en Maritieme Techniek, werkt al sinds de jaren negentig aan dit probleem. Zijn eerste oplossing was het ‘Enlarged Ship Concept’: een ontwerp met een ver-lengde scheepsromp. “Je rekt het schip als het ware uit, zodat het dekoppervlak en volume van de romp toenemen en de boeg scherper wordt. Dat leidt tot lagere weerstand in het water, waardoor je sneller en zuiniger kunt varen”, legt Keuning uit. Damen Shipyards zag wel
brood in het ontwerp en tegenwoordig varen er verlengde patrouilleboten bij de kustwachten van landen als Groot-Brittannië, Zuid-Afrika en Jamaica.
Minder slamming
Keuning zag meer mogelijkheden en ontwikkelde verder. Zo ontstond de bijl-boeg, een model met een verticale ste-ven en een boeg in de vorm van een bijl die als het ware door het water snijdt. Die boeg is tevens het diepste punt van het schip en kan haast niet uit het water komen. Veel minder ‘slamming’ dus, plus nog minder weerstand. Er zijn intussen al meer dan 70 bijlboegsch e-pen verkocht over de hele wereld. De bijlboeg wordt ook de basis voor het ontwerp van een nieuwe reddingsboot voor de Koninklijke Redding M aatschap-pij (KNRM). Die moet niet alleen g
olfbe-stendig zijn, maar ook minder lawaaiig dan zijn voorganger - de Arie Visser - zodat de bemanning zonder kopte-lefoons kan communiceren. De nieuwe reddingsboot krijgt nog meer techni-sche snufjes, waaronder uitschuifbare vinnen, een andere vinding van Keu-ning. Eind dit jaar moet de eerste te water gaan.
Eervol
Zijn jarenlange verdiensten voor de Maritieme Techniek zijn niet onopge-merkt gebleven. In 2011 ontving Lex Keuning de maritieme erepenning van ingenieursvereniging KIVI NIRIA voor zijn briljante en baanbrekende werk. “Het is altijd mooi om waardering te krijgen voor het werk dat je doet. Dit is ook nog eens een hele eervolle onder-scheiding”, aldus Keuning.
Comfortabel varen op ruwe zee
De bijlboeg snijdt als het ware door het water.
Kust in de kijker
Tijdens een zomers dagje aan het strand zie je er weinig van. Toch verandert de kust voortdurend van vorm. Ontelbaar veel zandkorrels worden verplaatst door wind, golven en stroming in één groot dynamisch krachtenspel. Hoe dat precies in zijn werk gaat? Vanaf 2012 is de Zuid-Hollandse kust vijf jaar lang in beeld.
Kent u de Zandmotor? Tussen Kijkduin en Ter Heijde is vorig jaar een schiereiland gemaakt van 21,5 miljoen kubieke meter zand. Een experiment op ware grootte. Rijkwaterstaat, de provincie Zuid-Holland en vele anderen in hun kielzog willen weten of zo’n eenmalige zandsuppletie kan zorgen voor een veilige kust.
Zand erover
Zonder onderhoud is de Nederlandse kust aan slijtage onderhevig. Daarom vult Rijkswaterstaat elk jaar extra zand aan, op het strand en onder water. Vanwege een stijgende zeespiegel en langzaam dalende kustprovincies is er in de toekomst steeds meer zand nodig om de kust breed en voldoende weerbaar te houden. Dat kost geld, veel geld. Zou het niet mooi zijn als de natuur een deel van het werk uit handen neemt? Kan dat zand, mits strategisch geplaatst, niet door wind, golven en stroming langs de kust worden verspreid? Bouwen met de natuur, heet dat.
Brandende vraag
De Zandmotor is bedacht door Marcel Stive, hoogleraar Kustwaterbouwkunde aan de TU Delft. Het samenspel tussen zand en natuurkrachten houdt hem al jaren bezig. “Hoe we de kust beheren op een economisch en ecologisch verantwoorde manier is een brandende vraag. En niet alleen in Nederland.” Over de hele wereld nemen risico’s op overstromingen toe. Als het water met bakken uit de hemel komt, zwellen rivieren aan. In sommige streken zakt het land naar beneden terwijl de zeespiegel stijgt. Verstedelijking, slechte ruimtelijke planning en onvoldoende veiligheidsvoorzieningen verhogen de kans op een ongeluk.
Kustgedrag
“Om te kunnen bepalen hoe je verstandig met de kust omgaat, moet je weten hoe de kust zich gedraagt”, zegt Stive. Met onderzoeksgeld van de European Research Council zet hij een grootschalig project op touw. “In de komende vijf jaar brengen we twintig kilometer Hollandse kust in beeld. Het gaat om de strook tussen Hoek van Holland en Scheveningen. Met behulp van satellieten, camera’s, meetinstru-menten en computermodellen stellen we vast hoe de kust beweegt en welke rol natuurlijke processen hierin spelen.” Dat gebeurt op verschillende tijd- en ruimte -schalen. “Dus van week tot week én van jaar tot jaar. Over honderd meter én over kilometers lengte.” Alle gegevens bij elkaar, vertelt hij, leveren zoveel informatie op dat goede voorspellingen van het kustgedrag op de lange termijn kunnen wor-den gemaakt. “Op grond van deze kennis kan de kust beter worden beheerd.”
Had de kersverse suppletie in augustus 2011 nog de vorm van een bolle haak, in de lente van 2012 is het schiereiland uitg
erekt, noordwaarts langs de kust. De zandmotor komt op gang. Foto’s Rijkswaterstaat/Joop van Houdt.
Groene haven in zicht!
Havens draaien om handel. Kan een haven handel stimuleren én milieuvriendelijk zijn? Ja, zeggen verschillende inter-nationale havenbedrijven en hoogleraar Tiedo Vellinga. “Rotterdam geeft het goede voorbeeld.”
Een druk bezochte haven staat gelijk aan bedrijvigheid, dus aan en ergie-verbruik en uitstoot van milieube-lastende stoffen. In de wereldhandel weegt het milieu steeds zwaarder mee. Daarom willen havenbeh eer-ders energie- en brandstofverbruik inperken, ongunstige effecten van de haven op de omgeving beperken, en de verwerking van afvalstoffen verduurzamen. Schepen moeten ook schoner.
Schone schepen
Tiedo Vellinga, ruim dertig jaar werk -zaam voor Havenbedrijf Rotterdam, is sinds 2011 hoogleraar Havens en Scheepvaartwegen. Hoe de haven functioneert en zich ontwikkelt in samenhang met zijn omgeving, daarop richt Vellinga zich in zijn
onderzoek en onderwijs aan de TU Delft. “Economische groei en duur-zame ontwikkeling kunnen elkaar ver-sterken. Daar ben ik van overtuigd.” Hij betoogt dat er allerlei manieren zijn om een haven ‘groener’ te maken. Een kwestie van infrastructuur slim -mer ontwerpen, de doorstroom van goederen efficiënter maken, energie terugwinnen en groene energie maxi-maal benutten. “Een havenbeheerder kan duurzame scheepvaart bewust bevorderen door schone schepen korting op haven-gelden te geven. Dat lijkt financieel gezien misschien niet slim, maar dat is het wel. Regels voor uitstoot van onder andere CO2 worden strenger. Het havenbedrijf investeert in toe-komstige klandizie door een gedrags-verandering in de hand te werken. En hoe schoner de schepen, hoe minder voorzieningen het havenbedrijf hoeft te treffen om vervuiling tegen te gaan of te compenseren. Zo bespaar
je geld en zorg je voor een schonere bedrijfstak.” De Rotterdamse haven wil de meest duurzame haven ter wereld worden. Bij de aanleg van Maasvlakte 2 is op allerlei manieren invulling gegeven aan deze ambitie. Om de invloed van de aanleg op het leven in de zee te compenseren is in de Voordelta een beschermd gebied ingesteld, tien keer zo groot als de havenuitbreiding zelf. “Ook is 35 hectare nieuw duin aa nge-legd en wordt er uitsluitend schoon vrachtverkeer toegelaten. Aan bedrij-ven die zich er willen vestigen worden eisen gesteld wat betreft energie- en ruimtegebruik”
Schone schepen
De 25 schoonste schepen die de haven aandoen, beloont het ha ven-bedrijf met een korting van tien procent op het bruto zeehavengeld. “Mede op initiatief van Rotterdam is er een meetlat gekomen voor de milieuprestatie van zeeschepen: de Environmental Ship Index (ESI).” Ook Amsterdam, Oslo, Hamburg, Ant-werpen en Los Angeles gebruiken de index. “Steeds meer havens sturen aan op duurzaamheid.”
WATER & ONDERZOEK
APM Terminals met containeropslag en -overslag en EON (E.ON) centrale (l) in de Rotterdamse Haven. Foto Siebe Swart.
01
Lustrumkrant
Voluptae. El ipid es-simil iquostiisti to
odigni offictiaes.
Alitinumento corep volorat empores
odigni omnis.
8
autatio risimusam etur aut autessi dolup tuscid ea verum is ex.Ecti derat et untio Nam ipis imenis se ratis renim dion el ipid on.
12
Peruptatio im labor
sit qui rem faccus
aut verum is.
15
18
3
juni 2012
Delft en water, ze horen bij elkaar. Van de fraaie grachten die zoveel toeristen trekken tot de vele instanties met waterkennis in huis, water is al eeuwenlang een vaste waarde in de ontwikkeling van de stad. Als het aan wethouder Pieter Guldemond ligt, blijft dat zo. Hij voorziet een waterrijke toekomst.
Water en de stad:
een helder verhaal
Geen sterveling die er bij stilstaat, maar in het wapen van Delft zijn watergolf-jes verwerkt. Begrijpelijk, want aan het water verrees de stad en dankzij het water bloeide ze op. Het begon met een sloot, gegraven om drassig veen droog te maken. Rond deze Delf ontstond in de 12e eeuw een woonkern die in de loop van de middeleeuwen uitgroeide tot een heuse stad. Tientallen bierbrouwers telde Delft aan het eind van de 16e eeuw. Ze haalden hun grondstof rechtstreeks uit
de gracht. Lakenhandelaren, pottenbak-kers en tal van industriële bedrijven heb-ben in de loop der tijd dankbaar gebruik gemaakt van het Delftse water. Vele bedrijven vestigden zich langs de Schie, de waterweg die Delft met Rotter-dam, Den Haag en Amsterdam verbindt. Of langs de Buitenwatersloot, al eeuwen-lang een aansluiting met het Westland. Water heeft de stad gesierd en, bij tijd en wijle, geteisterd. Plensbuien die kelders doen onderlopen en glinsterende
water-spiegels langs statige grachtenpanden: het zijn keerzijden van de medaille. De gelegenheid aan het water te wonen is sinds jaar en dag een sterke troef van de stad. Een die met de komst van zes drijvende, energiezuinige waterwoningen in de Harnaschpolder een nieuwe dimen-sie krijgt.
Lees verder op pagina 3
Over deze krant
De TU Delft bestaat dit jaar 170 jaar. Een lustrum dus, en dat is iets om bij stil te staan. Als thema voor het lus-trumjaar hebben we gekozen voor ‘water’. Want water verbindt ons, let-terlijk en figuurlijk. Zonder water geen leven. Grote delen van ons lichaam, ons voedsel, onze planeet bestaan uit water. Water omgeeft ons, in Delft en in Nederland. Als handelsland profiteren we daarvan, maar we moeten ons er ook tegen beschermen. Zoals het water ons bedreigt, bedreigen wij het water. Door vervuilng bijvoorbeeld. Daar heb-ben we dan zelf het meeste last van, want schoon water is een eerste levens-behoefte. Kortom, onze verhouding tot water is uiterst gecompliceerd. Geen wonder dus dat water een belangrijk onderzoeksthema is bij de TU Delft. Wat we daarin precies doen, wil-len we u graag laten zien in deze uit-gave. U leest over onderzoekers en
stu-denten, bestuurders en hoogleraren. En natuurlijk over watersport. Maar vooral ook over watergelateerd onderzoek, de producten en oplossingen waar dat toe leidt en de betekenis ervan voor stad en land.
Dat alles doen we natuurlijk niet alleen. We werken samen met andere universi-teiten, bedrijven, onderzoeksinstel-lingen, en overheden. In binnen- en buitenland. We kunnen ze hier niet allemaal noemen, maar aan hen dra-gen we deze krant op. En aan u, onze Delftse buren. Want we zijn er trots op al 170 jaar midden in de gemeente Delft te kunnen werken, wonen, ondernemen en onderwijzen. Campus en stad, samen zijn we sterk. Tegen het water, door het water, langs het water.
Het experiment is onderdeel van het project Slim Meten en Monitoren, een initiatief van
Witteveen+Bos, TU Delft, de gemeente Delft, het Hoogheemraadschap van Delfland en Munisense. Dit project onderzoekt hoe het watersysteem in de binnenstad door het meten van het grondwater, de riolering en het oppervlaktewater en door de verkregen informatie op een innovatieve manier te analyseren.
En de badeendjes? De badeendjesrace was een warming-up voor het echte experiment.
Badeendjesrace
Leerlingen van de Openbare Montessorischool
Jan Vermeer laten 1100 dobbers voorzien van een
zendertje te water in de Delftse grachten. Wat blijkt?
Het grachtenwater stroomt soms totaal anders dan
verwacht: het stroomt een hele andere kant op of staat
op andere plekken bijna stil. Belangrijke informatie
waarmee de stuwen nog beter kunnen worden in
-gezet bij het doorspoelen van de grachten.
In de Delftse grachten zitten namelijk kantelstuwen
om de grachten bij hevige regen tijdelijk af te sluiten
van de rest van het watersysteem. Dat verlaagt het
waterpeil in de grachten en creëert zo een buffer voor
overtollig regenwater.
12 mei
dobberexperiment
Op 29 mei 2012 is de officiële kick-off van het centrum. Dijkraaf Michiel van Haersma Buma van het Hoogheem-raadschap van Delfland verricht de openingshandeling, daarna volgt een programma rondom drie actuele thema’s van het Delft Urban Water Centre: stedelijk weer en water, het sluiten van de water,- energie- en voedingsstoffenkringloop, en water in miljoenensteden. Belangrijk onder-deel van de dag is ook de lancering van de nieuwe website:
Kick-off
Delft Urban Water Centre
29 mei
Verspreid door de gehele TU Delft-wijk, en bij de
collega’s van UNESCO-IHE, Deltares en KWR
Watercycle Research Institute (Nieuwegein) zit
een schat aan kennis over stedelijk water. Het
Delft Urban Water Centre brengt al die kennis
en expertise bij elkaar in een virtueel instituut
voor vernieuwend, multidisciplinair onderzoek
op het gebied van ‘water in de stad’.
juni
Join the Pipe
www.jointhepipe.org
Nederland heeft het beste drinkwater ter wereld
en dat stroomt gewoon uit de kraan. Toch kopen
mensen nog steeds flessenwater. De Stichting Join
the Pipe wil daar een einde aan maken. Hoe? Door te
zorgen dat je gemakkelijk je waterflesje kunt vullen
bij openbare tappunten. Ook strijdt Join the Pipe voor
een betere verdeling van drinkwater over de wereld.
Doelen die de TU Delft onderschrijft.
Ook op de campus kun je voortaan eenvoudig kraan
-water tappen: op het terrein van Sport en Cultuur
en bij de Aula zijn er nu tappunten. Een tastbaar
aandenken aan het lustrum en een blijvende bi
-jdrage aan een beter milieu.
En om de hele Delftse gemeenschap bij het lustrum te betrekken, zijn er extra veel kaartjes beschikbaar. Bezoekers van binnen en buiten de TU Delft genieten van live optredens van Blaudzun, Ray en Anita van 2 Unlimited, Di-rect, La Pegatina, Case Mayfield, Mr Polska, Postman, DJ Lex E Fresh, Gers Pardoel, F, Bombay Show Pig en de Delftse band I Am The Law.
Op het loungeplein genieten ze van kunst, straattheateracts, bodypainting en lichtshows. Voor een vleugje wetenschap kunnen bezoekers terecht in het Llowlab. www.zomerfestival.tudelft.nl
www.facebook.zomerfestivaldelft.nl
1 juni:
ZOMER
festival
Een van de hoogtepunten van het
lustrum-jaar is het ZOMERfestival 2012. De zevende
editie van het feest op het terrein van Sport
& Cultuur staat natuurlijk in het teken van
lustrumthema water met onder meer een
wa-terkermis voor de jonge bezoekertjes,
inclus-ief reuzenrad en ballenbad. Actievelingen
leven zich uit op de zeepbaan of op de
even-wichtsbalk over het zwembad. Wie zich echt
in het zweet gewerkt heeft, koelt vervolgens
af in het zwembad of baddert bij de mobiele
baderie.
Urban Water Movie Contest
And the winners are...
Hoe komen we aan ons
drinkwater, wat doen we met
ons afvalwater en hoe zorgen
we ervoor dat onze steden
bestand blijven tegen de
gevolgen van klimaat-
verandering?
Naarmate steden groter worden
en een steeds groter deel van
de wereldbevolking in een
stedelijke omgeving komt
te wonen vormt stedelijk
water een steeds grotere
uitdaging. Deelnemers
aan de Delft Urban Water
Movie Contest konden
hun oplossingen geven in
de vorm van een filmpje
van drie minuten.
14 juni
€
1.000,-Urban Water Movie
Contest
1
Sahana Singh wint met haar inzending ‘The Forgotten Cycle’ de hoofdprijs. In haar filmpje vertelt zij op humoristische wijze waarom allerlei beschikbare oplossingen niet in praktijk gebracht worden.2
De tweede prijs is voor Sandra Ramirez en JosePinzon met ‘aQa: Emergency Drinking Water Sys-tem’. Zij demonstreren een filter voor drinkwater dat heel eenvoudig in het gebruik is.
3
De derde plek is voor Dickson Oyugi, die met zijnrap-video geen concrete oplossingen aandraagt, maar wel op een aansprekende manier aandacht vraagt voor het belang van water.
Op de werkconferentie ‘Water & the City’ komen wetenschappers en studenten uit al die velden samen en werken aan actuele kwesties rondom een viertal steden met elk hun eigen waterproblemen: Singapore, Jakarta, Rotterdam en New Orleans.
Hoofdsprekers ir. Florian Boer en professoren Huub Savenije en Richard Ashley inspireren
het publiek. Tijdens workshops bekijken de deelnemers vervolgens per stad de specifieke problematiek vanuit de invalshoeken van de wetenschap, de techniek en het ontwerp. In een gemeenschappelijke afsluitende discussie komt vervolgens de beheerskant aan bod.
wetenschappelijk congres
‘Water & the City’
14-15 juni
Wereldwijd hebben steden te maken met
hogere overstromingsrisico’s, waterschaarste,
vervuiling en bodemdaling. Naarmate
er steeds meer mensen in stedelijk gebied
wonen, neemt die problematiek alleen maar
toe, ook in complexiteit. In de stad van de
toekomst moeten we water veel efficiënter
gebruiken en de water- en energiekringlopen
met elkaar integreren. Om dat te bereiken,
moeten we inzichten combineren uit
weten-schap, techniek, ontwerp en beheer.
“Ze zeggen dat er eens, lang geleden rond de zon een planeet draaide, een klomp brandend gesteente. Totdat er zomaar, vanuit het ijskoude heelal, een andere klomp aankwam, een klomp van steen en ijs.
En op een dag knalde die twee op elkaar! De ijsklomp drong bij de vuurbal naar binnen.
IJs en vuur in een hevig gevecht, en op een dag: stoom... water...zo zou het begonnen kunnen zijn.”
Zomervakantie
Het
Blauwe Goud
,
het verhaal van water
Geheel in stijl met het lustrum is de zomer in
2012 vooral nat. Daarom niet getreurd, want
in het Science Center blijf je droog. Al gaat het
daar ook over water, in een speciale interactieve
familievoorstelling. Want water is bron van ons
bestaan en alles en iedereen bestaat voor een groot
gedeelte uit water.
In een magische sfeer voeren de acteurs van
wetenschapstheatergroep Pandemonia de
toe-schouwers over de hele aarde. De hele
zomervakan-tie lang, twee keer per dag op zondag en dinsdag
genieten jong en oud van Het Blauwe Goud.
Braindrops
Aflevering 1: Mark van Loosdrecht, Jill Slinger en Arno Nolte
Professor Mark van Loosdrecht praat over zijn innovaties in de rioolwaterzuiv-ering. Jill Slinger van de faculteit TBM geeft haar kijk op de Hedwigepolder: laat een nieuw kabinet zo snel mogelijk een besluit nemen. Projectleider Arno Nolte van Deltares zegt dat dat kan, want alle benodigde informatie is voorhanden.
Aflevering 2: Huib de Vriend
Huib de Vriend is emeritus hoogleraar waterbouwkunde en voormalig direct-eur kennis bij Deltares. Hij vertelt over Bouwen met de Natuur. Slim gebruik maken van de natuur en ons zo duurzaam beschermen tegen overstromingen, is zijn devies. Bekendste voorbeeld is de Zandmotor voor de kust van Zuid-Holland.
Aflevering 3: Herman Russchenberg
Prof.dr.ir. Herman Russchenberg is het hoofd van het TU Delft Climate Insti-tute. In gesprek met presentatie Guen Prawiroatmodjo vertelt hij over wolken, extreem weer en klimaatverandering.
18 juni: première Braindrops
Delft Integraal, het wetenschappelijk magazine
van de TU Delft, maakt in samenwerking met
TU Delft Library het nieuwe webprogramma
Braindrops. In iedere uitzending spreekt een
TU-wetenschapper van formaat over zijn
leven-swerk. De presentatie is in handen van
wetensc-hapsjournalist Desiree Hoving. Op 18 juni komt
de eerste aflevering online.
Delft Integraal,
De wedstrijd kent twee onderdelen. Het pijpfitten zelf is het aanboren van een drukleiding en daarop een tap-kraan aansluiten. Bij het spectaculaire kraantje drukken moeten deelnemers zo snel mogelijke met een kraantje een lek dichten, nat pak gegarandeerd. De totaaltijd van beide onderdelen beslist de wedstrijd. Team Wouter en Wouter gaat naar huis met de bokaal en de prijs van – hoe kan het ook anders - €
170,-Ook voor de verliezende studenten wa-termanagement valt er nog wat te win-nen, want zij kunnen op de aanpalende banenmarkt kennismaken met bedrijven uit de sector: HKV, Dunea, Waternet, St. Gobain en KNW.
Fitterij
Studenten Kampioenschap
4 oktober
De fitterijwedstrijd is onder
drinkwater-bedrijven al jarenlang een begrip. Nu
ook onder studenten, want op 4 oktober
organiseert het Dispuut
Watermanage-ment de eerste Delftse fitterijwedstrijd.
Zestien teams van elk twee studenten
laten zien hoe bedreven ze
zijn in het aansluiten van
een tapkraan op een waterleiding die
onder druk staat. Eerst laten de
wereld-kampioenen pijpfitten van Waternet
zien hoe het moet tijdens een
spectacu-laire demonstratie. Dan is het de beurt
aan de veelal ongeoefende, maar niet
minder fanatieke studenten.
Paardenkracht Mannenmoed is een tocht door de Amelander geschiedenis, waarin de paardenreddingsboot een belangrijke rol speelt. Zo’n 500 bezoekers genieten van het stuk met zang, expressie, beelden, geluid en lichteffecten.
Als voorafje aan de voorstelling krijgen ze het nieuwste op het gebied van reddingsboten te zien: de reddingsboot die de TU Delft samen met scheepsbouwer Damen heeft ontwikkeld.
Buiten de Aula kan het publiek genieten van de paardenreddingsboot en een miniatuur-vuurtoren. In de foyer zijn er kunstwerken van Amelander kunstenaars te bewonderen en staan er twee standjes met Amelander producten van molen “De Verwachting”.
13 oktober
‘Paardenkracht
Mannenmoed
’
In 2011 viert het Interkerkelijk Zangkoor
Ameland haar 60
everjaardag. Voor die
gelegenheid produceren. ze het muziekstuk
‘Paardenkracht Mannenmoed’, i.s.m. het
Ne-derlands Reddingswezen en vele professionele
en vrijwillige medewerkers. TU Delft nodigt
het koor uit om deze bijzondere voorstelling
nog eens in Delft op te voeren. Het koor komt
en neemt de hele crew, cast en zelfs de
22-26 oktober
Jubileumsymposium
IAHS
Het decembernummer
van de
IAHS-nieuwsbrief
kijkt uitgebreid
terug op het
evenement
Het 90-jarig jubileum van de International Association of
Hydrological Sciences (IAHS) valt samen met het TU Delft
lustrumjaar. Een prima aanleiding om het jubileum-
symposium in Delft te houden. Het symposium sluit ook een
decennium af: het ‘IAHS decade on Prediction in Ungauged
Basins (PUB)’. Voor onbemeten stroomgebieden - gebieden
waarvoor geen betrouwbare gegevens beschikbaar zijn – is
het moeilijk om hydrologische voorspellingen te doen, want
bestaande hydrologische modellen zijn gebaseerd op data. Wat
zijn nu de wetenschappelijke ontwikkelingen van de afgelopen
tien jaar, de gegevens en de theorie, de modellen en de
onzekerheden? Daarover discussiëren de deelnemers onder
leiding van professor Huub Savenije, die namens de TU Delft
optreedt als gastheer. Conclusie: tien jaar PUB heeft veel
fundamenteel inzicht opgeleverd in de hydrologische
processen in stroomgebieden. Met hulp daarvan zijn ook
Van Leeuwenhoek
lezingen
De Van Leeuwenhoeklezing en zijn voor iedereen die meer wil weten over technol-
ogie en de TU Delft. Want technologie is overal, van windmolen tot weersatelliet,
en van waterzuiveringsinstallatie tot dijkbewakingssysteem. Natuurlijk staan
in 2012 de van Leeuwenhoeklezingen in het teken van water.
Delft (z)onder water
Op 24 juni kijken professoren Han Vrijling en Theo Toonen kritisch naar het overheidsbeleid voor dijk-bewaking en meerlaagse veiligheid. Gewoon goed onderhouden die dijken, is hun advies. Anders kon Delft wel eens het New Orleans van de toekomst worden.
Winnen op zee
De Nederlandse maritieme sector heeft relatief weinig last van economische tegenwind. Gelukkig maar, want Neder-land wil winnen op zee. Op 23 september gaat professor Hans Hopman in op de positie van de sector en de bijzondere rol die de TU Delft daarin speelt.
Van rioolwater naar kraanwater
Met behulp van micro-organismen kunnen we ons afvalwater slim (laten) reinigen. Want niet alle beestjes zijn ziekteverwerkers, integendeel. En zo’n bio-reiniging kan met minder energie, op een minder groot opperv-lak en met minder investeringen, vertelt professor Mark van Loosdrecht op 25 november. Milieuvriendelijker en goedkoper, dus waar wachten we nog op?De wolken in ons klimaat
Op 25 maart gaat professor Herman Russchenberg in op de vraag wat wolken doen als het klimaat verandert. Worden het er meer of juist minder? En wordt het dan warmer of juist niet?
Alumni Lustrum Diner
Samen met het College van Bestuur geniet een
vijft-igtal genodigden van het lustrumdiner voor
alum-ni. Locatie is de faculteit Bouwkunde, het gebouw
aan de Julianalaan dat veel alumni kennen als het
voormalig hoofdgebouw. Voor de meesten van hen is
het diner dan ook niet alleen een hernieuwde
ken-nismaking met elkaar, maar ook met dit bijzondere
gebouw dat sinds de renovatie gezien wordt als een
icoon van de architectuur. Uiteraard krijgen de
aan-wezigen ook een presentatie over de staat en koers
van de TU Delft. Die neemt collegevoorzitter Dirk Jan
van den Berg voor zijn rekening.
Zoals het een TU betaamt, spelen technologie en vernuft eveneens een rol. Een bijzondere binnenvlag, een draagbare stierenvechtersarena en een speciale zwevende vloer, alles wordt uit de kast getrokken om een opera-uitvoering in het auditorium van de Aula mogelijk te maken.
Met groot succes. Uitverkochte zalen zijn laaiend enthousiast over de Delftse Carmen. Ook de kritieken zijn positief. Op 16 november is de speciale gala-voorstelling. Dan neemt ook Flo-ris Visser afscheid, die tevens Cultural Professor is geweest. Het enige dat ontbrak was het water. Want, zoals rector Karel Luyben aankondigde, Carmen is vooral ‘lust in the dust’.
