KOMISJA EUROPEJSKA. Komisja oparła swoją decyzję na następujących ustaleniach:

KOMISJA EUROPEJSKA

Bruksela, dnia 21.10.2020 C(2020) 7147 final

Przedmiot: Pomoc państwa – Polska SA.57623 (2020/N)

Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe – zapobieganie, przeciwdziałanie oraz ograniczanie skutków zagrożeń związanych z pożarami lasów

Szanowny Panie Ministrze,

Komisja Europejska („Komisja”) pragnie poinformować Polskę, że po przeanalizowaniu informacji dostarczonych przez polskie władze dotyczących wyżej wymienionego środka pomocy państwa, Komisja postanowiła nie wnosić żadnych zastrzeżeń w odniesieniu do przedmiotowego środka pomocy, ponieważ pomoc ta jest zgodna z rynkiem wewnętrznym na podstawie art. 107 ust. 3 lit. c) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej („TFUE”).

Komisja oparła swoją decyzję na następujących ustaleniach:

1. PROCEDURA

(1) W piśmie z dnia 10 czerwca 2020 r., zarejestrowanym przez Komisję tego samego dnia, Polska powiadomiła o wyżej wymienionym środku pomocy zgodnie z art. 108 ust. 3 TFUE. Władze polskie przedłożyły dodatkowe informacje w piśmie z dnia 21 sierpnia 2020 r., zarejestrowanym przez Komisję tego samego dnia.

* Zasady postępowania z informacjami szczególnie chronionymi znajdują się na stronie https://europa.eu/!db43PX

Jego Ekscelencja Zbigniew Rau Ministerstwo Spraw Zagranicznych Al. J. Ch. Szucha 23

00-580 Warszawa Polska

WERSJA UPUBLICZNIONA

Niniejszy dokument został

udostępniony wyłącznie w celach informacyjnych.

2. OPIS

2.1. Nazwa środka pomocy

(2) Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe – zapobieganie, przeciwdziałanie oraz ograniczanie skutków zagrożeń związanych z pożarami lasów.

2.2. Kontekst

(3) Przedmiotowe zgłoszenie opiera się na środku pomocy SA.45380 (2016/N), który został zatwierdzony decyzją Komisji C(2016) 369 na okres do dnia 31 grudnia 2019 r. Ponieważ przepisy dotyczące pomocy państwa, na mocy których przyjęto decyzję Komisji C(2016) 369, nie uległy zmianie, zgłoszenie należy ocenić na podstawie tych samych przepisów, tj. na podstawie Wytycznych Unii Europejskiej w sprawie pomocy państwa w sektorach rolnym i leśnym oraz na obszarach wiejskich w latach 2014–2020¹ („wytyczne”).

2.3. Cel

(4) W swoim zgłoszeniu władze Polski poinformowały, że pragną przyznać indywidualną pomoc na zapobieganie zniszczeniom lasów wskutek pożarów lasów.

(5) Środek pomocy stanowi środek zbliżony do środków na rozwój obszarów wiejskich. Nie należy on do polskiego programu rozwoju obszarów wiejskich na lata 2014–2020 (polski PROW)². Władze polskie odniosły się do polskiego PROW, wyjaśniając, że zgłoszony środek jest zaprojektowany w sposób spójny z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1305/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) i uchylającym rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005³ oraz że jest on zgodny i spójny z polityką rozwoju obszarów wiejskich. W ten sposób władze polskie zapewniły, że podwójne finansowanie jest wykluczone.

(6) Polskie władze wyjaśniły, że środek pomocy nie będzie miał negatywnego wpływu na środowisko. Pomoc będzie przyznawana w ramach działania 2.1

„Adaptacja do zmian klimatu wraz z zabezpieczeniem i zwiększeniem odporności na klęski i katastrofy oraz monitoring środowiska” Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014–2020 zaakceptowanego przez Komisję Europejską w dniu 16 grudnia 2014 r. Głównym celem środka pomocy jest zapobieganie zniszczeniom powodowanym przez pożary lasów. Pomoc ma

1

Dz.U. C 204 z 1.7.2014, s. 1. Zmienione zawiadomieniami opublikowanymi w Dz.U. C 390 z 24.11.2015, s. 4; Dz.U. C 139 z 20.4.2018, s. 3 i Dz.U. C 403 z 9.11.2018, s. 10 oraz sprostowaniem opublikowanym w Dz.U. C 265 z 21.7.2016, s. 5.

2 W ramach polskiego PROW poddziałanie 8.1 „Wsparcie na zalesianie/tworzenie terenów zalesionych”

obejmuje między innymi ochronę przeciwpożarową lasów. Z polskiego PROW wynika jednak, że Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe nie może być beneficjentem tego poddziałania.

3 Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 487.

zwiększyć ochronę przeciwpożarową ekosystemów leśnych i obszarów sąsiadujących. Władze polskie wyjaśniły, że środek ten z założenia ma charakter prośrodowiskowy, co zostało poddane ocenie na etapie jego opracowywania przez instytucję zarządzającą programem. Władze polskie potwierdziły, że środek pomocy – stanowiący część programu operacyjnego – będzie wdrażany zgodnie z unijnym i krajowym prawodawstwem w zakresie ochrony środowiska.

2.4. Podstawa prawna

(7) Ustawa z dnia 11 lipca 2014 r. o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014–2020 (Dz. U.

2014 poz. 1146).

(8) Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 (zwany dalej

„programem operacyjnym”) – działanie 2.1 „Adaptacja do zmian klimatu wraz z zabezpieczeniem i zwiększeniem odporności na klęski i katastrofy oraz monitoring środowiska”.

(9) Szczegółowy opis osi priorytetowych Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014–2020, działanie 2.1 Adaptacja do zmian klimatu wraz z zabezpieczeniem i zwiększeniem odporności na klęski i katastrofy oraz monitoring środowiska⁴.

(10) Ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz.U. 2014 poz. 1153, z późn. zm.).

2.5. Budżet oraz intensywność pomocy

(11) Koszty kwalifikowalne w ramach planowanych projektów wynoszą 75 662 628 PLN (ok. 17 mln EUR).

(12) Pomoc zostanie sfinansowana ze środków Funduszu Spójności, a całkowita kwota pomocy w ramach zgłoszonego środka wyniesie 64 313 200 PLN (ok. 14,43 mln EUR).

(13) Kwota pomocy w ramach zgłoszonego środka wynosi zatem 64 313 200 PLN przy kosztach kwalifikowalnych w wysokości 75 662 628 PLN, co oznacza, że intensywność pomocy wyniesie 85 %. Pozostała część zostanie pokryta przez beneficjenta jako obowiązkowy wkład własny.

(14) Władze polskie potwierdziły, że przestrzegane będą zasady mające zastosowanie do Funduszu Spójności, określone w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1300/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie Funduszu Spójności⁵ oraz w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 ustanawiającym wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego⁶.

4 https://www.pois.gov.pl/media/10776/SzOOP_POIS_1_1_20151030.pdf

5 Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 281.

6 Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 320.

2.6. Czas trwania

(15) Od dnia zatwierdzenia środka przez Komisję do dnia 31 grudnia 2023 r. W razie potrzeby Polska dostosuje przedmiotowy środek do przyszłych zasad pomocy państwa, które wejdą w życie zgodnie z obowiązującymi obecnie przepisami dotyczącymi pomocy państwa.

2.7. Forma pomocy (16) Dotacja bezpośrednia.

(17) Władze polskie wyjaśniły, co następuje: Pomoc ma być wypłacona w ramach programu operacyjnego oraz, jak wynika z analiz ex ante przeprowadzonych w fazie opracowywania programu, najbardziej odpowiednią formą pomocy jest bezzwrotna dotacja w wysokości maksymalnie 85 % kosztów kwalifikowalnych (pozostała część musi być sfinansowana przez samego beneficjenta). Władze polskie twierdzą, że żadna inna forma pomocy, w tym pomoc zwrotna, nie stanowiłaby odpowiedniej zachęty do przeprowadzenia tak kompleksowych i kosztownych projektów z zakresu ochrony środowiska.

(18) Pomoc będzie wypłacana przez organ przyznający pomoc (Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej) w kilku ratach, począwszy od daty decyzji Komisji i do dnia 31 grudnia 2023 r. Kwota pomocy zostanie obliczona przez organ przyznający pomoc w momencie przyznania pomocy, na podstawie danych liczbowych przed opodatkowaniem i innymi opłatami, a koszty kwalifikowalne będą poparte jasną, szczegółową i aktualną dokumentacją.

Władze polskie wyjaśniły, że wysokość pomocy i koszty kwalifikowalne zostaną zdyskontowane do ich wartości w chwili przyznania pomocy. Władze polskie potwierdziły, że stopą procentową stosowaną do dyskontowania będzie stopa dyskontowa obowiązująca w momencie przyznania pomocy.

(19) Władze polskie oświadczyły, że podatek VAT nie będzie stanowił wydatku kwalifikowalnego do pomocy, z wyjątkiem przypadków, gdy nie podlega on odzyskaniu na podstawie krajowych przepisów o podatku VAT.

2.8. Beneficjent

(20) Beneficjentem pomocy jest Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe (dalej „Lasy Państwowe”).

(21) Lasy Państwowe działają na podstawie ustawy o lasach z dnia 28 września 1991 r. (pkt (10)). Jest to organizacja zarządzająca lasami państwowymi, która nie ma osobowości prawnej. Zarządza ona polskimi lasami w imieniu Skarbu Państwa, a nadzór nad nią sprawuje Minister Środowiska. Zgodnie z przekazanymi informacjami zarządza ona około 77 % łącznej powierzchni 9 mln hektarów lasów w Polsce.

(22) Do głównych zadań Lasów Państwowych należą: zachowanie i ochrona lasów i ekosystemów leśnych, ochrona gleb i wód, stała i wyważona eksploatacja lasów (produkcja drewna i innych produktów) oraz zrównoważone zarządzanie.

(23) Władze polskie wyjaśniły, że beneficjent jest dużym przedsiębiorstwem.

(24) Władze polskie potwierdziły, że beneficjent nie jest przedsiębiorstwem znajdującym się w trudnej sytuacji w rozumieniu pkt 35 ppkt 15 Wytycznych Unii Europejskiej w sprawie pomocy państwa w sektorach rolnym i leśnym oraz na obszarach wiejskich w latach 2014–2020⁷ („wytyczne”).

(25) Władze polskie zobowiązały się do zawieszenia wypłaty pomocy, jeżeli beneficjent dysponuje wcześniejszą pomocą niezgodną z prawem, która na podstawie decyzji Komisji została uznana za niezgodną z rynkiem wewnętrznym (w odniesieniu do pomocy indywidualnej lub środka pomocy), aż do momentu zwrotu lub wpłaty na zablokowany rachunek bankowy całej kwoty pomocy niezgodnej z prawem i z rynkiem wewnętrznym wraz z odpowiednimi odsetkami.

2.9. Opis środka pomocy

(26) Proponowany środek pomocy stanowi kontynuację projektu ochrony przeciwpożarowej zatwierdzonego decyzją Komisji SA.45380/2016N (Dziennik Urzędowy: Dz.U. C 369/2016), która wygasła w dniu 31 grudnia 2019 r.

(27) Organem przyznającym pomoc jest Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW). Umowa o udzielenie dotacji zostanie zawarta pomiędzy beneficjentem Lasy Państwowe oraz Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, który jest instytucją wdrażającą dla działania 2.1 w ramach programu operacyjnego. Władze polskie potwierdziły, że umowa zostanie zawarta i pomoc zostanie przyznana dopiero po zatwierdzeniu pomocy przez Komisję.

(28) Pomoc zostanie przyznana jako pomoc indywidualna na rzecz leśnictwa i jej celem będzie zapobieganie pożarom lasów. Planowane projekty nie będą służyć wprowadzeniu do obrotu produktów w sektorze leśnym.

(29) Władze polskie wyjaśniły, że w 2014 r. w Polsce odnotowano 5245 pożarów lasów, wskutek których spłonęło 2690 ha drzewostanów (o 1401 ha więcej niż w 2013 r.), a średnia powierzchnia jednego pożaru wyniosła 0,51 ha. Od 2014 r.

nastąpił znaczny wzrost liczby pożarów lasów. Tylko w czerwcu 2019 r. straż pożarna w Polsce odnotowała ponad 1500 pożarów lasów. Na wzrost liczby pożarów lasów oraz ich powierzchnię wpływają częstsze długotrwałe susze, niewielkie opady w miesiącach letnich i bezśnieżne zimy.

(30) Środki finansowane w ramach omawianej pomocy mają charakter ponadregionalny i są rozproszone na całym terytorium kraju. Obejmują one ponad 150 nadleśnictw ze wszystkich województw na terenie kraju.

(31) Celem projektu jest zmniejszenie zagrożenia pożarowego w lasach państwowych oraz sprawne lokalizowanie źródła zagrożenia, minimalizowanie strat, a w dalszej perspektywie zmniejszenie średniej powierzchni pożarów i zwiększenie powierzchni objętej systemami wczesnego ostrzegania, szczególnie w obszarach leśnych szczególnie narażonych na pożary. Do otrzymania pomocy związanej z zapobieganiem pożarom kwalifikują się wyłącznie obszary leśne

7 Dz.U. C 204 z 1.7.2014, s. 1, zmienione Zawiadomieniem Komisji zmieniającym wytyczne Unii Europejskiej w sprawie pomocy państwa w sektorach rolnym i leśnym oraz na obszarach wiejskich w latach 2014–2020 (Dz.U. C 390 z 24.11.2015, s. 4).

sklasyfikowane zgodnie z polskim planem ochrony lasów jako obszary wysokiego lub średniego ryzyka występowania pożarów lasów.

(32) Pomoc zostanie przyznana na sfinansowanie kompleksowego systemu ochrony przeciwpożarowej lasów, w tym na:

a) rozwój systemów wczesnego ostrzegania i prognozowania zagrożeń związanych z pożarami lasów (np. zakup nowoczesnego sprzętu umożliwiającego wykrywanie i lokalizowanie pożarów);

b) rozwój i doskonalenie stanowisk do monitorowania, analizowania i prognozowania zagrożeń;

c) budowę i modernizację dostrzegalni pożarowych;

d) modernizację systemu łączności;

e) budowę i modernizację stacji meteorologicznych;

f) wsparcie techniczne systemu ratowniczo-gaśniczego na wypadek wystąpienia pożarów lasów (np. zakup samochodów patrolowo- gaśniczych).

(33) Władze polskie wyjaśniły, że w ramach omawianego środka nie zostanie przyznana pomoc:

a) na działalność związaną z rolnictwem na obszarach objętych zobowiązaniami rolno-środowiskowo-klimatycznymi;

b) z tytułu utraty dochodów spowodowanej pożarami.

(34) Władze polskie wyjaśniły ponadto, że działania kwalifikowalne są spójne z planem ochrony lasów przyjętym przez Polskę. Polska odwołała się tu szczególnie do dokumentu „Strategiczny plan adaptacji dla sektorów i obszarów wrażliwych na zmiany klimatu do roku 2020 z perspektywą do roku 2030”⁸. 2.10. Efekt zachęty i proporcjonalność

(35) Zgodnie z przekazanymi informacjami Lasy Państwowe złożą wniosek o przyznanie pomocy do organu przyznającego pomoc przed rozpoczęciem prac nad danym projektem. Wniosek o przyznanie pomocy musi zawierać przynajmniej następujące dane: nazwę i wielkość przedsiębiorstwa, opis projektu lub działania, w tym miejsce oraz termin jego rozpoczęcia i zakończenia, kwotę pomocy niezbędną do przeprowadzenia projektu i koszty kwalifikowalne.

Ponadto wnioskodawca – jako duże przedsiębiorstwo – musi opisać we wniosku sytuację w razie nieotrzymania pomocy (scenariusz alternatywny) i przedstawić odpowiednie dokumenty uzasadniające opisaną we wniosku sytuację alternatywną. W momencie przyjęcia wniosku organ przyznający pomoc kontroluje wiarygodność scenariusza alternatywnego i potwierdza, że pomoc przynosi wymagany efekt zachęty.

8 http://klimada.mos.gov.pl/dokument-spa-2020/

(36) Władze polskie wyjaśniły, że bez finansowania w ramach programu operacyjnego na obszarach leśnych możliwa by była realizacja tylko nielicznych środków ze środków własnych Lasów Państwowych. Byłyby one realizowane w niewielkim zakresie (pod względem liczby i powierzchni) i w okresie znacznie dłuższym, bez uzyskania korzyści skali, na których opiera się podstawowa wartość planowanych projektów. Analizy wykazały, że projekty nie przyniosą zysków, a ewentualne przychody incydentalne są trudne do oszacowania z góry. W tym kontekście władze polskie wyjaśniły, że pomoc będzie przyznawana w taki sposób, aby nie przekroczyła niedopasowania poziomu płynności.

(37) Władze polskie potwierdziły, że kwota pomocy będzie odpowiadać dodatkowym kosztom netto realizacji inwestycji w danym obszarze, wynikającym z porównania z alternatywnym scenariuszem braku pomocy. Kwota pomocy zostanie ograniczona do niezbędnego minimum.

2.11. Kumulacja

(38) Polskie władze potwierdziły, że pomocy nie można kumulować z pomocą otrzymaną w ramach innych lokalnych, regionalnych, krajowych ani unijnych środków na pokrycie tych samych kosztów kwalifikowalnych.

2.12. Inne zobowiązania

(39) Polskie władze przedłożyły gwarancje, że środki objęte zgłoszeniem nie obejmują pomocy na rzecz przemysłu leśnego.

(40) Władze polskie zobowiązały się spełniać wymagania dotyczące przejrzystości określone w pkt 128–132 wytycznych.

3. OCENA

3.1. Istnienie pomocy państwa – zastosowanie art. 107 ust. 1 TFUE

(41) Zgodnie z art. 107 ust. 1 TFUE „z zastrzeżeniem innych postanowień przewidzianych w traktatach, wszelka pomoc przyznawana przez państwo członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów, jest niezgodna z rynkiem wewnętrznym w zakresie, w jakim wpływa na wymianę handlową między państwami członkowskimi”.

(42) W związku z tym, aby środek został uznany za pomoc państwa w rozumieniu powyższego postanowienia, muszą zostać spełnione wszystkie następujące warunki: (i) środek można przypisać państwu i musi on być finansowany z zasobów państwowych; (ii) musi przynosić korzyść beneficjentowi; (iii) korzyść ta musi być selektywna oraz (iv) środek musi zakłócać konkurencję lub grozić jej zakłóceniem i wpływać na wymianę handlową między państwami członkowskimi.

(43) Środek można przypisać państwu ponieważ jego podstawą są akty ustawodawcze wymienione w pkt (7)–(10). Pomoc jest finansowana ze środków Funduszu Spójności (pkt (12)). Jak pokazują wcześniejsze podobne decyzje Komisji, uznaje

się, że taka pomoc udzielana jest przy użyciu zasobów państwowych w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE⁹.

(44) Środek przynosi korzyść wybranemu odbiorcy w formie dotacji bezpośredniej (pkt (16)) i sprzyja przedsiębiorstwu „Lasy Państwowe”, które prowadzi działalność gospodarczą (pkt (22)). Środek zwalnia tego beneficjenta z kosztów, które musiałby on ponieść w normalnych warunkach rynkowych. Zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości sam fakt, że konkurencyjność przedsiębiorstwa ulega poprawie w stosunku do innych konkurencyjnych przedsiębiorstw w wyniku przyznania korzyści gospodarczej, której takie przedsiębiorstwo nie uzyskałoby w ramach normalnej działalności, wskazuje na występowanie ryzyka zakłócenia konkurencji¹⁰. Zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości pomoc przyznana przedsiębiorstwu może wpłynąć na wymianę handlową między państwami członkowskimi w przypadku, gdy przedsiębiorstwo to prowadzi działalność na rynku, który jest otwarty na wymianę handlową wewnątrz UE¹¹. Beneficjent przedmiotowej pomocy prowadzi działalność w wysoce konkurencyjnych warunkach rynku międzynarodowego¹². Sektor leśnictwa jest otwarty na konkurencję na poziomie UE, a zatem podlega wpływowi każdego środka sprzyjającego produkcji w jednym państwie członkowskim lub w większej ich liczbie. W związku z tym przedmiotowy środek może zakłócać konkurencję i wywierać wpływ na wymianę handlową między państwami członkowskimi.

(45) W świetle powyższego warunki wynikające z art. 107 ust. 1 TFUE zostały spełnione. Można zatem stwierdzić, że proponowany środek stanowi pomoc państwa w rozumieniu wspomnianego artykułu. Pomoc tę można uznać za zgodną z rynkiem wewnętrznym wyłącznie wówczas, gdy można do niej zastosować jedno z odstępstw przewidzianych w TFUE.

3.2. Zgodność pomocy z prawem – zastosowanie art. 108 ust. 3 TFUE

(46) Środek pomocy został zgłoszony Komisji w dniu 10 czerwca 2020 r. (pkt (1)).

Nie został on jeszcze wdrożony. Polska spełniła zatem obowiązek wynikający z art. 108 ust. 3 TFUE.

9 Zob. decyzja Komisji z dnia 1.3.2010 r. w sprawie pomocy państwa N 636/09 – Polska: Pomoc dla Lasów Państwowych na projekty retencyjne (pkt 29–33). Zob. również np. decyzja Komisji z dnia 5.6.2008 r. w sprawie pomocy państwa N 672/2007 – Republika Czeska: Program pomocy inwestycyjnej na rzecz ograniczenia emisji lotnych związków organicznych (pkt 19-22); decyzja Komisji z dnia 15.12.2014 w sprawie pomocy państwa nr SA.38178 (2014/N) – Polska – Odbudowa urządzeń ciepłowniczych sieci cieplnej w Jaśle zniszczonych w trakcie powodzi w 2010 r. (pkt 32).

10 Wyrok Trybunału z dnia 17 września 1980 r. w sprawie 730/79, Philip Morris Holland BV / Komisja Wspólnot Europejskich, ECLI:EU:C:1980:209.

11 Zob. w szczególności wyrok Trybunału z dnia 13 lipca 1988 r. w sprawie Republika Francuska / Komisja Wspólnot Europejskich, 102/87, ECLI:EU:C:1988:391.

12 Z danych statystycznych wynika, że w 2018 r. w Unii Europejskiej wyprodukowano 501 049 000 metrów sześciennych drewna okrągłego. W tym samym roku Polska wyprodukowała 46 619 000 metrów sześciennych (źródło: baza danych Eurostatu, produkcja drewna okrągłego i handel nim).

3.3. Zgodność pomocy z rynkiem wewnętrznym 3.3.1. Zastosowanie art. 107 ust. 3 lit. c) TFUE

(47) Zgodnie z art. 107 ust. 3 lit. c) TFUE pomoc może zostać uznana za zgodną z rynkiem wewnętrznym, jeśli jest przeznaczona na ułatwianie rozwoju niektórych działań gospodarczych lub niektórych regionów gospodarczych, o ile nie zmienia warunków wymiany handlowej w zakresie sprzecznym ze wspólnym interesem.

(48) Aby to odstępstwo mogło mieć zastosowanie, pomoc musi spełniać wymogi właściwych unijnych przepisów z zakresu pomocy państwa.

3.3.2. Stosowanie wytycznych

(49) W odniesieniu do zgłoszonego środka pomocy zastosowanie ma sekcja 2.1.3 części II wytycznych („Pomoc na zapobieganie zniszczeniom lasów wskutek pożarów lasów, klęsk żywiołowych, niekorzystnych zjawisk klimatycznych porównywalnych z klęską żywiołową, innych niekorzystnych zjawisk klimatycznych, działania szkodników roślin i katastrof oraz na wyrównanie związanych z nimi szkód”).

(50) Zgodnie z pkt 519 wytycznych Komisja uznaje pomoc na zapobieganie zniszczeniom lasów wskutek pożarów lasów za zgodną z rynkiem wewnętrznym na mocy art. 107 ust. 3 lit. c) TFUE, jeżeli spełnia ona wymogi wspólnych zasad oceny określone w wytycznych oraz warunki określone w sekcji 2.1.3 części II wytycznych.

3.3.2.1. Warunki określone w sekcji 2.1.3 w części II wytycznych (51) Zgodnie z pkt 520 wytycznych pomoc można przyznać prywatnym i publicznym

posiadaczom lasów i innym podmiotom prawa prywatnego i publicznego oraz ich stowarzyszeniom. Z pkt (21) wynika, że warunek ten jest spełniony.

(52) Koszty kwalifikowalne w ramach omawianej pomocy są zgodne z kosztami wymienionymi w pkt 521 lit. a)–c) wytycznych (pkt (32)). Wydatki przewidziane w pkt 32 lit. a) i f) odpowiadają kosztom określonym w pkt 521 lit. a) i b) wytycznych, a wydatki wskazane w pkt 32 lit. b) – e) odpowiadają kosztom wskazanym w pkt 521 lit. c) wytycznych.

(53) Punkty 522 i 523 wytycznych nie mają zastosowania w omawianym przypadku.

(54) Zgodnie z pkt 524 wytycznych kwalifikujące się operacje muszą być spójne z planem ochrony lasów ustanowionym przez państwa członkowskie. Wymóg ten jest spełniony (pkt (34)).

(55) Zgodnie z pkt 525 wytycznych do wsparcia związanego z zapobieganiem pożarom lasów kwalifikują się wyłącznie obszary leśne sklasyfikowane zgodnie z planami ochrony lasów ustanowionymi przez dane państwo członkowskie jako obszary wysokiego lub średniego ryzyka występowania pożarów lasów. Również ten warunek został spełniony (pkt (31)).

(56) Zgodnie z pkt 526 wytycznych nie można przyznać pomocy z tytułu utraty dochodów spowodowanej pożarami (pkt (33)(b)).

(57) Zgodnie z pkt 527 wytycznych pomoc może zostać przyznana w wysokości do 100 % kosztów kwalifikowalnych. W omawianym przypadku intensywność pomocy jest ograniczona do 85 % kosztów kwalifikowalnych (pkt (13)), a zatem jest zgodna z pkt 527 wytycznych.

(58) Punkt 528 wytycznych nie ma zastosowania w omawianym przypadku.

(59) Warunki określone w sekcji 2.1.3 w części II wytycznych są w związku z tym spełnione.

3.3.2.2. Wspólne zasady oceny

(60) Zgodnie z pkt 38, 42 i 519 wytycznych do pomocy przyznawanej zgodnie z art. 107 ust. 3 lit. c) TFUE zastosowanie mają wspólne zasady oceny.

Wkład w osiągnięcie celu leżącego we wspólnym interesie

(61) Jak opisano w pkt (3), celem zgłoszonego środka jest wsparcie na zapobieganie zniszczeniom lasów wskutek pożarów. Zgłoszony środek pomocy przyczynia się do osiągnięcia celu leżącego we wspólnym interesie zgodnie z pkt 43 i 44 wytycznych. Środek jest zbliżony do środków na rozwój obszarów wiejskich, ale nie jest uwzględniony w polskim PROW na lata 2014–2020. W związku z tym nie ma ryzyka pokrywania się pomocy i podwójnego finansowania w ramach polskiego PROW. Jak opisano w pkt (5, zgłoszony środek pomocy może być postrzegany jako zgodny z polityką rozwoju obszarów wiejskich. Komisja uznaje zatem, że wymogi określone w pkt 47 wytycznych są spełnione oraz że środek przyczynia się do realizacji celów polityki rozwoju obszarów wiejskich.

(62) Jak wykazano w pkt 6, można stwierdzić, że środek przyczyni się do zdrowia ekosystemu leśnego, a tym samym przyniesie korzyści dla środowiska. Warunki określone w pkt 52 wytycznych są zatem spełnione.

Konieczność interwencji państwa

(63) Jako że przedmiotowy środek pomocy spełnia warunki określone w sekcji 2.1.3 w części II wytycznych (pkt 59), Komisja uznaje, zgodnie z pkt 55 wytycznych, że pomoc jest niezbędna do osiągnięcia celów leżących we wspólnym interesie.

Odpowiedniość pomocy

(64) Zgłoszony środek pomocy spełnia warunki określone w sekcji 2.1.3 w części II wytycznych (pkt 59). Można zatem stwierdzić, że pomoc jest odpowiednim instrumentem polityki do osiągnięcia celu leżącego we wspólnym interesie zgodnie z pkt 57 wytycznych.

(65) Pomoc przyznaje się w postaci dotacji bezpośredniej (pkt (16)). Jak wykazały władze polskie, można ją uznać za odpowiedni instrument do osiągnięcia celu przedmiotowego środka pomocy (pkt (17)), zgodnie z pkt 59 i 62 wytycznych.

Efekt zachęty

(66) Z pkt (35) wynika, że prace nad danym projektem nie rozpoczną się, zanim beneficjent nie złoży wniosku o przyznanie pomocy do organów krajowych.

Wniosek o przyznanie pomocy spełnia wymogi minimalne określone w pkt 71

wytycznych. Wniosek obejmuje również scenariusz alternatywny, na którego podstawie organ przyznający pomoc sprawdza, czy pomoc charakteryzuje się wymaganym efektem zachęty (pkt (35)).

(67) Ponadto, zgodnie z pkt 76–80 wytycznych, władze polskie wykazały, że pomoc rzeczywiście ma wpływ na wybór inwestycji, a projekty nie byłyby realizowane w przypadku braku pomocy (pkt (36)).

(68) Wymóg efektu zachęty jest zatem spełniony.

Proporcjonalność pomocy

(69) Zgodnie z pkt 82 wytycznych pomoc uznaje się za proporcjonalną, gdy kwota pomocy nie przekracza kosztów kwalifikowalnych i przestrzegane są maksymalne poziomy intensywności pomocy.

(70) Intensywność pomocy przedmiotowego środka pomocy jest zgodna z dopuszczalną maksymalną intensywnością pomocy określoną w wytycznych, co wykazano w pkt 57. Ponadto maksymalna intensywność pomocy i kwota pomocy zostaną obliczone przez organ przyznający pomoc w momencie przyznania pomocy, na podstawie danych liczbowych przed opodatkowaniem i innymi opłatami, koszty kwalifikowalne natomiast muszą być poparte dokumentami, które powinny być jasne, szczegółowe i aktualne, zgodnie z pkt 85 wytycznych (zob. pkt 18), a VAT będzie kwalifikowalny tylko wtedy, gdy nie podlega odzyskaniu, zgodnie z pkt 86 wytycznych (zob. pkt 19).

(71) Pomoc będzie przyznawana w kilku ratach a odpowiednie zasady dyskontowania spełniają wymogi przewidziane w pkt 88 wytycznych (zob. pkt (18)).

(72) Pomoc nie zwiększy minimum niezbędnego do zapewnienia, by projekt był wystarczająco rentowny, a kwota pomocy będzie odpowiadała dodatkowym kosztom netto realizacji inwestycji w danym obszarze, wynikającym z porównania z alternatywnym scenariuszem braku pomocy (pkt (37)), zgodnie z pkt 95–97 wytycznych.

(73) Ponadto Komisja zauważa, że pomocy nie można kumulować z pomocą otrzymaną w ramach innych lokalnych, regionalnych, krajowych lub unijnych środków na pokrycie tych samych kosztów kwalifikowalnych (pkt (38)).

(74) Komisja uznaje zatem, że wymóg proporcjonalności jest spełniony.

Uniknięcie nadmiernego negatywnego wpływu na konkurencję i wymianę handlową

(75) Zgodnie z pkt 113 wytycznych Komisja uważa, że w przypadku gdy pomoc spełnia warunki i nie przekracza odpowiednich maksymalnych poziomów intensywności pomocy określonych w odpowiednich sekcjach części II wytycznych, jej negatywny wpływ na konkurencję i wymianę handlową jest ograniczony do minimum. Przedmiotowy środek pomocy spełnia warunki określone w sekcji 2.1.3 w części II wytycznych (pkt (58)). Komisja uważa zatem, że negatywny wpływ na konkurencję i wymianę handlową jest ograniczony do minimum.

Przejrzystość

(76) Władze polskie zobowiązały się do publikowania, przechowywania i udostępniania informacji na temat środka zgodnie z pkt 128 i 131 wytycznych (zob. pkt 40). Środek zostanie również uwzględniony w rocznym sprawozdaniu na temat pomocy państwa, zgodnie z pkt 132 wytycznych. W związku z tym kryterium przejrzystości jest spełnione.

3.3.2.3. Inne zobowiązania

(77) Komisja zauważa, że beneficjent nie jest przedsiębiorstwem znajdującym się w trudnej sytuacji, co jest wymogiem pkt 26 wytycznych (pkt (24)), oraz że Polska wstrzyma wypłatę zgłoszonej pomocy, jeżeli beneficjent nadal dysponuje wcześniejszą pomocą niezgodną z prawem, która decyzją Komisji została uznana za niezgodną z rynkiem wewnętrznym, co odpowiada pkt 27 wytycznych (pkt (25)).

(78) Przedmiotowy środek (o czasie trwania do 31 grudnia 2023 r.) wykracza poza okres obowiązywania wytycznych oraz bieżący okres programowania rozwoju obszarów wiejskich na lata 2014–2020. Władze polskie potwierdziły, że podstawa prawna środka zawiera klauzulę rewizji, umożliwiającą dostosowanie programów do ram prawnych, które będą określone w przyszłych wytycznych i w następnym okresie programowania (pkt 15).

4. WNIOSEK

W związku z powyższym Komisja postanowiła nie wnosić zastrzeżeń w odniesieniu do przedmiotowego środka pomocy, ponieważ pomoc ta jest zgodna z rynkiem wewnętrznym na podstawie art. 107 ust. 3 lit. c) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.

W przypadku, gdyby niniejsze pismo zawierało informacje poufne, które nie powinny zostać ujawnione osobom trzecim, należy poinformować o tym Komisję w terminie piętnastu dni roboczych od dnia otrzymania. Jeżeli Komisja nie otrzyma w wyznaczonym terminie uzasadnionego wniosku w tym względzie, uzna to za wyrażenie zgody na ujawnienie osobom trzecim i publikację pełnej treści niniejszego pisma w autentycznej wersji językowej na stronie internetowej:

http://ec.europa.eu/competition/elojade/isef/index.cfm.

Wniosek należy przesłać pocztą elektroniczną na adres Rejestru pomocy państwa w Dyrekcji Generalnej ds. Konkurencji Komisji Europejskiej:

European Commission

Directorate-General for Competition State Aid Greffe

B-1049 Bruxelles/Brussel Stateaidgreffe@ec.europa.eu

Z poważaniem

W imieniu Komisji

Margrethe VESTAGER

Wiceprzewodnicząca wykonawcza