RECENZJE 267 autora: „Życzliwości i uwadze Czytelników polecamy w yniki naszej wspólnej pracy prosząc, aby staw ali się przyjaciółm i rzeczywistości, która tym, że 'jest i czym jest, staje się pięknem metafizyki, szczęściem intelektu, biernym oczyszczeniem go i sytuowaniem nas wśród realnych bytów, a głównie wśród osób, dzięki wierności istnieniu, z którym k o n tak tu ją nas relacje istnieniowe, oparte na realności, praw dzie i dobru jako przejaw ach istnienia bytu”.
Józef M. Dołęga
D o k u m e n ty n a u k i społecznej Kościoła, R edakcja: ks. M arian R a d w a n
SCJ, O. Leon D y c z e w s k i OFM Conv., A dam S t a n o w s k i , , R zym -
-L ub lin 1987, Część 1, s. 460; Część 2 s. 456
W ydany przez Fundację Ja n a Paw ła II, Polski In sty tu t K ultury Chrześcijań skiej, Rzym, zbiór dokum entów społecznej nauki Kościoła pod Redakcją W ydaw nictw KUL jest pozycją bardzo cenną. Zebrano w niej przetłum aczone na język polski liczne dokum enty nauki społecznej i w ydano w starannej form ie zew nętrz nej w raz z uwzględnieniem strony praktycznej.
Cześć pierwsza zbioru jest zaopatrzona w arty k u ł w prow adzający ks. J. M a j k i pt. Nauka społeczna Kościoła, jej charakter i m iejsce w orędziu ewangelicznym. Zbiór dokum entów zaczyna się od Encykliki o kw estii robotniczej Rerum novarum L e o n a X III. Praktyczną stroną w wydaniu tego dokum entu jest w prowadzenie num eracji, której nie m iał m. in. w zestwieniu w „Znaku” (332-334), a k tó ra u ła t wia korzystanie z niego i odsyłanie do niego. Ponadto w części tej zamieszczono nie tylko encykliki społeczne, lecz także K onstytucję duszpasterską o Kościele w świecie współczesnym (Gaudium et spes) i D eklarację o wolności religijnej
(Dignitatis humanae) Soboru W atykańskiego II, Przem ówienia i Orędzie na Św ia
towy Dzień Pokoju 1973. Część ta stanow i zatem zbiór najistotniejszych społecz nych dokumentów Kościoła poprzedzających pontyfikat Jan a Paw ła II.
Część druga zbioru zaczyna się od Orędzia Jan a Paw ła II do biskupów W Puebla (28 stycznia 1979 r.), dotyczącego teraźniejszości i przyszłości ewangelizacji w Ameryce Łacińskiej. W zasadzie jest ona poświęcona dokumentom społecznym Ja n a Paw ła II. Tylko bowiem D eklaracja Stolicy Apostolskiej w spraw ie Polski (Madryt, 12 lutego 1982) znajduje się wśród dokum entów Jan a Paw ła II oraz dwa dokum enty Kongregacji N auki Wiary. Pierwszy z nich to Instrukcja o 'niektórych aspektach „teologii wyzwolenia”, drugim jest Instrukcja o chrześcijańskiej w ol ności i wyzwoleniu.
Zamieszczone w dwóch częściach społeczne dokum enty Kościoła stanow ią cenną pozycję. Tworzą one zbiór najw ażniejszych dokum entów dotyczących problem atyki religijno-społecznej. Szkoda może, że do tego zbioru w języku polskim nie’ dołączo no dokum entów Paw ła VI po roku 1973. Idzie szczególnie o Przem ówienie z nocy 25 grudnia 1975 r., w którym Paw eł VI sprecyzował zadanie budow ania' „cywili zacji miłości” (AAS 68/1976/N. 2/143-145). Jest ono postawieniem przed ludzkością ważnym ogniwem wiążącym poprzednie dakum enty z późniejszymi. Niezależnie program u w dziedzinie społecznej, gospodarczej, k u ltu ro w e j' i politycznej oraz jednak od tej luki zebrane dokum enty stanow ią pozycję wartościow ą, godną polecenia. Dostarcza nie tylko spory zasób dokum entów społecznych, lecz jedno cześnie uiatw ia w tym zakresie korzystanie z takich źródeł jak np. Acta Leonis Pontificis Maximi, Acta Sanctae Sedis, Acta Apostolicae Sedis, Insegnam enti di Paolo VI i innych oraz przybliża je tym , którzy do nich dostępu nie mają. P raktyczną stronę zbioru powiększa zamieszczenie na końcu not o tekstach
268 RECENZJE
i in d ek sach , in d ek su osób i n a zw g eo g ra ficzn y ch a w reszcie in d ek su rzeczow ego. U ła tw ia to k o rzy sta n ie ze sp ołeczn ych d ok u m en tów K ościoła i o d w o ły w a n ie się do n ich w za g a d n ien ia ch bard ziej szczeg ó łw y ch .
K s . F r a n c is ze k W o r o n o w s k i
Caritas ’87. Jahrb u ch cles D eutschen C aritasverbandes, F re ib u rg 1986,
s. 384.
Jest to pozycja, która u kazuje w w ie lu w y m ia ra ch c h a r y ta ty w n e ż y c ie w R FN . S ta n o w i ona b o w iem z n a k o m ity obraz ch a ry ta ty w n eg o m y ślen ia k a to lik ó w n ie m ieck ich jak i o rgan izacji d zia ła ln o ści na p ła szczy źn ie n ie s ie n ia pom ocy c z ło w ie kow i.
W ielu a u torów a n a lizu je w n iej p oszczególn e d zied zin y w sp ó łczesn eg o m iło sier dzia ch rześcija ń sk ieg o w ś w ie tle zagrożeń czło w ie k a i m o żliw o ści p rzy jścia m u z pom ocą. U w a g a a u to ró w sk u p ia s ię n a za g a d n ien ia ch p o lity k i so cja ln ej i p racy sp ołeczn ej, na p rob lem ach d zieci i m ło d zieży w sp ó łc z e sn e j, rod zin y oraz zd ro w o t n o śc i i u sp o łeczn ien ia , na za g a d n ien ia ch p om ocy lu d ziom n iep ełn o sp ra w n y m i u zależn ion ym , w tru d n ej sy tu a cji b y to w e j i ikryzysach ró żn y m i p rzyczyn am i sp o w o d o w a n y ch , starcom . A u torzy p o św ię c a ją ró w n ież u w a g ę potrzeb om lu d zi w św ie c ie , p rzy g o to w a n iu p ra co w n ik ó w do sp o łeczn o -ch a ry ta ty w n ej d zia ła ln o ści w śród lu d zi i in n y m form om św ia d czen ia św ia tu m iło sierd zia przez K ościół w sp ó łczesn y . P ro b lem y te są poruszane n a k o n k retn y m p odłożu, w sposób p rzejrzy sty i z o strością ich zarysow ań .
Z k o le i k sią żk a p rzy n o si sy ste m a ty c z n ie z e sta w io n e in fo rm a cje o d zia ła ln o ści w p o szczególn ych d iecezjach . Z arysow u je w ten sposób bardzo w y r a ź n y obraz p racy i p la n o w a n ia w ca ły m k raju. Obraz te n w sk a z u je na za a n g a żo w a n ie w m iło sierd zie czy n n e jako isto tn y czy n n ik ch rześcija ń stw a . O braz te n u z u p e ł n ia i u w y p u k la in fo rm a cja i o p isy d zia ła ń u k ieru n k o w a n y ch i zesp o łó w sp ecja listy czn y ch .
K siążk a p o św ię c a ró w n ież m iejsce h isto rii d zia ła ln o ści ch a ry ta ty w n ej. C zęść ta m a ch arak ter m o b ilizu ją cy i jed n o cześn ie u k a zu ją cy k o rzen ie, z k tórych w y r a sta w sp ó łc z e sn y duch: d zia ła ln o ści ch a ry ta ty w n ej.
K siążk a p rzyn osi w re sz c ie bardzo ob szern ą b ib lig ra fię z d zied zin y sp o łeczn o - -c h a r y ta ty w n e j. J est to b ib lio g ra fia szczególn a i u sy stem a ty zo w a n a w e d łu g różnych d zied zin m iłosierd zia.
K sią żk a jest p rzew id zia n a d la potrzeb k a to lik ó w n iem ieck ich . P rzem a w ia zatem do n ich języ k iem k o n k retn y m z ży cia K o ścio ła w N iem czech . J e st jed n ak n ie z w y k le ak tu a ln a dla k a to lik ó w w k a żd y m tkraju i w n a szej ojczyźn ie. P o m ija jąc cech y w ła ś c iw e p o szczeg ó ln y m sp ołeczn ościom , w sz y sc y je ste śm y p o w o ła n i do m iło sierd zia czy n n eg o i p otrzeb y lu d zi w sz ę d z ie są p odobnej n a tu ry . W sy tu a cji tw o rzen ia w n aszych d iecezja ch P a ra fia ln y ch Z esp o łó w C h a ry ta ty w n y ch zd ob ycze i organ izacja d zia ła ln o ści c h a ry ta ty w n ej k a to lik ó w n iem ieck ich są zn a k o m ity m d ośw iad czen iem . Z a zn a ja m ia n ie s ię z n im i m oże b yć dla n as p oży teczn e — p o m a g a ją ce ro zw ią zy w a ć p odobne p ro b lem y w n a szy ch w aru n k a ch , choć w sposób in n y. K sią żk a m oże b y ć za tem zn ak om itą p om ocą dla w sz y stk ic h , k tórzy in teresu ją się p ro b lem a ty k ą ch a ry ta ty w n ą w rzec z y w isto śc i w sp ó łczesn ej.
