Produkcja ziemiopłodów rolnych, upraw ogrodniczych i pastewnych w 1993 r.

WE WROCŁAWIU

--- ---

PRODUKCJA

ZIEMIOPŁODÓW ROLNYCH

UPRAW OGRODNICZYCH I PASTEWNYCH W 1993 R.

WROCŁAW 1994

Publikację opracowały:

inż. Maria Stanek mgr inż. Krystyna Kowal Janina Obszama

OBJAŚNIENIA ZNAKÓW UMOWNYCH

Kreska / - / - zjawisko nie wystąpiło

Zero /O/ - zjawisko istniało, jednakże w ilościach mniejszych od liczb, które mogły być wyrażone uwidocznionymi w tablicach znakami cyfrowymi, np. jeżeli produkcja wyrażona jest w tysiącach ton /w liczbach całkowitych/, znak 0 oznacza wtedy, że produkcja w danym przypadku nie osiągnęła 0,5 tys. ton

Kropka /./ - zupełny brak informacji albo brak informacji wiarygodnych

Znak X - wypełnienie pozycji, ze względu na układ tablicy, jest niemożliwe lub niecelowe

" W tym" - oznacza, że nie podaje się wszystkich składników sumy

WE WROCŁAWIU

PRODUKCJA

ZIEMIOPŁODÓW ROLNYCH

UPRAW OGRODNICZYCH I PASTEWNYCH W 1993 R.

WROCŁAW 1994

SPIS TREŚCI

Str.

UWAGI METODYCZNE ... 3

I. ZAOPATRZENIE ROLNICTWA W ŚRODKI PRODUKCJI ... 5

II. OGÓLNE WYNIKI PRODUKCJI NA TLE WARUNKÓW AGROMETEOROLOGICZNYCH... 6

III. PRODUKCJA ROLNICZA- ZBOŻA ... 7

ZIEMNIAKI ... 11

RZEPAK OZIMY ... 13

BURAKI CUKROWE ... 15

STRĄCZKOWE JADALNE ... 16

LEN /SŁOMA NIEODZIARNIONA/ ... 16

IV. PRODUKCJA OGRODNICZA; WARZYWA... 17

OWOCE Z DRZEW I JAGODOWE ... 19

V. PRODUKCJA PASTEWNYCH ... 22

VI. PRZEBIEG SIEWÓW I OCENA STANU OZIMIN W LISTOPADZIE 1993 R... 25

VII. UWARUNKOWANIA I WAŻNIEJSZE WYNIKI PRODUKCYJNE WOJ. WROCŁAWSKIEGO NA TLE KRAJU W 1993 R... 27

Część tabelaryczna: I. PRODUKCJA ZIEMIOPŁODÓW WEDŁUG SEKTORÓW I FORM WŁASNOŚCI GOSPODARSTW: — rolnictwo ogółem... 28

— sektor publiczny /gospodarstwa rolne AWRSP, pgr podporządkowane Min. Roln. i Gosp. Żywn., pgr podporządkowane wojewodzie, pgr pozostałe, spółki państwowe/ ... 32

— sektor prywatny /gospodarstwa indywidualne, spółdzielnie produkcyjne, kółka rolnicze, spółki prywatne oraz pozostałe jednostki sektora prywatnego/... 56

II. PRODUKCJA W GOSPODARSTWACH INDYWIDUALNYCH: IIA. Powierzchnia, plony i zbiory zbożowych /zboża ogółem, zboża podstawowe z mieszankami, zboża podstawowe, pszenica ogółem, pszenica jara, pszenica ozima, żyto, jęczmień ogółem, jęczmień ozimy, jęczmień jary, owies, owies z jęczmieniem i inne zbożowe mieszanki, pszenżyto ogółem, pszenżyto ozime, pszenżyto jare, gryka, kukurydza na ziarno/ . 79 11/2. Powierzchnia, plony i zbiory ziemniaków ... 93

II/3. Powierzchnia, plony i zbiory rzepaku ... 95

II/4. Powierzchnia, plony i zbiory buraków cukrowych ... 97

II/5. Powierzchnia, plony i zbiory strączkowych jadalnych ... 98

II/6. Powierzchnia, plony i zbiory lnu ... 99

11/7 Powierzchnia, plony i zbiory maku, słonecznika, soi, gorczycy i innych ... 100

11/8 Powierzchnia i zbiory warzyw gruntowych ... 101

II/9. Produkcja warzyw gruntowych /kapusta, kalafiory, cebula, marchew jadalna, buraki ćwikłowe, ogórki, pomidory, pozostałe/ 102 11/10. Produkcja z drzew owocowych /jabłonie, grusze, śliwy, wiśnie, czereśnie, inne/ ... 106

11/11. Produkcja z krzewów owocowych /agrest, porzeczki ogółem, porzeczki kolorowe, porzeczki czarne, jagodowe pozostałe/ .. 109

11/12. Produkcja z plantacji jagodowych /truskawki, maliny/... 112

11/13. Powierzchnia paszowa ... 113

11/14. Powierzchnia, plony i zbioty upraw pastewnych /okopowe pastewne, kukurydza na zielonkę, strączkowe pastewne, koniczyna, lucerna i esparceta na zielonkę, seradela na zielonkę, inne pastewne i trawy nasienne na zielonkę, poplony i wsiewki na paszę, pastwiska połowę na zielonkę, łąki trwałe, pastwiska trwałe ... 114

11/15. Struktura zbiorów z łąk ... 124

Druk: OP WUS we Wrocławiu, zam. 66/94, nakł.lOcgz. cena 30 000 zł

Dane o produkcji głównych ziemiopłodów rolnych, warzyw i owoców oraz upraw pastewnych uzyskano z przeprowadzonego przez urząd statystyczny na przełomie X i XI1993 r. wynikowego szacunku produkcji roślinnej.

Szacunek ten został opracowany na podstawie:

- źródłowego badania reprezentacyjnego plonów i zbiorów w indywidualnych gospodarstwach rolnych, - finalnych ocen i ekspertyz rzeczoznawców gminnych i wojewódzkich,

- wyników dorocznej sprawozdawczości z gospodarstw państwowych, spółdzielczych i spółek.

- wyników czerwcowego spisu rolniczego w zakresie użytkowania gruntów i powierzchni zasiewów.

W niniejszej publikacji prezentuje się dane według sektorów i form własności gospodarstw, gdzie:

- sektor publiczny obejmuje:

gospodarstwa rolne Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa, pgr, dla których organem założycielskim jest Min. Roln. i Gosp. Żywn., pgr, dla których organem założycielskim jest wojewoda,

pgr pozostałe,

spółki własności państwowej;

- sektor prywatny obejmuje:

spółdzielnie produkcyjne, kółka rolnicze,

gospodarstwa indywidualne,

spółki prawa handlowego z przewagą mienia prywatnego.

Do pozycji "rolnictwo ogółem" w przypadku ziemniaków, warzyw i owoców, niezależnie od wymienionych form własności gospodarstw, weszły także działki przyzagrodowe członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i kółek rolniczych oraz działki pracowników gospodarstw państwowych i spółek.

W spisie rolniczym niektóre rośliny ujęte są zbiorczo w grupach /warzywa, motylkowe pastewne, strączkowe pastewne, pozostałe uprawy/. W niniejszym opracowaniu dane szczegółowe dla w/w grup oraz liczbę drzew owocu­

jących i liczbę krzewów dla gospodarstw indywidualnych ustalono w oparciu o szacunki rzeczoznawców, a dla gospodarstw państwowych, spółdzielczych i spółek odpowiednie dane uzyskano ze sprawozdań.

Powierzchnia upraw pastewnych obejmuje powierzchnię zasiewów strączkowych pastewnych, łubinu gorzkiego, okopowych pastewnych, koniczyny i lucerny, seradeli, innych pastewnych i traw oraz kukurydzy ogółem.

Ogólna powierzchnia paszowa obejmuje łąki, pastwiska i powierzchnię polowych upraw pastewnych przeznaczo­

nych na paszę.

Powierzchnia polowych upraw pastewnych na paszę jest sumą powierzchni okopowych pastewnych, kukurydzy na zielonkę, strączkowych pastewnych na zielonkę i motylkowych na zielonkę, do których oprócz koniczyny, lucerny i seradeli wliczono także trawy oraz inne pastewne drobno nasienne i pastwiska potowe. W powierzchni tej nie uwzględniono areału zbóż, ziemniaków i innych ziemiopłodów, z których część zbiorów bezpośrednio lub pośrednio zostaje przeznaczona na paszę.

Do przeliczenia produkcji zielonek na siano przyjęto, że 5 dt zielonki = 1 dt siana.

W szacunkach produkcji rolniczej obowiązuje zasada obliczania przeciętnych plonów jako średnich ważonych, gdzie wagą jest powierzchnia danej uprawy. Uwzględnione są przy tym powierzchnie, z których uzyskano wysokie, jak też niskie plony oraz powierzchnie, które ujęto w spisie rolniczym, a z których plonów nie zebrano /zostały zniszczone przez grad, powódź itp./.

W rolnictwie pod pojęciem "plon" rozumie się ilość jednostek wagowych /dt/ danego ziemiopłodu /tzw. netto/ z jednostki powierzchni /ha/.

W ogrodnictwie pod pojęciem "plon" rozumie się:

- dla upraw warzyw, truskawek i malin ilość jednostek wagowych /dt/ danego gatunku zebranych z jednostki powierzchni /ha/,

- dla owoców z drzew - ilość jednostek wagowych /kg/ danego gatunku zebranych z 1 drzewa owocującego,

- dla owoców porzeczek, agrestu i jagodowych pozostałych - ilość jednostek wagowych /kg/ danego gatunku zebranych z 1 krzewu, w przeliczeniu na ogólną liczbę krzewów porzeczek, agrestu i jagodowych pozostałych /owocujących i nie owocujących/.

Pod pojęciem "zbiór" rozumie się ilość jednostek wagowych danego ziemiopłodu uzyskanych z całej powierzchni gospodarstwa, gminy itp. Zbiory dla gospodarstw indywidualnych /gminy/ oblicza się jako iloczyn średnich plonów oraz powierzchni badanej uprawy. Zbiory w pgr, spółdzielniach produkcyjnych i spółkach określane są na podstawie sprawozdawczości opracowanej w oparciu o dokumentację magazynową lub ocenę na gruncie.

Przy szacowaniu plonów zbóż uwzględnia się tzw. ziarno półsuche, tj. zawierające 15,1-16% wody, a przy szacowaniu plonów rzepaku - nasiona o zawartości wody 13%. O ile faktyczna wilgotność jest wyższa lub niższa, plon jest korygowany do wilgotności standardowej, co czyni plony porównywalne w poszczególnych latach, rejonach i formach własności.

Dane ostateczne o produkcji rzepaku, buraków cukrowych i tytoniu oparto na wynikach skupu.

REJONY PRODUKCYJNE WEDŁUG WARTOŚCI BONITACYJNEJ GLEB

0,90

0,83

0,96

Żmigród

0,85

0,98

Wińsko

0,93

Prusice

0,79

Twardogóra

0,97

Wołów

0,99

Oborniki Śl.

> 1,00 ^

Dobroszyce

rr——o,96 _{/ 0}

_{96 ę}

Jelcz- Laskowice

I rejon II rejon III rejon

poniżej 1,00 1,01-1,20 powyżej 1,20

produkcji dla rolnictwa utrzymywał się na bardzo niskim poziomie, chociaż w porównaniu do roku poprzedniego nastąpił niewielki wzrost zużycia nawozów NPK. Dalszemu zmniejszeniu uległo natomiast zużycie nawozów wapniowych.

1. Zużycie nawozów sztucznych /NPK/ w tonach czystego składnika w roku gospodarczym 1992/93 w stosunku do roku ubiegłego wzrosło o 4337 ton, tj. o 11,4% i wyniosło 35156 ton NPK.

Wzrost zużycia zanotowano we wszystkich grupach nawozów, tj.:

- azotowych /N/o 3148 ton /o 18,6%/, - fosforowych /P

O

/ o 620 ton /o 9,8%/, - potasowych /K

O/ o 570 ton /o 7,5%/.

W przeliczeniu na 1 ha użytków rolnych zużycie nawozów mineralnych pod zbiory 1993 r. wyniosło 88,3 kg NPK i było wyższe od nawożenia pod zbiory 1992 r. o 11,1 kg /14,4%/.

Poziom nawożenia mineralnego w woj. wrocławskim w okresie minionego 10-lecia przedstawiono poniżej.

Tabl. 1.1. Zużycie nawozów sztucznych /NPK/ w latach gospodarczych 1983/84 -1992/93

Lata gospodarcze Ogółem Gspodarstwa

państwowe

Gospodarstwa indywidualne

Spółdzielnie produkcyjne

Kółka rolnicze

w tonach na 1 ha użytków rolnych w kg

1983/84 ... 106105 260,9 317,0 225,3 254,6 239,0

1984/85 ... 100467 247,2 309,4 207,7 247,5 193,2

1985/86 ... 102709 253,1 311,3 215,8 250,0 263,2

1986/87 ... 104786 258,4 309,0 225,9 260,4 224,2

1987/88 ... 98843 244,6 309,3 201,2 256,4 280,7

1988/89 ... 114991 284,3 333,5 251,4 297,5 283,4

1989/90 ... 45469 249,8 301,1 215,2 257,2 313,2

1990/91 ... 57932 144,2 215,1 93,5 196,4 246,7

1991/92 ... 30819 77,2 112,7 52,2 107,7 86,0

1992/93 ... 35156 88,3 123,7 67,5 116,9*/ .

a/ Dane obejmują zużycie nawozów sztucznych w spółdzielniach produkcji rolniczej, tj. spółdzielniach produkcyjnych, kółkach rolniczych i pokrewnych spółdzielniach.

2. Zużycie nawozów wapniowych

Wapnowanie stanowi istotny element nawożenia warunkujący właściwe wykorzystanie nawożenia mineralnego, decyduje również o poziomie produkcyjności gleb. Ponadto wapniowanie jest szczególnie istotne z uwagi na wysoki odsetek gleb kwaśnych.

Według danych Instytutu Uprawy, Nawoź, i Gleboznawstwa w woj. wrocławskim w 1993 r. - 63,0% powierzchni użytków rolnych wymagało wapnowania.

Zużycie nawozów wapniowych na 1 ha użytków rolnych w roku gospodarczym 1992/93 wyniosło 138,4 kg i było niższe o 34,5 kg, tj. o 20,0% w porównaniu z poprzednim rokiem gospodarczym.

Tabl. 1.2. Zużycie nawozów wapniowych /CaO/ w latach gospodarczych 1983/84 -1992/93.

Lata gospodarcze Ogółem Gospodarstwa

państwowe

Gospodarstwa indywidualne

Spółdzielnie produkcyjne

Kółka rolnicze

w tonach na 1 ha użytków rolnych w kg

1983/84 ... 141750 348,6 199,8 459,8 130,3 535,5

1984/85 ... 69952 172,1 130,8 203,5 113,1 137,2

1985/86 ... 62882 154,9 174,6 147,4 99,1 42,5

1986/87 ... 70387 173,6 202,3 157,2 150,7 128,7

1987/88 ... 89151 220,6 246,9 202,9 229,2 2143

1988/89 ... 104599 258,6 262,8 251,4 299,1 398,1

1989/90 ... 104351 258,6 291,9 236,7 279,0 183,0

1990/91 ... 103351 257,2 220,1 291,2 139,7 127,4

1991/92 ... 68960 172,9 165,4 177,8 186,7 45,1

1992/93 ... 55112 138,4 160,7 130,2 149,1*/

a/ Dane obejmują zużycie nawozów wapniowych w spółdzielniach produkcji rolniczej, tj. spółdzielniach produkcyjnych, kółkach rolniczych i pokrewnych spółdzielniach.

6

3. Zabiegi ochrony roślin

W 1993 r. zabiegi ochrony roślin przeprowadzono na łącznej powierzchni roboczej 567,0 tys. ha upraw /o 3,6%

mniejszej niż w ubiegłym roku i o 35,9% mniejszej w porównaniu do 1989 r./.

Tabl. 1.3. Powierzchnia chemicznych zabiegów ochrony roślin^__________________________________________________________________ ____

Lata

Ogółem za­

biegi ochro­

ny roślin

W tym na zbożach na ziemnia­

kach

na burakach cukrowych

na rzepaku na

warzywach w sadach na pozosta­

łych w hektarach

1989 ... 885096 485799 59605 30948 97472 11181 23795 176296

1990 ... 779789 429175 58145 29911 81862 10385 23437 146874

1991 ... 651617 363930 45335 25984 62660 9192 19390 125126

1992 ... 588043 314529 53610 25639 49731 9771 19401 115362

1993 ... 567035 315351 58657 25337 43058 9243 18817 96572

a/Łączna powierzchnia robocza plantacji chronionych pestycydami z uwzględnieniem liczby zabiegów na plantacjach.

Źródło: dane Wojewódzkiej Stacji Kwarantanny i Ochrony Roślin.

4. Zaopatrzenie w kwalifikowany materiał siewny

Wykup kwalifikowanego materiału siewnego zbóż pod zbiory 1993 r. był bardzo mały mimo na ogół wystarcza­

jącego zaopatrzenia. Wystąpiły natomiast niedobory w zaopatrzeniu w kwalifikowane sadzeniaki ziemniaków.

Kwalifikowanymi zbożami obsiano zaledwie 9% areału uprawy, natomiast kwalifikowanymi ziemniakami obsadzono 4% areału tej uprawy.

Tabl. 1.4. Zaopatrzenie rolnictwa w kwalifikowany materiał siewny____________________________________________________________________

Lata

Zboża podstawowe

Ziemniaki

ogółem ozime jare

w tonach

1988a/ ... 17890 9429 8461 11420

1989a/ ... 17911 9747 8164 11161

1990/91b/ ... 8676 5556 3120 5261

1991/92b/ ... 7048 4364 2684 2537

1992/93b/... 5250 3640 1610 2464

a/ Dane dotyczą roku kalendarzowego, b/ Dane dotyczą roku gospodarczego.

Z powodu suszy glebowej jesienią 1992 r. wystąpiły trudności z terminowym i starannym przygotowaniem stanowisk pod zasiewy ozimin. Z tego powodu około 35% areału zbóż ozimych i około 30% areału uprawy rzepaku zasiano po terminach agrotechnicznych. Niedobór wilgoci w glebie powodował także opóźnianie się wschodów roślin i słaby dalszy ich wzrost. Dopiero opady deszczu od III dekady października poprawiły uwilgotnienie gleby do poziomu zabezpieczającego potrzeby roślin.

Zaznaczyła się poprawa stanu ozimin, chociaż ich rozkrzewienie i wyrośnięcie było słabe. Wegetacja trwała do połowy grudnia. Warunki zimowania były okresowo niekorzystne w związku z dużymi wahaniami temperatur (od -18° do +16°) powodującymi pobudzanie i hamowanie wegetacji. Przezimowanie upraw było jednak dobre, a gorsza obsada roślin spowodowana była głównie suszą jesienną.

Wegetacja ruszyła w I dekadzie marca, ale siewy wiosenne przeciągnęły się do końca kwietnia z powodu przejściowego ochłodzenia, opadów deszczu i śniegu.

Wystarczająca ilość wilgoci w glebie w kwietniu przyczyniła się do szybkich i wyrównanych wschodów upraw jarych

wcześnie posianych, natomiast uprawy posiane pod koniec kwietnia i w maju wschodziły słabo i nierówno z powodu

postępującej suszy od połowy maja do połowy czerwca. Warunki te spowodowały przejściowe zahamowanie wegetacji

co wpłynęło na obniżenie plonowania niektórych roślin uprawnych zbieranych wczesnym latem (rzepak, jęczmień

ozimy, truskawki).

Dostateczna ilość opadów w okresie lata i jesieni wpłynęła natomiast korzystnie na przyrost biomasy upraw okopowych, pastewnych, ogrodniczych i trwałych użytków zielonych w konsekwencji czego plony tych upraw były wysokie. Korzystniejszy układ warunków agrometeorologicznych spowodował iż plony ziemiopłodów w 1993 r. były zdecydowanie wyższe niż w klęskowym roku ubiegłym.

Zbiory podstawowych ziemiopłodów rolnych w 1993 r. - dla województwa wrocławskiego przedstawiały się następująco:

- zbóż ogółem - 760,0 tys. ton, tj. o 196,5 tys. ton /o 34,9%/więcej od uzyskanych w roku ubiegłym, w tym zbóż pod­

stawowych z mieszankami zbożowymi 707,6 tys. ton, tj. o 174,4 tys. ton /o 32,7%/ więcej niż w ubiegłym roku, - rzepaku - 34,2 tys. ton, tj. o 0,1 tys. ton /o 0,4%/ mniej od ubiegłorocznych,

- ziemniaków - 620,4 tys. ton, tj. o 312,6 tys. ton /o 101,6%/więcej od ubiegłorocznych, - buraków cukrowych - 749,6 tys.ton, tj. o 262,7 tys. ton /o 54,0%/więcej od ubiegłorocznych, - warzyw gruntowych -155,6 tys. ton, tj. o 32,8 tys. ton /o 26,7%/więcej od ubiegłorocznych,

- owoców ogółem - 48,5 tys. ton, tj. o 7,9 tys. ton /o 19,6%/więcej od ubiegłorocznych, w tym owoców z drzew 38,5 tys. ton, tj. o 8,2 tys. ton /o 27,2%/więcej od ubiegłorocznych,

- z łąk trwałych /bez względu na sposób użytkowania w przeliczeniu na siano/ -164,1 tys. ton, tj. o 51,1 tys. ton /o 45,3%/ więcej niż w ubiegłym roku.

TABL. II/l. Warunki meteorologiczne w 1993 r. /dane ze stacji pomiarowych IMGW Wrocław/

Miesiące Temperatura powietrza w °C Opady w mm

średnie m-ca odchylenie śr. mies, temp. od normy

temperatura minimalna

miesięczna suma opadów

% normy

Styczeń ... 1,5 +3,3 -19,3 26 91

Luty... -0,8 -0,3 -12,4 27 108

Marzec ... 2,7 -0,5 -10,2 30 115

Kwiecień... 9,6 +1,6 -4,7 17 43

Maj ... 16,0 +2,9 5,8 62 98

Czerwiec... 16,4 -0,1 7,5 57 71

Lipiec ... 17,7 -0,7 5,7 107 127

Sierpień... 17,1 -0,1 5,4 22 28

Wrzesień... 13,3 -0,1 2,4 62 130

Październik... 8,4 -0,5 -3,6 48 119

Listopad... -0,3 -4,2 -12,1 34 79

Grudzień... 3,0 +2,8 -10,0 66 194

ZBOŻA

Tabl. III. 1. Powierzchnia, plony i zbiory zbóż Wyszczególnienie

1986-1990 /przeciętne roczne/

1992 ...

1993 ...

1992=100 ...

/1986-1990/=100 ...

1986-1990 /przeciętne roczne/

1992 ...

1993 ...

1992=100 ...

/1986-1990/=100 ...

Powierzchnia zasiewów

w tys. ha Plony w dt/ha Zbiory w tys. t

Zboża ogółem

190,5 38,6 734,4

190,0 29,7 563,5

205,4 37,0 760,0

108,1 124,6 134,9

107,8 95,9 103,5

w tym zboża podstawowe z mieszankami

181,4 38,4 697,5

181,0 29,5 533,2

195,8 36,1 707,6

108,2 122,4 132,7

107,9 94,0 101,4

Produkcja rolnicza

PRODUKCJA GŁÓWNYCH ZIEMIOPŁODÓW

ZBOŻA

Plony

dt/ha

Zbiory

sektor publiczny 32,4%

sektor prywatny 67,6%

Powierzchnia zasiewów

Straty w zasiewach zbóż (w stosunku do ogólnej powierzchni zasiewów zbóż ozimych) w okresie zimy 1992/93 i wiosny 1993 r. były nieduże i wyniosły 0,1%, tj. 75 ha.

Według danych spisu rolniczego 1993 r. powierzchnia zasiewów zbóż podstawowych z mieszankami zbożowymi wyniosła 195838 ha. Łączna powierzchnia zbożowych wyniosła 205364 ha i wzrosła się w stosunku do ubiegłego roku o 15414 ha, tj. o 8,1%. W strukturze zasiewów zbóż wzrosła powierzchnia zasiewów pszenicy o 7907 ha (o 7,7%), żyta o 7477 ha (o 39,8%), owsa o 242 ha (o 3,7%), pszenżyta o 460 ha (o 4,6%), mieszanek zbożowych o 357 ha (o 3,7%), kukurydzy na ziarno o 706 ha (o 8,1%). Zmniejszyła się powierzchnia uprawy jęczmienia o 1591 ha (o 4,7%), oraz gryki, prosa i innych zbożowych o 144 ha (o 59,8%).

Z powodu zmniejszenia się w porównaniu z rokiem ubiegłym gruntów odłogowanych (głównie słabych klas) o 3289 ha (o 14,3%) nastąpił wzrost powierzchni zasiewów żyta osiągając poziom z roku 1991.

Plony

Tabl. 111.2. Plony zbóż

Wyszczególnienie

1986 -1990 /przeciętne roczne/

V

1992 1993 Różnica

1993 -1992 w dt/ha

Ogółem ... 38,6 29,7 37,0 7,3

Sektor publiczny ... 43,1 35,1 39,0 3,9

Sektor prywatny ... 36,4 27,0 36,1 9,1

w tym gospodarstwa indywidualne . 36,7 27,0 35,6 8,6

Zdecydowanie korzystniejszy niż w roku ubiegłym układ warunków pogodowych był decydującym powodem wyższego plonowania zbóż. Okres suszy od połowy maja do połowy czerwca spowodował przejściowe zahamowanie wegetacji, a na stanowiskach o gorszym poglebiu placowe podsychanie zbóż, szczególnie pszenicy ozimej, która znajdowała się w fazie wzmożonego zapotrzebowania na wodę. Mniej ucierpiały w tym okresie zboża jare. Okres ich kłoszenia przypadł na drugą połowę czerwca, kiedy to uwilgotnienie gleby uległo poprawie. Częste i obfite opady deszczu w okresie od końca czerwca do I dekady sierpnia spowodowały pewne straty w plonach tuż przed zbiorami z powodu wylegnięcia zbóż (głównie ozimych) oraz osypywania się ziarna w rejonach dotkniętych gradobiciem.

Uzyskane plony zbóż wszystkich gatunków są wyższe od ubiegłorocznych ale niższe od przeciętnych plonów z lat 1986-90 (poza kukurydzą na ziarno, która w br. dała wyjątkowo wysokie plony).

Różnica między plonami zbóż w sektorze publicznym i prywatnym była mniejsza niż w roku ubiegłym i wynios­

ła 2,9 dt/ha na korzyść sektora publicznego (w 1992 r. różnica na korzyść sektora publicznego wynosiła 8,1 dt/ha).

Tabl. 111. 3. Plony zbóż według gatunków

Wyszczególnienie 1986 -1990

/przeciętne roczne/ 1992

1993

ogółem różnica

1993-1992 średnia krajowa w dt/ha

Zboża ogółem ... 38,6 29,7 37,0 7,3 27,5

Pszenica: ogółem... 43,7 33,6 40,4 6,8 33,3

ozima ... 45,2 35,4 41,7 6,3 353

jara ... 33,5 24,3 33,5 9,2 28,1

Żyto... 29,3 21,6 27,1 5,5 22,6

Jęczmień: ogółem ... 36,6 27,2 34,3 7,1 27,9

ozimy ... 42,7 38,7 38,5 0,2 29,5

jary ... 33,7 22,3 32,0 9,7 27,6

Owies... 29,0 19,1 28,9 9,8 23,3

Pszenżyto: ogółem... 36,037 25,1 31,8 6,7 28,8

ozime ... 25,2 32,0 6,8 29,1

jare... 21,3 27,5 6,2 25,5

Mieszanki zbożowe... 30,4 20,3 28,0 7,7 25,5

Kukurydza na ziarno... 45,0 34,5 55,4 20,9 53,2

Gryka, proso i inne zbożowe... • 8,6 15,2 6,6 12,6

aJ Średni plon z lat 1988 - 90

PRODUKCJA GŁÓWNYCH ZIEMIOPŁODÓW

ZIEMNIAKI

Plony

______________________ lw ty™ gospodarstwa indywidualnej "______

&pfywatnyl

iOGÓŁEM

I___ r_________ ,_________

__

T--- r--- r--- r--- r--- r---r--- r

195,0 200,0 205,0 210,0 215,0 220,0 225,0 230,0 ^dt/ha

Zbiory

sektor publiczny

Pod względem plonowania zbóż woj. wrocławskie lokuje się w br. na 3 miejscu w kraj u po opolskim i wałbrzyskim.

W porównaniu ze średnimi plonami krajowymi, plony zbóż w naszym województwie były wyższe o 9,5 dt/ha.

Najwyższe plony zbóż w gospodarstwach indywidualnych uzyskano w gminach: Łagiewniki - 47,3 dt/ha, Doma­

niów i Jordanów - po 47,0 dt/ha, Kondratowice - 45,5 dt/ha, Kąty Wrocławskie - 45,4 dt/ha, a najniższe plony w gminach: Twardogóra - 23,0 dt/ha, Wołów - 24,0 dt/ha, Krośnice - 24,2 dt/ha, Malczyce - 25,2 dt/ha.

Zmiany w plonowaniu zbóż ogółem w gospodarstwach indywidualnych /porównanie roku 1993 do 1992/

Przedział wielkości zmian w plonach w dt/ha

Liczba jednostek

w przedziale Miasta i gminy

Spadek:

do 5,0 dt/ha ... 1 Malczyce Wzrost:

do 5,0 dt/ha ... 3 Oborniki Ś)., Wisznia Mała, Żmigród

5,1-10,0 dt/ha ... 23 m. Wrocław, m. Oleśnica, m. Oława, Bierutów, Cieszków, Dobroszyce, Kondratowice, Kostomłoty, Krośnice, Mietków, Miękinia, Milicz, Oleśnica, Oława, Prusice, Strzelin, Środa ŚI. Święta Katarzyna, Trzebnica, Twardogóra, Wińsko, Wołów, Zawonia

10,1 -15,0 dt/ha ... 12 Borów, Brzeg Dolny, Czernica, Długołęka, Domaniów, Jelcz-Laskowice, Jordanów, Kąty Wrocławskie, Kobierzyce, Łagiewniki, Sobótka, Żórawina

powyżej 15,0 dt/ha ... 1 Wiązów

Zbiory

Tabl. 111.4. Zbiory zbóż według form własności

Wyszczególnienie

1986 -1990

/przeciętne roczne/ 1992 1993 Różnica

1993 -1992 w tysiącach ton

Ogółem ... 734,4 563,5 760,0 196,5 Sektor publiczny... 262,0 218,7 246,0 27/3 Sektor piywatny ... 472,4 344,8 514,0 169,2

w tym gospodarstwa indywidualne ... 438,9 319,2 455,1 135,9

Produkcja zbóż w 1993 r. wyniosła 760,0 tys. ton, tj. o 196,5 tys. ton (o 34,9%) więcej niż w roku ubiegłym co jest wynikiem znacznie wyższego plonowania wszystkich gatunków zbóż, wzrostu ogólnej powierzchni uprawy zbożowych oraz wzrostu udziału zbóż ozimych w strukturze uprawy zbóż ogółem.

Ogólne zbiory zbóż intensywnych (pszenicy, jęczmienia i pszenżyta) wyniosły 589,2 tys. ton i były o 128,5 tys. ton (o 27,9%) wyższe od ubiegłorocznych, natomiast zbiory zbóż ekstensywnych (żyta i owsa) wyniosły - 90,5 tys. ton i były o 70,4% wyższe niż w 1992 r. W ogólnej produkcji zbóż podstawowych udział zbóż intensywnych zmniejszył się w br. o 3,0% i wynosi obecnie 86,7% (w kraju 67,4%).

ZIEMNIAKI

Tabl. 111. 5. Powierzchnia, plony i zbiory ziemniaków

Wyszczególnienie Powierzchnia w tys. ha Plony w dt/ha Zbiory w tys. t

1986-1990/przeciętne roczne/ ... 27,5 208 574,1

1992 ... 26,0 118 307,8 1993 ... 27,1 229 620,4

1992 = 100 ... 104,1 194,1 201,6

Powierzchnia uprawy

W 1993 roku powierzchnia uprawy ziemniaków dla rolnictwa ogółem (wraz z działkami pracowniczymi) wzrosła o 4,1% i wyniosła 27088 ha. Wzrost powierzchni uprawy ziemniaków wystąpił jedynie w sektorze prywatnym, natomiast w sektorze publicznym powierzchnia uprawy ziemniaków zmniejszyła się aż o 51,6% co ma związek ze zmianami własnościowymi w tych sektorach.

Plony

Tabl. 111. 6. Plony ziemniaków

Wyszczególnienie

1986 -1990

/przeciętne roczne/ 1992 1993 Różnica

1993 -1992 w dt/ha

Ogółem ... 208 118 229 Ill

Sektor publiczny ... 202 104 207 103

Sektor prywatny... 210 119 230 111

w tym gospodarstwa indywidualne ... 210 120 229 109

Okres sadzenia i wschodów ziemniaków przebiegał w dobrych warunkach pogodowych. Przejściowe zahamowa­

nie wegetacji nastąpiło pod koniec maja i w pierwszej połowie czerwca. Jednak występujące w późniejszym okresie wegetacji dość obfite opady deszczu (w II połowie czerwca, w lipcu i w I dekadzie sierpnia) wpłynęły bardzo korzystnie na plonowanie ziemniaków.

Plony ziemniaków były wyższe w porównaniu do ub. roku o 111 dt/ha (o94,l%), a w porównaniu do średnich plonów z lat 1986-90 wyższe o 21 dt/ha (ol0,l%). Podobny poziom plonów ziemniaków - 224 dt/ha uzyskano w 1988 r.

Wzrost plonów wystąpił we wszystkich formach własności gospodarstw. W gospodarstwach indywidualnych najwyższe plony uzyskano w gminach: Kąty Wrocławskie - 280 dt/ha, miasto i gmina Oleśnica, miasto i gmina Oława, Kondratowice - po 260 dt/ha, a najniższe w gminach: Borów, Brzeg Dolny, Wińsko, Wołów - po 190 dt/ha.

Zmiany w plonowaniu ziemniaków w gospodarstwach indywidualnych /porównanie roku 1993 do 1992/

Przedział wielkości w plonach w dt/ha Liczba jedn. w przędz. Miasta i gminy

Wzrost:

do 60 dt/ha ... 3 Brzeg Dolny, Dobroszyce, Wołów

61-120 dt/ha ... 28 m. Oława, Borów, Cieszków, Długołęka, Jelcz-Laskowice, Jordanów Śl., Kobierzyce, Kondratowice, Kostomłoty, Krośnice, Łagiewniki, Malczyce, Mietków, Milicz, Oborniki,Oleśnica, Oława, Prusice, Sobótka, Środa Ślą­

ska, Trzebnica,Twardogóra,Wiązów, Wińsko, Wisznia Mała,Zawonia, .Żmigród, Żórawina

powyżej 120 dt/ha ... 9 m. Wrocław, m. Oleśnica, Bierutów, Czernica, Domaniów, Kąty Wrocławskie, Miękinia, Strzelin, Święta Katarzyna,

Zbiory

Tabl. 111. 7. Zbiory ziemniaków

Wyszczególnienie

1986-1990

/przeciętne roczne/ 1992 1993 Różnica

1993-1992 w tysiącach ton

Ogółem ... 574,1 307,8 620,4 312,6

Sektor publiczny ... 86,6 26,5 24,9 -1,6

Sektor prywatny ... 487,5 281,3 595,5 314,2

w tym gospodarstwa indywidualne ... 475,3 276,6 585,0 308,4

Zbioty ziemniaków osiągnięte w naszym województwie w br. były najwyższe z uzyskanych od 1984 r. i wyniosły 620,4 tys. ton (bez działek pracowniczych - 602,8 tys. ton).

Spadek produkcji w sektorze publicznym wynika z ograniczenia powierzchni uprawy ziemniaków w gospodar­

stwach państwowych jak i na działkach pracowniczych.

RZEPAK OZIMY

Tabl.III.8 Powierzchnia, plony i zbiory rzepaku

Wyszczególnienie Powierzchnia w tys. ha Plony w dt/ha Zbiory w tys. t

1986-1990 /przeciętne roczne/ ... 27,4 25,1 68,7

1992 ... 22,0 15,6 34,3 1993 ... 17,1 20,0 34,2

1992-100 ... 77,6 128,2 99,6

Powierzchnia zasiewów

Niska opłacalność uprawy rzepaku w ostatnich latach oraz trudności z terminowym przygotowaniem stanowisk pod siewy z powodu suszy jesienią 1992 r. przyczyniły się do spadku powierzchni tej uprawy. Jesienią w optymalnym terminie agrotechnicznym zasiano ok. 70% plantacji. Zaorania rzepaku z powodu strat w zasiewach w okresie zimy 1992/93 i wiosny 1993 r. wyniosły 791 ha, tj. 4,6%. Spadek powierzchni uprawy rzepaku w porównaniu do uh. roku wyniósł 22,4%, w tym w sektorze prywatnym 23,2%, a w sektorze publicznym 22,2%.

Plony

Tabl.III. 9. Plony rzepaku

Wyszczególnienie

1986-1990

/przeciętne roczne/ 1992 1993 Różnica

1993-1992 w dt/ha

Ogółem ... 25,1 15,6 20,0 4,4

Sektor publiczny ... 25,3 16,4 20,4 4,0

Sektor prywatny ... 24,8 13,3 19,0 5,7

w tym gospodarstwa indywidualne ... 25,1 13,3 18,8 5,5

Niedobór wilgoci jesienią powodował opóźnianie wschodów i słaby dalszy wzrost roślin, a nawet ich placowe podsychanie. Wysokie temperatury w kwietniu i w maju wpłynęły na skrócenie okresu kwitnienia i szybki rozwój roślin. W konsekwencji rośliny były niskie ale z dobrą obsadą łuszczyn. Warunki pogodowe w okresie nalewania ziarna były dobre. Częste i intensywne opady deszczu w okresie koszenia i zbiorów spowodowały znaczne straty, szczególnie w przypadku zbiorów dwufazowych. Plantacje były bardzo zróżnicowane, ponieważ o wysokości plonów decydował głównie poziom nawożenia i ochrony chemicznej.

Pod względem uzyskanych plonów woj. wrocławskie zajęło w br. gospodarczym 9 lokatę w kraju. Plony rzepaku były o 3,0 dt/ha wyższe od średnich plonów krajowych. W porównaniu do roku ubiegłego były wyższe o 4,4 dt/ha, ale od średnich plonów z lat 1986-90 niższe o 5,1 dt/ha.

Zbiory

Tabl. 111.10. Zbiory rzepaku

Wyszczególnienie

1986-1990

/przeciętne roczne/ 1992 1993 Różnica

1993-1992 w tysiącach ton

Ogółem ... 68,7 34,3 34,2 -0,1

Sektor publiczny ... 43,0 26,3 25,4 -0,9

Sektor prywatny ... 25,7 8,0 8,8 0,8

w tym gospodarstwa indywidualne ... 22,3 6,2 6,4 0,2

Poziom produkcji rzepaku był zbliżony do poziomu produkcji ubiegłorocznej, natomiast o połowę niższy od

średnich zbiorów z lat 1986-90.

14

PRODUKCJA GŁÓWNYCH ZIEMIOPŁODÓW

BURAKI CUKROWE

330,0 340,0 350,0 360,0 370,0 380,0 390,0 400,0 410,0

Zbiory

sektor publiczny 19,0%

sektor prywatny 81,0%

w tym gosp. indywidualne 77,5%

BURAKI CUKROWE

Tabl. 111. 11. Powierzchnia, plony i zbiory buraków cukrowych

Wyszczególnienie Powierzchnia w tys. ha Plony w dt/ha Zbiory w tys. t

1986-1990 /przeciętne roczne/ ... 18,2 348 632,5

1992 ... 17,8 273 486,9 1993 ... 18,9 398 749,6

1992-100 ... 105,9 145,8 154,0

Powierzchnia zasiewów

Areał uprawy buraków cukrowych wzrósł w br. o 1046 ha (o 5,9%) w porównaniu do roku ubiegłego. Powierzchnia uprawy buraków w sektorze prywatnym wzrosła o 19,0% i wynosiła 14914 ha, a w sektorze publicznym zmniejszyła się o 25,3% i wynosiła 3941 ha.

Plony

Tabl. III. 12. Plony buraków cukrowych

Wyszczególnienie

1986-1990

/przeciętne roczne/ 1992 1993 Różnica

1993-1992 w dt/ha

Ogółem ... 348 273 398 125

Sektor publiczny ... 329 238 361 123

Sektor prywatny ... 358 288 407 119

w tym gospodarstwa indywidualne ... 358 288 408 120

Siewy buraków cukrowych przeprowadzono w optymalnym terminie agrotechnicznym. Wschody roślin były na ogół wyrównane a obsada wysoka. Intensywne opady deszczu od II dekady czerwca przyczyniły się do dużych przyrostów masy korzeni. Szkodniki występowały w małym nasileniu. W efekcie plony buraków były wyjątkowo wysokie - w porównaniu do ub. roku wyższe o 125 dt/ha (o 45,8%), a w porównaniu do przeciętnych plonów z lat 1986-90 - wyższe o 50 dt/ha (o 14,4%).

Zbiory

Tabl. 111. 13. Zbiory buraków cukrowych /dane skupowe/

Wyszczególnienie 1986-1990

/przeciętne roczne/ 1992 1993 Różnica

1993-1992 w tysiącach ton

Ogółem ... 632,5 486,9 749,6 262,7 Sektor publiczny ... 200,5 125,8 142,3 16,5 Sektor prywatny ... 432,0 361,1 607,3 246,2

w tym gospodarstwa indywidualne ... 4283 357,9 580,8 222,9

W wyniku większej powierzchni uprawy oraz znacznie wyższego plonowania produkcja buraków wzrosła w

porównaniu do roku ubiegłego o 262,7 tys. ton (o 54,0%), a w porównaniu ze średnimi zbiorami z lat 1986-90wzrosła

o 117,1 tys. ton (o 18,5%).

STRĄCZKOWE JADALNE

Tabl. HI. 14. Powierzchnia zasiewów, plony i zbiory stryczkowych jadalnych

Wyszczególnienie 1986-1990

/przeciętne roczne/ 1992 1993

w liczbach bezwzględnych 1992=100

Powierzchnia w tys. ha ... 1,3 2,4 1,7 70,9

Plony w dt/ha... 21,1 16,7 18,9 113,2

Zbiory w tys. ton ... 2,6 4,0 3,2 80,4

Powierzchnia zasiewów

W bieżącym roku nastąpił spadek powierzchni uprawy strączkowych jadalnych. Powierzchnia zasiewów w 1993 r. zmniejszyła się o 0,7 tys. ha w porównaniu z ubiegłoroczną.

Podstawowym gatunkiem w tej grupie jest groch uprawiany na powierzchni 1641 ha (tj.95,6%).

Plony

Tabl. Ul. 15. Plony strączkowych jadalnych

Wyszczególnienie 1986-1990

/przeciętne roczne/ 1992 1993 Różnica

1993-1992 w dt/ha

Ogółem ... 21,1 16,7 18,9 2,2

Sektor publiczny ... 21,1 18,0 20,0 2,0

Sektor prywatny ... 20,5 14,6 18,1 3,5

w tym gospodarstwa indywidualne ... 20,9 14,7 18,1 3,4

Stan upraw do momentu zbiorów był na ogół dobry. Jednak częste opady deszczu w okresie dojrzewania i zbiorów strączkowych jadalnych spowodowały znaczne straty w plonach. Jakość uzyskanych nasion była również gorsza niż w ostatnich latach. W efekcie plony były o 2,2 dt/ha wyższe od klęskowo niskich plonów ubiegłorocznych ale o 2,2 dt/ha niższe od przeciętnych z lat 1986-90.

Zbiory

Tabl. HI. 16. Zbiory strączkowych jadalnych

Wyszczególnienie

1986-1990

/przeciętne roczne/ 1992 1993 Różnica

1993-1992 w tysiącach ton

Ogółem ... 2,6 4,0 3,2 -0,8

Sektor publiczny ... 1,0 2,7

1,4

Sektor prywatny ... 1,6 1,3 1,8 0,5

w tym gospodarstwa indywidualne ... 1,4

U

LEN /plony i zbiory ujmowane są w postaci słomy nieodziamionej/

Tabl. III. 17. Powierzchnia zasiewów, plony i zbiory lnu

Wyszczególnienie

1986 - 1990

/przeciętne roczne/ 1992 1993

w liczbach bezwzględnych 1992 = 100

Powierzchnia w tys. ha ... 0,6 0,2 0,3 0,1

Plony w dt/ha ... 40,0 26,1 34,0 7,9

Zbiory w tys. ton ... 2,3 0,5 1,0 0,5

Powierzchnia zasiewów

W 1993 roku areał uprawy lnu uległ zwiększeniu o 89 ha, tj. o 46,0% i wynosił 283 ha. Uprawa lnu w gospodarstwach indywidualnych wynosiła 179 ha, co stanowi 63,3%ogólnego areału tej uprawy w województwie. W hr. uprawa lnu wystąpiła tylko w 11 gminach województwa.

Korzystne warunki pogodowe dla uprawy lnu miały wpływ na osiągnięcie dość dobrych plonów zarówno ziarna jak i słomy.

W porównaniu do roku ubiegłego plony były wyższe o 7,9 dt/ha (o 30,3%) ale niższe od przeciętnych z lat 1986-90 o 6,0 dt/ha (o 25,0%).

Plony

Tabl. 1H. 18. Plony lnu

Wyszczególnienie

1986 -1990

/przeciętne roczne/ 1992 1993 Różnica

1993 -1992 w dt/ha

Ogółem ... 40,0 26,1 34,0 7,9

Sektor publiczny ... 39,5 28,0 26,6 -1,4

Sektor prywatny ... 40,1 25,3 35,0 9,7

w tym gospodarstwa indywidualne ... 41,5 25,3 29,1 3,8

Zbiory

Tabl. 111.19. Zbiory lnu

Wyszczególnienie

1986-1990

/przeciętne roczne/ 1992 1993 Różnica

1993 -1992 w tonach

2295 507 962

90

455

388 176 -86

1907 331 872 540

w tym gospodarstwa indywidualne ... 1590 331 521 190

WARZYWA

Zbiory warzyw

Tabl. IV. 1. Powierzchnia i zbiory warzyw gruntowych Wyszczególnienie

a - powierzchnia w ha b - zbiory w tonach

1986-1990 /przeciętne roczne/

1992 1993

w liczbach bezwzględnych 1992=100

O ^ 61 c m 3 8092 8202 7946 96,9

b 144481 122783 155646 126,8

Sektor publiczny1^...a 1074 810 605 74,7

b 15206 10495 10106 96,3

Sektor prywatny^ ...a 7018 7392 7341 993

b 129275 112288 145540 129,6

w tym gospodarstwa indywid. ...a 6904 7317 7266 99,3

b 127217 111420 144331 129,5

1/Razem z działkami pracowników gospodarstw i spółek państwowych.. 2/ Razem z działkami członków rep, kółek rolniczych i spółek sektora prywatnego.

sektor publiczny 6,5% x

\ sektor prywatny

\ 93,5%

w tym gosp. indywidualne 92,7%

PRODUKCJA OGRODNICZA

WARZYWA

Powierzchnia uprawy

ha 1800 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0

kapusta kalafiory cebula marchew buraki ogórki pomidory pozostałe

Struktura zbiorów

pomidory 7,7%

pozostałe 11,2%

buraki 10,0%

marchew 15,1%

kapusta 33,4%

cebula 12,3%

kalafiory 2,2%

Produkcja warzyw gruntowych

W porównaniu do ubiegłego roku powierzchnia uprawy warzyw zmniejszyła się o 256 ha, tj. 3,1%. Produkcja warzyw gruntowych wyniosła 155,6 tys. ton i była o 32,9 tys. ton (o 26,8%) wyższa niż w 1992 r., a także wyższa o 11,1 tys. ton (o 7,7%) od średniorocznej produkcji z lat 1986 - 90. O wysokości plonów zadecydował przede wszystkim korzystny układ warunków termiczno-wilgotnościowych w okresie lata i jesieni.

Korzystne warunki pogodowe w II połowic marca umożliwiły wczesne wysiewy warzyw korzeniowych, cebuli, rzodkiewki a nawet wysadzanie sałat i kapust pod nieogrzewanymi osłonami.

Ochłodzenie oraz opady deszczu i śniegu na przełomie marca i kwietnia spowodowały przerwanie prac polowych.

Prace te kontynuowano dopiero w II połowie kwietnia. Wysokie temperatury w tym okresie powodowały szybkie wysuszanie wierzchniej warstwy gleby, stąd wschody z późniejszych siewów były nierówne. Występowała nawet konieczność dokonywania przesiewów cebuli, marchwi i pietruszki. Częste opady deszczu w II połowie czerwca, lipca i w I dekadzie sierpnia spowodowały zdecydowaną poprawą stanu większości gatunków warzyw i przyczyniły się do wyjątkowo wysokiego plonowania. Jedynie warzywa ciepłolubne (ogórki, pomidory) plonowały słabo. Duża wilgot­

ność gleby i powietrza przy wysokich temperaturach sprzyjała występowaniu chorób grzybowych na tych gatunkach.

Produkcja warzyw spod osłon

Tabl. IV. 2. Powierzchnia i zbiory warzyw spod osłon /cykl wiosenny i jesienny łącznic/

Wyszczególnienie a - powierzchnia w

b - zbiory w dt

1986 -1990

/przeciętne roczne/ 1992 1993

w liczbach bezwzględnych 1992 = 100

Ogółem... 1149156 757708 670783 88,5

b 96986 78093 98821 126,5

Sektor publiczny ... 463248 436896 384921 88,1

b 37441 57899 77140 133,2

Sektor prywatny ... 685908 320812 285862 89,1

b 59545 20194 21681 107,4

w tym gospodarstwa indywidualne .. 663716 308000 282000 91,6

b 57753 19640 21500 109,5

W 1993 r. nastąpił dalszy spadek powierzchni uprawy warzyw pod osłonami. W stosunku do ubiegłego roku powierzchnia uprawy warzyw zmniejszyła się o 8,7 ha (o 11,5%), a w porównaniu do przeciętnej rocznej z lat 1986 - 90 o 47,8 ha (o 41,6%). Mimo spadku powierzchni uprawy warzyw produkcja była wyższa o 26,5%.

Najwyższy wzrost produkcji wystąpił w sektorze publicznym (o 33,2%) dzięki stosowaniu wysokodajnych odmian i nowoczesnych metod uprawy. Pogarszająca się rentowność produkcji w ostatnich latach była powodem rezygnowania z tej działalności producentów drobnych, stosujących często przestarzałe technologie i stąd uzyskujących słabe wyniki.

OWOCE Z DRZEW I JAGODOWE Zbiory owoców z drzew

Owoce z drzew

Tabl. IV. 3. Liczba drzew owocujących i zbiory owoców z drzew Wyszczególnienie

a - drzewa owocujące w sztukach b -zbiory w tonach

1986-1990 /przeciętne roczne/

1992 1993

w liczbach bezwzględnych 1992=100

O ^ ó ł c m ... ...a 1569487 1933505 2138782 110,6

b 21980 30250 38466 127,2

Sektor publiczny1^ ...a 486132 471108 619322 131,5

b 10347 11965 16494 137,9

Sektor prywatny^...a 1083355 1462397 1519460 103,9

b 11633 18285 21972 120,2

w tym gospodarstwa indywid. ... a 1056256 1439322 1495813 103,9

b 11277 17889 21321 119,2

sektor publiczny

sektor prywatny 67,1%

w tym gosp. indywidualne 55,4%

20

PRODUKCJA OGRODNICZA

OWOCE Z DRZEW I JAGODOWE

Liczba drzew owocowych

1200000

1000000 800000 600000 400000 200000

276917

grusze czereśnie wiśnie

jabłonie

Struktura zbiorów owoców z drzew

Struktura zbiorów owoców jagodowych

gruszfa®

śliwki 6'2%

8,4%

reśnie inne

wiśnie

16,7% jabłka

62,4%

pozostałe jagodowe 0,5%

Układ pogody zimą i wiosną był korzystny dla wszystkich gatunków drzew owocowych. Nie wystąpiły żadne szkody mrozowe ani przymrozkowe, w związku z tym liczba drzew owocujących w ogólnej liczbie drzew zdolnych do owocowania była o 10,6% wyższa niż w roku ubiegłym, w tym jabłoni o 16,5%, grusz o 10,4%, śliw o 3,3%, wiśni o 3,3%, czereśni o 3,5%, pozostałych o 37,5%.

Kwitnienie drzew owocowych trwało krótko, ponieważ przypadło na okres suchej pogody i temperatur powietrza w granicach 25-28°C.

Przejściowy niedobór wilgoci w glebie od połowy maja i w I połowie czerwca w połączeniu z wysokimi temperaturami spowodował zwiększony opad zawiązków - głównie na jabłoniach odmian późnych, toteż plony tych odmian były w niektórych rejonach województwa niższe niż odmian wczesnych i średniowczesnych. Dostateczna ilość opadów i dobre usłonecznicnie w późniejszym okresie wegetacji wpłynęły korzystnie na przyrost masy owoców wszystkich gatunków drzew. W efekcie plony wszystkich gatunków były wysokie. W 1993 r. zbiory owoców z drzew wzrosły o 27,2% w porównaniu z rokiem ubiegłym. O wysokości produkcji decydują zbiory jabłek (62,5% ogólnych zbiorów owoców z drzew). Trudności ze zbytem owoców niektórych odmian jabłoni (Mc Intosh, Jonathan, Idared) oraz wiśni są powodem karczowania drzew tych gatunków.

Owoce jagodowe Zbiory owoców jagodowych

Tabl. IV.4. Produkcja owoców jagodowych

Wyszczególnienie

1986-1990 /przeciętne roczne/

1992 1993

w tonach 1992=100

Ogółem ... 12285 10349 10081 97,4

Sektor publicznya,/ ... 283 190 261 137,4 Sektor prywatny*^ ... 12002 10159 9820 96,7

w tym gospodarstwa indywid... 11950 10122 9794 96,8

a/ Razem z działkami pracowników gospodarstw państwowych, b/ Razem z działkami członków rsp , kółek rolniczych i spółek prywatnych.

sektor publiczny 2,6%

sektor prywatny \ 97,4%

w tym gosp. indywidualne 97,2%

Zbiory owoców jagodowych wyniosły 10,1 tys. ton i były o 0,2 tys. ton (o 2,6%) niższe od uzyskanych w roku ubiegłym. Niższa od zbiorów 1992 r. była produkcja truskawek i agrestu, a wyższa produkcja porzeczek, malin i pozostałych jagodowych.

Z powodu spadku opłacalności produkcji i trudności ze zbytem owoców powierzchnia uprawy truskawek spada.

Wysokie temperatury i pogłębiający się deficyt wilgoci w glebie w okresie dorastania owoców spowodowały drob­

nienie truskawek i przedwczesne zakończenie plonowania.

Wyjątkowo wysoko plonowały w br. maliny. Kwitnienie i zawiązywanie owoców było obfite, a opady deszczu od połowy czerwca przyczyniły się do dobrego dorastania owoców.

Z powodu trudności ze zbytem owoców karczowane są plantacje agrestu i porzeczek. W stosunku do roku ubiegłego liczba krzewów agrestu zmniejszyła się o 0,6%, a porzeczek o 2,8%. W najbliższych latach można spodziewać się dalszego wzrostu produkcji owoców z grupy jagodowych pozostałych ze względu na wchodzenie krzewów w pełnię owocowania, jak i wzrostu nasadzeń.

Produkcja owoców jagodowych skoncentrowana jest przede wszystkim w gospodarstwach indywidualnych (97,2%

produkcji całkowitej).

PASTEWNYCH NN ₀₀ ^{■ i|* p} _i ^##

#0 I ^{# ü}

i

NT

Tabl. V. L Powierzchnia paszowa Wyszczególnienie

a -1986-1990J/

b -1992 c-1993 d -1992=100

Powierzchnia paszowa ogółem Powierzchnia trwałych użytków zielonych

Powierzchnia potowych upraw pastewnych

w ha w % użytków

rolnych w ha w % użytków

rolnych w ha

w % powierzchni

zasiewów

Ogółem...a 111451 27,5 72566 17,9 38885 11,9

b 91248 22,9 68010 17,0 23238 7,6

c 88582 22,3 67643 17,0 20939 6,8

d 97,1 97,4 99,5 100 90,1 89,5

Sektor publiczny... a 52681 34,8 26132 17,3 26549 21,5

b 39687 26,6 23500 15,8 16187 14,4

c 33320 25,5 20734 15,9 12586 12,9

d 84,0 95,9 88,2 100,6 77,8 89,6

Sektor prywatny... a 58770 23,2 46434 18,3 12336 6,0

b 51561 20,6 44510 17,8 7051 3,7

c 55262 20,7 46909 17,5 8353 4,0

d 107,2 100,5 105,4 98,3 118,5 108,1

w tym gosp. ind... a 53869 23,1 42789 18,3 11080 5,9

b 48789 21,1 41952 18,1 6837 3,8

c 50905 21,0 43893 18,1 7012 3,7

d 104,3 99,5 104,6 100,0 102,6 97,4

1/ Przeciętne roczne.

W roku 1993 powierzchnia paszowa /powierzchnia trwałych użytków zielonych oraz powierzchnia roślin pastew­

nych w uprawie polowcj/ wyniosła 88582 ha i była mniejsza od ubiegłorocznej o 2666 ha (o 2,9%). Zmniejszenie nastąpiło zarówno w powierzchni trwałych użytków zielonych, jak i w powierzchni potowych upraw pastewnych.

Udział powierzchni potowych upraw pastewnych w ogólnych zasiewach wyniósł 6,8%.

Uprawy pastewne na nasiona

Tabl. V. 2. Zbiory nasion roślin pastewnych Wyszczególnienie a -1986 - 19901Z

b-1992 c-1993 d -1992 = 100

Strączkowe pastewne Zz łubinem gorzkim/

Motylkowe drobnonasienne i trawy

wdt

Ogółem ... a 97488 3330

b 65696 1093

c 64002 429

d 97,4 39,2

Sektor publiczny ... a 62670 1688

b 47965 675

c 34650 240

d 72,2 35,6

Sektor prywatny ... a 34818 1642

b 17731 418

c 29352 189

d 165,5 45,2

w tym gospodarstwa indywidualne... a 21707 1455

b 10546 370

c 12721 149

d 120,6 40,3

1/Przeciętne roczne.

Powierzchnia zbioru nasion roślin pastewnych (strączkowych, motylkowych drobnonasiennych i traw) wyniosła 2991 ha i była mniejsza od ubiegłorocznej o 3739 ha (o 55,6%).

W roku 1993 znacznie zmalała w stosunku do roku ubiegłego powierzchnia uprawy strączkowych pastewnych łącznie z łubinem gorzkim na ziarno. Wyniosła ona 2872 ha i była mniejsza o 3590 ha (o 55,6%) niż w 1992 r. Zbiory wyniosły w bieżącym roku 64002 dt i były niższe o 1694 dt od ubiegłorocznych. Spadek produkcji spowodowany był zmniejszeniem powierzchni uprawy.

Rośliny motylkowe drobnonasienne i trawy na nasiona uprawiano na powierzchni 119 ha, tj. o 149 ha (55,6%) mniejszej niż w roku ubiegłym. Uzyskane zbiory - 429 dt były mniejsze o 664 dt (o 60,8%) od zbiorów w 1992 roku.

Polowe uprawy pastewne na paszę

Powierzchnia polowych upraw pastewnych z przeznaczeniem na paszę wyniosła 20939 ha i była mniejsza od ubiegłorocznej o 2299 ha /o 9,9%/.

Rośliny strączkowe pastewne na zielonkę uprawiano na powierzchni 1153 ha tj. o 1034 ha (o 47,3%) mniejszej niż w 1992 r. Uzyskany plon zielonej masy -174 dt/ha był o 53 dt/ha (o 43,8%) wyższy od plonów roku poprzedniego.

Rośliny motylkowe drobnonasienne i trawy (koniczyna, lucerna, seradela i inne pastewne i trawy) na paszę zebrano z powierzchni 8189 ha, tj. o 1118 ha (o 12,0%) mniejszej niż w roku 1992. Plon tych roślin w zielonej masie wyniósł 242 dt/ha i był większy o 50,0 dt/ha (o 26,0%) od uzyskanego w roku ubiegłym.

W roku 1993 zaznaczył się dalszy spadek powierzchni uprawy kukurydzy na paszę o 401 ha tj. o 4,0% i wynosi 9620 ha. Przy zmniejszonej powierzchni uprawy tegoroczne zbiory kukurydzy na paszę wynoszą 3357933 dt i są ponad 2-krotnie wyższe jak przed rokiem.Uzyskane plony zielonki 349 dt/ha były wyższe o 127 dt/ha (o 108,5%) od ubiegłorocznych. O wysokości plonu zielonej masy zadecydowały wyjątkowo dobre warunki termiczno-wigotnościo- we występujące w okresie wegetacji.

W porównaniu do roku ubiegłego powierzchnia uprawy buraków pastewnych zwiększyła się o 254 ha tj. o 14,7%

i wyniosła 1977 ha. Tegoroczne plony buraków pastewnych były wyższe jak w poprzednim roku o 156 dt/ha (o 68,7%) i wyniosły 383 dt/ha.

Produkcja z trwałych użytków zielonych

Powierzchnia trwałych użytków zielonych wyniosła 67643 ha i była o 367 ha (o 0,5%) mniejsza od ubiegłorocznej.

Łączne plony traw w przeliczeniu na siano oszacowano na 36,0 dt/ha, tj. o 11,7 dt/ha (o 48,1%) wyżej niż w roku poprzednim. O wysokości plonów zdecydowały korzystne warunki dla produkcji pasz objętościowych.Tegoroczna produkcja siana z trwałych użytków zielonych wyniosła 2434179 dt, tj. o 779991 dt (o 47,2%)więcej od ubiegłorocznej.

Powierzchnia łąk trwałych w 1993 r. wyniosła 43271 ha i była o 588 ha (o 1,3%) niższa jak przed rokiem.

Tegoroczna produkcja ze wszystkich pokosów łącznie (w przeliczeniu na siano) wyniosła 1640945 dt, tj. o 511269 dt (o 45,3%) więcej niż w roku ubiegłym.

Wzrost plonów zaznaczył się we wszystkich pokosach. W pierwszym pokosie uzyskano plon 20,0 dt/ha, tj. o 1,3 dt/ha (o 7,0%) wyższy od ubiegłorocznego, w drugim 11,9 dt/ha,tj. o 6,7 dt/ha (o 128,8%) wyższy od uzyskanego w roku 1992, a w trzecim 6,0 dt/ha, tj. o 4,1 dt/ha (o 215,8%) wyższy.

Powierzchnia pastwisk trwałych zajmowała 24372 ha, tj. o 221 ha (o 0,9%) więcej niż w roku poprzednim.

Uzyskany plon w przeliczeniu na siano wyniósł 32,5 dt/ha, czyli o 10,8 dt/ha więcej niż w 1992 r.

Poplony i wsiewki

Odpowiednie warunki wigotnościowe gleby spowodowały niewielki wzrost powierzchni uprawy poplonów i

wsiewek na pasze. W stosunku do roku ubiegłego powierzchnia uprawy poplonów i wsiewek wzrosła (o 2,4%) i

wynosiła 1028 ha. Uzyskane w b.r. łączne plony poplonów i wsiewek 151 dt/ha były o 32 dt/ha (o 26,9%) wyższe jak

przed rokiem.

Tabl. V. 3 Zbiory roślin pastewnych na paszę

Wyszczególnienie Sektor prywatny

a -1986 -19901/

b-1992

Ogółem rolnictwo

Sektor

publiczny razem

w tym gospodarstwa

indywidualne c-1993

d -1992 = 100 wdt

Okopowe pastewne ... a 1065776 79212 986564 977197

b 391304 18904 372400 369860

c 757307 29547 727760 726290

d 193,5 156,3 195,4 196,4

Strączkowe pastewne ...a 553511 431343 122168 104352

b 264774 175947 88827 79780

c 200910 81075 119835 96235

d 75,9 46,1 134,9 120,6

Motylkowe drobnonasienne^ ... a 5018696 2916747 2101949 2014607

b 1782784 1257413 525371 517760

c 1982401 1173501 808900 671690

d 111,2 93,3 154,0 129,7

Kukurydza na zielonkę...a 5165473 4000194 1165279 963853

b 2224440 1802277 422163 407240

c 3357933 2347099 1010834 811600

d 151,0 130,2 239,4 199,3

Trwałe użytki zielone^ ...a 3640623 949659 2690964 2590195

b 1654188 379410 1274778 1255291

c 2434179 366725 2067453 2044104

d 147,2 96,7 162,2 162,8

łąki trwałe^ ...a 2466247 533254 1932993 1864856

b 1129676 186627 943049 930521

c 1640945 179489 1461456 1442736

d 145,3 96,2 155,0 155,0

pastwiska trwałe^...a 1174376 416405 757971 725339

b 524512 192783 331729 324770

c 793234 187236 605997 601368

d 151,2 97,1 182,7 185,2

Poplony i wsiewki ... a 1288766 655772 632994 624860

b 119509 110059 9450 8650

c 155349 128502 26847 24430

d 130,0 116,8 284,1 282,4

1/ Przeciętne roczne. 2/ Łącznie z trawami. 3/ W przeliczeniu na siano.

Korzystne warunki pogodowe jesionią 1993 r. sprzyjały odpowiedniemu przygotowaniu pól pod zasiewy ozimin.

Większość zbóż ozimych i rzepaku zasiano w terminach agrotechnicznych z wyjątkiem ok. 30% areału pszenicy ozimej sianej na stanowiskach po burakach cukrowych. Stan upraw ozimych był znacznie lepszy niż w dwóch ostatnich latach wyłącznie z powodu korzystniejszych warunków wilgotnościowych gleby. Wschody były wyrównane. Znaczna część plantacji została obsiana jednak bez nawożenia przedsiewnego.

Zaopatrzenie w kwalifikowany materiał siewny i środki ochrony roślin było na ogół wystarczające, ale popyt na te środki produkcji był nadal znikomy.

Wegetacja roślin została przerwana w połowic listopada. Ochłodzenie z temperaturami dochodzącymi nocą do -10°C i w ciągu dnia do -5°C, oraz opady śniegu po 20 listopada uniemożliwiły zakończenie siewów pszenicy na stanowiskach po burakach cukrowych.

Pod koniec I i II dekady grudnia nastąpiło ponowne ocieplenie i pobudzenie wegetacji. W styczniu i w pierwszej dekadzie lutego większość dni było z temperaturami dodatnimi co powodowało zakłócenia w zimowym spoczynku roślin i ich rozhartowanie. W II dekadzie lutego wystąpiło nagłe ochłodzenie z temperaturami dochodzącymi do -20°C przy braku okrywy śnieżnej stwarzając zagrożenia dla ozimin. Ilość opadów deszczu i śniegu w okresie zimy była znacznie większa niż w dwóch ostatnich latach.

Tabl. VI. 1. Ocena stanu zasiewów ozimin w listopadzie

Wyszczególnienie 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993

w stopniach kwalifikacyjnych a7

Pszenica ... 3,8 3,5 3,8 3,7 3,8 3,0 2,8 3,6

Żyto... 4,0 3,8 4,0 4,1 4,0 3,3 3,0 3,8

Jęczmień ... 4,1 3,8 4,2 4,3 4,1 3,3 3,0 3,8

Pszenżyto ... 4,0 3,7 4,2 4,0 3,8 3,3 3,0 3,8

Rzepak ... 4,1 4,0 4,5 3,8 3,3 3,1 3,0 3,9

a/ Stopień "5" oznacza stan bardzo dobry, "4"- dobry, "3"- dostateczny, "2"- słaby, "1"- zły.

PLONY GŁÓWNYCH ZIEMIOPŁODÓW - ogółem rolnictwo

WOJ. WROCŁAWSKIE NA TLE KRAJU

zboża ziemniaki

~m~ plony wojewódzkie —piony krajowe

dl/ho

1993

—plony wojewódzkie —plony krajowe

buraki cukrowe rzepak

~ plony wojewódzkie —plony krajowe

1983 1985

plony wojewódzkie plony krajowe

Wyszczególnienie Polska Województwo wrocławskie

w liczbach bezwzględnych lokata w kraju

Współczynnik jakości rolniczej przestrzeni produkcyjnej ...

Roczna suma opadów (IV kwartał 1992 - III kwartał 1993 w % normy...

Długość okresu wegetacji

Zużycie nawozów mineralnych NPK na 1 ha użytków rolnych w kg ...

Zużycie nawozów wapniowych CaO na 1 ha użytków rolnych w kg ...

Odsetek gleb wymagających wapniowania .

Powierzchnia zasiewów zbóż w tys. ha Plony zbóż w dt/ha...

Produkcja zbóż w tys. ton...

Powierzchnia uprawy ziemniaków6'w tys. ha Plony ziemniaków6'' w dt/ha...

Produkcja ziemniaków ' w tys. ton

Powierzchnia uprawy rzepaku w tys. ha Plony rzepaku w dt/ha...

Zbiory rzepaku w tys. ton...

Powierzchnia uprawy buraków cukrowych w tys. ha ...

Plony buraków cukrowych w dt/ha...

Zbiory buraków cukrowych w tys. ton

Powierzchnia uprawy warzyw gruntowych w tys. ha ...

Zbiory warzyw gruntowych w tys. ton---

Zbiory owoców z drzew w tys. ton .

Zbiory owoców jagodowych w tys. ton

1,000

233'

65,8

115,2

55

8506,2 27,5 23417.1

1740,7 206 35873.2

348.4 17,1 594.4

398,9 392 15620,8

275,5 5875.0

2223.0

482,7 a/

1,231

87

246

88.3

138.4

63

205.4 37.0 760,0

26.3 229 602,8

17.1 20,0 34.2

18,9 398 749,6

7,9 155,6

10,1

13

23

16 3 5

31 6 27

8 13 5

7 19

8

10 11 10 19 aj Średnia arytmetyczna, b/ Bez działek pracowniczych w gospodarstwach państwowych, spółdzielniach i spółkach.