S •
Związek Polskiego Nauczycielstwa Szkół Powszechnych
S E K C J A M U Z Y C Z N A
PORADNIK M UZYCZNY
dla nauczycieli śpiewu w szkołach ogólnokształcących oraz kierowników chórów am atorskich.
N a k ł a d e m
S E K C J I M U Z Y C Z N E J Z. P. N. S. P.
I
SZKOŁA POWSZECHNA Pomoce i podręczniki dla nauczyciela.
Ja k we wszystkich przedmiotach, tak i w czytaniu . nut, zwłaszcza w początkowym okresie nauczania, po
trzebne są pomoce. Muszą one znaleźć sdę w ręku uezą- cego i ucznia, a zamykać całokształt pracy muzycznej w szkole. Podręcznik do solfeggia będzie dla dziatwy drugim nauczycielem, utrwalającym nabyte wiadomości.
Zatorowski K. — Nuty ruchome tabliczkowe. Jest to ruchomy alfabet muzyczny.
Zatorowski K. — Nuty ruchome ściennie i nutka wędrująca (na rękojeści). Jest to druga pomoc w nauce solfeggia. N utka wędtrująca służy do nauki trafiania odległości głosem.
J. Baranowska - Borowa i J. Wierzbińska. — Meto
dyka nauczania śpiewu w szkole ogólnokształcącej.
Podręcznik ten opiera się na programach ministe- rjalnych dla (szkół powszechnych, średnich i semina- rjów nauczycielskich. Zawiera on wiszelktiego rodzaju ćwiczenia, wymagane przez program, oraz sposoby ich prowadzenia, stopniowania ii uzasadinienlua wobec dzieci.
Pozatem znajdujemy .w nim plaSny i wzory lekcyj, sze
reg zadań piśmiennych i wskazówki metodyczne nau- czanlila pieśni.
Myślą przewodnią tej pracy jest chęć zastosowania
ogólnych metod i zasad nauczania do nauki muzyki, dla - tego też autorki odrzucają przy inauce teorji dogma
tyczne przedstawianie praw muzycznych, & dają wska
zówki jak w większości wypadków doprowadzić dzieci do tego, aby ma podstawie własnych spostrzeżeń z prak
tyki zdobywali samodzielnie wiedzę muzyczną.
Kazuro St. — Co to jest solfeggio? i co o niem uczący i uczący się muzyki wiedaiieć powinien. Bro
szurka 38 stron.
Kazuro St. — Nauka śpiewu w, szkołach powszech
nych i zawodowo -muzycznych (metodyka dla nauczy
cieli). Dodatek do solfeggia, kursu I, stron 16. Książka ta nie porusza zupełnie teorji muzyki, natomiast wy
jaśnia istotę i znaczenie nauki solfeggia, oraz podaje (sposoby jego nauczania.
Kazuro St. — 0 drogach rozwoju słuchu muzycz
nego. I. Znaczenie słuchu absolutnego w muzyce. II.
Solfeggio. III. Dyktando. IV. Nauka śpiewu (Dykcja).
V- Zespoły źle brzmiące. YI. Pionowe czytanie. V II.
Em isja głosu. V III. Klucze i transpozycja. IX. Har- momija dyktowana. X. Seminarja. XI. Znaczenie fol
kloru. X II. K atedra dla nauczycielu śpiewu iw szkołach ogólnokształcących przy Konserwa tor jum Warszaw
skiemu
Gołębiowski Wł. — Nauka śpiewu w szkołach powszechnych. — Część I (podręcznik dla nauczyciela) zawiera: metodyczne opracowanie gamy C dlur zapo- mocą środków uzmysławiających (drabilnka), śpiewanie gamy w takcie dwie czwarte i trzy czwarte, ćwiczenia rytmiczne, głosowe i słuchowe, wresizeie kilka jednogło
sowych łatwych pidsenek (dwie czwarte i trzy czwarte).
K. Hławiczka. — Główne zagadnienia metodyczne nauki śpiewu w szkole powszechnej.
Autor dziełka stara się rozwiązać wiele zagadnień, dotyczących nauki śpiewu chórowego w szkole. Są tam
rzeczy cenne z zakresu fizjolog,ji, dydaktyki muzycznej, nieraz obce nauczycielowi przeciętnemu. Autor mówi również w kształceniu słuchu, głosu, zaleca solfeggio, dyktanda muzyczne — dalej porusza bwestje metod
„względnych" iii „absolutnych", dotyczących solfeggia.
W końcu podaje metodykę pieśmiarstwa.
Z. Horoszkiewiczówna i St. Łaużanka. — Nauka śpiewu w szkole ludowej.
K. Zatorowski. — Nasze śpiewy. Część I i IT-ga (razem).
Podręcznik przedstawiła zbiór ćwiczeń intonacyj
nych, przeplatanych piosenkajmi. Autor., stosując, system prof. St. Kazury, spisa! cały materjlał, jaki na każdej lekcji przerabiał z dziećmi. Nowością są wzory rytmiki, ujętej graficznie p r z y . każdej pio
sence. Całość pracy stanowi wstęp do solfeggia i nau
ki śpiewu w najniższych oddziałach, i raczej nauczycie
lowi niż dziecku może służyć jako podręcznik.
Rutkowski Z. — „Śpiew i muzyka w szkole elemen
tarnej".
Rutkowski Z. — Śpiew chórowy jako przedmiot ogólnokształcący.
Prace te pod względem metodycznym nie odznacza
ją się niezem nowem, zawierają jednak życzenie podnie- sfenia roli śpiewu szkolnego i zrównania go z innemi naukami. Jest to pierwsza u nas praca w kierunku ewolucji śpiewu, jako przedmiotu szkolnego.
Joteyko T. — Problemat nauczania aniuzyki w szkołach ogólno-kształcąeych.
Książka ta zawiera następujące rozdziały: a) wy
chowanie estetyczne; b) muzyka jako przedmiot szkol
ny; c) program; d) metodyka; e) szkolne kółka mu
zyczne.
Auitor stoi ina tern- stanowli/sku, że w szkole ogólno
kształcącej nie chodzi o to, ażeby, uczeń umiał śpiewać, grać, lub znał teorję muzyczną, lecz aby rozumiał i wy
czuwał muzykę jako sztukę. Cała więc metodyka skie
rowania jest ku temu właśnie celowi:. Zamiast bezcelowo kształcić zdolności odtwórcze, należy rozwijać zdolno
ści odbiorcze. Zrozumienie muzyki może nastąpić tylko pnzez samą muzykę, zatem w miejsce suchych, ćwiczeń i solfeżu, trzeba kształcić młodzież na wzorach (uryw
kach, potem całych utworach) wielkich mistrzów. Śpiew, solfeż, teorja są to środki. Muzyka, sztuki plastyczne i poezja tworzą dopełnianie intelektualnego i kultural
nego wykształcenia młodzieży, należy więc te-sztuki traktować z punktu widzenia ich estetycznych i intelek
tualnych korzyści,, jakie wywierają. Wszelkie śpiewy chóralne, granie i iinne muzykalne rozrywki należy przenieść do kółek szkolnych pozaprzedmiotowych, gdyż dotyczą one tylko pewnych grup uczniowskich. W ten sposób zrozumiana nauka z dobrze zastosowaną meto
dyką i rozklasyfifcowaną pracą prowadzi istotnie do podniesienia powszechnej kultury narodowej.
Kazuro St. — Małe solfeggio z piosenkami. Dla użytku (szkół średnich, seminarjów nauczycielskich i szkół powszechnych, 6 zeszytów. Celem podręczników tych jest połączyć diwa odrębnie idące działy, czyli sol
feggio z nauką śpiewu. Szereg pieśni poprzedza tu zawsze szereg ćwiczeń solfeggio, odpowiedniej trudno
ści. Część I, ćwiczenia jednogłosowe w tonacji Do, w obrębie wartości nut 4, 3, 2 i 1 miarowych, li] pieśni.
Część II. Ćw*iloze(niia jednogłosowe z ósemkami i rytmem różnonodnym, iz krzyżykami i bemolami, oraz pieśni Część III, ćwiczenia dwugłosowe i pieśtni, na, dwóch sy
stemach palsane Część IV, plileśni 3 - głosowe łatwe.
Część V, pieśni 3 - gosowe trudniejsze. Część VI, pieśni 3 - głosowe na sopran, alt i bas, średniej trudności.
Kazuro St. — Nowe solfeggio z piosenkami, opar
te na podstawie tetrachordów. Je st to podręcznik, roz
wiązujący trudności zapoznania uczących się ze znaka
mi chromatycznemu za pośrednictwem tetrachordów.
Chrzanowski W, — Poradnik dla nauczycieli szkół początkowych do, nauki śpiewu w pierwszym rojku nau
czania. 50 lekcji metodycznie ułożonych. Stron 92. Celem książki jest — dać wykładającemu wzory 50 systema
tycznie ułożonych lekcyj, oraz umożliwić wykład tam, gdzie nauczyciel niema pod ręką żadnego instrumentu, prócz kamertoinu.
Piasek F. — Nauka śpiewu na trój dźwięku Do- minsol. Nakł. autora.
Pfauówna, Kossowski i 'Niewiadomski St. — Pierw- (sze czytanie, część I i II.
W drugiej części tej kteiążki, przeznaczonej dla od
działu I I I szkoły powszechnej, postawiono muzykę (śpiew) równorzędnie z imnemi przedmiotami naucza
nia: historją, przyrodą i t. d.
Aczkolwiek część literacka przeważa tu nad mu
zyczną, to jednak sam już fak t zestawienia pedago
gicznej jednogłosowej muzyki Niewiadomskiego z in- nemi przedmii)oitami w jedną całość, zasługuje n a zwró
cenie uwagi.
Joteyko T. — Podręcznik do nauki szkolnej śpiewu zbiorowego, cztery zeszyty po 48 istron, wydanie piąte.
Zawiera objaśnienia teoretyczne, ćwiczenia głosowe i pieśni! 1, 2 i 3-głosowe. Praca ta jest zalecona opinją Sekcji Muzycznej przy Związku Polskiego Nauczyciel
stwa Szkół Powtezechinych w Warszawie do użytku w szkołach powszechnych i w niższych klasach szkół średnich.
Podręczniki dla ucznia. *)
Kazuro St. — Wstępny, kurs do nauki śpiewu. Książ
ka ta rozpoczyna naukę śpiewu od jednego dźrwięku Do, rytmicznie układanego do ósemek włącznie. Następuje
*) Podręczniki zaw ierające m a te rja ł tru d n iejszy , znajdzie nauczyciel w dziale szkoły średniej.
potem Re, po niem przychodzi pierwsza linja, następnie druga i tak stopniowo aż do piątej. Pod solfeggio po
dłożony jest wszędzie tekst celniejszych autorów.
Zatorowski K: — Moje Do, Ee, Mi, Fa... część I i II.
Jest to elementarz muzyczny do nauki solfeggia, 'ilu
strowany rycinami, dopowiadającymi to, o czem nauczy
ciel mówi w szkole. Materjał intonacyjny podzielony na dwie części, tj. w obrębie kwinty i oktawy. Praca ta usi
łuje rozwiązać problemat, dotyczący podstawy naucza
nia muzyki w . szkole początkowej. Winna znajdować się w ręku dziecka 7—9-letn/ilego. Autorowi nie chodzi o dźwięk absolutny, lecz o tomikę możliwie wygodną dla małego adepta. Cwiczen'ila, zawarte w książce, są jakby dopełn/ifóniem m aterjału intonacyjnego, opracowanego przy pomocy mut ruchomych. Lekcja solfeggia oparta jest również na podstawie pisania raut i samodzielnej pracy uczniia. Zasadniczo chodzi autorowi o pobudzenie zainteresowań dziecka w kierunku muzycznym i prze
łamanie trudności, wynikających z pierwszelgo czy
tania nut, oraz przygotowanie dziiatwy dla pedagogów muzyków, rozjaśniających bardziej szczegółowo ta
jemnice języka muzycznego.
Kazuro St. — Małe solfeggio z paJosenkamii, część I, II, III , IY, Y, podręcznik dla tezkół ogólno - kształ
cących.
Część I zawiera stron 40. Rozpoczyna się od pięciu dźwięków, w zakresie mut cztero- trzy- dwu- i jedno- miiiarowych, oraz odpowiadających im pauz, i kończy się nia całej skali naturalnej D a Konstrukcja pod
ręcznika polega ma tem, że m aterjał solfeggio jest przeplatany piosenkami!/, opartemi na dźwiękach i ry t
mach lekcji poprzedzających.
Część II, strom 47, rozpoczyna się od podziału nut, podobieństw rytmicznych, oraz m aterjału •solfeggia i pieśmi do słów celniejszych autorów. Tak jak w pierw
szej części, -wprawki solfeggio są materjąłem przygo
towawczym do następujących po nich pieśni.
W podręczniku tym znajdują się trudniejsze po
działy rytmiczne, oraz łatwiejsze tonacje do czterech znaków włącznie.
Część III, stron 40, zawiera solfeggio i pieśni dwu
głosowe, kontrapuktyczmie napilsiane na dwóch syste
mach, do słów Konopnickiej, Słońskiego i innych.
Część IV, stron 40, zawiera pieśni trzygłosowe na rówme głofcy, kotntrapunktycznie napisane na dwóch sy
stemach, do isłów celniejszych autorów.
Część V, stron 40, zawiera pieśni trzygłosowe na równe głdsy, kontrapunkty cznie napisane na dwóch systemach, do słów celmiiej szych poetów polskich.
Gołębiowski Władysław. — „Nauka śpiewu w szko
łach powszechnych", część I I —V.
Część II (podręcznik dla uczniów) obejmuje: pow
tórzenie materjału z klasy I-ej, metodyczne przeprowa
dzenie mańki o znakach muzycznych, o wartości nut (nuta cała, półnuta i ćwierćnuta) i o sylstemie linjowym, śpiewanie gamy c-dur z nut w takcie dwie czwarte, trzy cziwarte i cztery czwarte przy zastosowaniu pozna
nych wartości, pauzy {cała pauza, pół-pauza i ćwierć- pauza), wreszcie kilkanaście pieśni jednogłosowych.
Część III (podręcznik dla uczniów): solmizacja, me
todyczne opracowanie ósemek i pauz ósemkowych, okta
wa, łuk, mocna i słaba część taktu, tak t prosty i złożo
ny, synkopy powstałe z nut ćwierciowych (opracowa
nie metodyczne), nuta ćwierciowa z kropką (opracowa
nie metodyczne), trafianie 3 i 5 stopnia, znaki dyna-
miczfne, półton djatoniczny, krzyżyk, oraz kilkanaście pieśni jednogłosowych.
Część IV (podręcznik dla uczniów): układatnie ćwi
czeń na Isolfeggio, tak t trzy ósme i synkopy w tymże takcie, tak t sześć ósmych i synkopy w tymże takcie, krzy
żyk i kasownik, interwały: prima, sekunda, tercja, kw arta i’ kwinta, solfeggio na 2 głosy, odległości harmo
niczne dl melodyczne, wreszcie 16 pieśni jednogłosowych i 5 pieśni' dwugłosowych.
Część V (podręcznik dla uczniów): powtórzenie pieśni pomocniczych przy trafianiu interwałów, bemol, zastosowanie m aków chrojnatyezmych, synkopy powsta
łe z ósemek, zinaki dynamiczne w melodjaoh, interwały:
seksta, septima 'd oktawa, przedtakt czyli odbitka, prze
wroty interwałów, dyktat rytmiczny, interwałowy i mu
zyczny, akord, trój dźwięk zasadnibzy, przewroty, trój- dżwięk dominantowy i subdominantowy, solfeggia dwu i trójgłosowe, wreszcie 20 pieśni1 dwugłosowych.
Podręczniki Wł. Gołębiowskiego isią dostosowane do programów ministerjalmych i do stopnia rozwoju umy
słowego dziatwy. Metoda eksperymentalna: uczeń sa
modzielnie zdobywa wiadomości na podstawie podręcz
nika, a nauczyciel kontroluje sposób rozumowania ucznia i w razie potrzeby naprowadza goi n a właściwą dlrogę.
Kazuro St. — Zbiór piosenek w tonacji Do. Doda
tek do I kursu solfeggia. Jest toi kilkadziesiąt pieśni' naj
bardziej znanych1, transpomiowanych do tomtejiil Do. Doda
łem uprzystępnienia ich dla niezmających jeszcze krzy
żyków i bemoli. Trudność rozmaita, początkowe a nich pisane tylko w obrębie kwinty, dalej następują w sek- ścfle, oktawie i całej skali, dostępnej dla głosu.
St. Kazuro. — Nowe solfeggio, oparte na podstawie tetrachordów. (Rówtnfeż dla szkół średnich).
Tad. Joteyko.,— Nowy podręcznik do nauki muzy
ki (patrz: szkoły średniie).
Pieśniarstwo: śpiewniki dla chórów szkolnych.
Downar - Zapolska W. — Zbiór pieśni1 do użytku w ogro
dach dziecięcych, (ochronach i szkołach początkowych.
Cztery zeszyty, bez akompaniamentu.
Zeszyt I zawiera 25 pieśni jednogłosowych róż
nych kompozytorów, oraz ludowe w łatwym układzie.
Zeszyt II, zawiera 25 pieśni jednogłosowych dla dzieci (starszych, tak, jak ,w pierwszym, różnych kompo
zytorów, oraz ludowe. UkLad cokolwfiek trudniejszy.
Zetezyt I I I zawiera. 25 pieśni jednio^ i dwugłoso
wych, tnapiteanych, na jednym systemie. Kompozycje oryginalne i ludowe, trudność średnia.
Zeszyt IV, zawiera 25 pileśni jedno- i dwugłoso
wych na jednym systemie. Kompozycje Dirygilnałne i ludowe, trudność średnia. Całość jest systematycz
na co do wyboru materjału i jego rozmieszczenia.
H. Bojarska. — Mały śpiewnik. Wydanie 3. W ar
szawa, 1910 r. M. Arct.
J. Chrząszczewska, J. Porazińska, W. Siewierski. — Dzwonki. Wydanie J . Lisowskiej. Warszawa 1923 r.
J. Baranowska - Borowa. — Święto pieśni. Część I i Il-ga.
Noskowski Z. — Śpiewnik dla dzieci, zeszyt I i II.
Zeszyt I zawiera 18 pieśni jedno- i dwugłosowych po
dzielonych na dlwa stopnie trudności, dla najmłodszych i średnich. Zeszyt I I zawiera 22 pieśni jedno- i dwu
głosowe. Oba śpiewniki oryginalnie napisane przez N os- kowskiego, ułożone w bardzo melodyjnym, łatwym sty
lu, z piękną treścią literacką M. Konopnickiej.
Noskowski Z. — Śpiewnik dla dzieci, fetron 116, 50 pieśni' do słów M arji Konopnickiej, oryginalnie na
pinanych przeważnie na jeden glos (ewentualnie dwa) z akompaniamentem fortepianu, średniej trudności.
Śpiewnik ten1 podzielony na cztery pory roku: zimę,
•wiosnę, lato i jesień zawiera prawie wszystkie pieśni z poprzednliteh dwóch śpiewników, w których brakuje akompaniamentu, i tern tylko się od nich różni.
Hławiczka. — Śpiewnik dla 1, 2 i 3 roku szkolnego.
Cieszyn, 1922 r.
Muszyński P. — Polski śpiewniiik szkolny. Zbiór ćwi
czeń i pieśmi wraz z teorją, część I. Zawiera 74 pieśni przeważnie ludowe i kompozytorów polskich, pisane na jeden, dwa dl trzy glosy na1 jednym systemie rautowym,
kilka zaś ma dwóch,
Maszyński P. — Polski śpdlewtnik szkolmy, część II.
Zawiera 60 pieśmi 1 i 2 głosowych na jednym Isystemie, tegoż typu co w części pierwszej.
Maszyński P. — Polski śpiewnik (szkolny, część III.
Zawiera 53 pieśni 2 i 3 głosowe, pilsiane ma dwóch syste
mach, tegoż typu co w dwóch pierwszych. Całość tych trzech tomów odznacza się bogatą treścią i systema
tycznością układu repertuaru.
Starczewski F. — Nasza ojczyzna. Śpiewnik ten zawiera 20 piosenek dla dzieci, oryginalnie napisanych na 1, 2 1 ub 3 głosy, do słów Or - Ota, M. Konopnickiej i innych, z akompaniamentem fortepianowym, względ
nie łatwym. Melodje piosenek piroste i stzczere.
Trojanowski W. — Zbiór pieśni kościelnych dla mło
dzieży szkolnej, polecony przez komisję podręcznikową przy komisarjacie N. R. Z. w Poznaniu. Zawiera 72 pieśni na jeden głos w memsurałnej pisowni.
Pakulski J. — Śpiewnik szkolmy, część I. Zawiera 45 pieśni jednogłosowych bez akompaniamentu, orygi
nalnie napisarych przez Pakulskiego i durnych kompo
zytorów, oraz ludowe. Układ tych pieśni łatwy i melo
dyjny.
Noskowski Z. i Konopnicka M. — Śpiewnik dla dzieci. Część I i II. Warszawa, 1920 r. M. Arct.
Nowowiejski F. — Śpiewnik polski.
St. Pełczyński. — Śpiewnik szkolny na jeden, dwa i trzy głosy. Cizęść I i II. Nakł. St. Pełczyńskiego, Poznań 1922.
Ks. J. Polit. — Nowy śpiewnik (szkolny. Przemyśl, 1920. Praca i książka.
F. Starczewski i K. Kalinowski. — Pieśmi skautów.
Cz. I — Słowa i II — Muzyka. WydawinaCtwo M. Arcta w Warszawie.
F. Szopski. — Śpiewnik polski. 2 zeszyty. Warsza
wa, 1919 r. J . Lisowska.
K. Świerczek. — Śpiewnik szkolny. Stopień niższy, średni i wyższy. Nakł. S-ka Wydawnicza K. Miarki w Mikołowie.
E. Urbanek. — Śpiewnik szkolny. Część III i IV.
Lwów, 1914 r. Polskie .Tow. Pedagogiczne.
Downar - Zapolska W. — Zbiór pieśni dla dzieci.
20 pieśni Stanisława Moniuszki na 1 głosi. Pieśni: te są wybrane z dwunastu śpiewiników i bardzo obliczalnie rozmiesizczone co do skali trudności. Zbiorek ten zasłu
guje ma szczególną uwagę, gdyż daje prawie nieznane pieśni' twórcy „Halki".
Płosajkiewicz L. T. — 12 (szkolnych piosenek na jeden lub dwa głosy, pisanych na jednym systemie,
„Powitanie" na dwóch. Dziełko to nadaje się do (każdej szkoły, w której śpiewa się ma dwa głosy.
Karpowiczowa M. i Kruszewska Z. — Pieśń w szkole. Wybór piosenek dla dzieci i młodzieży, uło
żony metodycznie dla klas siedmiu.
Myślą przewodnią autorek wydawnictwa „Pieśń w szkole" było ułatwienie pracy sobie i początkującym (nauczycielkom przez wybór piosenek, odpowiadających tak tekstem literackim jak muzycznym poziomowi każ
dej pdszczególnej klasy szkół powszechnych, i z zasto
sowaniem do szkół średnich.
Całe więc wydawnictwo „Pieśń w szkole" składa
się z 7-u tomików, z których pierwszy zawiera 30 piose
nek najłatwiejszych, gdyż obracających się przeważnie w zakresie 8-u stopni jednej gamy, drugi składa się również z 30-u płolsenek nieco trudniejszych, trzeci ma 30 piosenek bardziej już rozwiniętych, bo z modulacjami do pokrewnych tonacji i z harmonizującą gdzieniegdzie pojedynczą nutą; czwarty (33 piosenki) za pomocą ka
nonów: rozpoczyna zespoły, i wdraża do dwugłosu., piąty 30-ma piosenkami na dwa głosy utrw ala umiejętność śpiewania dwugłosowego; szósty, dwa razy obszerniej
szy, podaje szereg pieśni narodowych, po jednej n a każ
dą obchodzoną w szkołach rocznicę, i zaznajamia z twór
czością Chopina i Moniuszki, nietylko przez motywy narodowych muzyków, ułożone do dwugłosowego śpie
wu, lecz i za pomocą portrecików i małych biograf ji tych mistrzów. Załączone też są programy wieczornic w szkole, poświęcanych Chopin‘owi i Moniuszce. W; ru
bryce „tańce“ podane są do śpiewu wszystkie rytm y tańców, stworzonych na ziemiach Rzeczypospolitej Pol
skiej, a pozatem motywy wszystkich prowincyj pol
skich. Tomik izawiera jesizcze kilka piosenek różnej tre
ści i kończy Isię spisem pieśni ii polskich kompozycyj fortepianowych, mających służyć jako ilustracja wie
czornic w szkole, poświęconych narodowym poetom.
Tomik siódmy, tej samej objętości' co slzósty, daje rzut oka ina rozwój muzyki wogóle, dołącza wzory śpie
wu gregorjańskjiego, utwory (szkoły rzymskiej, ni
derlandzkiej i polskiej, portreciki i życiorysy najwy
bitniejszych. kompozytorów obcych razem z ich charak
terystycznymi motywami do śpiewu na dwa i trzy gło- Isy i dołącza program Wieczornicy muzyki religijnej, oraiz sipis kompozycyj religijnych, przeznaczonych do śpiewu w szkole.
Płosajkiewiez L. T. — Śpiewy szkolne. Zbiór pieśni na jeden, dwa lub trzy głosy same (a capella) lub z tow.
fisharmonji, albo fortepjanu, teksty wybrane z podręcz
ników, przeznaczonych dla szkól początkowych, oraz niż
szych klas średnich zakładów naukowych. P artycja na 3 głosy zamieszczana w końcu śpiewnika.
Całość tej pracy nadaje się do każdej szkoły, Heintze L. — Śpiewnik szkolny.. W czterech czę
ściach, zawierający 80 pieśni dwu i trzy głosowych.
Część I, zawiera 20 pieśni dwugłosowych na jednym sy
stemie, łatwych, stopniowo posuwających się w trudno
ści, część II, 20 pieśni trzygłosowych na dwóch syste
mach, cokolwiek trudniejszych. (Część III i IV w druku).
Chojecki L. — Pieśni szkolne, zeszyt III, część I i II (20 pieśnil trzygłosowych), obejmujący meiodje ludowe, narodowe i oryginalne pieśni polskich i obcych twór
ców. Praca prof. Chojeckiego aprobowana jest przez Komitet Redakcyjny Stowarzyszenia Wydawniczego
Zjednoczonych Muzyków, Polskich.
I I
SZKOŁY ŚREDNIE, SE MIN AR JA NAUCZYCIEL
SKIE I DUCHOWNE.
Pomoce i podręczniki dla nauczyciela.
Szczepkowska St. — Tablice muzyczne oraz krót
kie objaśnienia. Księgarnia Św. Wojciecha, Poznań.
Maszyński P. — Ćwiczenia wstępne do nauki szkol
nej śpiewu zbiorowego. Stron 62. Celem tej książki jest wskazanie nauczycielom śpiewu w szkołach metod, ja
kiem! posługiwać się należy, aby pogłębić znaczenie nauki śpiewu zbiorowego w: stosunku do ogólnego umuzykalnienia młodych pokoleń, i obudzić w uczniach zainteresowanie do przedmiotu, traktowanego u nas
omal, że nie z lekeeważenlilem. Dziełko to ilustrowane jest dużą ilością przykładowi, wyjaśniających teorję, oraz służących jako wzory do ćwiczeń.
Maszyński P. — Początki śpiewu. Podręcznik do nauki śpiewu zbiorowego. '(Bibljoteka Konteerwatorjum Warszawskiego), stron 184. Dzieło to, zakrojone na wielką skalę, może być traktowane jako kompletny kurs solfeggia. Książkę poprzedza treściwy wykład teorji.
Ks. Wojciech Orzech. — Wzorowy chór kościelny Broszura str. 16.
Ks. Kowalski T. — Pieśń Bogarodzica. Przypisy
wana Św. Wojciechowi. Jej historja i objaśnieniite tekstu.
Stron 16.
Ks. Slonecki K. — ćwiczenia śpiewu figuralnego i chóralnego (gregorjańskiego), zawarte w teoretyczno- praktycznym przewodniku śpiewania, stron 43.
Paschalski K. — Zasady śpiewu szkolnego dla szkół średnich, stroni 48. Je st to dziełko, traktujące przeważnie o zasadach muzyki łącznie z przykładami i wzorami ćwiczeń wokalnych.
Cybulski Stefan. — Poezja łacińska w pieśni. Me- lodje do utworów poezji łacińskiej. Na meiodje te skła
dają się autorzy muzyczni od początku XVI w,, aż do czasów (najnowszych. Posiada wartość dydaktyczną przy nauce łaciny.
Sarzyński M. — Nowa szkoła chorału gregoriań
skiego (Magister choralis). Bibljoteka teoretyczna Kon
serwator jum Warszawskiego. Stron 54. Książka ta, aczkolwiek w objętości swej nieduża dzięki wielkiej wiedzy autora ii systematyczności w wykładach, obej
muje całokształt powyższej nauki. Duża ilość ćwiczeń z tekstem łacińskim wzbogaca tę pracę. Ponieważ nau
czycieli śpiewu wi szkole często ze swym chórem bierze udział w nabożeństwach, konieczmienu jest, by za pośred
I
nictwem tej książki, zapoznał się z zasadą chorału gre
goriańskiego, jako podstawą muzyki kościekiej.
Rzepko W. — Katecśtoizm muzyki (system (J. C.
Lobego). Popularny wykład pierwszych zalsad muzyki, stroni 104. Praktyczną stroną tego wykładu jetet jego konstrukcja,, oparta na pytaniach ii' odpowiedziach, krót
kich a treściwych, ilustrowanych przykładami.
Czerniawski T. — Pierwsze zasady muzyki w teo
rji i praktyce, podręcznik idla szkół muzycznych, śred
nich ogólino-kształcących i seminarjów nauczycielskich.
Stron 76. Celem tej książki jest: połączenie teorji z praktyką, czyli ćwiczeniami! rytmicznemu i słucho- wemi.
Podręczniki dla ucznia.*)
Kazuro St. — Solfeggio czyli czytanie nut głosem, kum I i II. Podręcznik uznany przez Królewsko-Polskie Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia P u
blicznego, pismem z dnia 27 m aja 1918 roku Nr. 50774, jako odpowiedni w szkołach muzycznych. Bibljoteka teoretyczna Konserwatorjum Muzycznego w, Warsza
wie.
K urs I, izawiera 800 ćwiczeń jednogłosowych w to
nacji Do. K urs I I ćwiczenia jedno-, dwu-, trzy- li) cztero
głosowe w różnych tonacjach.
Joteyko T. — „Nowy podręcznik14 do nauki mu- fcyki wi szkołach ogólno - kształcących.
Pierwszy okres nauczania dla klals I, II i III gitana'- izjum zawiera: ćwiczenia intonacyjne, rytmiczne i dyna
micznie, różne rodzaje dyktanda, ćwiczenia pamięciowe i lekturę muzyczną — wzory z dzieł mistrzów muzycz
nych, duety, tercety i pieśni.
Szkoła ogólno-iksiztałcąca ma na celu kształcenie
*) Część podręczników , dotyczących początkow ego okresu nauczania, znajduje się w dziale szkoły powszechnej.
wszystkich bez wyjątku uczniów za pomocą różnorod
nych przedmiotów, wspólnie dopełniających się i da
jących całość, stanowiącą podstawę inteligencji czło
wieka, Z tego względu śpiew, jako cel w sobie, nie może być nauką powszechną, gdyż wymaga daru natury w postaci dobrego głosu, nie może też być przedmiotem ogólno-kształcącym, gdyż jako sprawność wokalno-słu- chowa, zamknięta w ciasnych ramach pieśniarstwa, zbyt mało rozwija óinteligencję ucznia, a w znaczeniu mu- zycznem nie daje ogólno-mtuzycznego wykształcenia.
Tak, jak w obecnych dążeniach w nauce ry
sunku rozszerza się horyzonty ucznia na całość sztuk plastycznych, tak samo winniśmy dać mu pojęcie o ca
łej sztuce muzycznej i zrozumienie jej piękna. Śpiew może być uważany jedynie jako środek uzewnętrznie
nia, lecz nie jako cel nauki. Autor mniejszego „Nowe
go podręcznika" oparł swoją pracę na wieloletniej oso
bistej praktyce i na przefetudjowaniu za granicą prze
różnych metod, stosowanych tam od wielu lat, mając też na względzie najnowsze wymagania systemów peda
gogicznych w szkolnictwie ogólno-kształcącem, dążą cych do opierania się na teorji analitycznej, prowaidzą- cej do syntezy wszystkich czynników poszczególnych danej nauki.
„Nowy podręcznik" zawiera całkowity materjał, niezbędny dla ogólno-muzycznego wykształcenia ucznia i jest zarazem wskaźnikiem metodycznym dla nauczy
ciela, zawiera 4 części ii jest podzielony na szereg lek- cyj Wyd. Gebethnera i Wolffa.
Rzepko Władysław. Ćwiczenia chóralne (solfeg
gio), w dwoi częściach.
Część I-sza, w starogreckich tonacjach, dla utrwa
lenia fibtontacji na naturalnych dźwiękach (ćwiczenia jedno-, dwu- i trzygłosowe).
Część II-ga, z użyciem znaków zamiennych, tak
przypadkowych, jak i tonącyjnych (jedno-, dwu- i trzy głosowe ćwiczenia, w tonacjach dzisiejszych).
Obiedwie części odpowiednie do użycia we wszelkich zakładach naukowych, w których nauka czytania nut (solfeggio) jest prawidłowo prowadzona, zatem:
■w pierwszym rzędzie, całkowicie, w Iszkołach muzycz
nych, a następnie, w streszczeniu, odpowiedlnio do uzdol
nienia uczniów i do czasu poświęconego na naukę śpie
wu, w średnich zakładach naukowych i w seminarjach.
Pieśniarstwo: Śpiewniki dla chórów szkolnych.
Czerniawski T. — Śpiewnik szkolny. 20 pieśni, uło
żonych na 2 i 3 głosy, pisanych na jednym i dwóch sy
stemach, kompozycji autorów polskich i obcych „Pieśń do orła“ z akompaniamentem fortepianu. Całość tego zbiorku nadaje sdę dla chórów szkolnych zaawansowa
nych, ze względu na trudną w niektórych pieśniach rytmikę.
Kazuro St. — Raptularzyk szkolny. Pieśni oko
licznościowe w łatwym układzie ma trzy równe głosy: 1. Hymn narodowy, 2. Powitanie, 3. Wezwanie, 4. Graj pieśni, 5. Powinszowanie, 6. Niech żyje nam, 7. Polteka chorągiew, 8. Boże coś Polskę, 9. W itaj Ma
jowa Jutrzenko, 10. Warszawianka, 11. Gaudę Mater Poloniae, 12. Veni Creator, 13. Pieśń o Św l Cecylji, 14. Reąuiem taeternam, 15. Gaudeamus' igitur.
Hławiczka Karol. — Śpiewnik szkolny, część TL Autor przeznaczył materjał pieśnńiarski dla wyższych klas szkół powszechnych, wydziałowych i niżsizych klas szkół średnich.
Rzepko W. — Akordy. Jest to dzieło pięcio- tomowe, zawierające pieśni trzygłosowe kompozy
torów polskich i obcych, oraz pieśni ludowe, napi
sane na sopran I, I I i alt z towarzyszeniem fortepianu, organu lub melodykonu. Tom I, zawiiera 60, I I 42, I I I 30 i IV 38 pieśni.
Konopasek F. — „Z zapomnianych pieśni“, śpiewnik dla młodzieży na trzy głosy męskie lub żeńskie, część I, I I i III. Każdy zeszyt zajwiera po 60 pieśni, napisanych na dwóch (systemach, w fclucizu wiolinowym. Kompo
zycje autorów polskich, ludowe i żołniierskie.
Łysakowski J. - - Śpiewnik szkolny. Zawiera, 21 pieśni kompozytorów polskich i obcych, pisanych na dwa głosy mai jednym systemie, dofetępnych nawet dla szkół mało zaawansowanych.
Pakulski J. —- Śpiewnik szkolny. Zawiera 45 pie
śni, kompozycji autora i innych, oraz ludowe, ułożone na dwiai gtofcy, pisane na jednym systemie. Układ łatlwy.
Otto W. — Sześć pieśni religijnych, dla użytku szkół średnich na 3 głosy męskie lub żeńskie a capęlla.
Niesłusznie autor zaiznaeza, że pieśni te przeznaczone są dla użytku szkół średnich, układ feh pod względem faktury i melodyjmości jelst takli, że nawet słabsze chóry szkół powszechnych mogą je z łatwością śpiewać.
Rzepko W. — 12 pieśni narodowych. Na trzy głosy męskie lub żeńskie z towarzyszeniem fortepianu lub a capella. Układ rozmaitej trudności, złaigodzoiny m e
lodyjnym prowadzeniem głosów. Akompaniament względnie łatwy.
Rzepko W. — Śpiewnik (szkolny trzygłosowy a ca
pella, część I, 19 pieśni. Część II, 30. Zeszyty te za
wierają: pieśni religijne, kompozycje oryginalne i pieśni ludowe. Autor posługuje się systemem dwulinjo- wym 9 przystępną fakturą dla (zespołów średnio zaawan
sowanych.
Rzepko W. — Nowy śpiewnik trzygłosowy a ca
pella dla starszych kursów szkolnych. Część I, 20 pieśni.
Część II, 20. Oba te zeszyty zawierają kompozycje ory
ginalne i ludowe, pikane na dwóch systemach w kluczu wiolinowym d; basowym, czyli ma tenor I —I I i baryton—
bas. Większość tych utworów można wykonywać sopra
nem, altem i basem, niektóre zaś mogą urnę brzmieć ws tym (składzie, ze względu na dużą odległość basu od altu. Całość materjału, zawarta w tych (zeszytach, odpo
wiada w zupełności swemu przeznaczeni.
Pieśni na chóry 4-głosowe, męskie i mieszane A). Męskie.
Maszyński P. — Lutnia. Pierwszy wybór kwarte
tów męskich, polskich i obcych kompozytorów, zeszyty I—IV. Zeszyt I zawiera 50, I I 59 pieśni. Popularność tych zeszytów i mazwisko tak (zasłużonego twórcy ii pro
pagatora pieśni w Polsce Piotra Maszyńskiego, mówią same za siebie. *)
Maszyński P. Ryb alt, tom I, chóry męfekie bez wtóru, zawiera 41 pieśni kompozytorów polskich i obcych.
Kazuro St. — 12 ulubionych pieśmi żołnierza pol
skiego w łatwym układzie.
Łachman W. „Nie tak to illo tempore bywało-'.
Wiązanka pieśni narodowych polskich.
Lachman W. — 30 pieśni ludowych na chór męski.
Z. Noskowski. — Dwanaście pieśni ludowych. Sze
reg doskonale ułożonych pieśmi ludu naszego.
Noskowski Z. — Sześć pieśni ludowych i sześć ko
lęd.— Ośm pieśni Moniusizki, opracowanie nietrudne.
P. Maszyński. — Chóry męskie bez wtóru. Jest to zbiór oryginalnych utworów nestora naszej literatury chóralnej. Kompozycje trudniejsze.
Maszyński P. — Dzwony, (utwór nastrojowy dość trudny).
Kaz. Garbusiński. — Sto kolęd na chór 3 i 4 głoso
wy męski do użytku kościelnego, szkolnego i domowego.
St. Moniuszko. — Pieśmi z Witoloraudy — poemat
*) N ajpiękniejsze pieśni tego zbioru zebrane są w oddzielny zeszyt, noszący ty tu ł „R aptularzyk Lutni".
z mitologicznych, czasów litewskich J. I. Kraszewskiego, na głosy solowe, chór męfekal i żeński z tow. fortepianu.
WŁ Rzepko. — Reąuiem, na basy unissono i chóral
ny trzygłos tenorów z tow, organów. Dość trudne.
P. Maszyński. — Walce balowe E. Pankiewicza.
Kompozycja, trudna.
J. Pakulski. — „Landa Sion44 — „Zdrowaś Mar ja*' msza św. do słów Wi. Syrokomli. Opracowanie przy
stępne.
Tad. Joteyko.— Pieśni ludowe. Treść: „Piękna Baśń44, „Weź konia do stajnli44, „Układ ze mną zrób dzieweczko44.
Wydaw. Poznań 1923 r, — Śpiewnik zbiorowy w 2-ch częściach, zawiera przeważnie utwory znane już z wydawnictw warszawskich, W części: drugiej, oprócz wielu oryginalnych utworów B. Dembińskiego, znajdują się też w doskoraałem opracowaniu utwory Moniuszki, J . Galla, St. Surzyńskiego i in.
Moniuszko — Gall Jan. — Polonez z op. ,Halka44 na chór męski, solo baryton i fortep. lub orkiestrę (dosyć trudny).
Dwanaście pieśni Moniuszki w opracowaniu na chór męski a capella: 1) „Kozak44, 2) „Wioisina44, 5) „Pieśń wojenna44, 6) „Dumka44, 7) „Triolet44, 8) Krakowiak
„Niech się panie stroją w pasy44, 11) „Pieśń żeglarzy44, 32) „Śpiewak w obcej stronie44. Wydanie Leudkiart/a w Lipsku.
Gall J. — 150 pieśni lii piosenek — część I, — na chóry męskie a capella, część Il-g a — n a chóry mie
szane a capella.
W zbiorze tymi znajduje się kilka oryginalnych utworów J. Galla, polziatem trochę pieśni rusir&kich (małoruskich) i sporo pieśni ludowych i kolęd polskich.
Wydanie Tow. Wydiawniczego iwe Lwowie.
B. Chóry mieszane.
Minehejmer A. — Powitanie stolica, na głosy solo
we, chór miesz., fortp. lub orkiestr, (wydanie T. K.
Bartkiewicza).
Joteyko Tad. — Ulubione pieśni — w skali gło
sów młodzieży.
Niewiadomski St. — 20 pieśni narodowych na chór mieszany.
Treść: 1. Bogarodzico, 2. Suplikacje, 3. K to się w opiekę, 4. Do Boga, 5. Boże Ojcze, 6. Boże coś Polskę, 7. Z dymiem pożarów, 8. Jeszcze Polska nie zginęła, 9. Polonez 3-go Maja, 10 Polonez Kościuszkowski, 11. Trzeci' Maj, 12. O żołnierzu tułaczu, 13. Grzmią pod Stoczkiem armaty, 14. Bartoszu, Bartoszu!, 15. Mazur Ohłopickiego, 16. Warszawianka, 17. Walecznych tysiąc, 18. Co to za gwar, 19. Nie dbam, jaka Ispadnie kara, 20. Przysięga.
Niewiadomski St. — 20 kolend na chór mieszany.
Treść: 1. Anioł pasterzom, 2. Przybieżeli do Be*
tleem, 3. Wśród nocnej ciszy, 4. Jezus malusieńki, 5. Gdy się Chrystus rodzi, 6. Ach ubogi1 żłobie, 7. O gwiaz
do betleemska, 8. Chrilstus -natus estt, 9. W żłobie leży, 10. Z nieba wysokiego, 11. Bóg się rodzi, 12. A cóż z tą
dzieciną, 13. Jakaż to gwiazda, 14. Zagrzmiiała, runęła, 15. Lulajże Jezuniu, 16. Pan z nieba i łona, 17. Mizerna, cicha, 18. Braci®, patrzcie jeno, 18. A wGzoira z wieczora, 20. W dziień Bożego naradzenia.
Maszyński Piotr. — „Lliimik". Zbiór utworów pol
skich i obcych kompozytorów na 4 gł. mieszane. Tom I i II. W pracy tej są kompozycje różnego stopnia trud
ności.
Maszyński P. — Pieśń żniwiarska do słów Wł. Sy
rokomli — piękne koncertowe dzieło, śr. tnidn.
Kazuro St. — I Suita „Pąki“ na chór mieszany.
Kazuro St. — I I Suita ,,'Tuberozy“ na chór (mie
szamy.
Kazuro St. — Nad wlelkiem morzem (do słów Słońskiego) 32 pieśni na chór mieszany a capella.
F. Nowowiejski. — Pieśni żołnierza polskiego (śr.
Irudn.).
Nowowiejski F. — 12 Kolęd. W zbiorku tym jest kilka melodyj oryginalnych, kilka dawnych kolęd z XV, XVI i X V II wieku, oraz: „Gdy się Chl^stuls rodzi“, r Dzi&ia;j w Betleem“, „Przybieżeli do Betleem“, „Z n a rodzenia Pana“ i „Witaj Jezu ukochany".
Żukowski. — Śpiewnik zbiorowy (Poznań 1923 r.).
Zawuera utwory różnych polskich kompozytorów. • Konopasek F. — Pieśniarz na 4-giosowy chór mie
szany, zeszyt III , zawiera pieśni: Boże Ojcze, Boże coś Polskę, Z dymem pożarów, Jeszcze Polska ntie zgi
nęła, W itaj majowa jutrzenko i Warszawianka. Zeszyt 31 zawiera też same pieśni na chór męski. Oba te śpiewniki odznaczają się łatwą fakturą.
Joteyko T. — Śpiewnrilk dla młodzieży n a 4 głosy mieszane; zeszyt I i I I po 20 pieśni w, każdym. Za
wiera utwory kompozytorów polskich i obcych, oraz pieśni ludowe, w układzie nietrudnym i niewysokiej skali głosów. Śpiewnik ten posiada wszelkie wa
runki, by znalazł jaknajsisersze zastosowanie prak
tyczne w szkołach.
Heintze L. — 24 Pieśni, narodowe, żołnierskie, lu
dowe, oraz własne, zebrał i na 4 głoisy ułożył. Zeszyt I i II, po dwanaście w każdymi.
Czerniawski T. — Meiodje swojskie (pieśni ludo
we), w opracowaniu na 4 głdsy mieszalne. 4 zeszyty po 6 pieśni iw każdym. Praca ta przybiera charakter poważnego dzieła dzięki swej ciągłości wydawniczej.
Wiechowicz St. — Pieśni ludowe. Układ nietrudny.
Wiechowicz St. — „Kliedy będzie słońce i pogo- da“ — mel. luldlowe śred. trud.
W. Ii. — Pieśni patrjotyczne — nietrudne.
Kazuro St. — Polska pieśń ludowa na chór mie
szany a capella — 12 zeszytów.
Jest to zbiór piteśni 1 udowych z różnych aiem pol
akach,. kantrapunktycznie apracowalny. Zeszyt I. Rosła kalijna, Rybka, Mamo moja, Doliny, Na wyskiej górze, Krafkowjilak. Zeszyt II. Chusteczka, Sen Kasieńki, Pieśń o kalanie, Cyganie, Ułani, Karafjoł. Zeszyt III.
Kaczor, Studzieneczka, Gdzież to jedziesz, Żale dziew- czyfny, Wyszła dziewczyna, Taniieo. Zeszyt IV. W zie
lonym gaiku, Nie chodź Maryteiu, Ostatni imiazur, Siwa gąska, Od Krakowa, Zabijaki. Zeszyt V. Kolendy, Mości gospodarzu, My też pastuszkowie. Żydzie, Jam jest dudka, Gore gwliazda, A cóż z tą dzieciną, W itaj Jezu, Paśli pasterze woify, Biegnę zrana, Gwałtu, Żeń wołki, Nowy rok. Zeszyt VI. Kalina, Ledwtetn cię obacył, Zalotnica, Śnieżyca, Chciał gęby, Złodziej.
Zctezyt V II Ziemia Kaisizubska: „MoedlriL łoeczka",
„Sewy golombeczek", Przyjechał Janinek", „Andsaa",
„Sztery mile", „Polka". Zeszyt V III, Ziemia Wileń
ska: „Solsna", „Bystra rzeczeńka", „Czemu slilę nie że
nił", „Bolała główeńka", „Przepióreczka", „Pogróżki".
Zesz. IX, „Lilija", „Oj dana mloja, dana", ,;Syski"; ; -Sie
kacz", „Baba“, „Wyrwals". Zeszyt X, Ziemia Krakow
ska: „Żydowskie miasto", „Głupia rada", „A za lalsern wołki", „Kotka", „Pieśń o, komarze", „Krzywy Jam“.
Zeszyt XI. „Biały baran", „Zwierzęce gospodarstwo",
„Skody", „Pieśń o świniach", „Zając", ;,Kura". Ze
szyt X II. „Sołtysowa". „Oj matula myślała", „Jedzsie Jasio", „Po rosie", „Jabłoneczka", „Orka".
Joteyko Tad. — „Wesele wiejskie" — 1) Oświad
czyny. 2) Panna młoda żegna rodziców. 3) Przed wy
jazdem do kościoła. 4) W kościele. 5) Wejście państwa
młodych na wesele. 6) Śpiew o chmielu. 7) Śpiew sta
rosty. 8) Goście żegnają wesele.
Śpiewnik zbiorowy ma chór mięsa, z towarzysze
niem (Poznań 1923 r.), zawlilera wiele pieśiruii lud. i pol
skich autorów różnego stop. trud.
Wł. Żeleński. — „Noc majowa" na gło'sy solowe i chór mieszany z tow fortepianu.. Nastrojowy obrazek muzyczny (ar. trudności).
P. Maszyński. — „Pieśń o Mazurze'( na chór mie
szany z taw. orkiestry (śr. trudności).
Moniuszko St. — Modlitwa z op. „Halka" na chór mieszany z tow. organu (łatwe).
J. Nawrocki. — „Reąuieiml" w formie marsza ża
łobnego na chór mieszany lub męski z tow. organu, utwór nastrojowy, nietrudny.
P. Maszyński. — Pieśni z „Jasełek" M. Konopnic
kiej: a) Mazur, b) Krakowiak, c) Krakowskie weteele {nietrudne).
Maszyński P. — Pięć pieśni narodowych: „Boże coś Polskę", „Z dymem pożarów", „Boże Ojcze", „Mazurek 3-go maja", „Jeszcze Polska miiie zginęła", w opracowa
nia na chór męski, mieszany, trzygłos żeński, dwa głosy młodocianie, oraz na jeden głos lub sam fortepian. Wy
danie E. Wende£go w Warszawie.
Oprócz powyższych wydawnictw można jeszcze po
lecić następujące:
I. „Chwała na wyslokości", wyd. F. Hoteicka w W ar
szawie, zawierające dzieła1 kościelne na chóry mieszane lub męskie a capella i z tow. organów, Moniuszki, Zien
tarskiego, Studzińskiego, Krogulsktego, Nideckiego, Kurpińskiego, Elsnera.
II. „Caecilia" — wyd. Gebethnera i Wolffa w W ar
szawie, poświęcone również muzyce kościelnej, zawiera dzieła Freyera, St. Surzyńskiego, M. Surzyńskiego, Że
leńskiego, Furmanika, Moniutezkii, Rzepki, Troszla, Do
brzyńskiego i t. d.
H i. Wydawinictwa sekcji imienia1 Moniusizki przy Warszawski fem Towarzystwie Muzycznem:
' 1) „Chór ispirawiedliwych" — motet na solo bary- jtoini i chór mieszany z tow. fortepianu lub organu.
2) „Ecce lignum erucis" — motet na solo baryton i chór mieszamy z tow. fortepdlanu lub organu.
3) „Litania1 ostrobramska” (trzecia) ma chór mie
szany z tow. fortepianu lub orkiestry.
4) „Sonety krymskie" na islolo tenor ii( chór miesizany z tow. orkiestry lub fortepianu.
5) „Widma" („Dziady" cz. II), sceny liryczne na glosy solowe, chór mieszany z deklamacją i z tow. or
kiestry lub fortepianu.
Wszystkie arcydzieła, wymagające dobrych chórów.
C) Chóry żeńskie.
Raczkowski Wł. — Pieśmi ludowe na chór żeński a capella.
Kazuro St. — Małe solfeggio. Kurs 4 i 5.. Pliieśni trzygłosowe na 2 soprany i alt.
Dembiński B. — „Miaiiizenia o wiośnie" — sielanka fantastyczna na chór żeński (z isiolamii) z tow. forte
pianu. Utwór niezbyt trudny.
III
PRACE DLA DOPEŁNIENIA WIEDZY MUZYCZ.
(Samokształcenie).
Biernacki M. M. — Zasady muzyki, przyjęte! i za
lecone przez Warsiz. Konserwatorjum Państwowe, wy
danie piiąte.
Je st to bardzo poważne dzieło, obejmujące cało
kształt zasad muzyki. Nadaje się dla znających już ten przedmiot.
Żeleński W. — Nauka pierwszych zasad! muzyki, wyd. drugie. Dzieło to napisane językiem bardzo przy
stępnym, otpairzone wieloma przykładami, nadaje się do pracy, bez pomocy nauczyciela.
Niewiadomski St. — Wiadomości z musjyki, ssaisad- nicze i ogólne, stron 136. Jedyne w języku polskim dziieło, dające odpowiedź na wiele zagadnień z dziedziny muzyki! wokalnej i instrumentalnej. Treść: Wiadomości wstępne. Rytm. Meiodja. Harmonja; a) zespół akor
dowy, b) zespół kontrapuniktyczny. Barwa dźwięku:
a) głos ludzki, b) instrumenty, e) zetepół wokalny i in
strumentalny. Siiia dźwięku. O formie: iai) treść i forma, b) podział muzyki, c) budowa utworu muzycznego, d) zalstosowainie form, e) wykon. Zakończenie. Książka ta powinna znaleźć się u każdego nauczyciela śpiewu i wogóle muzyka, jako niezbędny przewodnik w tak rozleglej gałęzi sztuki, jaką jest muzyka.
Joteyko T. Zasady muzyki — podręcznik dla
•szkół muzycznych.
Praca, zawierająca wtezyisitfcie niezbędne wia
domości, dotyczące pojęć ogólnych o muzyce, pi
sowni inutowej, rytmiki, teorji gam, nauki odległości i różnych znaków muzycznych. W zakończeniu znaj
duje się objaśnienie ważniejszych wyrazów muzycz
nych oraz pytania, służące dla powtórzenia kursu.
Makowski - Pilecki. — Zasady muzyki.
Noskowski - Zawirski. — Wykład prakyczny har- monji.
Praca oparta na generałbaisie. Harmonizowanie basu jest przeprowadzone gruntownie. .
Zawirski M. — Nauka harmonji w streszczeniu. Jest to konspekt tej nauki głównie teoretyczny, bez Badań, dzllełko pożyteczne dla poznania głównych podstaw ge- nerałbasu.
Żeleński — Roguski. — Nauka harmonji orasz pier
wszych zasad kompozycji.
Dzieło, oparte na dawnym systemie generalbasu,
podzielone ma harmongę niższą i wyższą iz dołączeniem pierwlszyeh wilaidottniośei o strukturze zdań fi okiresów muzycznych, o stylu bomofloniczny m, figuracyjnym i polifonicznym. Praca, obfitująca w liczne zadania i przykłady, zaleca się sumiennością i w iswoliiml «aajkire- feie jest najzupełniej wyczerpującą.
Reiss J. — Harmonja. Dzieło to oparte na wielu przykładach, z uwzględnieniem kompozytorów polskich, nie nadaje isliię do nauki harmonji bez nauczyciela!, ale posiada dużo materjału, dla chcących pogłębić tę wiedzę.
Burzyński M. — Streszczony wykład polifwnji i form muzycznych. Broszura napisana popularlnie,
str. 30.
Noskowski Z. — Kontrapunkt, kanony, warjacje :i' fuga. Dzieło przyjęte przez Konsenwatorjum W ar
szawskie. Je st to jedyny podręcznik oryginalnie na
pisany w języku polskimi, względnie oparty na syste
mie S. W. Dehn‘a. Określenie tej pracy oo do zawar
tości! materjału i kierunku oddaję autorowi, który w przedmowie tak mówił: „Wi wykładzie moim, opartym na doświadczeniu wieloletnim, umieściłem tylko to, co jest potrzebneml idlla ucznia, rozumie się dostatecznie przygotowanego” (posiadającego! zalsady i harmonję).
Aczkolwiek kontrapunktu bez pomocy nauczyciela prar
wie niepodobna s|ię uożyć, to jednak przeczytanie tej książki jest obowiązujące dla każdego mulzyka, chcą
cego osiągnąć wyższe slzczeble wiedzy.
Reiss J. — Formy muzyczne. Podręcz., przeznaczo
ny do użytku szkół muzycz, oraz dla samouków i ogółu, 'zajmującego się sprawami muzyki. Napisany bardzo popularnie, co czyni go niezbędnym dla każdego mu
zyka, niieposiadającego fachowej wiedzy w tym kie
runku.
Gużewski A. — Treściwy kurs instrumentacji.
Praca, dająca jasffie i istotnie treściwe pojęcie o inistru-
raentaeh orkiefetry symfonicznej. Szczupłe jej ramy nie pozwalają na większe wzory z dzieł mistrzów; mu
zycznych, przeto książka ogranicza się do wykazania rfodzaju i! sposobu użytkowania każdego instrumentu w orkiestrze. W zakończeniu znlaijdują się nutowe do- pełtaienia,
Janiszewski W. -*-■ Podręcznik dla KHrkiesltr dętych.
Dziełko, dające teoretyczne i praktyczne pojęcie o in
strumentach orkiestry diętej i spoteobie orkiestrowania in® różne komplety.
HISTORJA I MONOGRAFJE Poliński A. — Dzieje muzyki polskiej.
Pierwlsizial prawa w tym kierunku, zawiera bardzo wiele skrzętnie zbieranego materjału, może nie należy
cie zużytkowlamego, lecz przedstawiającego bogate źró
dło wiadomości, dotyczących przeszłości naszej muzyki.
Książka jesit obficie ilustrowania.
Jachimećki Z. — Rozwój kultury muzycznej w Polsce.
Jest to pierwotna praca, nafetępniie powiększona przez autora i wydana p. t. „Historjia muzyki polskiej".
Drozdowski J. — Zarys historji muzyki.
Weinmann. — Dzieje muzyki kościeliniej, z dodat
kiem o .muzyce kościelnej w Polsce przez D-ra, A. Chy-, bińtekiego.
Dr. Karol Weinmann, dyrektor szkoły muzycznej w Radysponie, napisał niniejsze dzieło- z gruntowną znajomością przedmiotu, dając w niem: dzieje śpiewu gregorjańskiiegoi i inlileimieckiej pieśni kościelnej przed i po reformacji, rozwój; śpiewu wielogłosowego szkoły niderlandzkiej, rzymteldej i weneckiej, wiZimiiankę o od
rodzeniu muz. kościelnej i o muz. instrumentalnej.
Jachimecki Z. — H istarja muzyki polskiej (w za
rysie).
Dzieło to oparte n a źródłach autentycznych w> ca
