KONKURS BIOLOGICZNY
DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW
WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO
III ETAP WOJEWÓDZKI 02 marca 2015
Ważne informacje:
1. Masz 120 minut na rozwiązanie wszystkich zadań.
2. Pisz długopisem lub piórem, nie używaj ołówka ani korektora. Jeżeli się pomylisz, przekreśl błąd i zaznacz inną odpowiedź.
3. Pisz czytelnie i zamieszczaj odpowiedzi w miejscu na to przeznaczonym. Pamiętaj, że zapisy w brudnopisie nie podlegają ocenie.
Życzymy powodzenia!
Maksymalna liczba punktów 80 100%
Uzyskana liczba punktów %
Podpis osoby sprawdzającej
Zadanie 1. (0-2 pkt)
W każdej kolumnie tabeli zaznacz prawidłowe informacje, dotyczące wymienionych czynników chorobotwórczych.
Oddychanie Odżywianie się Zmienność mutacyjna Wirus grypy
□ brak oddychania
□ oddychanie tlenowe
□ oddychanie beztlenowe
□ brak
□ samożywne
□ cudzożywne
□ brak
□ występuje Świdrowiec
gambijski
□ brak oddychania
□ oddychanie tlenowe
□ oddychanie beztlenowe
□ brak
□ samożywne
□ cudzożywne
□ brak
□ występuje
Zadanie 2. (0-5 pkt)
Zebrano z pola rośliny łubinu, rozdrobniono i równomiernie wymieszano z pewną ilością gleby uniwersalnej. Połowę tak przygotowanej gleby wyprażono, czyli poddano działaniu wysokiej temperatury (100°C). Drugą połowę pozostawiono bez zmian (gleba niewyprażona).
Następnie w obu rodzajach gleby umieszczono w oddzielnych hodowlach po 50 jednakowej wielkości, masie (ok. 5 g) i kondycji siewek grochu zwyczajnego oraz pszenicy zwyczajnej.
Uprawiano je w takich samych warunkach temperatury, wilgotności i nasłonecznienia.
Podlewano je raz dziennie taką samą ilością wody wodociągowej. Po 20 dniach młode rośliny wyjęto z podłoża, zważono, obliczono ich średnią masę. Wyniki podano w tabeli.
Rodzaj podłoża Średnia masa roślin grochu zwyczajnego w gramach
Średnia masa roślin pszenicy zwyczajnej w gramach
Gleba wyprażona 21,6 18,2
Gleba niewyprażona 39,7 27,4
a) Oceń, czy po przeprowadzeniu przedstawionego doświadczenia można sformułować podane niżej wnioski. Wpisz w odpowiednich miejscach tabeli „TAK” albo „NIE”.
TAK/NIE 1.
Groch zwyczajny i pszenica zwyczajna wymagają do wzrostu obecności mikroorganizmów w glebie.
2.
Brak związków azotowych w glebie ogranicza przyrost masy grochu zwyczajnego i pszenicy zwyczajnej.
3.
Obecność mikroorganizmów glebowych w większym stopniu przyczynia się do wzrostu grochu zwyczajnego niż pszenicy zwyczajnej.
b) Wyjaśnij, dlaczego rośliny grochu zwyczajnego, rosnące na niewyprażonej glebie zastosowanej w tym doświadczeniu, wytwarzają większą masę niż rośliny pszenicy zwyczajnej rosnące na takiej samej glebie.
………..
………...
………...
………...
………...
Zadanie 3. (0-3 pkt)
Na rysunku przedstawiono owoce (1-3) różnych gatunków roślin.
Zaznacz w tabeli sposób, w jaki rozprzestrzeniany jest każdy z tych owoców oraz ten element owocu, który wykształcił przystosowanie do danego sposobu rozprzestrzeniania.
Owoc Przystosowany do rozprzestrzeniania przez
Przystosowanie do sposobu rozprzestrzeniania wykształca 1 □ wiatr / □ zwierzęta □ owocnia / □ nasienie 2 □ wiatr / □ zwierzęta □ owocnia / □ nasienie 3 □ wiatr / □ zwierzęta □ owocnia / □ nasienie
Zadanie 4. (0-1 pkt)
Po wykonaniu badań lekarz stwierdził u pacjenta, który bardzo schudł, zakażenie tasiemcem nieuzbrojonym.
Zaznacz dokończenie zdania. Wybierz odpowiedź spośród A-D oraz jej uzasadnienie spośród 1-4.
Przyczyną wystąpienia u pacjenta objawów zakażenia tasiemcem nieuzbrojonym było zjedzenie przez niego mięsa
A. rybiego,
ponieważ
1. mięso to mogło być zakażone członami pasożyta.
B. wołowego, 2. w tym mięsie mogą żyć ruchliwe larwy pasożyta.
C. drobiowego, 3. mięso to może być zanieczyszczone jajami pasożyta.
D. wieprzowego, 4. w mięsie tym mogą bytować osiadłe larwy pasożyta.
Nr zadania 1. 2. 3. 4.
Maks. liczba punktów 2 5 3 1
Uzyskana przez ucznia liczba punktów
Zadanie 5. (0-5 pkt)
Na poniższych rysunkach przedstawiono: z lewej strony - skrzek żaby, a z prawej strony – kijankę we wczesnym stadium rozwoju.
a) Podaj nazwy elementów skrzeku oznaczonych cyframi 1 i 2 oraz wyjaśnij, jaką rolę pełni element oznaczony cyfrą 1.
1: ...
2: ………..
Funkcja elementu 1: ……….
………...
b) Wymień dwie cechy budowy kijanki, widoczne na rysunku, umożliwiające jej życie w wodzie.
1. cecha: ………., 2. cecha: ………
c) Zaznacz prawidłowe dokończenie zdania.
Metamorfoza (przeobrażenie) w rozwoju osobniczym żaby polega na przemianie A. larwy w kijankę. C. kijanki w młodą żabę.
B. zarodka w larwę. D. młodej żaby w dorosłą żabę.
Zadanie 6. (0-5 pkt)
Na porośniętych trawą terenach wielu rejonów świata, w tym w Polsce, występuje starzec jakubek – roślina żółto kwitnąca (na zdjęciu). Zwierzęta, w tym konie, krowy i owce po zjedzeniu tych roślin mają zniszczoną wątrobę i padają. Dlatego większość zwierząt nie korzysta ze starca jakubka jako pokarmu. Natomiast gąsienica proporzycy marzymłódki (na zdjęciu) odżywia się tą rośliną, a truciznę z pokarmu gromadzi w swoim ciele. Dorosły motyl (na zdjęciu) również zawiera w ciele tę substancję.
Źródło: M. Scott, Ekologia. Warszawa 1996, s. 35.
a) Wypełnij tabelę, wpisując znaczenie biologiczne wymienionych w niej przystosowań.
Wytwarzanie trucizny przez starca jakubka
Obecność trucizny w ciele gąsienicy i dorosłego owada proporzycy marzymłódki
b) Zaznacz odpowiedź A albo B i jej uzasadnienie 1 albo 2 tak, aby powstało poprawne dokończenie zdania.
Żerowanie gąsienicy proporzycy marzymłódki na starcu jakubku jest dla tej rośliny A. korzystne
ponieważ 1. chroni ją przed wieloma roślinożercami.
B. niekorzystne 2. powoduje stratę części produktów fotosyntezy.
c) Podaj dokładną nazwę zależności występującej między gąsienicami tego gatunku owada wtedy, kiedy żerują one masowo na tej samej roślinie starca jakubka.
……….
d) Zaznacz odpowiedź, w której niepoprawnie wymieniono czynnik abiotyczny wpływający na wzrost starca jakubka.
A. Zatrzymywanie wody przez składniki podłoża. C. Ilość dwutlenku węgla w powietrzu.
B. Liczebność populacji dżdżownic w glebie. D. Temperatura wody w glebie.
Nr zadania 5. 6.
Maks. liczba punktów 5 5
Uzyskana przez ucznia liczba punktów
Zadanie 7. (0-3 pkt)
Nazwa pingwiny pochodzi od francuskiego słowa pingouin oznaczającego tłusty. Przyjęto ją ze względu na dużą ilość tkanki tłuszczowej w ciele tych ptaków. Upierzenie pingwinów jest bardzo gęste. Na lądzie kroczące powoli, zwierzęta te mogą poruszać się w wodzie z dużą prędkością, regularnie wyskakując nad powierzchnię wody. Wiele czasu spędzają w wodzie o temperaturze bliskiej 0°C, polując na ryby, ośmiornice i skorupiaki.
Źródło: Praca zbiorowa, Encyklopedia. Ptaki. Warszawa 2009, s.137.
a) Wymień dwie cechy budowy pingwinów, wymienione w tekście, które umożliwiają tym zwierzętom utrzymanie stałej temperatury ciała mimo niskiej temperatury otoczenia.
1. cecha: ………...
2. cecha: ………...
b) Zaznacz odpowiedź A albo B i jej uzasadnienie 1 albo 2 tak, aby powstało poprawne dokończenie zdania.
Pingwiny
A. mają silnie rozwinięty mostek z grzebieniem
ponieważ
1. nie latają, tak jak większość innych ptaków.
B. mają mostek bez
grzebienia 2. wykorzystują skrzydła do pływania.
Zadanie 8. (0-10 pkt)
Na rysunkach A-Ł przedstawiono zwierzęta należące do różnych gromad w królestwie zwierząt.
Źródło: Praca zbiorowa pod redakcją A. Czubaja, Biologia. Warszawa 2003, s. 203.
a) Wypełnij poniższą tabelę, wpisując nazwy typów i gromad, do których należą zwierzęta przedstawione na rysunkach oznaczonych literami wymienionymi w tabeli.
Przedstawiciel
(nr rysunku) B D H
Typ Gromada
b) Przyporządkuj przedstawicieli (wybrane oznaczenia literowe spośród A-Ł) do grup zwierząt według podanych kryteriów.
Wymiana gazowa odbywa się w płucach wentylowanych przy udziale klatki piersiowej
Wymiana gazowa odbywa się w płucach podczas wdechu i wydechu
c) Wypełnij tabelę dotyczącą wybranych cech fizjologii zwierząt, wpisując do rubryk oznaczenia literowe przedstawicieli spośród A-Ł.
Uwaga: niektóre zwierzęta powinny znaleźć się w tabeli więcej niż jeden raz.
Możliwe rozmnażanie bezpłciowe
Zarodek znajduje się w owodni
Samica karmi potomka wydzieliną gruczołów sutkowych
Nr zadania 7. 8.
Maks. liczba punktów 3 10
Uzyskana przez ucznia liczba punktów
Zadanie 9. (0-5)
Uczniowie sprawdzali, czy w pewnym produkcie spożywczym (A) zmagazynowana jest energia.
Kawałek tego produktu, ważący 10 gram, nabili na szpilkę, a drugi koniec szpilki wbili w gumowy korek. Obok postawili statyw z uchwytem, w którym umieścili probówkę z wodą, a w niej termometr. Pod probówką umieścili palnik i spalali produkt A, trzymając go za pomocą szpilki i korka w płomieniu skierowanym na dno probówki z wodą. Zanotowali, o ile zmieniła się temperatura wody w probówce. Następnie takie samo doświadczenie przeprowadzili z kawałkiem innego produktu spożywczego (B). W tabeli podano informacje o wartości energetycznej i udziale związków organicznych w składzie obu badanych produktach.
Masa badanego produktu energia (kJ) białka (g) cukry (g) tłuszcze (g) błonnik (g)
100 gram produktu A 1450 12,2 56,1 7,4 14,6
100 gram produktu B 2070 5,8 55,9 28,2 4,1
a) Wymień trzy warunki, które powinny być takie same w obu doświadczeniach, aby można było porównać ich wyniki i wyciągać wnioski.
1. ………...
2. ………...
3. ………...
b) Zaznacz odpowiedź, w której podano prawidłowy wynik spalania produktu B w porównaniu ze spalaniem produktu A.
A. Nie było zmiany temperatury wody. C. Zmiana temperatury wody była mniejsza.
B. Zmiana temperatury wody była większa. D. Zmiana temperatury wody była taka sama.
c) Podaj, który składnik obu produktów zawiera energię niewykorzystywaną przez organizm człowieka. Odpowiedź uzasadnij.
………...
………...
...
Zadanie 10. (0-2 pkt)
Płyn Lugola jest odczynnikiem specyficznie wybarwiającym skrobię na niebiesko. Roztwór wodny płynu Lugola ma zabarwienie żółtobrunatne. Na rysunku przedstawiono doświadczenie: po dodaniu kropli płynu Lugola do probówek z przedstawioną zawartością wstrząśnięto je i obserwowano zabarwienie zawartości.
Źródło: opracowanie własne.
a) Zaznacz prawidłowo sformułowany problem badawczy do tego doświadczenia.
A. Czy płyn Lugola w temperaturze 30°C i środowisku wodnym wybarwia skrobię?
B. Ślina zawiera składnik, który warunkuje rozkład skrobi w środowisku wodnym.
C. Wpływ śliny na działanie substancji barwnej zawartej w płynie Lugola.
D. Czy ślina zawiera składnik, dzięki któremu zachodzi rozkład skrobi?
b) Zaznacz odpowiedź A albo B jej uzasadnienie 1 albo 2 tak, aby powstało poprawne dokończenie zdania.
Próbą kontrolną była probówka
A. gdyż, dzięki niej wykazano, że
1. ślina zawiera składnik warunkujący rozkład skrobi w środowisku wodnym.
B. 2. w środowisku wodnym skrobia nie ulega samoistnemu rozkładowi.
Nr zadania 9. 10.
Maks. liczba punktów 5 2
Uzyskana przez ucznia liczba punktów
Zadanie 11. (0-3 pkt)
Na rysunku przedstawiono model przepływu powietrza w układzie oddechowym człowieka:
w szklanym pojemniku zamontowano balon oraz ruchomy tłok. Na rysunkach uwidoczniono ruch tłoka, ruch powietrza oraz zmiany sprężystości tkanki płucnej reprezentowanej w modelu przez ściany balonu.
Źródło: S. Ferrảndiz, F. Font, L. Serra, Atlas fizjologii. Warszawa 1992, s. 9.
a) Na liniach znajdujących się z lewej strony rysunków dorysuj grot strzałki: w górę, jeżeli na rysunku pokazano sytuację, gdy ciśnienie powietrza w płucach wzrasta, a w dół – jeżeli maleje.
b) Skreśl w poniższym zdaniu nieprawidłowe określenia zapisane kursywą tak, aby zdania te zawierały poprawne informacje o wentylacji płuc.
Na przedstawionym modelu ruch tłoka do góry naśladuje skurz/rozluźnienie przepony, który w rzeczywistości powoduje zmniejszenie/zwiększenie objętości klatki piersiowej i dzięki temu ruch powietrza przez drogi oddechowe do płuc/ z płuc.
Zadanie 12. (0-2 pkt)
Siła mięśni zależy od różnych czynników. Na wykresach przedstawiono łączną siłę wszystkich grup mięśni (wartości średnie) w zależności od płci i wieku.
Źródło: S. Ferrandiz, F.Font, L. Serra, Atlas fizjologii. Warszawa 1992, s.77.
Sformułuj dwa wnioski wynikające z analizy wykresów, przy czym każdy z nich powinien odnosić się do obu płci.
1. wniosek: ………...
………...
2. wniosek: ………...
………...
Zadanie 13. (0-1 pkt)
Zaznacz odpowiedź A albo B i jej uzasadnienie 1 albo 2 tak, aby powstało poprawne dokończenie zdania.
Jeśli podczas replikacji DNA zostanie przyłączony niewłaściwy nukleotyd, to może to spowodować zmianę
A. kodu genetycznego
gdyż 1. powstanie inna kolejność nukleotydów w DNA.
B. informacji genetycznej 2. powstanie nowy sposób zapisania informacji genetycznej.
Nr zadania 11. 12. 13.
Maks. liczba punktów 2 3 1
Uzyskana przez ucznia liczba punktów
Zadanie 14. (0-1 pkt)
Uzupełnij poniższe zdanie tak, żeby zawierało ono prawdziwe informacje.
Jeżeli gen zawiera 330 nukleotydów uczestniczących w kodowaniu kolejności aminokwasów w białku, to białko to zbudowane jest z ………. aminokwasów.
Zadanie 15. (0-2 pkt)
Schemat przedstawia dziedziczenie grup krwi w pewnej rodzinie.
Uzupełnij schemat, wpisując w zaznaczone miejsca genotypy gamet wytwarzanych przez rodziców o podanych genotypach oraz możliwe genotypy ich potomstwa.
Zadanie 16. (0-8 pkt)
Poniżej przedstawiono graficzny obraz chromosomów (kariotyp) dwóch osób: A i B.
a) Podaj płeć osoby A i płeć osoby B oraz napisz, czy kariotyp każdej z tych osób jest prawidłowy. Uzasadnij swoją odpowiedź.
Płeć osoby A: ………..……… Płeć osoby B: ……….
Kariotyp osoby A jest ………., ponieważ ………...
………...
………...
………...
Kariotyp osoby B jest ………., ponieważ ………...
………..
………..
………...
b) Zaznacz prawidłowe dokończenie zdania.
Analiza kariotypu osoby A oraz kariotypu osoby B jednoznacznie wskazuje, że
A. u osoby A występuje mutacja genowa. C. u osoby A występuje mutacja chromosomowa.
B. u osoby B występuje mutacja genowa. D. u osoby B występuje mutacja chromosomowa.
c) W poniższych zdaniach podkreśl te fragmenty napisane kursywą, które powinny znajdować się w zdaniach zawierających prawdziwe informacje.
1. Liczba chromosomów widocznych w komórce osoby A świadczy o tym, że pobrano je z komórek haploidalnych/diploidalnych.
2. Liczba chromosomów widocznych w komórce osoby A świadczy o tym, że komórka ta może/nie może ulec mitozie.
3. Liczba chromosomów widocznych w komórce osoby A świadczy o tym, że komórka ta może/nie może ulec mejozie.
4. Chromosomy zbudowane są z dwóch chromatyd w wyniku procesu transkrypcji/replikacji/reprodukcji/podziału.
Nr zadania 14. 15. 16.
Maks. liczba punktów 1 2 8
Uzyskana przez ucznia liczba punktów
Zadanie 17. (0-2 pkt)
Hemofilia jest chorobą człowieka sprzężoną z płcią, wywoływaną przez allel recesywny (h).
Prawidłowe krzepnięcie krwi uwarunkowane jest allelem dominującym (H).
Na schemacie chromosomów płci występujących u mężczyzny chorego na hemofilię (hemofilityka) zaznaczono położenie allelu odpowiedzialnego za tę chorobę.
Narysuj w drugim prostokącie chromosomy płci u kobiety nosicielki hemofilii, podpisz je analogicznie do schematu w pierwszym prostokącie oraz zaznacz na nich położenie alleli, występujących w genotypie tej kobiety.
Zadanie 18. (0-3 pkt)
Na rysunku przedstawiono miejsce w skórze człowieka, w którym doszło do zranienia.
Na podstawie: D. Glover, Ja – człowiek. Warszawa 1997, s. 43.
a) Podaj nazwę widocznego na rysunku elementu krwi, w którym znajduje się gen odpowiedzialny za prawidłowy przebieg krzepnięcia krwi. Odpowiedź uzasadnij.
………...
………...
………...
b) Zaznacz prawidłowe dokończenie zdania.
W przypadku uszkodzenia naczynia krwionośnego
A. erytrocyty uwalniają tlen warunkujący powstanie fibryny.
B. erytrocyty zlepiają się z płytkami krwi i uwalniają fibrynę.
C. płytki krwi gromadzą się i zapoczątkowują proces powstawania fibryny.
D. płytki krwi wraz z leukocytami ułatwiają fibrynie zagęszczenie się w miejscu uszkodzenia.
c) Wśród niżej wymienionych nazw grup związków chemicznych podkreśl nazwę tej grupy, do której należy fibryna.
białko lipid sacharyd aminokwas kwas nukleinowy kwas tłuszczowy
Zadanie 19. (0-1 pkt)
Poniżej wymieniono trzy przykłady symbiozy.
1. Roślinożercy i żyjące w ich przewodzie pokarmowym bakterie, pierwotniaki i grzyby.
2. Mrówki odżywiające się spadzią wytwarzaną przez mszyce i mszyce bronione przez te mrówki przed wrogami.
3. Występowanie porostów na korze drzew.
Na podstawie: Praca zbiorowa, Biologia. Jedność i różnorodność. Warszawa 2008, s. 885-886.
Do każdej formy symbiozy, wymienionej w tabeli, przyporządkuj oznaczenie cyfrowe przykładu spośród 1-3.
Komensalizm Protokooperacja Mutualizm
Nr zadania 17. 18. 19.
Maks. liczba punktów 2 3 1
Uzyskana przez ucznia liczba punktów
Zadanie 20. (0-4 pkt)
Na schemacie przedstawiono sieć pokarmową, w skład której wchodzą dęby. Zaznaczono części tych drzew, które wykorzystywane są przez zwierzęta uwzględnione w tej sieci.
Podaj nazwy kolejnych poziomów pokarmowych, a do każdego z nich przyporządkuj wszystkie organizmy z przedstawionej sieci pokarmowej.
Zadanie 21. (0-1 pkt)
Na wykresach przedstawiono zmiany liczebności populacji dwóch gatunków: A i B.
Zaznacz prawidłowe dokończenie zdania.
Przedstawione zmiany liczebności świadczą o tym, że 1. gatunek A jest roślinożercą, a gatunek B rośliną.
2. gatunek B jest ofiarą, a gatunek A drapieżnikiem.
3. gatunek B jest drapieżnikiem, a gatunek A ofiarą.
4. gatunek A jest pasożytem, a gatunek B jego żywicielem.
Zadanie 22. (0-2 pkt)
Na rysunkach przedstawiono pięć gatunków hawajek - ptaków z Wysp Hawajskich. Gatunki te wywodzą się od jednego przodka – gatunku, który dawno temu przybył na wyspy.
Źródło: Praca zbiorowa, Biologia. Jedność i różnorodność. Warszawa 2008, s. 813.
a) Na podstawie rysunku przedstaw czynnik środowiskowy, który w największym stopniu wpłynął na powstanie przedstawionych gatunków ptaków.
………..
b) Zaznacz dokończenie zdania. Wybierz odpowiedź spośród A - B oraz jej uzasadnienie spośród 1-2.
Powstanie różnych gatunków hawajek jest przykładem działania doboru
A. sztucznego
ponieważ 1.
na każdej wyspie ptaki konkurowały ze sobą, a przeżywały te osobniki, które wykształciły dziób najskuteczniej służący zdobywaniu pokarmu.
B. naturalnego 2.
izolacja wysp uniemożliwiała konkurencję pomiędzy osobnikami zasiedlającymi te wyspy, co doprowadziło u nich do zaniku pierwotnego kształtu dzioba.
Nr zadania 20. 21. 22.
Maks. liczba punktów 4 1 2
Uzyskana przez ucznia liczba punktów
Zadanie 23. (0-2 pkt)
Poniżej wymieniono wybrane cechy budowy szkieletu (1-9). Na rysunkach przedstawiono szkielet współczesnego człowieka oraz współczesnej małpy człekokształtnej – goryla. Są to szkielety osobników dorosłych.
1. otwór potyliczny na spodzie czaszki 2. silnie rozwinięta łopatka 3. mała trzewioczaszka 4. podwójnie wysklepiona stopa 5. przeciwstawny paluch 6. zaokrąglona potylica 7. dwie krzywizny kręgosłupa 8. przeciwstawny kciuk 9. skrócona miednica
Na podstawie: E. P. Solomon i inni, Biologia. Warszawa 1996, s. 477.
Na podstawie analizy rysunków przyporządkuj wybrane cechy budowy szkieletu (1-9) do kategorii podanych w tabeli. W tym celu oznaczenia cyfrowe cech wpisz do odpowiednich rubryk tabeli.
Cechy człowieka bezpośrednio związane z dwunożnością
Cechy goryla bezpośrednio związane z poruszaniem się na drzewach
Zadanie 24. (0-2 pkt)
Działalność człowieka narusza naturalną równowagę gazów w atmosferze. W opakowaniach aerozolowych, plastikowych piankach, lodówkach i urządzeniach klimatyzacyjnych stosowane są gazy, które uwalniają się do atmosfery, nawet wtedy, kiedy zużyte produkty składowane są jako śmieci. Gazy te przechodzą złożone reakcje chemiczne, niszcząc ozon.
Zaznacz w tabeli prawidłowe informacje odnoszące się do gazów opisanych w tekście.
Rodzaj gazów Skutki gromadzenia tych gazów w atmosferze dla zdrowia człowieka
□ tlenek siarki □ zwężenie dróg oddechowych i trudności z oddychaniem
□ tlenki węgla □ przegrzanie organizmu i nadmierna utrata wody
□ tlenki azotu □ niedotlenienie organizmu i bóle głowy
□ freony □ choroby oczu i rak skóry Zadanie 25. (0-5 pkt)
Na terenie Kampinoskiego Parku Narodowego (KPN), leżącego w pradolinie Wisły, występują różne środowiska o odmiennych warunkach, np. rzeźby terenu, żyzności i wilgotności gleby.
Zróżnicowanie warunków abiotycznych powoduje zróżnicowanie zbiorowisk roślinnych oraz bogactwo fauny. KPN stał się obszarem Natura 2000 oraz Rezerwatem Biosfery.
Na podstawie: www.kampinoski-pn.gov.pl/informacje-ogolne
a) Wymienionym niżej terenom A-D, występującym na obszarze KPN, przyporządkuj po jednym zbiorowisku roślinnym spośród 1-4.
A. żyzne tereny wśród bagien i na stokach wzniesień porośnięte lasem: ………
B. tereny wydmowe porośnięte lasem: ………
C. otwarte tereny bagienne: ……….
D. brzegi cieków wodnych: ……….
1. łęgi olchowo-jesionowe 3. bory sosnowe świeże i mieszane
2. grądy (dęby, graby, lipy, klony) 4. bielawy właściwe (roślinność turzycowa) b) Zaznacz odpowiedź, w której wszystkie wymienione zwierzęta, występujące na terenie Kampinoskiego Parku Narodowego, objęte są ścisłą ochroną gatunkową.
A. pijawka lekarska, żaba moczarowa, lis rudy, perkoz dwuczuby B. paź żeglarz, żaba trawna, gacek szary, sieweczka rzeczna C. tygrzyk paskowany, ropucha szara, sowa błotna, sarna D. ślimak winniczek, gniewosz plamisty, dzik, bielik
c) Zaznacz dokończenie zdania. Wybierz odpowiedź spośród A - B oraz jej uzupełnienie spośród 1-2.
Natura 2000 to system obszarów na terenie A. Europy Północnej
i Środkowej,
na których
1. chroni się gatunki roślin i zwierząt głównie poprzez ochronę środowisk przyrodniczych.
B. Unii Europejskiej, 2. prawo zabrania ingerencji w środowisko przyrodnicze oraz życie roślin i zwierząt.
Nr zadania 23. 24. 25.
Maks. liczba punktów 2 2 5
Uzyskana przez ucznia liczba punktów
