RUCH PRAWNICZY
E K O N O M I C Z N Y
I SOCJOLOGICZNY
ORGAN WYDZIAŁU PRAWNO-EKONOM. UNIWERSYTETU I WYŻSZEJ SZKOŁY HANDLOWEJ W POZNANIU
POŚWIĘCONY NAUCE I ŻYCIU
PRAWNEMU I GOSPODARCZEMU
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
WYCHODZI W PIERWSZYM MIESIĄCU KAŻD. KWARTAŁUREDAKTOR NACZELNY
I K I E R O W N I K DZIAŁU P R A W N I C Z E G O PROF. DR. ANTONI PERETIATKOWICZ
KIEROWNICY DZIAŁÓW
EKONOMICZNEGO: DR. ST. ROSIŃSKI // SOCJOLO GICZNEGO : PROF. DR. J. ST. BYSTROŃ, PROF. DR. CZ. ZNAMIEROWSKI I DR. T. SZCZURKIEWICZ // SĄDOW NICTWA : SĘDZIA SĄDU NAJWYŻSZEGO W. MISZEWSKI
ROCZNIK TRZYNASTY
P Ó Ł R O C Z E D R U G I E 1 9 3 3
1 9 P O Z N A Ń 3 3
REDAKCJA I ADMINISTRACJA ZAMEK, POK. 9 (P. K. O. 201.346) ODBITO W ROLNICZEJ DRUKARNI I KSIĘGARNI NAKŁADOWEJ
KOMITET REDAKCYJNY:
Dyr. Adamczewski, f Prof. Adamski, L. Archelaus, Dr. Bar ański, J. Bargiel, Dr. Baumgarten, Dr. Begale, Prez. Belżyński. Prok. Błeszyński, Prof. Dr. Bossowski, Dyr. Brzeski, Prof. Dr. Brzeski, Prof. Dr. Caro, St. Czarnowski, Prof. Daszyńska-Golińska, Dr. Dbałowski, Dr. J. K. Gidyński, Prof. Dr. Glaser, Prof. Wł. Grabski, Rad. Z. Grzegorzewski, Dyr. Hebda, Prof. Horoszkie-wicz, Dr. Janicki, Dr. Jedlicki, Prof. Dr. Kasznica, Dr. R. Knapów-ski, Prez. Kornicki, Dr. LeżańKnapów-ski, M. LisiewKnapów-ski, Prof. Dr. LisowKnapów-ski, Prof. Dr. J. Makowski, Prof. Dr. Nadobnik, Prof. Dr. Ohanowicz. Dr. Wł. Orski, A. Ostrowski, Dr. Paczkowski, C. Podleski, Dr. Po rowski, Prez. Ratajski, Dr. Rosiński, Prof. Dr. Rutkowski, Dyr. Samulski, Dr. A. Smolka, Prof. Dr. Stelmachowski, Prof. Dr. Sułkowski, W. Święcicki, Prof. Dr. A. Szymański, Rad. P. Ty-piak, Prof. Dr. Wasiutyński, St. Warchoł, Rad. J. Wengierow, Prof. Dr. Winiarski, Prof. Dr. Wojciechowski, Prof. Dr. S. Zaleski,
Rad. Z. Zaleski, Prof. Dr. Znaniecki.
Sekretarz Redakcji i R e d a k t o r odpowiedzialny
magister praw Marja Zakrzewska
Przy oprawie zeszytu 3—4 w jeden tom, należy usunąć kartę tytu łową oraz wykaz treści poszczególnych zeszytów, umieszczając nato miast poniższy wykaz treści wraz z kartą tytułową za II półr. 1933
Treść rocznika trzynastego
Drugie półrocze 1933
R E F E R A T Y N A I Z J A Z D P R A W N I K Ó W P A Ń S T W
S Ł O W I A Ń S K I C H Strona
S u ł k o w s k i Józef, prof.: Unifikacja prawa wekslowego w państwach
słowiańskich 109* W i n i a r s k i Bohdan, prof.: Hipoteka rzeczna w Polsce : . . . 118*
I . A R T Y K U Ł Y
1) a 1 li o r Władysław, dr.: Zmiana i ujednolicenie ustroju samorządu
te-rytorjalnego w Polsce 222* D z i e w u l s k i Stefan, prof.: Zagadnienie kartelizacji w Polsce . . . 149*
L i p i ń s k i Edward, prof.: Problemat transferu 214* L u d k i e w i c z Zdzisław, prof.: Ewolucja zagadnienia reformy rolnej
w Polsce 159* L u l e k Tomasz, prof.: Dyskontowanie weksli jako zagadnienie podatkowe 166*
M y c i e l s k i Andrzej, dr.: Dekrety w powojennem prawie konstytucyjnem 180* N a m y s ł o w s k i Władysław, Dr.: Istota i charakter prawa konsularnego 123* S ą c h o c k i Kazimierz, sędz. N. T. A.: Kryzys prawa międzynarodowego 194* W o l t e r Władysław, prof.: Kilka uwag o metodologji nauk
kryminolo-gicznych 113* Z n a m i e r o w s k i Czesław, prof.: Kilka uwag o prawie zabudowy . . 135*
II. PRZEGLĄD PIŚMIENNICTWA
A. DZIAŁ PRAWNICZY
A c k e r b e r g A.: Reckte u. Pflichten d. Ausländer in Polen (rec. sędz.
J. Szreter) 865 -, .
A k e r b e r g A.: Środki odwoławcze (rec. prof. Br. Stelmachowski) . . 833
B a r t in E. : Principes de droit international privé (rec. prof. L. Ba
biński) : 855 B a u m g a r t e n M. i H a b e l H.: Prawo o N. T. A. i prawo o postępo
waniu administracyjnem 581 B e i t r ä g e z . k r i m i n a l i s t i s c h e n S y m p t o m a t o l o g i e u .
T e c h n i k (rec. dr. Wł. Sobolewski) 820 B i e r n a c k i J.: Prawo autorskie w zastosowaniu do radjofnji (rec.
IV Ruch prawniczy, ekonomiczny i socjologiczny
B r z e z i ń s k i W.: Terytorjalna organizacja gminy wiejskiej w Polsce
(rec. prof. J. Panejko) 580 By s t r o ń J. St.: Przysłowia polskie, (rec. prez. prof. J. J. Bossowski) . 813
G o ł ą b St.: Polskie prawo małżeńskie w kodyfikacji (rec. dr. J. Górski) 826 G r z y b o w s k i St.: Ochrona osobista do dzielą po śmierci twórcy (rec.
dr. J. Górski) 828 H a u s n e r R.: Przygotowywanie i ogłaszanie obow. ustaw (rec. prez.
S. Mrâvincsics) 580 K a e s t e n b l a t t S.: Apologja ochrony posesoryjnej 830
K a n n R.: Die polnische Zivilprozessordnung (rec. prof. Br. Stelma
chowski) 831 K i e r s k i Kazimierz: Ochrona praw mniejszości w Polsce (rec. dr. St.
Sławski) 543 K o d e k s k a r n y w o j s k o w y 816
K o n H.: Prawo o zapobieganiu upadłości (rec. dr. T. Ereciński) . . . 831 K o r o w i c z M. St.: Sytuacja prawna obywateli polskich w Gdańsku
w świetle „opinji" H. Tr. Spr. Międzynarodowej (rec. prof. J. Ma
kowski) 546 K r a u s A.: O egzekucji z nieruchomości (rec. prof. Br. Stelmachowski) 831
K r ó l Michał: Wykładnia traktatów międzynarodowych (rec. prof. J.
Makowski) 547 K r ó l M.: Zmiany i przekształcenia zwyczajowe Konstytucji . . . . 576
K r o ń s k i A.: Sądy polubowne 830 K u l c z y c k i L.: W poszukiwaniu nowego ustroju społecznego . . . 576
K n i s k i Wł.: Przed pierwszą powszechną konferencją rozbrojeniową
(rec. dr. W. Polek) 549 K u r n a t o w s k i J.: Stosunki polsko-czeskie na przestrzeni wieków (rec.
K. Kierski) 551 K u r n a t o w s k i J.: Stosunki polsko-francuskie na przestrzeni wieków
(rec. K. Kierski) 551 K w i e c i ń s k i H.: Grafologja sądowa (rec. dr. Wł. Sobolewski) . . 814
L a j o s S t e i r : Ungarns Vergewaltigung. Oberungarn unter tschechi
scher Herrschaft (rec. dr. W. Polek) 560 L a n g r o d J. St.: Regjonalizm administracyjny w teorji i w życiu (rec.
prez. S. Mrâvincsics) 581 L e m k i n K.: Sędzia w obliczu nowoczesnego prawa karnego (rec. mag.
Cz. Matysiak) 816 L i t a u e r J. J.: Komentarz do K. P. C. (rec. prof. Br. Stelmachowski) 834
M a k a r ó w A.: Precis de droit international privé (rec. prof. L. Ba
biński) 858 M a r be K.: Der Strafprozess gegen Ph. Halsmann (rec. prof. J. J. Bos
Treść rocznika trzynastego (półrocze drugie 1933) V M e l c h i o r G: Die Grundlagen d. deutschen internationalen Privat
rechts (rec. prof. L. Babiński) 861 M e y e r H.: Das Recht d. religiösen Minderheiten in Polen (rec. prof.
J. Makowski) 557 M i l l e r A.: Konstytucja republiki hiszpańskiej 577
M o d l i ń s k i E.: Pojęcie interesu publicznego w prawie
administracyj-nem (rec. prof. T. Hilarowicz) 582 My c i e l s ki A.: O przestrzennych granicach państw w świetle krytyki
Kelsena (rec. prof. A. Peretiatkowicz) 577 N a g ó r s k i Z.: Prawo o ustroju sądów powszechnych (rec. prof. Br.
Stelmachowski) 833 N a t a n s o n W.: Rocznik notarjatu oraz dodatek do Rocznika Notar jatu
(rec. prof. B. Stelmachowski) 833 N u s s b a u m A.: Deutsches internationales Privatrecht (rec. prof. L.
Babińaki) 863 O c h r o n a l o k a t o r ó w 831
P a p i e r k o w s k i Zdz.: Dowód poszlakowy w postępowaniu karnem
(rec. prof. .1. J. Bossowski) 817 P o c o c k R . : Chorus t o Adventurers (rec. dr. Br. Bouffai!) . . . . 578
P o e t a k 60 norozeninâm dr. E. Hâchy 539 E a b i n o w i c z L.: Podstawy nauki o więziennictwie (rec. prof. J. J.
Bossowski) 818 R i c h t e r M.: Prawo o sadowem postępowaniu egzekucyjnem (rec. prof.
Br. Stelmachowski) 833 R z e p e c k i T.: Bydgoskie zwyczaje handlowe (rec. dr. J. K. Gidyński) 831
S c h n e i k e r t H.: Kriminaltaktik u. Kriminaltechnik (rec. mag. Cz.
Matysiak) , 824 S i e m i e ń s k i J.: O. przyszłą Konstytucję 578 S k i b a P.: Roszczenia niemieckie do polskiego Pomorza (rec. K. Kierski) 552
S m o g o r z e w s k i C.: La pomćranie polonaise (rec. K. Kierski) . . 554 S u ł k o w s k i J.: Conception du droit international privé (rec. prof.
L. Babiński) 860 V a r k a ł ł o W.: Czy jednostki są podmiotami prawa (rec. prof. J. Ma
kowski) 556 W r ó b l e w s k i Br.: Studja z dziedziny prawa i etyki (rec. prof. Cz. Zna
mierowski) 537 B i b l j o g r a f j a
Filozofja i teorja prawa, encyklopedje, bibljografje, kodeksy, zbiory etc. 539
Prawo międzynarodowe publiczne 561 Prawo międzynarodowe prywatne . . . . 865
Prawo cywilne, handlowe, proces cywilny 835
VI Ruch prawniczy, ekonomiczny i socjologiczny
B. DZIAŁ EKONOMICZNY
B a k e r A.: Money and Prices (rec. dr. St. Janicki) 890 B a t t a g l i a R.: Wahania cen i ich przyczyny (rec. W. Skrzywan) . . 584
B e v e r i d g e W. H.: Unemployment, a problem of industry (rec. J.
Ryngmanowa) 608 B l u m e n S t r a u c h B.: Le nouveau régime monétaire en Pologne et
son rôle dans l'économie nationale (rec. prof. Wl. Grabski) . . . 602 C z a j k o w s k i T. i D e r e n g o w s k i J. : Bezrobocie pracowników umy
słowych w Polsce 1927—1932 (rec. J . Ryngmanowa) . . . . 895 C z e c h o w i c z G.: Nowe drogi gospodarcze (rec. H. Peyserówna) . . 870 D z i e k o ń s k i T.: Rola P. K. O. w odbudowie kapitałów rodzimych . 889 T e n ż e : P. K. O. Jej idee rozwojowe i znaczenie w życiu gospodarczem
państwa (rec. W. Dobrzyńński) 889 F i e r i c h J.: Broniszów, wieś pow. ropczyckiego (rec. dr. T. Kłap
kowski) 875 C a l i e z J.: Ig. Świeży, jego życie i działalność (rec. poseł Wl. Dą
browski) 628 G r o d y ń s k i T.: Zasady gospodarstwa budżetowego w Polsce na tle
porównawczem (rec. prof. Ig. Czuma) . . . 612 H o r s z o w s k i J . i G a l s t e r R.: Postępowanie egzekucyjne władz skar
bowych (rec. prof. B. Markowski) 611 I w a s z k i e w i c z Z.: Uproszczone księgi handlowe (rec. prof. W.
Skalski) 62". K i r k i e n L.: Między Wisłą a ujściem Dunaju (rec. dr. FI. Barciński) 905
K o c o t St.: Nauka o Handlu (rec. St. Czarnowski) 885 Ko ś c i a 1 k o w s k i Wł.: Co każdy o budżecie wiedzieć powinien (rec.
prof. B. Markowski) 616 L a t a n o w i c z St.: Bibijografja księgowości, bilansu i organizacji pracy
(rec. prof. W. Skalski) , 9 0 9 M ł y n a r s k i F.: Credit and Peace (rec. dr. St. Janicki) . . . 585
M o s z c z e ń s k i St.: Wycenianie gruntów i posiadłości ziemskich (rec.
dr. Cz. Strzeszewski) 876 O tt i 1 i e n f e 1 d Fr. G.: Der Mythus der Planwirtschaft (rec. mgr. T.
Bernadzikiewicz) 592 Pa is h G.: The way to Recovery (rec. dr. St. Janicki) 585
P r o w a l s k i A.: Spółdzielczość żydowska w Polsce (rec. J. Bargiel) 912 R o s e n k r a n z A.: Ustawa o opłatach stemplowych (rec. prof. J. Mi
Treść rocznika trzynastego (półrocze drugie 1933) V I I R o s l o n i e c St.: Przybyszew, osada w powiecie grójeckim (rec. dr. T.
Kłapkowski) 879 R o s s e t E.: Les lois démographiques de la guerre (rec. prof. M.
Na-dobnik) 621 S c h r a m m W.: Ceny nawozów sztucznych (rec. dr. Cz. Strzeszewski) 595
S o k o ł o w s k i K.: Uwagi o polskiej spółdzielczości spożywców (rec.
C. Łagiewski) 914 S o w i ń s k i M.: Rolnictwo włościańskie w zakresie
statystyczno-teryto-rjalnym (rec. dr. Cz. Strzeszewski) 878 W e i n f e l d S.: Skarbowość polska z. I (rec. prof. Ig. Czuma) . . . 901
T h e W o r 1 d's E c o n o m i c c r i s i s a n d t h e w a y o f e s c a p e
(rec. dr St. Janicki) 872 Z a r e m b a Z.: Bezdroża kapitalizmu i drogowskazy przyszłości (rec.
L. Całka) 871 Z w e i g F.: O programach walki z kryzysem (rec. St. Wyrobisz) . . . 872
B i b l j o g r a f j a
Teorja ekonomiki, dzieła zbiorowe i podręczniki, historja doktryn ekonomicznych, teorja wartości i cen, teorja produkcji i roz działu dochodu, teorja pieniądza i kredytu, teorja kryzysów
i konjunktur gospodarczych 589, 867 Historja gospodarcza 590, 868
Polityka ekonomiczna i monografje o stosunkach gospodarczych:
1. Dzieła ogólne 591, 873 2. Rola państwa w życiu gospodarczem; etatyzm, monopole,
kartele, trusty 594, 871 3. Polityka agrarna, rolnictwo, leśnictwo, rybołówstwo,
my-śliwstwo 596, 880 4. Górnictwo, przemysł, polityka przemysłowa, budownictwo,
rzemiosło 599, 883 5. Handel, polityka handlowa i komunikacyjna, wymiana
międzynarodowa 600, 886 6. Zagadnienia kredytowe, walutowe, bankowe, polityka fi
nansowa i ubezpieczeniowa 606, 892 7. Polityka socjalna, praca, opieka społeczna, kwestja ko
bieca 610, 899 Skarbowość i polityka skarbowa 620, 902
V I I I Ruch prawniczy, ekonomiczny i socjologiczny Statystyka i zagadnienia geo-gospodarcze:
1. Teorja statystyki, metody statystyczne, statystyka stoso
wana, demografja, emigracja, polityka kolonjalna . . 622, 903 2. Geografja gospodarcza, zagadnienia gospodarstwa świa
towego 623, 907 Organizacja pracy i przedsiębiorstw, nauka gospodarstwa prywat
nego, umiejętności handlowe, szkolnictwo zawodowe . 626, 910 Spółdzielczość 627, 915
Zebrał dr. Fl. Barański. C. DZIAŁ SAMORZĄDOWY
B i g o T.: Z ustrojowych zagadnień samorządu (rec. rad. min. PJ Typiak) 629 G r o m s k i M.: Stacja opieki nad matką i dzieckiem (rec. dr. A.
Hund-towa) 633 K r o ń s k i A.: Teorja samorządu terytorjalnego (rec. dr. W. Brzeziński) 916
M i k l a s z e w s k i St.: Izby Rolnicze 637 Z d r o w i e p u b l i c z n e m. Warszawy (rec. E. Rosset) 920
B i b l j o g r a f j a /. Samorząd terytorjalny
Teorja, historja, specjalne rozprawy teoretyczne, zagadnienia ustro jowe, organizacja, sprawy urzędnicze, ogólna polityka komu
nalna 631, 917 Przedsiębiorstwa komunalne, zakłady użyteczności publicznej,
szkolnictwo, opieka i szpitalnictwo, budownictwo . . • 634, 921 Finanse komunalne, polityka finansowa, budżety, ogólna gospo
darka komunalna 635, 922 II. Samorząd gospodarczy i samorząd pracy
Teorja, historja, specjalne rozprawy teoretyczne, Izby gospodar
cze, Izby pracy 637, 924
Zebrała mgr. M. Zakrzewska.
D. DZIAŁ SOCJOLOGICZNY
B a r k e r E.: Charakter narodowy i kształtujące go czynniki (rec. prof.
Cz. Znamierowski) 641 K i r k p a t r i c k E. A.: The sciences of man in the making (rec. prof.
Treść rocznika trzynastego (półrocze drugie 1933) lX M a u n i e r R.: Wprowadzenie do socjologji (rec. dr. T. Szczurkiewicz) 925 R ü h l e - G e r s t e l A.: Das Frauenproblem d. Gegenwart (rec. J.
Ryng-manowa) 945 U r k e - N a c h a 1 n i k: Życiorys własny przestępcy (rec. prof. Cz. Zna
mierowski) 648 W i l l e m s E.: Kollektivmeinung u. Presse (rec. dr. T. Szczurkiewicz) . 954
B i b l j o g r a f j a
Wydawnictwo zbiorowe. Podręczniki. Historja socjologji . . . 639, 931 Metodologja. Zagadnienia graniczne 610, 932 Podłoże biologiczne. Warunki zewnętrzne 643, 933 Życie społeczne 643, 935 Grupy i typy 651, 948 Wytwory społeczne . 654, 960 Varia 655, 961
Zebrał dr. T. Szczurkiewicz.
III. PRZEGLĄD PRAWODAWSTWA
P r a w o a d m i n i s t r a c y j n e , przez dr. St. Paczyńskiego . . . 656 P o l s k i e p r a w o s k a r b o w e , przez prof. R . Knapowskiego:
I. Budżet 657 II. Wydatki 68i III. Docbody . . . . . . 683
IV. Kredyt publiczny 697 P r a w o k a r n e i p r o c e s k a r n y , przez prof. J . J , Bossowskiego 698
P r a w o c y w i l n e , przez prof. A. Ohanowicza 703 P r o c e s c y w i l n y , przez prof. Br. Stelmachowskiego 709 K r o n i k a u s t a w o d a w c z a 718, 963
!V. SĄDOWNICTWO
A. PRZEGLĄD ORZECZNICTWA
O r z e c z n i c t w o k a r n e S ą d u N a j w y ż s z e g o (dla
wszystkich ziem polskich) przez St. Błeszyńskiego . . . 722, 965 O r z e c z n i c t w o c y w i l n e S ą d u N a j w y ż s z e g o (b. za
X Ruch prawniczy, ekonomiczny i socjologiczny O r z e c z n i c t w o c y w i l n e S ą d u N a j w y ż s z e g o (b. za
bór austrjacki) przez dr. Wł. Dbałowskiego . . . . 746, 995 O r z e c z n i c t w o c y w i l n e S ą d u N a j w y ż s z e g o (b. za
bór pruski) przez M. Lisiewskiego . . . . . . 751. 1000 O r z e c z n i c t w o N a j w y ż s z e g o T r y b u n a ł u A d m i
n i s t r a c y j n e g o , przez dr. Wł. Orskiego . . . . 757, 1009 B. INNE SPRAWY SĄDOWE
Czy pisemna zgoda stowarzyszenia może zastąpić uchwalę walnego
zgro-, madzenia?, przez dr. St. B ą k o w s k i e g o . . . .. . . 766 Niektóre przypadki retroaktywności k. p. c, przez W. M i s z e w s k i e g o 1020
V. KRONIKA
A. KRONIKA GOSPODARCZA
Rolnictwo przez A. O s t r o w s k i e g o . . . 769
Przemysł i górnicstwo przez St. C z a r n o w s k i eg o 1923
Handel przez dr. A. S m o l k ę 774 Stosunki walutowe i bankowe przez St. W a r c h o ł a . • • 778, 1031
Spółdzielczość przez J. B a r g i e l a . . 1035 B. KRONIKA SOCJALNA
Ubezpieczenia społeczne, przez dr. ,1. B a u m g a r t e n a 1040 C. KRONIKA SAMORZĄDOWA
Samorząd ziemski, przez rad. P. T y p i a k a 1044 Samorząd miejski, przez dyr. M. P o r o w s k i e g o 1048
VI. MISCELLANEA
Śp. Alfons Parczewski przez X. prof. B. Wi l a n o w s k i e g o . . . 783
Śp. Karol Adamiecki przez prof. St. Z a l e s k i e g o 786. Śp. Albert Thomas przez posłankę Eug. Wa ś n i e w s k ą . . . . 783
Śp. Zygfryd Türker przez dr. Wł. S o b o l e w s k i e g o . . . . 1052 I Międzynarodowy kongres prawa rzymskiego przez prof. Fr. B o s s ó w
-s k i e g o 790 II Międzynarodowy kongres prawa karnego w Palermo, przez prof. E. St.
