Ignacy Dec
"Krótka historia filozofii", Robert C.
Solomon, Kathleen M. Higgins,
Warszawa 1997 : [recenzja]
Wrocławski Przegląd Teologiczny 5/2, 164-165
164
OMÓWIENIA I RECENZJEpodręcznika. B ę d z ie o n z p e w n o ś c ią d u ż ą p o m o c ą d y d ak tyczn ą zarów n o d la w y k ła d o w ców , ja k i d la stud en tów teg o p rzedm iotu, który stan ow i p o d sta w o w y d zia ł f ilo z o fii k la syczn ej. W k sią żc e zn ajd ą te ż w ie le d la sie b ie c i w szy scy , którzy szu k ają w f ilo z o fii m ądrości.
ks. Ignacy Dec
Robert C. Solomon i Kathleen M. Higgins, Krótka historia filozofii,
tłum. Natalia Szczucka-Kubisz, Warszawa 1997, s. 376
Ż yjem y w e p o ce n iezw y k łeg o p ośpiech u.. N iem a l w sz y sc y narzekam y na brak czasu. N ie m am y och oty czytać ob szern ych k siążek, ogląd ać d łu gich fdm ów , u cze stn ic zy ć w dłu- gotrw ających u roczystościach . W nauce szukam y d obrych syntez. W w yniku ogrom nej sp ecjalizacji i rozczłon kow ania d y scy p lin nauk ow ych m ó w i się d ziś coraz częściej o p o trzebie unifikacji w ied zy. Tendencje p o w y ż sz e dają się także zau w ażyć na terenie filo z o fii. D z iś ju ż nie sp osób j e s t ogarnąć w szy stk ich (naw et ty ch najw ażn iejszych ) publikacji f ilo zo ficzn ych , p o św ięc o n y c h p o szc ze g ó ln y m filo z o fo m , cz y też kierunkom filo z o fic zn y m , ukazującym się w skali ca łeg o świata. Potrzebne są tu też syntezy, skróty, zarysy.
U k azała się ostatnio na p ólk ach k sięgarsk ich w P o lsc e k siążk a pt.: „Krótka historia filo z o fii” . Jest to tłum aczen ie angielskiej w ersji tej książki, której autorami są R obert C. S o lo m o n i K athleen M . H iggin s. P rzekładu d okonała N atalia Szczucka-K u bisz. K siążk a je s t god n a nie tylko zauw ażenia, ale i zareklam ow ania z e w zg lę d u na posiadane walory. M o żn a pytać o zasadn ość takiej reklamy. W iadom o b o w iem , ż e w P o lsc e posiadam y n ie zw yk le cenny p od ręcznik do d ziejó w filo z o fii pióra prof. W ład ysław a Tatarkiewicza. N a tym że p odręczniku w y ch o w a ły się ju ż całe p o k olen ia filo z o fó w i n au czy cieli filo z o fii. Jest to p od ręcznik o w y so k ich w alorach form alnych i m erytorycznych. Jego n ajw ażn iejsza c e cha to n iespotykany ob iek tyw izm . Autor, prezentując m y ślic ieli czy też kierunki f ilo z o fic z ne, w ykazał się ogrom n ym kun sztem filo z o fic z n y m i historycznym . Starał się za w sze za c h o w y w a ć o b ie k ty w iz m i w ie lk i sza cu n ek d la p rzed sta w ia n y ch au torów i p og lą d ó w . Jednakże, w ostatnim cza sie, w zw iązk u z z e w zro stem liczb y studentów stud iów z a o c z n ych i p ow ołan iu na u czeln ia ch p a ń stw ow ych stud iów licen cjack ich, a w K o śc ie le - k o le g ió w teo lo g iczn y ch , p o jaw iła się p otrzeba bardziej sk ond en sow anych syn tez d zie jó w f ilo zo fii, n iż ta, którą zaw iera m onum entalna H istoria f ilo z o fii W ł. Tatarkiewicza.
Jakie w alory p osiad a prezentow ana tu „Krótka historia filo z o fii”? Jest to przede w szy st k im krótki szkic d zie jó w filo z o fii, gd y ż m ieści się o n na 3 7 6 stronicach. Jest to także p re zentacja o w y so k im stopniu o b iek ty w n o ści i - co w ażn e - prezentacja d zie jó w filo z o fii w skali całego św iata (w iadom o, że podręcznik prof. Tatarkiewicza prezentuje przede w szy st k im d zieje filo z o fii europejskiej). O prócz m y ślic ieli z kręgu kultury europejskiej, spotyka m y w niej także p o sta ci z filo z o fii krajów afrykańskich, azjatyckich, i ob yd w u Am eryk. Całość dziejów filozofii światowej autorzy podzielili na cztery części. P ierw szą (ss. 13-99) zatytułowali: „Poszukiwanie poiządku świata: filozofia starożytna”. Druga część (ss. 101-205) nosi tytuł: „ B óg i filozofow ie: filozofia religijna i filozofia średniowieczna”. O prócz tradycyj nych nazw isk z filo zo fii europejskiej, m a n y w niej ukazane kierunki filozoficzno-religijne B li skiego i D alekiego W schodu. W trzeciej części, której tytuł brzmi: „Pom iędzy nauką a religią:
OMÓWIENIA I RECENZJE
165
filozofia nowożytna i O św iecenie” (ss. 2 0 7-279), autorzy skupiają się w okół nazwisk filozofii europejskiej, poczynając od Montaigne'a i Kartezjusza, a kończąc na M illu, Darwinie i N ietz- schem oraz wczesnej filo zo fii w Am eryce. Czwarta część nosi tytuł: „Od m odernizmu do post modernizmu: w iek X X ” (ss. 281 -3 4 9 ) prezentuje filozofie naszego stulecia rów nież w w ym ia rze ogóln ośw iatow ym . N a k o ń co w y ch stronicach znajdujemy: b ibliografię, uzupełnienia b ibliograficzne (pozycje p olskojęzyczne), chron ologię b iograficzn ą oraz indeks nazwisk.
N in iej szy pod ręcznik m ożn a za lec ić u czn io m starszych klas szk ó ł średnich i studentom studiów pom aturalnych i w y ższy ch , g łó w n ie za o c zn y ch i w ieczorow ych . P o zy c ja m oże oddać także duże u słu gi tym w szystk im , którzy szukają p o d sta w o w y ch danych o d ziejach filo z o fii i to w skali o g ó ln ośw iatow ej.
ks. Ignacy Dec
Abp Zenon Gorchowleski, Śtudie z procesného Kanonického prava,
Spisská Kapituła 1995, s. 244
O p ublikow anie studium sekretarza N a jw y ż sze g o Trybunału Sygnatury A postolsk iej ar cybiskupa Z enon a G roch olew k iego z zakresu k o ście ln eg o praw a p ro ce so w eg o , w ydan ego w ję z y k u słow ackim , zasługuje nie tylko na od notow an ie ja k o godnej u w agi p ozycji. Jej zn aczen ie w ykracza p o za tę granicę.
W spom niana p o zy cja obejm uje w ykłady w y g ło sz o n e p rzez A utora w latach 1 9 9 1 -1 9 9 4 p od czas sym pozju m praw a k an on icznego, organ izow an ych od t. 1991 coroczn ie w m iesią ca ch w ak acyjn ych w p ó łn o cn o -sło w a ck im m ieśc ie S pisske Podhrade-K apitula, sied zib ie biskupiej d iec ez ji spiskiej. P o d cza s w spom n ianych sym pozjów , p rzezn aczon ych g łó w n ie dla pracow n ik ów sąd ów k o ście ln y ch R epubliki Słow ackiej i C zeskiej, w ykłady w y g ła sza li znani k anon iści z zagranicy, g łó w n ie z R zym u. N ie brakow ało w śród n ich Polaków . S ym p ozja są lic zn ie u częszcza n e nie tylko p rzez g łó w n y ch adresatów tem atyki - pracow ników sąd ów duchow nych.
B io rą w n ich u dział także biskupi. A rcybiskup Z. G rochow ski, g łó w n y prom otor w s p o m nianych sym pozjów , słu żył ich u czestn ik om ja k dotąd (do r. 1997) co roku sw o ją w ie d z ą k anon istyczną i zn a jo m o ścią praktyki sądow ej. P rzez tę j e g o słu żb ę Sygnatura A p ostolsk a sp ełn ia zadanie czu w an ia nad n ależytym w y k on yw an iem p o słu g i sądow niczej w K o śc ie le, przew idzian e w K onstytucji A postolsk iej „Pastor b on u s” z 2 8 .0 6 .1 9 8 8 r. art. 124 10. Warto dodać, że zn aczen ie w sp om n ian ych sy m p ozjów j e s t s z c z e g ó le z e w zg lę d u na brak dobrze p rzygotow anych p racow n ik ów sąd ów k o ścieln y ch , z którym boryka się K o ś c ió ł u n aszych p ołu d n io w y ch sąsiadów p o od zysk aniu w o ln o śc i w 1989 r. i nadal ten brak w p ew n ym stopniu odczuw a. W ydanie w form ie książkow ej 6 w y k ła d ó w abpa G ro ch olew sk iego, c h o cia ż ju ż p u b lik ow an ych w różnych periodykach, stanow i dla K o śc io ła w S łow acji i C z e ch ach w ażn e w ydarzenie. P racow nicy sąd ow i otrzym ali kom p en diu m w ied zy i praktycz n ych w skazań potrzebn ych w ich p osłud ze. Z n aczen ia publikacji dodaje fakt, ż e jej A utor w d zied zin ie praw a p ro ce so w eg o w y p ow iad a się niejako z urzędu z tytułu rangi sw ojej p o słu g i w N a jw y ż szy m Trybunale Sygnatury A p ostolsk iej.
B o g a ta tem atyka publikacji została p op rzed zon a sło w e m w stęp n ym m etropolity k o szy ck ieg o arcybiskupa A lo jze g o Tkaca, dającego w yraz w ielkiej aktualności p o zy cji dla
