T A D EU SZ L IT Y Ń SK I, A LE K SY JA G IE L SK I, A N T O N I DOMNICZ, B A R B A R A I ROM AN ŁAZA RSC Y
O SK AŻEN IU GLEB PO LSKICH STRONTEM RADIOAKTYW NYM 90Sr
K atedra C hem ii R olnej i K atedra F izy k i W SR K raków
P y ł uchodzący do atm osfery podczas eksplozji bom b atom ow ych i w o dorow ych zaw iera toksyczny dla organizm ów żyw ych s tro n t rad io ak ty w n y 00Sr. O padając n a ziem ię dostaje się on do gleby, a z niej do roślin i zw ie rząt, w yw ołując u ty ch ostatnich pow ażniejsze zaburzenia fizjologiczne.
Stanowisko Hasa próbki 8 Aktywność pC/próbki pC/kg gleby mÇ/km^ 1 450 47 , 4 105,0 31,5 la 450 34,5 76,7 22,0 2 350 10,8 3 1 ,0 9,3 2a 350 11,6 33,1 9,9 3 217 17,5 80.7 24,2 За 217 27.7 127,5 38,3
Nie wchodząc w zagadnienie m ożliw ości zaham ow ania pobierania 90Sr przez rośliny, co w p ew nym sto p n iu m ogłoby zapobiec toksycznem u od d ziaływ aniu tego p ierw iastk a n a ludzi i zw ierzęta, zajęliśm y się n a razie zbadaniem stopnia zanieczyszczenia n iek tó ry ch gleb Polski pyłem rad io aktyw ny m .
W ty m celu z różnych p u n k tó w położonych w G orcach (pow. Nowy Targ) p obraliśm y w końcu sierp n ia 1959 r. próbki gleb z w ierzchniej w a r stw y ziem i (0— 15 cm), z pow ierzchni 20 X 20 cm (dla każdego stanow iska po 2 próbki).
S k a żen ie g leb p o lsk ich stron tem ra d io a k ty w n y m 90 S r 763
90 S r w yosabniano z p o b ran y ch próbek w edług m etody podanej w „The Chicago S unshine M ethod” . R adioaktyw ność w ydzielonej frak cji stro n to w ej oznaczano za pomocą licznika BAT-3 i przelicznika PD-56, pro duk cji zakładów E ltra w Bydgoszczy.
U zyskane w y n ik i pom iarów radioaktyw ności próbek glebow ych p rzed staw ione są w tablicy.
Z przytoczonych danych w ynika, że radioaktyw ność gleby spowodo w ana zapyleniem 90S r je st na ty le znaczna, że da się ją uchw ycić stoso w anym i przez nas m etodam i. Ponadto dane te pozw alają stw ierdzić, że stopień skażenia gleb na tere n ac h p o bran ia próbek je s t tego sam ego rzę du, jaki w y stęp u je w w ielu k raja ch E uropy Zachodniej.
