Wróbel, Piotr
"Akten zur Vorgeschichte der
Bundesrepublik Deutschland 1945-1949,
t. 4-5", wyd. Christoph Weisz,
Hans-Dieter Kreikamp, Bernd Steiger,
München-Wien 1981-1983 : [recenzja]
Przegląd Historyczny 76/4, 936
1985
Artykuł umieszczony jest w kolekcji cyfrowej bazhum.muzhp.pl,
gromadzącej zawartość polskich czasopism humanistycznych
i społecznych, tworzonej przez Muzeum Historii Polski w Warszawie
w ramach prac podejmowanych na rzecz zapewnienia otwartego,
powszechnego i trwałego dostępu do polskiego dorobku naukowego
i kulturalnego.
Artykuł został opracowany do udostępnienia w Internecie dzięki
wsparciu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach
dofinansowania działalności upowszechniającej naukę.
936
Z A P I S K IW ielokrotnie mowa jest w książce o problem atyce polskiej. Są to jednakże uw a gi czynione na m arginesie zasadniczych wywodów i autor nie wnosi tu taj nowych elem entów (np. s. 417, 424—425, 466).
Książka W inklera stanow i ciekawe podsumowanie dotychczasowych badań nad dziejami niemieckiego ruchu robotniczego w pierw szych latach Republiki W eim ar skiej. Z uwagi na bogactwo zawartego w niej m ateriału z zainteresow aniem będzie my oczekiwać na ukazanie się następnych dwu tomów.
У1.А.
A k te n zur Vorgeschichte der Bundesrepublik Deutschland 1945— ■—1949, t. IV: Januar— Dezember 1948, wyd. Christoph W e i s z , H ans
-D ieter K r e i k a m p, Bernd S t e i g e r , R. Oldenbourg Verlag, M ün chen — Wien 1983, s. 1076, t. V: Januar — September 1949, wyd. H ans -D ieter K r e i к a m p, R. Oldenbourg Verlag, München-W ien, 198(1, s. 1150.
Wielu Niemców uważa, iż rok 1948 zam knął okres powojenny w historii ich k ra ju. Na opinię tę w płynęła głównie pamięć udanej reform y w alutow ej, w prow adze nia planu M arshalla w zachodnich strefach okupacyjnych oraz wspomnienie szyb kiej zmiany ekonomicznego położenia tam tejszej ludności. Rok 1948 był jednak o k re sem przełomu w szerszym sensie. Doszło do rozpadu wspólnego zarządu okupacyj nego sprawowanego przez cztery m ocarstw a i do „sporu o Niemcy”. Rozpoczął się długotrw ały konflikt między Wschodem a Zachodem, zaostrzony przez jednostronną am erykańską reform ę w alutow ą i bliski wybuchowi nowej w ojny w dobie kryzysu berlińskiego. Proces form ow ania państw a zachodnioniemieekiego uległ znacznemu przyśpieszeniu pod koniec 1947 roku i zakończył się dwa lata później.
Prezentow ane tom y ilu stru ją w ew nętrzne przem iany i przygotowania do samo dzielnego bytu państwowego w zachodnich strefach okupacyjnych w owym czasie. Prezentow any zbiór zaw iera około 200 dokum entów. W znakomitej większości są to nigdy dotąd nie publikow ane i pochodzące z Bundesarchiv Koblenz protokoły posie dzeń D yrektorium Bizonii i jej „E xekutivratu”, stenogram y ze spotkań przedstaw i cieli okupacyjnych władz wojskowych z reprezentantam i okupowanego k raju (szcze gólnie interesujące w przypadku strefy francuskiej), relacje z przygotowań do pier wszego Bundestagu. T eksty dokumentów, opatrzone dokładnym i przypisam i i ko m entarzam i poprzedzają kilkudziesięciostroimicowe w prowadzenia pióra C hristopha W e i s z a i H ansa-D ietera K r e i k a m p a z m onachijskiego „Institut fü r G eschich te ”, który w raz z koblenckim Archiwum Federalnym przygotował prezentow aną edycję. A utorzy obu w stępów przedstaw ili pokrótoe najw ażniejsze problem y tych czasów: niepowodzenie konferencji londyńskiej, wprow adzenie planu M arshalla, re form ę w alutow ą, reorganizację niemieckich w ładz adm inistracyjnych w Bizonii, ich stosunki z w ładzam i okupacyjnym i, kontakty Bizonii ze strefą francuską, podstar wowe kw estie ekonomiczne, rozstrzygnięcia podjęte w 1949 roku, uchw alenie u sta w y zasadniczej RFN i przejęcie władzy przez nowy rząd federalny. Oba tomy za m yka obszerna bibliografia i indeksy.
P.W.
Zapiski opracowali: M. A. (Marek Andrzejewski), S. C. (Stefan Ciara), S. C. (Sławomir Gawlas), H. G. (Hieronim Grala), B. K. (Bartłomiej Kaczorowski), M. K. (Małgorzata Karpińska), R. K. (Rafał Karpiński), S. K. K. (Stefan Krzysztof K u czyński), H. S. (Henryk Samsonowicz), K. S. (Kazimierz Stembrowicz), A. S. (Andrzej Szwarc), E. W. (Ewa Wipszycka), P. W. (Piotr Wróbel).
