Stawiamy czoła alergii pokarmowej

(1)

(2)

(3)

Alergia

(

uczulenie, nadwrażliwość)

Clemens Freiherr von Pirquet w 1906 roku

Nadwrażliwa (zmieniona)

reakcja organizmu

na oddziaływanie różnych obcych substancji

(działających od zewnątrz lub wewnątrz

ustroju), określanych mianem alergenów.

 Alergia pokarmowa- uszkodzenie zjawiska tolerancji

immunologicznej

W reakcjach alergicznych uczestniczy układ immunologiczny: komórki: limfocyty

eozynofile

komórki tuczne (mastocyty) immunoglobuliny klasy E (IgE)

(4)

Atopia

atopos(grec.) = niezwykły, dziwny

Genetycznie uwarunkowana reakcja

(predyspozycja)

polegająca na nieprawidłowej odpowiedzi

(chorobowej)

na doskonale tolerowane przez inne osoby

substancje naturalne

i nadprodukcji

IgE

(5)

Choroby atopowe to:

Alergiczny nieżyt nosa

Alergiczne zapalenie spojówek Astma atopowa

Atopowe zapalenie skóry Pokrzywka alergiczna

(6)

ALERGIA a ATOPIA

ATOPIA ALERGIA

(7)

Alergia pokarmowa

Typ I - nadwrażliwość typu bezpośredniego IgE-zależna - 48%

Typ II - reakcja cytotoksyczna - 6%

Typ III - reakcja z udziałem kompleksów immunologicznych - 10%

Typ IV - nadwrażliwość typu komórkowego - 18%

(8)

Teoria przełomu alergicznego

Objawy alergii pojawiają się po przekroczeniu

pewnego "poziomu" aktywności immunologicznej, o

którym decydują:

* predyspozycje genetyczne

* poziom narażenia na alergeny

* zdolności do produkcji IgE, IgG

* infekcje wirusowe

* przejściowy niedobór IgA

(9)

 Udział czynnika genetycznego w rozwoju chorób alergicznych - ok.70%

(obserwacja bliźniąt monozygotycznych)



Udział czynników środowiskowych ok. 30%

(10)

Ryzyko wystąpienia alergii

Choroby alergiczne w rodzinie Częstość alergii u potomstwa Brak 5-15% Jedno z rodziców 20-40% Matka i ojciec 40-60% Jednakowa manifestacja (ten sam rodzaj

reakcji alergicznej) u obojga z rodziców

50-80% U jednego z rodzeństwa 25-35%

(11)

(12)

(13)

Występowanie alergii pokarmowej:

• 6-8% dzieci w wieku < 4 r.ż. • ~ 4% w wieku młodzieńczym • 2-3% dorosłych

1,9-4,4% - alergia na białka mleka krowiego

1,5%- białka jaja kurzego

(14)

odbytnica Jelito grube (wstępnica) Pęcherzyk żółciowy Wątroba Usta Przełyk Żołądek Trzustka Jelito cienkie

Stwórca każąc człowiekowi jeść, aby mógł żyć,

na zachętę dał mu apetyt, a na nagrodę przyjemność

JA Brillat-Savarin (1755-1826)

Przewód

(15)

Reakcje natychmiastowe IgE-zależne

(w ciągu 2 godzin):

• Zespół alergii jamy ustnej

• Nudności, wymioty, bóle brzucha • Biegunki

(16)

(17)

Diagnostyka alergii pokarmowej

• Brak jednego, uniwersalnego, wysoko

czułego, mało inwazyjnego i taniego badania

w diagnostyce alergii pokarmowej.

• Wywiad

• Badanie przedmiotowe

• IgE całk./spec

• Punktowe i płatkowe testy skórne

(mechanizmy IgE - niezależne

• Test eliminacji pokarmowej (7-14 dni)

(18)

Diagnostyka alergii pokarmowej

Myślę, że wiem na co Pan choruje, ale zróbmy kilkanaście

(19)

Powszechnie badamy poziom IgE –

całkowitej

i poziom IgE specyficznej w kierunku

pojedynczego alergenu pokarmowego

a więc

alergię IgE-zależną



Ujemny wynik nie wyklucza

innego rodzaju

alergii



Dzieci do 2rż za małe do testów skórnych

(20)

Alergeny pokarmowe to

białka lub glikoproteiny

U alergików wywołują immunologicznie uwarunkowaną

(21)

Najsilniejsze alergeny:

• Białko mleka krowiego

• Białko jaja kurzego • Orzeszki ziemne • Ryby

• Cytrusy

• Mąka pszenna

(22)

Czynniki wpływające na wystąpienie

alergii:

• Dojrzałość błony śluzowej przewodu

pokarmowego

• Sprawność fizjologicznej (prawidłowej)

odpowiedzi immunologicznej błony śluzowej

(obrona)

• Flora bakteryjna

• Kwasowość soku żołądkowego

• Aktywność enzymatyczna

• Stany patologiczne w obrębie błony śluzowej

(infekcje - np.H.pylori)

(23)

Objawy alergii pokarmowej

(24)

Objawy alergii pokarmowej

• Wymioty, objawy refluksu żołądkowo-przełykowego

(25)

Objawy alergii pokarmowej

• Wymioty, objawy refluksu żołąkowo-przełykowego • Biegunka

• Bóle brzucha,

(26)

Objawy alergii pokarmowej

• Bóle brzucha, kolka niemowlęca

• Zmiany skórne

wyprysk dziecięcy AZS

(27)

(28)

Objawy alergii pokarmowej

• Wymioty, objawy refluksu

żołąkowo-przełykowego

• Biegunka

• Bóle brzucha, kolka niemowlęca

• Zmiany skórne

wyprysk dziecięcy

AZS

(29)

Objawy alergii pokarmowej:

• Bóle brzucha, kolka niemowlęca • Zmiany skórne

(30)

Objawy alergii pokarmowej:

• Bóle brzucha, kolka niemowlęca • Zmiany skórne

• Objawy ze strony układu oddechowego

(31)

Pamiętaj!



Nadwrażliwość o charakterze alergicznym

czy niealergicznym może dać objawy

dotyczące całego organizmu, poszczególnych

narządów lub ich części. Obie sytuacje

kliniczne mogą być identyczne lub bardzo

podobne



Brak korelacji między ilością spożytego

pokarmu a nasileniem objawów

(32)

Czy wszystkie zmiany skórne u noworodka i niemowlęcia

(33)

(34)

(35)

(36)

(37)

(38)

(39)

(40)

(41)

(42)

(43)

(44)

(45)

(46)

(47)

(48)

(49)



Istota działań leczniczych czy

profilaktycznych w alergii to

skuteczna eliminacja alergenu

z posiłków osoby chorej lub narażonej

przyczyna skutek

alergen choroba

przyczyna skutek

(50)



Prawidłowo prowadzone działania leczniczo-profilaktyczne dają:

 całkowite ustąpienie objawów

 poprawę – złagodzenie objawów



ALE także

 niedopuszczenie do zmiany manifestacji – tzw. marszu

alergicznego

(51)

Wskazania do diety eliminacyjnej:

• PODEJRZENIE alergii pokarmowej • LECZENIE już rozpoznanej alergii

(52)

•Czy po tej części jesteśmy gotowi

do rozmowy z matką w oddziale

noworodkowym?

•Do wizyty patronażowej?

(53)

(54)



Nie wykazano ochronnego wpływu diety hipoalergicznej

stosowanej przez kobietę ciężarną na wystąpienie objawów u dziecka

(55)

Rozmowa w oddziale

noworodkowym



Matka po porodzie wymaga rzetelnej informacji

przy problemach pojawiających się w pierwszych

godzinach życia dziecka

I typ

-Labilna emocjonalnie, zmęczona, z nadmiernym

bagażem książkowych wiadomości wyolbrzymia

obserwacje, przerysowuje, wpada w panikę

II typ

-Nieprzygotowana do macierzyństwa bagatelizuje

zjawiska, lęk przed problemami przykrywa

wesołkowatością lub tupetem

III typ

-Wieloródka, z życiowym doświadczeniem,

czasem bardzo dobrym, może nieświadomie powielać

błędy

IV typ

..

(56)

Rozmowy cd

• Wywiad co do chorób w rodzinie, w tym

alergicznych niezależnie od stopnia zawansowania i

manifestacji klinicznej

• Ocenić stopień przygotowania i stopień przekonania

do karmienia piersią nawet jeśli konieczna będzie

dieta eliminacyjna

• Poinformować, że słaby przyrost masy ciała,

nadmierne ulewania, zmiany skórne przedłużające

się, nie poddające się zabiegom higienicznym, zbyt

duża ilość wodnistych stolców, domieszka krwi i

śluzu w pierwszych tygodniach po

opuszczeniu oddziału położniczego wymagają

(57)

Zalecenia:



Najskuteczniejszym sposobem

zapobiegania wystąpieniu, ale i rozwojowi

alergii pokarmowej jest karmienie

niemowlęcia piersią

• Ostrożna dieta jeśli brak objawów



W czasie karmienia piersią powinno się unikać

przetworzonej żywności konserwowanej chemicznie

oraz zawierającej dodatki sztucznych aromatów

czy barwników.

• Dieta hypoalergiczna

,

eliminacyjna

,

(58)

Wizyta patronażowa:

• Wywiad ciążowo-porodowy

• Pierwsze dni życia dziecka:

chęć do ssania, reakcja na

pokarm, ulewania/wymioty,

stolce, skóra, rytm dobowy snu

• Wywiad rodzinny: choroby

przewlekłe w tym alergie

(jakiekolwiek !!!), czy rodzice

dziecka mieli w swoim

dzieciństwie dietę eliminacyjną

• Ogląd noworodka: żywotność,

(59)

Czy należy zalecać matce karmiącej dietę coraz bardziej

(60)



Dieta eliminacyjna hipoalergiczna, nawet restrykcyjna dla matki karmiącej

ma medyczną i społeczną akceptację

• Matka eliminuje ze swojej diety:



mleko i jego przetwory



jaja kurze



ryby



wołowinę i cielęcinę



orzeszki ziemne

(61)

(62)

(63)



Każda kobieta karmiąca, na diecie eliminującej BMK,

musi stosować

1000mg Ca / 24 godz.

(64)

Leczenie

eHF

hydrolizaty

o znacznym stopniu hydrolizy



w połączeniu z karmieniem naturalnym



jako podstawowe żywienie niemowlęcia

z alergią na BMK od początku i po

zakończeniu karmienia naturalnego

(65)

AA

mieszanki aminokwasowe



Przy braku poprawy na eHF (10% dzieci)

(66)

(67)

Leczenie

• Ocena nabywania tolerancji na wybrane

pokarmy powinna być dokonywana:



u dzieci < 3 r.ż. co 6 miesięcy

(68)



Większość dzieci z udowodnioną alergią na

białka mleka krowiego nabywa tolerancji na to

białko ok. 3 r.ż (głównie ci, u których za

objawy odpowiadają mechanizmy

IgE-nie

zależne



U dzieci z alergią na białka mleka krowiego

zależną od IgE proces alergiczny utrzymuje się

dłużej; często u tych dzieci rozwija się alergia

na inne pokarmy lub alergeny

(69)

HA



Niski stopień hydrolizy – w przypadku zapobiegania objawom alergii

 w niskim stopniu ryzyka

(70)

SOJA



10-15% dzieci uczulonych na BMK

ma alergię na soję!

• Fityniany, glin i fitoestrogeny w mieszankach

sojowych –

- objawy niepożądane

Zalecane:



U dzieci odmawiających picia hydrolizatów (eHF)



W przypadkach niealergicznych nietolerancji

pokarmowych

(71)

(72)

Leczenie w przyszłości

• Rekombinowane humanizowane monowalentne przeciwciała

anty- IgE Omalizumab

(łączy się z wolną IgE,

(73)

(74)

(75)

Dynamika składu ekosystemu

flory bakteryjnej

• Bezpośrednio po urodzeniu-przewód pokarmowy jałowy

• 1-2 doba życia flora z pochwy, kanału rodnego

i przewodu pokarmowego matki

Escherichia coli

• 3-4 doba coraz więcej z rodzaju

Lactobacillus i Bifidobacterium

• 7 doba – 99% flory jelita grubego stanowią

Bifidobacterium

• 1 rż ostateczna kolonizacja jelit, niezmienna przez

(76)

(77)

Z mleka matki wyizolowano

bakterie probiotyczne

(78)

(79)

Czynniki modyfikujące

Ostateczny skład zależy od czynników:

:

Niekorzystnych:

• antybiotyki • wiek • długotrwały głód • choroby

• niektóre inne formy terapii • interakcje miedzy bakteriami

(80)

(81)

Czynniki modyfikujące

Ostateczny skład zależy od czynników:

:

Niekorzystnych:

• antybiotyki • wiek • długotrwały głód • choroby

• niektóre inne formy terapii • interakcje miedzy bakteriami

Korzystnych:

wprowadzenie do przewodu pokarmowego pożądanych gatunków

(82)

Profilaktyka

• _Probiotyki

to preparaty lub produkty

zawierające wystarczającą ilość

żywych,

ściśle zdefiniowanych drobnoustrojów,

które wpływają na poprawę równowagi

mikroflory

określonego obszaru organizmu

gospodarza i dzięki temu wywierają

korzystny efekt zdrowotny.

(83)

Profilaktyka

Probiotyki

•

wpływają na hamowanie procesów gnilnych

•

konkurują o receptory lub przyleganie do komórek

nabłonkowych

•

wytwarzają związki o działaniu przeciwdrobnoustrojowym

•

współzawodniczą o składniki odżywcze

•

uczestniczą w procesie trawienia pokarmów

•

modyfikują receptory dla toksyn bakteryjnych

(84)

• Drobnoustroje probiotyczne to przede wszystkim produkujące kwas

mlekowy bakterie z rodzaju

Lactobacillus i Bifidobacterium

L.acidophilus B.bifidum

L.rhamnosus B.longum

L.fermentum hered. B.breve

L.GG B.animalis

L.plantarum 299 B.infantis

L.casei B.adolescentis

L.delbrueckii

(85)

Profilaktyka

o _{Prebiotyki to nie podlegające trawieniu składniki pożywienia,}

(86)

(87)

Profilaktyka

Prebiotyki

to

FOS i GOS

tj frukto- i galaktooligosacharydy

• Oligosacharydy o działaniu prebiotycznym znajdują się w

roślinach strączkowych, produktach zbożowych i niektórych warzywach (np. w cykorii, cebuli,

karczochach).

• Oligosacharydy znajdują się także w dość znacznych

ilościach (1,85 g/100 g pokarmu) w pokarmie kobiecym, zwłaszcza w pierwszym tygodniu laktacji, co ma