"Biblisches Wörterbuch", Herbert Haag, Freiburg-Basel-Wien 1971 : [recenzja]

Henryk Bogacki

"Biblisches Wörterbuch", Herbert

Haag, Freiburg-Basel-Wien 1971 :

[recenzja]

Collectanea Theologica 42/2, 189

R E C E N Z J E _{1 8 9}

w y r a ż e n ie aprobaty u ch w a ł przez papieża i b isk u p ów , a fo rm u łą e x sese z a ­ sto so w a n ą przez k o n sty tu cję P a s to r a e te r n u s w k w e stii w a rto ści n ieom yln ych ro zstrzy g n ięć p a p iesk ich (s. 95— 96). P e w n ą rek o m p en sa tę tych p o tk n ięć s ta ­ n o w ią n iek tóre tra fn e sp ostrzeżen ia, jak np. „T rydent i Sobór W a ty k a ń sk i II p ok azały, że papież i k u ria w n a jlep szy m w y p a d k u p o tra fią strzec istn ieją cej dok tryn y, n ie zaś ro zw ija ć ją tw órczo w szerszej p e r sp e k ty w ie ” (s. 87). S łu s z ­ ność tej u w agi p o tw ierd za p rzeb ieg ostan iego soboru, gd yż zasad n icza treść u ch w a ł pochodzi od ca łeg o ep isk op atu , a sch em a ty p rzy g o to w a n e w śro d o ­ w isk u rzym sk im je d y n ie p o w ta rza ły tezy teo lo g ii p od ręczn ik ow ej.

K siążk a n ie za d o w a la jak o an aliza stru k tu ry h ierarchiczn ej K ościoła, p o ­ zo sta je jed n a k w y m o w n y m dow odem , jak trudno zrozu m ieć rozw ią za n ia k a ­ to lick ie badaczom z in n y ch K o ścio łó w ch rześcijań sk ich .

K s . H e n r y k B o g a c k i SJ, W a r s z a w a

H erb ert H A A G , B ib lisc h e s W ö r t e r b u c h , F reib u rg— B a se l—W ien 1971, V erlag H erder, s. 414 ( H e r d e r b ü c h e r e i t. 394).

W zm ożone z a in tereso w a n ie P ism em św . sta le w y m a g a różnorodnych m a ­ teria łó w p om ocn iczych dla zrozu m ien ia treści b ib lijn ej. O bok od p ow ied n ich w p ro w a d zeń i k o m en ta rzy do p oszczególn ych k sią g is tn ie je potrzeb a sło w ­ n ik ó w dla w y ja śn ie n ia c z y te ln ik o w i n a p otyk an ych realiów . H erb ert H a a g , p rofesor eg ezeg ezy S tarego T esta m en tu na u n iw e r sy te c ie w T ybindze, jest szeroko zn an y jak o w y d a w c a obszernego lek sy k o n u b ib lij n e g o 12. O becnie u k azał się k rótk i sło w n ic z e k b ib lijn y , który zw ię ź le in fo rm u je o osobach, m iejscach oraz in sty tu cja ch w y m ien io n y ch w P iśm ie św . S ło w n ik zaw iera ponad 800 h aseł, 41 ilu stra cji oraz d w ie b a rw n e m ap y P a le sty n y (osobne dla Sta reg o i N ow ego T estam en tu ). O czy w iście c z y te ln ik n ie otrzym u je o d p o w ie­ dzi n a w sz y stk ie p y ta n ia p o w sta ją ce przy k o n ta k cie z P ism e m św . Z za ło że­ n ia sło w n ik p om ija p ro b lem y teo lo g iczn e oraz d y sk u sje m ięd zy b ib listam i. P om im o że op iera się w za sa d zie n a w sp o m n ia n y m dużym lek sy k o n ie, je d ­ n ak że h a sła w yb ran o i op racow an o o d p ow ied n io — sto so w n ie do potrzeb m a łeg o słow n ik a. T ak w ię c p ełn iejszej in form acji, a p rzed e w sz y stk im w y ­ ja śn ien ia h a se ł teo lo g iczn y ch oraz p rzed m iotow ej litera tu r y n a leży p o szu k i­ w a ć n ad al w lek sy k o n ie. S ło w n ik je s t jed n a k u ży teczn ą p om ocą podręczną przy lek tu rze P ism a św .

K s. H e n r y k B o g a c k i SJ, W a r s z a w a

M ich ael SEY B O L D przy w sp ółp racy: P ie r r e -R ć g in a ld C r e n, U lrich H o r s t , A le x a n d e r S a n d , P e te r S t o c k m e i e r , O ffen b a ru n g : V on d e r S c h r i f t bis

z u m A u sg a n g d e r S c h o la s tik , F reib u rg— B a sel—W ien 1971, V erlag H erder, s.

152 (H andbuch d e r D o g m e n g e sc h ic h te , w yd . M. S c h m a u s , A. G r i l l m e i e t SJ, L. S ch effczy k , t. I, f. la ).

P ie r w sz y d ział w to m ie I p od ręczn ik a h isto rii d ogm atów zarezerw o w a n y je s t dla teo lo g ii o b ja w ien ia . U k azał się ze sz y t ob ejm u ją cy d zieje k oncepcji ob ja w ien ia , p oczyn ając od P ism a św aż po k o n iec o k resu sch olastyczn ego. N a stęp n y zeszy t p rzed sta w i czasy od reform acji aż do c h w ili ob ecnej.

B ib lijn e w y p o w ie d z i n a tem a t ob ja w ien ia om a w ia A. S a n d (s. 1— 26). S tw ierd za trudność o k reślen ia b ib lijn ej treści term in u „ o b ja w ien ie”, co u m o ­ żliw ia p o w o ły w a n ie się n a św ia d ectw o P ism a św . w sz e lk im koncepcjom te o ­ logiczn ym w ty m p rzed m iocie. Z resztą P ism o św . n ie sta n o w i jed n o liteg o tw oru, d latego też p o szczeg ó ln e k się g i ro zm a icie u jm u ją „ o b ja w ien ie”. A utor

12 H. H aag, Das B ib e l — L e x ik o n , E in sied eln — Z ürich— K öln 2 1968, B en ziger V erlag, szp. 1964.