Bieszk Maria Magdalena

1

SPIS ZAWARTOŚCI TECZKI

3/:

I./l. Relacja

I./2. Dokumenty ( sensu stricto) dotyczące relatora

“I./3. Inne materiały dokumentacyjne dotyczące relatora

III./l. Materiały dotyczące rodziny relatora

III./2. Materiały dotyczące ogólnie okresu sprzed 1939 r.

III./3. Materiały dotyczące ogólnie okresu okupacji ( 1939-1945) III./4. Materiały dotyczące ogólnie okresu po 1945

III./5. Inne ...

IV. Korespondencja

V. Nazwiskowe karty informacyjne

f/j

"II. Materiały uzupełniające relację

lC ^

H 5

VI. Fotografie

2

3

RZECZPOSPOLITA POLSKA

URZĄD STA NU CYWILNEGO w ... ...

W ojewództwo ...a.._____ ____________________________ _____

Odpis skrócony aktu zgonu

1. DANE DOTYCZĄCE OSOBY ZM ARŁEJ:

; 1. N a zw isk o ...

2. imię ^imiona)... ...

4. Su n c v \ v i i n v . i i . . . 5 . D a la u r o d z e n i a ...

6. Miejsce urodzenia___ i...:..V..7T.

-7 . Ostalnie miejsce zamieszkania ....£ ..r„.r..a «.Q __ _________________________ ___

TT. DANE DO TY CZĄ CE DATY I M IEJSCA ZGONU: ' -

IIL D A N E D O T Y C Z Ą C E M 4.L Z O N K A O SO B Y Z M A R Ł E J:

1. Nazwisko... S — _________________ !__ ____________

2.1miei imionaL— —Z_____ _ : y_ —- — —

-3. Nazwtska roo o«r e _____ ~r.~ ~ ~ ~

IV DANE D O TY CZĄ CE ROD ZICÓ W OSOBY ZMARŁEJ: “

•jŁiWłj.* ■M’WV4’ł

O j c i e c

1. Im ię {im ion a';--- • ~

1^. Nazwisko ro d o w e ... ; 7" - .r r ___- 1 1 -

Mat ka'

4

5

)) m m MARIA MAGDAL&NA fe-4^-S£efsz]ri, ps. "Brzózka" /1926 -/ffyO,/, łą c z -

Uuv<^V <v\ ~~~----

niczka -KgsL Gminnej Kr

12

TOW.-OfejKielno z s ie d ź , w Koleczkowie.

b i[iiCr ^ , i ,

UrO 22. V I I . 1926 r . w Koleczkowie ^/trj po w. morski/; c^B ernarda i M arii z d. Samson. Ukończyła IV k l. szkoły powsz. w miejscu zamie­

szkania, po wojnie V I I k l . szkoły podstawowej e k e t e r n is t . i Szkołę Przysposobienia R oln iczego. Do zamążpójścia pracowała w rodzinny*

wały® gospodarstwie ro

1

d o ra b ia ją c zbieraniem owoców leśnych i przy zajęciach szkółkarskich w le ś n ic t w ie P ie k ie łk o .

W^wrześniu 1939 r . ukryła z ojcem i bratem Józefem p o ls k ie k s ią ż k i, będące własnością szkoły i n a u c z y c ie li Peówiardewskich. Rodzina Bie- szków odmówiła p r z y ję c ia DVLy za co brat J ó z e f skierowany z o s t a ł do Organij^ation Todt. 0 j c i e o ziadfm- p a rtyza n c k i^ TOV GP .A. Loepera/w 1944 r . z o s t a ł osadzony w w ięzien iu wejherowskiml W po-

czątkach stycznia 1943 r . zo sta ła zaprzysiężona p rzez męża zaufania * K^m^Si^^ar 12 T. Bieszke^nByk". Powierzono j e j funkoję łą c z n ic z k i pomiędzy oddziałem koleczkowskim "G ryfa" a grupami partyzanckimi w t e r e n ie . Zaopatrywała t e ż przebywających w schronach partyzantów głównie w aiateriały opatrunkowe. J ej bezpośrednim zwierzchnikiem był c z ł . 1. K ustusz^B urza". Podczas pobytu o jc a w w ięzien iu zo­

s ta ła 27.V I . 1944 r . wywieziona z matką i p ię cio rg ie m rodzeństwa do obozu w Potu lieach , gd z ie s t r a c i ł a zdrowie /inw^pT g r ./ .

Po powrocie z obozu pracowała w gospodarstwie rodziców, w l e s i e i szk ole. Była aktywnym członkiem Ludowego Zespołu T eatraln ego. WrV3tH 1943 r . wyszła zumąż za B. B orka,kier. szk oły w K oleczkow ie. Wycho-

r

wała p ię c io r o d a ie o i. Obeonie fc^ęszkaiw Bojanie gra. Szemud. Była

Cj Q J r

h cu^ lik ] r

współorgan.lzatorem^i=^W/w Koleczkowie i B ojanie, pełniju funkcję w za- Kombatantów RP, była radną gminną i powia-

"Samopomoc Chłopska" w Szemudzie i Wejherowie

. 3

,, __ piX-'yy j/k n j £ X j f U M J U s C U M , t o Została odzn^zcma m.ifi. 'Srebrny* Krzyże® Zasługij, VMeda 1 em^Zwyclę

3

^1-

wa i Wolności, honorową odzn. Zasłużonym Ziemi Gdańskiej/, jOrdeg^ji Serca Matkom tfsi, (Krzyżem Kawalerskim Orderu R e s t itu ta P o lo n ia ^ B. Bcrk - Nad oleżą, Gdańsk 1973, passim ;^ & l4 czk ev^ , Bojan 1993;

Wspomnienia Potu liozan y Lesfik nr 12^1994/; ^ e l . T. Bieszke, A. l i e d - t ^ z b i o r y l ^ U . ^ . e n e „ t o r . . « l e a ła w M

6

7

i

. . . \

f \ \ b { ,

1

^{L ^}

Bieszk Maria Magdalena zanuBork, p s."B rzó zk a " /1926-1996/, ^łącz­

n iczka Kmdy Gminnej nr 12 TOW " G r y f Pomorski" K ie ln o z s i e d ź , w P oieczkow ie.

Urodzona 22 V II 1926 r . w K oleczkow ie, pow.morski/-, córka Bernar­

da i r a r i i z d.San:son. TTkońcayła i v k l . szk. powszch. w m iejscu zan-ieszkania, po w ojn ie V I I k l . s zk oły podstawowej e k s t e r n i s t . i Szkołę P rzysp osob ien ia R o ln ic z e g o . Po zamążpójćcia pracowała w ro­

dzinnym małym gospodarstwie rolnym, d ora b ia ją c z b ie r a n i en. owoców lern ych i przy z a ję c ia c h szk ółk arsk ich w le ś n ic t w ie P i e k i e ł k o . We v,rześniu 1939 r . ukryła z ojcem i bratem Józefem p o ls k ie k s ią ż ­

ki będące w łasn o ścią s zk o ły i n a u c z y c ie li Po^wiaFdowskich. Rodzina Bieszków oamówiła p r z y j ę c i a PVL, za co brat J ó z e f skierowany z o s t a ł do O rgan isation Todt. O jc ie c b ył ołnierzem od d ziału partyzanckiego TOW "OP" por.A .Loep era /w 1944 r . z o s t a ł osadzony w w ię z ie n iu w ej- h ‘ rowskim/* Vv początkach s ty c z n ia 1943 r . M.Bieszk z o s t a ła zaprzy­

siężona przez męża zau fa n ia Kmdy Gminnej nr 12 T .B ie s z k e p s ."B y k ",

*owierzono j e j funkcję ł ą c z n ic z k i pomiędzy oddziałem koleczkowskim

"G ryfa" a grupami partyzanckimi w t e r e n i e . Zaopatrywała też przeby­

wających w schronach partyzantów głów nie w m a te ria ły opatrunkowe.

J e j bezpośrednim zwierzchnikiem b ył c z ł . Kmdy L.Kustusz p s ." B u r z a " • Podczas pobytu o jc a w w ię z ie n iu z o s t a ła 27 VI 1944 r . wywieziona z z matką i p ię c io rg ie m rodzeństwa do oboau w P o t u lic a c h , g d z ie s t r a ­ c i ł a zdrowie /po w ojnie inw alidztwo I g r . / .

Po powrocie z ooozu pracowała w gospodarstwie rodziców , w l e s i e i ś z k o le . Hyła aktywnym członkiem Ludowego Zespołu T e a tra ln e g o . W 1948 r . w^s^ia za mąż za B.Borka, k i e r . s zk o ły w ^ o le c z k o w ie. t y ­ chów i a p ię c io r o d z i e c i . M ieszkała w Bojanie gm.Szemud. Była współ­

organizatorem i^oła Gospodyń ’A'iejskich w Koleczkowie i B o ja n ie , p e ł­

n i ł a funkcję w z a r z ą d z ie Koła Gm. Związku Kombatantów RP, była rad­

ną gminną i pov»iatową, d z i a ł a ł a w ^>półdz. " Samopomoc Chłopska" w Sze­

mudzie i Wejherowie. w Kółku Rolniczym p e ł n i ł a funkcję k s ię g o w e j. Zma r ł a 22 X 1996r. pochowana na cmentarzu parafialnym w K i e l n i e .

Zosta±a odznaczona m .in. Krzyżem Kawalerskim Orderu R e s t it u t a k o lo n ia Srebrnym Krzyżem Z a s łu g i, Medalem Zwycięstwa i o l n o ś c i , honorową odzn. Zasłu, onym Ziemi Gdańskiej, Orderem Serca .''"atki Wsi.

B.Bork, - Nad ks l ę ż ą , Gdańsk 1978, pesim; B.Bork ^oleczk ow o, Bojan 1993, wspomnienia P o t u lic z a n , - "Lesdk" 19i4 nr 12', R e i. T .B ie s z k e , A .L ie d tk e /zDiory ^ o ła Zw.Kombatantów i własne autora/.

Bolesław Bork

8

fcltszlc,

2 0 U U . ^ K - I o z / ą w i '

6

, BORK MARIA MAGDAL3NA z d . Bieszk, ps. "Brzózka" /1926 - /, ł ą c z ­ niczka Kom. Gminnej Nr 12 TOW GP Kielno z siedź, w Koleczkowie.

V Ur. 22.V I I . 1926 r . w Koleczkowie /b.pow. morski/, c. Bernarda i M arii z d. Samson. Ukończyła IV k l. szkoły powsz. w miejscu zamie­

szkania, po wojnie V I I k l . szkoły podstawowej e k s t e r n is t. i Szkołę Przysposobienia R olniczego. Do zaraążpójścia pracowała w rodzinnym małym gospodarstwie r o i . , dorabiając zbieraniem owoców leśnych i przy zajęciach szkółkarskich w le ś n ic t w ie P ie k ie łk o .

W wrześniu 1939 r . ukryła z ojcem i bratem Józefem p o ls k ie k s ią żk i będące własnością szkoły i n a u c z y c ie li Poćwiardowskich. Rodzina Bie- szków odmówiła p r z y j ę c i a DVL; za co brat J ó z e f skierowany z o s t a ł do

\/ Organization Todt. O jc ie c związany z oddziałem partyzanckim TOW GP A. Loepera w 1944 r . z o s t a ł osadzony w w ięzien iu wejherowskim. W po­

czątkach styczn ia

1943

r . zo sta ła zaprzysiężona przez męża zaufania Kom.Gm. Nr 12 T. Bieszke "Byk". Powierzono j e j funkcję łą c z n ic z k i pomiędzy oddziałem koleczkowskim "G ryfa" a grupami partyzanckimi w t e r e n ie . Zaopatrywała t e ż przebywających w schronach partyzantów głównie w m ateriały opatrunkowe. Jej bezpośrednim zwierzchnikiem był

\/ c z ł . komendy 1. Kustusz "Burza". Podczas pobytu o jc a w w ięzien iu zo­

s ta ła 27.V I . 1944 r . wywieziona z matką i p ięcio rg ie m rodzeństwa do obozu w Potu licach, gd zie s t r a c i ł a zdrowie /inw. 1 g r . /.

Po powrocie z obozu pracowała w gospodarstwie rodziców, w l e s i e i szkole. Była aktywnym członkiem Ludowego Zespołu T eatralnego.

12

. V I I I 1948 r . wyszła zamąż za B. Borka; k i e r . szkoły w Koleczkowie. Wycho­

wała p ię c io r o d z i e c i . Obecnie mieszka w Bojanie gm. Szemud. Była współorganizatorem KGW w Koleczkowie i Bojanie, p e łn i funkcję w za­

r zą d zie koła gm. Związku Kombatantów RP, była radną gminną i powia- w Szemudzie i Wejherowie.

Srebrnyaalftrzyżem Zasługi, Medalem Zwycięst­

wa i Wolności, honorową odzn. Zasłużonym Ziemi Gdańskiej, Orderem Serca Matkom Wsi, Krzyżem Kawalerskim Orderu R e s t itu ta Polonia.

B. Bork - Nad Sleżą, Gdańsk 1978, passim, Koleczkowo, Bojan 1993, Wspomnienia P otu licza n - Lesok nr 12/1994, r e i . T. Bieszke, A. l i e d - tke, zb io ry k. ZK i własne autora. Bolesław Bork

9

kom endą koleczkow ską „G ryfa” przy w spółudziale A m alii Hoppe< żony leśniczego z D ębogórza. O strzegł za pośrednictw em łącznika Idziego G órskiego przebyw ających w schronie „L w ia Ja m a” partyzantów koleczkow skich o planow anej przez N iem ców obławie. D ow ództw o je d n ak zlekcew ażyło ten kolejny sygn<!ł, gdyż było w ielokrotnie w prow adzane w błąd. Po bitw ie partyzanckiej nad S lę ż ą y d n . 29 II 1944 r. otrzym ał z K o m en d y P ow iato w ej ( M -l) rozkaz ro zp ro sze n ia ojadziału k o le cz k o w sk ieg o . Po przypadkow ym w ykryciu przez N iem ców (podczas pnrc fortyfikacyjnych w okół Gdyni) je d n eg o ze schronów grupy dębo g ó rsk iej, p rze n ió sł się w rodzinne strony, gdz.ie p rz e b y w a ł do k o ń c a w ojny. Po w o jn ie by ! z / tr u d n io n y w p rz e d s ię b io rs tw a c h żeglugow ych na statkach w charakterze k e ln e rk i fryzjera. Po przejściu na em eryturę zam ieszkał na stałe w Rum i. Z m arł w 1993 r ^pochow any na cm entarzu w Rumi.

Wuj F ranciszka, Ferdynand Jó z e f Bieszkyczęsto p rzebyw ający w domu B ieszków w K oleczkow ie był filom atą, pom orskim działaczem patriotycznym , p o d o b n ie jeg o syno­

wie, w tym Stefan - poeta i ks. K a z im i^ z Bieszk, kaszubolog, profesor Sem inarium D uchow nego w Pelplinie, a r e s z to w a ń /w 1940 r. z pow odu słuchania spow iedzi po polsku (zw olniony jako były oficer nrem iecki odznaczony O rderem K rzyża Ż elazne­

go)' /

Zbiory własne autora (w yw iad/z Bieszkiem F. Grabowskim B., rei.: Bieszk A., Bork M..

Hoppe T., Licdtke J. B.); B of k B., NadSlezą, Gdańsk 1978; SI. Biogr. Pom. Nadw.. t. I

B olesław Bork

B ieszk M a ria M a g d a le n a zam. Bork, ps. „B rzóz­

ka” (1926-1996), łączniczka Km dy G m innej nr 12 TOW „G ry f P om orski” Kielno z siedzibą w K olecz­

kowie.

U rodzona 22 VII 1926 r. w K oleczkow ie. pow.

m orski, córka B ernarda i M arii z d. Sam son. U koń­

czyła IV kl. szkoły pow szechnej w m iejscu zam iesz­

kania. Pracowała w rodzinnym małym gospodarstwie rolnym , dorabiając zbieraniem ow oców leśnych i przy zajęciach szkółkarskich w leśnictw ie P iek ieł­

ko. We w rześniu 1939 r. ukryła z ojcem i bratem Józefem polskie książki będące w łasn o ścią szkoły i nauczycieli Poćw iardow skich. W początkach stycz­

nia 1943 r. M. B ieszk została zaprzysiężona przez m ęża zaufania K m dy G m innej nr 12 T. B ieszke ps

„B yk” . P ow ierzono jej funkcję łączniczki pom iędzy oddziałem koleczkow skim „G ry ­ fa” a grupam i partyzanckim i w terenie. Z aopatryw ała też przebyw ających w schronach partyzantów w m ateriały opatrunkow e. Jej bezpośrednim zw ierzchnikiem był członek K m dy L. K ustosz ps. „B urza” . W dn. 27 VI 1944 r. została w yw ieziona z m atką i pię­

ciorgiem rodzeństw a do obozu w Potulicach, gdzie straciła zdrow ie (po w ojnie inw a­

lidztw o I gr.).

10

Po powrocie z obozu w 1945 r. pracowała w gospodarstwie rodziców i w lesie.

.ończyła eksternistycznie VII kl. szkoły podstawowej i Szkołę Przysposobienia Rol- 'czego. Pracowała w szkole. Była aktywnym członkiem Ludowego Zespołu Teatralne­

go. W 1948 r. w yszła za m ąż za B. Borka, kierownika szkoły w K oleczkow ie. W ycho­

wała pięcioro dzieci. Mieszkała w Bojanie gm. Szemud. Była współorganizatorem Koła óspodyń Wiejskich w K oleczkow ie i Bojanie, pełniła funkcję w zarządzie Koła Gm.

Związku Kombatantów RP, była radną gminną i powiatową, działała w Spółdzielni „Sa­

mopomoc Chłopska” w Szem udzie i Wejherowie. W Kółku R olniczym pełniła funkcję

"ięgowej. Zmarła 22 X 1996 r., pochowana na cmentarzu parafialnym w K ielnie.

% Odznaczona m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Restituta Polonia, Srebrnym Krzy­

żem Zasługi, Medalem Zwycięstwa i W olności, honorową odznaką „Zasłużonym Ziemi Gdańskiej”, Orderem Serca Matki Wsi.

Śj Rodzina Bieszków odm ów iła przyjęcia DVL, za co brat Józef skierowany został do Organisation Todt. O jciec był żołnierzem oddziału partyzanckiego TOW „GP” por. A.

iiLoepera (w 1944 r. został osadzony w w ięzieniu wejherowskim).

B. B o r k, Nad Sleżą, Gdańsk 1978, passim; B. B o r k, Koleczkowo, Bojan 1993, Wspo­

mnienia Potuliczan, Lesók 1994 nr 12, Rei. T. Bieszke, A. Liedtke, (zbiory Koła Zw. Kom­

batantów i własne autora).

B olesław B ork

M /

Buszewicz Irena z d. Rosikoń, ps. „Rita” (1903-

* 1979), łączniczka W SK Gam. ZW Z-AK Toruń.

Urodzona 11 X 1903 r. w S osnow cu; córka

‘‘ Edwarda, urzędnika i Marii z d. Trzmięł. W 1920 r.

ukończyła Gimnazjum Żeńskie Miasta Sosnowca, w 1921 r. kurs handlowy w K rakow ie/Po dwuletniej

? praktyce w Polskim Banku Przem ysłowym w So- . snowcu pracowała jako księgow a w Tow. Przem y­

słowo-Handlowym „Piast” - Warszawa, Oddz. So­

snowiec. W 1925 r. w yszła za mąż za kupca-włó- kiennika Kazimierza Buszewicza, z którym przenio­

sła się do Częstochowy, później do Łodzi i Warsza­

wy. Od 1935 r. zamieszkała w Toruniu (ul. Jęczmien­

na 22), gdzie przez pewien czas pracowała w firmie K. Jankowski Fabryka/Sukna w Bielsku, Oddz. To-

ruń. Równocześnie uflzielała się społecznie w opiece szkolnej (w kom itecie zajmują­

cym się pom ocą dla harcerek). W 1938 r. ukończyła kurs obrony przeciwlotniczej. Od mobilizacji m ęża y poł. 1938 r. utrzymywała siebie i dzieci ze sprzedaży odzieży i mebli oraz z pom ocy swojej rodziny ze Starachowic i rodziny męża z Kościana. Jesie- nią 1939 r. została w ysiedlona przez N iem ców ze swojego mieszkania na poddasze przy ulicy Sukienniczej 4. Za odm ow ę przyjęcia niemieckiej listy narodowościowej zmuszona do pracy jako robotnica w firmie Budich, z której usunięto ją za niewyrabia- nie normy. /

Od początku okupacji w spólnie z Haliną K rzeszow skąps. „Ludmiła” - późniejszą referentką/WSK KO Pomorze AK i Leokadią Hryneczko - sw oją przyjaciółką, brała

31

11

12

13

14

15

m .

16

17